ماشین سازی تبریز که در دولت دوازدهم سخت ترین و بدترین روزها را به خود دید، از نیمه دوم سال 1400، به تولید پایدار رسیده و از ماه های پیش تاکنون هم در حال رکوردزنی هایی است که طی 20 سال گذشته، بی سابقه بوده است. سال گذشته دومین ماشین سازی ایران به جهت قدمت، یک هزار و 143 دستگاه تولید کرد و از ابتدای سال جاری نیز اعداد تولید این مجموعه رو به افزایش و ثبت رکوردهای جدید است.

شرکت ماشین سازی تبریز با بیش از پنجاه سال سابقه تولید انواع ماشین های ابزار و ارائه مستمر خدمات پس از فروش در سطح کشور در حال حاضر علاوه بر حضور موثر در عرصه تولید و فروش و خدمات پس از فروش و آموزش انواع ماشین های CNC به ارائه خدمات تخصصی در رابطه با صنایع زیربنایی و تامین کلیه ماشین آلات و تجهیزات مرتبط از مرحله شناسایی تا تامین و نصب و راه اندازی و خدمات فنی پس از فروش می پردازد.

این شرکت که اکنون با سازندگان معتبر بین المللی همکاری می کند و صادرات هم دارد، در دولت روحانی رو به تعطیلی رفت. ماجرای این امر هم به خصوصی سازی شرکت ماشین سازی تبریز برمی گردد. میرعلی اشرف عبدالله پوری حسینی، رئیس اسبق سازمان خصوصی سازی مدت ها به دنبال این بود که شرکت یاد شده را واگذار کند؛ از همین رو با تلاش های مستمری که انجام داد، توانست یکی از بزرگترین کارخانه های ماشین سازی کشور را بدون رعایت تشریفات قانونی با مبلغ 688 میلیارد تومان به فردی به نام قربانعلی فرخزاد، واگذار کند.

این کارخانه از ابتدای تاسیس زیر نظر سازمان گسترش فعالیت می کرد و از سال 1383 در راستای اصل 44 قانون اساسی در لیست شرکت های مشمول واگذاری قرار گرفت و طی 14 سال در چند مرحله مورد ارزیابی سازمان خصوصی سازی قرار گرفت و 11 بار از طریق انتشار آگهی جهت مزایده برای واگذاری اعلام شد اما به فروش نرفت، ولی ناگهان ظرف دو هفته به فروش رسید، آن هم قسطی و به قیمت گذاری سال1394. این اتفاقات در سال 97 رخ داد و پوری حسینی، رئیس اسبق سازمان خصوصی سازی تابستان (مردادماه) سال 98 برکنار و دستگیر شد و در نهایت دادگاه کیفری استان تهران، حکمی 15 ساله برای او به اتهام تخلف در واگذاری شرکت ها صادر کرد. واگذاری نیشکر هفت تپه و ماشین سازی تبریز جنجالی ترین اقدامات او بود. به اذعان کارشناسان یکی از مهم ترین دلایل بازداشت پوری حسینی به حضور ابراهیم رئیسی در ریاست قوه قضائیه بر می گردد؛ او با آمدنش جلوی خیلی از فسادها را گرفت و شرایطی را فراهم کرد که گزارش مدیران متخلف به دستگاه قضا برسد، در گذشته خیلی از گزارش ها به سرانجام نمی رسید و معمولا این افراد در دستگاه قضا لابی هایی داشتند تا پرونده ای علیه شان شکل نگیرد. با پالایش دستگاه قضا و شفافیت در این حوزه، خیلی از مدیران متخلف بازداشت و انفصال از خدمت شدند.

از زمانی که سازمان خصوصی سازی با تخلف، ماشین سازی تبریز را به فردی غیراهل و ناآشنا به صنعت واگذار کرد، دوران افول این مجموعه تولیدی شدت بیشتری گرفت.

قربانعلی فرخزاد،خریدار ماشین سازی تبریز، چند روز (اردیبهشت سال 97) بعد از واگذاری شبهه دار در نشست خبری از برنامه های خود برای احیای تولید سخن گفت و اظهار داشته بود: «طبق توافقی که در معامله با سازمان خصوصی سازی داشتیم کل مبلغ کارخانه ماشین سازی تبریز همراه ریخته گری و زمین ایل گلی تبریز 700 میلیارد تومان بوده که مبلغ 200 میلیارد تومان پرداخت شده و الباقی طی پنج سال به صورت سالانه 100 میلیارد تومان پرداخت خواهد شد.»

او ادامه داده بود: «پس از تحویل کارخانه ماشین سازی و شرکت ریخته گری ماشین سازی تبریز از سوی سازمان خصوصی سازی در اولین روز کاری مبلغ 7 میلیارد تومان بدهی پاداش پایان کار بازنشسته های شرکت را که در مجموع 100 نفر بودند پرداخت کردم.»

فرخزاد با بیان اینکه کل بدهی ماشین سازی تبریز 50 میلیارد تومان است، گفته بود: «بنده پرداخت بدهی شرکت به ادارات برق، آب و گاز و سایر سازمان ها را در برنامه دارم.»

