محمدرضا فولادی وندا

یکی از روش های آنالیز داده های چاه آزمایی، استفاده از روش مشتقات فشار است. در روش های آنالیزی دسته منحنی های الگو و روش های مرسوم، برای تشخیص ناحیه ها یا تفکیک نواحی مختلف اطراف دهانه چاه، احتیاج به نمودارهای خاصی بوده که این نمودارها از یک روش آنالیزی به روش دیگر متفاوت می باشد؛ بنابراین ما با طیف گسترده ای از نمودارها و متغیرها در چاه آزمایی به روش معمولی رو به رو هستیم. همچنین از آنجا که اکثر مخازن ایران همگن نبوده و ناهمگن هستند، در اکثر مواقع تشخیص ناهمگنی مخزن و نیز نوع ناهمگنی (گسل، شکاف، یا چندلایه بودن مخزن) مشکل و غیر ممکن است. برای رفع این مشکل، روشی به نام روش مشتقات فشار پیشنهاد شد. این روش مزیت های بسیار زیادی نسبت به روش های معمولی داشته است، از جمله:1.در روش مشتق فشار تشخیص نواحی و همچنین تشخیص همگن بودن و غیرهمگن بودن مخزن ساده است.
2.تشخیص نوع رژیم جریانی حاکم بر مخزن و شکل جریان سیالات در قسمت های مختلف مخزن آسان است.
3.هر نوع جریان یک صورت مشخصه در مشتق دارد که یک ابزار تشخیص عالی است.

در تفسیر آزمایش داده های فشاری چاه ها، برای دستیابی به رابطه بین عکس العمل فشار و تاریخچه دبی جریان سیال از مدل ریاضی استفاده می شود. اگر با توجه به یکسان بودن تاریخچه دبی سیال در مدل و میدان، عکس العمل فشار در مدل مشابه عکس العمل فشار مخزن باشد، می توان نتیجه گرفت که پارامترهای مخزن (تراوایی موثر، ضریب پوسته، فشار متوسط مخزن، انباشتگی چاه، شاخص بهره دهی و...) بدست آمده از مدل، همان پارامترهای واقعی مخزن هستند. با اندازه گیری تغییرات فشار برحسب زمان و تفسیر این تغییرات، اطلاعاتی راجع به چاه و مخزن به ما می دهد که در طرح توسعه میدان مورد استفاده قرار می گیرد.
در این مقاله انواع روش های تفسیر داده های چاه آزمایی (روش های مرسوم، روش دسته منحنی های الگو، روش مشتق فشار) مورد بررسی قرار داده و مشخص گردید که در روش مشتق فشار، تنها با رسم یک نمودار، آنالیز داده ها و تشخیص رژیم جریانی حاکم بر مخزن و شکل جریان سیالات در قسمت های مختلف مخزن صورت می گیرد. در نهایت دستیابی به پارامترهای مخزن آسان می باشد.