مسعود نورعلیزاده میانجی
-
پژوهش حاضر با هدف پیمایش تعارضات زناشویی در خانواده های طلاب با توجه به سبک زندگی اسلامی انجام گرفت. روش پژوهش حاضر توصیفی از نوع پیمایشی است. نمونه پژوهش شامل 626 نفر (313 زوج) است که به روش نمونه گیری تصادفی از نوع خوشه ای چندمرحله ای از بین طلاب متاهل شهر قم انتخاب شدند و به پرسش نامه تعارضات زناشویی تجدیدنظرشده ثنایی (1387، MCQ-R) پاسخ دادند. یافته های پژوهش نشان داد که میزان تعارضات زناشویی در زوج های طلبه به طور چشمگیری کم و بهنجار است؛ بدین شرح 4/70 درصد تعارض کم، 3/28 درصد تعارض بهنجار و 3/1 درصد تعارض زیاد داشتند. این امر با توجه به سبک زندگی اسلامی، دین داری و برنامه های تهذیبی و تربیتی خاصی که طلاب دارند تبیین می شود. بنابراین در تحلیل روان شناختی عوامل تعارضات زناشویی و برنامه ریزی برای پیشگیری و درمان آن بهتر است به عوامل زیربنایی همچون سبک زندگی و دین داری افراد توجه کافی شود. همچنین برنامه های آموزشی تربیتی با رویکرد معنوی و دینی که باعث ارتقای کیفیت زندگی زناشویی و سازگاری همسران خواهد شد، پیشنهاد می گردد.
کلید واژگان: تعارضات زناشویی، سازگاری همسران، طلاب، سبک زندگی اسلامی، دین داریRavanshenasi Va Din, Volume:17 Issue: 3, 2025, PP 105 -120The present study aimed to survey marital conflicts in seminary student families with regard to the Islamic lifestyle. The present research method is descriptive survey type. The research sample consists of 626 people (313 couples) who were selected through multi-stage cluster random sampling method from among married seminary students in Qom city and responded to Sanai's revised marital conflict questionnaire (2008, MCQ-R). The findings of the study showed that the level of marital conflict in student couples was significantly low and normal; 70.4% had low conflict, 28.3% had normal conflict, and 1.3% had high conflict. This is explained by the Islamic lifestyle, religiosity, and specific educational and training programs that students have. Therefore, in psychological analysis of the factors of marital conflicts and planning for their prevention and treatment, it is better to pay sufficient attention to underlying factors such as lifestyle and religiosity of individuals. Also, educational and training programs with a spiritual and religious approach are proposed that will improve the quality of married life and compatibility between spouses.
Keywords: Marital Conflicts, Compatibility Between Spouses, Seminary Students, Islamic Lifestyle, Religiosity -
قاعده این است که انسان ها قطعیت را به بلاتکلیفی ترجیح می دهند؛ یعنی وقتی می دانیم که آینده ای هست، اما نمی دانیم در آینده چه اتفاقی می افتد، انتخاب افراد این است که قطعا در زمان حال شوکه شوند تا اینکه منتظر یک موقعیت پیش بینی ناپذیر باشند. این موضوع ، شرایط را برای اضطراب در هرکسی مهیا می کند؛ و این بستگی دارد که فرد تا چه حد می تواند بلاتکلیفی را تحمل کند. پژوهش حاضر به هدف شناسایی الگوی تحمل بلاتکلیفی برای کاهش اضطراب براساس منابع اسلامی انجام شد. این پژوهش به لحاظ هدف ، از نوع تحقیقات بنیادی و به لحاظ رویکرد، کیفی است. به منظور تحلیل مولفه ها، از جملات توصیفی - تبیینی موجود در متون اسلامی در چارچوب روش «روش مدل یابی مفاهیم و سازه های روان شناختی از متون اسلامی (آیات و روایات)» استفاده و از تکنیک های روش اسنادی برای گردآوری اطلاعات بهره گرفته شد. از بررسی روایی محتوا توسط هفت کارشناس خبره ، سه مفهوم: نفس مطمئنه، اطمینان و سکینه به دست آمد که براساس آن، ابعاد و مولفه های تحمل بلاتکلیفی تبیین و در نهایت الگوی مدنظر شناسایی شد. تحمل بلاتکلیفی در رویکرد اسلامی، دو مولفه بنیادی دارد؛ یکی «خداآگاهی» و دیگری، «ادراک و هماهنگی با واقعیت های توحیدی» است که با ایجاد «باور مثبت نسبت به بلاتکلیفی» بنیان این ویژگی شخصیتی شکل می گیرد و فرد با «رضا / پذیرش»، «خیرباوری»، «توکل» و «تفویض»، در موقعیتهای مبهم و بلاتکلیفی احساس ناکامی نداشته و اضطرابش کاهش می یابد.
کلید واژگان: تحمل بلاتکلیفی، اضطراب، منابع اسلامی، الگوThe rule is that humans prefer certainty to uncertainty, that is, when we know that there is a future, but we do not know what will happen in the future, people choose to be shocked in the present rather than wait for an unpredictable situation. This creates the conditions for anxiety in everyone, and it depends on how much one can tolerate uncertainty. The present research was conducted with the aim of identifying and presenting the uncertainty tolerance model to reduce anxiety based on Islamic sources. This research is a basic research in terms of its purpose and qualitative in terms of its approach. In order to analyze the components, the descriptive-explanatory sentences found in Islamic texts and the "content analysis" method were used in the framework of the "method of modeling psychological concepts and structures from Islamic texts (Verses and Hadiths)" method, and documentary method techniques were used to collect information. By seven expert experts, three concepts were obtained: self-assurance, confidence, and peace of mind, based on which, the dimensions and components of uncertainty tolerance were explained, and finally, the considered model was presented.Tolerance of uncertainty in the Islamic approach has two fundamental components, one is "God-awareness" and the other is "perception and harmony with monotheistic realities", which forms the basis of this personality trait by creating a "positive belief in uncertainty", and the person does not feel defeated in ambiguous and uncertain situations with "satisfaction/acceptance", "benevolence", "trust", and "delegation", and his anxiety is reduced.
Keywords: Tolerance Of Uncertainty, Anxiety, Islamic Sources, Pattern -
هدف
هدف از این پژوهش حاضر مقایسه تفاوت تعارضات زناشویی همسران بر اساس میزان استفاده از ماهواره در خانه پدری (خانواده اصلی) آنان بوده است.
روشروش پژوهش حاضر پس رویدادی و از نوع علی مقایسه ای است. بدین منظور برای پژوهش حاضر تعداد 313 زوج (626 نمونه) از جامعه آماری شامل طلاب متاهل ساکن مجتمع های مسکونی شهر قم، به روش نمونه گیری تصادفی از نوع خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند و همگی به پرسشنامه تعارضات زناشویی ثنایی و پرسش های محقق ساخته به طور همزمان پاسخ دادند.
