به جمع مشترکان مگیران بپیوندید!

تنها با پرداخت 70 هزارتومان حق اشتراک سالانه به متن مقالات دسترسی داشته باشید و 100 مقاله را بدون هزینه دیگری دریافت کنید.

برای پرداخت حق اشتراک اگر عضو هستید وارد شوید در غیر این صورت حساب کاربری جدید ایجاد کنید

عضویت
فهرست مطالب نویسنده:

محمدرضا لک

  • بهروز اسدی*، اسماعیل بیضایی، حسین غفاری خلیق، حمیدرضا دری، علی اکبر قنبری، عادل غدیری، محمدرضا لک، مسعود دادیور، حسین آسترکی، فرود صالحی، رحیم احمدوند

    لوبیا قرمز رقم افق برای اولین بار در سال1373 با نام لاین D81083 از مرکز بین المللی تحقیقات کشاورزی مناطق گرمسیری (CIAT) وارد ایران شد و در آزمایشات متعدد به نژادی، به زراعی، گیاه پزشکی و تحقیقی ترویجی مورد بررسی قرار گرفت. این لاین، در آزمایش مقایسه عملکرد و بررسی سازگاری ارقام لوبیا قرمز در منطقه خمین با عملکرد دانه 2324 کیلوگرم در هکتار نسبت به شاهد گلی 11 درصد برتری داشت و همچنین به دلیل زودرسی، فرم بوته ایستاده و بازارپسندی عالی دانه مورد گزینش قرار گرفت. لاین مذکور در شرایط تنش خشکی، کمترین کاهش عملکرد را داشته بود و نسبت به رقم گلی، از شاخص حساسیت کمتر و شاخص تحمل به خشکی بیشتر برخوردار بود. این لاین با کارآیی مصرف آب 0/28 کیلوگرم بر متر‏مکعب در شرایط تنش خشکی کارآیی مصرف آب بسیار خوبی را دارد. این رقم نسبت به بیماری ویروسی موزاییک معمولی لوبیا مقاوم می‏ باشد. رقم افق نسبت به ارقام رایج لوبیا قرمز 25-20 روز زودرس ‏تر است و نسبت به ارقام قبلی حداقل چهار مرحله آبیاری کمتری نیاز داشته و با کاشت آن در شرایط آبیاری غرقابی حداقل تا 3400 متر‏مکعب در مصرف آب صرفه جویی می‏گردد. این رقم برای مناطقی که به دلیل سرمای زودهنگام پاییزه امکان کاشت لوبیا را نداشته و یا مناطقی که زمان کاشت لوبیا به دلیل مصادف شدن با آبیاری محصولات پاییزه (گندم، جو و کلزا) در فصل بهار با تاخیر انجام می‏شود توصیه می‏ گردد

    کلید واژگان: معرفی رقم، لوبیا قرمز، زودرس، تیپ ایستاده
    B. Asadi *, E. Beyzaei, H. Ghafari Khaligh, H. R. Dori, A. A. Ghanbari, A. Ghadiri, M. R. Lak, M. Adivar, H. Astaraki, F. Salehi, R. Ahmadvand

    The red bean Ofogh cultivar introduced to Iran in 1994 under the name of Line D81083 from the International Center for Tropical Agriculture (CIAT) and was evaluated in several experiments with breeding, agro-techniques, plant protection and onfarm aspects. This cultivar with grain yield of 2324 kgha-1 had 11% higher yield compared to the Goli check cultivar in evaluation of adaptability of red bean cultivars in Khomein region. Based on its grain yield and also due to early maturity, plant stand type, excellent grain size and good marketing this line was selected for further studies. Ofogh cultivar had the lowest yield reduction under drought stress conditions and had a lower susceptibility index and higher drought tolerance index compared to Goli check cultivar. Also, with an efficiency of 0.28 kgm-3 under drought stress conditions, it had a good water use efficiency. This cultivar is resistant to bean common mosaic virus disease. Also, it is 20-25 days early mature than conventional red bean cultivars and cut down at least four irrigations, where under flood irrigation conditions it will save at least 3400 m3 of water consumption. This cultivar is recommended for areas where cultivation of beans is not possible due to early autumn cold damage, or in the areas where bean planting time is delayed in spring due to coincidence with irrigation of autumn crops such as wheat, barley and canola.

    Keywords: Cultivar release, Red bean, Early maturity, bush type
  • محمدرضا لک*، عادل غدیری، ابوالفضل هدایتی پور

    بیماری پوسیدگی فوزاریومی ریشه لوبیا با عامل Fusarium solani f. sp. phaseoliیکی از بیماری های مهم لوبیا در اراضی تحت کشت این محصول می باشد. به منظور بررسی راه کارهای به زراعی موثر در کنترل این بیماری، آزمایشی به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار طی دو سال زراعی در قطعه زمینی با سابقه آلودگی به قارچ عامل بیماری در پردیس تحقیقات و آموزش لوبیای کشور واقع در شهرستان خمین اجرا شد. نوع کشت در چهار سطح شامل کشت کرتی، کشت جوی و پشته بدون خاک دهی، کشت جوی و پشته با یک بار خاک دهی و کشت جوی و پشته با دو بار خاک دهی در کرت های اصلی، ارقام لوبیا در دو سطح شامل لوبیا قرمز افق و یاقوت و تراکم بوته در سه سطح شامل 20، 30 و 40 بوته در مترمربع به صورت فاکتوریل در کرت های فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که رقم یاقوت دارای بیش ترین عملکرد دانه و حداقل شدت بیماری پوسیدگی ریشه بود. هم چنین افزایش تراکم بوته سبب افزایش معنی دار شدت بیماری پوسیدگی فوزاریومی ریشه شد. در بین روش های مختلف کاشت، کم ترین شدت بیماری پوسیدگی فوزاریومی ریشه در روش کاشت جوی و پشته همراه با یک بار خاک دهی مشاهده شد. بالاترین عملکرد دانه از کشت رقم یاقوت با تراکم 30 بوته در مترمربع، در کشت جوی و پشته با یک بار خاک دهی به دست آمد. لذا توصیه می شود در مناطقی با پتانسیل بالای این بیماری، تغییر در روش کاشت لوبیا از مسطح به جوی و پشته ای به همراه عملیات خاک دهی پای بوته ها، انجام شود.

    کلید واژگان: تراکم بوته، حبوبات، خاکدهی، روش کشت، فوزاریوم
    MohammadReza Lak *, Adel Ghadiri, Abolfazl Hedayatipour

    Bean root rot disease caused by Fusarium solani f. sp. phaseoli is one of the major diseases associated with beans. In order to evaluate effective agronomic strategies to control this disease, an experiment has been carried out as a factorial split plot arrangement in randomized complete block design with three replications over two years. The experiment takes place in a farm with a history of infection with the causal agent of root rot disease at the Bean Research and Education Campus of Khomein City. Type of cultivation includes flat-striped method, furrowing method without hilling up, furrowing method with one time hilling up, and furrowing method with two times of hilling up in main plot. Also, the two red bean cultivars involve Ofogh and Yaghout and the three plant density include 20, 30, and 40 plant/m2 in a sub-plot with factorial arrangement. Results show that among the studied cultivars, the highest grainyield and minimum bean root rot severity belong to Yaghout cultivar. Additionally,, increasing the plant density adds to the severity of Fusarium root rot disease. Among the different methods of planting, the least root rot severity occurs in the furrowing method with one time of hilling up, while the highest grain yield is obtained from cultivation of Yaghout at a density of 30 plant/m2 in furrowing planting method with one time hilling up. Therefore, in those areas where the occurrence of this disease is very potential, it is necessary to change the method of bean planting from flat to furrowing method and hilling up the plants.

    Keywords: Fusarium, Hilling up, Plant density, Planting methods, Pulse crop
  • محمدرضا لک*، عادل غدیری، مصطفی گودرزی

    بیماری سوختگی باکتریایی معمولی لوبیا با عامل Xanthomonas axonopodis pv. phaseoli یکی از بیماری های مهم لوبیا است که باعث کاهش عملکرد و کیفیت بذر می شود. استفاده از ارقام مقاوم یکی از روش های موثر کنترل بیماری است. در این بررسی 15 ژنوتیپ لوبیا در کنار رقم صدری به عنوان شاهد طی سال های 1394 و 1395 در مزرعه مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی کشت و در مرحله قبل از گل دهی با سوسپانسیون 7 10 سلول باکتری در میلی لیتر مایه زنی و میزان مقاومت ژنوتیپ ها در مرحله قبل از رسیدگی فیزیولوژیکی ارزیابی شد. نتایج نشان داد، بیماری سوختگی باکتریایی به طور متوسط منجر به کاهش عملکرد به میزان 2/33 درصد در لاین های مورد مطالعه شد. همچنین اجزاء عملکرد شامل تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف و وزن صد دانه در شرایط آلودگی به بیماری به ترتیب 9/28، 17 و 6/15 درصد کاهش نشان دادند. براساس استفاده از روش تجزیه به عامل ها و تجزیه کلاستر، پنج لاین لوبیا که دارای بیشترین شاخص های میانگین هندسی بهره وری و تحمل به تنش و کمترین شاخص حساسیت نسبت به کل ژنوتیپ ها بودند، شناسایی و انتخاب شدند. ژنوتیپ های VAX3 و Ks31118 به دلیل بازارپسندی و رنگ دانه مناسب، قابلیت معرفی و نام گذاری مستقیم به عنوان ارقام لوبیا قرمز مقاوم به بیماری سوختگی باکتریایی معمولی را دارا بودند؛ همچنین از لاین های VAX1، VAX5 و VAX6 می توان به عنوان والدین تلاقی، در برنامه هیبریداسیون ارقام لوبیا به منظور معرفی ارقام مقاوم به این بیماری، استفاده کرد.

