حجت الاسلام والمسلمین کعبی در مورد حضور طولانی مدت آیت الله مصباح یزدی در درس آیت الله العظمی بهجت(ره)، از قول آیت الله مصباح می گوید: «ایشان بر این باور بود که درس ها به اشکال و سوال نیاز دارند اما در برخی موارد ممکن است اشکال ها موجب عصبانیت استاد شود و خلاف ادب تلقی شود. علامه مصباح می فرمود نسبت به یکی از اساتید بزرگوارم چنین مشکلی پیش آمده بود که سوالات مکرر بنده موجب ناراحتی ایشان می شد، به همین دلیل و برای حفظ احترام استاد از آن درس فاصله گرفتم. اما ایشان می فرمود در درس آیت الله بهجت راحت بودم. به همین دلیل 15 سال در درس آیت الله بهجت شرکت کردند.»1

پیش از رازگشایی آیت الله مصباح از برخی مکنونات پیرامون دیدگاه سیاسی آیت الله بهجت، تلقی های نادرستی در این باب وجود داشت. برخی تلاش داشتند از آیت الله بهجت چهره ای «بی تفاوت» و حتی «مخالف» نسبت به انقلاب اسلامی، معرفی کنند.

تصریحات آیت الله مصباح در مورد دیدگاه های سیاسی آیت الله بهجت، فصل مهمی در بازشناسی اندیشه سیاسی ایشان بود و از عمق پیوند فکری ایشان با امام و انقلاب اسلامی پرده برداشت. اعتقاد عمیق به حکومت اسلامی از یک سو و توصیه اکید به حضور در مسائل سیاسی، روشنگر واقعیت و حقیقت آیت الله بهجت است که برخی بدخواهان و بعضی افراد بی اطلاع نخواستند و نگذاشتند در زمان حیات ایشان به نحو بایسته عیان گردد. آیت الله مصباح واکنش های آیت الله بهجت(ره) در کوران حوادث نهضت امام خمینی(ره) را چنین روایت کرده است: «وقتی که نهضت حضرت امام (رضوان الله علیه) و نهضت روحانیت شروع شد و ماجرای حمله کماندوها به مدرسه فیضیه پیش آمد، مرحوم آقای بهجت ضمن اظهار حساسیت و تاسف نسبت به این مسائل، اصرار می کردند که سعی کنید این حوادث را ضبط کنید و بنویسید. موکدا اصرار می کردند که نگذارید این ها تحریف و فراموش بشود. همین اصرار ایشان باعث شد که این مسائل را دنبال کنیم. مبارزاتی که از آن زمان به رهبری حضرت امام (رضوان الله علیه) و سایر مراجع شروع شد، یک بعدش ضعیف بود؛ یعنی بعد تبلیغاتی و فرهنگی . ایشان روی این بعد از مبارزات تکیه می کردند.»2 گذشته از دغدغه پیرامون خطر تحریف وقایع نهضت، ارسال پیغام های خاص به امام(ره) نیز حائز اهمیت است: «حتی گاهی [آیت الله بهجت] پیغام های خاصی به حضرت امام خمینی درباره همین مسائل سیاسی می دادند که در یک مورد بنده و یکی دیگر از دوستان، واسطه رساندن این پیام به حضرت امام بودیم. حضرت امام هم به ایشان عنایت خاصی داشتند.»3 مرحوم آقا شیخ جعفر شجونی نیز در مورد بعد سیاسی آیت الله بهجت(ره) و ملاقات امام(ره) با ایشان می گوید:«بعدها چون من هر صبح به درس آشیخ محمدتقی بهجت می رفتم، امام را صبح زود در منزل ایشان می دیدم که می آمدند آن جا با هم صحبت می کردند و حرف های خصوصی با هم داشتند. من به آقای بهجت می گفتم:«ایشان که هستند؟» و ایشان در جواب می گفت: حاج آقا روح الله خمینی از مدرسین بنام حوزه علمیه که درس مفیدی دارند و باید گفت که بیشتر علمای بلاد ایران شاگرد ایشان هستند.»4

