علیرضا انصاری

ماه رمضان یکی از مهم ترین ماه های سال است؛ ماهی که از منظر مسلمانان به ماه عبادت و طهارت معروف بوده و آن را ماه خدا می نامند. توصیف ماه رمضان با عباراتی نظیر ماه اسلام و ماه نزول قرآن، عرصه ای برای تجلی حقیقت اسلام است. امسال نیز این ماه با آغاز سال جدید مقارن شده است. هم زمانی ماه عبودیت و بندگی با عید نوروز بهانه ای است تا در بهار طبیعت دل ها را به نور ایمان وبهارقرآن روشن کنیم. این تقارن فرصت ویژه ای است که آداب و سنن خوب نوروز و ماه رمضان را باهم پیوند بزنیم و در جهت بدست آوردن بهترین احوال برای خود و دیگران بکوشیم.

خانواده سنگ بنای جامعه و تنها نهادی است که از ابتدای تاریخ تاکنون به عنوان اصلی ترین نهاد اجتماعی، خاستگاه فرهنگ ها، تمدن ها و تاریخ بشر بوده است. اسلام به عنوان مکتبی انسان ساز، خانواده را نهاد مقدس و مرکز هستی تمدن، موفقیت ها و کانون تربیت می شمارد. بر این اساس تشکیل «خانواده مطلوب » خاستگاه جوامع انسانی، انبیا و اولیاست. خانواده مطلوب، خانواده ای است که واجد مولفه هایی مانند معنویت، محبت و ایثار بوده و اعضای آن را والدین شایسته و فرزندان صالح تشکیل دهد، این در حالی است که اعضای خانواده نامطلوب را والدین ناشایست و فرزندان ناصالح تشکیل می دهد. ازاین رو انبیا از خداوند درخواست میکردند که همسران شایسته و نسلی پاک به آنها عنایت فرماید: «و الذین یقولون ربنا هب لنا من ازواجنا و ذریاتنا قره اعین و اجعلنا للمتقین إماما؛ [1] و آنان که می‏گویند پروردگارا! ما را از سوی همسران و فرزندانمان خوش دلی و خوشحالی بخش، و ما را پیشوای پرهیزکاران قرار ده».متاسفانه عصر حاضر، عصر بحران خانواده است، ازاین رو بررسی اقسام خانواده از منظر قرآن بایسته است. قرآن- ضمن بیان اقسام خانواده- به تبیین« خانواده مطلوب» و«خانواده نامطلوب» می پردازد تا انسان ها خانواده مطلوب را الگو و از تشکیل خانواده ناموفق و چالش زا پرهیز نمایند.

مقاومت حق طبیعی انسان است؛ زیرا انسان برای دفاع از حق و مبارزه با ستم از یک سو و مقاومت در برابر سختی ها و موانع زندگی از سوی دیگر تاب آوری می کند. یافته های تاریخ بشر نشان می دهد همیشه دو جریان حق و باطل در تقابل بوده اند که یکی برای تحقق عدالت و احقاق حق و دیگری برای سلطه جویی و حق کشی تلاش می کند.حضرت زهرا (س) یکی از شخصیت های «مقاومت ساز» و«ظلم ستیز» جهان اسلام است؛ بانویی که برای دفاع از ولایت و اسلام و نیز مبارزه با انحراف های سیاسی و اجتماعی به شدت استقامت کرد؛ به گونه ای که اگر این مبارزات نبود، امروز « ایده اعتراض» و «گفتمان مقاومت» شکل نمی گرفت. حضرت زهرا (س) در جایگاه بنیان گذار «مکتب مقاومت» و «اعتراض»، فرهنگ مقاومت را برای عموم مردم به گونه ای گزارش نمود که امروزه شعاع آن جهان را فراگرفته است؛ مقاومت مردم فلسطین و لبنان نمادی از این فرهنگ است. همچنین حضرت فرزندانی مقاومت ساز مانند امام حسین (ع) و زینب (س) را تربیت نمود که فرهنگ ظلم ستیزی را نهادینه کردند. امام خمینی (ره) می فرماید:و فاطمه (س) چنان که در سراسر زندگی کوتاه و پرمخاطره وی می بینیم، الگوی ایستادگی، صبر، مقاومت در برابر شداید و سختی های زندگی بود. او دسترنج زحمات پیامبر گرامی اسلام و تربیت شده دلیرزنی چون خدیجه کبرا (س) بود که توانست مردانی چون امام حسن مجتبی (ع) و سیدالشهدا (ع) و زنی مبارز، مجاهد و خستگی ناپذیر چون زینب کبری (س) را به جامعه اسلامی تحویل دهد و چنان نسلی بیافریند که همواره کاخ های افراشته ستم از بیم نهیب رعدآسای کلامشان و عظمت نگاه نافذشان در لرزش و خوف باشند.[1]این نوشتار می کوشد شیوه و ابزار مقاومت در خوانش و سیره سیاسی فاطمه زهرا (س) را تبیین کند. 

