حمید الله دادی

تروریست ها از جنگ افزارهای کشتار جمعی، به خصوص سلاح های میکروبی و بیولوژیکی در جهت تولید بیماری ها و ویرانی گسترده برای دستیابی به اهداف خود بهره می برند. انتشار عامدانه آلودگی در محصولات زراعی و دامی از طریق عوامل بیولوژیک در نظام های کشاورزی موضوعی کمتر شناخته شده است. فقدان آگاهی عمومی در مورد اگروتروریسم می تواند مردم را در برابر حملات آسیب پذیرتر کند و مقابله با این تهدید را دشوارتر کند. لذا بررسی حاضر به صورت توصیفی- تحلیلی و از روش کتابخانه ای برای گردآوری اطلاعات و تجزیه وتحلیل داده ها جهت روشن شدن اثرات اگروتروریسم در امنیت غذایی و توسعه پایدار کشاورزی در ایران استفاده شده است. باتوجه به اینکه در اکثر کشورها، نظام کشاورزی پایه بخش های اقتصادی است که منجر به دوام نظام سیاسی حاکم می شود؛ مفهوم اگروتروریسم جایگاهی حیاتی پیدا می کند، چراکه همه گیری یک بیماری در نظام کشاورزی می تواند موجب تضعیف بازده تولید، افزایش قیمت مواد غذایی، توقف صادارات کالاهای راهبردی و نهایتا ناپایداری اقتصادی شود. بنابراین زنجیره تامین غذای منطقه ای تا جهانی، هدفی مهم برای هر گروهی است که تمایل دارد با ایجاد وحشت، مرگ و میر گسترده (گیاهان، حیوانات و انسان ها) و اخلال در ثبات اقتصادی به خواسته های خود دست یابد. بنابراین افزایش فهم جمعی از سلسله پیامدهای ناشی از یک حمله اگروتروریسم برای اعمال اقدامات پیشگیرانه امری حیاتی است، زیرا آمادگی برای چنین رخدادی نیازمند همکاری بین سازمانی جوامع علمی، سیاسی و مصرف کنندگان عادی است.

کشاورزی یکی از مهم ترین بخش های اقتصاد جهانی است که غذا، خوراک، فیبر و سوخت را برای جمعیت جهان فراهم می کند. با افزایش جمعیت، تقاضا برای محصولات کشاورزی نیز در حال افزایش است. جهت پاسخگویی به این تقاضا، نیاز به فناوری های نوظهوری که می تواند عملکرد محصول را افزایش دهد، تلفات محصول را کاهش داده و اثرات زیست محیطی را به حداقل برساند، ضرورت دارد. یکی از این فناوری ها استفاده از پلیمرها در کشاورزی است. پلیمرها مولکول های بزرگی هستند که از واحدهای تکرار شونده به نام مونومر تشکیل شده اند و خاصیت مکانیکی و شیمیایی گوناگونی دارند که به هدف کاربردهای چندگانه تولید می شوند. لذا بررسی حاضر به صورت توصیفی- تحلیلی و از روش کتابخانه ای برای گردآوری اطلاعات و تجزیه وتحلیل داده ها جهت روشن شدن اثرات پلیمرها در فعالیتهای کشاورزی بر جنبه های محیط زیست استفاده شده است، به طوری که روابط اصلی و متقابل در استفاده از پلیمرها در کشاورزی را نشان می دهد. و برخی از جنبه های مهم کاربرد پلیمرها در کشاورزی را که از منظر زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی در کشاورزی پایدار مورد توجه هستند از جمله اصلاح خاک، جلوگیری از فرسایش خاک، بهبود رشد گیاه، افزایش جوانه زنی، کنترل بیماری، تحول کنترل شده مواد شیمیایی در مزرعه، جذب بیولوژیکی پلیمری، بسته بندی محصولات کشاورزی و سیستمهای تحویل نانو را مورد واکاوی قرار می دهد.