یافته های پژوهش:
نتایج این پژوهش نشان داد، همسرانی که در خانه پدری آنها از ماهواره استفاده نمی شد، در مقایسه با آن همسرانی که در خانه پدری آنها ماهواره استفاده می شد، به طور معناداری از تعارضات زناشویی کمتری برخوردار بودند.
نتیجه گیریبنابراین در تبیین و تحلیل روانی و اجتماعی عوامل تعارضات زناشویی و برنامه ریزی جهت پیشگیری و درمان، بر پژوهشگران، اندیشمندان، متولیان امور تربیتی و فرهنگی و سیاستمداران ضروری است به عوامل و بسترهای فرهنگی جامعه مانند رسانه و ماهواره توجه کافی داشته باشند تا بتوان از بروز آسیب های جدی بر پیکره خانواده اصیل ایرانی جلوگیری کرد. زیرا سلامت یک جامعه در گروه سلامت خانواده خواهد بود.
کلید واژگان: کلیدواژه ها: تعارضات زناشویی، همسران، ماهواره، خانه پدری، رسانه، طلاب متاهلThe purpose of this research was to compare the amount of marital conflicts in religious families based on the amount of satellite usage in their father's house (main family). The present research method is quantitative and causal-comparative. For this purpose, 313 couples (626 samples) from the statistical population, including married students living in residential complexes in Qom, were selected by a multi-stage cluster random sampling method, and they were asked demographic questionnaires related to the amount of satellite usage and marital conflicts questionnaire by Sanai et al (2008) answered.The findings indicated that there is a statistically significant difference in marital conflicts between three groups of people according to the amount of satellite usage in their father's house. People whose father's house did not use satellite at all had less marital conflicts than people whose father's house used satellite very often or sometimes. Therefore, in explaining and psychologically and socially analyzing factors of marital conflicts and family problems and planning for prevention and treatment, it is necessary to pay enough attention to factors and cultural platforms such as media and satellite.
Keywords: Marital Conflicts, Spouses, Satellite, Father's House, Media, Religious Family -
پژوهش حاضر با هدف پیش بینی تعارضات زناشویی زوج های طلبه براساس سبک های فرزندپروری ادراک شده ی دوران کودکی آنان انجام گرفت. روش پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی است که در آن از شیوه های آماری برای استخراج مدل رگرسیونی بهره گرفته شد . نمونه پژوهش شامل 626 نفر (313 زوج) است که به روش نمونه گیری تصادفی از نوع خوشه ای چند مرحله ای از بین طلاب متاهل شهر قم انتخاب شدند و به پرسشنامه فرزندپروری ادراک شده یانگ (YPI ,1999) و تعارضات زناشویی تجدید نظر شده ثنایی (MCQ-R ,1387) به طور همزمان پاسخ دادند. یافته های پژوهش نشان داد که: الف) سبک های فرزندپروری ادراک شده از پدر و مادر با تعارضات بین زوجین جامعه هدف رابطه معنادار و مستقیم دارد. ب) سبک های فرزندپروری ادراک شده والدینی قابلیت پیش بینی تعارضات زناشویی خانواده طلاب را دارد. البته سبک فرزندپروری مادر در برآورد تعارضات زناشویی قویتر از سبک فرزندپروری پدر بود. ج) مقایسه همسران با تعارضات و بدون تعارضات زناشویی حکایت از تفاوت سبک های فرزندپروی والدینی آنان داشت. بنابراین بهتر است تحلیل روان شناختی عوامل تعارضات زناشویی و برنامه ریزی برای پیشگیری و درمان، با توجه به این مولفه بنیادین انجام بگیرد و در برنامه های آموزش پیش از ازدواج به نقش عوامل زیربنایی و الگوهای اولیه زندگی پرداخته شود؛ همچنین با آگاه سازی و آموزش صحیح والدین از اثرات مخرب سبک های نامناسب در آینده فرزندان، از تعارضات زناشویی جلوگیری شود.
کلید واژگان: سبک های فرزند پروری، تعارضات زناشویی، زوج های طلبهThe current research was conducted with the aim of predicting marital conflicts of religious student couples based on their perceived parenting styles during their childhood. The research method is a description of the correlation type in which statistical methods were used to extract the regression model. The research sample consists of 626 people (313 couples) who were selected by multi-stage cluster random sampling from among married students in Qom city and were asked the Young's Perceived Parenting Questionnaire (YPI, 1999) and the Revised Binary Marital Conflicts (MCQ- R, 1387) answered simultaneously. The findings of the research showed that: a) parenting styles perceived by parents have a significant and direct relationship with conflicts between couples in the target society. b) Perceived parenting styles of parents can predict marital conflicts of couples of religious students. Of course, mother's parenting style was stronger than father's parenting style in estimating marital conflicts. c) The comparison of couples with marital conflicts and without conflicts indicated the difference in their parenting styles. Therefore, it is better to perform psychological analysis of factors of marital conflicts and planning for prevention and treatment, considering this fundamental component, and in pre-marriage education programs, the role of underlying factors and basic patterns of life should be addressed; Also, by informing and properly educating parents about the destructive effects of inappropriate styles in the future of their children, marital conflicts can be prevented.