توجه ویژه آیت الله العظمی بروجردی(ره) به آیت الله بهجت(ره) و وساطت امام(ره) برای اخذ کمک برای بهبود معیشت آیت الله بهجت، نیز نشان از عمق روابط این بزرگان دارد. مسئله ای که بدخواهان در سال های گذشته تلاش داشته اند از حافظه تاریخی مردم و حوزویان پاک شود. آیت الله مصباح در این زمینه می گوید: «مرحوم آقا مصطفی از قول امام نقل می کردند: از آن جا که حضرت امام با مرحوم آیت الله بروجردی ارتباط نزدیکی داشتند، مبلغی را برای آقای بهجت به عنوان کمک به زندگی ساده ایشان گرفته بودند. ولی آقای بهجت قبول نکرده بودند و امام هم مصلحت نمی دیدند که این وجه را برگردانند و به سختی و اصرار بر این که من از مال خودم به شما می بخشم و اجازه بدهید که این را برنگردانم، پول را به عنوان هبه از مال شخصی حضرت امام قبول کرده بودند.»5

بشارت های امیدبخش در مسیر دشوار مبارزات سیاسی، یکی دیگر از جنبه های شخصیتی آیت الله بهجت است که در لسان آیت الله مصباح این گونه روایت می شود: «کسانی که با ایشان معاشرت داشتند، گه گاه کرامات و امور خارق العاده ای از ایشان مشاهده می کردند؛ هر چند ایشان همیشه سعی می کردند طوری رفتار کنند که معلوم نشود امر خارق العاده ای است. یکی از این قضایا مربوط می شود به ایامی که حضرت امام(ره)در تبعید به سر می بردند. آن موقع بسیاری از فضلا و علاقه مندان به حضرت امام(ره)مورد آزار و اذیت دستگاه قرار داشتند. [حکومت] به بهانه های مختلف آنها را جلب می کردند و به محض این که کلمه ای از آنها ظاهر می شد، از منبر منع می کردند و مدت ها تبعید و زندان برایشان در نظر می گرفتند. یادم می آید در مدرسه منتظریه که مرحوم آقای قدوسی آن جا را اداره و جناب آقای جنتی در آنجا تدریس می کردند و بنده هم خدمتشان بودم، آقای جنتی تحت تعقیب بودند.

ایشان را گرفتند و طبق قراین این نگرانی وجود داشت که ممکن است ایشان را خیلی اذیت کنند. همه ما خیلی نگران بودیم که اگر آنها اطلاعاتی از بعضی مسائل داشته باشند، ممکن است خیلی ایشان را اذیت کنند. من آمدم خدمت حضرت آقای بهجت و گفتم که جریان این است و ما خیلی نگران هستیم. ایشان تاملی کردند و فرمودند ان شاء الله خبر آزادی ایشان را برای من بیاورید؛ که این فرمایش ایشان اشاره ای به این بود [که] آقای جنتی به زودی آزاد می شوند و مشکلی نخواهد بود. البته این حرف را ممکن است هر کسی بگوید؛ ولی موقعیت طوری بود که مژده ای برای ما بود و مطمئن بودیم که ایشان چیزی می دانند و مشکلی برای آقای جنتی پیش نمی آید. دلیل ما از این برداشت این بود که در مواردی برای اشخاص دیگر می گفتیم دعا کنید و ایشان چیزی نمی گفتند و بعد هم می دیدیم این اشخاص به زودی آزاد نمی شوند.»6

مرور سیره علمی علامه مصباح نشانگر آن است که او در انتخاب استادان خود، علاوه بر جهات علمی، به ابعاد اخلاقی و معنوی و سیاسی نیز توجه ویژه داشته است. از این رو اغلب اساتید تاثیرگذار دوران طلبگی ایشان، از بزرگان علم و فضیلت و معنویت بوده اند.

سیاست ورزی و سیاست اندیشی مرحوم مصباح نیز حاصل مجالست و درس آموزی در مکتب بزرگانی ذوابعاد و برجسته بوده است. گرچه در فرازهای پیشین به جهات اخلاقی و معنوی اساتید آیت الله مصباح، اشاراتی رفت اما توجه ویژه ایشان به تهذیب و سلوک، اقتضای آن دارد که کمی بیشتر از سیره اخلاقی و سلوک معنوی او سخن به میان آید.7