    کلید واژگان: استان مرکزی، سوختگی باکتریایی معمولی، لوبیا، مقاومت
    M.R. Lak *, Adel Ghadiri, Mostafa Goodarzi

    Common bacterial blight (CBB), caused by Xanthomonas axonopodis pv. phaseoli (Xap), is one of the major diseases in common bean fields leading to significant losses in yield and seed quality. Application of resistant varieties is the effective disease management. In this study, 15 bean genotypes with the Sadri cultivar as a check varaiety were cultivated in the field of Agricultural and Natural Resources Research Center of Markazi province during 2015 and 2016 which were inoculated with bacterial suspension (107 cell/ml) before flowering stage. The resistance of genotypes was assessed in the pre-physiological maturity stage. The results showed that CBB reduced yield average 33.2% in the studied lines. Also, yield components including number of pods per plant, number of seeds per pod and one hundred seed weight reduced 28.9%, 17% and 15.6% respectively.Finally, based on factor and cluster statistic analysis, five bean lines with the highest geometric mean productivity and steress tolerance index and the lowest stress susceptibility index were selected. VAX3 and Ks31118 genotypes were released as CBB resistant red bean varieties due to their marketability and suitable grain color. Also VAX1, VAX5 and VAX6 lines can be used as the parents in bean hybridization programs to release resistant varieties to this disease.

    Keywords: Common bean, common bacterial blight, resistance, Markazi Province
  • محمدرضا لک*، حسین بیات
    یکی از مشکلات مهم در تولید و پرورش انواع گل های زینتی حضور علف های هرز است که باعث کاهش عملکرد کمی و کیفی گل می شود. آزمایش های مزرعه ای به منظور بررسی تاثیر علف کش های مختلف بر کنترل علف های هرز مزارع گلایول و زنبق طی سال 91-1390 در ایستگاه تحقیقات گل و گیاهان زینتی محلات انجام شد. علف کش های مورد بررسی شامل تریفلوسولفورون متیل (DF 50%) به میزان 40 گرم در هکتار؛ اکسی فلورفن (EC 24%) به میزان 75/0 و 2 لیتر در هکتار؛ آیوکسینیل (EC 22. 5%) به میزان 3 لیتر در هکتار؛ پاراکوات (SL 20%) به میزان 3 لیتر در هکتار؛ اکسادیازون (SL 12%) به میزان 3 لیتر در هکتار؛ دیورون (WP 80%) به میزان 2 کیلو گرم در هکتار؛ آترازین (WP 80%) به میزان 1 و 5/1 کیلو گرم در هکتار؛ پندی متالین (EC 33%) به میزان 3 لیتر در هکتار؛ ایمازتاپیر (SL 10%) به میزان 75/0 لیتر در هکتار و نیکوسولفورون (SC 4%) به میزان 2 لیتر در هکتار بود. نتایج نمونه برداری از کرت های آزمایشی نشان داد علف های هرز مهم در مزرعه گلایول شامل پیچک صحرایی (Convolvulus arvensis) ، علف شور (Salsola kali) و تاج خروس (Amaranthus retroflexus) و در مزرعه زنبق شامل خاکشیر (Sisymbrium irio) ، جو وحشی (Hordeum spontaneum) و چشم گربه ای (Nonnea persica) بود. گیاهسوزی ناشی از مصرف علف کش های مختلف در زنبق ناچیز یا بدون تاثیر بود. در کشت گلایول علف کش آیوکسینیل باعث گیاهسوزی در حاشیه برگ های این گیاه گردید. موثرترین تیمارها شامل آترازین پیش رویشی 5/1 کیلوگرم در هکتار، آترازین 1 کیلوگرم در هکتار و یک بار وجین دستی قبل از گل دهی با بیش از 90 درصد کاهش و علف کش دیورون با بیش از 80 درصد کاهش در تعداد و وزن خشک علف های هرز در کشت های گلایول و زنبق بود. تاثیر علف کش اکسی فلورفن در کنترل علف های هرز کشت های گلایول و زنبق نسبتا خوب و کمتر از علف کش های آترازین و دیورون بود.
    کلید واژگان: آترازین، اکسی فلورفن، تریفلوسولفورون، دیورون، گل های شاخه بریده
    M. R. Lak *, H. Bayat
    Weeds are one of the main pests of ornamental flower fields. To study the effects of various herbicides in weed control of gladiolus and iris fields, trials were carried out during 2011-2012 at Mahallat Ornamental Plants Research Center, Iran. Weed control treatments included triflusulfuron methyl (DF 50% ) 40 g/ha, oxyfluorfen (EC 24%) 2 and 0.75 l/ha, ioxynil (EC 22.5%) 3 l/ha, paraquat (SL 20%) 3 l/ha, oxadiazon (SL 12%) 3 l/ha, diuron (WP 80%) 2 kg/ha, atrazine (WP 80%) 1 and 1/5 kg/ha, pendimethalin (EC 33%) 3 l/ha, imazethapyr (SL 10%) 0.75 l/ha, nicosolfuron (SC 4%) 2 l/ha. The main weeds in gladiolus field were Convolvulus arvensis, Salsola kali and Amaranthus retroflexus and in iris field were Sisymbrium irio, Hordeum spontaneum and Nonnea persica. Crop injury resulting from the application of herbicides in iris was little or not at all. Use of ioxynil treatment caused phytotoxicity in gladiolus flower. The most effective herbicides in controlling weed density and dry weight in both gladiolus and iris fields were atrazine 1.5 kg/h and 1 kg/h with one hand weeding before flowering with 90% and diuron with 80% reduction in weed number and dry weight respectively. The effect of oxyfluorfen on weed control in gladiolus and iris cultivations was comparitively good but less than ioxynil and diuron treatments.
    Keywords: Atrazine, Cut flowers, Diuron, Oxyfluorfen, Triflosulfuron
  • محمدرضا لک*، بهروز اسدی، حمیدرضا دری
    بیماری پوسیدگی فوزاریومی ریشه با عامل Fusarium solani f. sp. phaseoli از بیماری های مهم لوبیا در کشور می باشد. این بیماری در استان مرکزی هر ساله خسارت های زیادی به کشاورزان می زند. وجود شرایط نامساعد محیطی از جمله کم آبی می تواند بر شدت خسارت بیماری اثر بگذارد. در این تحقیق واکنش 100 ژنوتیپ لوبیا سفید به قارچ عامل بیماری پوسیدگی فوزاریومی ریشه در قالب طرح آماری آگمنت در دو شرایط آبیاری مطلوب و تنش خشکی ارزیابی شد. اعمال تنش خشکی در مرحله ظهور سومین سه برگچه لوبیا آغاز و تا زمان برداشت ادامه یافت. آبیاری در شرایط مطلوب و تنش خشکی به ترتیب بر اساس 50 و 100 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A انجام شد. ارزیابی شدت بیماری پوسیدگی فوزاریومی ریشه با مقیاس 1 (ایمن) تا 5 (بسیار حساس) انجام شد. عملکرد ژنوتیپ ها در شرایط آبیاری مطلوب و تنش خشکی با استفاده از شاخص های تحمل شامل میانگین تولید، میانگین هندسی، تحمل به خشکی، شاخص تحمل و حساسیت به خشکی بررسی گردید. در شرایط تنش خشکی شدت بیماری پوسیدگی فوزاریومی ریشه به شدت افزایش یافت. افزایش شدت بیماری در شرایط تنش خشکی باعث کاهش معنی دار عملکرد دانه، ارتفاع بوته، وزن صد دانه، تعداد غلاف در بوته و تعداد دانه در غلاف شد. بین شدت بیماری و شاخص های تحمل به خشکی، میانگین تولید، میانگین هندسی و عملکرد در شرایط تنش خشکی همبستگی منفی معنی داری وجود داشت. بنابراین، تنش خشکی با افزایش شدت بیماری پوسیدگی فوزاریومی ریشه و کاهش میزان تحمل به تنش خشکی، حساسیت ژنوتیپ های لوبیا به این بیماری را افزایش می دهد.
    کلید واژگان: آگمنت، شاخص های تحمل، همبستگی
    M.R. Lak *, B. Assadi, H.R. Dorri
    Root rot caused by Fusarium solani f.­sp. phaseoli is an important disease of beans in Iran. It causes considerable damages to bean production in Markazi Province. Unfavorable conditions such as drought stress can enhance disease severity. In this research, reaction of 100 white bean genotypes to Fusarium solani f.­sp. phaseoli in drought stress condition was evaluated. Drought stress was applied at V4 growth stage (third trifoliate leaf) and continued until harvest. Irrigation was done after 50 and 100 mm evaporation from evaporation pan (A class) for optimum and stress conditions, respectively. Disease severity was rated on a scale of 1 (immune) to 5 (very susceptible). The experiment was carried out in augment design. Bean genotypes yield under normal irrigation and drought stress conditions was calculated with tolerance indices such as mean value of production (MP), geometric mean value of production (GMP), stress tolerance index (STI), stress susceptibility index (SSI) and tolerance index (TOL). Fusarium root rot severity was greater in drought stress condition. In drought condition, growth parameters viz yield, plant height, 100-seed weight, number of pods in plant and number of seeds in pod were significantly decreased. There was a negative and significant correlation among disease severity and yield in drought stress condition and tolerance indices including STI, MP and GMP. At the same time susceptibility to Fusarium root rot of bean genotypes increased with decreasing of tolerance levels and tolerance indices in drought stress condition.
    Keywords: Augment, correlation, tolerance indices
  • حمیدرضا دری*، بهروز اسدی، عادل غدیری، محمدرضا لک، مظاهر یوسفی، علی اکبر قنبری، اسماعیل بیضایی، مسعود کامل، محمدحسن کوشکی، حسین آسترکی، راشین پورمتین، مریم حاتم آبادی فراهانی
    رقم غفار اولین بار در سال 1374 در قالب توده نسل F2 از مرکز تحقیقات بین المللی گیاهان گرمسیری (CIAT) وارد ایران شد.در سال های 1387 تا 1389 در آزمایش سازگاری که در سه منطقه خمین، بروجرد و زنجان انجام شد، از نظر عملکرد دانه در هر سه منطقه رقم غفار نسبت به شاهد محلی خمین برتر بود. در زنجان با عملکرد 4474 کیلوگرم در هکتار در خمین با عملکرد 2922 کیلوگرم در هکتار و در بروجرد با عملکرد2965 کیلوگرم در هکتار نسبت به شاهد 1/27 درصد برتری داشت. در مجموع سه منطقه و طی سه سال نسبت به شاهد محلی خمین با عملکرد 3376 کیلوگرم در هکتار 8/25 درصد افزایش تولید نشان داد. سال 1381 به منظور ارزیابی مقاومت ژنوتیپ های لوبیا به آفت کنه دو لکه ای 36 ژنوتیپ لوبیا در قالب طرح لاتیس مستطیل بررسی شد. در این تحقیق رقم غفار جزء ژنوتیپ های با عملکرد بالا و دارای بالاترین عملکرد براساس شاخص ترکیبی مقاومت به کنه دولکه ای بود. در سال های 89-1388 آزمایش های تحمل به تنش خشکی انجام شد و عملکرد رقم غفار در هر دو شرایط آبیاری نرمال و تنش خشکی نسبت به شاهد صدری به ترتیب 2/25 و 57 درصد افزایش داشت. همچنین در سال 1389 پروژه تحقیقی ترویجی رقم غفار با عملکرد 5/2824 کیلوگرم در هکتار 27 درصد افزایش تولید داشت. در نهایت با توجه به آزمایشاتمتعدد رقم غفار از نظر عملکرد، سازگاری، بازارپسندی، مقاومت به آفت کنه دولکه ای و تحمل به خشکی نسبت شاهد صدری برتری نشان داد. رقم غفار دارای تیپ بوته2 ( ایستاده و رشد نامحدود)، کلاس تجاری Cranberry، وزن 100 دانه 40 گرم است.
    کلید واژگان: رقم، غفار و لوبیا
    B. Asadi *, A. Ghadiri, Mr. Lak, M. Yousefi, Aa. Ghanbari, E. Beizai, M. Kamel, Mh. Kooshki, H. Asteraki, R. Poormatin, M. Hatamabadi Farahani
    Ghaffar cultivar was introduced during 1995 in the form of F2 generation from the International Research Center for Tropical (CIAT) for the first time. Adaptability tests were performed in three areas including Khomein, Boroujerd and Zanjan during 2008 to 2010 that line of Ghaffar was superior in compared to Khomein control. This cultivar in Zanjan by producing 4474 kg ha-1, Khomein 2922 kg ha-1 and Boroujerd by producing and 2965 kg ha-1, which was 32.1%, 16.1% and 27.1% respectively was superior than Khomein as control. Overall in 3 locations and 3 years Ghaffar produced 3376 kg ha-1 more grain yield than control that was about 25.8% increase in grain yield. During 2002 resistance of 36 bean genotypes evaluated to two-spotted mite in a rectangular lattice design. In this study, Ghaffar was the one of the genotype with high-yield and had the highest resistance to the two-spotted mite based on composite index of resistance. Drought tolerance tests were performed during 2009-2010 and yield of Ghaffar was higher than Sadri as control, in normal irrigation and drought stress by about 25.2 and 57% per hectare respectively. Also in 2010, research project extension was conducted and Ghaffar produced 2824.5 kg ha-1 which was 27% more than control. Finally, according to several tests, Ghaffar line in terms of yield, compatibility, marketing, pest resistance and drought tolerance showed superiority to Sadri control. Line Ghaffar has high yield with plant type 2 (indeterminate standing), business class Cranberi, 100-grain weight 40 grams.
    Keywords: Chiti bean, Ghaffar, Variety
  • حمیدرضا دری، محمدرضا لک*، بهروز اسدی

