آرشیو پنجشنبه ۴ خرداد ۱۴۰۲، شماره ۵۷۳۷
دنیا
۴
یادداشت

چرا چپ یونان شکست خورد؟

محمود فاضلی (پژوهشگر مسائل بین ‏‏الملل)

درحالی که حزب محافظه کار نئودموکراسی در انتخابات پارلمانی روز 31اردیبهشت یونان با کسب 79/ 40 درصد (2.403.791 رای) و 146 کرسی به پیروزی بزرگ و دور از انتظاری رسیده است؛ اما حزب ائتلاف چپ یونان با کسب 07/ 20درصد (1.182.474 رای) و با کسب 71 کرسی، شکست سنگینی را پذیرفته است. در این انتخابات 61درصد مشارکت داشتند. در انتخابات ژوئیه2019 حزب نئودموکراسی با کسب 85/ 39درصد آرا و 2.251.618 رای به پیروزی رسید؛ درحالی که در انتخابات اخیر بیش از 40درصد آرا و بیش از 4/ 2 میلیون رای کسب کرده است.

در این انتخابات، حزب سوسیالیست «پاسوک (جنبش تغییر)» 46/ 11درصد (675.307 رای) و 41کرسی، حزب کمونیست 23/ 7 درصد (425.768 رای) و 26کرسی و حزب چپ راه حل یونانی 45/ 4درصد (262.321 رای) و 16کرسی به دست آورده و سایر احزاب نیز با 16درصد آرا را به دست آورده اند. حزب چپ «جبهه نافرمانی واقع بینانه اروپایی» یونان نیز که شعار انتخاباتی خود را «همه چیز می تواند متفاوت باشد» انتخاب کرده بود با کسب فقط 62/ 2درصد آرا نتوانست به پارلمان راه یابد. احزابی که نتوانند 3درصد از کل آرا را به دست بیاورند، نمی توانند وارد پارلمان یونان شوند. حزب ائتلاف چپ، رقیب اصلی حزب حاکم، شاهد سقوط محبوبیت خود بود؛ چراکه میزان آرای این حزب از 53/ 31درصد در سال2019، به کمی بالاتر از 20درصد رسید. این حزب نزدیک به 600هزار رای از دست داده است.

شکست چپ اروپایی یونان نشانگر فروپاشی کامل استراتژی حزب ائتلاف چپ و انحراف دائمی آن به سمت راست بوده و سردرگمی در چپ یونان را عمیق تر کرده است. حزب نئودموکراسی از مجموع 59حوزه انتخابیه در 58حوزه به پیروزی رسیده است؛ اما حزب ائتلاف چپ فقط در حوزه انتخابیه رودوپی که محل سکونت اقلیت مسلمان است، به پیروزی رسیده است. ائتلاف چپ در انتخابات2019 در 8حوزه انتخابیه به پیروزی رسیده بود. احزاب پاسوک و کمونیست توانستند موقعیت خود را تقویت کنند. حزب سوسیالیست از 10/ 8درصد سال2019 به 46/ 11درصد در انتخابات رسید. حزب کمونیست نیز از 30/ 5درصد به 23/ 7درصد رسیده است. میزان مشارکت مردم نزدیک به 61درصد رسید که در مقایسه با انتخابات2019 (78/ 57 درصد) افزایش نسبی داشته است.

چیپراس رئیس ائتلاف چپ پیش از اعلام نخستین نتایج انتخابات، نتیجه انتخابات را برای ائتلاف چپ فوق العاده منفی دانست و اعلام کرد: ارگان های حزب سریعا تشکیل جلسه داده تا نتیجه را ارزیابی کنند. به اعتقاد او دوره انتخابات تمام نشده است. باید تمام اصلاحات لازم را سریعا انجام دهیم تا در نبرد انتخابات بعدی در شرایط بهتری قرار بگیریم.