«گفتمان مقاومت» که در تقابل با گفتمان ظلم و سلطه جویی است، برای تحقق عدالت و احقاق حق تلاش می کند. این تقابل همزاد با تاریخ بشر است. در گزاره های دینی، مقاومت با تاریخ ادیان درآمیخته است؛ چنان که داده های تاریخ انبیا نشان می دهد اینان با کاربست «تفکر مقاومت»، امت های خویش را در نزاع عدل و ظلم و حق و باطل، به سازش ناپذیری و پایداری سفارش می کردند و خود برای برقراری عدالت ماموریت یافتند.[1] بخش وسیعی از آیات و روایات درباره جهاد، استقامت، صبر، مبارزه با ظلم و حمایت از ستم دیدگان و... اختصاص دارد و رسول اعظم (ص) خود مامور به استقامت شده است: «فاستقم کما امرت و من تاب معک».[2]ادبیات مقاومت در اندیشه امام خمینی (ره)، قبل از انقلاب به منظور مبارزه با نظام حاکم و پایداری مردم در این مبارزه شکل گرفت؛ اما بعد از انقلاب و زمان دفاع مقدس این گفتمان گستردگی بیشتری یافت؛ زیرا سلطه طلبی استکبار در برابر جمهوری اسلامی و شکل گیری نهضت های اصلاحی، سبب شد تفکر مقاومت در سطح کلان مطرح و شعاع آن جهان را فراگیرد و گروه های مقاومت مانند حماس و حزب الله با بهره گیری از گفتمان سازی مقاومت، در برابر استراتژی های ظالمانه استکبار به ویژه آمریکا و صهیونیسیم پایداری کنند. بر این اساس امام (ره) را باید طلایه دار فرهنگ مقاومت دانست: «امتیاز بزرگ امام این بود که ملت را با مفهوم مقاومت آشنا کرد. امام... مقاومت را به این ملت تزریق کرد؛ لذا ملت ایران امروز یک ملت کاملا مقاوم و کاملا مستحکم است».[3] این نوشتار در پی تبیین دیدگاه حضرت امام; درباره خاستگاه و پشتوانه اندیشه مقاومت است؛ از این رو نتیجه می گیرد ایشان دربیشتر موارد «گفتمان مقاومت» را به آیات، روایات، عقل، تاریخ و طبیعی بودن مستند می کند.  

یکی از مباحث ویژه در حوزه آیروالاستیک فلاتر بال (بال لرزه) هواپیما در یک سرعت شاخص به نام سرعت فلاتر می باشد که در صورت عدم کنترل این پدیده، احتمال تخریب سازه (بال هواپیما) وجود خواهد داشت. روش های مختلفی جهت کنترل بال در دو دهه اخیر ارائه شده است. در تحقیق حاضر جهت کنترل فراتر یک بال شبه سه بعدی با رژیم جریان ناپایا ساده سازی شده از مومنتوم جت اجباری دوسویه تعبیه شده روی بال استفاده شده است. سیگنال فعال کننده جت در سرعت فلاتر توسط مدولاتور عرض پالس-فرکانس پالس تامین می گردد. از مزایای این مدولاتور می توان به عملکرد شبه خطی، دقت بالا با حضور نوسانات و انعطاف پذیری اشاره نمود. در این پژوهش مدل بال، مدل آیروالاستیکی مضاعف، بدون عقب گرد و مستطیلی (هانکوک) در نظر گرفته شده و جهت توسعه نیروی لیفت در طول اسپن بال از تئوری استریپ (نواری) استفاده گردیده است. در سرعت فلاتر بال با فعالیت جت نوسان بال به میرایی سوق داده شده و با توجه به گراف های آیروالاستیکی به دست آمده، نتایج رضایت بخشی را به دنبال داشته است.

آینده، مفهومی است که در طول تاریخ، فکر بشر را به خود مشغول کرده است؛ زیرا ظلم و اخلاق گریزی، آینده را در هاله ای از ابهام فروبرده و ناامیدی جامعه جهانی را فراگرفته است؛ اما بحث از آینده و «آرمان شهر مهدویت»، بحث از امیدها، سعادت ها و آینده روشن است؛ البته در خصوص جامعه آینده دیدگاه های متعددی، مانند مدینه فاضله فارابی و جامعه افلاطونی مطرح شده است؛ ولی اسلام و به صورت ویژه، مکتب نورانی امامیه از جامعه ای به نام «جامعه مهدوی» خبر می دهد. در «جامعه مهدوی» قافله بشریت به سمت عدالت، اخلاق، دین مداری و امید در حرکت است و رهبری آن را امام زمان (عج) بر عهده دارد. امام صادق (ع) در برابر پرسشی فرمود: «و لو ادرکته لخدمته ایام حیاتی»؛ [1] اگر من در دورانش بودم همه عمر به خدمتش می ایستادم.