    بیماری سوختگی باکتریایی معمولی با عامل Xanthomonas axonopodis pv. phaseoli یکی از مهمترین بیماری های لوبیا در ایران و جهان محسوب می شود. استفاده از سموم شیمیایی تاثیری در کنترل بیماری ندارد. بهترین روش کنترل بیماری، استفاده از ارقام مقاوم با تولید محصول پایدار می باشد. در این پژوهش، 26 ژنوتیپ لوبیا جهت ارزیابی پایداری و سازگاری عملکرد در شرایط آلودگی مصنوعی و غیرآلوده به بیماری سوختگی باکتریایی معمولی لوبیا طی سال های 1386 و 1387 در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی ارزیابی شد. پایداری ژنوتیپ های لوبیا به روش های رگرسیونی، تجزیه اثرات اصلی جمع پذیر و اثرات متقابل ضرب پذیر (AMMI) و مویر انجام گردید. در روش رگرسیون باتوجه به سه عامل عملکرد، ضریب زاویه و انحراف از رگرسیون، ژنوتیپ 21407 مناسب ترین ژنوتیپ انتخاب شد. در تجزیه امی دو مولفه اصلی اول و دوم جمعا 90 درصد تغییرات اثرات متقابل ژنوتیپ × محیط را توجیه می کنند. نمودار دو طرفه میانگین عملکرد و مولفه اصلی اول نشان داد ژنوتیپ های 21407 و 21275 از عملکرد بالا و پایداری مناسب برخوردار بودند. بر اساس تجزیه واریانس مویر، 21 درصد اثرات متقابل ژنوتیپ × محیط مربوط به واریانس هتروژن (HV) و 79 درصد مربوط به اثر متقابل غیر همبسته ((IC می باشد. در این روش ژنوتیپ 21410 کمترین درصد مجموع مربعات اثرات متقابل ژنوتیپ در محیط و بیشترین پایداری را نشان داد. در مجموع، براساس سه شاخص پایداری، عملکرد و مقاومت به بیماری، لاین 21407 مناسب ترین ژنوتیپ شناسایی گردید.

    کلید واژگان: امی، پایداری، رگرسیون، لوبیا، مویر
    Hamidreza Dorri, Mohammadreza Lak, Behroz Assadi

    Common bacterial blight (CBB) caused by Xanthomonas axonopodis pv. phaseoli is a serious disease of bean fields in Iran and the world. Chemical control of CBB is inefficient, therefore the use of resistant genotypes with stability production is the most suitable alternative. Stability and adaptability of 26 bean genotypes yield in the presence and absence of CBB were evaluated in Agricultural Research and Natural Resources Center of Markazi Province, in 2007 and 2008 using regression analysis, the additive main effects and multiplicative interactions (AMMI) and muir methods. The best genotype in regression analysis, based on yield, regression coefficient and deviation from regression was 21407. In AMMI analysis, the first two interaction principal component axes (IPCA1 & IPCA12) explained 90% of the genotype×environment interaction. Biplot of yield mean and IPCA1 showed that genotypes 21407 and 21275 were the most stable with high yield. In muir method, 21% and 79% of the genotype×environment interaction belonged to heterogeneous variance (HV) and imperfect correlation (IC), respectively. In this method the genotype 21410 had the least total sum of squares of genotype × environment interaction, so it was the most stable genotype. According to all results, the best genotype was 21407 based on stability, yield and resistant to CBB.

