تولیدکنندگان بزرگ نفت جهان در گردهمایی وین، مقر دائمی اوپک بازهم خبرساز شدند؛ عربستان سعودی اعلام کرده که برای ژوئیه 2023 میلادی به صورت داوطلبانه روزانه یک میلیون بشکه از تولیدات نفت خود می کاهد.این احتمال وجود دارد که این رقم برای ماه های آینده نیز تمدید شود.

عبدالعزیز بن سلمان، وزیر انرژی عربستان درعین حال اعلام کرده که این کشور کاهش تولید داوطلبانه روزانه 500 هزار بشکه ای را که آوریل امسال به همراه بعضی از اعضای اوپک پلاس اعلام کرده بود تا پایان سال 2024 میلادی ادامه خواهد داد.

در این بین روسیه نیز متعهد شد که به کاهش تولید داوطلبانه روزانه 500 هزار بشکه ای خود ادامه دهد. پیش بینی می شود که این تصمیمات اوپک پلاس اصلا به مذاق ایالات متحده امریکا خوش نیاید، چراکه این کشور همواره به تصمیمات اینچنینی واکنشی تند نشان داده است. 23 کشورعضو اوپک پلاس در سی وپنجمین نشست این ائتلاف تصمیم گرفته اند که برکاهش عرضه مصوب روزانه دو میلیون بشکه ای و کاهش عرضه داوطلبانه روزانه یک میلیون و 660 هزار بشکه ای پایبند بمانند. قرار شده تا مجموع تولید آنها در سال 2024 در مجموع 40 میلیون و 463 هزار بشکه در روز باشد.

وزیران اوپک پلاس در زمان ورود به پایتخت اتریش، اشاره چندانی به مسیری که انتخاب خواهند کرد، نداشتند. هر چند که ناظران بازار هیچ چیز را منتفی نمی دانستند.

این حقیقت که قیمت نفت در بحبوحه خوش بینی اقتصادی بیشتر، برای دومین روز متوالی افزایش یافت و روند کاهشی که اواخر ماه مه مشاهده شده بود را معکوس کرد، تصمیم این گروه پیچیده تر شد.

حیان عبدالغنی، وزیر نفت عراق و معاون نخست وزیر این کشور در امور انرژی در وین به خبرنگاران گفت: هدف اصلی اوپک و متحدانش حفظ ثبات بازار نفت و اجتناب از هرگونه نوسان است؛ ما برای گرفتن هرگونه تصمیمی که توازن و ثبات بیشتری به همراه خواهد آورد، تردید نخواهیم کرد. پیشتر اعضای اوپک پلاس در اکتبر 2022 تصمیم گرفته بودند که ازماه نوامبر تا پایان سال 2023 میلادی روزانه 2 میلیون بشکه تولید خود را کاهش دهند. همچنین بعضی از تولیدکنندگان این ائتلاف در آوریل 2022 به طور ناگهانی تصمیم گرفتند از یکم ماه مه 2023 (11 اردیبهشت ماه 1402) تا پایان سال 2023 میلادی روزانه یک میلیون و 660 هزار بشکه از تولید خود بکاهند، به طوری که این رقم در مجموع به روزانه 3 میلیون و 660 هزار بشکه رسید، تصمیمی که به ناگاه، خشم ایالات متحده را برانگیخت.

جان کربی هماهنگ کننده ارتباطات راهبردی شورای امنیت ملی امریکا در واکنش به کاهش تولید نفت از سوی چند کشور عضو اوپک پلاس گفت که ما صریحا اعلام کرده ایم کاهش تولید نفت در این زمان را مناسب نمی دانیم. جمهوری اسلامی ایران هم اکنون در کنار کشورهایی چون لیبی و ونزوئلا به دلیل تحریم از توافق کاهش عرضه نفت اوپک پلاس مستثنی است.

براساس اعلام آژانس بین المللی انرژی تولید روزانه نفت ایران در چهارمین ماه سال جاری میلادی 60 هزار بشکه افزایش یافت و ایران چهارمین تولیدکننده اوپک در این ماه شد.بر اساس این گزارش، 5 عضو اوپک از جمله ایران در آوریل امسال تولید نفت خود را افزایش داده اند. تولید روزانه نفت خام ایران در آوریل 2023 نسبت به ماه قبل از آن 60 هزار بشکه افزایش یافته و به 2 میلیون و 750 هزار بشکه در روز رسیده است. ایران در ماه مارس 2 میلیون و 690 هزار بشکه در روز نفت تولید کرده بود. ایران با این افزایش تولید توانسته فاصله خود با کویت را افزایش دهد و در جایگاه چهارمین تولیدکننده نفت در میان اعضای اوپک قرار بگیرد. کویت در این ماه 2 میلیون و 680 هزار بشکه در روز نفت تولید کرده و پس از ایران رتبه پنجم را به خود اختصاص داده است.

