نگاهی گذرا به تاریخ دانشگاه - در معنانی مختلف آن - گویای آن است که با وجود تمام فراز و نشیب ها و خدمات و انحراف ها، دانشگاه همواره مهد اصلی فضلیت و فرزانگی بوده است. دانشگاه یک ساختار ذهنی و معنایی است که بنیاد آن بر آموزش و تولید دانش قرار گرفته، انسان هایی بزرگ و تاریخ ساز در آن ظهور یافته اند و گونه ها و شکل های مختلف آن در مهدهای متفاوت فرهنگی رشد و نمو کرده است. اما همین نهاد بالنده همواره در بسترها و شرایط مختلف تاریخ مورد طعن و هجمه فرومایگانی بوده که نه فقط با دانشگاهیان که با نهاد آفرینش گر دانشگاه در ستیز بودند و فرهیختگان دانشگاهی هیچ گاه از تعرض و آزارهای آنها در امان نبوده اند.