    Keywords: AMMI, Bean, Muir, Regression, Stability
  • محمدرضا لک، حمیدرضا دری، لیلا فراهانی
    به منظور بررسی تاثیر مداخله علف های هرز بر عملکرد و اجزاء عملکرد لوبیا (Phaseolus vulgaris L.)، آزمایشی به صورت طرح کرت های خرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در ایستگاه ملی تحقیقات لوبیا در خمین طی سال های 1378 و 1379 اجرا شد. کرت های اصلی شامل آلودگی طبیعی به علف های هرز و کنترل کامل علف های هرز در تمام فصل رشدی لوبیا و کرت های فرعی شامل هشت رقم/لاین لوبیا شامل دهقان، دانشکده، ناز، گلی، تلاش، صدری، محلی خمین و COS16 بود. مقایسه میانگین صفات نشان داد که تداخل علف های هرز عملکرد، تعداد دانه در بوته، تعداد دانه در غلاف و تعداد غلاف در بوته را به ترتیب 45%، 39%، 5% و 36% کاهش داد. رقم گلی و تلاش با بیشترین شاخص تحمل رقابت به علف های ارقام برتر شناخته شد. بررسی ضرایب همبستگی نشان دهنده همبستگی منفی و بسیار معنی دار وزن خشک علف های هرز با عملکرد و اجزاء عملکرد ارقام لوبیا بود.
    کلید واژگان: تجزیه مرکب، علف هرز، عملکرد، لوبیا، همبستگی صفات
    Mohammad Reza Lake, Hamid Reza Dorrii, Liela Farahani
    In order to determine the effect of weeds on yield and yield components of common bean (Phaseolus vulgaris L.)، this research was carried out as split plot in randomized complete block، with four replications، in Khomein Bean Research Station during 1999 and 2000. There were two plots including naturally contaminated with weeds، and complete weed control. There were also eight subplots containing the following ban cultivars/lines: Dehghan، Daneshkadeh، Naz، Goli، Talash، Mahali Khomein، Sadri and Coc16 bean. Mean comparisons of traits showed that presence of weeds caused loss of 45% in yield، 39% in number of seeds for plant، 5. 1% number of seeds per pod، 36% number of pods in studied cultivars/lines. Goli and Talash with the highest ability of weed competition were superior among studied cultivars. The coefficients of correlation indicated negative and significant correlation of weed dry weight with yield.
    Keywords: Bean, compound analysis, correlation of traits, weed, yield
  • محمدرضا لک*، حمیدرضا دری
    بیماری سوختگی باکتریایی معمولی با عامل Xanthomonas axonopodis pv. phaseoliیکی از بیماری های مهم لوبیا است که باعث کاهش کمیت و کیفیت بذر می گردد. استفاده از ارقام مقاوم موثرترین روش کنترل بیماری است. این تحقیق به منظور شناسایی ژنوتیپ های مقاوم لوبیا به بیماری سوختگی باکتریایی معمولی در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی به اجرا درآمد. در این بررسی ده ژنوتیپ به عنوان ژنوتیپ های مقاوم و نیمه مقاوم به بیماری سوختگی باکتریایی لوبیا شناسایی شدند. لاین 31118 مقاوم ترین ژنوتیپ بود. چهار ژنوتیپ از ده ژنوتیپ مقاوم و نیمه مقاوم به بیماری شامل 21400، 21320،21407 و شاهد سیات 2 دارای عملکرد بیشتر از میانگین عملکرد در شرایط آلودگی و عدم آلودگی به بیماری سوختگی باکتریایی بودند و به عنوان لاین های برتر آزمایش معرفی شدند.
    کلید واژگان: Xanthomonas axonopodis، مقاومت به بیماری، مقیاس بیماری
    Mohammad Reza Lakk*, Hamid Reza Dorri
    Common Bacterial Blight (CBB) of bean caused by Xanthomonas axonopodis pv. phaseoli is a seriously important disease that adversely affects the quantity and quality of seed. Cultivation of resistant cultivars is the most effective method of the disease control. To identify disease resistant genotypes of selected beans، an experiment was conducted in Agriculture and Natural Resources Research Center of Markazi province. A number of 10 genotypes were identified as resistant and semi resistant to CBB. Line 31118 was found out as the most resistant. Four of the 10 Lines namely 21400، 21320، 21407، and CIAT check 2 were either resistant or semi resistant to CBB with yields higher than average in either infected or noninfected by CBB. They were introduced as the top genotypes.
    Keywords: Xanthomonas axonopodis, Disease resistant, Disease index
  • ابوالفضل هدایتی پور، محمدرضا لک، معرفت مصطفوی راد
    به منظور بررسی اثر نوع علف کش و ابزار خاک ورزی بر علف های هرز، عمکرد و برخی صفات زراعی لوبیا، دو آزمایش مزرعه ای در طی سال های زراعی 1386 و 1387 در ایستگاه تحقیقات لوبیای خمین به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار انجام شد.تیمار ها شاملکاربرد دو نوع علف کش تری فلورالین و اتال فلورالین و سه نوع ادوات خاک ورزی شامل روتیواتور، دیسک و کولتیواتور بود. نتایج تجزیه واریانس مرکب نشان داد که اثر ادوات خاک ورزی و نوع علف کش بر روی عملکرد محصول و جمعیت علف های هرز در سطح احتمال 5 درصد معنی دار بود. در این تحقیق، کاربرد علف کش اتال فلورالین و روتیواتور از نظر افزایش عملکرد دانه لوبیا (54/23 درصد) و کاهش جمعیت علف های هرز (25/89 درصد) نسبت به تیمار شاهد برتری داشت. همچنین، ادوات خاک ورزیروتیواتور و دیسک برای اختلاط علف کش ها با خاک به ترتیب برتری نشان دادند.
    کلید واژگان: لوبیا، علف کش، ادوات خاک ورزی، عملکرد کمی
    In order to evaluate the effects of type of herbicide and tillage implements on weeds control, seed yield and some agronomic traits ofbean (Phaseolous vulgaris L.), two field experiments were carried out as factorial arrangement in complete block design with three replications during 2007 and 2008 growing seasons at Khomain Research Station (49º 57´ N; 33º 39´ E, and 1930 m above sea level) in Agricultural and Natural Resources Research Center of Markazi Province. Two types of herbicides including Trifluralin and Ethalfluralin and three tillage implements such as rotary plow, disc and cultivator, comprised the experimental factors. Results of combined analysis showed that the effect of tillage implements and type of herbicide for seed yield and weed population were significant at 5% probability. In this research, application of Ethalfluralin and rotary plow had superiority for enhancement of seed yield and decrement of weeds population. In addition, tillage implements such as rotary plow and disc showed superiority for incorporation of soil and herbicide, respectively.
    Keywords: Bean, Herbicide, Tillage Implements, Seed Yield
  • محمدرضا لک، مهدی مین باشی معینی، مریم حاتم آبادی فراهانی
    شناسایی علف های هرز مزارع گندم آبی به عنوان اساسی ترین اقدام در مدیریت علف های هرز این محصول محسوب می شود. بر اساس سطح زیر کشت گندم در شهرستان های استان مرکزی طی 5 سال زراعی (1379 الی 1384) تعداد 51 مزرعه گندم آبی انتخاب شد و با شمارش علف های هرز به تفکیک جنس و گونه در هر مزرعه در نقاط نمونه برداری، شاخص های جمعیتی آنها محاسبه شد. در هر مزرعه طول و عرض جغرافیایی و ارتفاع از سطح دریا توسط دستگاه GPS ثبت شد. با استفاده از این اطلاعات نقشه پراکنش گونه های مختلف علف های هرز مزارع گندم آبی استان مرکزی در محیط GIS تولید گردید. نتایج نشان داد که در مزارع گندم آبی استان مرکزی 74 گونه علف هرز غالب وجود دارد.
    پهن برگ های مزارع گندم آبی استان مرکزی بترتیب غالبیت شامل خاکشیر(Descurania sophia)، هفت بند(Polygonum aviculare)، بی تی راخ(Galium tricornatum) و جغجغک(Vaccaria grandiflora) و باریک برگ های غالب آن به ترتیب شامل گونه های چاودار خودرو(Secale cereale)، جودره(Hordeum spontaneum) و یولاف وحشی زمستانه (Avena ludoviciana) بود.
    کلید واژگان: شناسایی، فراوانی، یکنواختی
  • محمدرضا لک*، مهدی مین باشی معینی، مریم حاتم آبادی فراهانی
    سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) به عنوان یک ابزار قدرتمند می تواند اطلاعات جامع و کاملی را در اختیار محققان علف های هرز قرار دهد. بر اساس سطح زیر کشت گندم در شهرستان های استان مرکزی طی 5 سال زراعی (1379 الی 1384) تعداد 70 مزرعه گندم دیم انتخاب شد و با شمارش علف های هرز به تفکیک جنس و گونه در هر مزرعه در نقاط نمونه برداری، شاخص های جمعیتی آنها محاسبه شد. در هر مزرعه طول و عرض جغرافیایی و ارتفاع از سطح دریا توسط دستگاه GPS ثبت شد. با استفاده از این اطلاعات نقشه پراکنش گونه های مختلف علف های هرز مزارع گندم دیم استان مرکزی در محیط GIS تولید گردید. نتایج نشان داد که در مزارع گندم دیم استان مرکزی 58 گونه علف هرز غالب وجود دارد. مهمترین علف های هرز پهن برگ مزارع گندم دیم بترتیب اهمیت شامل فرفیون (Euphorbia sp.)، شنگ (Tragopogon graminifolius)، قدومه (Alyssum marginatum) و خردل آبی فام (Goldbachia laevigata) و مهمترین علف های هرز باریک برگ مزارع گندم دیم به ترتیب اهمیت شامل بروموس (Bromus tectorum)، گارس (Eremopyrum bonaepartis) و چاودار (Secale cereale) بود.
    کلید واژگان: علف های هرز، گندم دیم، نقشه پراکنش، استان مرکزی
    Mohammad Reza Lak*, Mehdi Minbashi Moeini, Maryam Hatamabadi Farahani
    Geographic information system (GIS) as a powerful tool can provide comprehensive information to weed researchers. Based on cultivation area in most cities of Markazi province during 5 years (2000-2004), 70 samples of dryland wheat fields were selected and weed species were counted in each sampling point and population indices were calculated. In each field longitude, latitude and altitude were recorded using GPS. These data were used for producing weed maps using GIS. Results showed that dominate broadleaf species were spurge (Euphorbia sp.), salsify (Tragopogon graminifolius DC.), madwort (Alyssum marginatum Steud. ex Boiss), Goldbachia laevigata (M.B.)DC., and dominante grass weed species were downy brome (Bromus tectorum L.), squarosa couchgrass (Eremopyrum bonaepartis (Spreng)Nevski), common rye (Secale cereal L.), in dryland wheat fields.
    Keywords: Dryland wheat weeds, Markazi Province, Weed mapping
  • حمیدرضا دری، اسماعیل بیضایی، علی اکبر قنبری، بهروز اسدی، حسین غفاری خلیق، نوح شهرآیین، مظاهر یوسفی، مسعود دادی ور، محمدرضا لک، افشین حسنی مهربان
    H. R. Dorri *, E. Beizaie, A. A. Ghanbari, B. Assadi, H. Gaffari Khaligh, N. Shahraeen, M. Yousefi, M. Dadivar, M. R. Lak, A. Hassani Mehraban