در این مقاله یک معادله پخش زمان-کسری از مرتبه توزیعی شامل مشتق کسری کپوتو-پربهاکار مطالعه می شود .با استفاده از یک روش عددی مبتنی بر درونیابی خطی B-اسپلاین و روش تفاضلات متناهی به مطالعه جواب های این نوع از معادلات پرداخته می شود. در پایان برخی مثال ها برای دقت و کارایی روش عددی پیشنهادی نمایش داده می شود.

زیارت امام حسین(ع) در روز اربعین، یکی از نشانه های مومن شمرده است؛ از این رو شیعیان توجه ویژه ای به آن دارند. زیارت اربعین، فرهنگ نامه قیام کربلاست؛ زیرا در این زیارت فلسفه قیام، شخصیت و حیات جاوادنه امام حسین(ع)... بیان شده است. بنابراین شایسته و بایسته است این زیارت نامه بازخوانی شود؛ زیارت نامه ای که موجب شده است بزرگان دین، شخصیت ها و مردم در طول تاریخ با پای پیاده در سرزمین خون و شهادت حضور پیدا کنند. امروزه نیز میلیون ها انسان عاشق و دلباخته، در مراسم اربعین سرور آزادگان شرکت می کنند. نوشتار پیش رو در محور های زیر سامان یافته است.

یکی از موضوعات قرآنی قابل تحقیق، مسیله «حسرت» در روز قیامت است؛ چنانکه در آیات روز قیامت را «یوم الحسره» و روز افسوس و حسرت خوردن نامیده اند. این نامگذاری از این روست که برخی در روز قیامت می گویند: ای کاش آیات الهی را تکذیب نمی کردیم![1] ای کاش از خدا و پیامبر اطاعت می کردیم![2] ای کاش مرگ ما به تاخیر بیفتد![3] البته در قرآن از قیامت با نام ها و عناوین مختلفی یاد شده است؛ برای مثال از آن جهت که اولین و آخرین انسان ها در قیامت جمع می شود، این روز «روز حشر» یا «روز جمع» خوانده شده است و از آن جهت که در قیامت حقایق روشن می شوند، «یوم تبلی السرایر»[4] است و بدان جهت که انسان ها در حسرت فرو می روند و احساس غبن می کنند، «یوم الحسره»[5] یا «یوم التغابن»[6] نامیده می شود. نوشتار پیش رو عوامل و زمینه های حسرت را با رویکردی قرآنی بررسی می کند. این مهم در محور های زیر ارایه شده است.
[1]. انعام: 27.
[2]. احزاب: 66.
[3]. منافقون:10 و 11.
[4]. طارق: 9.
[5]. مریم: 39.
[6]. تغابن: 9.

برای شناخت شخصیت ها، روش و راه های متعدد وجود دارد. یکی از این روش ها، شناخت ابعاد یک شخصیت از منظر شخصیتی الهی است. بر این اساس شناخت فاطمه زهرا (س) از منظر رسول اعظم (ص)، یکی از بهترین گزینه ها برای شناخت ایشان است. بی تردید فاطمه زهرا (س) در نزد پیامبر (ص)، جایگاه سترگ و خاص دارد و این امر در رفتار و گفتار با واژگانی همچون «ام ابیها»، «نور چشم» و «پاره تن من» نمود پیدا نموده است. برای مثال رسول خدا (ص) در سخنی بزرگ بانوی دو عالم را این گونه معرفی کرده است: «و اما ابنتی‏ فاطمه فإنها سیده نساء العالمین‏ من‏ الاولین‏ و الآخرین و هی بضعه منی و هی نور عینی و هی ثمره فوادی و هی روحی التی بین جنبی و هی الحوراء الإنسیه ؛[1] دخترم فاطمه، سرور زنان جهان از آغاز تا پایان است. او پاره ای از تنم، نور چشمم، میوه دلم، روح و جانم و حوریه ای به صورت انسان است».  امام خمینی; درباره شخصیت آن بانوی بزرگوار می فرماید:تمام ابعادی که برای زن متصور است و برای یک انسان متصور است، در فاطمه زهرا(س) جلوه کرده بود. یک زن معمولی نبوده است. یک زن روحانی، یک زن ملکوتی، یک انسان به تمام معنا انسان، تمام نسخه انسانیت، تمام حقیقت زن، تمام حقیقت انسان... او موجود ملکوتی است که در عالم به صورت انسان ظاهر شده است؛ بلکه موجود الهی جبروتی در صورت یک زن ظاهر شده است... .[2] عالم صدف است و فاطمه گوهر اوست   گیتی عرض است و این گوهر جوهر اوست در قدر و شرفش همین بس که ز خلق   احمد پدر است  و مرتضی شوهر اوست [3] در این مقاله برخی عبارت های خاصی که در گفتار رسول خدا (ص) درباره حضرت زهرا (س) به کار رفته است و نیز برخی رفتارهای شاخص رسول خدا (ص) با آن حضرت، مورد بررسی قرار می گیرد.   [1]. محمد بن علی صدوق، الامالی، ص 113. [2]. سید روح الله موسوی خمینی، صحیفه امام، ج 7، ص 337. [3]. احمد زمانی، فاطمه(س) چشمه جوشان هستی، ص 161.

