حمیدرضا قانونی
-
انواع جمله ها به لحاظ ساختاری به سه دسته اصلی خبری، پرسشی و امری تقسیم می شوند. هریک از این ساختارها، دارای ویژگی های نحوی منحصربه خود هستند که در بافت گفتمانی با نقش ها و معانی متفاوتی مرتبط می شوند. غرض اصلی از پرسش، طلب اخبار است؛ اما گاهی برای تاثیر بیشتر کلام، به جای سایر انواع جمله (مخصوصا خبری)، از جمله پرسشی استفاده می کنند. در این پژوهش، پژوهشگر ضمن مطالعه رمان «خانه ادریسی ها»، جملات پرسشی آن را استخراج کرده، سپس به بررسی بسامد گزاره های پرسشی و کاربرد اغراض ثانوی و طبقه بندی این گزاره ها پرداخته است. بررسی انواع و بسامد هریک از اغراض ثانوی جملات پرسشی، می تواند ارزش سبک شناختی خصوصا در شناخت افکار، اندیشه ها و زوایای شخصیتی شاعران و نویسندگان داشته باشد. انواع و اغراض معانی ثانوی موجود در آثار یک نویسنده، در جامعه شناسی زبان و شناخت فرهنگ و اجتماع زمان او، راهنما و هدایت گر خوبی خواهد بود. علیزاده گاه با استفاده از گزاره پرسشی، انتقادها، باورها و نگرش خود را به مخاطبش انتقال می دهد. پربسامدترین اغراض ثانوی گزاره های پرسشی در این رمان، تحیر و تعجب، تحقیر، تضاد، ملامت، ندامت و سرزنش، تاکید، شمول حکم، هشدار، نفی و انکار، منافات و... است. لازم به ذکر است که بسیاری از مولفه های موجود در این رمان، دربردارنده و حاوی معانی ایدئولوژیک سیاسی اجتماعی هستند. ازاین رو، این گزاره ها با در نظر گرفتن چنین شرایطی موردبررسی قرار می گیرند.
کلید واژگان: علم معانی، گزاره های پرسشی، اغراض ثانوی، معانی ایدئولوژیک، خانه ادریسی هاSentences can be structurally divided into three main categories: declarative, interrogative, and imperative. Each of these structures possesses unique syntactic features that relate to different roles and meanings within a discursive context. The primary purpose of a question is to seek information; however, interrogative sentences are sometimes used instead of other sentence types, especially declarative ones, for greater impact. In this research, the interrogative sentences from the novel The House of the Idrisis are extracted and examined for their frequency, secondary purposes, and classification. Examining the types and frequency of secondary purposes in interrogative sentences can reveal stylistic values, particularly in understanding the thoughts, ideas, and personal perspective of poets and writers. Understanding secondary purposes and their types in a writer's works can serve as a valuable guide to the sociolinguistic aspects as well as the culture and society of their time. Alizadeh sometimes conveys her criticisms, beliefs, and attitudes to the audience through interrogative sentences. The most frequent secondary purposes of the interrogative sentences in this novel include astonishment, disdain, contrast, condemnation, reproach, emphasis, inclusion of judgment, warning, negation and denial, contradiction, etc. It is worth mentioning that many components within this novel carry socio-political ideological weight, and are therefore examined with such consideration in mind.
Keywords: Semantics, Interrogative Sentences, Secondary Purposes, Ideological Meanings, The House Of Idrisis -
پادگفتمان ها با موتیف های دینی، اسطوره ای و استعاری از متنوع ترین پادگفتمان ها در رمان جزیره سرگردانی به شمار می روند. رمان جزیره سرگردانی اثر دانشور از رمان های اجتماعی- سیاسی پس از انقلاب اسلامی است که نویسنده توانسته است با در نظر گرفتن شرایط ایران در دهه پنجاه، به بررسی نیروهای اجتماعی و تحولات فکری نسل انقلاب بپردازد و تصویری واقع گرایانه از اوضاع اجتماعی ایران به دست دهد. دانشور در این رمان، برای بیان ایدئولوژی هایی نظیر ایدئولوژی آزادی، غرب زدگی، تضاد و شکاف طبقاتی، عدالت خواهی و... از آیات قرآنی، احادیث، داستان های ملی- اساطیر و پادهای استعاری تاثیر پذیرفته است. بررسی گونه ها و شگردهای عمق بخشی و توسعه فکری، معنایی و فرهنگی پادگفتمان ها و ساختار آن ها، جهت شناخت و درک بهتر روایات، امری ضروری است؛ از این رو در این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی انعکاس پادگفتمان های دینی، اساطیری و حماسی در رمان «جزیره سرگردانی» مورد بررسی قرار گرفته است. داده های برآمده نشان گر آن است که نویسنده در برخی موارد برای تاکید و یا توجیه کردن گفتمان ها و یا متقاعد کردن و ترغیب مخاطب خود از پادها کمک گرفته است. مثلا برای مخالف با غرب زدگی، در حالی که برخی از شخصیت ها پیروی از غرب و تقلید از آن را تنها راه رهایی از مشکلات می دانند، به کار بردن آیات قرآنی، فرهنگ ایرانی اسلامی را یادآوری می کند و یا برای بیان مفهوم عدالت خواهی از داستان بهرام خرمدین و حماسه عاشورا بهره گرفته است. او توسط این شگرد، موجب تقویت و حمایت گفتمان های انتقادی می شود.کلیدواژه: هاله سازی های گفتمانی، پاد های دینی، آیات، استعارات، اساطیر، جزیره سرگردانی.کلید واژگان: پاد های دینی، آیات، استعارات، اساطیر، جزیره سرگردانیCounter-discourses with religious, mythological and metaphorical motifs are among the most diverse counter-discourses in the novel Jazire sargardani. The novel Jazire sargardani by Daneshvar is one of the socio-political novels after the Islamic Revolution, in which the author was able to examine the social forces and intellectual developments of the revolution generation, taking into account the conditions of Iran in the 1950s, and give a realistic picture of Iran's social situation. In this novel, to express ideologies such as the ideology of freedom, westernization, conflict and class divide, seeking justice, etc., the scholar has been influenced by Quranic verses, hadiths, national stories-mythologies and metaphorical antidotes. Investigating the types and methods of deepening and intellectual, semantic and cultural development of counter-discourses and their structure is essential for better understanding of the narratives; Therefore, in this research, the reflection of religious, mythological and epic counter-discourses in the novel Jazire sargardani has been investigated with a descriptive-analytical method. The emerging data show that in some cases, the author has used pods to emphasize or justify discourses or to convince and persuade his audience. For example, to oppose Westernization, while some characters consider following the West and imitating it as the only way out of problems, using Quranic verses reminds Iranian Islamic culture, or to express the concept of seeking justice from the story of Bahram Khorramdin and the epic. Ashura has benefited. By this method, he strengthens and supports critical discourses.Keywords: Religious Antipodes, Verses, Metaphors, Myths Jazire Sargardani
-
