دکتر شهیده امینی

دیابت، بیماری مزمنی است که مدیریت آن نیازمند مراقبت و درمان چند محوری است. برای تعداد زیادی از بیماران، انسولین درمانی یکی از مهم ترین بخش های مراقبت از دیابت می باشد؛ اما برخی از آنها تمایلی به استفاده از انسولین ندارند که این خود منجر به وخیم تر شدن وضعیت بیماری و بروز زودرس عوارض آن می شود. شناسایی عواملی که سبب می گردند بیماران نسبت به انسولین درمانی نظر مساعدی نداشته باشند، گامی در جهت برنامه ریزی برای رفع آنها است. هدف از انجام مطالعه کیفی حاضر، بررسی علل عدم تمایل بیماران دیابتی به انسولین درمانی می باشد.
مطالعه حاضر یک پژوهش کیفی است که به استفاده از رویکرد نظریه زمینه ای (گراندد تئوری) انجام شده است. نمونه ها به تعداد 64 نفر از مراکز دیابت بیمارستان های دانشگاه های علوم پزشکی شهرهای تهران، تبریز، مشهد و رشت با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. در طول 12 ماه زمان مطالعه، کلیه اصول اخلاق پژوهشی رعایت شده و داده ها از طریق مصاحبه بدون ساختار در چارچوب رویکرد نظریه زمینه ای جمع آوری و با روش Glaser تجزیه و تحلیل شدند.
نتایج بررسی داده، مشخص کرد عوامل موثر در عدم تمایل بیماران به انسولین درمانی در 5 طبقه ترس از تزریق انسولین، ایجاد محدودیت، باورهای منفی، عدم آموزش و عدم توانایی دسته بندی می شوند.
با در نظر گرفتن ماهیت علل موثر در عدم تمایل بیماران به انسولین درمانی، به نظر می رسد عوامل روانشناختی در شکل گیری آنها نقش داشته و از این جهت بیماران نیازمند دریافت خدماتی هستند که با رویکردی روانشناسانه به این مهم می پردازد. آموزش صحیح و کافی و به دنبال آن افزایش آگاهی می تواند به رفع مشکل موجود کمک نماید.