Keywords: parenting styles, marital conflicts, religious student couples -
ارزش هر روش و کارآیی آن را علاوه بر نظام مندی، واقعی و قابل اجرا بودنش تعیین می کند. این پژوهش به هدف بررسی کارآیی «روش مدل یابی مفهومی از متون اسلامی» انجام گرفت. بدین منظور، همه مراحل این روش، روی یک نمونه مدل کامل (میانجی تعدیل شده)، به صورت گام به گام اجرا گردید. برای انجام این پژوهش که ماهیت آن کیفی است، از تکنیک های هر مرحله از روش مدل یابی مفهومی از متون اسلامی (نورعلیزاده، 1397) بهره گرفته شد. برای افزایش دقت در تحلیل و بسط مدل از نرم افزار ATLAS.ti و همچنین اعتبار نتایج از روش دلفی استفاده شد.با کاربست این روش که فرایندی دارای چهار مرحله و شش گام است، در مرحله اول، پنج سازه «خداآگاهی»، «خودآگاهی»، «رشد یافتگی»، «پذیرندگی» و «سلامت روانی» از متون اسلامی استخراج و مفهوم پردازی شد، و سپس شبکه های ارتباطی میان آنها به صورت مدل های احتمالی بسط و توسعه یافت. در مرحله دوم به شکل یک مدل ساختاری، با میانجی گری «خودآگاهی» و «رشدیافتگی» و تعدیل کنندگی «پذیرندگی» صورت بندی شد. در مرحله سوم مدل، اعتباریابی و در نهایت در مرحله چهارم تبیین و تفسیر گردید. اجرای موفق این روش در عالی ترین سطح مدل یابی پیچیده، نشانگر کارآیی آن بود. گزارش دقیق همه گام ها و اعتبارسنجی نتایج بر اساس معیارهای اعتبارشناختی فهم صحیح از متون اسلامی و سنجه های اعتبار ساختار مدل و نیز روش های اعتباریابی کیفی، نشانگر قابلیت اعتماد و داوری، و نیز روایی و اعتبار پژوهش بود. در نتیجه، این روش می تواند در پژوهش های پیچیده مدل یابی مفهومی از متون اسلامی به کار رود و بر نتیجه بخشی پژوهش های علوم انسانی اسلامی، از جمله روان شناسی بیافزاید.کلید واژگان: روش، مدل یابی، مدل مفهومی، فهم متون اسلامی، قرآن و حدیث، روان شناسی اسلامیThe value of each method and its efficiency, determines the actual implementation and applicability. The aim of this study was to evaluate the applicability of the "conceptual modeling method of Islamic texts". For this purpose, all the steps of this method were performed on a full model sample. To conduct this research, which is qualitative in nature, the techniques of each stage of the conceptual modeling method of Islamic texts (Nouralizadeh, 2018) was used. Using qualitative data analysis software (ATLAS.ti) on the accuracy of analysis and modeling, as well as Delphi method is added to the valid results.Using this method, which has a systematic process consisting of four stages, in the first stage, five structures were conceptualized from Islamic texts, and then the communication networks between them were developed as possible models. In the second stage, it was formulated. In the third stage, the model was validated and finally in the fourth stage, it was explained and interpreted. Successful implementation of this method at the highest level of full modeling showed its applicability and efficiency. Accurate reporting of all steps and validation of the results based on the validity criteria of correct understanding of Islamic texts and validity measures of the model structure as well as qualitative validation methods, showed the trustworthiness as well as the validity and credibility of the research. As a result, this method can be used in complex research of conceptual modeling of Islamic texts and add to the effectiveness of Islamic psychology research.Keywords: Method, Modeling, Conceptual Model, Understanding Of Islamic Texts, Quran, Hadith, Islamic Psychology
-
این پژوهش درصدد تدوین الگوی مفهومی «اضطراب» براساس منابع اسلامی به روش کیفی «تحلیل محتوا» است. بدین منظور، ابتدا تعریف «اضطراب» در روان شناسی بررسی و براساس آن تعداد 12 مفهوم مرتبط با اضطراب از منابع اسلامی استخراج شد. نتایج حاصل از بررسی روایی در این مرحله، به حذف یک مفهوم و باقی ماندن یازده مفهوم دیگر منجر گردید. سپس براساس داده ها، چهار مولفه و یازده عامل برای اضطراب در منابع اسلامی شناسایی گردیدند. مولفه ها و عوامل توسط هشت کارشناس عرصه دین اسلام و روان شناسی ارزیابی و با استفاده از شاخص «روایی محتوایی» (CVI) تحلیل شدند. همه مولفه ها و عوامل توسط کارشناسان تایید گردیدند. تبیین روابط بین مولفه ها با استفاده از آیات و روایات نشان داد مولفه شناختی نقش ایجاد گری در اضطراب دارد و مولفه هیجانی موجب بروز مولفه بدنی و رفتاری می شود. همچنین یافته ها نشان دادند عوامل اضطراب با یکدیگر در ارتباط بوده، ضعف ایمان و دنیاگرایی از اساسی ترین عوامل اضطراب به حساب می آیند.
کلید واژگان: اضطراب، مولفه ها، عوامل، الگوی مفهومی، منابع اسلامی -
پژوهش حاضر به منظور دستیابی به شیوه های خویشتنداری جنسی ناظر به ساحت های سه گانه تربیت با رویکرد اسلامی انجام شده است. این تحقیق به لحاظ داده های مورداستفاده در آن، ازنوع کیفی است و برای گردآوری اطلاعات از روش کتابخانه ای استفاده کرده ایم. داده های پژوهش توسط روش تحلیل محتوا به شیوه جهت دار تجزیه وتحلیل شده اند. آیات قرآن کریم ، روایات و آثار اندیشمندان مسلمان که مرتبط با موضوع تحقیق بوده اند، به عنوان جامعه مطالعاتی انتخاب شدند و نمونه گیری به روش هدفمند صورت گرفته است. یافته ها نشان می دهد خویشتنداری جنسی ازدیدگاه اسلام، یک فضیلت نفسانی است که با تولید و تصحیح شناخت از خود، هستی و خالق هستی آغاز می شود و با ایجاد احساس ارزشمندی و نگرش مثبت، به ایجاد رفتار خویشتن مدارانه ازسوی فرد می انجامد؛ همچنین درپی مطالعه متون دینی، چهارده کد به عنوان روشهای کسب این فضیلت اخلاقی یافت شد: چهار روش در ساحت بینش، شامل تعقل، دوام ذکر، یاد مرگ و ضبط خیال؛ چهار روش در ساحت گرایش، شامل نعمت سپاسی، فعال کردن احساسات مثبت، دوربین مخفی، و تقویت شوق و خوف؛ شش روش در ساحت کنش، شامل کنترل کانال های ورودی، خودمشغولی در مسیر اهداف، تنظیم حضور و خلوت، مدیریت کردن ارتباط و معاشرت، محاسبه و خودتنبیهی- خودتشویقی؛ بنابراین، روشهایی که در متون دینی برای مصون سازی رفتار جنسی ذکر شده اند، به جهت همه جانبه نگری و پیشگیرانه بودن می توانند یاریگرانی مفید برای عبور سالم افراد از وسوسه های جنسی به ویژه در دوره های نوجوانی و جوانی باشند.
کلید واژگان: خویشتنداری جنسی، ساحت های تربیت، بینش، گرایش، کنش، رویکرد اسلامیThe current research was conducted with the aim of achieving sexual abstinence matters, considering the three dimensions of education from the perspective of Islam. This research is qualitative in terms of the type of data used and the information was collected by library method. The research data was analyzed using the content analysis method. Verses from the Qur'an, narrations and works of Muslim scientists related to the research topic were selected as the research community and targeted sampling was used. The findings indicate that sexual abstinence from the Islamic perspective is a psychological virtue that begins with self-knowledge, knowledge of existence and the creator of existence, and by creating self-worth and a positive attitude, it leads to control in one's behavior. Also, following the study of religious texts, fourteen codes were found as methods of acquiring this moral virtue. Four methods in the field of insight include rationality, continuous recall, memory of death, and imagination control. Four methods in the field of tendency include gratitude for blessings, activation of positive emotions, hidden camera and reinforcement of excitement and fear. The six methods of action include controlling input channels, being busy in achieving goals, regulating presence and solitude, managing communication and socializing, calculating and self-punishment-self-encouragement. Therefore, the methods mentioned in religious texts to prevent sexual behaviors, due to their comprehensiveness and preventive nature, can be a useful helper for people in overcoming sexual temptations, especially in adolescence and youth.