هر نهضت و انقلابی به یاران و همراهانی نیاز دارد تا با همدلی و هم رایی که میان آنان و رهبران شان برقرار است، اهداف انقلاب را محقق کنند. این یاران ستون های انقلابند و سنگینی آن را به دوش می کشند؛ از این رو نهضت های الهی بدون یاران وفادار شکل نگرفته است. مطابق آیه فوق، انبیای الهی: و پیامبر اعظم9 اصحابی داشتند که در رکاب شان قیام می کردند و دین الهی را نصرت می دادند. بی تردید نهضت امام حسین7 در راستای نهضت انبیای الهی و با هدف استقرار و اصلاح دین حق شکل گرفته است. بر این اساس، سیدالشهداء7 نیز یاران با وفایی دارد که این مقاله به ویژگی های آن بزرگواران اختصاص دارد؛ شخصیت های والایی که امام حسین7 در وصف شان فرمود: «اما بعد فإنی‏ لا اعلم‏ اصحابا اوفی‏ و لا خیرا من اصحابی و لا اهل بیت ابر و لا اوصل من اهل بیتی فجزاکم الله عنی خیرا؛[1] اما بعد، همانا من یارانی باوفاتر از یاران خود سراغ ندارم و بهتر از ایشان نمی شناسم و خاندانی نیکوکارتر و مهربان تر از خاندان خود ندیده ام. خدای تان از جانب من پاداش نیکو دهد». [1]. محمد بن محمد مفید، الإرشاد فی معرفه حجج الله علی العباد، ج ‏2، ص 91.

رسول اعظم ص، خواسته ها و انتظارات بسیاری از امت اسلام دارد. از منظر حضرت سه محور «اخلاق مداری»، «عدالت خواهی» و «تشکیل امت واحده»، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. اخلاق سرمایه گرا نسنگ زندگی دنیا و آخرت است و از خواسته های ایشان تشکیل جامعه اخلاق مدار است: «بعثت بمکارم الاخلاق و محاسنها».[1] همچنین از خواسته های پیامبراعظم ص، تشکیل جامعه عدالت محور است: «و امرت لاعدل بینکم».[2] از دیگر انتظارات رسول همه خوبی ها، ایجاد جامعه آرمانی و امت واحده است: «و الجماعه رحمه و الفرقه عذاب‏»،[3] این سه محور مورد تبیین و بررسی قرار می گردد. [1]. محمد بن حسن طوسی، الامالی، ص 596.[2]. شوری: 15.[3]. حسین بن محمد حلوانی، نزهه الناظر و تنبیه الخاطر، ص 27.

برای بهبود رفتار سیستم لرزه بر و افزایش ظرفیت سازه ، استفاده از میراگرها روشی مناسب برای استهلاک انرژی و کاهش تقاضای لرزه ای می باشد. رفتار سازه ها در هنگام زمین لرزه رابطه مستقیم با سختی، شکل پذیری و منحنی های هیسترزیس استهلاک انرژی سیستم مقاوم دارد و کنترل و استهلاک انرژی ورودی به سازه به منظور کاهش خسارت ناشی از زمین لرزه، روش مناسب برای پاسخ به نیاز سازه ها می باشد. بدین منظور سیستمی معرفی شده است که با کاربرد آن حین وقوع زلزله و به دلیل شکل پذیری بالایی که دارد مانند یک فیوز عمل نموده و از وقوع خرابی در المان های اصلی سازه جلوگیری می کند. در این مطالعه نوع خاصی از میراگر تسلیمی با رفتار پیچشی که آن را میراگر تسلیمی-پیچشی یا به اختصار TFD[1] می نامیم مورد بررسی قرار می گیرد و توان جذب انرژی سازه مورد بررسی قرار می گیرد. بدین منظور سیستم پیشنهادی به صورت عددی در نرم افزار ABAQUS مورد بررسی غیر خطی قرار گرفته است و نتایج این تحقیق بدست آمده حاکی از آن است که استفاده از میراگر TFD سبب استهلاک انرژی در عضو رابط شده و سهم سایر اعضای سازه را در جذب انرژی به طور چشم گیری کاهش داده و رفتار سازه را در سطح عملکرد بهتری قرار می دهد.