تحلیل گفتمان انتقادی رویکردی است که زبان را به عنوان شکلی از کارکرد اجتماعی بررسی می کند و بر نحوه بازتولید قدرت اجتماعی و سیاسی به وسیله متن و گفتگو تاکید می کند. تحلیل گفتمان یا تحلیل کلام به مطالعاتی اطلاق می شود که زبان نوشتاری، گفتاری یا نشانه ای را مورد تحلیل قرار می دهند. ژانر «داستان» جدی ترین قالب از نظر درآمیختگی با ابعاد انسانی، فرهنگی و اجتماعی به شمار می آید. بنابراین می توان ادعا کرد که ظرفیت داستان از حیث تناسب با تحلیل گفتمان، تا حدی است که بتوان داستان ها را ظرف گفتمانروزگار نویسنده و آیینه جامعه او دانست؛ یکی از مولفه های مهم در گفتمان انتقادی، الگوی نورمن فرکلاف است که با بهره گرفتن از مولفه های او می توان ویژگی هایی را در متن یافت که با قرائت عادی نادیده گرفته می شوند. رمان «جزیره سرگردانی» به دلیل ماهیت منحصر به فرد و پیوندهای نزدیک با جامعه و وقایع اجتماعی و سیاسی با روش تحلیل گفتمانی و کشف عناصر سبکی ویژه آن سنخیت زیادی دارد؛ که می توان با تامل و بازخوانی آن ، به حوادث مهم و جریان ساز سیاسی ایران و بزرگ ترین مسائل در ذهن شخصیت های رمان پی برد. در این پژوهش نحوه تعامل و ارتباط بینامتنی گفتمان های رمان «جزیره سرگردانی» اثر دانشور،با مسائل سیاسی- اجتماعی، مختصه های زبانی و فرازبانی موثر و روابط منطقی بین واژه ها، مورد بررسی قرار می گیرد. با توجه با بررسی های صورت گرفته شده، این نتایج حاصل شد که تمامی شگردهای بلاغی و دستوری از جمله انواع لایه های معنایی، استعارات و کاربرد پویا سازی آن ها، انتخاب واژگان متناسب با شخصیت ها، فرایند مدل سازی و تبیین استعاری، گزینش زاویه دید سوم شخص، کاربرد قیدها به عنوان (یکی از مهم ترین نمایه های زبان شناختی که مبین میزان و شدت جهان بینی هستند) و... همگی در خدمت هدف نویسنده- بیان واقعیت های تاریخی، اوضاع فرهنگی، فکری و اجتماعی معاصر ایران و دغدغه های روحی و روانی زندگی شخصی خود- هستند.کلید واژگان: تحلیل گفتمان انتقادی، رویکرد فرکلاف، تحلیل زبان شناختی، بلاغی، جزیره سرگردانیCritical discourse analysis is an approach that examines language as a form of social function and emphasizes on the reproduction of social and political power through text and dialogue. Discourse analysis or speech analysis refers to studies that analyze written, spoken or sign language. Fiction is considered the most serious format in terms of mixing with human, cultural and social dimensions. Therefore, it can be claimed that the capacity of the story in terms of proportionality with the discourse analysis is to the extent that the stories can be considered as the container of the discourse of the author’s time and the mirror of his society. One of the important components in critical discourse is Norman Fairclough's model. Using his components, one can find features in the text that are ignored by normal reading. Due to its unique nature and close links with society and social and political events, the novel "Jazirey-e sargardani" has a lot of significance with the method of discourse analysis and the discovery of its special stylistic elements; By pondering and re-reading it, one can understand the important events and the political currents of Iran and the biggest issues in the minds of the novel's characters. In this research, the interaction and intertextual communication of the discourses of the novel "Jazirey-e sargardani" by Daneshvar, with political-social issues, effective linguistic and paralinguistic features and logical relationships between words are investigated. According to the investigation, these results were obtained: that all the rhetorical and grammatical techniques, including the types of semantic layers, metaphors and their dynamic use, the choice of vocabulary appropriate to the characters, the process of modeling and metaphorical explanation, the selection of the third person point of view, the use of adverbs as (one of the most important linguistic profiles that show the extent and intensity of worldview) and... all serve the author's purpose i.e. to express the historical realities, the contemporary cultural, intellectual and social conditions of Iran and the spiritual and psychological concerns of his personal life.Keywords: Critical Discourse Analysis, Fairclough, Linguistic Analysis, Rhetoric, Jazirey-E Sargardani
-
در مطالعات ادبی، استعاره را رکن اساسی خلاقیت و نمود ویژه فردیت هنری مولف می شمارند. استعاره می تواند در بافت های اجتماعی گوناگون، به وسیله نویسندگان به کار رود تا کارکردهایی در جهت حمایت از گزاره های بنیادین و باورهای یک ایدئولوژی یا نظرگاه خاص ایفا کند. هر بافت اجتماعی، دربردارنده ایدئولوژی غالب و چندین ایدئولوژی مغلوب است. در نبرد میان این ایدئولوژی ها در بافت های اجتماعی، استعاره ها نقش مهمی دارند. فوکونیه و ترنر (1995) مسئله جدیدی را در زبان شناسی شناختی و استعاره مطرح کردند. آن ها نشان دادند که همه استعاره ها از مطابقت حوزه مبدا و مقصد، آن گونه که در دیدگاه لیکاف و جانسون (1980) مطرح شده بود، ساخته نمی شوند. طبق تعریف فوکونیه و ترنر (1999)، فضاهای ذهنی، بسته های مفهومی کوچکی هستند که هنگام سخن گفتن یا تفکر، در ذهن آدمی ساخته می شوند. رمان های معاصر، ازجمله رمان «سگ و زمستان بلند»، به دلیل برخورداری از زبان استعاره مدار و نزدیکی زبانشان به قطب استعاری و همچنین به دلیل فارغ بودن از محدودیت های حاکم بر برخی از انواع رسمی ادبیات، مانند شعر و نثر فنی قدیم، دارای تناسب و ظرفیت بیشتری برای کاربرد این نظریه در نقد هستند. پژوهش حاضر، پژوهشی نظری است که در آن، از روش کتابخانه ای استفاده شده و داده های آن بر اساس روش توصیفی- تحلیلی بررسی شده اند. برای این کار، رمان «سگ و زمستان بلند» پارسی پور به دقت مطالعه و تمامی استعاره های به کاررفته در آن استخراج شد. سپس برای مشخص شدن حوزه مفهومی مورداستفاده در ساخت فضاهای ذهنی آن ها، تمامی استعاره ها مورد توصیف و تحلیل قرار گرفت. طبق نتایج به دست آمده، حوزه های مفهومی به کاررفته در استعاره های رمان «سگ و زمستان بلند» که در ساخت فضاهای ذهنی مطرح شده در نظریه فوکونیه و ترنر نقش دارند، در هشت گروه استعاره های هستی شناختی (پدیده ای یا مادی)، استعاره های شخصیت بخشی، استعاره های جهتی برای هستارهای مثبت و منفی، استعاره های ساختی (حوزه مفهومی اشیا، اعضای بدن، مفهوم زندگی، پدیده های طبیعی و حیوانات)، قابل دسته بندی هستند. به طور کلی، می توان گفت در همه استعاره های ساختی، استفاده از حوزه های مفهومی در ساخت استعاره و انتقال معانی خاص به مخاطبین، به صورت هدفمند انجام گرفته است.کلید واژگان: استعاره مفهومی و انواع آن، پارسی پور، تحلیل گفتمان، سگ و زمستان بلند، نظریه فوکونیه و ترنرIn literary studies, metaphor is considered as the basic element of creativity and a characteristic expression of the author's artistic individuality. Metaphor can be used by writers in various social contexts to support the basic propositions and beliefs of a specific ideology or point of view. Every social context contains a dominant ideology and several subordinate ideologies. In the battle between these ideologies in social contexts, metaphors play an important role. Fauconnier and Turner (1995) raised a new issue in cognitive linguistics and metaphor by showing that all metaphors are not made from matching the source and target domains, as proposed by Lakoff and Johnson (1980). According to Fauconnier and Turner (1999), mental spaces are small conceptual domains that are created in a person's mind while speaking or thinking. Contemporary novels, including Shahrnūsh Pārsipur’s The Dog and the Long Winter (Sag va Zemestan Boland) are more appropriate and opt to be viewed from this theoretical point, due to their metaphorical language and the proximity of their language to the metaphorical pole; they are free from the limitations governing some formal types of literature such as classical poetry and technical prose. The current research is a theoretical in the sense that it is library-based and the data is investigate via the descriptive-analytical method. To this end, Pārsipur’s novel was carefully studied, and its metaphors were thoroughly extracted. Then, all the metaphors were described and analyzed in order to determine the conceptual domain used in the construction of their mental spaces. The findings revealed that the conceptual domains used in the metaphors of The Dog and the Long Winter play a role in the construction of the mental spaces proposed in the theory of Fauconnier and Turner. The metaphors were classified in terms of eight group as follows: ontological metaphors (phenomenal or material), characterizing metaphors, directional metaphors for positive and negative entities, structural metaphors (the conceptual domain of objects, body parts, and the concept of life, natural phenomena and animals). In general, it can be said that, in all constructed metaphors, the use of conceptual domains in the construction of metaphors and conveying specific meanings to the audience has been done intentional.Keywords: conceptual metaphor, discourse analysis, The Dog, the Long Winter, Fauconnier, Turner's theory, Shahrnūsh Pārsipur