Keywords: sexual abstinence, fields of education, insight, tendency, action, Islamic approach -
این پژوهش با هدف تدوین الگوی مفهومی «خودآگاهی» براساس منابع اسلامی (قرآن و حدیث) انجام شده است. در پژوهش حاضر، در بخش استخراج مولفه‌های خودآگاهی و تبیین ساختار آن از متون اسلامی، از روش «تحلیل محتوا» در چارچوب روش الگو‌یابی مفاهیم و سازه‌های روانشناسی از متون اسلامی، و در بخش بررسی اعتبار و روایی محتوای مولفه‌های خودآگاهی، از روش «پیمایشی» از نوع «دلفی» استفاده شده است. نتایج یافته‌های پژوهش نشان داد که ساختار مفهومی «خودآگاهی براساس منابع اسلامی» بر هفت مولفه (خودشناسی، خودتوجهی، خودتاملی، خداآگاهی، خودهشیاری، فعالیت هدفمند، و خودپایی) مبتنی است و هریک از مولفه‌ها با سایر مولفه‌ها در ارتباط است. نتایج بررسی روابط بین مولفه‌ها نشان داد الگوی مفهومی خودآگاهی در قالب فرایندی، با شناخت و تامل در خویش آغاز و از مسیر خودتوجهی، خودهشیاری، خداآگاهی، برخورداری از فعالیت هدفمند و خودپایی است که به خودآگاهی کامل می‌انجامد.
کلید واژگان: خودآگاهی، مولفه ها، الگوی مفهومی، منابع اسلامی -
با اهمیت آموزه توحید در اندیشه اسلامی، ارجمندی توکل نیز در امتداد آن مطرح می شود. از بین حکمای اسلامی، صدرالمتالهین در نگاهی هماهنگ با وحی، سرشت و درجات توکل را به دقت مطالعه کرده است. با توجه به اینکه گاه درباره چگونگی اجتماع توکل (اعتماد به خدا) با مفهوم روان شناختی اعتمادبه نفس در زیست مومنانه، سوال می شود، در این تحقیق کوشیده شده است تا در روی آوردی توصیفی تحلیلی به آرای ملاصدرا درباره توکل و با بهره مندی از تکنیک ها و ابزارهای موجود در روش های تحلیل اسنادی، به این مهم پاسخ داده شود و در پرتو آن با بازسازی مفهوم اعتمادبه نفس، ابعاد توکل را نیز نمایان تر سازد؛ بنابراین، پرسش اصلی این نوشتار آن است که مختصات توکل در اندیشه ملاصدرا چیست و نسبت آن با مفهوم روان شناختی اعتمادبه نفس کدام است. یافته های پژوهش نشان می دهند با نظر به اندیشه های ملاصدرا، اعتمادبه نفس را باید با مراتب نازل و متوسط توکل اجتماع پذیر و با مرتبه عالی توکل اجتماع ناپذیر دانست. تبیین درجات توکل، نسبت توکل با کار و تلاش و نیز نسبتش با نظام سبب مسببی، از نتایج دیگر این تحقیق به شمار می رود.
کلید واژگان: توکل، اعتماد به نفس، عزت نفس، خودکارآمدی، توحید افعالیThe doctrine of monotheism is the most important doctrine that sheds light on all areas of religion, i.e. rulings, morals, and beliefs, at the head of Islamic teachings. Moreover, the importance of the doctrines of confidence and trust should also be seen under the importance and dignity of the doctrine of monotheism because the believer, with trust, considers God to be the only effective force in existence and relies on Him alone in the affairs of his life. This research tries to obtain an accurate reading of the psychological concept of self-confidence by using the descriptive-analytical method and benefiting from the techniques and tools available, after studying the doctrine of confidence from the perspective of Sadrul Matalhin.For the accurate interpretation of confidence and trust from Mullah Sadra's point of view, it is necessary to reveal how it is combined with the psychological concept of self-confidence. Although in psychology, self-confidence is presented in a neutral and unvalued way as an important factor in mental health, with a negative perception of this concept, the sum between self-confidence and trust becomes impossible because such a person, in the chain of causes, does not give dignity to God, and without the need to trust God, sometimes he rules over existence and destiny.However, in the positive perception of the concept of self-confidence, which is close to self-esteem and self-efficacy, Mutawakkul (trustee) sees his capabilities as a tool to get rid of pests such as self-deprecation, weakness, and laziness. However, in the way of matching and summing trust and self-confidence according to Sadra's principles, self-confidence should be considered to be combined only with some levels of trust, and in others it is irrelevant. In other words, in explaining the degrees of trust, Mulla Sadra considers the lowest level of trust to be when the person who trusts in it trusts God like others. Therefore, the justified meaning can be considered for self-confidence. According to Mulla Sadra, the highest degree of trust is the moment when the person trusts in God for all causes.Mulla Sadra's conclusion is that on the one hand, many things in the world arise through mediation; on the other hand, all those means are channels of God. Even though the causes are considered to be causal, they are not given independence to become a force within the divine power. Also, in the negative perception of self-confidence, the sum between self-confidence and trust becomes impossible. Because such a person, in the chain of causes, does not give any dignity to God and does not need to trust God. According to Mulla Sadra's view, self-confidence should be considered a low and medium level of collectable trust. At the highest level of trust, it is no longer possible in the sense of longitudinal causality, numerical causality, or any other meaning.
Keywords: confidence in God, self-confidence, self-esteem, Self-efficacy, unification of acts -
این تحقیق با هدف ارایه الگوهای تربیت جنسی سلامت محور در دوره های مختلف رشدی، به صورت کیفی و با روش تحلیل اسنادی انجام شد. با توجه به شرایط و مسایل خاص جنسینگی افراد، چهار دوره کودکی، نوجوانی، جوانی و پس از ازدواج در نظر گرفته شد. براساس ویژگی ها، تکالیف و چالش های رشدی، برای هر دوره یک الگوی راهبردی ویژه تربیت و سلامت جنسی به دست آمد. الگوی تربیت جنسی سلامت محور در دوره کودکی: با سه مولفه «محافظت، مراقبت و پیشگیری»، در دوره نوجوانی با سه مولفه «مراقبت، پیشگیری و مهار»، در دوره جوانی با سه مولفه «پیشگیری، مهار و سلامت» و در دوره پس از ازدواج با سه مولفه «تامین، سلامت و عفاف» مشخص گردید. موفقیت در هر دوره، پیش نیاز تحقق مطلوب الگوی دوره بعدی است. این الگوها سیر تحولی تربیت جنسی افراد را با توجه به چالش های تحولی آنان نشان می دهد و برنامه های تربیت جنسی بر مبنای آن در خانواده و نظام آموزشی، تامین کننده سلامت جنسی افراد در تمام دوره های رشدی خواهد بود.
