فهرست مطالب اعظم سیامک
-
مجله ادبیات عرفانی، پیاپی 29 (تابستان 1401)، صص 151 -180
در نوشتار حاضر با روش توصیفی-تشریحی نقدهای یکی از اثرگذارترین چهره های تصوف، شاه نعمت الله ولی، در رسایل منسوب به او با هدف شناسایی حوزه هایی که نقد کرده است و نیز روش و زبان او در این نقدها بررسی و تحلیل می شود. مطالعه این نقدها نشانگر دیدگاه و آرای او در مذهب، عرفان و فلسفه است. شاه ولی مریدان فراوانی داشته و به یقین برخی از آن ها انحرافات و بی رسم و راهی هایی های داشته اند، ولی نتایج تحقیق نشان می دهد که وی به نقد آن ها نپرداخته و به نقد آرای نظری در خصوص سیر و سلوک عرفانی بسنده کرده است. شاه ولی به مقام مشاهده معتقد نبوده و معرفت عرفا جز معرفت قطب را ناقص می داند. همچنین بین سیر و سلوک عرفانی و زندگی عادی و معمولی بین مردم منافاتی ندیده است. در حوزه فلسفه وکلام با اینکه از شارحان مکتب اکبری است، اما گاهی دیدگاه های ابن عربی و نیز دیدگاه های حکما، معتزله و متکلمان و برخی از دیدگاه های امامیه را بدون اشاره به نام نقدشونده نقد کرده است. او با زهاد و شطاحان مخالف بوده، اما نگاه مثبتی به ملامتیه داشته است. شاه ولی از نظر زبانی کمتر از تمثیل و حکایات بهره برده و با زبانی ساده و روشن نقدهای خود را بیان کرده است.
کلید واژگان: قرن هشتم, تصوف, فلسفه, کلام, شاه نعمت الله ولی}Mystical Literature, Volume:14 Issue: 29, 2022, PP 151 -180In this paper, adopting a descriptive-explanatory method, the criticisms of one of the most influential figures of Sufism, Shāh Ne'matollāh Vali, in the epistles attributed to him are analyzed with the aim of identifying the fields critiqued by him, as well as his method and language in these criticisms. Studying these criticisms reveals his standpoints on religion, mysticism, and philosophy. Shāh Vali had many disciples and certainly a number of them had deviations; nonetheless, the results of the research show that Shāh Vali did not critique them. He limited himself to critiquing theoretical views regarding mystical journey. Shāh Vali did not believe in the position of observation and considered the knowledge of mystics to be incomplete except for the knowledge of Qutb. Also, he did not see any contradictions between the mystical journey and the ordinary life of the people. In the field of philosophy and speculative theology, although he is one of the commentators of Akbari School, he has occasionally criticized Ibn Arabi's views, as well as the views of sages, Mu'tazila and theologians, and some of the views of the Imamiyyah without mentioning the name of the one being critiqued. He was opposed to the ascetics and Shattāh; however, he had a positive view of Malamatiāyyah. From the point of view of language, Shāh Vali used parables and anecdotes less and expressed his criticisms in a simple and clear language.
Keywords: Eighth century, Sufism, Philosophy, Speculative theology, Shāh Ne'matollāh Vali} -
تشیع در عصر صفوی در عرصه های ادب و هنر نمود و بروز فراوانی پیدا کرد. برخی از نویسندگان این عصر در تالیفات خود از تعصبات مذهبی و کلامی دور نماندند. یکی از آنها بایزید ثانی مدون رساله روضه العارفین است. این اثر رونویسی از چند اثر عرفانی بخصوص مصباح الهدایه است. شباهت ها و رونویسی های این اثر با مصباح الهدایه هم در بخش ساختاری و هم در بخش محتوایی نمود یافته؛ اما بایزید بخش هایی را نیز به دلیل تعصبات مذهبی، کلامی و فرهنگی حذف کرده است. بارزترین نمود تعصبات بسطامی تعصبات کلامی اوست تا آنجا که وی به دلیل اینکه عقاید کلامی کاشانی را قبول نداشته، در هیچ کجا به نام کاشانی و اثرش اشاره نکرده است. بسطامی همچنین نام خلفای سه گانه و نیز نام عرفای سنی مذهبی را که صاحب تالیف بوده اند و نیز نام زنان عارف را حذف کرده است. تحقیق حاضر نشان می دهد که از طرفی جریان عرفان ایرانی- اسلامی در مسیری قرار گرفت که هرچه به پایان درخشش آن نزدیک می شویم آثار عرفانی که تجربه و تحقیق لازمه اصلی تالیف آنهاست، جای خود را به آثار تقلیدی دادند و عرفا نیز از اصل امانتداری دور شدند. از طرف دیگر همین تقلید و ناحفاظی در امانت در بی رنگ شدن عرفان و دور شدن آن از اصل و سرچشمه این جریان و در نتیجه کم فروغ شدن آن بی تاثیر نبوده است.