-
تحلیل گفتمان انتقادی رویکردی است که زبان را به عنوان شکلی از کارکرد اجتماعی بررسی می کند و بر نحوه بازتولید قدرت اجتماعی و سیاسی به وسیله متن و گفت وگو تاکید می کند. یکی از گونه های تحلیل گفتمان، گفتمان انتقادی است که سعی دارد با روشی نظام مند به کاوش در روابط نامعلوم بین متون وقایع و اعمال گفتمانی و ساختارها، روابط فرایندهای فرهنگی و اجتماعی- سیاسی در سطح گسترده بپردازد. در این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی و با استناد به الگوی انتقادی فرکلاف، گفتمان های مرتبط با ایدیولوژی «آزادی» در رمان «سگ و زمستان بلند» مورد بررسی قرار گرفته اند. همچنین با بررسی و رمزگشایی لایه های زبانی رمان (سطح واژگانی، دستوری و ساختاری متن) و بافت موقعیت، میزان تاثیرپذیری و مجموعه ترفندهایی که نویسنده برای بیان اهداف ایدیولوژیک خود به کار بسته، مشخص می گردد. هدف نویسنده از انجام این پژوهش، کشف گزاره های تلویحی طبیعی ای است که منشی ایدیولوژیک دارند و در گفتمان های مربوط به هژمونی آزادی، در رمان «سگ و زمستان بلند» به کار رفته اند. چه بسا تعداد زیادی از این مفروضات (برای مثال کاربرد استعارات، نمادها و یا گزینش واژگان مختص به نویسندگان زن و...) کلا طبیعی شده اند و مردم عموما از وجود آن ها بی خبرند؛ داده های برآمده نشان گر آن است که تمامی عناصر رمان- از جمله «گزینش عنوان»، «تکرار»، تعداد فراوان واژگان منفی در برابر واژگان مثبت، تم خاکستری رمان، استعارات، نوع زاویه دید نویسنده، بافت موقعیت و...- به طور منسجم، در ارایه مفهوم ایدیولوژیک «آزادی» سهیم هستند.
کلید واژگان: تحلیل گفتمان انتقادی، رویکرد نورمن فرکلاف، انسجام روایی، سگ و زمستان بلند، هژمونی آزادیCritical discourse analysis is an approach that examines language as a form of social function and emphasizes the reproduction of social and political power through text and dialogue. One of the types of discourse analysis is critical discourse, which tries to systematically explore the unknown relationships between texts, events, discourse practices and structures, the relationships of cultural and social processes at a wide level. In this research, the discourses related to the ideology of "freedom" in the novel "Dog and Long Winter" have been investigated with the descriptive-analytical method and by referring to Fairclough's critical model, the level of influence and the set of tricks used by the author to express his ideological goals are determined. The purpose of the author of this research is to discover the natural implied propositions that have an ideological meaning and are used in the discourses related to the hegemony of freedom in the novel "Long Dog and Winter". Perhaps a large number of these assumptions (for example, the use of metaphors, symbols, or the selection of words specific to female writers, etc.) have become completely natural, and people are generally unaware of their existence; The emerging data show that all the elements of the novel - including "title selection", "repetition", a large number of negative words against positive words, the gray theme of the novel, metaphors, the author's perspective, the context of the situation, etc. coherent, they contribute to the presentation of the ideological concept of "freedom".
Keywords: : critical discourse analysis, Norman Fairclough Approach, narrative coherence, dog, long winter, hegemony of freedom -
پژوهشنامه مکتب های ادبی، پیاپی 23 (پاییز 1402)، صص 119 -147
در مطالعات ادبی، استعاره را رکن اساسی خلاقیت و نمود ویژه فردیت هنری مولف می شمارند. استعاره می تواند در بافت های اجتماعی گوناگون، به وسیله نویسندگان به کار رود تا کارکردهایی در جهت حمایت از گزاره های بنیادین و باورهای یک ایدیولوژی و یا نظرگاه خاص ایفا کند. فوکونیه و ترنر (1995) مساله جدیدی را در زبانشناسی شناختی و استعاره مطرح کردند. آن ها نشان دادند که همه استعاره ها از مطابقت حوزه مبدا و مقصد، آن گونه که در دیدگاه لیکاف و جانسون (1980) مطرح شده بود، ساخته نمی شوند. بر طبق تعریف فوکونیه و ترنر (1999) فضاهای ذهنی، بسته های مفهومی کوچکی هستند که در هنگام سخن گفتن یا تفکر در ذهن آدمی ساخته می شوند. اشعار پروین اعتصامی به دلیل برخورداری از زبان استعاره مدار و نزدیکی به قطب استعاری و به دلیل فارغ بودن از محدودیت های حاکم بر برخی از انواع رسمی ادبیات قدیم، دارای تناسب و ظرفیت بیشتری برای کاربرد این نظریه در نقد هستند. از این رو، تمامی استعاره های اشعار پروین اعتصامی در ساخت فضاهای ذهنی آن ها، مورد توصیف و تحلیل قرار گرفت. طبق یافته های به دست آمده، حوزه های مفهومی استعاره های پروین در نظریه فوکونیه و ترنر نقش دارند که در شش گروه، استعاره های هستی شناختی (پدیده ای یا مادی)، استعاره های شخصیت بخشی، استعاره های جهتی برای هستارهای مثبت و منفی، استعاره های ساختی (پدیده های انتزاعی، اعضای بدن، مفهوم زندگی، پدیده های طبیعی) قابل دسته بندی هستند. به طور کلی می توان گفت در همه استعاره های ساختی، استفاده از حوزه های مفهومی در ساخت استعاره و انتقال معانی خاص به مخاطبان به صورت هدفمند صورت گرفته است.
کلید واژگان: پروین اعتصامی، استعاره مفهومی، تحلیل گفتمان، فوکونیه، ترنرIn literary studies, metaphor is considered to be the basic element of creativity and a characteristic expression of the author's artistic individuality. Metaphor can be used by writers in various social contexts to support the basic statements and beliefs of a specific ideology or point of view. Fauconnier and Turner raised a new issue in the field of cognitive linguistics and metaphor. They proposed that mental spaces are small conceptual packages that are created in the human mind when speaking or thinking and, therefore, form the basis of understanding. In Persian poetry, Parvin E'tesami's poems have a greater suitability and capacity for the application of this theory because of their metaphorical language and because they are free from the limitations governing some formal types of ancient literature. Therefore, all the metaphors of Parvin E'tesami's poems were analyzed to lay bare the metaphors which constructed the mental spaces. Findings indicate that the conceptual domains of Parvin's metaphors are divided into six groups: ontological metaphors (phenomenal or material), characterizing metaphors, directional metaphors for positive and negative emotions, and structural metaphors (abstract phenomena, body parts, the concept of life, natural phenomena). In general, it can be said that in case of all constructed metaphors, the use of conceptual areas in the construction of metaphors to convey specific meanings to the audience has been done in a targeted manner.