کلید واژگان: تربیت جنسی، سلامت جنسی، الگوی تربیت جنسی سلامت محور، دوره های رشد و تحول، رفتار جنسیSexual education and health is the basic foundation for achieving health in various aspects of societies and is one of the important concerns of educational institutions and families. The aim of this study was to provide patterns of health-oriented sexual education in different developmental periods, qualitatively and by documentary analysis method. According to the specific sexual conditions and issues of the individuals, four periods of childhood, adolescence, youth and the post-marriage were considered. Based on the characteristics, tasks and developmental challenges, a specific strategic pattern for sexual education and health was obtained for each period. Pattern of health-oriented sexual education in childhood was identified with three components "protection, care and prevention", in adolescence with three components "care, prevention and control", in youth with three components "prevention, control and health" and in the post-marriage period with three components of "satisfaction, health and chastity". Success in each period is a prerequisite for the optimal realization of the pattern of the next period. These patterns show the developmental process of sexual education of individuals according to their developmental challenges and sexual education programs based on it, will provide sexual health of individuals in all developmental periods.
Keywords: sexual education, sexual health, health-oriented sexual education pattern, periods of development, sexual behavior -
سلامت جنسی به عنوان یکی از مهم ترین دغدغه های انسانی است که از پیش نیازهای اساسی آن آموزش جنسی است. هر نوع آموزشی نیز دارای راهبردهایی مبتنی بر مبانی خاص است. روش این پژوهش از نوع تحلیل کیفی اسناد است. تحلیل های انتقادی نیز با استفاده از روش عقلی و تحلیل ثانویه انجام گرفت. استقلال دادن به انسان و بی نیازی او از خداوند، اصالت بخشیدن به آزادی های فردی و انکار اصول و ارزش های ذاتی و ثابت اخلاقی، مادی گرایی، اصالت لذت در رفتارها و کنش با محوریت لذت جویی، ازجمله مهم ترین مبانی لیبرالیسم در آموزش جنسی است. این در حالی ست که از دیدگاه اسلامی باید بر اساس توحیدمحوری و اخلاق مداری پایه ریزی شود و او را در مسیر رشد و بالندگی قرار دهد. انسان در لذت جویی دارای چارچوب با ارزش گذاری اخلاقی ثابت است. نظام تربیت جنسی در رویکرد اسلامی بر اساس پایه هایی استوار است که سه مبنای 1) خدامحوری، 2) فطرت بنیان و 3) کرامت نفس از بیشترین اهمیت برخوردارند.آموزش های مهارمحور و آموزش جامع جنسی به عنوان راهبردهای آموزشی جنسی در غرب، بیشتر جنبه بهداشتی و کنترل بیماری های جنسی دارند تا حذف روابط جنسی خارج از چارچوب ازدواج. مصون سازی مبتنی بر تهذیب، پرورش، و توانمندسازی، راهبرد اساسی اسلامی در تربیت جنسی است که می تواند در عین رشد سالم و متعادل جنسینگی، به خودکارآمدی و مدیریت رفتار جنسی و هدایت آن در مسیر طبیعی پاسخ جنسی کمک کند.
کلید واژگان: آموزش جنسی، لیبرالیسم جنسی، مبانی اسلامی، مصون سازی، اخلاق جنسیSexual health is one of the most important human concerns and one of its basic prerequisites is sexual education. The method of this research is qualitative analysis of documents. Giving man independence and his needlessness from God, authenticating individual freedoms and denying moral principles and values, materialism, the originality of pleasure in hedonistic behaviors and actions, are among the most important principles of liberalism in sex education. From the Islamic point of view, sex education should be based on monotheism and morality and put him on the path of growth. In hedonism, man has a framework with a fixed moral value. The system of sexual education in the Islamic approach is based on principles such as three principles: 1) God-centeredness, 2) Nature-based 3) Dignity of the soul.Content-oriented education and comprehensive sex education are considered as sexual education strategies in the West. The goal of these strategies is more health and control of sexually transmitted diseases than the elimination of sexual relations outside the framework of marriage; Unaware that, according to available research and evidence, these trainings themselves are one of the factors increasing sexual problems in the West. In contrast, in the Islamic approach, sex education is commensurate with human nature and self-respect. Immunization based on refinement, upbringing, and empowerment is the basic Islamic strategy in sex education. Education based on these principles and strategies can help self-efficacy and management of sexual behavior and guide it in the natural path of sexual response, while promoting healthy sexuality.
Keywords: Sex education, sexual liberalism, Islamic Principles, immunization, sexual ethics -
سامان‌بخشیدن به میل جنسی همیشه مهم‌ترین وظیفه اخلاق به شمار می‌آید و اخلاق‌مداری در رفتار جنسی، رمز سلامت و سعادت انسان است. این تحقیق با هدف مطالعه کیفی نقش مدیریت جنسی خانواده در اخلاق‌مداری و سلامت جنسی فرزندان، با روش تحلیل اسنادی انجام گرفته است. یافته‌ها حاکی از این سه راهبرد مدیریتی است: 1) تعدیل و هدایت جنسی فرزندان (شامل شش برنامه: آگاهی‌یابی و آگاهی‌دهی، تقویت ایمان، دینداری و ارزش‌های اخلاقی، دمیدن روح ارجمندی و مناعت طبع، نهادینه‌سازی روحیه بسندگی، سبک هوشمندانه و متعادل در مواجهه با مسایل جنسی فرزندان، تنظیم میل جنسی با تنظیم‌گری زیستی)؛ 2) پرورش و درونی‌سازی عفت‌ورزی (شامل پنج مرحله)؛ 3) پیشگیری از ایجاد زمینه‌های انحراف و اختلال جنسی (شامل هشت برنامه: ارزشمندسازی و انگیزه‌بخشی، ایجاد حالت بیدارباش و هشیاری، توانمندسازی و مهارت‌افزایی، بهینه‌سازی زیستی-وراثتی، فراهم‌سازی عوامل محافظت‌کننده، نظارت خانوادگی، حمایت عاطفی، مراقبت‌های خانوادگی و اجتماعی). والدین در رویکردی خانواده‌محور، می‌توانند نقش اساسی در رشد و تربیت جنسی، توانمندسازی و ارتقای اخلاق‌مداری و در نتیجه، تامین سلامت جنسی فرزندان داشته باشند.