وی پس از اعلام اولیه انتخابات، با میچوتاکیس، نخست وزیر و رئیس حزب نئودموکراسی تماس تلفنی گرفت و پیروزی وی را تبریک گفت. مقامات این حزب که هرگز انتظار چنین نتیجه ای را نداشتند مدیریت شکست و یافتن روایت جدید در آستانه انتخابات دوم را در دستور کار حزب قرار داده اند. شواهد نشان می دهد موضوع برکناری یا استعفای چیپراس، رئیس این حزب هنوز به طور جدی مطرح نشده اما بخش سیاسی حزب، به زودی وضعیت جدید را مورد ارزیابی قرار می‎دهد. به نظر می رسد دغدغه اصلی ائتلاف چپ این است که بتواند همچنان به عنوان قطب اصلی جناح چپ میانه روی کشور باقی بماند. حزب ائتلاف چپ که شعار انتخاباتی خود را «ائتلاف مترقی» و «عدالت در همه جا» انتخاب کرده وعده تغییر مسیر کامل را داده بود.

این حزب خواستار یک دولت رفاه جدید است و وعده داده که بلافاصله حداقل دستمزد را به 880یورو افزایش خواهد داد و تعدیل تورم سالانه خودکار را برای همه دستمزدها اعمال خواهد کرد. چیپراس رئیس ائتلاف چپ در آخرین تجمع انتخاباتی خود اعلام کرده بود تغییر ضرورت، خواست و توقع مردم یونان است. مردم خواهان زندگی با عزت، آموزش و عدالت هستند و ما می توانیم آن را عملی کنیم. او «کاهش مالیات بر ارزش افزوده برای مواد خوراکی، تعلیق مصادره مسکن اصلی خانوارها، به صفر رساندن مالیات ارزش افزوده برخی کالاهای نیاز اولیه و کاهش مالیات ویژه بر سوخت» را مهم ترین اهداف انتخاباتی خود اعلام کرده بود. نتیجه انتخابات اخیر نشان می دهد با وجود نارضایتی هایی که پاندمی کرونا، گرانی و تورم، رسوایی شنود تلفنی دولت از احزاب رقیب و حادثه ریلی اخیر در جامعه ایجاد کرد، هیچ کدام از احزاب اپوزیسیون به خصوص حزب ائتلاف چپ موفق نشدند از این موقعیت استفاده کرده و مردم را متقاعد کنند که به حزب حاکم رای ندهند.

دولت محافظه کار یونان با پرداخت یارانه در دوره محدودیت های کرونایی، بحران انرژی و گرانی ها، پیوند خود با قشر متوسط را حفظ کرد. افزایش حداقل حقوق کارمند در چند نوبت و افزایش حقوق بازنشستگی برای نخستین بار بعد از 13سال این تصویر را به مردم داد که دولت راست گرا در چارچوب ظرفیت های اقتصاد کشور نهایت تلاش خود را انجام می دهد. حزب پیروز در جریان تبلیغات انتخاباتی کاهش مالیات ها و عوارض، کاهش بدهی ها، کاهش بیکاری از 19درصد به 11درصد و همچنین افزایش اعتبار یونان در رتبه بندی های بین المللی و افزایش حداقل دستمزدها و مستمری ها را شعارهای تبلیغاتی خود عنوان کرده بود. یونان طی یک دهه اخیر با انبوهی از چالش های اقتصادی روبه رو بوده و حجم بالای بدهی های خارجی باعث شد تا به عنوان یک اقتصاد ورشکسته معرفی و آماده خروج از منطقه یورو شود.

اما اتخاذ سیاست های ریاضتی به همراه کمک های نهادهای بین المللی، باعث شد که این کشور تاحدودی از وضعیت بحرانی خارج شود. کمک نهادهای بین المللی، مشروط به اجرای سیاست های اصلاحی شده بود. پیروزی حزب نئودموکراسی یونان بسیار فراتر از پیش بینی نظرسنجی ها بود. در تمام نظرسنجی های اخیر این کشور این حزب با اختلاف حداکثر 7درصد پیشتاز بود؛ اما نتیجه انتخابات اختلاف بین دو حزب اول را بیش از 20درصد نشان می دهد. حزب محافظه کار موفق شد آرای افراد «مردد» را که در تمام نظرسنجی ها میزان آن دورقمی بود، جذب کند.به رغم نتیجه انتخابات، حزب محافظه کار نتوانست 151کرسی لازم برای تشکیل دولت تک حزبی را کسب کند؛ اما اختلاف بزرگ 20درصدی از حزب دوم، ائتلاف چپ، ریاست این حزب را به برگزاری انتخابات دوم با قانون انتخاباتی جدید سوق می دهد؛ چرا که در صورت کسب نتیجه مشابه می تواند بیش از 151کرسی را که برای تشکیل دولت تک حزبی لازم است، کسب کند.