فهرست مطالب علی وندشعاری
-
چندی است که مفهوم ذهنیت در پژوهش های حوزه ی تاریخ معماری ایران به عنوان رویکردی مطالعاتی تحت عنوان تاریخ ذهنیت عامه به کار بسته می شود. با وجود پژوهش هایی در تبیین رویکرد یادشده، چیستی مفهوم ذهنیت در ارتباط با معماری کمتر مورد توجه بوده است. در این نوشتار، ضمن معرفی مفهوم میان رشته ای «ذهنیت معماریانه» به عنوان مجموعه افکار، باورها، نگرش ها، خیالات و آرزوهای مردم یک اجتماع در ارتباط با موضوعات معماریانه، با اتکا بر راهبرد پژوهش استدلال منطقی، ابتدا این مفهوم از طریق طرح مصادیق مختلف برای آن و با بهره گیری از استدلال استقرایی تثبیت شده، سپس با اتکا بر تبیین های صورت گرفته از مفهوم ذهنیت مبتنی بر نظریه ساخت اجتماعی واقعیت، و با بهره گیری از روش استدلال قیاسی، تبیین می گردد. برای روشن تر شدن ابعاد موضوع، مفهوم «پیرنشین» به عنوان یکی از مصادیق ذهنیت های معماریانه ایرانیان، انتخاب و تلاش می شود تا ابعاد مفهوم ذهنیت معماریانه با اتکا بر ویژگی های این مصداق، وضوح بیشتری یابد. براساس نتایج پژوهش، ذهنیت های معماریانه، ساخت های اجتماعی زمان و مکانی مشخص، از واقعیات معماریانه اند؛ که به صورتی ناخودآگاه، شیوه های تفکر، تخیل، احساس کردن و کنش مردم آن زمان و مکان را در ارتباط با این واقعیات تحت تاثیر قرار می دهند. چنان که پیرنشین نیز می تواند ساخت اجتماعی دوران معاصر از سکوهای دوسمت ورودی بناهای تاریخی انگاشته شود.کلید واژگان: ذهنیت معماریانه, پیرنشین, ساخت اجتماعی, واقعیت معماریانه}In recent years, the concept of “mentality” has found its way into architectural research especially within the realm of Persian historic architecture, often framed as a research approach known as history of public mentality. While this approach extends beyond architectural history studies and has been employed in various historical fields in the West for decades, there remains a gap in understanding the essence of mentality and its role in relation to architecture.. a nuanced comprehension of this concept, including its functions, or its determinants and components is crucial, especially in architectural studies, where it can serve as a valuable tool for sourcing reliable data and informing research processeThe main goal of this paper is to explain and consolidate the interdisciplinary notion of “architectural mentality” -as a complex interplay of thoughts, beliefs, attitudes, imaginations, and wishes of the people of a society in relation to architectural issues- and its various dimensions, relying on existing sociological explanations of the concept of mentality, and applying logical argumentation research method. Through a comprehensive literature review, the paper examines existing the definitions and explanations presented so far for the concept of mentality are studied and its features, functions, determinants and components are drawn out from existing sources. Then the concept of architectural mentality is consolidated through discussing various examples , using inductive reasoning. At the next step, relying on the explanations about the concept of mentality based on the theory of social construction of reality, and by applying deductive reasoning, the concept of architectural mentality is explained To facilitate a clearer discussion of the concept's dimensions, the word “Pir-Neshin” –which in Persian means a place where old people can sit and refers to the platforms in both sides of the entrance doors of Persian historic buildings- is selected as one example of architectural mentality in Iran. Through this lens the features, functions, determinants and components of architectural mentality are examined.The findings underscore, architectural mentalities are social constructions of architectural realities within specific temporal and spatial contexts.. They operate at unconscious and dispositional level, shaoing habits , andserving as tools for attaining knowledge about architectural realities. Architectural mentalities are determined by collective, cultural, temporal and spatial factors encompassing Architectural thinking (thinking about architectural realities), architectural imagining (imagining about various features of an architectural reality), architectural feeling (feelings that individuals experience while confronting with architectural realities) and architectural acting (the action containing a specific meaning that individuals preform when confronting with architectural realities). Additionally, contemporary manifestations of architectural mentality such as Pir-neshin reflect ongoingsocial constructions in response t oarchitectural contexts.Keywords: Architectural Mentality, Pir-Neshin, Social Construction, Architectural Reality}
-
استان خراسان جنوبی یکی از مهم ترین قطب های بافندگی فرش در ایران می باشد. مطالعه طرح های به-کار رفته در هنر قالی بافی این استان نشان می دهد این طرح ها متناسب با جغرافیای بافت قالی ها، در سه سبک طراحی شهری، روستایی و عشایری بافته می شوند. هدف از پژوهش حاضر مطالعه طرح و نقش و تحلیل فرمی قالی های شهری و ارائه طبقه بندی از طرح های معاصر این استان است تا از این طریق بتوان به مجموعه ای از اطلاعات طرح و نقش های بومی و اصیل در تولیدات به کار رفته دست یافت. روش پژوهش، توصیفی-تحلیلی بوده و تجزیه و تحلیل اطلاعات به شیوه جزیی نگر (استقرایی) انجام گرفته است. روش جمع آوری اطلاعات مربوط به ادبیات و مباحث تاریخی، به صورت کتابخانه ای و بخش اصلی این پژوهش بر پایه تحقیقات میدانی جهت جمع آوری نمونه تصاویر از قالی های مناطق مختلف خراسان جنوبی صورت پذیرفته است. لذا بر این اساس به مطالعه نمونه قالی ها پرداخته شده است. جامعه آماری مطالعه شده مربوط به قالی های شهری خراسان جنوبی شامل 208 نمونه می باشد که مجموعا 16قالی مورد بررسی قرار گرفته است. ارزیابی و تحلیل نتایج به دست آمده از مطالعه طرح و نقش قالی های این استان به همراه ارائه طبقه بندی از قالی های موجود، حاکی از رواج قالیبافی در همه مناطق به جز شهرستان سرایان است. مطالعات نشان می دهد دستبافته های هریک از این مناطق بیانگر طرح و نقش مخصوص به خود است که شامل طرح های لچک ترنجی، قابی، واگیره ای، محرمات، خشتی و سرتاسری می باشد. همچنین نوع سبک-پردازی برخی طرح های بکار رفته در مناطق مختلف در ارتباط با یکدیگرمی باشد مانند طرح خشتی که مختص به یک نقشه می باشد و تفاوتی با طرح خشتی سایر مناطق خراسان جنوبی ندارد. همچنین گروه قالی های لچک ترنجی که بیشتر تکرار طرح های ماهی درهم و طرح سعدی می باشد.
کلید واژگان: طرح و نقش, قالی دستباف شهری, خراسان جنوبی}Southern Khorasan Province is one of the most important regions in Iran for weaving carpets. Studies on the patterns used in this region suggest that the patterns are developed influenced by the geographical location were the carpets are woven and that they can be divided into three categories: urban, village and nomadic. The purpose of this paper is to study the design patterns, provide a formal analysis on the urban carpets, and present a classification of the contemporary patterns in this province in order to introduce collective information on the local and original design patterns having been used in carpets.This study is descriptive-analytical and the data are analyzed using detail-oriented (inductive) approach. The data a on literature and history were collected via library research and, for the main part of the study, the sample images of the carpets from several regions in Southern Khorasan Province were gathered using field research. The statistical population of the urban carpets in Southern Khorasan includes 208 carpets out of which 16 were studied. Besides presenting a classification of the carpets, the analysis of the data on the design patterns indicates the prevalence of carpet weaving in all the regions in the province except Sarayan.Studies show that hand-woven carpets of the individual regions display unique design patterns including medallion corner, multiple-panel, vagirei, straipped, kheshti and wall-to-wall. Moreover, some of the patterns used in different regions share the same style - khesti, although being attributed to a specific region, is seen to be the same as the one in the other regions in Southern Khorasan Province. One may refer to medallion corner as an another example which contains repetitions of twisted fish patterns and Sa'adi pattern.
Keywords: Design Patterns, Urban Hand-Woven Carpet, Southern Khorasan} -
فصلنامه نگره، پیاپی 69 (بهار 1403)، صص 199 -215
ماسوله یکی از محدود فضاهایی تاریخی و قابل سکونت در کشور ایران است که تداوم هنرهای ایرانی اسلامی در قرون متمادی در آن رایج بوده است. محله ریحانه بر ماسوله دارای گونه های متنوعی از بازشوهای مشبکی است که از الگوهای تزئینی محصورکننده ای ساخته شده اند. هدف پژوهش؛ شناخت انواع بازشوها و آرایه های تزئینی موجود در بازشوهای محله ریحانه بر ماسوله است. سوال های تحقیق ازاین قرار است: 1- بازشوهای ابنیه تاریخی محله ریحانه بر ماسوله در چندین سطح دسته بندی می گردند؟ 2- چه الگوهای تزئینی در بازشوها بکارگرفته شده اند و میزان فراوانی الگوهای جدید به قدیمی در آرایه های تزئینی بازشوهای محله ریحانه بر چگونه است؟ روش تحقیق به صورت توصیفی- تحلیلی است و شیوه گردآوری اطلاعات به صورت اسنادی و میدانی است. نتایج پژوهش نشان دهنده آن است؛ آرایه های تزئینی بازشوهای محله ریحانه بر به سه روش؛ گره چینی، قواره بری و منبت کاری اجرا گردیده اند. بازشوهای محله ریحانه بر در شش سطح؛ بازشوهای تلفیقی، فاقد سربریه (روزن بالای پنجره)، بازشوهای کتیبه دار فاقد سربریه، سربریه های فاقد طرح حاشیه (تکی)، سربریه های کتیبه ای (تکی) و ارسی دسته بندی می گردند. درمجموع پانزده الگوی تزئینی در بازشوهای محله ریحانه بر بکارگرفته شده اند که از این میان، الگوهای گره شمسه هشت مربع و قواره بری بته و جقه بیشترین الگوهای تکرارشونده هستند. محله ریحانه بر دارای شش الگوی جدید و نه الگوی رایج (اصیل) در ماسوله است.
کلید واژگان: ماسوله, محله ریحانه بر, گره چینی, آرایه}Negareh journal, Volume:19 Issue: 69, 2024, PP 199 -215Masouleh is one of the few historical and habitable spaces in Iran, where the continuity of Iranian Islamic arts has been common for many centuries. Masouleh is located in the mountainous part of Fuman city with a thousand year old history. This historical city was registered as a national monument in 1944 and is currently being registered in the UNESCO World Organization. Masouleh’s architecture has a stepped structure and the houses are extroverted. Masouleh has six neighborhoods, Reyhane-bar, Asad-mohalleh, Keshe-sar, Khanebar, Masjed-bar and Bazaar. Reyhane-bar neighborhood is the main entrance to Masouleh and is located in the southern part of the city. The formation of Reyhane-bar neighborhood and its buildings is deep-rooted in the Zandiyeh- Pahlavi period. Reyhane-bar neighborhood has 50 residential units, of which 26 buildings have a historical structure and were examined in the current research. The Reyhane-bar neighborhood has a variety of latticed openings made of enclosing decorative patterns. The aim of the research is to recognize the types of openings and ornamentations in the Reyhane-bar neighborhood. The research questions are as follows: 1- In how many levels are the openings of the historical building of Reyhane-bar neighborhood classified? 2- What decorative patterns are used in the openings and what is the frequency of new to old patterns in the ornamentation of the openings of Reyhane-bar neighborhood? The research method is descriptive-analytical and the information collection method is documentary and field study. The results of the research show that the ornamentations of the openings of Reyhane-bar neighborhood have been implemented using three methods Girih-tiling, Ghavarehbori and woodcarving. The openings of the Reyhane-bar neighborhood are classified in six levels: integrated openings, without Sarbarieh (opening above the window), inscribed openings without Sarbarieh, Sarbariehs without a border design (single), and inscribed Sarbariehs (single) and Orosi. This should also be noted that the Reyhane-bar neighborhood has the lowest number of Orosis in comparison with other neighborhoods and Orosis in the above-mentioned neighborhood are mainly observed in the economic constructions. A total of fifteen decorative patterns have been used in the openings of Reyhane-bar neighborhood, among which, 8-square Shamse girih patterns and Paisley Ghavarehbori are the most repeated patterns. Reyhane-bar neighborhood has 6 new patterns and 9 common (original) patterns in Masouleh. The results of the research show that 24% of the decorative arrays of the openings of the Reyhane-bar neighborhood was of new patterns and 76% of the original and common patterns in Masouleh neighborhoods. A noteworthy point in the construction of the ornamentation of the openings of the Reyhane-bar neighborhood is the common use of the Ghavarehbori method. Among the main reasons for the Ghavarehbori construction method in the decorations of the openings of the Reyhane-bar neighborhood, the following can be mentioned: Cost-effectiveness: The Ghavarehbori construction method is much more economical than the Girih-tiling method, but by implementing Ghavarehbori, more limited designs can be made in comparison with the Girih-tiling method. Ease of construction: Artists need to use soft wood to make Ghavarehbori ornamentations, and this causes less durability, more wear and tear, and a more unfavorable appearance in the building wall. For this reason, to solve the problems of corrosion and to prevent biological and environmental disintegration as well as turbidity of color, the residents are forced to use stabilizers and chemical colors that do not match the authentic and historical texture of Masouleh. The research results show that there are sixteen geometrical patterns in Reyhane-bar neighborhood. As already mentioned in the text, the ornamentations of Masouleh’s openings have been implemented in three forms: Girih-tiling, Ghavarehbori and woodcarving. Several researches have been recently conducted with regard to the subject of Masouleh, its neighborhoods, and the existing ornamentations of the openings of each of these neighborhoods due to the significance and importance of Masouleh, as one the few habitable historical places in Iran. This research and its results are only a small part of the wide and extensive topics that can be performed in the field of knowledge of traditional arts and how they work to meet the needs of users. In fact, it is possible to investigate the ornamentations of other places in Masouleh in future research, which would lead to the recognition and preservation of the architectural arrays of Masouleh.