یکی از بایسته‌های زندگی اجتماعی، تربیت فرزندان است؛ زیرا ایجاد خانواده متعادل، به این امر بستگی دارد. از این رو، تعلیم وتربیت فرزندان، همواره از دغدغه‌های والدین بوده است. پیش از آن‌ که سقراط را محاکمه کنند، از وی پرسیدند: بزرگ‌ترین آرزویی که در دل داری، چیست؟ پاسخ داد: «بزر‌گ‌ترین آرزوی من، این است که به بالاترین مکان آتن صعود کنم و با صدای بلند به مردم بگویم:‌ای دوستان! چرا با این حرص و ولع، بهترین و عزیزترین سال‌های زندگی خود را به جمع‌آوری ثروت و سیم و طلا می‌گذرانید؛ در حالی که آن‌گونه که باید و شاید، در تعلیم و تربیت اطفال‌تان که مجبور خواهید شد ثروت خود را برای آن‌ها باقی بگذارید، همت نمی‌گمارید؟».[1]
در این میان تربیت معنوی فرزندان اهمیت ویژه‌ای دارد، زیرا زمینه قرب الهی و تکامل فرزندان را فراهم می‌کند؛ فرزندانی که عطیه الهی و گلی از گل های بهشت ‌اند.[2]
 
[1]. جمعی از نویسندگان، سیمای خانواده در اسلام، ص 302-303.
[2]. ‏محمد بن یقوب کلینی، الکافی، ج‏6، ص 4: «الولد الصالح‏ ریحانه من‏ ریاحین‏ الجنه».

ماه رمضان ماه خدا، ماه قرآن و ماه ولایت است؛ زیرا در این ماه «قرآن صامت» نازل و قرآن ناطق (امام علی(ع)) شهید و امام حسن(ع) متولد می گردد. این تقارن می طلبد که به انتظارات قرآن و اهل بیت(ع) به ویژه  امام حسن(ع)، از شیعیان بپردازیم؛ زیرا در این ماه بندگان، برای عبادت، خشنودی خدا و کسب فضایل اخلاقی، رقابت می کنند. در این رقابت کسی برنده خواهد بود که خواسته های قرآن و امام حسن(ع) را برآورده کند. امام حسن(ع) فرمود: «إن‏ الله‏ جعل‏ شهر رمضان‏ مضمارا لخلقه‏ فیستبقون فیه بطاعته إلی مرضاته فسبق قوم ففازوا و قصر آخرون فخابوا؛[1] خداوند ماه رمضان را برای بندگان خود میدان مسابقه قرار داد. پس برخی در آن ماه با اطاعت و عبادت به سعادت و خشنودی الهی از یک دیگر سبقت خواهند گرفت و گروهی از روی بی توجهی و سهل انگاری خسارت و ضرر می نمایند».
انتظارات امام حسن(ع) متعدد است که در این نوشتار به برخی از آنها اشاره می شود.
 
[1]. ابن شعبه حرانی، تحف العقول، ص237.

یکی از دغدغه های مقام معظم رهبری(مد ظله العالی) شناخت شرایط و نیازهای جامعه است؛ از این رو معظم له همواره مساله شناسی و مفاهیم کاربردی دینی را رصد می کند. یکی از مفاهیم دینی «توصیه به حق» و «توصیه به صبر» است.[1] حضرت آیت الله خامنه ای(مدظله العالی) بارها در قالب نوشتار، سخنرانی و پیام بدین مساله اشاره و بر عملیاتی کردن آن پافشاری نموده است؛ زیرا به باور ایشان، تشکیل «جامعه مطلوب»، با بهره گیری از عوامل متعدد، ازجمله چهار اصل ذیل شکل می گیرد: 1- ایمان؛ 2- عمل صالح؛ 3- تواصی به حق؛ 4 تواصی به صبر. یعنی اگر این چهار عامل در جامعه وجود داشته باشد، سعادتمند و در غیر این صورت خسارت خواهد دید.
 