    Line G11867 was first introduced in Iran together with 206 other white, chitti and red beans lines through CIAT, and was tested in different breeding experiments from 1992 to 1999. It was selected as a superior line in all experiments. In 2001 this line was evaluated with other six lines for drought tolerance, and it was found to be more tolerant than cv. Daneshkadeh the check cultivar. Line G11867 was evaluated as a resistant line to CMV but susceptible to BCMV and BYMV. It was also resistant to two spotted mite in several experiments. In farmers farms its yield (2700 kgha-1) was more than the local check cultivar (1986 kgha-1). Its cooking quality was also evaluated good, compared to the newly introduced cultivars Pak and Shokofa. Due to high yield, drought tolerance and resistance to CMV and mite, line G11867 was officially introduced as a new cultivar for cultivation in cold regions of Iran in 2010.

  • سیدکریم موسوی، سید حسین ناظر کاخکی، محمدرضا لک، رضا طباطبایی، دلاور بهروزی
    آزمایش ارزیابی کارآیی علف کش ایمازتاپیر برای کنترل علف های هرز کشت لوبیا طی سال 1385 در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 19 تیمار و 4 تکرار در استان های زنجان، مرکزی، اصفهان و چهارمحال و بختیاری اجرا شد. در این آزمایش ها، کارآیی کاربرد پیش کاشت آمیخته با خاک، پیش رویشی و پس رویشی علف کش ایمازتاپیر در مقادیر مختلف در مقایسه با علف کش های رایج تری فلورالین، اتان فلورالین و بنتازون مورد ارزیابی قرار گرفت. در استان زنجان بیشترین درصد کاهش وزن خشک علف های هرز نسبت به شاهد بدون کنترل به میزان 91 درصد به تیمار کاربرد پیش رویشی به علاوه پس رویشی ایمازتاپیر به میزان 5/0 لیتر در هکتار همراه مویان مربوط بود. در استان مرکزی نیز تراکم علف هرز برای تیمار یادشده کمتر از سایر تیمارها بود. کاربرد پیش کاشت، پیش رویشی و پس رویشی ایمازتاپیر در مقادیر مورد آزمایش، فاقد اثرات گیاه سوزی پایدار روی لوبیا بود. کاربرد ایمازتاپیر به صورت پس رویشی کارآیی چندانی در کنترل علف های هرز نداشت. هرچند تاثیر کنترلی ایمازتاپیر روی جمعیت علف های هرز در سطح عالی نبود اما با توجه به محدودیت شدید گزینه های علف کش در دسترس لوبیاکاران به نظر می رسد پس از مطالعات بیشتر در زمینه اثرات کنترلی آن روی گونه های علف هرز غالب کشور و همچنین کسب آگاهی درباره اثرات باقی مانده آن در خاک می توان نسبت به معرفی این علف کش برای مدیریت علف های هرز در سطح مزارع لوبیا اقدام نمود.
    کلید واژگان: لوبیا، علف های هرز، علف کش ایمازتاپیر (پرسویت)
    Seyed Karim Mousavi, Seyed Hoseyn Nazer Kakhki, Mohamadreza Lak, Reza Tabatabaii, Delavar Behrozi
    Field experiments were conducted in Zanjan, Markazi, Esfahan, and Chaharmahal va Bakhtiari provinces to evaluate Imazetapyr herbicide efficiency for weed control in common bean (Phaseolus vulgaris L.) in 2006. There were four replications at each site and treatments were arranged in a randomized complete block design. In Zanjan, maximum weed biomass reduction by 91 and 88 percent were achieved for pre emergence application of imazethapyr (0.5 l/ha) plus postemergence application of imazethapyr (0.5 l/ha), and pre emergence application of imazethapyr (1 l/ha), respectively. Imazethapyr in all manner of application (preplant incorporation, pre emergence, and postemergence) did not have unacceptable phytotoxic effects on common bean. Post emergence application of Imazethapyr did not have excellent potential as weed control tool in common bean. Although Imazethapyr did not provide the best weed control, by regarding to the restriction of herbicides available for broadleaf weed control in common bean, it is essential to consider registration of this herbicide. However, to be identified as having utility for adequately weed control, more investigation about the effects of Imazethapyr on prevalent weed species is a necessity.
  • حدیث شهبازی، حشمت الله امینیان، نواز الله صاحبانی، محمدرضا لک
    به منظور ارزیابی مقاومت ارقام رایج سیب زمینی استان مرکزی نسبت به بیماری لکه موجی، جدایه های قارچ عامل بیماری از مزارع آلوده شهرستان اراک تهیه شد. مقاومت نه رقم سیب زمینی به پنج جدایه قارچ عامل بیماری، در شرایط گلخانه ای در چهار تکراردر قالب طرح فاکتوریل در پایه کاملا تصادفی مورد ارزیابی قرار گرفت. ارقام مختلف سیب زمینی درجه های مختلفی از حساسیت و مقاومت را نسبت به عامل بیماری نشان دادند. دو رقم سیب زمینی مقاوم و حساس و دو جدایه قارچی با قدرت بیماریزایی بالا و پایین برای بررسی بیوشیمیایی محتوای فنل کل تولید شده پس از مایه زنی با عامل بیماری انتخاب شدند. محتوای فنل کل در این دو رقم 2، 4، 6 و 8 روز پس از مایه زنی اندازه گیری شد. بین محتوای فنل کل در زمان های مختلف بعد از مایه زنی در رقم سیب زمینی حساس (گرانولا) و مقاوم (دیاموند) تفاوت معنی داری مشاهده شد. همچنین تفاوت معنی داری از نظر محتوای فنل کل در یک رقم، در مقابل جدایه های قارچ با قدرت بیماریزایی متفاوت وجود داشت. نتایج حاصل تفاوت در قدرت بیماریزایی دو جدایه را نشان داد.
    کلید واژگان: سیب زمینی، بیماری لکه موجی، مقاومت، محتوای فنل کل
    H. Shahbazi, H. Aminian, N. Sahebani, M. R. Lak
    To study the resistance of potato cultivars grown in Markazi Province of Iran to Alternairia solani, five isolates of the pathogen were provided from infected fields of the region. Resistance if nine commercial potato cultivars to these isolates was evaluated in four replications in a factorial model with completely randomized design in greenhouse. Potato cultivars exhibited different responses of resistance and susceptibility. Two resistant and susceptible cultivars and two isolates of the pathogen with high and low virulence were selected for studing the total phenol contents in these two cultivars 2, 4, 6 and 8 days after inoculation with two isolates. Significant differences, related to the resistance of the host, in total phenol contents were detected at different days after inoculation. A significant difference was also observed in total phenol contents of a cultivar in response to different isolates, indicating differences in the pathogenicity of isolates.
  • محمدرضا لک، حمیدرضا دری
    بیماری سوختگی باکتریایی معمولی لوبیا ناشی از Xanthomonas axonopodis pv. phaseoliیکی از بیماری های مهم لوبیا است که باعث کاهش کمیت و کیفیت محصول می گردد. از آن جا که کنترل این بیماری با روش های شیمیایی موثر نیست، لذا استفاده از ارقام مقاوم به منظور کنترل بیماری توصیه می گردد. این تحقیق به منظور بررسی و شناسایی اولیه ژنوتیپ های مقاوم لوبیا به بیماری سوختگی باکتریایی معمولی در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی (اراک) انجام گردید. آزمایش در دو قطعه زمین جداگانه اجرا شد. در یک قطعه زمین، آلودگی مصنوعی به روش اسپری کردن در قبل از گلدهی با غلظت 107 سلول در میلی لیتر انجام شد. پیشرفت بیماری با مقیاس1 (ایمن) تا 5 (حساس) تعیین گردید. 232 ژنوتیپ لوبیا در قالب طرح آگمنت با سه شاهد لوبیا چیتی محلی خمین، لوبیا سفید دانشکده و لوبیا قرمز گلی در 12 بلوک اجرا شد. صفات اندازه گیری شده در سه شاهد در 12 بلوک آزمایشی اختلاف معنی داری نداشت که نشان دهنده دقت بالای آزمایش بود. تعداد 41 ژنوتیپ با مقیاس بیماری 3 و کمتر از 3 انتخاب شد.
    کلید واژگان: استان مرکزی، سوختگی باکتریایی، لوبیا، مقاومت
    Mohammad Reza Lak, Hamid Reza Dorri
    Common bacterial blight (CBB), caused by Xanthomonas axonopodis pv. phaseoli (Xap), is one of the major diseseas in bean fields leading to significant losses in yield and seed quality. Chemical control is ineffective, therefore, the use of resistant varieties becomes an interesting alternative. The object of this experiment was to screen resistant bean genotypes to CBB. The experiment was conducted at Arak Station of Agricultural and Natural Resources Center of Markazi Province. Bean genotypes were planted in the field at 2 locations. In one locations Xap suspension with 107 cfu/ml was sprayed onto plants befor flowerhng stage. Disease scale was rated from 1 (Immune) to 5(susceptible). The experiment was carried out in agment design in 12 blocks with 234 bean genotypes with 3 checks including Khomein Local Chitti bean, Daneshkadeh white bean and Goli red bean. Evaluated traits in 3 bean checks had no significant difference that meaned the experiment accuracy was high. Fourty one bean genotypes with disease scale ≥ 3 was selected as resistant and semi resistant to CBB.