Keywords: Masouleh, Reyhane-bar neighborhood, Girih-tiling, array} -
پیروی از اصول پدافند غیرعامل در آثار معماری و شهرسازی، نقش تعیین کننده ای در ایجاد پایداری و محافظت از منافع جانی و مالی شهروندان دارد. روش پژوهش به صورت توصیفی- تحلیلی است و برای بررسی جامعه آماری از روش های میدانی و کتابخانه ای استفاده شده است. در این پژوهش 564 بنای موجود در شهر تاریخی ماسوله که برمبنای مفاهیم پدافند غیرعامل بکار گرفته شده اند، مورد بررسی قرارگرفته است. سوال پژوهش به شرح ذیل است؛ پدافند غیرعامل چگونه در معماری و شهرسازی شهر تاریخی ماسوله رعایت شده اند؟ و چگونه می توان با بازخوانی مفاهیم پدافند غیرعامل بکار رفته در ماسوله، برای معماری و شهرسازی شهرهای ایران بهره گرفت؟ نتایج پژوهش نشان دهنده آن است؛ مکان یابی شهر، پراکندگی ابنیه (حیاتی تا متوسط)، استتار و اختفا شهر، آشفتگی در دید دشمن، استحکامات سازه ای ابنیه، مرمت پذیری سریع ابنیه، محافظت از تاسیسات شهری، معیارهای طراحی مبلمان شهری، مصالح بکار رفته در سازه و نما، فرم ساختمان ها، تعدد ورودی و خروجی های متعدد و وجود فضاهای چند عملکردی در طبقات، بازشوهای کوچک و محافظت شده در نما، فضای امن، جان پناه، دیواره های حفاظتی، رعایت ارتفاع و مقیاس ابنیه بر اساس ضرایب اهمیت، حریم های آور، دسترسی به اماکن حیاتی و درمانی، مراکز خدماتی، پارکینگ ها و تاسیسات زیربنایی ماسوله هم راستا با مفاهیم پدافند غیرعامل بوده اند.
کلید واژگان: پدافند غیرعامل, شهر تاریخی ماسوله, سازمان جهانی یونسکو, میراث فرهنگی}Conformance with the principles of passive defense in architectural works and urban planning plays a decisive role in creating stability and protecting the life and financial interests of citizens. The research method is descriptive-analytical and field and library methods were implemented to investigate the statistical population. In this research, 564 buildings in the historical city of Masouleh, being constructed based on passive defense concepts, have been investigated. The research question is as follows; How is passive defense observed in the architecture and urban planning of the historical city of Masouleh? And how can it be used for the architecture and urban planning of Iranian cities by rereading the concepts of passive defense in Masouleh? The research results indicate that the location of the city, dispersion of the buildings (vital to medium), city camouflage, confusion in the eyes of the enemy, structural fortifications of the buildings, quick repairability of the buildings, protection of urban facilities, design criteria of urban furniture, materials used in the structure and facade, form of buildings, number of entrances and exits and the presence of multi-functional spaces on the floors, small and protected openings in the facade, safe space, shelter, protective walls, compliance with building height and scale based on the importance factor, privacy, access to vital and medical places, service centers, parking lots and infrastructure facilities of Masouleh have been in line with the concepts of passive defense.
Keywords: Passive Defense, historical city of Masouleh, UNESCO World Organization, cultural heritage} -
کشور ایران به جهت دارا بودن پیشینه تاریخی غنی در عرصه هنر و معماری، دارای درب های متنوع و زیبایی است که برمبنای نیازهای کاربران و آرایه های آن نیز براساس مفاهیم فرهنگی، مذهبی و تعاملات اجتماعی شکل گرفته اند. ورودی ها، نقشی اساسی در تفکیک ابنیه با فضای عمومی دارند. قدمت هزارساله ماسوله و حضور آهنگران و نجاران چیره دست آن موجب شکل گیری درب های زیبا در ابنیه مختلف آن گردد. هدف پژوهش، گونه شناسی و شناخت انواع درب های سنتی شهر تاریخی ماسوله است. در این پژوهش 32درب قدیمی ماسوله برمبنای مطالعات، توصیفی-تاریخی و تطبیقی مورد بررسی قرارگرفته است. پرسش ها و فرضیه های پژوهش بدین شرح است؛ درب های سنتی ماسوله در چندین سطح دسته بندی می گردند؟ عوامل موثر در شکل گیری نقوش و تزئینات درب های سنتی ماسوله کدم اند؟ میزان فراوانی درب های سنتی به تفکیک محلات، تفاوت ها و شباهت های درب ها از منظر کالبدی، کاربری و تزئیناتی در ماسوله چگونه است؟ فرضیه های پژوهش عبارتنداز: به نظر می رسد درب های ماسوله در سطوح درب های ابنیه -مذهبی، مسکونی و تجاری- دسته بندی می گردند و مفاهیم دینی و مذهبی موجب شکل گیری آرایه های درب های ابنیه مذهبی موثر بوده اند و پاسخ گویی مناسب به نیازهای اقلیمی، امنیت، کارکردی و احترام به اعتقادات دینی و فرهنگی موجب شکل گیری آرایه های درب های ابنیه مسکونی و تجاری ماسوله گردیده اند؛ هم چنین محلات قدیمی ماسوله دارای بیشترین درب های سنتی می باشند. نتایج پژوهش نشان دهنده آن است؛ مفاهیم دینی در درب های ابنیه مذهبی در غالب نقوش: اسلیمی، جانوری، خطاطی به صورت های درب های، منبت کاری، گره چینی و نقوش هندسی متجلی گردیده اند. درب های مسکونی برمبنای احترام به نیازهای کاربران، اعتقادات دینی، مذهبی مردمان ماسوله شکل گرفته اند. درب های ابنیه مسکونی در سه سطح: درب های فاقد طرح، طرح های هندسی و گره چینی دسته بندی می گردند. درب های ابنیه تجاری ماسوله به صورت های جمع شونده و گره چینی هستند. نیاز به ساختارهای منعطف، بازشوهای بزرگ از مهم ترین عوامل شکل گیری بازشوهای ابنیه تجاری ماسوله است. نتایج نشان دهنده آن است؛ محلات تاریخی مسجدبر، خانه بر و کشه سر دارای بیشترین درب های سنتی در ماسوله می باشند.
کلید واژگان: ماسوله, درب های سنتی, هنرهای ایرانی-اسلامی, گونه شناسی}Considering the rich history of Iran in the field of art and architecture, delightful doors with unique characteristics are found, each of which is derived from cultural, religious, and social interactions. Typology, recognition, and reproduction of antecedent motifs and designs in traditional doors could revive cultural identity in contemporary cities. Doors and windows are influential factors in shaping buildings in Iranian architecture. Having a thousand-year-old history with the presence of skilled blacksmiths and carpenters, Masouleh has treasured beautiful gates being formed in various buildings at different parts of the town. The purpose of the research is to determine the typology and knowledge of the types of traditional doors in the historical town of Masouleh. The research method is field and library studies. At first, 32 ancient doors in Masouleh were selected for field studies. In the next step, library and interview methods were used to identify the components and designs of the doors. The research results show that the doors in Masouleh are of three types: building, religious, residential and commercial. The doors of the religious buildings are classified into three levels: woodcarving, Girih, tiles, and geometric motifs. The most important factors shaping the decorations of religious doors is the praise of God, which is presented in the form of Islamic, animal, and calligraphy motifs. The doors of the residential buildings are classified into three levels: plain with no design, the ones with geometric design, and Girih tiles. Residential doors are formed based on a combination of the beautiful art of metalwork and woodwork, respect for the needs of the users, and the religious beliefs of the people of Masouleh. The doors of commercial buildings in Masouleh are in the form of collapsible and Girih tile designs. The flexible structure of the collapsible doors of commercial buildings allows for maximum coverage of the openings and visibility of handicrafts. The results indicate that the neighborhoods of Masjed-Bar, Khaneh-Bar, and Keshe-sar have the most classic traditional doors.
Keywords: Masouleh, traditional doors, Iranian-Islamic arts, typology} -
تزئینات یکی از مهم ترین مولفه های معماری ایرانی است و علاوه بر عملکرد زیبایی، دارای جنبه های دیگری نیز هست. شهر تاریخی ماسوله با قدمتی بالغ بر ده قرن، گنجینه ای از هنرهای اصیل ایرانی است که در سال 1354 در فهرست آثار ملی ایران ثبت گردید و اکنون در مراحل ثبت جهانی سازمان یونسکو قرار گرفته است. این پژوهش با هدف گونه شناسی انواع آرایه های موجود در بازشوهای محله مسجد بر شهر تاریخی ماسوله انجام شده و در صدد پاسخگویی به این پرسش هاست: بازشوهای محله مسجدبر ماسوله در چند سطح دسته بندی می گردند؟ چه مفاهیمی در شکل گیری آرایه های بازشوهای محله مسجدبر ماسوله موثر بوده اند؟ این پژوهش، به روش توصیفی- تحلیلی و تطبیقی و با بهره گیری از متون و اسناد کتابخانه ای و هم چنین جمع آوری اطلاعات در بستر مطالعات میدانی به انجام رسیده است. هم چنین جهت تحلیل عملکرد نقوش هندسی در دریافت نور طبیعی بازشوها از نرم افزار VELUX Daylight Visualizer 3 استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان دهنده آن است که بازشوهای محله مسجدبر در پنج سطح شامل پنجره های تلفیقی، فاقد سربریه، سربریه های فاقد کتیبه، سربریه های کتیبه دار و ارسی ها دسته بندی می شوند. درمجموع 19 الگوی هندسی متفاوت در ساختار بازشوهای محله مسجدبر به کارگرفته شده اند. نقوش گل و گیاه، نمادهای مذهبی و فرهنگی، اشکال و نمادهای بومی استان گیلان و تلفیق اعداد و اشکال هندسی پایه، از مهم ترین مفاهیم تاثیرگذار بر شکل گیری آرایه های بازشوهای محله مسجدبر هستند. نتایج تحلیل دریافت نور طبیعی، نشان دهنده آن است که بازشوهای تلفیقی، فاقد سربریه و ارسی ها دارای عملکردی مطلوب در دریافت نور هستند و بازشوهای سربریه های کتیبه ای (تکی) و سربریه های فاقد طرح حاشیه (تکی)، دارای عملکردی ضعیف در جذب نور طبیعی در محله مسجدبر هستند.
کلید واژگان: آرایه, بازشو, گره چینی, ماسوله, مسجدبر}IntroductionDecorations, as important components, have long been one of and the most stable characteristics of Islamic architecture and art. One type of these decorations is openings. In addition to practical aspects, openings have presented diversity and enclosing beauty in Iranian architecture. The surface of the openings has mostly been decorated with geometric and vegetal patterns. The city of Masouleh has various geometric openings that have been embedded in this city for many centuries. Masouleh is located near (55 km away from) Rasht in Gilan province and in the southwest of Foman in a mountainous area with a height of 1050 meters above the sea level. This city is registered in the list of national monuments under number 1090. In the present research, an attempt has been made to analyze the types of decorations in the openings, the abundance of decorations in each of the openings, the concepts of decorations, and the drawing of arrays in Masjedbar openings.