عربستان با تولید 10 میلیون و 480 هزار بشکه نفت در روز بزرگ ترین تولیدکننده اوپک در ماه آوریل بوده و عراق با 4 میلیون و 100 هزار بشکه در روز در رتبه دوم و امارات با 3 میلیون و 320 هزار بشکه در روز در رتبه سوم قرار گرفته اند.

گزارش ها نشان می دهند که تولید روزانه نفت خام 13 عضو اوپک در ماه مه امسال نسبت به ماه آوریل 460 هزار بشکه کاهش یافت. ائتلاف تولید کنندگان عضو اوپک و غیراوپک (اوپک پلاس) در اکتبر 2022 توافق کرده بودند که از نوامبر 2022 تا پایان سال 2023 روزانه 2 میلیون بشکه از عرضه نفت خود بکاهند.

پس از این بعضی از اعضای این ائتلاف امسال در ماه آوریل به طور ناگهانی تصمیم گرفتند افزون بر این 2 میلیون بشکه ،روزانه یک میلیون و 660 هزار بشکه دیگر با هدف ثبات بخشی به بازار نفت و بهبود قیمت های جهانی نفت خام تولید خود را کاهش دهند.

ازاین رو تولید 10 عضو اوپک که در قالب توافقنامه همکاری با 10 تولیدکننده غیراوپک در برنامه کاهش عرضه اوپک پلاس مشارکت دارند در ماه مه در مجموع روزانه 23 میلیون و 530 هزار بشکه نفت تولید کردند. این رقم در مقایسه با ماه آوریل 540 هزار بشکه افت نشان می دهد.

سهم آن دسته از اعضای اوپک که در تصمیم کاهش عرضه داوطلبانه مشارکت کردند در مجموع یک میلیون و 39 هزار بشکه است.

هیثم الغیص، دبیرکل سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) به تازگی ضمن تاکید بر مساله استقبال اوپک از بازگشت ایران به بازارهای جهانی نفت خام پس از برداشته شدن تحریم ها علیه بخش نفت ایران، اظهار کرد: ایران توانسته تولید خود را حدود یک میلیون بشکه در روز افزایش دهد و در ملاقات با آقای اوجی متوجه شدم سرمایه گذاری های قابل توجهی در بخش های بالادست، پایین دست و صنایع پتروشیمی ایران در حال انجام است، بنابراین می توان گفت ایران در اوپک بازیگری کلیدی و اساسی است.

اما تصمیمات اخیر اوپک پلاس چه نتایجی را برای بازار جهانی نفت به دنبال دارد؟

تصمیم برای کاهش داوطلبانه تولید نفت از سوی کشورهای اوپک پلاس در واقع به اقدامی پیشگیرانه با هدف حمایت از ثبات بازار در بحبوحه تحولات و شرایط اقتصاد جهانی و تاثیرات شتابان آن تعبیر شد. اوپک پلاس در واکنش به فروپاشی تقاضا در اوج بحران شیوع ویروس کووید19، تولید خود را از ماه مه سال 2020، 9 میلیون و 700 هزار بشکه در روز معادل حدود 10 درصد از تقاضای جهانی محدود کرده بود، اما پس از آن زمان با بهبود تقاضا، محدودیت عرضه را به مرور تسهیل کرد. جی پی مورگان اعلام کرده که کاهش تولید فعلی اوپک پلاس باید برای محدود کردن عرضه نفت در بازارها در نیمه دوم سال با فرض اینکه رکودی وجود نداشته، کافی باشد. هرچند که برای بالاتر بردن قیمت ها، این گروه احتمالا باید تولیدات خود را به میزان بیشتری کاهش دهد.

تصمیم عربستان بر ادامه کاهش تولید درحالی رخ می دهد که شرکت های انرژی امریکایی هفته گذشته شمار دکل های حفاری نفت را به بیشترین میزان کاهش دادند و شمار دکل های حفاری برای پنجمین هفته متوالی کاهش پیدا کرد.

تحلیلگران عقیده دارند کاهش تولید عربستان و تمدید قرارداد اوپک پلاس تا پایان 2024 قیمت نفت برنت را تا 100 دلار در هر بشکه بالا می برد.

قیمت نفت در روز دوشنبه پس از اطلاعیه وزارت انرژی عربستان مبنی بر کاهش تولید این کشور تا 9 میلیون بشکه در روز از ماه ژوئیه، بیش از یک درصد افزایش یافت. به علاوه، ائتلاف اوپک پلاس در اجلاس روز یکشنبه تصمیم گرفته کاهش تولید خود را تا پایان 2024 تمدید کند تا از قیمت نفت حمایت شود.تحلیلگران بانک کامن ولث استرالیا اعلام کردند با توجه به اقدام عربستان برای حمایت از قیمت ها، نفت خام برنت به دنبال بهبود تقاضا در چین به 85 دلار در هر بشکه در سه ماهه پایانی سال جاری میلادی می رسد .