Keywords: Parvin E'tesami, Conceptual metaphors, Discourse analysis, Fauconnier, Turner -
تحلیل گفتمان انتقادی، رویکردی است که زبان را به عنوان شکلی از کارکرد اجتماعی بررسی می کند و بر نحوه بازتولید قدرت اجتماعی و سیاسی به وسیله متن و گفتگو تاکید می کند.گفتمان شناسی یا تحلیل گفتمان یا تحلیل کلام به مطالعاتی اطلاق می شود که زبان نوشتاری، گفتاری یا نشانه ای را مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهند. روشنفکران مشروطه خواه متاثر از ادبیات اروپا، در راه تحول طلبی، نقد ادبیات گذشته را آغاز کردند وخواستار ادبیاتی شدند که به کار بیداری مردم و ایجاد تغییرات سیاسی بیاید. گروهی سعادت جامعه ایران را در تقلید همه جانبه از غرب پنداشتند (غرب زدگی). گروهی با تاکید بر نظام ارزش های بومی، فرهنگ اسلامی- ایرانی و... راه حل اصولی برای رسیدن به پیشرفت یافتند. در این پژوهش سعی شده که نحوه تعامل گفتمان «غرب زدگی» در رمان «سگ و زمستان بلند» با مسایل سیاسی، اجتماعی و ایدیولوژیک، شناسایی و چرایی تولید هر گفتمان مشخص شود؛ و همچنین مختصه های زبانی و فرازبانی موثر در خلق این اثر بر اساس روش «تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف» مورد بررسی قرار گیرد. نکته مهم این است که باید در تغییر و تحولات اجتماعی به تغییر ایدیولوژی ها، محتوا و جان مایه آثار، نکات زبانی و بلاغی (بالاخص نمادها و استعاره ها) توجه کرد. چه بسا تغییر در برخی از نمادها، استعاره ها و تمثیل ها می تواند شاخصی باشد برای ارزیابی جنبه هایی از تحولات اجتماعی و فرهنگی. شاید علت اصلی کندی در تغییر مفهوم و نقش نمادها و استعاره ها به این واقعیت مربوط می شود که با زندگی اجتماعی و روزمره ما سخت در هم تنیده شده اند و جدا کردن آن ها با توانایی انتزاعی قوی تری نیاز دارد.کلید واژگان: تحلیل گفتمان، رویکرد انتقادی نورمن فرکلاف، گفتمان غرب زدگی، شهرنوش پارسی پور، سگ و زمستان بلندInfluenced by European literature, constitutionalist intellectuals began to critique past literature in a revolutionary way; moreover, in order to establish "literary democracy," they called for literature that would serve to awaken people and bring about political change. Confrontation with Europe is the main cultural issue in the constitutional period. The attitude of the traditional Iranian society towards the European civilization caused the intellectual awakening of the intellectuals and the adoption of a new attitude towards politics and culture. Fascination with Western civilization and uncritical treatment of its effects made the humiliation of Iran's cultural heritage seem like a kind of modernism. With the arrival of Western culture in Iran, some believed that moving towards Western models could elevate Iranian society and return it to its former greatness. Imitating the West, they made reforms (Westernization) because they believed the prosperity of Iranian society could result from a comprehensive imitation of the West, so they tried to follow the example of the West in form/content (Westernization). But the third group, by emphasizing the system of indigenous values, Islamic-Iranian culture, etc., found a principled solution to achieve progress. In this study, we have tried to identify the discourse of "westernization" in the novel "Dog and Long Winter" by Shahrnush Parsipur, with political, social and ideological issues, and to explain the production of each discourse. Also, the complex structure of textual production, linguistic features and metalanguage effective in creating this work have been examined based on the method of Fairclough’s critical discourse analysis.Keywords: Discourse analysis, Norman Fairclough’s Critical Approach, Westernization Discourse, Shahrnush Parsipur, 's Dogs, Long Winter
-
مشرقی شیرازی از شاعران گمنام پایان سده دهم و نیمه نخست سده یازدهم است. وی در روزگار صفوی می زیست. نام او حسن و تخلصش مشرقی است. دو منظومه مهم وی «شمس المشرقین» و «شبستان انس» است. او مثنوی های متفرقه سروده است. مثنوی نخست را به تقلید از تحفه العراقین خاقانی و دوم را به پیروی از بوستان سعدی به نام شاه عباس سروده است. کلیات او، افزون بر مثنوی های یادشده، مشتمل بر قصیده، غزل، رباعی و مرثیه و قطعه و ساقی نامه است. این مقاله از مجموعه دیوان اوست که از آن، سه نسخه در کتابخانه مجلس و یک نسخه در کتابخانه دانشگاه تهران و دو نسخه در کتابخانه ملک موجود بوده است.کلید واژگان: مشرقی شیرازی، نسخه خطی، شبستان انس، شمس المشرقین
-
بررسی و تحلیل «رمانتیسم جامعه گرا» در اشعار شاعران مشروطه / با تکیه و تاکید بر اشعار شهریار، بهار و میرزاده عشقیAnalysis of "communitarian romanticism" in the poetry of the Constitutional / With emphasis on the lyrics shahriyar, bahar and eshghi
literary romanticism romanticism at the beginning of a revolt against the rules of the school of rationalist classicism that established the school of the Renaissance and the period of rationalism in Europe, was considered. Thinkers and artists of this tendency, restrictive and repressive culture's emphasis on reason and the human spirit knew components such as art, passion, excitement, imagination, spiritual themes, rituals and symbols emphasized. Iran era, in the wake of developments and changes partly political and social structure, literature was influenced by this event. Poets of this era with the release of classicism school, they tend to modernity and rationalism to the disgust of his poems were word for word. Poet of the era with a critical approach to the realities of trying to highlight problems and aims to challenge society heterogeneities. to eliminate inequalities and instability of the solutions proposed.
Keywords: Social Romanticism, Revolution lyrics shahriyar, bahar, eshghi -
شهروند برگردان واژه انگلیسی citizen و فرانسوی citoyen می باشد. این واژه از فرهنگ غرب وارد کشور ما شده، فرهنگ فارسی امروز اولین فرهنگی است که شهروند را تعریف کرده: کسی که اهل یک شهر یا کشور باشد و از حقوق متعلق به آن برخوردار شود. پس از آغاز جنگ سرد حقوقدانان مبادرت به ایجاد نسلهای مختلف حقوق نمودند: نسل اول همان حقوق مدنی و سیاسی است. در زمره حقوق مدنی میتوان از حق حیات، منع شکنجه، امینت فردی، منع بازداشت خودسرانه، حق دادخواهی دفاع، حق داشتن شخصیت حقوقی، حق آزادی رفت و آمد، حق اقامت، حق آزادی بیان و عقیده سخن به میان آورد. از زمره حقوق سیاسی، حق رای، حق مشارکت در اداره عمومی کشور، حق انتخاب شدن و دستیابی به مناصب سیاسی است. نسل دوم عبارتست از حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، از جمله حق کار، حق تشکیل اتحادیه، حق بر آموزش و حق تامین اجتماعی که این حقوق در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران نیز ذکر شده است. نسل سوم که همان حقوق برادری است که شامل حق بر توسعه، حق بر صلح و حق بر محیط زیست سالم میباشد. با نگاهی به قانون اساسی میتوان چنین نتیجه گرفت که این حقوق در سرتاسر جهان و برای کلیه انسانها یکسان و برابر است. چنانچه اغلب این حقوق شهروندی (استقلال، دفاع از سرزمین، رعایت و بسط عدالت، آزادی انسان از اسارت فقر و تهیدستی) را در دیدگاه و منظر امام خمینی و اغلب اشعار شاعران معاصر نیز میتوان یافت. در این پژوهش با ارایه تعریفی از شهروندی و وضعیت آن، به بررسی حقوق شهروندی از منظر امام خمینی و میزان اعتقاد و پایبندی شاعران معاصر به این حقوق پرداخته میشود.