Research MethodThe current research aims to answer these questions: how many levels do the openings of Masjedbar neighborhood include? What concepts have been effective in the formation of arrays of openings in Masjedbar? In this research, an attempt has been made to analyze the decorations of the openings of 26 buildings in Masjedbar neighborhood, which are older than other residential buildings in this neighborhood. The method is descriptive-analytical and comparative. In the first step, the pictures of openings were prepared based on field surveys. In the next step, they were drawn by AutoCAD 2023 software. Also, to understand the proper amount of lighting, the dimensions of the openings, and the influence of the arrays on the lighting, optical simulation software "VELUX Daylight Visualizer 3" was used. In the last step, the results of the types of decorations in the openings, the abundance of decorations in each, the concepts of decorations, and the drawing method of the arrays in Masjedbar openings were presented.
Research FindingsThe architecture of Masouleh has attracted the attention of many domestic and foreign tourists and researchers due to the use of authentic Iranian Islamic arts and its great compatibility with the nature and culture of society. The openings of the historical city of Masouleh, especially Masjedbar neighborhood, are one of the oldest and most beautiful arts where one can see the originality and artistic creativity of the artists of Masouleh and the province. Masjedbar neighborhood in Masouleh is considered one of the centers of the early formation of Masouleh; because of the presence of the mausoleum of Awn ibn Ali, it has earned special sanctity among the habitat of Masouleh. To meet the needs of its users, Masouleh’s buildings have various types of integrated openings, Sarbariahs with inscriptions (single), Sarbariahs without border design (single), openings without Sarbariah, and Orosies. The openings often consist of Girih-tiling and Ghavarebori decorations. Masouleh integrated openings have a two-part structure Sarbariah and bariah. These types of openings are the most common types of windows in Masjedbar neighborhood. The upper opening of the window, which is called Sarbariah, is fixed, and the bariah part consists of two parts that can be separated from each other. Sarbariahs are inscribed (single), have minimal decorations, and possess a minimum amount of space for light and ventilation. In the opening part of the bariah, a door without decorations is used, and the Sarbariah has two parts of girih-tiling decorations on the border and the middle inscription. Sarbariahs do not have a border design (single), have a similar structural and function similar to the windows of inscribed Sarbariahs (single) of Masjedbar neighborhood. Openings without Sarbariah in Masjedbar neighborhood have a surface with full light absorption capability in the bariah section and do not have Sarbariah or upper opening. The Orosies or rising windows of Masjedbar neighborhood have a structure with many Girih-tiling and Ghavarebori decorations. From the point of view of receiving light and natural ventilation of the interior, the Orosies are of a higher level than all other Masjedbar openings and have been used in the residential buildings and mosques of this neighborhood. The Orosies of residential houses have more decorations compared to the Orosies of mosques in Masjedbar neighborhood.
ConclusionThe research results show that Masjedbar openings are classified into five levels of integrated windows, openings without Sarbariah, Sarbariahs without inscriptions, Sarbariahs with inscriptions and Orosies. The present research results show that 19 geometric arrays of Girih-tiling and Ghavarebori were used in the structure of openings in Masjedbar. Ghavarebori arrays with checkered design, an eight-square shamseh knot, and a four-square knot are the most frequent patterns in the openings of Masjedbar neighborhood. The results of natural light reception analysis show that integrated openings, without Sarbariah and Orosies have a good performance in receiving light; Sarbariahs with inscriptions (single) and Sarbariahs without border design (single) have poor performance in absorbing natural light in Masjedbar neighborhood. The results of investigating the shapes of the geometric arrays of Masjedbar openings show that the plant shapes in the arrays of the openings are often taken from the designs and patterns of flowers and historical and mythological plants of Iran, which were very common in Iran's pre-Islamic buildings. Cypress tree, paisley, and lotus motifs are included in this category. Religious and cultural motifs and symbols are other effective factors in the formation of arrays of Masjedbar openings. Ghavarebori, chalipah, and chaharqol are more widely used in the openings of Masjedbar's religious buildings. The rhombus square knot is one of the few patterns native to Gilan in the arrays of Masjedbar openings. This pattern is often used in the openings of residential buildings and is a symbol of mat weaving in the plains of Gilan. The combination of numbers and basic geometric shapes is another effective concept on the formation of arrays of Masjedbar openings. These shapes, involving a combination of number eight, four and circular, rectangular and square motifs, are among the most used patterns in Masjedbar’s opening arrays.
Keywords: Array, Opening, Girih-Tiling, Masouleh, Masjedbar} -
با نگاهی به معماری سنتی ایرانی می توان جایگاه ویژه آرایه های تزئیناتی که تجلی گاهی از اعتقادات، آداب ورسوم های هر جامعه بوده اند را در غالب آرایه های تزئیناتی ابنیه مسکونی مشاهده کرد. شهر ماسوله در شهرستان فومن قرار دارد، این شهر تاریخی در فهرست آثار ملی به عنوان میراث فرهنگی و طبیعی به ثبت رسیده است. حدود سده هشتم هجری (قرن 14 میلادی) مردمانی از نقاط مختلف سرزمین گسترده ایران به همراه مردمان کهنه ماسوله که در 6 کیلومتری شمال غرب این شهر واقع است، به نقطه ای که هم اکنون به عنوان شهر ماسوله شناخته شده، کوچ کردند. ماسوله دارای آرایه های تزئیناتی بسیار غنی است که در توالی قرون متمادی شکل گرفته است. این پژوهش، سعی بر آن دارد تا آرایه های تزئینی ابنیه مسکونی ماسوله را موردبررسی و تحلیل قرار دهد. هدف پژوهش، شناسایی، طبقه بندی نقوش و مضامین اصلی آرایه های تزئینات معماری ابنیه ماسوله و پاسخ گویی به سوالاتی است نظیر: تزئینات معماری ابنیه مسکونی ماسوله به لحاظ نقوش و آرایه های تزئیناتی شامل چندین گونه است؟ چه عواملی در شکل گیری آرایه های تزئینات معماری ابنیه مسکونی ماسوله موثر بوده اند؟ پژوهش حاضر، بر مبنای بررسی های میدانی، مطالعات کتابخانه ای و همچنین با بهره گیری از روش های توصیفی - تحلیل صورت پذیرفته است. یافته های پژوهش نشان دهنده آن است، تزئینات ابنیه مسکونی ماسوله در سطوح؛ درب، طاق، پنجره، نرده، پوشش زنگ و کنتور برق، کتیبه چشم نظر تزئینات گیاهی و آینه کاری دسته بندی می شوند. همچنین نتایج نشان دهنده آن است که عمده ترین عوامل موثر در شکل گیری تزئینات ابنیه مسکونی ماسوله به جهت ایجاد و افزایش امنیت (درب)، کاهش فشارهای سازه ای در برابر باد و زلزله (طاق)، رفع نیازهای نورگیری فضایی (پنجره)، افزایش ایمنی، ایجاد فضاهای سبز و فضاهای اشتغال فصلی (نرده)، رفع نیازهای کاربران در جهت تسهیل و افزایش رفاه کاربران در دوران معاصر و حذف سیمای نامطلوب تجهیزات الکترونیکی (پوشش زنگ و کنتور)، برگرفته شده از اعتقادات دینی و فرهنگی (کتیبه های چشم نظر) برگرفته شده از علاقه مندی مردم به گل و گیاهان و تاثیرپذیری از جغرافیای استان گیلان (تزئینات گیاهی) و برگرفته شده از اعتقادات دینی و آیینی مردم ماسوله بوده است.
کلید واژگان: آرایه های تزئیناتی, ابنیه مسکونی, شهر تاریخی ماسوله}Looking at traditional Iranian architecture, one can see the special place of ornamentations that have been a manifestation of the beliefs, customs and traditions of each society in the majority of residential buildings. Masouleh holds very rich ornamentations that have been formed over many centuries. This research seeks to investigate and analyze the ornamentations of residential buildings in Masouleh. The aim of the research is to identify and classify the motifs and main themes of the architectural ornamentations of Masouleh buildings and answer the following questions: Do the architectural decorations of the residential building of Masouleh include several types in terms of motifs and ornamentations? What factors have been effective in the formation of the architectural ornamentations of residential buildings in Masouleh? The current research is based on field surveys, library studies and also descriptive-analytical methods. The findings of the research show that the decorations of Masouleh residential buildings are classified at the level of doors, arches, windows, fences, doorbell and electric meter covers, Evil eye inscriptions, plant decorations and Āina-kāri. Also, the results show that the main effective factors in the formation of the decoration of Masouleh residential building are to create and increase security (door), reduce structural pressure against wind and earthquake (arch), meet the needs of spatial lighting (window), increase safety, create green and seasonal spaces (fence), meet the needs of users in order to facilitate and increase the well-being of users in the contemporary era and remove the undesirable appearance of electric equipment (doorbell and meter cover), derived from religious and cultural beliefs (inscriptions), derived from people's interest in flowers and plants being influenced by the geography of Guilan province (plant decorations) and taken from the religious and ritual beliefs of the people of Masouleh.
Keywords: Traditional architecture, ornamentations, residential buildings, historical city of Masouleh} -
نقاشی ایرانی از جمله هنرهای تجسمی است که در آن زبان نوشتار و تصویر با یکدیگر ادغام شده تا ایدئولوژی و خواسته های شاهان صفوی را به عنوان رسانه ای تبلیغی، نمادین و رمزگذاری شده معرفی و انتقال دهد. عملکردهای سنتی باغ ایرانی و بازنمایی ایدئولوژی صفویان به صورت هدفمند در نقاشی ها بازنمایی شده است. این هنر به بسترهای اجتماعی، سیاسی، حضور فاعلان انسانی و نقش هنرمندان در تولید متن می پردازد تا سبب تاثیرگذاری و تاثیرپذیری بیشتری بر مخاطب گردد. از سوی دیگر به طور غیر مستقیم بازگوکننده نقدها و تبعیض های اجتماعی است. مسئله پژوهش حاضر، شناسایی عناصر قدرت در بیان ایدئولوژی و گفتمان رسانه ای در آثار تصویری صفویان با استفاده از رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف است. این پژوهش به دنبال بازنمایی مضامین اصلی و حاشیه ای در نگاره های باغی است تا به پرسش های مطرح شده پاسخ دهد. مولفه های اجتماعی و فرهنگی در نگاره های باغی به چه گفتمان هایی می پردازند؟ و چگونه مفاهیم مرتبط با ایدئولوژی در نگاره های باغی به عنوان رسانه ای قدرتمند بازنمایی شده اند؟ این پژوهش با رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف، به شیوه توصیفی- تحلیلی و محتوای کیفی انجام شده است. نتایج نشان می دهد، ایدئولوژی شاهان صفوی در سه سطح توصیف، تفسیر و تبیین به نمادها و نشانه هایی از عناصر طبیعی و کهن باستانی پرداخته است. این امر با استفاده از هژمونی فرهنگی، سلطه، قدرت مطلق شاهی صورت یافته و در نهایت با زبان تصویر در اختیار مخاطبان قرار گرفته است. در رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف نگاره های باغی به عنوان رسانه ی جمعی و اثربخش عمل نموده اند. این آثار تصویری به گفتمان های متعدد و مفاهیم دینی، ملی، سیاسی، اسطوره ای و خبری دوره صفوی به صورت انتقادی پرداخته اند. گفتمان های شکل گرفته در تصاویر نگاره های باغی به گفتمان قدرت، گفتمان شبکه ای، گفتمان کمال گرایی، گفتمان سنت گرایی، گفتمان رسانه ای، گفتمان نظامی- اسطوره ای، گفتمان ملی نمادین می پردازند
کلید واژگان: نگاره های باغی, تحلیل گفتمان انتقادی, قدرت, رسانه, هژمونی}Iranian painting is one of the visual arts in which the language of writing and shapes are combined to introduce and convey the ideology and aspirations of the Safavid kings as a propaganda, symbolic and encrypted medium. The traditional practices of the Persian garden and the representation of Safavid ideology are purposefully represented in the paintings. This art deals with social and political contexts, the presence of human agents and the role of artists in the production of text in order to make it more impact and influential on the audience, on the other hand, it indirectly reflects social criticisms and discrimination. The aim of the present study is to identify the elements of power in the expression of ideology and media discourse in Safavid visual works using the approach of Fairclough critical discourse analysis. This research seeks to represent the main and marginal themes in garden drawings to answer the questions: What discourses do the social and cultural components of garden paintings address? And how are ideological concepts represented in garden paintings as a powerful medium? This research has been done with the approach of Fairclough critical discourse analysis, in a descriptive-analytical manner and qualitative content.The results show: The ideology of the Safavid kings has dealt with symbols and signs of natural and ancient elements in three levels of description, interpretation and explanation. This has been done through the use of cultural hegemony, absolute imperial power, and finally, it has been made available to the audience through the language of shapes. In Fairclough 's critical discourse analysis approach, garden paintings have acted as a mass and effective medium. These visual works have critically addressed various discourses and religious, national, political, mythological and news concepts of the Safavid period. The discourses formed in the garden paintings have dealt with the Power discourse, the network discourse, the discourse of perfectionism, the discourse of traditionalism, the media discourse, the military-mythological discourse, the national-symbolic discourse. These discourses have led to the identification of the long-term goals of the Safavid rulers in social and political development and progress. The ruling system in this historical period has caused Safavid artists to use a variety of formed views and discourses to depict the Iranian garden in the field of power along with the separation of social spaces of the upper and lower classes of society. During this period, the art of gardening and landscaping of the Safavids has become a multifaceted and media visual network. This news media covers the attitude of the Safavid kings in order to legitimize their monarchy and express religious, cultural and political views in the heart of society. These visual media had become a powerful tool for expressing the Safavid ideology, art and industry. Safavid artists in garden paintings have dealt with traditional and ethnic arts, religious-identity and historical teachings to advance the main role of ideology and its function in the context of society. On the other hand, these artists have taken a realistic look at identifying the class divide and moving the lower classes of society away from the space of modernity, and have covertly and cryptically made it the target of their assessment of the class structure of power.