    Keywords: Bean, Common bacterial blight, Markazi Province, Resistance
  • حسین اهری مصطفوی، ناصر صفایی، هادی فتح اللهی، محمد بابایی، حمیدرضا دری، محمدرضا لک
    در سال های 1384-1385 گیاهان با علایم پوسیدگی ریشه و طوقه از 48 مزرعه ی مختلف لوبیا واقع در استان های خوزستان و مرکزی جمع آوری شد. پس از شناسایی ریخت شناختی، تعداد 20 جدایه ی فوزاریم سولانی تعیین شد. با انجام آزمایش های بیماری زایی، فرم مخصوص چهار جدایه ی فوزاریم سولانی اختصاصی لوبیا مشخص گردید. با به کارگیری آغازگرهای اختصاصی برای این فرم مخصوص (FSPHR وFSPHF) ، تعداد سه جدایه به عنوان فرم مخصوص لوبیا مورد تایید قرار گرفت. به منظور القای جهش، هاگ تولید شده در محیط کشت قارچ پس از شمارش و تعیین رقت، بر سطح محیط کشت آب آگار پخش شد. محیط های کشت حاوی هاگ با استفاده از دستگاه گاماسل با چشمه ی کبالت 60 (فعالیت 2500 کوری و آهنگ دز 38/0 گری در ثانیه) در دزهای 0، 60، 90، 120، 150 و 180 گری پرتودهی شد. پس از گذشت 18 ساعت، درصد جوانه زنی هاگ ها محاسبه گردید. مقایسه ی درصد جوانه زنی و میزان رشد کولونی در دزهای مختلف نشان داد که در محدوده ی 120 تا 180 گری می توان انتظار وقوع جهش مفید در ژنوم هاگ های قارچ را داشت.
    کلید واژگان: پرتو گاما، القای موتاسیون، فوزاریم سولانی اختصاصی لوبیا، آغازگرهای اختصاصی
    H. Ahari Mostafavi, N. Safaie*, H. Fathollahi, M. Babaie, H.R. Dorri, M.R. Lak
    During 1384-1385, the plants showing root and crown rot were collected from 48 bean fields in the Khuzestan and Markazi provinces. Twenty isolates were identified as Fusarium solani based on morphological characteristics. The pathogenicity tests confirmed four isolates as Fusarium solani
    f.sp. phaseoli. By using specific primers for this specific form, three isolates showed concordant results with pathogenicity tests. As a result three isolates morphologically and molecularly identified as F.solani f.sp. phaseoli. In order to induce mutation, conidia scraped from F.solani f.sp. phaseoli cultures, were counted, diluted and then plated on water agar. The plates containing conidia were irradiated in a
    60Co-gamma cell (with activity of 2500 curi and 0.38 gray per second dose rates) in doses 0, 60, 90, 120, 150, 180 Gy. After 18 hours, the percentage germination of spores were scored. The comparison of percentage germination and vegetative growth in different dose rates showed that spore mutagenesis can be expected in 120-180 Gy.
    Keywords: Gamma Ray, Mutation Induction, Fusarium Solani F.Sp.Phaseoli, Specific Primer
  • پریسا میرزایی قمی، حمیدرضا زمانی زاده، روح الله صابری ریسه، محمدرضا لک
    در این بررسی توان آنتاگونیستی 194 جدایه باکتریایی گرم مثبت جداسازی شده از مزارع لوبیای استان مرکزی و 41 جدایه آنتاگونیست Bacillus subtilis متعلق به کلکسیون گروه پژوهشی کنترل بیولوژیکی بیماری های گیاهی دانشگاه تهران، بر اساس ناحیه بازدارندگی از رشد قارچ بیمارگر Fusarium solani f. sp. phaseoli در آزمون سه نقطه ای بررسی شد و در نهایت هشت جدایه برتر B. subtilis جهت آزمایش های گلخانه ای مقدماتی انتخاب شدند. نتایج نشان داد که جدایه آنتاگونیست B. subtilis M36 جدا شده از مزارع لوبیای استان مرکزی بیشترین اثر را در کاهش بیماری پوسیدگی فوزاریومی ریشه لوبیا داشت. پس از بررسی اثر 9 فرمولاسیون ساخته شده پودر تالک جدایه مذکور در شرایط گلخانه معلوم شد، فرمولاسیون تهیه شده در محیط کشت M1 به همراه چسباننده صمغ عربی با 42/68% کنترل، در کاهش بیماری بهترین اثر را داشت و حتی از دو قارچکش رورال تی اس و تریکومیکس اچ وی به ترتیب با 14/56% و 38/54% کنترل در کاهش پژمردگی ریشه لوبیا مؤثرتر بود. بررسی جمعیت جدایه آنتاگونیست مذکور به صورت فرمولاسیون های پودر تالک طی دوره نگهداری 150 روزه در دماهای 4 و 25 درجه سلسیوس کاهش نشان داد و شدت کاهش در 25 درجه سلسیوس بیشتر بود. ماندگاری فرمولاسیون تهیه شده در محیط کشت M1با چسباننده صمغ عربی در دمای °C4، طی دوره نگهداری از بقیه فرمولاسیون ها بیشتر بود. نوع محیط کشت بر جمعیت و بقاء باکتری تاثیر قابل توجهی گذاشت و محیط کشت M1 بیشترین اثر را داشت.
    کلید واژگان: فرمولاسیون، لوبیا، Bacillus subtilis، کنترل بیولوژیک، : Fusarium solani f، sp، phaseoli
    In the present survey 194 gram positive bacteria isolated from the rhizosphere of bean from Markazi province and also 41 isolates from the collection of Research Center of Biological Control at Tehran Universitiy were evaluated on the basis of inhibitionry zone of fungal growth. Finally eight more appropriate strains of B. subtilis were selected for greenhouse trials. Results indicated that antagonistic bacterium B. s M36, isolated from the rhizosphere of bean fields of Markazi province exhibited the greatest effect on reducing the Fusarium root rot bean. In greenhouse trials, after six weeks, between nine formulations of strain B. s M36, the one obtained from M1 culture medium with Arabic Gum as the sticker with 68.42% of control, depicts the greatest effect on reducing Fusarium root rot was more effective than two fungicides Rovral-TS and Trichomix-HV with 56.14% and 54.38% of inhibition respectively. The results indicated that the population of B. s M36 grown from in powder formulations decreased during the storage at 4 and 25°C over a 150-day period. In addition, formulation of strain B. s M36 stored at 4°C presented a longer shelf life than those stored at 25°C. Long-term stability of formulation (M1-AG) of strain B. s M36 was the most appropriate. A study of the media on population of the effective strain, exhibited that M1 medium was the most effective, in this study.
  • مریم حاتم آبادی فراهانی، سعید رضایی، محمدرضا لک
    به منظور مطالعه تاثیرات متقابل قارچکش Rovral–TS و باکتری ریزوبیوم در کنترل بیماری پوسیدگی فوزاریومی ریشه لوبیا چیتی، آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار در شرایط گلخانه طی دو سال (1386-1387) انجام شد. به منظور آلوده کردن خاک با قارچ عامل بیماری، مایه قارچ به صورت دانه های سورگوم کلنیزه شده با قارچ تهیه و به نسبت 1 به 10 با خاک استریل مخلوط شد تیمارها شامل 5 سویه باکتری ریزوبیوم ، قارچکش Rovral–TS و ترکیب این دو با هم به همراه شاهد سالم و آلوده بودند. نتایج نشان داد که کلیه تیمارهای تلفیقی ریزوبیوم با قارچکش در کاهش شدت بیماری موثر بودند و با افزایش وزن خشک ریشه و اندام هوایی گیاه و افزایش غلظت نیتروژن باعث بهبود رشد گیاه شدند اما نسبت به تیمارهای ریزوبیوم تنها، اثر کمتری داشتند . تیمار ریزوبیوم 115-Rb+ قارچکش Rovral–TS شدت بیماری را به میزان 33/5 درصد نسبت به شاهد آلوده کاهش داد که در مقایسه با تیمار ریزوبیوم (42 درصد کاهش بیماری )115-Rb اثر کمتری در کاهش بیماری داشت . همچنین سایر تیمارهای ریزوبیوم نیز در ترکیب با قارچکش نسبت به تیمار ریزوبیوم تنها، تاثیر کمتری در کاهش بیماری و افزایش رشد گیاه داشتند که این موضوع بیان کننده تاثیر منفی قارچکش روی فعالیت باکتری ریزوبیوم می باشد.
    کلید واژگان: لوبیا، ریزوبیوم، پوسیدگی فوزاریومی ریشه، قارچکش Rovral- TS
    M. Farahani, S. Rezaei, M.R. Lak
    To study the interaction of Rovral-TS fungicide and Rhizobium bacteria on Fusarium root rot of bean, study was conducted in a randomized complete design with four replications for two years (2007-2008) in greenhouse conditions. Treatments included 5 strains of Rhizobium, Rovral-TS fungicide, combinations of Rhizobium strains and fungicide, healthy and infected controls. Results indicated that all treatments of Rhizobium Rovral-TS decreased disease severity and increased root dry weight, foliar plant dry weight and nitrogen content, as a result of improved plant growth. However these treatments had lower effect than Rhizobium treatments alone. Treatments of Rb-115 Rovral-TS and Rb-115 reduced disease severity by 33.5% and 42% respectively compared with control. Also the other treatments of combination of Rhizobium and fungicide had lower effect on reducing disease severity and increasing plant growth compared with treatment of Rhizobium alone. Results of this study showed that fungicide may have adverse effect on activity of Rhizobium.
    Keywords: Bean, Rhizobium, Fusarium root rot, Rovral, TS fungicide
  • محمدرضا لک، علی اکبر قنبری، حمیدرضا دری، عادل غدیری