کلید واژگان: حقوق شهروندی، نگرش امام خمینی درباره حقوق شهروندی، شاعران معاصرCitizen is the English and French translation of the English word Citizen. This word has entered our country from Western culture. Today's Persian culture is the first culture that defines a citizen: someone who is from a city or country and enjoys the rights that belong to it. After the outbreak of the Cold War, jurists began to create different generations of rights: the first generation is civil and political rights. Civil rights include the right to life, the prohibition of torture, personal security, the right to arbitrary detention, the right to a fair trial, the right to a legal personality, the right to freedom of movement, the right to reside, the right to freedom of expression and opinion. Among the political rights, the right to vote, the right to participate in the public administration of thecountry, the right to be elected and to achieve political positions. The second generation includes economic, social and cultural rights, including the right to work, the right to form a union, the right to education and the right to social security, which are also enshrined in the Constitution of the Islamic Republic of Iran. The third generation is the fraternal rights that include the right to development, the right to peace, and the right to a healthy environment. Looking at the constitution, it can be concluded that these rights are equal for all human beings around the world. If most of these citizenship rights (independence, defense of the land, observance of justice, human freedom from the captivity of poverty and destitution) can be found in the perspective of Imam Khomeini and most of the poems of contemporary poets. In this study, by presenting a definition of citizenship and its status, the rights of citizenship from the perspective of Imam Khomeini and the level of belief and commitment of contemporary poets to these rights are examined)
Keywords: Citizenship Rights, Imam Khomeini's Attitude on Citizenship Rights, Contemporary Poets) -
زمینه و هدف
طب سنتی و مکتوب ایران جزء دانشهای بومی و اصیل ایرانی است که نسل به نسل از گذشتگان به ما رسیده است. در واقع پزشکی سنتی بخش بزرگی از میراث کهن کشور ماست این بخش از طرفی با موضوعات پزشکی ارتباط دارد و از طرفی با نگاهی وسیعتر به زبان و ادبیات و دیگر دانشهای این رشته مرتبط است. بخش بزرگی از ادبیات ایران با دانشهایی گسترده آمیخته است؛ یکی از این دانشها دانش پزشکی است تقریبا تمام شاعران زبان فارسی در آثار خویش به موضوعاتی چون داروها، امراض، وسایل و زمینههای پزشکی اشاراتی، هرچند مختصر دارند. نسخه خطی «زبده» از جامعترین آثار منظوم در زمینه پزشکی است که در قرن یازدهم قمری تالیف شده است. ناظم این اثر شخصی به نام شاهعلیسلیمان کحال است. آنچه میتوان دریافت آن که وی حرفه چشم پزشکی داشته است و علاوه بر این اثر، اثری دیگر با عنوان حمیات (تبها) دارد که آن را پس از زبده فراهم آورده است. نگارندگان مقاله پس از معرفی نسخه خطی «متمم زبده منظوم» شاهعلیسلیمان کحال میکوشند با تکیه بر دانش نسخهشناسی و مراجعه به کتابخانه و تذکره به معرفی این اثر یا روشهای پژوهش موضوعات علوم انسانی بپردازند. نسخه خطی یادشده در کتابخانه مجلس شورای اسلامی نگهداری میشود و هماکنون به عنوان منبعی برای بررسی مباحث پزشکی ادبی قرن یازدهم قرار گرفته است.
مواد و روشهاروش به کار گرفتهشده در این پژوهش، روش کتابخانهای و اسنادی است. بر این اساس، مطابق شیوه پژوهش در علوم انسانی و ادبیات فارسی نخست منابع فراهم آمد و سپس به مطالعه، بازخوانی، فیشبرداری و تحلیل و تفسیر پرداخته شد. مواد این مقاله در درجه نخست نسخه خطی متمم زبده و در مراحل بعدی کتابها و مقالات علمی در این زمینه بود.
یافتههازبده آمیزهای از دردها و شیوههای درمان همراه با داروها و میزان آنها با زبان و شیوهای آهنگین و به نظم است. معرفی زبده و اثر او در فرایند پژوهش تاریخ طب، برجستهترین یافته این پژوهش است.
نتیجهگیریمطالعه نسخه خطی متمم زبده منظوم علاوه بر شناخت نسخهای منظوم در زمینههای طب قدیم، چگونگی تشریح دردها و کیفیت فراهمآوردن ادویه و داروهای گیاهی و گاه حیوانی، سبب شناخت دقیقتر مصنف، اثر و جریان طب سنتی در عصر تیموری و آغاز دوره صفویه شد. این پژوهش نشان میدهد که بسیاری از طبیبان و صاحبان حرفهها به منظور پایایی و یادگیری آسان، آثار خویش را به قالب و ساختار نظم ریخته و از این طریق خدمت بزرگی به روند پیشرفت این علوم کردهاند.
کلید واژگان: طب سنتی، ادبی، شاه علی سلیمان، داروهای گیاهی، نسخه خطیBackground and AimIranian medical tradition is one of the native and authentic Iranian knowledge that must be noticed and applied in our era. Traditional medicine is a large part of our ancient heritage and the present generation as heirs of this frontier, has the task of preserving and recording this precious heritage. Most of the manuscripts in Persian languages are kept in libraries, and some are yet unknown. So there are some efforts for reviving these obscure medical-literary treasures. The big part of Iranian literature is mixed with extensive knowledge as medical knowledge. Almost all Persian-language poets have brief references to subjects such as medicines, diseases, and medical devices in their work. Many other works are necessarily medical works that deal with medical issues in the language of order and approach. One of the Persian works is the version of Shah Ali Suleiman's "Supplement to the Systematic", which has come to be used in a purely medical manner and following its time for public use. This manuscript is kept in the Islamic Consultative Assembly library and is now used to examine 11th-century literary medical topics.
Materials and MethodsThis literary research is carried out as a desk Study and studies devotional medicine based on a manuscript named Motammem Zobdeh. Besides it, this research study about the book, the composer and his manner on stating the medical subjects with poetic language. This research aims to show the station of medicine in Persian poems.
FindingsThe most notable findings of this research are introducing of the manuscript of Shah Ali Suleiman's "Motamme E Zobdeh" and his manner on medical history.
ConclusionThis paper addresses Motamme Zobdeh, a manuscript about medicine and pharmacology in Iran during the Safavi era. It initially emphasizes on conventional medicine, classical Drugs, its doses and the manner of their accretions. Already in the Persian language, medic tried to compose a book about his knowledges. The big part of Iranian literature is mixed with extensive knowledge as medical knowledge. We can now study and analyze some subjects such as medicines, diseases and medical devices in Safavi period. So we can see what the conventional medicine in that era was and how this method was.
Keywords: Traditional Medicine, Literary, Shah Ali Solomon, Vegetal Drugs, Manuscript -
پژوهشنامه جریان شناسی شعر و داستان ادبیات معاصر ایران، سال دوم شماره 1 (بهار و تابستان 1399)، صص 201 -216
مرثیه یا سوگسروده، گونهای ادبی است که شاعران در سوگ خویشاوندان، یاران، پادشاهان، وزیران، بزرگان قوم، عالمان دین و شرح ایمه معصومین سروده شده باشند. در مرثیه، به بیان مناقب، فضایل و مکارم شخص در گذشته میپردازند، شان و مقام او را گرامی میدارند و از دست رفتنش را ضایعهای عظیم جلوه میدهند. مرثیههای شاعران معاصر نیز سرشار از احساس همدردی و گویای همدلی طبقات گوناگون اجتماعی از خواص و عوام در بروز حوادث ناگوار روزگار نظیر بیماری، زندان، وفات بزرگان دین و مرگ عزیزان و خویشان است. پژوهش حاضر به شیوه توصیفی تحلیلی به بررسی سوگ سروده و عنصر حسرت و جنبههای مختلف آن در اشعار سه تن از شاعران نیمایی (قیصر امینپور، فریدون مشیری و حمید مصدق) پرداخته میشود و همراه با ذکر نمونههایی، تحلیلی از آن صورت میگیرد. بر اساس یافتههای ارایه شده میتوان گفت از میان سوگسرودهای شاعران معاصر، آنهایی که در رثای خانواده و دیگر شاعران سرودهاند، به دلیل بسامد بالا و کاربرد فرهنگیشان از اهمیت بیشتری برخوردارند. بخشی از مراثی نیز درباره شخصیتهای انقلاب و برآمده از اعتقادی دینی است.