Keywords: Persian Garden Paintings, Critical Discourse Analysis, Power, Media, Hegemony} -
استان کرمانشاه در غرب ایران واقع شده است. قالی کرمانشاه در گذشته دارای نقوش زیبا و رنگ های متنوعی بوده که گاه از نقوش و رنگ های رایج در شهرها و مناطق دیگر متاثر بوده است. با توجه به مشکلات فراوان و فراموش شدن طرح و نقش قالی های اصیل کرمانشاه، لزوم توجه به پیشینه و فرهنگ بومی و بررسی مواردی نظیر طرح و نقش قالی های امروزی این استان ضروری است. مسئله اصلی این تحقیق، نبود اطلاعات قالی های امروزین کرمانشاه بود و در این راستا، تنوع طرح و نقش قالی های امروزین استان کرمانشاه کدام است؟ سوال اصلی تحقیق محسوب می شود. هدف از انجام تحقیق بررسی، تحلیل و طبقه بندی طرح و نقش قالی های بومی و اصیل امروزی کرمانشاه بود. جامعه آماری در این تحقیق شامل 50 قالی و جامعه نمونه برای ارائه و بررسی در این مقاله تعداد 16 تخته قالی است که به شیوه هدفمند و بر اساس فراوانی و حذف نمونه های مشابه انتخاب شده است. نتایج نشان داد که انواع طرح قالی های امروزی کرمانشاه از نظر نحوه اجرای اجزاء و نقش مایه ها عمدتا از نوع شکسته (رج شمار بین 45-20) هستند. طرح های پرکاربرد در این قالی ها شامل لنگر کشتی، کلاه فرنگی، برچلوارک، سماوری، ترنج لنجاب، تلفیقی، دو گل اکبرآباد، محرابی گلدانی، شکارگاه، حسین آباد کلیایی، سیدعبداللهی، کیوه نانی، یه گلی، سیخ کبابی، دارگل، بازوبندی و قهوه سینی بودند. همچنین بیشترین رنگ های استفاده شده در این قالی ها نیز شامل رنگ های سرمه ای، کرم، روناسی، سیاه، لاکی، آبی، الماسی، قرمز، قهوه ای، زیتونی، سبز و خاکی بود. به نظر می رسد که قالی های امروزی کرمانشاه که عمدتا در ناحیه سنقر کلیایی یافت می شوند، از نظر رنگ دارای اصالت بالایی هستند؛ اما به دلیل نزدیکی سایر شهرهای مهم در زمینه قالی بافی (مانند بیجار و سنندج)، برخی طرح ها و نقش های غیراصیل نیز در آن ها وجود دارد.
کلید واژگان: قالی امروزی, فرش کرمانشاه, طرح, نقش, طبقه بندی, تحلیل}Considering the many problems and forgetting the original design and pattern of carpets in Kermanshah, it is necessary to pay attention to the background and local culture and recognize the originality of the design and pattern of carpets in this province. The aim of present study was to Study and analysis of the design and pattern of contemporary carpets in Kermanshah. In this research, 50 contemporary carpets were collected using field and library data, and the design and pattern of them were assessed. The results showed that the types of designs of contemporary carpets in Kermanshah are mainly of the broken type in terms of components and motifs execution way, and the one-fourth and global types in terms of design divisions (number of knots between 20-45). Designs commonly used in these carpets include ship anchor, pergola, Quranic frame of Paveh Mosque, Berchluark, Taranja curtain of Paveh Mosque, samovar, bergamot of Lanjab, fusion, two flowers of Akbar Abad, altar vase, hunting ground, Hossein Abad Keliai, Seyed Abdullahi, one-bergamot Kiveh Nani, one-flower, skewer, Dargol, armband, combination, and coffee tray. Also, the most commonly used colors in these carpets were crimson, cream, pink, lacquer, blue, green, and gray. The most common sub-patterns used in these carpets were also included turtle, mirror, lamp, small flower and sparrow (in the place of bergamot), bear, handkerchief and salt shaker (in the place of Lachak), and pond (in the place of texture). It seems that the contemporary carpets of Kermanshah, which are mainly found in the area of Songhar Keliai, have a high originality in terms of color; however, due to the proximity of other important cities in the field of carpet weaving (such as Bijar or Sanandaj), there exist some non-original designs and patterns in return. Knowledge of the results of this study can be useful for administrative and production organizations related to carpets to produce the best and original quality carpets in Kermanshah.
Keywords: Contemporary Carpet, Kermanshah Carpet, Design, Pattern} -
طاق ها از کارآمدترین ابداعاتی هستند که معماران برای پوشش سقف ها، دهانه های وسیع و همچنین به عنوان عناصر تزییناتی در بناهای مختلف از آن ها بهره برده اند. هدف پژوهش، گونه شناسی و نحوه عملکرد طاق های شهر تاریخی ماسوله در هنگام وقوع زلزله است. سوالات پژوهش بدین شرح است: در معماری شهر تاریخی ماسوله از چندین گونه مختلف طاق استفاده شده است؟ کدام یک از طاق های ماسوله در هنگام وقوع زلزله از عملکرد سازه ای مناسب تری برخوردار هستند؟ روش تحقیق، به صورت مطالعات میدانی است و جهت تحلیل مقاومت زلزله ای طاق های ماسوله از نرم افزار المان محدود آباکوس 2022 و اطلاعات زلزله های شهرهای؛ بم (سال 1382)، رودبار منجیل (سال 1369) و طبس (سال 1357) استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان دهنده آن است؛ شهر تاریخی ماسوله دارای 19 طاق است و طاق های پنج او هفت تند و کند رایج ترین گونه های طاق هستند. روش ساخت طاق به صورت رومی رایج ترین روشی است که در معماری ماسوله به کار گرفته شده است. نتایج پژوهش نشان دهنده آن است؛ 78 درصد از طاق های ماسوله دارای ظرفیت مناسب سازه ای در برابر زلزله هستند و محله های کشه سر با 37 درصد و محله خانه بر با 21 درصد دارای بیش ترین طاق ها و محله ریحانه بر با 10 درصد دارای کم ترین میزان به کارگیری طاق در ماسوله هستند. همچنین نتایج تحلیل های زلزله ای طاق های 19گانه ماسوله نشان دهنده آن است؛ قوس هفت او پنج کند که به صورت روش آجرچینی رومی واقع در محله اسدمحله است، دارای ضعیف ترین عملکرد سازه ای در برابر زلزله بوده است و طاق چهل وپنج درجه ای با روش ساخت رومی واقع در محله مسجدبر، دارای مناسب ترین عملکرد سازه ای در شبیه زلزله ای بوده است.کلید واژگان: شهر تاریخی ماسوله, طاق, زلزله, معماری سنتی}Arches are one of the most efficient innovations that architects have used to cover ceilings, wide openings, or as decorative elements in various structures. The purpose of the research includes the typology and the functioning of arches in the historical city of Masouleh during an earthquake. The research questions are as follows: Are several types of arches used in the architecture of the historical city of Masouleh? Which of the Masouleh arches shows a better structural performance during an earthquake? The research method is in the form of field studies, and Abaqus 2022 finite element software was used to analyze the earthquake resistance of Masouleh arches, which occurred in cities such as Bam (2003), Rudbar Manjil (1991) and Tabas (1978). The research results indicate that the historical city of Masouleh has 19 arches, and high-rise and low-rise Panjohaft arches are the most common types. The Roman arch construction method is the most common method used in Masouleh arches. The results show that 78% of Masouleh arches have adequate structural capacity against earthquakes, and Keshesar neighborhoods with 37% and Khanebar neighborhood with 21% have the most arches and Reyhanebar neighborhood with 10% have the lowest amount of arches in Masouleh. Also, the results of the seismic analysis of the 19 arches of Masouleh show that the low-rise Haftopanj arch, which is made using the Roman brick masonry method located in the Asad neighborhood, had the weakest structural performance against earthquakes, and the forty-five-degree arch with the Roman construction method, located in Masjedbar neighborhood, had the most appropriate structural performance in seismic simulation.Keywords: historical city of Masouleh, ARCH, earthquake, Traditional Architecture}
-
همانندی های بسیاری میان نقش مایه های پرندگان در آثار پارچه و قالی های به جای مانده از دوره صفوی وجود دارد. که در پژوهش انجام گرفته به بررسی مجموع 21 اثر انتخابی پرداخته شده است. که نحوه انتخاب نمونه ها کاملا هدفمند بوده و در این راستا تعداد 11 اثر مربوط به قالیهای دوره صفوی و 22 اثر نیز نمونه هایی از پارچه های این دوره را تشکیل میدهند. که با رویکرد کیفی مورد بررسی قرار گرفته اند. از این رو مسیله اصلی در این پژوهش، شناخت و معرفی انواع نقوش پرندگان مورد استفاده در نمونه هایی از قالی و پارچه های دوره صفوی است. که روش تحقیق به صورت تاریخی_ توصیفی انجام گرفته است. و درپی پاسخ به این سوالات میباشد. -2 انواع نقش مایه های پرندگان در منسوجات و قالیهای دوره صفوی کدام است؟ -1 وجوه اشتراک و افتراق نقش مایه های پرندگان در منسوجات و قالی های دوره صفوی چیست؟ که یافته ها حاکی از آناند که در قالیها و منسوجات دوره صفوی استفاده از انواع پرندگان مانند، قرقاول، طوطی، باز، اردک، لکلک، سیمرغ مشابه بوده و قرقاول به عنوان پرکاربردترین پرنده در طراحی مورد استفاده قرار گرفته است. پرندگان مشابه در آثار قالی و پارچه، از لحاظ ترکیب بندی آزاد یا قرارگرفتن درون قاب، طرز قرار گیری در زمینه، فرم و حالت های ترسیم، دارای تشابهات فراوانی هستند. به نظر میرسد با توجه به محدودیت و ساختار فنی بافت قالی، طراحان پارچه درپی ترسیم واقعی این پرنده بوده اند نه جنبه نمادین که بیشتر در قالی مورد استفاده قرار گرفته است.