تغییرات آب و هوایی، فرسایش زمین، خاک و تخریب اکوسیستم ها که بر ظرفیت کشاورزی جهت تامین غذای کافی و باکیفیت تاثیر می گذارند، از جمله تهدیدات کلیدی امنیت غذایی هستند. مشکلات زیست محیطی تا حد زیادی در نتیجه فعالیت های کشاورزی ایجاد می شوند؛ لذا نیاز است به جنبه های اجتماعی- اکولوژیکی و اقتصادی رشد کشاورزی در مسیر امنیت غذایی جهانی توجه شود. در این پژوهش به صورت توصیفی- تحلیلی و از روش کتابخانه ای برای گردآوری اطلاعات و تجزیه وتحلیل داده ها جهت روشن شدن اثرات فعالیتهای کشاورزی بر جنبه های محیط زیست و تامین غذا استفاده شده است به طوری که روابط اصلی و متقابل در محیط زیست و مهم ترین مشکلات محیط زیستی مرتبط با تغذیه در جهان را نشان می دهد. توجه به گستره اثرات محیط زیستی فعالیتهای کشاورزی، اهمیت سیاست صحیح در مسیر کشاورزی پایدار را برجسته می کند. لذا، در این پژوهش به بررسی و طبقه بندی راه حل های نوآورانه موجود در چارچوب مسائل محیط زیستی و مفاهیم کشاورزی پایدار پرداخته می شود. اصول اساسی در این مفهوم از کشاورزی شامل مشارکت، ادغام، مدیریت اکوسیستم و محیط زیست، برابری برای همه نسل ها و رقابت متمدنانه می باشد. لازم است سازوکار سازمانی و اقتصادی مناسب برای ارتقای کشاورزی پایدار ایجاد شود، که می تواند شامل مجموعه ای از زیرسیستم های حمایت، سازماندهی، تنظیم و کنترل ماهیت استفاده از منابع کشاورزی باشد. این امر مستلزم اجرای قیمت های تعدیل شده بر اساس محیط زیست برای منابع کشاورزی و مواد غذایی و همچنین تغییر رفتار تولیدکنندگان محصولات کشاورزی، یعنی پاسخگویی بیشتر در راستای حفظ شرایط محیط زیستی و اجتماعی است.

آزمایش به منظور بررسی اثر تنش خشکی و محلول پاشی عناصر آهن و روی بر خصوصیات زراعی آفتابگردان انجام شد.

روش پژوهش:

 آزمایش به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی فارس در سال 94-1393 اجرا شد. آبیاری در سه سطح (آبیاری پس از 60، 120 و180 میلی متر تبخیر از تشت تبخیر کلاس A) به عنوان کرت اصلی و محلول پاشی در چهار سطح (محلول پاشی با آب (شاهد)، سولفات آهن، سولفات روی و سولفات آهن + سولفات روی) به عنوان کرت های فرعی به کار برده شدند.

نتایج نشان داد که تاخیر در آبیاری از 60 به 180 میلی متر تبخیر باعث کاهش تعداد دانه در طبق، عملکرد دانه و زیستی به ترتیب به میزان 8/24، 5/37 و 30 درصد شد. در بین تیمارهای محلول پاشی، محلول پاشی با سولفات آهن + سولفات روی، تعداد دانه در طبق، وزن هزار دانه و عملکرد دانه را به ترتیب 1/24، 6/16 و 3/14 درصد نسبت به شاهد افزایش داد. تاخیر در آبیاری، کارایی مصرف آب را تا 9/50 درصد افزایش داد. برهمکنش رژیم آبیاری و محلول پاشی تاثیر معنی داری بر غلظت آهن برگ و دانه و غلظت روی برگ داشت به طوریکه با تاخیر در آبیاری، جذب عناصر غذایی کاهش یافت ولی محلول پاشی در شرایط تنش خشکی باعث افزایش جذب آهن و روی در آفتابگردان شد.

با توجه به این نتایج می توان اظهار داشت که از طریق محلول پاشی آهن و روی می توان از افت شدید عملکرد آفتابگردان در شرایط تنش خشکی جلوگیری نمود.