گروه دیپلماسی | فضاسازی همچنان حرف نخست را در رابطه غرب با فعالیت های هسته ای ایران می زند. در حالی که مذاکرات برای احیای برجام در پشت پرده به تبادل پیام های گاه به گاه محدود شده و ظاهرا همه چه در داخل و چه در خارج از کشور با عادت کردن به تحریم، خبر چندانی درباره تبعات آن منتشر نمی کنند فضای رسانه ای کاملا در اختیار گزارش های متعدد درباره توسعه برنامه هسته ای ایران قرار گرفته است. گزارش هایی که مبنای همگی آنها درز اطلاعات درباره چند و چون برنامه هسته ای ایران از محل آژانس بین المللی انرژی اتمی است. در چنین فضایی یک روز شاهد خبررسانی یا خبرسازی درباره فاصله ایران تا بمب اتم و روز دیگر طرح ادعای غنی سازی بیش از 80 درصد در ایران هستیم. در تازه ترین این موارد، خبرگزاری آسوشیتدپرس روز دوشنبه اول خرداد با انتشار یک گزارش ادعا کرد که تصاویر ماهواره ای شرکت «پلانت لبز» نشان می دهند که جمهوری اسلامی ایران در حال حفر تونل در کوه نزدیک به سایت هسته ای نطنز در مرکز ایران بوده است. تپه های حفاری در این سایت نشان می دهد که بنا به گفته کارشناسان و تحلیل آسوشیتدپرس، این مرکز می تواند بین 80 متر (260 فوت) تا 100 متر (328 فوت) زیر زمین باشد. این خبرگزاری در ادامه به نقل از کارشناسان ادعا می کند که ابعاد پروژه ساخت وساز نشان می دهد که جمهوری اسلامی احتمالا می تواند از تاسیسات زیرزمینی، نه تنها برای ساخت سانتریفیوژها، بلکه برای غنی سازی اورانیوم نیز استفاده کند. این گزارش می افزاید تاسیسات در دست احداث در 225 کیلومتری جنوب تهران، از هم اکنون با سامانه پدافند هوایی حفاظت می شود. انتشار این گزارش همانطور که پیش بینی می شد مجموعه ای از واکنش ها به خصوص از جانب مقام های اسراییلی را به دنبال داشت. به عنوان نمونه، تساخی هانگبی، مشاور امنیت ملی اسراییل روز سه شنبه دوم خرداد (23 مه) در یک کنفرانس بین المللی امنیتی ادعا کرد که از این گزارش تعجب نکرده و البته ایران امکانات زیرزمینی دیگری نیز دارد. این مقام اسراییلی همزمان که اذعان داشت که این مکان هرگونه حمله نظامی احتمالی به تاسیسات را پیچیده می کند، گفت هنوز راه حل هایی برای این چالش وجود دارد. ژنرال هرتسی هالوی، رییس ستاد ارتش رژیم اسراییل نیز در همان کنفرانس گفت که اسراییل از نزدیک برنامه هسته ای جمهوری اسلامی را زیر نظر دارد و بار دیگر تاکید کرد که ارتش اسراییل «آماده اقدام» است. هالوی گفت: «بدون اینکه بخواهیم به جزییات بپردازیم، تحولات منفی در افق برنامه هسته ای ایران وجود دارد که می تواند منجر به اقدام علیه آن شود.»

این خبرسازی به پرسشی از محمد اسلامی رییس سازمان انرژی اتمی نیز تبدیل شد. خبرگزاری ایسنا در این باره می نویسد: در پی انتشار اخباری مبنی بر ساخت تاسیسات غنی سازی در کوه های نطنز، محمد اسلامی رییس سازمان انرژی اتمی جمهوری اسلامی این موضوع را تکذیب و تاکید کرد که فعالیت های هسته ای جمهوری اسلامی «مطابق با موازین آژانس بین المللی انرژی اتمی» است و «هر فعالیت جدید به اطلاع این نهاد می رسد». رییس سازمان انرژی اتمی در پاسخ به پرسش خبرنگاری که مشخصا درباره خبر ساخت تاسیسات زیرزمینی در نطنز سوال کرد، این اخبار را «اراجیف» اسراییل به منظور «جوسازی» دانست و گفت: «هر زمان شرایط آنان در منطقه و در محیط خودشان تنگ و سخت می شود، این عملیات روانی و ادعاها را تشدید می کنند.»به گزارش «اعتماد»، اشاره محمد اسلامی به اینکه هر فعالیت جدید در برنامه هسته ای ایران به اطلاع آژانس بین المللی انرژی اتمی می رسد گویای نکته مهمی است. خبرگزاری آسوشیتدپرس درباره ساخت تونل های جدید در تاسیسات هسته ای نطنز به نکته ای اشاره کرده که برای اهل فن جدید نیست. به عنوان نمونه، علی اکبر صالحی شامگاه 22 فروردین 1400 همزمان با روز ملی انرژی هسته ای با حضور در برنامه نگاه یک سیما در این باره گفته بود: «دشمن به سالن های ما (در جریان خرابکاری های صورت گرفته در تاسیسات نطنز) آسیب رساند و پس از آن، سالن جبران کننده آن سالن را به طور موقت برپا کردیم و نزدیک نطنز در حال کار هستیم و سالن های حساس خود را به دل کوه می بریم. امروز ما طراح سانتریفیوژ هستیم و دو تا سه هزار سند فنی برای هر سانتریفیوژ داریم و مشکلی برای غنی سازی نداریم.»

علی اکبر صالحی در ادامه این اظهارات یادآور شده بود که بخش قابل توجهی از سالن مدرن مونتاز سانتریفیوژ که در انفجار تیر 99 از بین رفت، راه اندازی شده و در دل کوه هم «سالن های بسیار پیشرفته» به بهره برداری رسیده اند.

به گزارش «اعتماد»، نگاهی به این سابقه نشان می دهد که سازمان انرژی اتمی ساخت این تونل ها یا سالن های بسیار پیشرفته را در پاسخ به خرابکاری تابستان 1399 که بسیاری اسراییل را مسوول آن می دانند از مدت ها قبل آغاز و آن را به اطلاع آژانس بین المللی انرژی اتمی هم رسانده بود. نکته انحرافی در خبر خبرگزاری آسوشیتدپرس ادعای استفاده از این سالن ها یا به اصطلاح تونل ها برای غنی سازی است که صحت ندارد و برنامه جمهوری اسلامی ایران استفاده از این سالن ها برای تولید قطعات و سانتریفیوژ است و نه غنی سازی.