کلید واژگان: دوره صفوی, قالی, منسوجات, پارچه, نقش مایه پرنده} -
ساختار طرح و نقش قالی های ارمنی باف ایرانقالی ایران دارای تنوع در طرح و نقش و نشان دهنده فرهنگ های بومی و قومی در خود می باشد. چهار محال و بختیاری، فریدن جزو مناطق مهم قالی بافی ارامنه ایران می باشد.هدف مقاله شناسایی و معرفی طرح و نقش و طبقه بندی قالی این قوم کهن است. این پژوهش توصیفی بوده و تحلیل اطلاعات با رویکرد کیفی است. در مجموع تعداد 27 قالی در این منطقه شناسایی و بررسی شده است و جمع آوری اطلاعات کتابخانه ای و نیز میدانی است. نمونه قالی ها از بازار، مجموعه دارها، و تعدادی هم مربوط به خانه های شخصی و اماکن مذهبی، و نیز از منابع کتابخانه ای تهیه شده اند. نتایج پژوهش نشان می دهد که قالی های ارامنه دارای طرح و نقش اصیل و خاص بوده، و به شکل کلی طرح های واگیره ای، خشتی و قابی در چهار محال بیشتر و استفاده از طرح هایی با گل های طبیعی در فریدن بیشتر کاربرد دارد. نکته مشترک در قالی های هر دو منطقه اولویت داشتن بکارگیری نقشمایه های گیاهی است.کلید واژگان: قالی ارمنی باف, ساختار طرح و نقش, چهار محال و بختیاری, فریدن}
-
مفاهیم و شاخصه های مرتبط با مقوله انتظار، منجی و مهدویت در جای جای هنر اسلامی و شیعی این مرز و بوم جلوه گری داشته است. هدف این پژوهش بازخوانی نقوش و آرایه های معماری شهر تاریخی ماسوله براساس معانی و مفاهیم و شاخصه های انتظار، منجی و مهدویت بوده است. روش تحقیق با بهره گیری همزمان از شیوه های توصیفی و توصیفی _ تحلیل با ابزار مطالعات کتابخانه ای در بخش مبانی نظری مطالعاتی و همچنین شیوه مطالعات میدانی و حضور عینی در فضاسازی های هنری مرتبط در روندی پیمایشی بوده است. مطالعه عینی براساس نقوش و آرایه های معماری شهر تاریخی ماسوله صورت گرفته است. نتایج حاصل از این پژوهش بازخوانی مفاهیم و شاخصه های نمادین مرتبط با مقوله انتظار و منجی و مهدویت در نقوش، گره چینی ها، اعداد، اشکال هندسی، اشکال گیاهی، خطوط، گچبری ها، نقوش حجاری، نقوش کاشی کاری ها، آرایه های معماری شهر تاریخی ماسوله، بوده است. دستاوردهای حاصل از این تحقیق می تواند در بازخوانی و فهم و قرایت نقوش و آرایه های معماری اسلامی ایران و هنر شیعی براساس دانش های میان رشته ای مرتبط با مقوله انتظار، منجی و مهدویت مفید باشد.کلید واژگان: معماری شهر تاریخی ماسوله, انتظار, منجی, مهدویت, هنر اسلامی, هنر شیعی, نقوش معماری اسلامی}Concepts related to the category of awaiting, the savior and Mahdaviat have represented the Islamic-Shia art f this land. This research aimed to explain the architectural patterns and arrays of the historical city of Masouleh using concepts of awaiting, savior and Mahdaviat. The research uses descriptive-analytical as well as library methods in the theoretical section, while using field methods and objective presence to set an artistic stage through a survey method. The objective study was based on architectural patterns of the historical city of Masouleh. The research, as stated, seeks to reread the symbolic concepts related with the category of awaiting, savior and Mahdaviat within patterns, numbers, geometric shapes, plant shapes, lines, plasterwork, carving patterns, tiling patterns and architectural arrays of the said city. The research also seeks to read the Islamic architectural arrays and Shia art styles using interdisciplinary bodies of knowledge to better understand the category of awaiting, savior and Mahdaviat.Keywords: Architecture of historical city of Masouleh, awaiting, Mahdaviat, Savior, Islamic art, Shia art, Islamic architectural patterns}
-
زمینه و هدف
طراحی مناسب فضاهای معماری و شهری از مولفه های مهمی است که می تواند در ارتقای آسایش و سطح کیفی سالمندان جامعه نقشی مهم ایفا کند. این تحقیق با هدف بازخوانی مولفه های شهر مطلوب برای سالمندان بامطالعه موردی شهر تاریخی ماسوله انجام شد.
روش بررسیپژوهش حاضر به روش کیفی بود. به منظور شناخت مولفه های مطلوب در معماری ابنیه مسکونی ماسوله برای سالمندان، برمبنای مطالعات میدانی 151 بنا بررسی شد. برای تحلیل میزان آلودگی صوتی و میزان نور دریافتی در ابنیه مسکونی ماسوله، نرم افزارهای ساوند متر پرو 2. 6. 7 و ویلوکس دیلات ویژولایزر3 به کار رفت. سپس مولفه های شهر مطلوب برای سالمندان در شهر تاریخی ماسوله معرفی شد.
یافته هانتایج نشان داد، عوامل موثر در ایجاد شهر مطلوب برای سالمندان از منظر شهر تاریخی ماسوله، در قالب ایجاد شهر با الگوی باغ شهر، حذف آلودگی صوتی، افزایش تعاملات اجتماعی و سرزندگی، افزایش مشارکت اقتصادی و پایداری رفاهی، ثبات سیمای شهری؛ ثبات آرامش، دسترسی مناسب به بنا و چیدمان فضایی منعطف، ایجاد فضاهای تعاملی، نور گذرها و افزایش حفاظت شناسایی شد.
نتیجه گیریبراساس یافته های این پژوهش، مولفه های موثر در ایجاد شهر مطلوب برای سالمندان از منظر شهر تاریخی ماسوله، در افزایش سرانه فضاهای سبز، افزایش تعاملات اجتماعی و اقتصادی، معماری انعطاف پذیر، حفاظت سیمای شهری و ابعاد تاریخی و هویتی تبیین می شود.
کلید واژگان: شهر تاریخی ماسوله, شهر مطلوب, سالمندان, باغ شهر, معماری انعطاف پذیر}Background & ObjectivesConsidering the increase in the elderly population and the phenomenon of aging in the world population, understanding the quality solutions to improve the elderly lives seems to be essential. The proper design of architectural and urban spaces are among the most important components that can play an important role in improving the quality and quantity of comfort for the elderly in the society. For this reason, architects and urban designers need a fundamental revision of their principles of architecture and urban planning. With an age of more than 1000 years, the historical city of Masouleh is one of the limited living spaces in Iran, which has been able to provide a suitable platform for its elderly people, who constitute more than half of the population of this city. This research aims to review the components of the city that is desirable for the elderly with a case study of the historical city of Masouleh was conducted.
MethodsThe present study implemented a qualitative approach to study the samples. The historical city of Masouleh has 564 buildings, out of which the statistical population of 151 buildings was investigated in the research by dividing to five neighborhoods of Khanebar, Masjedbar, Keshesar, Asadmahleh, Reihanehbar and Bazar. In order to analyze the spatial elements of Masouleh architecture, based on field studies, 151 building maps were taken and drawn by AutoCAD 2023 software. Sound Meter Pro 2.6.7 software was used to analyze the amount of noise pollution in Masouleh neighborhoods at different hours of the day and night. Also, in order to analyze the amount of light received in the interior spaces of the Masouleh buildings, 3D models of the Masouleh residential buildings were first drawn by 3D Max 2023 software. Afterwards, based on the 30–year climate data of the historical city of Masouleh, which was obtained from the Meteorological Organization of Guilan Province, the amount of light received was simulated by Vilox Dilat Visualizer 3 software. In the last step, the components of the desirable city for the elderly were introduced in the historical city of Masouleh.
ResultsFindings showed that the effective factors in creating a desirable city for the elderly from the perspective of the historical city of Masouleh were identified in the form of the following: creating a city with an urban garden model, eliminating noise pollution, increasing social interactions and vitality, increasing economic participation and welfare stability, urban image stability; peace stability, proper access to the buildings and flexible spatial layout, creation of interactive spaces, light passages and increased protection.
ConclusionBased on the findings of this research, the effective components in creating a desirable city for the elderly from the perspective of the historical city of Masuleh are explained in increasing green environments per capita, the increase of social and economic interactions, flexible architecture, protection of the urban image, and historical and identity dimensions.
Keywords: Historical city of Masouleh, Desirable city, Elderly, City garden, Flexible architecture} -
فرش شهری مشهد به عنوان یکی از سبک های اصلی شهری فرش ایران از دوره تیموری در قرن نهم ه.ق تا به امروز تحولات مختلفی را به خود دیده است. بعد از سپری شدن عصر طلایی فرش مشهد در دوران تیموری و صفوی، در اواخر دوره قاجار و اوایل پهلوی همزمان با احیای فرشبافی در سرتاسر ایران، فرش شهری مشهد نیز پس از پشت سرگزاردن دوران فترت دویست ساله در پی بازیابی گذشته باشکوه خود برآمد. در این دوره با پیشگامی تجار و تولیدکنندگان مهاجر آذربایجانی و کرمانی فرش های بزرگ پارچه و نفیسی با حفظ ویژگی های هویتی و تاریخی فرش اصیل مشهد تولید شدند. با گذشت زمان و بازاری شدن تولید، فرش شهری معاصر مشهد، شکوه و عظمت گذشته را از دست داده است. فرش دستبافت به عنوان یک فرآورده فرهنگی، بازتاب دهنده سنت ها و باورهای جوامع تولیدکننده می باشد و در راستای هویت بخشی به جغرافیای تولید نقش موثری دارد. از این رو مساله اصلی پژوهش حاضر مطالعه عوامل زمینه ای موثر در این پدیده با تاکید بر جمعبندی نظرات صاحبنظران میدانی این حوزه می باشد. سوال اصلی پژوهش معطوف به شناسایی آسیب های فرش معاصر مشهد و عوامل زمینه ای فرهنگی و اقتصادی این آسیب ها از منظر صاحب نظران این حوزه می باشد. پژوهش از نوع کیفی است که به شیوه توصیفی و تحلیلی و با استفاده از تحلیل محتوای مصاحبه با تعداد 10 نفر از فعالان و صاحب نظران بازار فرش مشهد به انجام رسیده است. نتایج نشان دادند نوسانات اقتصادی، تغییر در سبک زندگی مصرف کنندگان، موانع صادراتی متعدد، عدم شناخت سلیقه بازار، مثنی برداری از طرح های بازارپسند از مهم ترین آسیب های فرش معاصر مشهد به شمار می روند.
کلید واژگان: فرش مشهد, آسیب شناسی, طراحان فرش, تولیدکنندگان فرش}Mashhad city carpet as one of the significant urban styles of Iranian carpet from the Timurid period (in the 9th AH/ 14th A.D) until now has been changed alot. The golden age of Mashhad carpets ended in the Safavid period and after two hundred years, Mashhad carpets in the late Qajar and early Pahlavi period, which coincided with the revival of carpet weaving throughout Iran, regained some of its glorious era. During this period, with the initiative of Azerbaijani and Kermani immigrant merchants and producers, large and exquisite carpets were produced while preserving the identity and historical features of the original Mashhad carpet. However, in recent years, due to a purely commercial approach, the contemporary urban carpet of Mashhad has lost its former glory. As a cultural product, Mashhad carpet reflects the traditions and beliefs of producing communities and plays an effective role in giving identity to the geography of its production. Therefore, the main problem of this research is to study the main factors that create this phenomenon through summarizing the opinions of experts in this field. The main question of this research is to know the damages of contemporary carpets of Mashhad and to know the economic and cultural contexts of these damages from the perspective of experts. The research is qualitative in a descriptive and analytical manner and using the categories obtained from the content analysis of interviews with 10 active experts in the Mashhad carpet market. he results show that economic fluctuations, changes in consumers' lifestyles, numerous export barriers, lack of understanding of market tastes, and copying of popular designs have been among the most important damages of contemporary carpets in Mashhad.