تمام صحبت های مالک ماشین سازی تبریز در حد یک حرف بود و او دیماه سال 97 به اتهام اخلال در نظام ارزی از طریق قاچاق عمده ارز به صورت شبکه ای به 20 سال حبس، پرداخت جزای نقدی و ضبط ارزهای مکشوفه، راهی زندان شد. این فرد با عنوان آنکه می خواهد واردات ورق استیل و اقلام دیگر انجام دهد، 446 میلیون و 5 هزار و 332 دلار ارز گرفت و با تفاوت نرخی که وجود داشت آن ارز را در بازار آزاد فروخت و کارخانه را با مشکلات بیشتری مواجه کرد و در نهایت این امر منجر به تعطیلی کارخانه، کاهش تولید، بیکار شدن کارگران و تعویق حقوق آنها شد. در دوره ای که سازمان خصوصی سازی، ماشین سازی تبریز را به یک دلال ارزی واگذار کرد و این امر مورد انتقاد خیلی ها قرار گرفت، حسن روحانی سکوت اختیار کرد و حتی دستور پیگیری این واگذاری را نداد. موافقان این واگذاری عنوان می کردند که کارخانه ماشین سازی تبریز که در نیمه دوم دهه 1340 شمسی توسط مرحوم مهندس تقی توکلی، از طلایه داران صنعت کشور، در منطقه صنعتی غرب تبریز بنیان گذاشته شد با این واگذاری بزودی به چهره درخشانی در عرصه صنعت ایران و خاورمیانه تبدیل خواهد شد.

اندر تخلفات دولت گذشته باید عنوان کرد که سازمان خصوصی سازی در سال 94 شرکت ماشین سازی تبریز را به صندوق بازنشستگی کارکنان فولاد واگذار کرده و سپس از این صندوق وکالت می گیرد تا محدودیت هایی که در قانون برای خریداران این شرکت تعریف شده، رعایت نشود؛ بر این اساس سازمان خصوصی سازی طبق وکالت و به نیابت از صندوق بازنشستگی کارکنان فولاد، شرکت ماشین سازی تبریز را به «قربانعلی فرخزاد» واگذار کرد. با پایان رسیدگی به اتهامات فرخزاد در سال 98 و در زمان ریاست آیت الله رئیسی بر قوه قضائیه و محکومیت نامبرده به حبس و رد مال و جریمه، در همان سال آیت الله رئیسی از کارخانه ماشین سازی بازدید کرد و با مشاهده وضعیت نابسامان کارخانه، کارگران بیکار شده و چندین ماه حقوق معوق، دستور بررسی سلب مالکیت به علت نداشتن اهلیت و صلاحیت مالک را داد. بر این اساس سازمان خصوصی سازی به ناچار این واگذاری را فسخ و دوباره این شرکت را به صندوق بازنشستگی کارکنان فولاد واگذار کرد. بعد از این مطرح شد که این واگذاری هم قانونی نیست و در نهایت اواخر سال98، هیات عالی واگذاری تصمیم می گیرد که سهام ماشین سازی تبریز را به ایدرو (سازمان گسترش و نوسازی صنایع) و در حقیقت به اصلش بازگرداند.

در دولت رئیسی، اتفاقات جدیدی برای شرکت ماشین سازی تبریز روی داد و اکنون کارگران ماشین سازی از حدود 800 نفر در سال 98 به 2 هزار و 100 نفر رسیده است و حقوق عقب مانده در کارخانه وجود ندارد. همچنین تولید در حال جان گرفتن و رونق گرفتن است و اکنون این مجموعه تولیدی بدون مشکل می تواند انواع ماشین افزار، کمپرسورهای صنعتی، پمپ های آب، الکتروموتور، لیفتراک، انواع موتورهای دیزلی، ماشین آلات نساجی، ماشین های تراش، ماشین های فرز، ماشین های مته، قطعات ریخته و دستگاه های سی ان سی را تولید کند.

18 خردادماه سال جاری نیز سیدابراهیم رئیسی در ادامه برنامه های دور دوم سفرهای استانی دولت مردمی به استان آذربایجان شرقی، از شرکت ماشین سازی تبریز بازدید کرد. رئیس جمهور در جریان بازدید از خط تولید شرکت ماشین سازی، در جریان آخرین وضعیت فعالیت و تولیدات این شرکت قرار گرفت و گفت: احیای هر واحد تولیدی و صنعتی به خودی خود کار مهم و خوشحال کننده ای است، اما احیای کارخانه ماشین سازی که نقش مهمی در نوسازی و تجهیز دیگر واحدهای صنعتی و تولیدی دارد، باعث خوشحالی مضاعف است. با احیای کارخانه ماشین سازی تبریز علاوه بر تامین تجهیزات مورد نیاز برای نوسازی و تجهیز دیگر واحدهای صنعتی و تولیدی کشور، حدود 7 هزار و 500 شغل احیا شده است.

داود یعقوبی بقا، مدیرعامل گروه ماشین سازی تبریز هم در حاشیه سفر رئیس جمهور به استان آذربایجان شرقی و بازدید از گروه ماشین سازی تبریز با بیان اینکه این شرکت از 10 سال پیش به بخش خصوصی واگذار شده و با چالش های زیادی روبه رو شد، گفت: از سال 1398 که آیت الله رئیسی روی کار آمدند، رئیس جمهور از نزدیک به صحبت های کارگران و مطالبات آنها گوش داده و بعد از آن دستور بازگشت ساختار مالی و کل سازمان به دولت را دادند؛ از آن روز به بعد تولید این شرکت روز به روز افزایش یافت و با تولید یک هزار و 400 دستگاه رکورد تولید زد.

او خاطرنشان کرد: احیای واحدهای تعطیل و راکد جزو برنامه های دولت است و آیت الله رئیسی در بازدید سال پیش از ماشین سازی دستور حمایت برای احیای 12 شرکت را نیز دادند و امروز هزاران نفر از کارگران نان بر سر سفره خود می برند.