کلید واژگان: مدیریت جنسی خانواده، تربیت جنسی فرزندان، اخلاق مداری جنسی، سلامت جنسی، انحرافات جنسیOrganizing sexual desire is always the most important task of morality and moral orientation in sexual behavior is the key to human health and happiness. The aim of this study was to qualitatively study the role of family sexual management in the morality and sexual health of children using documentary analysis. Findings indicate three management strategies (1) adjusting and guiding the sexuality of children (including 6 programs: educating and giving awareness, strengthening faith, religiosity and moral values, teaching the spirit of respect and temperament, institutionalizing the spirit of selfsufficiency, smart and balanced style in dealing with sexual issues of children, regulation of sexual desire with bio-regulation), (2) Nurturing and internalization of chastity (including 5 stages) and (3) Prevention of deviance and sexual dysfunction (including 8 programs: valuation and motivation, creating awakening and awareness, empowerment And skills enhancement, bio-hereditary optimization, provision of protective factors, family supervision, emotional support, family and social care). In a family-oriented approach, parents can play a key role in sexual development and empowerment, and promotion of morality, and thus the sexual health of their children.
Keywords: Family Sex Management, Child Sex Education, Sexual Ethics, SexualHealth, Sexual Deviations -
این پژوهش، با هدف مدل‌یابی ارتباط علی دلبستگی ایمن، اجتنابی و اضطرابی به خدا، با اضطراب وجودی، به‌واسطه نقش میانجی خداآگاهی انجام گرفت. روش پژوهش توصیفی، از نوع همبستگی است که از روش تحلیل مسیر، برای تجزیه و تحلیل داده‌های به‌دست‌آمده از اجرای همزمان سه مقیاس دلبستگی به خدا، خداآگاهی و اضطراب وجودی، بر روی 300 نفر از طلاب حوزه علمیه قم استفاده گردید. یافته‌ها حاکی از وجود رابطه معنادار و دو‌به‌دو بین سبک‌های دلبستگی ایمن، اجتنابی و اضطرابی به خدا، خداآگاهی و اضطراب وجودی بود. برای سنجش نقش میانجی خداآگاهی، در ارتباط میان سبک‌های گوناگون دلبستگی به خدا و اضطراب وجودی، مطابق رویکرد بارون و کنی عمل شد. نتایج پژوهش نشان داد که اثر غیرمستقیم هریک از دلبستگی‌های ایمن، اضطرابی و اجتنابی به خدا در اضطراب وجودی، از طریق میانجیگری خداآگاهی معنادار است. بنابراین، تاثیر دلبستگی به خدا در کاهش اضطراب وجودی از طریق میانجیگری فرآیند خداآگاهی، تبیین‌پذیر است.
کلید واژگان: دلبستگی به خدا، خداآگاهی، اضطراب وجودی، مدل یابی، تحلیل مسیر، نقش میانجی -
پژوهش حاضر با هدف تعیین میزان رابطه عملکرد خانواده و خودپنداره کودکان با توجه به نگرش مذهبی والدین صورت گرفته است. روش این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بوده که برای بررسی مدل تعدیلی از معادلات رگرسیونی استفاده گردید. جامعه آماری کلیه دانش‌آموزان پسر و دختر پایه‌های چهارم، پنجم و ششم مقطع ابتدایی شهر یزد و والدین آنها می‌باشند که در مدارس دولتی و غیر دولتی مشغول به تحصیل بودند. 380 نفر به روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای انتخاب گردیدند. به منظور سنجش متغیر‌ها از مقیاس سنجش عملکرد خانواده (FAD)، مقیاس خودپنداره کودکان پیرز و هریس (CSCS) و پرسشنامه نگرش مذهبی (RS) برای جمع آوری اطلاعات استفاده گردید. تحلیل همبستگی و رگرسیون برای تحلیل نتایج مورد استفاده قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بین سه متغیر خودپنداره کودکان، نگرش مذهبی والدین و عملکرد خانواده همبستگی مثبت و معنادار وجود دارد. تحلیل رگرسیون سلسله مراتبی نشان داد که مجموع متغیرهای عملکرد خانواده، نگرش مذهبی والدین و اثر تعاملی آنها 30 درصد تغییرات خودپنداره کودکان را پیش‌بینی می‌کنند. نگرش مذهبی والدین در رابطه بین عملکرد خانواده و خودپنداره کودکان نقش تعدیل‌کنندگی دارد و اثر تعاملی عملکرد خانواده با نگرش مذهبی والدین در خودپنداره کودکان معنادار می‌باشد. به طور کلی نتایج پژوهش حاضر دلالت بر نقش عملکرد خانواده و نگرش مذهبی والدین در کیفیت خودپنداره کودکان داشته و نگرش مذهبی، عملکرد خانواده را در جهت افزایش خودپنداره کودکان تقویت (تعدیل مثبت) می‌کند.
کلید واژگان: عملکرد خانواده، نگرش مذهبی، خودپنداره، نقش تعدیل کنندهThe purpose of this study was to investigate the relationship between family function and children’s self-concept with regard to parents’ religious attitude. The method of this study was descriptive-correlational and regression equations were used to investigate the moderating model. The statistical population includes all male and female students of fourth, fifth and sixth grades of Yazd city and their parents who are educated in public and non-public schools. The statistical population of the study was 37000 people. Using Morgan table, 380 people were selected by stratified random sampling. To measure the variables, the Family Functioning Assessment (FAD) scale, the Pierce and Harris Child Self-Concept Scale (CSCS), and the Religious Attitude Questionnaire (RS) were used to collect data. Correlation analysis and regression were used to analyze the results. The results showed that parents ‘religious attitude had a moderating role on the relationship between family function and children’s self-concept and the interaction effect of family function with parents’ religious attitude on children’s self-concept was significant. Also, the sum of family performance variables, parents’ religious attitudes and their interactive effects predict 30% of children’s self-concept changes. The results also indicated that the correlation matrix and simple and paired variables were significant and each of the variables of family functioning and parents’ religious attitude alone could significantly predict children’s self-concept. In general, the results of the present study imply the role of family functioning and parents’ religious attitudes on the quality of children’s self-concept and reinforce (positive moderate) the family’s religious attitude toward enhancing children’s self-concept.
