«اکونومیست» به بهانه ورشکستگی بانک «سیلیکون ولی» بررسی کرد
مشکل بانک ها چیست؟
هفته نامه اکونومیست پس از سقوط سه بانک امریکایی در عرض یک هفته، در سرمقاله این هفته خود، ضمن پاسخ به این پرسش که «بانک ها چه مشکلی دارند؟» به این موضوع پرداخته است. در این گزارش آمده است: بانک سیلیکون ولی موسوم به svb از معافیت های عجیب و غریبی برخوردار بود و رگولاتورها باید از سال پیش رو برای ایمن تر کردن سیستم استفاده کنند. بانکداران از وضع قوانین بیشتر متنفر خواهند بود اما سپرده گذاران نباید با ترسی زندگی کنند که فکر می کردند سال ها پیش به تاریخ سپرده شده است. فقط ده روز پیش احتمالا فکر می کردید که بانک ها پس از کابوس بحران مالی در سال 2009-2007 اصلاح شده اند اما اکنون مشخص است که آنها هنوز هم قدرت ایجاد یک ترس مهیب را دارند. یک هجوم بانکی در بانک سیلیکون ولی در 9 مارس منجر به فرار 42 میلیارد دلار سپرده در یک روز شد. svb تنها یکی از سه وام دهنده امریکایی بود که در عرض یک هفته سقوط کرد. رگولاتورها در آخر هفته به سختی کار کردند تا یک بسته نجات طراحی کنند. با این حال، مشتریان بار دیگر می پرسند که آیا پول آنها امن است یا خیر. سرمایه گذاران ترسیده اند. تاکنون 229 میلیارد دلار از ارزش بازار بانک های امریکا در این ماه کاهش یافته است یعنی یک کاهش 17درصدی. بازدهی اوراق خزانه کاهش یافته و بازارها اکنون بر این باورند که فدرال رزرو در تابستان کاهش نرخ بهره را آغاز خواهد کرد. قیمت سهام بانک ها در اروپا و ژاپن نیز کاهش یافته است. بانک کردیت سوییس که با مشکلات دیگری هم روبه رو است، در 15 مارس شاهد کاهش 24درصدی سهام خود بود و در 16 مارس اعلام کرد که برای تقویت نقدینگی از بانک مرکزی وام خواهد گرفت. چهارده سال از بحران مالی می گذرد و بار دیگر سوالاتی در مورد اینکه بانک ها چقدر شکننده هستند و اینکه آیا رگولاتورها در مخمصه افتاده اند، در حال چرخیدن هستند.
فروپاشی پرسرعت بانک سیلیکون ولی، یک خطر نادیده گرفته شده در سیستم را فاش کرد. زمانی که نرخ های بهره پایین و قیمت دارایی ها بالا بود، این بانک کالیفرنیایی اوراق قرضه بلندمدت را خریداری و انباشته کرد. سپس فدرال رزرو نرخ بهره را با شدیدترین سرعت خود در چهار دهه اخیر افزایش داد که به دنبال آن قیمت اوراق قرضه سقوط کرد و بانک با زیان هنگفتی روبه رو شد. قوانین سرمایه امریکا اکثر بانک ها را ملزم نمی کند که درباره کاهش قیمت اوراق قرضه ای را که قصد دارند تا زمان سررسید نگه دارند، پاسخگو باشند. فقط بانک های بسیار بزرگ ملزم هستند که ارزش دارایی های خود (مثل اوراق بهادار) را با توجه به قیمت فعلی آن در بازار ثبت کنند. اما همان طور که بانک سیلیکون ولی نشان داد، اگر یک بانک متزلزل شود و باید اوراق قرضه را بفروشد، زیان محقق نشده، محقق می شود. در سراسر سیستم بانکی امریکا، این زیان های شناسایی محقق نشده بسیار زیاد است: حدود 620 میلیارد دلار در پایان سال 2022. خوشبختانه، بانک های دیگر هنوز از لبه پرتگاهی که بانک سیلیکون ولی بر آن ایستاده بود بسیار دور هستند اما افزایش نرخ بهره سیستم را آسیب پذیر کرده است. بحران مالی 09- 2007 نتیجه وام دهی بی پروا و رکود مسکن بود. بنابراین، مقررات پس از بحران عمدتا به دنبال محدود کردن ریسک اعتباری و تضمین این بود که بانک ها دارایی هایی را در اختیار داشته باشند که خریدار دارد، بنابراین آنها بانک ها را تشویق به خرید اوراق قرضه دولتی کردند. به هر حال هیچ کس قابل اعتمادتر از عمو سم (نماد دولت فدرال امریکا) نیست و فروش هیچ چیز در زمان بحران، آسان تر از اوراق خزانه نیست. سال های متمادی تورم و نرخ های بهره پایین به این معنی بود که افراد کمی به این فکر می کردند که در صورت تغییر جهان و کاهش ارزش اوراق قرضه بلندمدت، بانک ها چه آسیبی خواهند دید. این آسیب پذیری در زمان پاندمی کرونا جدی تر شد، زیرا سپرده ها به بانک ها سرازیر شدند و محرک های فدرال رزرو نقدینگی را به سیستم پمپاژ کردند. بسیاری از بانک ها از این سپرده ها برای خرید اوراق قرضه بلندمدت و اوراق بهادار رهنی با ضمانت دولت استفاده کردند.
