بهارک عبدالله زاده

تاثیر برخی عوامل محیطی (جهت جغرافیایی و شیب دامنه) روی ارتقای وضعیت کیفی (فرم تنه و شادابی) درختان کالج الدار (Pinus eldarica Medw.) در یک فضای سبز شهری تهران (پارک جنگلی لویزان) مطالعه شد. برای این منظور، تعدادی قطعه نمونه مربع شکل 56/2 آری در جهات اصلی جغرافیایی و شیب های 15-0 درصد و 40-20 درصد انتخاب گردید. نتایج تجزیه و تحلیل نشان داد که برخلاف کیفیت فرم تنه، کیفیت شادابی متاثر از جهت و یا شیب دامنه می باشد (در سطح 5 درصد). بیشترین فراوانی شادابی درجه یک و دو، صرف نظر از شیب دامنه، به ترتیب در جهات جنوبی و شرقی، و صرف نظر از جهت جغرافیایی، به ترتیب در شیب های 15-0 درصد و 40-20 درصد مشاهده می شوند. از نتایج این تحقیق می توان استنتاج کرد که این عوامل محیطی (جهت، شیب) فقط بر روی شادابی درختان کاج الدار تاثیر می گذارند، طوری که در مجموع، این مشخصه در شیب 15-0 درصد و جهات جنوبی و یا شرقی مطلوب تر از آن در دیگر شیب و جهات مشاهده شده است.

عکس العمل قطر برابر سینه و ارتفاع درختان 34 ساله دست کاشت کاج تهران (. Pinus eldarica Medw) به تغییرات شیب و جهت دامنه در پارک جنگلی لویزان مطالعه شد. برای این منظور، در سال 1380، در بخشی از این جنگل تعداد 57 قطعه نمونه در چهار جهت جغرافیایی اصلی و دو طبقه شیب 15-0 و 40-16 در صد انتخاب گردید. در هر قطعه نمونه، قطر برابر سینه و ارتفاع هفت درخت اندازه گیری شد. نتایج نشان می دهد که شیب، فقط به روی قطر برابر سینه جهت جغرافیایی و ارتفاع اثر می گذارد و تاثیر توام جهت و شیب فقط روی ارتفاع معنی دار است. بدون در نظر گرفتن شیب، بلندترین درختان در جهت شرقی و قطورترین درختان در جهات شرقی و جنوبی قرار دارند. به طور کلی از این تحقیق می توان استنتاج کرد که اندازه های قطر و ارتفاع درختان کاج تهران از نظر برآیند مطلوبیت در جهت شرقی نمود پیدا می نمایند. به منظور افزایش اندازه این مشخصه ها، جنگل کاری این گونه در مناطق اکولوژیک یکسان می تواند روی جهت شرقی و بعد از آن روی جهات شمالی و غربی توصیه گردد.