Keywords: Mashhad carpet, Pathology, carpet designers, carpet producers} -
نقش تعاملات فرهنگی در شکل گیری هویت معماری هر جامعه ازجمله مباحثی است که در مجامع علمی و هنری از اهمیت خاصی برخوردار است. بدین سبب جهت شناختن هویت معماری و هنری هر جامعه ای می بایست؛ مفاهیم اجتماعی، اعتقادی، فرهنگی و... در آن جامعه را که در بستر ادوار تاریخی شکل گرفته اند موردبررسی قرار داد. مقاله ی حاضر درصدد شناخت مولفه های فرهنگی موثر بر شکل گیری هویت آرایه های معماری شهر تاریخی ماسوله با استفاده از روش های توصیفی- تحلیلی و مطالعات میدانی است. یافته ها حاکی از آن است، آرایه های معماری ماسوله متاثر از مفاهیم فرهنگی دو دوره ی تاریخی پیش از اسلام و پس از اسلام است. آرایه های معماری پیش از اسلام در ماسوله نتیجه ی آیین های مذهبی ایران باستان است و در دوران اسلامی حاصل اندیشه های حکومت های ایلخانان، صفویه، زندیه، قاجار، پهلوی و دوره انقلاب اسلامی است. عمده ترین مفاهیم موثر در شکل گیری آرایه های معماری ماسوله برگرفته شده از؛ اعتقادات دینی و مذهبی، طبیعت گرایی، احترام به طبیعت، اشکال هندسی و ریاضی، تعاملات فرهنگی و اجتماعی مهاجرین غیربومی در ماسوله است. نتایج نشان دهنده ی آن است، معماری ماسوله تا پیش از دوره قاجاریه دارای کم ترین تغییرات هویتی و فرهنگی بوده است؛ اما با ورود به دوران قاجاریه و افزایش تعاملات بین المللی با کشورهای اروپایی و غربی، معماری و آرایه های هنری ماسوله از حالت درون گرایی که یکی از مولفه های معماری ایرانی اسلامی است؛ به سوی معماری برونگرا تغییریافته است. همچنین در دوران معاصر آرایه های معماری ماسوله در خارج از شهر با مصالح غیربومی که فاقد سازگاری هویتی و فرهنگی هستند ایجاد و در ابنیه ماسوله نصب می گردند.کلید واژگان: هویت, فرهنگ, آرایه, ماسوله}The role of cultural interactions in the formation of the architectural identity of each society is one of the topics that is of particular importance in scientific and artistic societies. Therefore, in order to recognize the architectural and artistic identity of any society, it is necessary to examine the social, religious, cultural, etc. concepts that were formed in the context of historical periods. The present article seeks to understand the cultural components affecting the identity formation of the ornamentations of the historical city of Masouleh using descriptive-analytical methods and field studies. The findings indicate that the Masouleh ornamentations are influenced by the cultural concepts of two historical periods before and after Islam. The pre-Islamic ornamentations in Masouleh are the result of the religious rituals of ancient Iran and in the Islamic era, they are the result of thoughts of the Ilkhanate, Safavid, Zandiyeh, Qajar, Pahlavi and Islamic Revolution governments. The most effective concepts in the formation of ornamentations are derived from religious beliefs, naturalism, and respect for nature, geometric and mathematical forms, and cultural and social interactions of non-native immigrants. The results show that Masouleh architecture had the least identity and cultural changes before the Qajar period. However, by entering the Qajar period and the increase of international interactions with European and Western countries, the architecture and artistic ornamentations of Masouleh have changed from the state of introverted architecture, which is one of the components of Iranian Islamic architecture, to extroverted architecture.Keywords: identity, culture, Ornamentation, Masouleh}
-
فرش بافی یکی از هنرهای ویژه ای است که در تاریخ فلات ایران از اهمیت بسزایی برخوردار است. دوره قاجار یکی از دوره های پررویداد از منظر مراودات سیاسی و تجاری بوده است. در این دوران، شاهد سفر درباریان به خارج از ایران و ورود سیاحان از کشور های مختلف به منظور کسب اطلاعات از فرهنگ آداب و رسوم و هنر و... هستیم. حاصل سفر آنان سفرنامه هایی است که به عنوان متونی قابل استناد برای شناسایی وضعیت اجتماعی و سیاسی ایران و در ذیل آن به موضوعات جزیی تر مانند فرش بافی ایران می توان استفاده کرد. مسیله اصلی این تحقیق چگونگی بازتاب موضوعات فرش در سفرنامه های سیاحان غربی و هدف اصلی این مقاله شناخت موضوعات مرتبط با فرش ایران، شناسایی انواع دست بافته ها، جایگاه فرش بافی و بازتاب اتفاقات مرتبط با فرش بافی در دوران قاجاریه بر اساس سفرنامه های سیاحان غربی است. در این پژوهش، اطلاعات فرش بافی دوران قاجار بر اساس نظر سفرنامه نویسان غربی بررسی شده است. پژوهش پیش رو به دنبال پاسخ به این پرسش است:1. در این دوره در چه مناطقی شاهد فرش بافی هستیم؟ 2. کارکرد و جایگاه فرش بافی در این دوره چگونه است؟ 3. فرش بافی در این دوره دارای چه شاخصه هایی است؟ پژوهش حاضر از نوع تاریخی توصیفی و تجزیه و تحلیل داده ها به صورت کیفی است. روش جمع آوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای است. در دوران ناصرالدین شاه و مظفرالدین شاه بنا به مساعد بودن اوضاع کشور، بیشترین سیاح به ایران آمده است. سفرنامه نویسان هرآنچه را دیده اند در نوشته های خود آورده اند که در بیشتر متون سفرنامه ها فرش ایرانی را تقدیر و ستایش و در تعداد اندکی سفرنامه، فرش ایرانی را به عنوان کالایی معمولی دیده اند. تعدادی سیاح درباره این حوزه اطلاعات کافی داشته اند به طوری که از ویژگی های طرح و نقش رنگ بندی و رنگرزی و دیگر ویژگی های آنان صحبت کرده اند.کلید واژگان: مستندنگار, سفرنامه, سیاحان غربی, فرش, دوره قاجاریه}Carpet weaving is one of the significant arts in the history of the Iranian plateau. The Qajar period was one of the most eventful periods in terms of political and trading relations. During this period, Iran witnessed not only the travel of courtiers to abroad but also the arrival of visiting tourists from various countries to gather information about Iranian culture, customs, arts, and so on. The outcome of their journeys was those travelogues having been used as references to identify not only the social and political situation of Iran at that time but also to obtain information about more detailed issues such as Iranian’s carpet weaving. This study attempts to discuss how the topic of carpets has been reflected in the travelogues of western travelers. Furthermore, it aims to employ these western travelogues to realize the issues related to Iranian carpets, to identify the types of hand-woven carpets, to determine the status of carpet weaving, and to reflect the events related to carpet weaving in the Qajar era. In this research, the information related to carpet weaving was examined for the first time based on the opinions of those western travelers in the Qajar era. This research tried to answer these questions: a) in which areas was carpet weaving practiced in this period? b) What was the function and status of carpet weaving in this period? c) Which were the features of carpet weaving in this period? The current research deployed a historical-descriptive method. The collected information is based on library study. During the reign of Naser al-Din Shah and Muzaffar al-Din Shah, due to the favorable conditions of the country, many tourists came to Iran. Tourists wrote everything they had observed in their notebooks. Among them were a number of tourists who had enough information about carpet weaving and the related issues that they wrote about features such as the design, the role of coloring, and dyeing along others.Keywords: Documentary, Travelogue, western tourists, carpets, Qajar Period}
-
کشور ژاپن و استان گیلان به دلیل قرارگیری در اقلیم های مشابه موجب شده تا مشخصه های معماری و هنری یکسانی همچون هنر کومیکو و گره چینی در هر دو منطقه ایجاد شوند. با توجه به آنکه تاکنون پژوهشی درباره مشابهت ها و تفاوت های میان هنر کومیکو و گره چینی صورت نپذیرفته است، تحقیق حاضر در تلاش خواهد بود تا به بررسی مولفه های شکل گیری دو هنر بپردازد. نگارندگان با بهره مندی از مطالعات تطبیقی و مقایسه ای، به دنبال پاسخ گویی به این سوالات هستند؛ چه عواملی در شکل گیری هنر کومیکوی ژاپن و گره چینی ماسوله موثر بوده اند؟ نقوش هندسی هنر کومیکوی ژاپن و گره چینی ماسوله در چندین سطح دسته بندی می شوند؟ هنر کومیکوی ژاپن دارای چه شباهت و تفاوت هایی با هنر گره چینی ماسوله است؟ پژوهش به صورت توصیفی- تحلیلی و تطبیقی بوده و از تحقیقات کتابخانه ای و میدانی در شناخت گره چینی ها استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان دهنده آن است که عمده ترین عوامل موثر در شکل گیری هنر کومیکو، وجود مفاهیمی همچون؛ اشکال گیاهی، حیوانات، تعاملات فرهنگی با کشورهای چین و هند، البسه سنتی چین و ژاپن، عناصر معماری سنتی و محیط زندگی و زیست محیطی ژاپن است. مفاهیم شکل دهنده گره چینی ها به صورت های؛ اجرام آسمانی، نمادهای مذهبی، اسما و اعداد مقدس، اشکال هندسی ساده و پیچیده، الگوهای غیربومی، نقوش حیوانات و گیاهان بومی ماسوله هستند. از عمده تفاوت ها و شباهت های دو هنر، می توان به وجود ساختارهای هندسی پیچیده ، مصالح ساده و کالبد ظریف تر کومیکو ها نسبت به گره چینی ها اشاره کرد. کاربرد کومیکوها در تقسیم بندی فضاها و گره چینی ها در بازشوها است. اتصالات کومیکوها به صورت کام و زبانه و گره چینی ها به صورت های کام و زبانه و قواره بری است. نتایج پژوهش نشان دهنده وجود شباهت های فرمی، تاثیرپذیری مفاهیم مذهبی، تاریخی، به کارگیری اشکال گیاهی و نقوش جانوری یکسان در هنر کومیکو و گره چینی هستند.
کلید واژگان: هنر کومیکوی ژاپن, هنر گره چینی ماسوله, نماد, تزئینات}Japan and Guilan being located in similar climates have experienced same architectural and artistic characteristics such as Kumiko art and Gereh-Chini. Due to the fact that so far no research has been conducted on the similarities and differences between Kumiko and Gereh-Chini, the present study will try to investigate the components forming the two arts. With the aid of comparative studies, the authors aim to answer the following questions: What factors have been effective in the formation of Japanese Kumiko art and Masouleh's Gereh-Chini? Are the geometric motifs of the two arts categorized in several levels? What are the similarities and differences between the two arts? This investigation is based on descriptive-analytical and comparative studies, and library and field methods have been used in the recognition of Gereh-Chinis. The results of the research show that the most effective factors in the formation of Kumiko art are the existence of concepts such as plant forms, animals and cultural interactions with China and India, traditional clothes of China and Japan, elements of traditional architecture and the living environment of Japan. Concepts of Gereh-Chini include celestial objects, religious symbols, holy names and numbers, simple and complex geometric shapes, non-native patterns, animal motifs and native plants of Masouleh. Among the main differences and similarities between the two arts, we can point out the presence of complex geometric structures, simple materials and the more delicate framework of Kumiko compared to Gereh-Chini. Komikos are used in dividing spaces and Gereh-Chinis are used in openings. Kumiko joints are in the form of mortise and tenon and Gereh-Chinis are in the form of mortise and tenon and ghavarehbori. The results of the research show the existence of formal similarities, the influence of religious and historical concepts and the use of same plant forms and animal motifs in the two arts.
Keywords: Japanese Kumiko art, Masouleh' Gereh-Chini art, Symbol, Ornamentation} -
فصلنامه نگره، پیاپی 63 (پاییز 1401)، صص 95 -111
شاهنامه شاه طهماسب یک اثر هنری بی بدیل اوایل مکتب نگارگری صفوی (تبریز دو) است؛ که مشتمل بر 258 نگاره بوده و نگاره های این شاهنامه حاصل درهم آمیختگی دو مکتب مهم نگارگری پیش از خود یعنی مکاتب هرات و ترکمانان می باشد. عناصر موجود در طراحی هر یک از نگاره های منعکس شده در شاهنامه شاه طهماسب شامل مناظر طبیعی، صحنه های بزم و رزم، داستان های اسطوره ای، بناهای معماری ایرانی و فرش به عنوان جزء شاخص در نقش پردازی این شاهکار هنری محسوب می شود. مساله اصلی در این پژوهش مطالعه طرح کلی و طبقه بندی فرش های تصویرگری شده در نگاره های نسخه شاهنامه شاه طهماسب و نیز بررسی نقوش و اجزای به کار رفته در آن ها است که با هدف دست یابی به مجموعه ای از اطلاعات طبقه بندی شده از این فرش ها در حوزه ساختارشناسی طرح و نقش فرش ایرانی اجرا شده که در نهایت زمینه ای برای مقایسه دست آوردهای این پژوهش با فرش های بازمانده از دوره صفوی را فراهم آورد. بنابراین سوالات اصلی این پژوهش عبارتند از: 1- ویژگی های نقوش و اجزای فرش های بازتاب یافته در نگاره های نسخه شاهنامه شاه طهماسب چگونه است؟2- تنوع و طبقه بندی طرح ها در فرش های بازتاب یافته در نگاره های نسخه شاهنامه شاه طهماسب چگونه است؟روش تحقیق، توصیفی تحلیلی با رویکرد ساختارشناسی طرح و نقش بوده و تجزیه و تحلیل اطلاعات به شیوه کیفی انجام گرفته است. جمع آوری اطلاعات به منظور دست یابی به پیشینه و سوابق تاریخی و شناسایی نگاره های شاهنامه، کتابخانه ای است. جامعه آماری مربوط به نگاره های نسخه شاهنامه شاه طهماسب که دارای طرح فرش می باشند، 80 نمونه را شامل می شود که از این میان تعداد 5 گروه از طبقه بندی طرح و نقش قالی که شامل 3 نمونه از گروه فرش های افشان، 2 نمونه طرح لچک ترنج، 3 نمونه طرح ترنج دار، 3 نمونه طرح قابی، 3 نمونه فاقد طرح و نقش متن به صورت هدفمند و بر اساس تنوع و کامل بودن طرح، برای تحلیل اطلاعات، به عنوان جامعه نمونه انتخاب و بررسی شده اند. نتایج تحقیق نشان می دهد که ظهور طرح های افشان و گردان، حاصل میل و شور هیجان نگارگران مکتب ترکمانان و اجرای طرح های قابی و واگیره ای دقیق محصول فعالیت نگارگران مکتب هرات (دو مکتب تاثیرگذار و پایه اصلی مکتب نگارگری تبریز دوره صفوی) می باشد و با توجه به نحوه اجرا، دقت و پردازش طرح و نقش قالی های نقاشی شده در نگارگره ها، به نظر می رسد فرش های موجود در این نگاره ها بیشتر جنبه تزیینی داشته و در ترکیب بندی و فضاسازی کلی موضوع بکارگرفته شده اند.