به گزارش «اکوایران» ممکن است فکر کنید که زیان های تحقق نیافته مهم نیست. یک مشکل این است که بانک اوراق قرضه را با پول شخص دیگری، معمولا یک سپرده، خریداری کرده و نگهداری اوراق قرضه تا سررسید مستلزم تطبیق آن با سپرده ها است. با افزایش نرخ بهره ها، رقابت برای سپرده ها افزایش می یابد. در بزرگ ترین بانک ها، مانند جی پی مورگان چیس یا بانک امریکا، مشتریان چسبنده هستند، بنابراین افزایش نرخ ها به لطف وام های با نرخ شناور باعث افزایش درآمد آنها می شود اما در مقابل، تقریبا 4700 بانک کوچک و متوسط با مجموع دارایی های 10.5 تریلیون دلاری باید به سپرده گذاران پول بیشتری بپردازند تا مانع از خروج پول آنها شوند. این امر حاشیه سود آنها را کاهش می دهد که به توضیح اینکه چرا قیمت سهام برخی بانک ها سقوط کرده است، کمک می کند. مشکل دیگر، بر بانک ها در هر اندازه ای که باشند تاثیر می گذارد. در یک بحران، سپرده گذاران زمانی وفادار می توانند فرار کنند و بانک را مجبور می کند که خروج سپرده ها را با فروش دارایی ها پوشش دهد. اگر چنین باشد، زیان بانک متبلور خواهد شد.
این چشم انداز نگران کننده توضیح می دهد که چرا فدرال رزرو در آخر هفته گذشته، سخت کار کرد. فدرال رزرو آماده است تا وام های تضمین شده در برابر اوراق قرضه بانک ها را بدهد. همچنین آمده است تا وام هایی تا سقف ارزش اسمی اوراق ارایه دهد که برخی از این اوراق بلندمدت می توانند تا بیش از 50درصد بالاتر از ارزش بازار ارزش گذاری شود. بنابراین زیان تحقق نیافته اوراق قرضه بانک دیگر نمی تواند باعث سقوط شود. و این بدان معناست که سپرده گذاران بانک هیچ دلیلی برای هجوم بانکی ندارند. فدرال رزرو حق دارد در برابر وثیقه خوب وام دهد تا از هجوم بانکی جلوگیری کند اما چنین شرایطی، هزینه خواهد داشت. آنها با ایجاد این انتظار که فدرال رزرو ریسک نرخ بهره را در یک بحران به عهده می گیرد، بانک ها را تشویق به رفتار بی پروا می کنند. برنامه اضطراری قرار است فقط یک سال به طول بینجامد، اما حتی پس از اتمام آن، بانک هایی که برای سپرده ها رقابت می کنند، با ریسک های بیش از حد به دنبال بازدهی بالا خواهند بود و برخی سپرده گذاران با دانستن اینکه فدرال رزرو یک بار وارد عمل شده است، دلیل زیادی برای تمایز قائل شدن بین ریسک خوب و بد نخواهند داشت. بنابراین رگولاتورها باید از سال پیش رو برای ایمن تر کردن سیستم استفاده کنند.