کلید واژگان: مرثیه، حسرت، شعر معاصر، امین پور، مشیری، مصدقLamentation" is a type of poetry written in mourning for relatives, friends, kings, ministers, elders of the people, religious scholars and the description of the Imams of the Infallibles (peace be upon them). In the mourning, they express and remember Manaqib, the virtues and virtues of the person in the past, respect his dignity and position, and make his loss appear as a great loss. The laments of contemporary poets are full of empathy and express the empathy of various social classes of properties and the common people in the occurrence of tragic events such as illness, imprisonment, death of religious leaders and the death of loved ones and relatives. The poets try to present poetic themes and images, mention religious beliefs, rituals and social customs and folk beliefs during mourning in order to express their outward and inward feelings and emotions and the people of the time. This article examines the element of "regret and sorrow" and its various aspects in the poems of several Nimai poets - Qaisar Aminpour, Fereydoun Moshiri and Hamid Mossadegh - and with the mention of examples, an analysis is made
Keywords: elegy, regret, contemporary poetry, Aminpour, Moshiri, Mossadegh -
ایرانیان از دیرباز رادی و جوانمردی را از اصول اساسی و رایج زندگی خود می دانستند. این اندیشه پس از اسلام با آموزه های اسلام آمیخت و به شکل باورهای فتیان و جوانمردان به حیات خود، ادامه داد. آثار بسیاری درباره عقاید و باورهای جوانمردان به رشته تحریر درآمده است که بسیاری هنوز تصحیح نشده اند. «هفده سلسله» یکی از دستنویس های ارزشمند فتیان عصر صفویه است که توسط حسین علی شیرازی به خط نستعلیق تحریر شده است. موضوع این اثر اصول علمی و عملی فتیان در زندگی اجتماعی، و به ویژه در مشاغل و حرف گوناگون است. این اثر دارای بیست و سه باب و در موضوعات مختلف فتوت نگاشته شده است از جمله: نمد مالی، چگونگی احوال طریقت، سر تراشیدن آدم صفی علیه السلام، کار خبازان، اسباب چهار ضرب، اثبات کرباس و سنگ و ترازو، سلاخان و قصابان، اسباب فوطه لنگ و... از ویژگی های عمده آن می توان به انتساب آداب فتوت به انبیا و امامان، استفاده از آیات و احادیث، به کارگیری اشعار نادر فارسی، و اشتمال بر لغات و واژگان کمیاب مرسوم در میان فتیان نام برد. تنها نسخه خطی این اثر درکتابخانه ملی به شماره 32179 نگهداری می شود.
کلید واژگان: هفده سلسله، فتوت و جوانمردی، حسینعلی شیرازی، عصر صفویه، مشاغل و حرف"Seventeen dynasties" is one of Fatian's most valuable handwritings during the Safavid era, written by Hussein Ali Shirazi on the Nastaliq line. Its subject is the scientific and practical principles of Fatian in social life, and especially in various professions and languages. This work has twenty-three books and has been written on various topics of the photographer, including: the financial form, the guidance and the Master, the Abjad and the Tariq, the shaving of the Adam Safi (as), the great sins, the work of bakeries, the four multipliers, the proof of the bears and the stone and the scales, the Fateh Lang and... The main features of this text can be attributed to the attribution of traditions to the prophets and imams, the use of many verses and hadiths, the use of Persian poems, common vocabulary and common vocabulary among Fatian. The only version of this work is kept at the National Library of Iran under No. 32179, in which we will present a full introduction of the typology and bibliography to this edition.
Keywords: Hefdah Selsle, fatiyan, Hossein Ali Shirazi, Safavid era, occupations, professions -
بیان مسایل عادی زندگی یا مسائل جدید روز، به شیوه عاطفی و شاعرانه تاثیر بیشتری از بیان معمولی، بر خواننده می گذارد. برای ایجاد تاثیر عاطفی و تخیل، عوامل و عناصری لازم است که به آن عوامل «صور خیال» گویند. آن چه به کیفیت ویژه تجربه عاطفی شاعر و فضای ذهنی وی کمک می کند، صورت های گوناگون خیال است که به آن IMAGE یا تصویر می گویند. در واقع صورت های خیال شاعر را یاری می کند تا بتواند قدرت کلام را تا حد یک تجربه ویژه روحی افزایش دهد و امکان انتقال عواطف را به دیگران از طریق زبان فراهم آورد. تشخیص، تشبیه، حس آمیزی، استعاره، رمز، اغراق و... صورخیالی و عواملی هستند که در خیال انگیز کردن بیان و نگاه حسی و ساختن تصویر عاطفی بی تاثیر نیستند. مضامین اجتماعی- سیاسی، فرهنگی، دینی و رمانتیک با استفاده از صورخیال دلنشین تر بیان می شوند. محمدعلی بهمنی حاصل ادراکات و تاثرات شاعرانه خود را با نگاهی نو و زبان امروزی بیان می کند. ایجاد ترکیبات بدیع و نو از ویژگی های شاخص اشعار اوست. در اشعار او تصاویر زنده و تازه ای به چشم می خورد و ابداع معانی و تصاویر جدید به شعر او ویژگی خاصی بخشیده است. پژوهشگر در این مقاله ابتدا مختصری از زندگی نامه بهمنی ارائه داده، سپس به بیان صورخیال و تصاویر در شعر محمدعلی بهمنی و عناصر سازنده صور های خیال و مضامین مختلف، درشعر او پرداخته است. و پس ازآن تصویر ها و مضامین شعر بهمنی- موضوعاتی که کاربرد بیشتری دارند مانند تصاویری از روز، شب، طلوع و غروب و...- مورد بررسی قرار می گیرند.کلید واژگان: ویژگی های شعر، مضمون آفرینی، تصویرسازی، صورخیال، عناصر تصویر، بهمنی
-
در ادب فارسی کمتر شاعری را می توان پیدا کرد که شعرش به اندازه سعدی از قرآن و روایات تاثیر گرفته باشد؛ او از همان ابتدای بوستان تسلط بی نظیر خود را به کلام الله و احادیث نشان می دهد. وی مانند دیگر گویندگان و نویسندگان پارسی گوی به شیوه های بدیعی و گوناگون از قرآن و حدیث بهره برده است. گاه از بخشی از آیه یا حدیث، گاه به معنی و مفهوم آن ها و گاه با تلمیح و اشاره به یک واژه، سخن خود را مرشح کرده است. در واقع الگو و ساختار اصلی سعدی در آثارش، «قرآن» است. وی در طرح فلسفه اخلاق خویش، قرآن را نصب العین قرار داده است. او از آیات در زمینه مدح و ستایش خداوند، آموزش نکات اخلاقی اسلامی و نتیجه های کاربردی در زندگی بهره گرفته است. اساس تاثیرپذیری سعدی از قرآن کاربرد مستقیم نیست؛ بلکه بنیاد آموزه های قرآن را در آفرینش فضای اشعار و حکایت ها به کار می گیرد. نوع جمله بندی ها، واژگان و تمایل به سجع و فاصله وحتی آهنگ جملات وی، رویکردی قرآنی دارد.کلید واژگان: تلمیح آیات، احادیث، اساطیر، داستان، بوستان سعدیIn Persian literature, less poetry can be found that his poetry has influenced Sa'di as much from the Qur'an and narrations; from the very beginning of the Boostan, he presents his unique mastery to the word of Allah and the Hadith. Like other Parsiigian speakers and writers, And various uses of the Quran and Hadith. Sometimes a part of the verse or hadith sometimes has its meaning and meaning, sometimes with a word and a reference to a word. In fact, the main pattern and structure of Sa'di is in his writings of the Qur'an. In his philosophy of ethics, he has installed the Quran al-Ain. He used the verses in praising the Lord, teaching ethical-Islamic points of view, and applying practical results in life. The basis of Sa'di's influence on the Qur'an is not directly applicable; it is based on the teachings of the Qur'an in creating the atmosphere of poetry and tales. The type of sentence, vocabulary, and tendency to the distance and even the words of his sentences has a Quranic approach.Keywords: Allegorical verses, traditions, myths, stories, Saadi's Bustan