    به منظور بررسی اثر تاریخ کاشت بر عملکرد و شدت بیماری پوسیدگی ریشه ناشی از Fusarium solani f. sp. phaseoli در لوبیا چیتی، این پژوهش به مدت دو سال (1384 و 1385) در ایستگاه تحقیقات لوبیا خمین انجام شد. آزمایش به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. سه ژنوتیپ لوبیا چیتی (محلی خمین، تلاش و COS16) در چهار تاریخ کاشت مختلف (20 اردیبهشت، 4 خرداد، 19 خرداد و 3 تیر) مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس مرکب نشان داد که تاثیر تاریخ کاشت بر تعداد دانه در غلاف، تعداد دانه در بوته، وزن صد دانه،عملکرد دانه وشدت بیماری پوسیدگی ریشه در سطح احتمال 1 درصد معنی دار و روی صفت تعداد غلاف در بوته در سطح احتمال 5 درصد معنی دار بود. اثر ژنوتیپ بر صفات تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در بوته، وزن صد دانه وشدت بیماری پوسیدگی ریشه در سطح احتمال 1 درصد و روی صفات تعداد دانه در غلاف و عملکرد دانه در سطح احتمال 5 درصد معنی دار بود. در بررسی مقایسه میانگین ها، تاریخ کاشت 19 خرداد (هفته سوم خرداد) و لاین COS16 بیشترین عملکرد را به خود اختصاص دادند. با تاخیر در کاشت روند نزولی در شدت بیماری پوسیدگی ریشه مشاهده شد. لاین COS16 و رقم محلی خمین به ترتیب کمترین و بیشترین شدت بیماری پوسیدگی فوزاریومی ریشه را نشان دادند.

    کلید واژگان: لوبیا چیتی، تاریخ کاشت، بیماری پوسیدگی ریشه، عملکرد دانه و اجزا عملکرد
    M. R. Lack, A. A. Ghanbari, H. R. Dorri, A. Ghadiri

    To study the effect of planting date on root rot disease caused by Fusarium solani f.sp. phaseoli of Chitti bean (Phaseolus vulgaris L.), an experiment was conducted in Khomein Bean Research field Station in 2004 and 2006 cropping seasons. This experiment was arranged as split plot in a randomized complete block design with three replications. Three chitti bean genotypes (local Khomein, Talash, and COS16) were sown in four different planting dates (10 May, 25 May, 09 June, and 24 June). Combined analysis of variance showed that the effect of planting date on seed/pod, seed/plant, 100 grains weight, seed yield and root rot disease severity was significant at the 1% probability level and on pods/plant at the 5% probability level. Effect of cultivar on pods/plant, grains/plant, 100 grains weight and root rot disease severity was significant at the 1% probability level and on grains/pod and grain yield at the 5% probability level. Planting in 09 June and COS16 genotype produced the highest seed yield. Delaying planting date decreased disease severity. COS16 and local Khomein genotypes had the least and the highest disease severity, respectively.

  • مریم حاتم آبادی فراهانی، سعید رضایی، محمدرضا لک
    بیماری پوسیدگی فوزاریومی ریشه ناشی از Fusarium solani f.sp. phaseoli از مهم ترین بیماری های لوبیا می باشد که با توجه به خاکزاد بودن عامل بیماری، کنترل آن مشکل است. در این مطالعه تاثیر چند سویه از باکتری Rhizobium leguminosarum بر بیماری پوسیدگی فوزاریومی ریشه لوبیا در شرایط گلخانه مورد بررسی قرار گرفت. به منظور آلوده کردن خاک با قارچ عامل بیماری، مایه تلقیح به صورت دانه های سورگوم کلنیزه شده با قارچ تهیه و به نسبت 1 به 10 با خاک سترون مخلوط شد. آزمایش با 10 تیمار (تلقیح با 5 سویه ریزوبیوم، ضدعفونی بذر با قارچ‎کش Rovral – TS، شاهد سالم و آلوده با آب و آب قند) در 4 تکرار در قالب طرح کاملا تصادفی طی دو سال (87 – 1386) انجام شد. نتایج نشان داد که از بین تیمارهای ریزوبیوم، سویه ریزوبیوم R-115 بیشترین تاثیر را در کاهش شدت بیماری داشته و نسبت به شاهد آلوده 42% بیماری را کاهش داد. بین سایر سویه های ریزوبیوم و قارچ کش Rovral – TS در سطح 5% اختلاف معنی داری وجود نداشت. غلظت نیتروژن از 74/0درصد در شاهد آلوده به 59/1 درصد در تیمار ریزوبیوم R-115 رسید. افزایش غلظت نیتروژن در گیاه، باعث بهبود رشد گیاه و افزایش ارتفاع، وزن خشک ریشه و اندام هوایی شد.
    کلید واژگان: لوبیا، پوسیدگی فوزاریومی، ریزوبیوم، قارچ کش Rovral - TS، کنترل بیولوژیک
    M. Hatamabadi Farahani, S. Rezaie, M. Lak
    Root rot is one of the most important disease of bean. Management of the disease is difficult because the pathogen is soil borne. In this study the effect of some strains of Rhizobium leguminosarum bacteria on Fusarium root rot of local Khomein chitti bean variety were evaluated in greenhouse condition. This experiment was conducted with 0 treatments (inoculation with 5 strains of Rhizobium, Rovral-TS fungicide, and healthy and infected control with water and suger-water) based on completely randomized design with four replications during 007-008. Results showed that Rhizobium R-5 had the highest effect on disease severity reduction. This treatment reduced disease severity by % compared with infected control. There was no significant difference in disease severity reduction between the other Rhizobium tretments and Rovral-TS fungicide. R-5 increased N concentration (%.59) compared with %0.7 in infected control. Also all Rhizobium treatments with increasing N concentration, improved plant growth with higher height, dry root and aerial plant weight.
  • حسین اهری مصطفوی، ناصر صفایی، بهنام ناصریان، هادی فتح اللهی، حمیدرضا دری، محمدرضا لک، محمد بابایی
    در سال های 1384 و 1385 گیاهانی با علایم پوسیدگی ریشه و طوقه از 48 مزرعه مختلف لوبیا واقع در استان های خوزستان و مرکزی جمع آوری شدند. با به کارگیری آغازگرهای اختصاصی (FsphR و FsphF) تشخیص Fusarium solani f.sp. phaseoli، تعداد 3 جدایه به عنوان فرم مخصوص لوبیا مورد تایید قرار گرفت. سوسپانسیون اسپور یکی از این سه جدایه (با استفاده از دستگاه گاماسل با چشمه کبالت 60 اکتیویته 2500 کوری و نرخ دز 38/0 گری در ثانیه) در محدوده دز 130 گری با اشعه گاما مورد پرتوتابی قرار گرفت. مقایسه مولکولی موتانت های غیربیماری زا و جدایه مادری با استفاده از 10 آغازگر تصادفی نشان داد که موتانت های غیربیماری زایM22 و M23 به ترتیب 73 و50 درصد با جدایه مادری Kh12 تشابه دارند. این نتایج نشان می دهد که غیربیماری زا شدن موتانت های بیماری زا ناشی از تغییرات ژنتیکی در آنها می باشد. این اولین گام جهت القای موتاسیون و تعیین موتانت های غیربیماری زایی است که انتظار می رود برای کنترل بیولوژیکی این بیماری مهم لوبیا مورد استفاده قرار گیرند.
    کلید واژگان: اشعه گاما، القای موتاسیون، Fusarium solani f، sp، phaseoli، آغازگرهای اختصاصی، موتانت های غیربیماری زا
    H. Ahari Mostafavi, N. Safaie, B. Naserian, H. Fathollahi, H. Dorri, M. Lak, M. Babaie
    Plants showing root and crown rot were collected from 48 bean fields in the Khuzestan and Markazi provinces During 2005-2006. Using specific primers (FsphR/FsphF) for these forma specialis, three isolates were identified as F.s. f.sp. phaseoli. Conidial suspension of one of these isolates were irradiated (in a 60Co- gamma cell with activity of 2500 curi and 0.38 grey per second dose rates) with 130 Gy. Pathogenicity and root colonization tests confirmed two avirulent mutants. Molecular comparison using 10 primers between avirulent mutants and wild type showed that, avirulent mutants M22 and M23 have 73% and 50% similarity with wild type kh12. These results showed that, avirulent mutants were produced due to genetical differences. This is the first step to induce mutation and screening for avirulent mutants which are promising prerequisite for biological control of this important disease in bean.
  • علیرضا اخوان، مسعود بهار، قدرت الله سعیدی، محمدرضا لک
    در سالهای اخیر بیماری سوختگی معمولی لوبیا خسارات زیادی را به مزارع لوبیا در ایران وارد کرده است. اصلی ترین منبع گسترش این بیماری کاشت بذور لوبیای آلوده به axonopodis pv. phaseoli Xanthomonas می باشد و لذا اطمینان از عدم آلودگی بذور به عامل بیمارگر در کنترل بیماری نقش اساسی دارد. در این بررسی کارایی روش های الایزای غیر مستقیم، آزمون PCR مستقیم، Ic-PCR و Bio-PCRبرای ردیابی X. axonopodis pv. Phaseoli در بذور جمع آوری شده لوبیا از مزارع آلوده استان مرکزی مقایسه شد. به این منظور، عصاره بدست آمده از غوطه وری بذور مورد آزمایش در آب و بافر، برای انجام آزمایشهای الایزای غیر مستقیم و PCR مستقیم با جفت آغازگر اختصاصی X4e /X4c به کار رفت. در آزمون Ic-PCR استخراج DNA پس از به دام انداختن سلول های باکتری X. axonopodis pv. phaseoli موجود درعصاره بذور با گاماگلوبولین و در روش Bio-PCR بعد از رشد باکتری روی محیط کشت نیمه انتخابی، به روش جوشانیدن صورت گرفت. بر اساس نتایج بدست آمده، در آزمون الایزای غیر مستقیم تعداد 104 الی 105 واحد تشکیل دهنده پرگنه در میلی لیتر از باکتری X. axonopodis pv. phaseoli دربذر قابل ردیابی بود. عدم تکرار پذیری نتایج PCR مستقیم نشان داد که این روش نیز برای ارزیابی آلودگی بذور به X. axonopodis pv. phaseoli مناسب نیست. روش Ic-PCR نیز علیرغم کارایی مناسب، به دلیل هزینه بری زیاد مورد توجه قرار نگرفت. در روش Bio-PCR حتی یک سلول زنده از باکتری در عصاره حاصل از غوطه وری بذور در بافر شستشو ردیابی گردید. بنابر این به نظر می رسد روش Bio-PCR به دلیل حساسیت زیاد، سادگی روش و هزینه کمتر، روش مناسبتری برای ردیابیX. axonopodis pv. phaseoli در بذر لوبیا باشد.
    کلید واژگان: بذر لوبیا، سوختگی معمولی لوبیا، Xanthomonas axonopodis pv، phaseoli، ELISA، Bio، PCR، IC، PC
  • علیرضا اخوان، مسعود بهار، قدرت الله سعیدی، محمدرضا لک