[1]. https://farsi.khamenei.ir/newspart-index?tid=1902

استکبارستیزی یکی از محوری‌ترین مفاهیم در اندیشه و گفتمان امام خمینی; و امام خامنه‌ایK است. استکبارستیزی امام; را می‌‌توان در اندیشه و روحیه ایشان جستجو نمود؛ چنانکه ایشان در طول عمر شریف خود این واقعیت را برای مردم ایران و جهان بیان کرد که دستیابی به استقلال، آزادی و عدالت، در گرو ایستادگی مردم محروم و مستضعف جهان است.[1] رهبر معظم انقلاب نیز مبارزه با استکبار را دارای پشتوانه علمی و خردمندانه دانسته است: «مبارزه با استکبار در انقلاب اسلامی و در میان ملت ما، یک حرکت معقول و منطقی و دارای پشتوانه‌ علمی و یک حرکت خردمندانه است؛ بر خلاف آنچه بعضی می‌خواهند وانمود بکنند که این یک حرکت شعاری است، احساساتی است، متکی به منطق و عقلانیت نیست؛ بعکس حرکت ملت ایران یک حرکت متکی به عقلانیت است...».[2] در برابر استکبار جهانی و در راس آن آمریکاست؛ از این رو امام; آمریکا را «شیطان بزرگ» و دشمن شماره یک مردم محروم و مستضعف جهان خواند.[3] شاید این سوال مطرح ‌شود که شاخصه‌های استکبارستیزی از منظر این دو امام بزرگوار چیست؟ امامین انقلاب چه ویژگی‌های مهم و ممتازی را برای استکبارستیزی بیان کرده‌اند؟ اگر چه درباره علل مبارزه با استکبار و یا راه‌های مبارزه با آن سخن فراوان گفته شده است، اما در خصوص این پرسش کار مهمی صورت نگرفته است. این نوشتار در پی بیان ویژگی‌های ممتاز استکبارستیزی از منظر امام خمینی; و امام خامنه‌ای  است.

اصل عزاداری برای رفتگان و عزیزان، در همه فرهنگ ها و ملت ها و از جمله در فرهنگ اسلامی وجود دارد و مورد تایید است. عزاداری برای سیدالشهدا (ع) نیز از این امر جدا نیست. عزاداری برای امام حسین (ع) از بزرگترین مصادیق بزرگداشت شعایر الهی و نشانه پروامندی دل هاست، زیرا حادثه کربلا حماسه جاودانه ای است که در اعماق وجود ما اثر گذاشته و با پوست و گوشت مردم ما عجین شده است، به گونه ای که با شنیدن آن قلب ها به تپش می افتد، دلها به سوز می آید، و چشم ها اشکبار می شود. عزاداری، واژه ای آیینی و نشان دهنده رفتار و مراسم خاصی است که هنگام وقوع مصیبت انجام و در قالب ها و نمادهای مختلفی، مانند روضه، مرثیه و عزاداری نمود پیدا می کند. در اینجا این سوال مطرح است که معیارهای عزاداری مطلوب و صحیح کدام است؟ نوشتار پیش رو می کوشد این سوال را از منظر امامین انقلاب، امام خمینی (ره) وامام خامنه ای (مدظله العالی) پاسخ دهد و در محورهای زیرسامان یافته است.

«خانواده»، رکن اساسی هر جامعه و نقطه آغازین زندگی انسان ها و نخستین کانون تمدن و آرامش بشری به شمار می آید، چنانچه این بنای مقدس از استحکام برخوردار باشد، چشم اندازهای روشنی در افق پیشرفت اجتماع بروز خواهد کرد؛ از این رو در منظومه فکری مقام معظم رهبری (مدظله العالی)، خانواده از ارکان مهم زیرساخت تمدن اسلامی است: «هدف ملت ایران و هدف انقلاب اسلامی، ایجاد یک تمدن نوین اسلامی است. این تمدن نوین دو بخش دارد: یک بخش، بخش ابزاری است؛ یک بخش دیگر، بخش متنی و اصلی و اساسی است...اما بخش حقیقی، آن چیزهایی است که متن زندگی ما را تشکیل می دهد؛ که همان سبک زندگی است... این، بخش حقیقی و اصلی تمدن است؛ مثل مسئله خانواده، سبک ازدواج...» 1 «انتقال فرهنگ ها و تمدن ها و حفظ اصول و عناصر اصلی یک تمدن و یک فرهنگ در یک جامعه و انتقالش به نسل های پی درپی، به برکت خانواده انجام می گیرد»2