کلید واژگان: نقد متنی, روضه العارفین, رونویسی, سرقت, تعصب}Shiism manifested itself in the fields of literature and art during the Safavid era. Some writers of this era did not shy away from religious and theological prejudices in their writings. One of them is Bayazid Thani, the author of Rawdah -Al-Arefin. This work is a transcript of several mystical books, especially Mesbah Al-Hedayeh. Bayazid Bastami Thani has made distortions in Mesbah al-Hedayeh, but has renamed it after himself, namely Rawdah al-Arifin, because in addition to the changes he has made in the text of Mesbah al-Hedayah, he has added material from other sources to it, and therefore considers it permissible that the name Put something new in its codified effect. These similarities and transcripts are in two parts, structural and content. The reasons for the distortions that Bastami Thani has made in the text of Mesbah Al-Hedayeh are his religious and theological prejudices. The most obvious manifestation of Bastami's prejudices is that he did not mention Kashani and his work anywhere because Kashani's theological religion was different from his theological religion. Bastami Thani has also removed the names of the three caliphs, as well as the names of the Sunni religious mystics who authored them, as well as the names of mystical women. The present study shows that on the other hand, the current of Iranian-Islamic mysticism was on a path that as we approach the end of its brilliance, mystical works, the main requirement of which is experience and research, have given way to imitative works, and mystics.
Keywords: Textual Criticism, Al-Arifin shrine, transcription, Theft, prejudice} -
میرزاابوطالب فندرسکی از شخصیت های مشهور دوره صفویه بود که در زمان شاه سلیمان اول (صفی دوم) و سلطان حسین صفوی می زیست. او در زمینه علوم مختلف، صاحب آثار بسیاری بود. شباهت نام خانوادگی ابوطالب فندرسکی با یکی دیگر از علمای عصر صفوی، یعنی ابوالقاسم فندرسکی، باعث شده است پژوهشگران در ذکر آثار و احوال آنها دچار اشتباه شوند؛ برای مثال رابطه ای نسبی برای این دو فرض کنند یا برای زمان مرگ ابوطالب فندرسکی، تاریخ های اشتباهی قید کنند. درباره ابوطالب فندرسکی، در عصر خودش و حتی زمان کنونی، اطلاعات اندکی ثبت شده و آگاهی های کمی در دست است. هدف این پژوهش، بررسی زندگی و فضای سیاسی و اجتماعی زمانه این عالم بزرگ و چرایی سکوت منابع و مصادر تاریخی درباره اوست که با روش تحلیل محتوا، یعنی بررسی و مقایسه و نیز نقد و ارزیابی داده های تاریخی انجام شده است. یافته ها نشان می دهد به طور قطع، این دو عالم بزرگوار پدر و پسر نبوده و به احتمال، رابطه سببی هم نداشته اند. باید در نظر گرفت تعارض های خاندان فندرسک با حکومت، بر سر مسایل مالی، باعث شد در رسانه های آن عصر، نام ابوطالب فندرسکی حذف شود. تاریخ های آمده در منابع مختلف درباره زمان مرگ او، اشتباه است و تاریخ مرگ او در فاصله سال های 1107تا1117ق/1695تا1705بوده است.
کلید واژگان: ابوطالب فندرسکی, نسبشناسی, منبعشناسی, تاریخ وفات}One of the famous personalities of the Safavid period was Mirza Aboutaleb Fendereski, who was contemporary with Shah Suleiman and Sultan Hussein. The similarity of the surname of Aboutaleb Fendereski with another scholar, Abolghasem Fendereski, has caused researchers to make a mistake in mentioning their works and circumstances. For example, they assume a relative relationship between the two or give wrong dates for the time of Aboutaleb Fendereski's death. Little is known about Aboutaleb Fendereski since his time. The purpose of the present study is to investigate the life and political and social atmosphere of the time of this great scholar and why historical sources are silent about him. The study was done using the content analysis method by reviewing, comparing, criticizing, and evaluating the historical data. The findings of the study showed that these two great scientists were certainly not father and son and probably did not have a kinship relationship. The Fenderesk family's conflicts with the government over financial issues have also caused the name of Aboutaleb Fendereski to be removed from the media of that time. The dates given in various sources for the time of his death are incorrect and his date of death is between 1107 and 1111 AH.