کلید واژگان: نگارگری, شاهنامه شاه طهماسبی, فرش, طرح و نقش}Negareh journal, Volume:17 Issue: 63, 2023, PP 95 -111In the Safavid period, along the growth of other arts, carpet was manufactured as a valuable product, by support of the patrons, while the period was known as the golden age of design, pattern, color and carpet production. Above all, the Persian painting, applying the illustration of dominant literary subjects, is constantly known as one of the fields, suitable for an artistic challenge. Shah Tahmasb’s Shahnameh is a highly influential issue in the realm of painting of Iranian historical periods which has been performed by the most professional artists. The present illustrated versions of Persian painting embody different concepts that have been elaborated by taking advantage of prevalent elements of the daily life. Shah Tahmasb’s Shahnameh which is known as one of the jewels of Persian painting of the mentioned period, having an expanded variety of unique features, is a proper domain to represent the artistic issues in a gorgeous way, and besides, the carpets play an important role in the composition and decoration. As a conclusion, the Persian carpets in the different versions of shahnameh, are considered as part of subjects, applied by artists in order to make relevant illustrations and are alike the elements of their own periods. However, it seems that illustrations of some existent illustrated carpets in the Shah Tahmasb’s Shahameh have their own principles in Iranian paintings.Shah Tahmasb’s Shahnameh is considered as a magnificent art work of early Safavid Miniature School (Tabriz II). Interwoven by the two main miniature schools of Herat and Turkmens, this masterpiece includes 258 illustrations. The main design elements of each illustration in Shah Tahmasb’s Shahnameh include natural scenery, battle and festivity scenes, mythical tales, Iranian architectural buildings and carpets.Abundance of the carpets that are figured and illustrated in the mentioned version of Shahnameh, and also the historical period of it, which are supreme factors in the production of handmade carpets, demonstrate the importance of them. Therefore, the main issue in the present research is to conduct a study on the total pattern of illustrated carpets in Shah Tahmasb’s Shahnameh and to scrutinize on the figures and elements used in it which have been performed in order to reach a collection of categorized data about the carpets in terms of the structural aspects of design and illustration in Iranian carpets. At last, it will present a possibility to have a comparison on the outcomes of this research, on the carpets of the Safavid period. Thus, these are the main questions of the research:What are the features of illustrations and elements in the represented carpets of Shah Tahmasb’s Shahnameh?How are the diversities and categorizations of designs in the represented carpets of Shah Tahmasb’s Shahnameh?The research method is descriptive-analytical with the pattern and design morphology approach and the data are analyzed qualitatively. The information about the identification and historical background of the illustrations of Shahnameh is gathered through library research. The study cases totally include 80 samples, out of which 14 samples in five categories (3 samples in the category of Overall Flower carpets, 2 samples in the category of Lachak Medallion, 3 samples in the category of Medallion, 3 samples in the category of Panel patterns and 3 samples in the category of patternless field designs) have been purposively selected for the analysis. According to the general categorization and features of each rank, the details and compounds have been considered and analyzed in the whole studies, and analyses are based upon the rules and principles of Iranian carpet which is adherent to the traditional designing principles of Iranian art. To have more understanding and observation about the mentioned carpets, the linear patterns of all the samples have been prepared and all the analyses are based upon them. The results demonstrate that the carpets available in the Shah Tahmasb’s Shahnameh are under the effect of a desire to fantasy and enthusiasm of the Turkmens school (which appears in Overall Flower carpets) and the original and meticulous style of Herat (demonstrated itself in framed carpets and Kufic margins). Generally, the carpets illustrated in the Shah Tahmasb’s Shahnameh are the fruits of imagination of the artists who their main concern was to represent the chief concept that they were focusing on, which is to illustrate different topics of Shahnameh beside the reflection of magnificence of the art protectors. Above all, the general construction of carpets conforms to those that remained from that period. The value of the carpets is so predominant, beside the other arts like music, architecture, handicrafts and etc. The illustrations are committed to the carpet weaving traditions of Iran and they construct significant parts of the illustrations, related to the dexterity of the artist, as if they have a decorative function and they cannot be assumed as remained carpets from the Safavid era.
Keywords: Miniature, Shah Tahmasb’s Shahnameh, carpet, Design, Pattern} -
هنر گره چینی مجموعه ای از اشکال هندسی است که بانظم و ترتیب هماهنگ در کنار یکدیگر قرارگرفته اند. شهر تاریخی ماسوله ازجمله بافت های تاریخی در استان گیلان است که در ساخت بازشوهای آن از آرایه های تزیینی متعددی استفاده شده است. هدف از پژوهش؛ شناخت گونه های تزیینی بکار رفته در بازشوهای اسدمحله ماسوله است. روش تحقیق؛ به صورت های توصیفی- تحلیلی و برای شناسایی انواع گونه های تزیینی بکار رفته در بازشوها از روش کتابخانه ای استفاده شده است. سوالات پژوهش شرح ذیل است؛ بازشوهای ابنیه اسدمحله در چندین سطح دسته بندی می گردند؟ چه الگوهای گره چینی و قواره بری در بازشوهای ابنیه اسد محله ماسوله استفاده شده اند؟ نتایج تحقیق نشان دهنده آن است؛ آرایه های تزیینی بازشوهای ابنیه اسدمحله در سه سطح: پنجره های تلفیقی، بازشو سربریه های کتیبه ای و بازشوهای سربریه فاقد طرح حاشیه (تکی) دسته بندی می گردند. آرایه های تزیینی بازشوهای اسدمحله متشکل از پانزده الگوی گره چینی و قواره بری است. الگوهای گره چینی شمسه هشت مربع و قواره بری با طرح بته جقه دارای بیشترین تکرار در آرایه های بازشوهای اسدمحله را به خویش اختصاص داده اند. همچنین نتایج نشان دهنده آن است؛ سربریه های کتیبه ای و پنجره های تلفیقی دارای بیشترین الگوی گره چینی و قواره بری هستند و سربریه های فاقد طرح حاشیه (تکی) دارای کمترین الگوی گره چینی و قواره بری در بازشوهای ابنیه مسکونی اسدمحله ماسوله را به خویش اختصاص داده اند.کلید واژگان: ماسوله, گره چینی, قواره بری, اسدمحله, تزئینات}The art of Girih tiling is a collection of geometric shapes that are placed next to each other in a harmonious order. The city of Masouleh is one of the historical structures in Guilan province, which includes many decorative arrays used in the construction of openings. The purpose of this research is to recognize the decorative types used in the openings of Asad-Mahaleh of Masouleh. The research method is descriptive-analytical and the library method was used to identify the decorative types used in the openings. The research questions are as follows: In how many levels are the openings of Asad-Mahaleh building classified? What Girih tiling and Ghavarebari patterns have been used in the openings of Asad-Mahaleh Buildings? The results of the research show that the decorative arrays of the openings of Asad-Mahaleh buildings are classified in three levels: integrated windows, Sarbariah openings with inscriptions and Sarbariah openings without a border (single). The decorative arrays of the openings of Asad-Mahaleh consist of fifteen patterns of Girih tiling and Ghavarebari. Eight-square Shamseh Girih patterns and Ghavarebari with Paisley design are the most repeated patterns in the arrays of Asad-Mahaleh openings. Also, the results show that Sarbariah with inscriptions and integrated windows have the highest pattern of Girih tiling and Ghavarebari, and Sarbariah without a border design (single) have the least pattern of Girih tiling and Ghavarebari in the openings of residential buildings in Asad-Mahaleh of Masouleh.Keywords: Masouleh, Girih tiling, Ghavarebari, Asad-Mahaleh, Decorations}
-
بیان مسیله:
چهارفصل یکی از ساختارهای طراحی در قالی های ایران است که ظهور آن به نیمه اول قرن بیستم و همسو با تحولات فرهنگی و اجتماعی تبریز در دوره قاجار و پهلوی اول می رسد. تلفیق مناظری از صحنه های زندگی روستایی و آثار و ابنیه تاریخی با انواع طرح ها و نقوش سنتی در ساختار چهارفصل باعث شده است این قالی ها به مثابه متن های تصویری، بازتاب دهنده شرایط فرهنگی و اجتماعی زمان تولید خود باشند. بنابراین این مسیله که شرایط اجتماعی و فرهنگی جامعه چگونه و در قالب کدام نشانه های تصویری در طرح چهارفصل بازتاب یافته، محل پرسش است. سوال اصلی پژوهش بر شناخت موضوعات غالب و زمینه های اجتماعی موثر در شکل گیری طرح چهارفصل در جغرافیای قالی ایران تمرکز دارد.
هدف پژوهش:
هدف پژوهش شناسایی موضوعات غالب در منظره پردازی، گستره جغرافیایی تولید و زمینه های اجتماعی موثر در شکل گیری طرح چهارفصل است.
روش پژوهش:
روش پژوهش به صورت کیفی و تحلیل محتوای طرح هاست. ابتدا جامعه نمونه تحقیق به صورت نمونه گیری حداکثری و هدفمند شامل 26 نمونه قالی با طرح چهارفصل شناسایی شد. سپس محتوای این نمونه ها بر اساس سوالات و اهداف پژوهش مورد تجزیه و تحلیل کیفی قرار گرفت.
نتیجه گیری:
نتایج پژوهش نشان دادند که تمامی نمونه های شناسایی شده در جغرافیای شهر تبریز طراحی و تولید شده اند. در طرح این قالی ها مفاهیم ملی گرایی، باستان گرایی و آیین های فرهنگی و اجتماعی جامعه در قالب نشانه های تصویری و نوشتاری بازتاب یافته اند.
کلید واژگان: طرح چهارفصل, طرح چهارباغی, قالی باغی, قالی تبریز, ابنیه تاریخی}Problem statement:
“Four Seasons” is one of the design structures of Iranian carpets, dating back to the first half of the twentieth century amid the cultural and social evolutions of Tabriz in the Qajar and the first Pahlavi eras. The combination of rural life scenes and historical buildings along with the structure and patterns of traditional designs in the Four Seasons pattern has made these carpets similar to visual texts illustrating the cultural and social situations of their production time. This study attempts to answer how the social and cultural conditions of a society are depicted in the Four Seasons Carpets and which visual symbols represent them. Hence, the main question of this study revolves around the identification of dominant subjects and effective social backgrounds in shaping the pattern of the Four Seasons in the geography of the Persian carpet.
Research objectiveThis study aims to identify dominant subjects in depicting landscapes, the geographical area of products, and effective social backgrounds in shaping the Four Seasons pattern.
Research methodThe research method is qualitative and employs content analysis of patterns. First, 26 carpets containing the Four Seasons pattern were selected as case studies. Next, a qualitative analysis was conducted on the contents of each case based on the outlined questions and objectives in the study.
ConclusionThe results of the research indicate that all the identified samples were designed and hand-woven in Tabriz. The patterns of these carpets show nationalism, archaic concepts, and cultural-social customs of Iranian society in the form of visual and written signs.
Keywords: Four Season Design, Four Garden Design, Garden carpet, Tabriz Carpet, Historic Monuments} -
یاکوب پولاک با نام پزشک ناصرالدین شاه از 1851 تا 1860 میلادی در ایران خدمت کرد. خدمات گسترده پولاک در حوزه پزشکی، او را به عنوان پیشگام پزشکی نوین ایران مطرح کرده و دیگر خدمات وی به ایران را به حاشیه برده است. مسیله اصلی پژوهش حاضر مهجور ماندن فعالیت ها و اقدامات احتمالی پولاک درخصوص فرهنگ و هنر ایران پس از بازگشت وی به اتریش است. سوال اصلی پژوهش معطوف به شناسایی و معرفی خدمات پولاک به فرهنگ و هنر ایران در اتریش است. پس از اتمام دوران ماموریت و بازگشت پولاک به اتریش، رخداد های فرهنگی و اقتصادی متعددی در این کشور به وقوع پیوست. با توجه به شناخت گسترده پولاک از فرهنگ و جامعه ایران و جایگاه علمی و سیاسی وی در دربار امپراطوری اتریش، فرض بر این است که وی صرفا ناظر بیرونی تحولات فرهنگی و اقتصادی اتریش نبوده، بلکه در جهت معرفی ظرفیت های کشور ایران در این رویدادها نقش داشته است. بدین منظور طیفی از اسناد تاریخی و منابع مکتوب به شیوه کیفی و با رویکرد تاریخی تحلیلی مورد مطالعه قرار گرفت. یافته ها نشان داد که پولاک در سال های وقوع تحولات روبه گسترش فرهنگی و اقتصادی در اروپا، در اختصاص دادن سهمی از این تحولات به هنر و فرهنگ ایران نقش مهمی داشت. فراهم آوردن مقدمات حضور ایران در نمایشگاه بین المللی در سال 1873میلادی و دعوت از ناصرالدین شاه، پژوهش و نگارش کاتالوگ ایران در نمایشگاه جهانی وین، تسهیل مشارکت ایران در نمایشگاه جهانی قالی های شرقی در سال 1891میلادی و نگارش مقاله ای تخصصی در کاتالوگ این نمایشگاه، از محورهای اصلی اقدامات پولاک به شمار می آید.
