بالاخره برنامه هفتم توسعه با حداقل یک سال تاخیر در «همایش معرفی سند برنامه هفتم توسعه» رونمایی شد. مقامات حاضر در همایش به 22 فصل برنامه و ویژگی های آن که همانا رفع ناترازی ها، مردم پایگی، مساله محوری، معیشت، رضایتمندی، سرمایه گذاری، مقاومت و اینکه تمام مسائل کشور را احصا و برای هر مساله تدبیر اندیشیده شده، اشاره کردند. لذا با توجه به زمان رسیدگی در مجلس، مناسب است متن فعلی برنامه هفتم توسعه از طرف کارشناسان و دست اندرکاران امر به دقت بررسی و نقدها مطرح شود.

اولین بازتاب های خبری از رونمایی برنامه هفتم توسعه با تیترهایی چون «هفت محور برنامه، سند هویتی دولت برای برنامه 5 ساله، مساله محوری، سلامت، معیشت و رفع ناترازی ها، 8 نمای اقتصادی از برنامه هفتم توسعه، بسترسازی برای سرمایه گذاری، برنامه ای مبتنی بر آرمان و آرزوها، رویاهای برنامه هفتم، هم افزایی قوای سه گانه، برنامه ای مدون برای تمام مشکلات و اولین برنامه بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی دیده شد. ولی بعضی تند نوشتند که وقتی برنامه ها را اجرا نمی کنیم چرا برنامه می نویسیم؟! یا برنامه هفتم و بازی با اعداد!

برای مثال در فصل ها و زیرفصل ها بندی به نام حمل و نقل در کشور دیده نمی شود چه برسد. به «حمل ونقل عمومی درون و برون شهری»، حتی در امر شهرسازی و حقوق شهروندان نیز مطلبی ملاحظه نمی گردد. در بخش هدف گذاری ها هم از این مساله خبری نیست. در فصل دوم، زیربنایی، در بخش مسکن فقط بند ب ماده 120 اشاره به حمل ونقل عمومی دارد و آن هم در حد 5% افزایش یعنی سالانه 1% که ناچیز است. و عقب ماندگی ها را به هیچ وجه جبران نمی کند. و حتی منابع مالی مطرح در ماده 120 کفاف همین 1% رشد را نیز نمی دهد.

این ماده و بند می گوید «شهرداری مراکز استان ها مکلفند با استفاده از حداقل 50% از منابع عوارض موضوع ماده 39 قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب 1400 اقدامات زیر را به عمل آوردند و نسبت به توسعه زیرساخت ها و تامین ناوگان حمل ونقل عمومی، به نحوی اقدام نماید تا در پایان برنامه سهم حمل ونقل عمومی درون شهری نسبت به ابتدای برنامه به میزان حداقل 5% افزایش یابد.

اگر فرض بر این باشد یعنی برای تهران سالی حداکثر 2 کیلومتر مترو ساخته شود و اگر منظور تجهیزات متحرک واگن باشد یعنی حداکثر دو قطار مترو اضافه شود و اگر اتوبوس باشد یعنی حداکثر 36 اتوبوس شهری سالانه تامین گردد.

بهتر بود به سند توسعه حمل ونقل عمومی کشور اشاره می شد. شایان ذکر است برای رسیدن به 10% صرفه جویی در مصرف انرژی یکی از موارد بسیار مهم حمل ونقل عمومی است که به آن پرداخته نشده است، در صورتی که به بحث ترانزیت کالا پرداخته شده است. در بخش مسکن هم به حمل ونقل عمومی پرداخته نشده است. هم اکنون بحث (توسعه حمل و نقل محور) TOD در جهان مطرح است که متاسفانه مطلبی در ایران برنامه از آن دیده نمی شود.

در ماده 110 برنامه به افزایش محدوده تهران پرداخته شده که به نظر امر خطرناکی است، یا در ماده 114، کمیسیون ماده 5 از شهرداری تهران منفک و به وزارت راه و شهرسازی منتقل گردیده و از اختیارات شهرداری تهران کاسته می شود. به کمیسیون ماده 100 شهرداری ها هم نماینده وزارت راه و شهرسازی اضافه شده است. به نظر این موارد باید در شورای شهر تهران به بحث گذاشته و عکس العمل لازم و در خور نشان داده شود.