ضحی ریاحی
-
پیشرفت فناوری صنعت پرداخت را متحول کرده است. در رقابت بین اسکناس و مسکوک و ابزار های جایگزین نظیر کارت های بدهی و پرداخت های موبایلی، موضوع جایگاه پول دیجیتال بانک مرکزی (CBDC) در سال های اخیر مطرح و بحث برانگیز شده است. در این پژوهش، عوامل موثر در پذیرش CBDC توسط عموم را در دو بخش بررسی میکند. تقاضا برای پول در بعد کلان، مجموعه ای از تقاضا برای کارکردهای مختلف پول چون ابزار پرداخت و تقاضا برای نوعی دارایی است. با استناد به نظریه های متعارف تقاضای پول، این تقاضا را در بلندمدت بررسی می کنیم. چون CBDC ماهیتا پول فرمانی (fiat money) است که ویژگی های مشابهی مانند پول دارد. به دو دلیل CBDC رقیب اسکناس نیست و جانشین بهتری برای سپرده های دیداری است. اولا اسکناس دارای ویژگی منحصر به فردی (چون ناشناس بودن) است. ثانیا، نسبت اسکناس به M1 در سال های اخیر به علت جانشین شدن با سپرده های دیداری به یک سطح حداقل (تقریبا 10 درصد) رسیده است. با چنین درکی از CBDC، نتایج مربوط به سپرده های دیداری را می توان به تقاضای CBDC منتسب کرد. در این بررسی، با استفاده از داده های تعداد کارت خوان های فروشگاهی، کارت های بدهی، و تعداد خودپردازها، یک الگوی لاجستیک برای محاسبه شاخص توسعه دیجتال در اقتصاد ایران برآورد می شود. تاثیر مثبت و معنادار این شاخص توسعه بر تقاضای سپرده های دیداری به عنوان تقریبی برای تقاضای CBDC و تاثیر منفی و معنادار آن بر تقاضای اسکناس، یکی از نتایج به دست آمده است. در بخش دوم، CBDC به عنوان ابزار پرداخت مورد بررسی قرار می گیرد. در این بخش، عوامل موثر در پذیرش CBDC را در چهار گروه عوامل فناورانه، جمعیت شناختی، مالی-اقتصادی، و اجرایی تقسیم بندی می کنیم.
کلید واژگان: نظریه مقداری پول، رشد فناوری، پذیرش پول دیجیتال بانک مرکزی، مدل خودرگرسیون برداری، روابط بلندمدتTechnological advancements have transformed the payments industry. In the competition between banknotes and alternative instruments such as debit cards and mobile payments, the question of Central Bank Digital Currency (CBDC) has emerged in recent years and sparked much debate. This research examines the factors influencing public adoption of CBDC in two parts. From a macroeconomic perspective, demand for money encompasses the demand for the various functions of money—such as a means of payment and as a type of asset. Drawing on conventional theories of money demand, we analyze this demand over the long term. Since CBDC is essentially fiat money with characteristics similar to physical currency, but does not compete with cash due to the latter’s unique features (e.g., anonymity), it serves as a better substitute for demand deposits. With this view of CBDC, the findings related to demand deposits can be attributed to CBDC demand. In this study, using data on the number of point-of-sale (POS) terminals, debit cards, and ATMs, a logistic model is estimated to calculate a digital development index for Iran’s economy. One key result is the positive and significant effect of this digital development index on demand for demand deposits (as a proxy for CBDC demand), and its negative and significant effect on demand for banknotes. In the second part, CBDC is examined as a payment instrument. Here, the factors influencing CBDC adoption are categorized into four groups: technological, demographic, financial-economic, and operational.
-
رالی سقوط شاخص ها / مرکز پژوهش های مجلس پایش اقتصاد صنعت و معدن ایران در خرداد 1403 را منتشر کرد
-
پیشرفت های فناوری در سال های اخیر، بانک های مرکزی را وادار کرده تا در جستجوی روش های جدیدی برای افزایش کارایی سیستم های پرداخت باشند که در مقایسه با روش های پرداخت سنتی، سریعتر و راحت تر عمل کنند. این موضوع منجر به تولد مفهوم جدیدی با نام پول دیجیتال صادر شده توسط بانک مرکزی یا (CBDC) شده است. از آنجایی که این مفهوم نسبتا تازه متولد شده، تحقیقات و پژوهش ها در این زمینه توسط چندین بانک مرکزی در سراسر جهان در حال پیشرفت می باشد و سعی شده به بسیاری از سوالات در این راستا پاسخ داده شود و البته هنوز تعداد زیادی سوال، بی پاسخ مانده است. این مقاله قصد دارد با تمرکز بر ادبیات مربوط به این مفهوم، به شناسایی سوالات مطرح شده در مورد دلایل صدور پول های دیجیتال، اثر گذاری بر کارایی سیستم های پرداخت و مزایا و معایب پول های دیجیتال صادر شده توسط بانک مرکزی، بپردازد. پاسخ به این سوالات می تواند به سنجش اثربخشی یک روش پرداخت جدید بر سیستم پرداخت فعلی، کمک کند. با این حال برای رسیدن به درک جامعی از پول های دیجیتال بانک مرکزی، توسعه تحقیقات در آینده ضروری به نظر می رسد.
کلید واژگان: پول دیجیتال بانک مرکزی، CBDC، نوآوری دیجیتالی، سیستم پرداخت، ایمنی و کاراییTechnological advancement in recent years has compelled central banks to look for new ways to effectively provide payment systems that are fast and more convenient compared to traditional paper-based payment systems. It has led to the birth of the concept of digital currencies issued solely by central banks called Central Bank Digital Currency (CBDC). As this concept is relatively new, there is ongoing research being conducted by several central banks worldwide, and while the research work done thus far has answered many questions, there remains a number of unsettled issues and questions. This paper aims to delve into the literature on this concept and focus on several key questions like the reasons for issuing digital currency, payment systems efficiency, and the advantages and disadvantages of digital currencies issued by central banks. Answering these questions could substantially help figure out the usefulness of creating a new payment method alongside the current payment system. However, extensive future research is required for a comprehensive understanding the effectiveness and usefulness of digital currencies.
Keywords: Central Bank Digital Currency, CBDC, Digital Innovation, Payment System, Safety, Efficiency -
تقاضای پول دیجیتال بانک مرکزی؛ چالش ها و راهکارها / پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی منتشر کرد
- در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو میشود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشتههای مختلف باشد.
- همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته میتوانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
- در صورتی که میخواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.