کلید واژگان: ادوارد پولاک, ناصرالدین شاه, نمایشگاه جهانی اتریش, فرهنگ وهنر ایران, دوره قاجار}Yakub Polak served in Iran from 1851 to 1860 as a private doctor of Naser al-Din Shah. Polak's extensive services in the field of medicine have made him a pioneer of modern Iranian medicine. But, in addition to medicine, he contributed a great deal to developing Iranian art and culture. The main topic of the current research is Polak's services in Iranian culture and art. After the end of his mission and return to Austria, an extensive cultural and economic development was made in this country. According to Polak's great knowledge of Iranian culture and society and his scientific and political position in the Austrian imperial court, he was not merely an external observer of the cultural and economic developments of Austria, but he had a great role in strengthening the capabilities of Iranian art and culture. In this study, a range of historical documents and analytical sources are reviewed. The findings show that Polak played an important role in sharing cultural and economic developments of Austria with the Iranian art and culture during the years of cultural and economic developments in Europe, including the preparations for Iran's participation in the international exhibition in 1873 AD, inviting Naser al-Din Shah to Europe, writing Iran's catalog in the Vienna World Exhibition, facilitating Iran's participation in the World Exhibition of Oriental Carpets in 1891 AD, and writing an article in the catalog. This exhibition is considered one of the main activities of Polak's work for Iran.
Keywords: Eduard Polak, Naser al Din Shah, Austria Global Exhibition, Iran’s culture, art, Qajar period} -
دوره صفوی به عنوان یکی از تاثیرگذارترین دوره های تاریخی ایران محسوب شده و نوشته های زیادی نیز در شناخت تحولات اجتماعی، فرهنگی و هنری این دوره وجود دارد. دانش نظری در مورد فرش ایران در دوره های تاریخی، نیاز به بررسی اسناد تاریخی داشته و در این خصوص بررسی سفرنامه های نوشته شده در دوره صفویان می تواند بخشی از اطلاعات فرش ایران را کامل نماید. مسیله اصلی نیز چرایی و چگونگی حضور اطلاعات فرش در بین متن سفرنامه ها و چگونگی طرح موضوعات مرتبط با فرش ایران است. سوال اصلی عبارت است از؛ تنوع بافته ها چگونه است؟ بررسی جغرافیای بافت در دوران صفویه، کارکردها و جنس و ابعاد قالی ها چگونه است؟ هدف اصلی شناسایی نگرش سیاحان غربی و موضوعات منعکس شده فرش بافی در عصر صفوی در متن های سفرنامه هاست. نوع تحقیق کیفی است. روش تحقیق توصیفی تاریخی و شیوه گردآوری داده ها کتابخانه ای-اسنادی است. نمونه آماری در راستای انجام این پژوهش، 24 سفرنامه را مورد بررسی قرار داده که به متن 21 سفرنامه که به موضوعات فرش اشاره شده، در این مقاله استناد شده است. نتایج نشان می دهد فرش دارای کارکردهای متنوع و نیز دارای کاربری های متفاوت در این دوره بوده و اطلاعات زیادی بر اساس متن سفرنامه ها می توان به دست آورد؛ اما موضوع بسیار مهم در این است که به رغم دریافت اطلاعات تخصصی همانند جنس مواد اولیه، تنوع بافته ها، محل قرارگیری، جغرافیای بافت و... که در سفرنامه ها منعکس شده و نویسندگان غربی، قالی را همواره در یادداشت های خود مدنظر داشته اند، ولی به ویژگی های هنری مانند طرح و نقش و حتی رنگ و جنبه های زیباشناسانه اشاره ای نکرده اند.کلید واژگان: دوره صفوی, سفرنامه, دست بافته, قالی, فرش}Safavid era is considered as one of the most influential periods of history in Iran. There exists plenty of written works about understanding the social, cultural and artistic changes. The theoretical knowledge of Iran carpet in historical periods needs to consider the historical documents. In this regard, travelogues written in Safavid period can shed further light on the information available about Iran carpet. The present study attempted to focus mainly on above-mentioned information about Iran carpet in the travelogues. The main purpose of the research is to identify the attitude of the western tourists as well as subjects of hand woven carpet reflected in travelogues in Safavid period. Specifically, this study examined why the information about Iran carpets in Safavid period should exist in travelogues and how the other related subjects were presented in that period. Indeed, the aim of study focuses on the variety and the geographical position of weaving, the applications, materials and dimensions of the carpets. The research method is historical-descriptive and the data analysis method is qualitative. The data were gathered through library studies and the statistical sample consisting 24 travelogues. It is noteworthy that the present study focused on 21 travelogues texts in which carpet subjects were scrutinized. The results indicated that carpet had various applications in this period and plenty of information can be attained by the text of these travelogues. However, the results revealed that despite the fact that the technical information such as the raw materials, weaving style, applications and geographical position of carpet weaving have been reflected in the travelogues and the western authors have frequently mentioned Iran carpet in their notes, no instance of the artistic aspects such as design, pattern, color and even the aesthetic properties can be tracked.Keywords: Iran carpet, Safavid Period, western tourists, Travelogue, Subjects of hand woven carpet}
-
نشریه پیکره، پیاپی 27 (بهار 1401)، صص 66 -80بیان مسیله
نگاره های باغی به عنوان یک رسانه چندساحتی، ساختار اجتماعی و روابط قدرت صفویان را پوشش داده است. چالش علمی پژوهش حاضر شناسایی ایدیولوژی دولت صفویان در لایه های متنی پنهان نگاره های باغی، مولفه های مرتبط با نمادگرایی و فرهنگ ایرانی در بطن جامعه صفوی است. در پژوهش حاضر تلاش بر آن است به سوالات زیر پاسخ داده شود: مناسبات اجتماعی دوره صفوی در متن نگاره های باغی بازگو کننده چه مولفه ها و عناصر نمادینی هستند؟ چگونه ایدیولوژی و نگرش هنرمندان صفوی در نگاره های باغی مصور گشته است؟
هدفاین پژوهش در پی بررسی و شناخت ارتباط بین متون نگاره های مرتبط با مضمون باغ ایرانی در گستره ساختارهای اجتماعی فرهنگی دوره صفوی است.
روش پژوهشتحقیق حاضر از نوع پژوهش های کیفی و به روش توصیفی- تحلیلی است. شیوه گردآوری داده ها از نوع کتابخانه ای است.
یافته هاتعاملات، مناسبات اجتماعی و دینی از طریق سلطه فرهنگی نمادین در جهت پیشبرد اهداف و مشروعیت بخشی به ایدیولوژی صفویان صورت پذیرفته است. هنرمندان نگارگر در لایه های متنی نگاره های باغی به مولفه های فرهنگی و دینی که نشان دهنده مناسبات، آداب و رسوم ملی، ضیافت های درباری و مذهب تشیع است پرداخته اند. وقایع و رخ دادهای سیاسی و اجتماعی به صورت روایت های اسطوره ای و مذهبی در متن نگاره ها بازنمایی شده اند. هنر تصویرسازی چندمنظوره و متحرک در نگاره ها به رسانه ای پرقدرت و متمرکز در خدمت نظام سازمان یافته دربار صفوی قرار گرفته است، این حوزه هنری جایگاه برتر شاه و ساختار طبقات اجتماعی حکومت صفویان را در قالب تصاویر پویا و متحرک مصور ساخته است. تنوع در ساختار طراحی باغ ها و فضاهای جمعی از مهمترین دستاوردهای هنرمندان در بیان نگرش، هنر و دانش باغسازی صفویان می باشد این نگاره ها به آگاهی و دقت نگارگران درباری در بیان مولفه های هویتی و انتقال پیام های اثرگذار به مخاطبان خود پرداخته اند.
کلید واژگان: نقاشی صفوی, نگاره های باغی, قدرت, رسانه, فرهنگ} -
در دوره سلجوقی، پایداری سیاسی و اجتماعی بر ایران حاکم شد و این امر، گسترش هنرهای متعدد از جمله هنر فلزکاری و آبگینه سازی را به دنبال داشت. تولید ظروف کاربردی توسعه یافت. هم زمانی، هم مکانی و کاربردی بودن این ظروف، موجب بروز شباهت های فراوانی در فرم و نقش ظروف فلز و آبگینه دوره سلجوقی شد. مسئله اصلی در این تحقیق، چگونگی و نحوه اجرای الگوهای هنری-بصری مانند فرم و نقش در دو گروه از آثار کاربردی با جنس متفاوت این دوره است. سوال اصلی در این مقاله، یافتن وجوه اشتراک و افتراق "فرم" و "نقش مایه ها" در ظروف فلزی و آبگینه سلجوقی است و هدف کلی، ابتدا شناسایی کلی ویژگی های فرمی و نقش مایه های حاکم بر هنر دوره سلجوقی بوده و سپس، تطبیق ساختار فرم و نقش مایه این ظروف، جهت دست یابی به وجوه اشتراک و افتراق آثار، و در نهایت، توسعه دانش نظری در خصوص هنر دوره سلجوقی است. نوع تحقیق، توصیفی-تاریخی و تحلیل با رویکرد تطبیقی-کیفی است. جمع آوری اطلاعات، به روش کتابخانه ای و اسنادی است. جامعه آماری پژوهش، 30 تصویر شامل 15 اثر فلزی و 15 اثر آبگینه است که به صورت هدفمند انتخاب شده و مورد مطالعه قرار گرفته اند. نتایج نشان می دهند فرم ظروف فلز و آبگینه، از الگوی کاملا مشابهی پیروی نموده است و جزییات مشترکی دارد. وجود نقوشی چون؛ زنجیره های هندسی، اسلیمی، پالمت، گل شش پر، طاووس و خرگوش بر هر دو، نمایانگر میزان تاثیرپذیری مشترک این هنرها از الگوهای مشابه است. شاخص ترین وجه اشتراک در نقوش این آثار، وجود عبارت دعای خیر برای دارنده به خط کوفی است. وجود برخی افتراقات چون؛ تنوع در نقش و جزییات در فرم ظروف فلزی همچون رنگ و شفافیت در ظروف آبگینه، شاید مولود تفاوت ماهیتی و خاصیت مکانیکی ماده سازنده بوده است.
کلید واژگان: دوره سلجوقی, ظروف فلزی, ظروف آبگینه, تطابق فرم و نقش}During the Seljuk Period, Iran witnessed a socio-political stability which resulted in the expansion of various art forms including metal and glassware. The production of utility metal dishes with a good quality received high importance. The geographical, chronological and practical overlap of these utensils led to various similarities in form and motif of metal and glassware in the Seljuk period. The main purpose of this research is to study the application of artistic-visual patterns like form and motif in two applied works with different materials of this period. The main research question seeks to find the similarities and differences in the “form” and “motifs” of Seljuk metal and glassware. Thus, the purpose of this study is to, first of all, identify the general features of forms and motifs in Seljuk metal and glassware, then, to compare the structure of the forms and motifs of these works in order to identify the similarities and differences, and, finally, to expand the theoretical knowledge about art in the Seljuk period. This research takes a qualitative approach to analytically describe the data which included 30 samples (15 metal and 15 glassware) in a purposive sampling technique adopting library research and document analysis. The results indicated the form of metal and glassware followed a totally similar pattern and share similar details. The existence of motifs such as geometric chains, Arabesque, Palmette, Hexagonal flower, peacock and rabbit in both metal and glass works reveals their mutual influence from similar patterns. The most obvious similarity is the existence of benediction phrases for the object holder in Kufic script. The differences in the variety of motifs and forms such as color and transparency may be due the natural and mechanical characteristics of the materials used.
Keywords: Seljuk period, metal ware, glassware, form, motif matching}
- در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو میشود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشتههای مختلف باشد.
- همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته میتوانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
- در صورتی که میخواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.