Keywords: Aboutaleb, Abolghasem, Fenderski, Sources, Critique} -
باتوجه به تعداد فراوان محققان در حوزه زبان و ادبیات فارسی تحقیقات بیشماری در زمینه های گوناگون انجام میشود. در بیشتر این تحقیقات داوری و پیشینه آنها نیز مرور میشود؛ اما باز هم شمار پژوهش های تکراری کم نیست. این پژوهش با روش مقایسهای به بررسی هفت مقاله میپردازد که درباره یک موضوع، یعنی تصحیح رساله قشیریه و ترجمه آن انجام شده است. هدف از نگارش این مقاله آسیب شناسی تحقیقات و تصحیحات تکراری و لزوم انجام چنین پژوهش هایی است. مسئله اصلی این مقاله بررسی مشابهت های هفت مقاله در یک حوزه و موضوع واحد و نشان دادن نتایج و دستاوردهای غیرتکراری آنهاست که نمونه ای از تحقیقات تکراری را نشان میدهد. درواقع در این پژوهش یک نمونه از تحقیقات مشابه و تکراری در تحقیقات حوزه ادبیات فارسی بررسی میشود و نتایج حاصل از آن نشان میدهد که فعالان حوزه ادبیات (به ویژه مدرسان، پژوهشگران و داوران مجلات) باید برای تکراری نبودن موضوعات مقالات چاره ای بیندیشند.
کلید واژگان: ترجمه رساله قشیریه, نقد, پیشینه, محتوا, نتیجه} -
نشریه تاریخ پزشکی، پیاپی 24 (پاییز 1394)، صص 133 -156سداب گیاهی است بسیار سبزرنگ که گویی غباری کم رنگ روی برگ های ریز آن نشسته است. این گیاه سبب کم شدن نیروی جنسی در مردان و سقط شدن جنین می شود. همچنین در اعتقاد عوام این گیاه سحر و جادو را دفع می کند. در گذشته برای کم کردن مضرات شراب و خوشبوکردن و بالابردن کیفیت آن سداب به شراب می افزوده اند. این خصوصیات و خواص سداب در اشعار سرایندگان پارسی زبان کاربرد داشته است. تاکنون تحقیقی درباره کاربرد این گیاه و دسته بندی مضمون سازی ها با آن به صورت مستقل صورت نگرفته است. هر یک از منابع و مراجعی که به بررسی گیاهان در ادبیات فارسی پرداخته اند، فقط به ذکر چند شاهد و نمونه شعری اکتفا کرده اند. بررسی کاربردهای سداب از منظر پزشکی و گیاه شناسی و کاربرد آن در مراسم آیینی روشن می کند که این گیاه و کاربردهای آن نزد همه شعرای فارسی زبان شناخته شده نبوده است. استفاده از آن در شراب و فقاع، رنگ سبز سداب و خواص و ضررهای این گیاه بیشترین زمینه مضمون سازی آن نزد شعرا بوده است.کلید واژگان: سداب, گیاهان دارویی, طب سنتی, پزشکی در ادبیات}RG (Ruta Graveolens) is very green plant like as if there is Pale dust on tiny leaves. This plant reduced sex drive in men and causes to abortion. Also it repels magics in popular believes. In the past this plant added to wines to reduce the harms and improve the quality of drinks. These characteristics and properties of RG have been used in Persian poets poems. But no classified research about its use has not yet been done separately and the resources and references that studied plants in Persian literature only confine to mention several samples. The study of the use of RG from point of medicine and botanical and its usage in ritual clears that this plant and its applications to all Persian poets are not know. But use it in wine, green RG and its advantages and disadvantages has been the largest manufacturing sector for the poets.Keywords: RG, Medicinal Plants, Traditional Medicine, Medicine in Literature}
- در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو میشود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشتههای مختلف باشد.
- همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته میتوانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
- در صورتی که میخواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.