    به منظور درک نقش عوامل موثر بر جمعیت اپی فیت باکتری Xanthomonas axonopodis pv. phaseoli (Xap) در همه گیری بیماری سوختگی معمولی لوبیا، در آزمایش گلخانه ای اثر دو سطح رطوبت نسبی (53% و 73%)، دو رقم لوبیا (خمین و دانشکده)، سه نحوه آلوده سازی (آلودگی طبیعی بذر، غوطه ور کردن بذر در سوسپانسیون باکتری و پاشش سوسپانسیون باکتری روی قسمت های هوایی) و سه زمان نمونه برداری (موقع گل دهی و سپس هر 10 روز یک بار) و در آزمایش مزرعه ای اثر دو سیستم آبیاری (بارانی و غرقابی)، سه نحوه آلوده سازی و شش زمان نمونه-برداری بر جمعیت اپی فیت (Xap) و شدت بروز بیماری سوختگی معمولی لوبیا بررسی شد. یافته های حاصل از آزمایش گلخانه ای نشان داد که رطوبت نسبی بر جمعیت اپی-فیت باکتری تاثیر معنی داری ندارد ولی رقم لوبیا، نحوه آلوده سازی و زمان نمونه برداری دارای اثر معنی داری هستند. بر اساس نتایج، جمعیت اپی فیت باکتری روی رقم خمین به طور معنی داری بیشتر از جمعیت آن روی رقم دانشکده بود و هم چنین بالاترین جمعیت اپی فیت باکتری در تیمار پاشش سوسپانسیون باکتری روی قسمت های هوایی بوته ها و در زمان اول نمونه برداری (گل دهی) مشاهده شد. در آزمایش مزرعه ای نیز، آبیاری بارانی در افزایش جمعیت اپی فیت باکتری و شدت وقوع بیماری تاثیر معنی داری داشت. نتایج آزمایش مزرعه ای و نتایج حاصل از آزمایش گلخانه ای در خصوص تاثیر نوع آلودگی بر جمعیت اپی فیت باکتری مطابقت داشت. ضرایب هم بستگی نیز نشان داد که بین جمعیت اپی فیت باکتری و شدت بیماری در هر دو سیستم آبیاری هم بستگی مثبت و معنی داری وجود دارد.

    کلید واژگان: جمعیت اپی فیت، Xanthomonas axonopodis pv، phaseoli، همه گیری، سوختگی معمولی لوبیا
    A Akhavan, M Bahar *, GH Saeedi, M Lak

    To understand the role of relative humidity rate, host genotype, inoculation method and growth stage in epidemiology of bean common blight, two greenhouse experiments were carried out monitoring epiphytic population size of Xanthomonas axonopodis pv. phaseoli (Xap) and disease severity. The result showed significant differences among genotypes, inoculation methods and growth stages for epiphytic population size and sam effects except genotypes for disease severity. The epiphytic population size was significantly higher on spray inoculated Khomein cultivar of bean during flowering (R6). However, the relative humidity rates did not significantly affect population dynamics of epiphytic Xap and the disease severity. Two field experiments were also carried out to determine the effects of irrigation systems (furrow irrigation and overhead sprinkler irrigation), inoculation method, growth stage and their interactions on epiphytic population size of Xap and disease severity. The result showed that the epiphytic population size and disease severity were higher on spray inoculated plants irrigated with overhead sprinkler system during pods filling (R8). In this study, a significant positive correlation was found between epiphytic population size of Xap and bean common bacterial blight severity.

    Keywords: Epiphytic population, Xanthomonas axonopodis pv. phaseoli, Epidemiology, Bean common bacterial blight
  • محمدرضا لک، حمیدرضا دری، محمدکاظم رمضانی، محمدحسن هادیزاده

    به منظور تعیین دوره بحرانی کنترل علف های هرز در لوبیا چیتی لاین KS-21467 آزمایشی در سال های 1380 و 1381 در ایستگاه تحقیقات لوبیای خمین با طرح آماری بلوک های کامل تصادفی اجرا شد. تیمارها در دو سری به ترتیب تداخل علف های هرز در 20، 28، 36 و 44 روز پس از کاشت و سری دوم، کنترل علف های هرز تا مراحل مذکور و دو شاهد بدون کنترل و کنترل کامل علف های هرز تا پایان فصل رشد بود. نتایج آزمایش نشان داد که دوره بحرانی کنترل علف های هرز در لوبیا چیتی لاین KS-21467 با در نظر گرفتن %5 کاهش عملکرد در سال های 1380 و 1381 به ترتیب 20-53 روز پس از کاشت (تقریبا منطبق با ظهور اولین سه برگچه تا شروع گل دهی) و 35-51 روز پس از کاشت (تقریبا منطبق با شروع غنچه دهی تا اواسط گل دهی) بود. وزن خشک علف های هرز در تیمار عاری از علف هرز تا 44 روز پس از کاشت به طور متوسط %81 نسبت به شاهد رقابت تمام فصل کاهش یافت. تداخل علف های هرز تا پایان فصل رشد به طور متوسط %63 کاهش عملکرد نسبت به شاهد بدون رقابت شد. رقابت با علف های هرز سبب افزایش ارتفاع لوبیا شد. ولی تاثیر آن بر تعداد بذر در غلاف و وزن صد دانه ناچیز بود. تعداد غلاف در بوته، تعداد بذر در بوته و عملکرد دانه با وزن خشک علف های هرز هم بستگی منفی و معنی دار داشت.

    کلید واژگان: علف هرز، دوره بحرانی، لوبیا، استان مرکزی
    M. R. Lak *, H. R. Dorei, M. K. Ramazani, M. H. Hadizadeh

    In orther to determine the critical period for weed control in the Chitti bean (Phaseolus vulgaris) line KS-21467 a field study was conducted at the Bean Research Station of Khomein by a randomized completele block design in 2001 and 2002. The treatments included weed free and weed infested period until 20, 28, 36 and 44 days after planting (DAP) with two weed free and weedy checks. The results indicated that the critical period at 5% allowable yield loss was 20-53 DAP (between first-trifoliate and flowering stages) in 2001 and 35-51 DAP ( between blossom and flowering stages) in 2002. Weed dry weight decreased averaglly 81% in weed-free period until 44 DAP compared to the weedy check. Yeild decreased averaglly 63% in weedy check compared to the weed free check. Weed competition increased the height of bean, wherease 100-seed weights and the number of seeds per pod were not substantially affected. There was a negative and significant correlation of weed dry weight with the number of pods per plant, the number of seeds per plant and yeild.

    Keywords: Weed, Critical period, Bean, Markazi province
نمایش عناوین بیشتر...
بدانید!
  • در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو می‌شود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشته‌های مختلف باشد.
  • همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته می‌توانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
  • در صورتی که می‌خواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.
درخواست پشتیبانی - گزارش اشکال