«جمهوریت»، یکی از عناصر مهم تشکیل دهنده ی جمهوری اسلامی است که در جهت عینیت بخشیدن به آن، در ایران عزت مند، به طور میانگین هر ساله شاهد یک انتخابات مردمی هستیم. افتخارآمیزتر اینکه انتخابات برگزار شده در کشور ما، از نظر رعایت اخلاق و موازین اخلاقی، در مقایسه با بسیاری از کشورهای مشابه، درخشان ترین سابقه را برجای گذاشته است؛ اما نباید فراموش کرد که بداخلاقی های انتخاباتی، هرچند اندک، زیبنده ی جامعه ی اسلامی ارزشی و فضیلت گرا و نیز با اهداف بلند نظام اسلامی هم سویی ندارد؛ نظامی که همه ی ارکان تصمیم گیری و مدیریت آن را باید صالحانی تشکیل دهند که قرآن، فراهم سازی زمینه هایی را در عرصه های فردی، اجتماعی و الهی به دست و همت آنان نوید داده است:الذین إن مکناهم فی الارض اقاموا الصلاه و آتوا الزکاه و امروا بالمعروف و نهوا عن المنکر و لله عاقبه الامور؛ [1]‏ همان کسانی که هر گاه در زمین به آنها قدرت بخشیدیم، نماز را برپا می‏ دارند، زکات می‏ دهند، امر به معروف و نهی از منکر می‏ کنند و پایان همه ی کارها از آن خداست.بر این اساس باید برای برپایی ارزش ها در همه ی حوزه های اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی (امر به معروف) و مقابله با ضدارزش ها در همه ی ابعاد (نهی از منکر) و توجه به نیازهای جامعه (ایتاء زکات) گام برداشت. بدین ترتیب، مهم ترین رسالت اخلاقی انتخابات، تحقق کامل این نوید قرآنی است. به همین دلیل، از آغاز تا پایان تبلیغات و از پیروزی یا شکست تا پس از آن، نامزدها و هوادارانشان و پیروزشدگان و شکست خوردگان در انتخابات، باید اخلاق انتخاباتی و آداب اسلامی را رعایت کنند. نوشتار پیش رو، اخلاق انتخاباتی و وظایف مردم را تبیین می نماید و در دو محور سامان یافته است.

معاد باوری، از اصول ادیان توحیدی است که بعد از توحید، مهم ترین مساله دینی است؛ زیرا مبدا و معاد، مسیر زندگی انسان را تعیین و نگاه انسان به انسان و هستی را تغییر می دهد. امروزه اگر برخی را مشکلات روحی و روانی رنج می دهد، بدان جهت است که از دنیا و آخرت، تعریف صحیح و هدفمند ندارند. اگر انسان بداند که دنیا، مجموعه ای از رنج ها، تلخی ها، لذت ها، خواسته ها و نخواسته هاست، مطمینا معنای «چگونه بودن»، «چگونه زیستن» و «چگونه مردن» را درک می کنند. بر این اساس همه انبیا دعوت به دو حقیقت «مبدا» و «معاد»،[1] را در سرلوحه دعوت خود قرار داده اند؛ زیرا باورهای آخرت نگرانه به این حقیقت نظر دارد که هدف نهایی از منظر اسلام، حیات جاودان آخرت و دنیا، مقدمه ای برای آن است: «الدنیا خلقت‏ لغیرها و لم‏ تخلق‏ لنفسها».[2] انسان آخرت گرا باور دارد که زندگی به این چند روز دنیا محدود نیست؛ بلکه آنچه پیش روی دارد، از مقایسه قطره به دریا نیز کمتر است: «و ما هذه الحیاه الدنیا إلا لهو و لعب و إن الدار الآخره لهی الحیوان لو کانوا یعلمون».[3] بعضی جوامع اعتقادات دینی را مقوله ای جدا از زندگی انسان، تعریف و امور دینی را رابطه فردی انسان با خدا تلقی نموده اند و حال آنکه ایمان به خدا و روز قیامت در زندگی انسان نقش اساسی دارد. یکی از راه های نشان دادن این امر، مراجعه به متون دینی است. در این نوشتار برخی آثار فردی معادباوری از منظر قرآن و روایات بررسی می شود. [1]. نساء :162. [2]. محمد بن حسین شریف الرضی؛ نهج البلاغه؛ تصحیح صبحی صالح، ص852. [3]. عنکبوت: 64.

