آرشیو پنجشنبه ۴ بهمن ۱۴۰۳، شماره ۲۳۷۷۹
معارف
۶
شبهه ها و پاسخ ها

محل زندگی و تبلیغ پیامبران در قرآن

شبهه:

محل زندگی و تبلیغ پیامبران الهی، بخصوص پیامبرانی که در قرآن از آنها نام برده شده، کجا بوده؟ آیا در قاره اروپا و آمریکا و آفریقا و استرالیا هم بوده اند؟ اگر فقط در کشورهای عربی بوده دلیلش چیست؟

پاسخ:

پیامبرانی که در قرآن کریم از آنها یاد شده است مربوط به منطقه غرب آسیا (خاورمیانه) است و زبان مردم این منطقه اختصاص به زبان عربی نداشته است. بعضی مانند حضرت ابراهیم و ذریه اش از نسل اسحاق به زبان عبری سخن می گفتند، بعضی مانند اسماعیل (فرزند دیگر حضرت ابراهیم که در مکه با مادرش ساکن شد) و ذریه اش که پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) نیز از آنهاست، به زبان عربی سخن می گفتند و بعضی مانند زرتشت که پیامبر ایرانیان بود به زبان فارسی سخن می گفت و بعضی بنا بر روایت ابوذر از پیامبر اکرم (ص)سریانی بوده اند که عبارتند از: آدم و شیث و اخنوخ، (که همان ادریس باشد). (1)

بنابراین پیامبران متعددی در منطقه غرب آسیا مبعوث شده اند که زبان همگی آنها عربی نبوده است.

تعداد پیامبران یادشده در قرآن کریم تنها 25 نفر است که انبیای اولوالعزم هم در بین آنها هستند، درحالی که تعداد کل پیامبران الهی بنابر فرمایش حضرت ختمی مرتبت 124 هزار نفر است.(2) قرآن کریم می فرماید: «و پیامبرانی که سرگذشت آنها را

پیش ازاین، برای تو بازگفته ایم و پیامبرانی که سرگذشت آنها را بیان نکرده‏ایم.»(3) بنابراین تعداد پیامبرانی که نامی از آنها برده نشده است به مراتب بیش از این تعدادی است که در قرآن کریم از آنها یادشده است. از طرف دیگر آیاتی داریم که نشان می دهد هر امتی دارای بیم دهنده و رسول بوده اند، مانند:

1. «هیچ امتی نبوده مگر اینکه در آن هشداردهنده ای گذشته است.»(4)

2. «ما در هر امتی رسولی برانگیختیم (تا بگوید) که خدای یکتا را بپرستید و از طاغوت اجتناب کنید.»(5)

3. «ما هرگز (قومی را) مجازات نخواهیم کرد، مگر آنکه پیامبری مبعوث کرده باشیم (تا وظایفشان را بیان کند).»(6)

در این جا تذکر دو نکته لازم است:

1) مراد از امت، گروهی از انسان های به هم پیوسته اند که اگر رسولی به سوی آنها ارسال شود و در منطقه ای از مناطق مسکونی آن امت مستقر شود بقیه مناطق مسکونی نیز از دعوت آن رسول مطلع شوند و یا این دعوت به نسل های بعدی هم برسد به گونه ای که حجت بر آنها تمام شود. به همین دلیل در کتب لغت، امت را به مردمی که در یک قرن زندگی می کنند معنا کرده اند.(7)

بنابراین ضرورتی ندارد برای هر منطقه مسکونی پیامبری فرستاده شود و در همه زمان ها پیامبران متعددی حضورداشته باشند.

2) علت ارسال انبیای اولوالعزم در منطقه غرب آسیا و نام بردن از انبیای این منطقه در قرآن کریم را شهید مطهری این گونه توجیه می کند: «اما مسئله بعدی که چرا در سرزمین خاصی پیغمبر زیاد بوده، این بستگی پیدا می‏کند به همان «الله اعلم حیث یجعل رسالته» یعنی وقتی که رسالت بستگی داشته باشد به استعدادهای مخصوصی که در افراد هست، مسلما سرزمین ها هم در پرورش استعدادها تاثیر دارد.

امروز هم می‏گویند که شرق، سرزمین‏ عرفان‏ و اشراق‏ است. این یک امر گزاف و گتره نیست که مثلا غربی ها بیشتر به محسوسات می‏پردازند و شرقی ها بیشتر به نامحسوسات، یعنی اینها بیشتر به این سو کشانده می‏شوند آنها به آن سو. محیط جغرافیایی و اوضاع واحوال [طبیعی‏] و گرمی آفتاب و مانند آن در پرورش جسم انسان مفید است و وضع جسم هم در پرورش های مخصوص روح تاثیر دارد. این مانعی ندارد که بعضی از سرزمین ها آمادگی بیشتری داشته باشد برای پروراندن افرادی که اجمالا استعداد اشراق و الهام دارند».(8) ضمن اینکه منطقه غرب آسیا از جهت استراتژیک به قول یکی از اساتید علوم قرآنی مانند چهارراه برای کره زمین است.

نتیجه:

1. پیامبران بسیار زیادی را خداوند متعال برای انسان ها مبعوث کرده است که تنها از 25 نفر از آنها در قرآن کریم یادکرده است.

2. این پیامبران یادشده همگی در منطقه غرب آسیا مبعوث شده اند که انبیای اولوالعزم نیز جزء آنهایند.

3. بنا بر آیات قرآن کریم هر امتی باید رسول و بیم دهنده ای داشته باشد و خداوند متعال بدون ارسال رسول و هشدار دهنده کسی را عذاب نمی کند.

4. اطلاعات دقیقی در مورد محل سکونت بقیه انبیائی که در خارج از منطقه غرب آسیا زندگی کرده باشند در دسترس نیست ولی این به معنای انکار وجود انبیاء در سایر مناطق نیست، زیرا همان گونه که گفته شد بنا بر آیات، هر امتی رسولی داشته است.

5. علت ارسال انبیای اولوالعزم در منطقه غرب آسیا و نام بردن از انبیای این منطقه در قرآن کریم به دلیل آمادگی بیشتر این منطقه بوده است که به نام سرزمین عرفان و اشراق معروف بوده و مانند چهارراه برای کره زمین است.

منابع بیشتر جهت مطالعه:

- «محدوده جغرافیایی پیامبران الهی»، پایگاه اطلاع رسانی حوزه، تاریخ انتشار:18/7/1391، شماره:22240.

- «نبوت-محل ظهور پیامبران-گستره جغرافیایی پیامبران»، سایت پرسمان، تاریخ انتشار: 27/9/1396.

1و2. شیخ صدوق، معانی الاخبار، قم، انتشارات جامعه مدرسین قم، 1361 ش، ص 332.

3. نساء، آیه 164.

4. فاطر، آیه 24.

5. نحل، آیه 36.

6. اسرا، آیه 15.

7. ابن منظور، لسان العرب، بیروت، دار صادر، 1414 ق، ج 12، ص 26.

8. مرتضی مطهری، مجموعه آثار استاد شهید مطهری-نبوت،1358 ش، ج 4، ص 301.