اشرف شیبانی

روایت شناسی از مباحث مورد توجه در سبک شناسی است که با رویکرد افرادی مثل؛ تزوتان تودوروف [1]، ولادیمیر پراپ [2]، شلومیت ریمون-کنان [3]، رولان بارت [4] و مایکل جی تولان [5] که در این حوزه صاحب نظر هستند، گسترش پیدا کرده است. بررسی ساختار روایی در حکایات تمثیلی که به نثر فنی و مصنوع نوشته شده اند، موضوعی است که در این مقاله بدان پرداخته شده است. سبک حکایت های تمثیلی قرن ششم که  با صنایع بدیعی و توصیفات متنی متوالی درگیر است، ظاهرا از ساخت و عناصر روایی داستان های جدید بهره مند نیست، اما در نثر مرزبان نامه سعدالدین وراوینی نشانه هایی از اصول استادانه داستان نویسی را می توان پیگیری کرد.این حکایت ها با توالی از پیش انتخاب شده و غیر تصادفی رخدادها، نوشته شده اند. در این نثر غلبه بارخدادهای واسطه و توالی های علی است. با بررسی ساختار روایی وریخت شناسی حکایات در لایه های درونی و ژرف ساخت آنها می توان به این نتیجه رسید که در این متون شخصیت ها و مضامین خاص ومکرری مورد توجه نویسنده است. راوی که اغلب متفاوت داستانی [6] است، در نقل حکایات، ازکانونی گر نوع دوم (درونی) و سوم (ذهنی) استفاده می کند. هم چنین سه سطح داستانی دراین کتاب دیده  می شود.