زیارت جامعه کبیره، یکی از برترین زیاراتی است که با فرازهای بلندش به جایگاه ایمه اطهار(ع) نظر دارد، زمینه معرفت برتر و عرفان کامل تر را فراهم می کند و ادب حضور آستان مقربان معصوم(ع) را به زایر می آموزد. معارف فراوان، عمیق و گسترده ای در این زیارت نهفته است که به تبیین نیاز دارد تا هم مقام حقیقی آن ذوات مقدس روشن شود و هم میزان تاثیر و کارآمدی آنان در همه عوالم وجود و شیون هستی دانسته شود. بر این اساس زیارت جامعه کبیره، یکی از مهم ترین ذخایر عالم تشیع در باب امام شناسی به شمار می رود و یک دوره کامل دانشگاه امام شناسی است. از محورهای مهم این زیارت نامه، آثار دنیوی و اخروی سه محور «ولایت به معنی محبت»، «ولایت تشریعی» و «ولایت تکوینی» است که در این زیارت نامه مطرح شده است. این نوشتار می کوشد بعضی آثار دنیوی و اخروی اقسام ولایت اهل بیت(ع) را بیان نماید؛ با این تفاوت که این آثار بدون تفکیک اقسام ولایت ارایه شده است.

زیارت جامعه کبیره، میراث گرانقدر دهمین پیشوای پیروان اهل بیت(ع)، امام هادی(ع) است. یکی از محورهای مهم فعالیت های فرهنگی سیاسی این امام بزرگوار، جهت تبیین جایگاه واقعی اهل بیت(ع) و گسترش مکتب تشیع، فرهنگ سازی برای زیارت قبور نیاکان خود، به ویژه امیرمومنان(ع) و امام حسین(ع) بوده است. به نظر می رسد که هدف امام هادی(ع) از این گونه اقدامات فرهنگی سیاسی، تبدیل کردن زیارتگاه های اهل بیت(ع) به مراکزی برای آشنا شدن مسلمانان با اسلام ناب و جایگاه اهل بیت(ع) در اسلام بود. این کوشش ارجمند، در برابر توطیه دشمنان اسلام که تلاش می کردند تا این پایگاه های مستحکم را در میان مردم، از بین ببرند و نیز برای مقابله با شیادانی که با نشر افکار غلوآمیز خود درباره امامان(ع)، زمینه ساز جدایی جامعه اسلامی از اهل بیت(ع) می شدند، انجام گرفت و بدین سان، مجموعه ای از زیارت نامه های ارزنده و آموزنده، از این امام بزرگوار به یادگار ماند که مشهورترین و معتبرترین آنها، «زیارت جامعه کبیره» است.[1] [1]. محمد محمدی ری شهری؛ شرح زیارت جامعه کبیره؛ ص 7.

انقلاب اسلامی ایران، تحولاتی ژرف و بنیادین در ساختار داخلی ایران و تحولاتی جهانی و نیز حکومتی الهی به ارمغان آورد. امروزه نه تنها اندیشمندان و نظریه سازان بی طرف غربی و شرقی، بلکه دشمنان نیز به عظمت و کارآمدی آن اعتراف دارند. بی تردید یکی از عوامل مهم معجزه آسای پیروزی انقلاب، معنویت بود؛ معنویتی که هم در پیروزی و هم در استمرار انقلاب نقشی بنیادی داشت؛ چنان که امام خمینی(ره) فرمود: «ما می دانیم که این انقلاب بزرگ که دست جهانخواران و ستمگران را از ایران بزرگ کوتاه کرد، با تاییدات غیبی الهی پیروز گردید. اگر نبود دست توانای خداوند، امکان نداشت یک جمعیت 36 میلیونی با آن تبلیغات ضداسلامی و ضدروحانی... (پیروز شود)».اکنون پس از گذشت چهار دهه از عمر این شجره پرامید، نیکوست به بازخوانی برخی دستاوردهای آن پرداخته شود.

دین، برنامه سعادت و رستگاری بشر و دین داری، نهادینه کردن آموزه ها و ارزش های دینی در همه ابعاد زندگی است که ثمره بسیاری برای فرد و اجتماع دارد. عواملی به صورت پیدا و پنهان، دین داری را تهدید می کند که یکی از آنها دین گریزی است. البته هیچ کس نمی تواند به طور کامل با دین قطع رابطه کند؛ زیرا دین داری یک امر فطری است. دین گریزی به معنای کم فروغ شدن ایمان و کم نور شدن چراغ دین در زندگی افراد، اختصاص به دین خاصی ندارد؛ بلکه دامن گیر همه ادیان و مکتب هاست و عوامل گوناگونی دارد. در این پژوهش برداشت های ناروا از دین، تقلیدهای ناآگاهانه و کورکورانه، عملکرد وابستگان به دین، جهل و نادانی، مسئولیت گریزی، دوستان ناباب، آرزوهای طولانی و هواپرستی، تعصب، لجاجت و فقر به عنوان علل و ریشه های دینگریزی تبیین می شود.