Keywords: Family functioning, Religious attitude, Self-concept, Moderating role -
با وجود پیشرفت های چشمگیر در زمینه سلامت روانی و رشد تکنیک های درمان اختلالات روانی، هنوز بشر امروز در اعماق وجود خود از یک اضطراب ناشناخته رنج می برد. پژوهش حاضر با هدف بررسی کارآمدی یک شیوه درمانی از نوع مداخلات مذهبی در کاهش اضطراب، با بهره گیری از ذکرها و دعاهای ماثور در متون اسلامی، انجام شد. طرح این پژوهش، آزمایشی از نوع پیش آزمون−پس آزمون، با گروه کنترل در لیست انتظار بود. جامعه آماری کلیه زندانیان مرد زندان مرکزی قم بودند. بدین منظور از بین زندانیانی که بالاتر از نرم اضطراب داشتند، 34 نفر انتخاب شدند و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش مقیاس اضطراب کتل و پروتکل آموزشی و برنامه ذکرگویی در مورد اضطراب و براساس منابع اسلامی بود که در قالب هفت جلسه آموزشی−توجیهی و در 40 روز تمرین ارایه و روایی محتوایی آن نیز با ارزیابی 12 خبره متخصص دینی و روان شناسی تایید شد. تحلیل کوواریانس داده ها نشان داد که میانگین نمرات اضطراب گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل در مرحله پس آزمون کاهش معناداری (001/0>P) پیدا کرده است. نتایج این پژوهش نشان داد که ذکر خدا اثر آرام بخشی و کاهندگی اضطراب دارد. برنامه ذکرگویی می تواند به عنوان یک عامل موثر در کاهش اضطراب تعمیم یافته استفاده شود و از پروتکل این برنامه می توان به عنوان درمان مکمل اختلالات اضطرابی بهره برد.
کلید واژگان: اضطراب، ذکرگویی، دعا، زندانیان، مداخلات مذهبیDespite significant advances in mental health and techniques for treating mental disorders, Human Being today suffers from an unknown Deep anxiety. This study aims to investigate the efficacy of a kind of religious interventions to reduce anxiety, using the Using the God mentioning and prayers in Islamic texts.This was an experimental study, using a pretest, intervention and posttest, as well as a control group. The population included of all male prisoners in the central prison of Qom. For this purpose, among the prisoners who, had the highest norm anxiety score, 34 people were selected randomly in experimental and contro groupsl, selected and were randomly assigned to two groups of experimental and control. Both groups were evaluated by Cattell's Anxiety Scale. Afterwards, experimental group had 7 training sessions, and then performed the treatment protocol (God mentioning based on islamic resource) in 40 days of continuous practice, and the control group received no intervention. The content validity of this protocol was verified by the evaluation of 12 religious experts and psychologists.The analysis of covariance showed that the average of anxiety scores in the experimental group compared to the control group in the post test stage decreased significantly.
Keywords: Anxiety, God mentioning, Prayer, Prisoners, Islamic Interventions -
هدف این پژوهش پیش بینی افکار خودکشی بر اساس خداآگاهی و حرمت‌خود بود. روش این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی و تحلیل رگرسیونی است. جامعه آماری این پژوهش شامل دانشجویان زن و مرد یکی از دانشگاه‌های بیرجند در سال 13981399 بوده است. نمونه این پژوهش تعداد 375 نفر بودند که به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار اندازه‌گیری، مقیاس‌های خداآگاهی (نورعلیزاده، 1390)، افکارخودکشی (بک، 1961) و حرمت‌خود (کوپر اسمیت، 1957) بودند. یافته‌های پژوهش نشان داد بین خداآگاهی و حرمت‌خود و افکارخودکشی رابطه معنی‌دار منفی وجود دارد. همچنین یافته‌ها حاکی از آن است که میزان افکار خودکشی، حرمت‌خود و خداآگاهی در میان زنان بیشتر از مردان است و این آمار در میان افراد مجرد به مراتب بیشتر از افراد متاهل بوده است. بر اساس یافته‌ها پیش‌بینی می‌شود که با ارتقای خداآگاهی و حرمت‌خود می‌توان بهداشت روانی افراد را افزایش داده و از شکل‌گیری افکار خودکشی پیشگیری و با آن مقابله کرد. پیشنهاد می‌شود در پژوهش‌های آینده بسته خداآگاهی بر گروهی از افراد آسیب‌پذیر به افکار خودکشی اجرا شود و اثربخشی آن بر کاهش افکار خودکشی ارزیابی شود.
کلید واژگان: خداآگاهی، حرمت خود، افکار خودکشی، دانشجویانThe purpose of this study was to predict suicidal ideation based on self-awareness and self-esteem. The method of this research is descriptive correlation and regression analysis. The statistical population of this study included male and female students of one of the universities of Birjand in 1399-1397.
The sample of this study was 375 people who were selected by available sampling method. Measurement tools were God-awareness scales (Noor Alizadeh, 2011), suicidal ideation (Beck, 1961) and self-esteem (Cooper Smith, 1957).
Findings showed that there is a significant negative relationship between self-awareness and self-esteem and suicidal ideation. The findings also show that the rate of suicidal ideation, self-esteem and self-awareness is higher among women than men, and this figure was much higher among single people than married people. Based on the findings, it is predicted that by promoting self-awareness and self-respect, it is possible to increase the mental health of individuals and prevent and counteract the formation of suicidal ideation. It is suggested that in future research, God-awareness package be applied to a group of people vulnerable to suicidal ideation and its effectiveness on reducing suicidal ideation be evaluated.Keywords: God-awareness, self-esteem, suicide ideas, piety, depression -
برای دستیابی به پیشرفت علمی در علوم انسانی اسلامی، ازجمله روان شناسی اسلامی، نیاز به بنیان نهادن و توسعه روش های پژوهش در این حوزه است. با طراحی روش های ساخت یافته و نظام مند، با اتکا به شیوه های اجتهادی و فهم متون اسلامی و حاکم کردن نگرش سیستمی و ساختاری می توان در تحلیل مسایل پیچیده انسانی و کشف واقعیت های روان شناختی بسیار موثر عمل کرد و زمینه نظریه پردازی را با توجه به منابع وحیانی اسلامی فراهم کرد. این امر نیازمند گام برداشتن در حوزه پژوهش های پیشرفته مدل یابی و تبیین سازوکار روابط میان سازه ها در یک شبکه منسجم سازواره ای است.
برای انجام این پژوهش که از نوع «بنیادی» و «توسعه ای» است و به لحاظ راهبردی از نوع «توصیفی تحلیلی» است، به مقتضای هر مرحله از گردآوری و پردازش اطلاعات از «روش اسنادی» و «روش تحلیل محتوای کیفی» بهره گرفته شد. برای رسیدن به اهداف این پژوهش، با بهره مندی از روش ها و تکنیک های برون دینی (مانند روش های معناشناختی و چندمتغیری)، کوشیدیم مبتنی بر مبانی روش شناختی پارادایمی و براساس پارادایم اجتهادی و بهره مندی از روش های درون دینی و با به کارگیری تمام ظرفیت های روش های اجتهادی، اعم از اصول فقه و استنباط و روش های فهم متن (تفسیری و حدیثی)، برای فهم گزاره های اسلامی به طراحی روش مدل یابی مفاهیم و سازه های روان شناختی از آن ها بپردازیم.