-
نشریه زبان و ادب فارسی، پیاپی 36 (پاییز 1397)، صص 150 -180نماد یکی از آرایه های ادبی است. ویژگی بارز نماد، ابهام، عدم صراحت، غیر مشروح و غیر مستقیم بودن آن است؛ نمادگرایی و جامعه گرایی دو ویژگی اساسی اشعار شاعران مقاومت است. مهم ترین موضوعات منعکس شده در آثار ایشان افکار آزادی خواهانه و قانون خواهی، مبارزه با استبداد، وطن پرستی، بیداری مردم و برانگیختن احساسات ملی و میهنی، ترویج آزادی های فردی و اجتماعی، انتقاد از نابسامانی ها و آشنا کردن مردم به حدود و حقوق شان، اصلاحات سیاسی و تغییر و تحول بنیانی از طریق بیداری بود. لذا مطرح کردن چنین موضوعاتی در آن شرایط و در آن عصر باعث شد که شاعران به جای گفتار صریح، از نماد، رمز، کنایات و استعارات در قالب کلامی ابهام آمیز استفاده کنند. و در اکثر اشعار خود دو معنای ظاهری و مجازی را مد نظر قرار دهند؛ «رنگ» بعنوان برجسته ترین عنصر در حوزه محسوسات، از دیرباز تا کنون مورد توجه انسان بوده و همواره روح و روان آدمی را مسحور قدرت خود کرده است. امروزه رنگ مهمترین عنصر در بروز خلاقیت های هنری و بهره وری محسوب می شود. رنگ مایه آرامش و هسته آرایش جهان است و شاعران بعنوان زیبا شناسان جهان آفرینش از واژگان رنگین در عینی تر شدن ایماژهای شاعرانه و گاه در راستای تبیین مفاهیم بیان ناشدنی فضای نمادین اشعار خویش بهره ها برده اند. عنصر رنگ که یکی از اجزای مهم صور خیال است، یکی از عناصر مهم زبان نمادین شاعران مقاومت و بیان نمادین آن ها گردید. لذا این پژوهش در پی بررسی و مقایسه نمادهای رنگ و رنگواره در شعر شهریار و سید محمدرضا کردستانی است.کلید واژگان: ادبیات مقاومت، رنگ، نماد، شهریار، سید محمدرضا کردستانیSymbol is a figure of speech. The specific features of the symbol of ambiguity, uncertainty, and it is non-annotated and indirect, symbolism and socialization is the main characteristic of the poetry of resistance. The most important topics are reflected in his works ideas of freedom and law-abiding, fight tyranny, patriotism, waking people up and energizing nationalist sentiment and the homeland, promoting individual liberties and social criticism of turmoil and educate people about their rights, and political reforms through fundamental change was awake.Today, color is the most important element in the development of creative work and productivity. One important element is the element of color imagery, one of the important elements of symbolic language and symbolic expression of the resistance poets. Therefore, this research seeks to compare and compare the colors and colors in the poems of Shahriar and Seyed Mohammad Reza Kordestani. Key words: Literature resistance, color, icon, Shahriar, Seyed Mohammad Reza KurdistaniKeywords: Literature resistance, Color, icon, Shahriar, Seyed Mohammad Reza Kurdistani
-
طبیعت و گرایش به نباتات از دیرباز در فرهنگ ایران زمین از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده است این گرایش در انواع ادبیات فارسی از جمله غنایی، تعلیمی، عرفانی و...به عنوان یکی از شاخه های بارز این فرهنگ به خوبی مشهود است به طوری که حتی می توان بر این مدعا بود که طبیعت گرایی یکی از بن مایه های اصلی و شاخص در زمینه های مختلف ادبیات کهن فارسی است از این رو درختان از کارآمدترین عناصر بیان این مدعا هستند. حضور درختان با توجه به کاربردشان، شکل ظاهری و دیدگاه خاص هر شاعر نسبت به آنها قابل تامل است. این حضورگاه نماد استواری و بلندقامتی، زیبایی و عشوه گری بوده و نیز گاهی جنبه ی کاربردی تمثیلی، استعاری و یا تشبیهی داشته وحتی در برخی از موارد نیز با توجه به موقعیت فرهنگی، اجتماعی و جغرافیایی شاعر، مفهومی آرکائیسمی (کهن الگو) و یا حتی اید ئولوژیکی پیدا کرده است؛ از این رو این مقاله به بررسی جایگاه درخت در دیوان غزلیات حافظ شیرازی و دیوان غزلیات خواجوی کرمانی و مقایسه این کاربرد ها می پردازد.کلید واژگان: درخت، حافظ، خواجو، طوبی، گیاه
-
بخش گسترده و مهمی از فرهنگ و ادبیات عامه هر ملت، ادبیات شفاهی یا فولکلور است. این نوع ادبی شامل عادات، سنن، افسانه ها، قصه ها، باورها، آیین ها، ترانه ها، آداب و رسوم و ضرب المثل ها و بخش بسیار گسترده ای است که عمدتا در عصر حاضر به ویژه پس از آشنایی ایرانیان با نوشتار و ادبیات غرب، مورد توجه قرار گرفت. این کاربردها در نثر فارسی و به خصوص در نوع ادبی داستان و رمان بیشتر از شعر بود. در این میان، جلال آل احمد از داستان نویسان و نویسندگان معاصری است که در آثار خویش بسیار از ادبیات عامیانه بهره گرفته است، پس از جمال زاده و صادق هدایت این آل احمد است که از این نوع گسترده در زبان داستان استفاده کرده است؛ ازآنجاکه وی در بین توده مردم زندگی می کرد و در حقیقت یکی از آنان بود، داستان ها و آثار او پر از کاربردهای ادبیات عامیانه است؛ به طورکلی عناصر فولکلوریک به کاررفته در داستان های آل احمد را می توان به پنج دسته اصلی ضرب المثل، اصطلاحات ضرب المثلی (مثل واره ها)، مثل های داستان دار، واژگان و اصطلاحات مردمی و کنایات تقسیم کرد. این مقاله بر آن است تا به بررسی جایگاه این نوع ادبی در آثار داستانی جلال آل احمد بپردازد و با ارائه مواردی از امثال و حکم و کنایات موجود در آثار او و توضیح و تبیین آن ها، چهره ادبیات عامه یا بخش هایی از آن را در داستان معاصر و به ویژه آثار آل احمد روشن و اهمیت این نوع کاربردی را در ایجاد ارتباط با خواننده و مقبولیت عام آثار او مشخص کند.کلید واژگان: ادبیات عامه، ضرب المثل، کنایات، ادبیات معاصر، داستان های آل احمدA large part of the culture and culture of any nation, Oral Literature, or Folk Lore; this type of literature included habits, traditions, myths, stories, beliefs, rituals, The songs, traditions and proverbs are very widespread, which was mainly considered in the present era, especially after the acquaintance of Iranians with Western literature and literature. These uses in Persian prose and especially in the literary genre of fiction and novels were more than poetry. Jalal al-Ahmad is a contemporary writer and writer who has used many popular literature in his works. After Jamalzadeh and Sadiq Hedayat this al-Ahmad has used this type in the language of the story; since Al-Ahmad He lived in a mass of people and was in fact one of them; his stories and works are full of folk literature. In general, the folkloric elements used in al-Ahmad's stories can be divided into five main categories - proverbial, proverbial terms (Such as dialects), storytelling parables, popular vocabulary and syntax. This article seeks to study the position of this type of literary works in the works of Jalal al-Ahmad and presenting some of the proverbs and rulings contained in his works and explaining and explaining them the aspects of public literature or parts of it in contemporary stories, and in particular The work of Al-Ahmad, and the importance of this type of application in establishing the relationship with the reader and the general acceptability of his work.Keywords: popular literature, proverbs, synopses, contemporary literature, al, Ahmad stories
-
محمدحسین شهریار از نخستین شاعران معاصر است که توانسته به خوبی خود را با شعر سنتی ایران هم سو کند؛ او در عصری زندگی می کند که بیشتر شاعران جوان می کوشند از شعر کلاسیک و قالب های دست و پا گیر آن فرار کنند؛ وجود شاعرانی چون سهراب سپهری، نیما یوشیج، فروغ فرخزاد و البته توده ای از مردم که در این بین از آنها پیروی می کنند، اندکی کار را بر طرفداران شعر کلاسیک دشوار کرده است.
این دشواری به خاطر ناتوانی یا رویگردانی از شعر سنتی نیست، بلکه از آن روست که شاعر باید به گونه ای شعر بسراید که نه تنها از دل برآید بلکه بر دل نشیند و این نوع سخن دانی با طبع نازک طبعان نو دوست بسیار دشوار می نماید. به عبارت دیگر قالب های کلاسیک شعر فارسی برای پذیرش عام باید طرحی نو می داشت تا ماندگار شود. پس از ایرج میرزا، پروین اعتصامی در این رویکرد به موفقیت چشم گیری رسید تا آن که شهریار توانست باز هم در قالب های کلاسیک دل ها را متوجه خویش کند؛ یکی از رموز موفقیت او در این شیوه پیروی از شاعران برجسته ی گذشته بود، شهریار از آن رو که با شعر گذشتگان به خوبی آشنا بود نه تنها از شیوه های آنان پیروی کرد، بلکه کوشید تا نام آنان را به نیکی در آثار خویش جای دهد و همین امر سبب قبول خاطر و لطف کلام او شد.
این مجموعه تلاشی در جهت بررسی جایگاه شاعران از دیدگاه شهریار است که البته یکی از رموز ماندگاری کلام اوست.کلید واژگان: شهریار، شعر، نو، سنتی، حافظ -
رمانتیسم یا رمانتیسیزم در آغاز امر نوعی شورش ادبی علیه قوانین عقلگرایانه ی مکتب کلاسیسیسم که مکتب جا افتادهی رنسانس و دورهی خردگرایی در اروپا بود، به حساب میآمد. متفکرین و هنرمندان این گرایش، تاکید فرهنگی بر خرد را محدودکننده و سرکوبگر روح آدمی می دانستند و بر مولفه هایی چون هنر، شور، هیجان، تخیل، مضامین معنوی، مناسک و نمادها تاکید می کردند. اما رفته رفته این شورش از عرصهی اجتماع و سیاست به حوزهی ادبیات و هنر نیز کشیده شد و یک مکتب همه جایی و همه گیر شد که تاثیر شگفت آن بر ادبیات فارسی انکار نشدنی است. در ایران عصر مشروطه، در پی تحولات و تغییر ساختار سیاسی و تا حدی اجتماعی ایران، ادبیات از این رخداد متاثر شد. شاعران این دوره با رهایی از مکتب کلاسیسم، به نوگرایی تمایل پیدا کردند و نفرت و انزجار از عقل گرایی را در کلمه کلمه ی شعر خود نشان دادند. شاعر عصر مشروطه با رویکردی منتقدانه نسبت به واقعیت های موجود در برجسته سازی مشکلات می کوشد و برآنست تا ناهمگونی های جامعه را به چالش بکشاند. این پژوهش، به شیوه تحلیلی، به بررسی تاثیر مکتب رمانتیسم بر شعر سه تن از شاعران مشروطه (شهریار، بهار و میرزاده عشقی) می پردازد و اینچنین برمی آید که اغلب شاعران مشروطه شاعرانی رمانتیک جامعه گرا به شمار می روند که تلاش می کنند با زبانی نمادین و رمانتیک برای از بین بردن نابرابری ها و نابسامانی های جامعه راهکارهایی ارائه دهند.کلید واژگان: رمانتیسم اجتماعی، انقلاب مشروطه، اشعار شهریار، بهار، میرزاده عشقی
-
«مرثیه» گونه ای شعر است که در سوگ خویشاوندان، یاران، پادشاهان، وزیران، بزرگان قوم، عالمان دین و شرح ائمه ی معصومین علیهم السلام سروده شده باشد. در مرثیه، به بیان و یاد مناقب، فضایل و مکارم شخص درگذشته می پردازد، شان و مقام او را گرامی می دارد و از دست رفتنش را ضایعه ای عظیم جلوه می دهد. مرثیه های شاعران معاصر سرشار از احساس همدردی و گویای همدلی طبقات گوناگون اجتماعی از خواص و عوام در بروز حوادث ناگوار روزگار نظیر بیماری، زندان، وفات بزرگان دین و مرگ عزیزان و خویشان می باشد. کوشش شاعران، ارائه مضامین و تصاویر شعری، ذکر اعتقادات مذهبی، آیین و آداب اجتماعی و باورهای عامیانه در هنگام سوگواری به منظور بیان احساسات و عواطف ظاهری و باطنی خود و مردم روزگار می باشد. در این مقاله به بررسی عنصر «حسرت و اندوهیاد» و جنبه های مختلف آن در اشعار یکی از شاعران پایداری (شهریار) پرداخته می شود و همراه با ذکر شاهد، تحلیلی از آن صورت می گیرد.کلید واژگان: مرثیه، حسرت، شاعران پایداری، شهریار
-
مطالعه ی نسخه های خطی، سبب شناخت بیشتر فرهنگ اجتماعی، زبان و واژگان پرکاربرد قدیمی، اصطلاحات متداول و تحولات تاریخی قرون گذشته می شود. در این مقاله ابتدا به اهمیت گرد آوری لغت و جایگاه فرهنگ نامه ها در زبان فارسی اشاره شده و سپس به معرفی نسخه خطی «فرهنگ تحفه السعاده » و جایگاه آن در گستره فرهنگ نویسی در هند پرداخته شده است. این فرهنگ چند زبانه(فارسی، عربی، ترکی و هندی) تالیف «مولانا محمود بن شیخ ضیاء الدین محمد» است که در سال 916 هجری نوشته شده است. این نویسنده در زمان اسکندر شاه بن بهلول لودهی پادشاه دهلی زندگی می کرده است. مولف این اثر با ذکر لغت ها با ترتیب الفبایی به شرح وتفسیر آنها می پردازد و در بیشتر مدخل ها، معادل هندی، ترکی یا عربی واژه را ذکر می کند؛ آنچه این فرهنگ و شناخت آن را مهم جلوه می دهد، ذکر شواهد و مثال هایی است که مولف از شاعران قرن ششم، هفتم و هشتم می آورد. این اثر به لحاظ اشتمال بر واژگان چند زبانه و گستردگی واژگان معادل به عنوان یکی از حلقه های فرهنگ نویسی در هند، قابل توجه است که به روش توصیفی معرفی می شود.کلید واژگان: فرهنگ نامه، تحفه السعاده، محمود بن شیخ ضیاء الدین محمد، هند، لغتThe study of manuscripts helps us to know some dominant social culture - old active words- current technical words and even historical reformation in the past times. In this essay we try to refer to the measure of the importance of collection of the words and the place of DICTIONARY in the Persian language and then will search about Tohfat Al_Saadat It has made by Molana Mahmoud Ebn Sheykh Ziya that has lived in 10th century. He lived in Eskandar Lodehi׳s period who ruled in India. Eskandar paid attention to Persian literature and in his period Persian became the informal language, so the author renamed his work as Farhang E Eskandari. In this era some Farhang namehs (dictionaries) have been composed like as Farhang _ Eskandari or Tohfatt Al_Saadat. Then Abdoul Ghader Ebn Molla Yahya has reworked it in the Safavid dynasty. His work has 166 pages that are included more than 4500 words. This collection has several kind of words in different stem or language such as Persian Turkish Mavara Al Nahri Arabic and some of Indian words.Keywords: Encyclopedia, Tohfatoo AlSaadat, Words-India
- در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو میشود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشتههای مختلف باشد.
- همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته میتوانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
- در صورتی که میخواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.