در نتیجه این پژوهش، به «روش مدل یابی اسلامی روان شناختی» که دارای فرایند نظام مند متشکل از مراحل چهارگانه مفهوم پردازی، صورت بندی، اعتبارسنجی و تبیین و تفسیر مدل است دست یافتیم که خود دربردارنده شش گام مسئله شناسی و فرضیه پردازی، فهم پژوهی و استخراج مفاهیم از متون اسلامی، بسط مفهومی مدل، طراحی و ساخت مدل مفهومی، اعتباریابی و تبیین و تفسیر نتایج مدل یابی است. اجرای موفق این روش در یک نمونه و در عالی ترین سطح مدل یابی پیچیده، یعنی از نوع «مدل میانجی تعدیل شده»، نشانگر کارایی آن بود. از دستاوردهای دیگر این پژوهش تنقیح و بهبود «روش فهم روان شناختی متون اسلامی» و کاربست متناسب نرم افزار تحلیل کیفی اطلس تی (ATLAS.ti) در افزایش دقت و قوت روش کنونی است. درنتیجه، این روش می تواند بر نظام مندی، قابلیت داوری و اعتبار پژوهش های علوم انسانی از متون اسلامی بیفزاید.کلید واژگان: روش، مدل یابی، متون اسلامی، قرآن و حدیث، سازه روان شناختی، فهم متن، پارادایم اجتهادی -
هر یک از همسران در خانواده و به ویژه در روابط زناشویی، نقش ها و کارکردهای خاصی دارند و برای افزایش کارایی شان نیازمند الگوهای تعاملی مناسب اند. با هدف بررسی سبک رفتاری و ارتباطی زن و شوهر در آموزه های اسلامی، محتوای متون اسلامی با محوریت حدیث نثرالدرر، تحلیل کیفی شد. با به کارگیری روش فهم روان شناختی متون اسلامی و با استفاده از فن «گسترش متن هسته ای»، الگوی ارتباطی متناظر سه گانه برای هر یک از زن و مرد (همراهی در مدیریت مقتدرانه، خوش رفتاری در حمایت گری، گشاده دستی در مهیاکنندگی برای مردان و صیانت در مراقبت کنندگی، رسیدگی در پرورش دهندگی و دلربایی در مهرورزی برای زنان) به دست آمد. همسران می توانند با به کاربستن این الگو، توان کارکردهای اختصاصی خود و درنتیجه سازگاری، رضایت و کیفیت زندگی مشترکشان را افزایش دهند.کلید واژگان: سبک اسلامی، ارتباط همسران، الگوی شیوه های رفتاری، کارکردها و نقش های همسران، فن گسترش متن هسته ایSpouses have their own roles and functions in the family, and especially in their marital relationships; they need suitable interaction pattern to increase their efficiency. Aiming to investigate behavioral and communication style of spouses in Islamic teachings, the content of Islamic text, especially the Nasr-al-dorar hadith, were analyzed qualitatively. Using the method for understanding the psychology of Islamic teachings and the technique of “broaden core text”, the triple model of communication for spouses (working together in authoritative management, good manners in supporting, and generosity in providing for men and caring, nurturing, and charming in kindness for women) has been formed. Spouses can, by using this model, improve the ability of their own specific performance and thus adjustment, satisfaction, and quality of marital life.Keywords: Islamic style, spouse relationship, model of behavioral manners, functions, roles of spouses, the technique of “broaden core text”
-
این پژوهش با هدف بررسی اصول و مبانی اعتبارشناسی معرفتی و به دست دادن معیارهای اعتبارسنجی فهم علمی از متون اسلامی در علوم انسانی انجام شد. پژوهش کنونی با به کارگیری روش تحقیق توصیفی تحلیلی درصدد پاسخ به این گونه پرسش هاست که: یافته های «روش فهم علمی از متون اسلامی» چگونه می توانند ما را به کشف حقیقت و معرفت علمی برسانند و از اعتبار لازم برخوردار باشند؟ با مبنا قرار دادن «مولف محوری از دریچه فهم روشمند متون» و حفظ اصالت یافته های تفهمی با اتخاذ رویکرد «نگاه از درون متن به بیرون» و با عبور از حصر گرایی اعتبارشناختی روش های تجربی و ارزیابی روند درست به کارگیری روش فهم و اجتهاد می توان میزان فهم صحیح و روشمند از متون اسلامی را سنجید. این هدف با لحاظ «معیارهای اعتبارسنجی فهم صحیح از متون اسلامی» تحقق می یابد که عبارت اند از: 1. انطباق با قواعد فهم زبان شناختی؛ 2. انطباق با قواعد فهم معناشناختی؛ 3. سازوارگی درونی و تعارض نداشتن با مبانی اسلامی؛ 4. هماهنگی و تطابق با عقل برهانی؛ و 5. هماهنگ با واقعیت های انسانی و متعارض نبودن با یافته های قطعی علوم.
کلید واژگان: اعتبارشناسی، فهم علمی، متون اسلامی، علوم انسانی، معیارهای اعتبار، اعتبارسنجی -
پژوهش پیش رو با هدف شناسایی رابطه و مدل ارتباط علی بین خداآگاهی و خودمهارگری با میانجی گری خودآگاهی و حرمت خود در میان زنان و مردان انجام گرفت. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی است که از روش تحلیل مسیر، برای تجزیه و تحلیل داده های چهار مقیاس خداآگاهی، خودکنترلی، خودشناسی انسجامی و حرمت خود که به-طور هم زمان بر روی 322 نفر از دانشجویان جامعه المصطفی و جامعه الزهرا با روش نمونه گیری خوشه ایاجرا شده بود، استفاده شد. یافته ها حاکی از وجود رابطه معنادار و مثبت بین خداآگاهی و خودمهارگری با میانجی گری خودآگاهی و حرمت خود و برازش مطلوب مدل علی ارائه شده و الگوی تحلیل مسیر خداآگاهی تا خودمهارگری از طریق میانجی-گری خودآگاهی و حرمت خود بود. بنابراین، تاثیر خداآگاهی و ذکر و یاد خداوند در خودمهارگری از طریق فرایندهای خودآگاهی و حرمت خود، تبیین پذیر است.کلید واژگان: خداآگاهی، خودمهارگری، خودآگاهی، حرمت خود، تحلیل مسیرThe present research aims at identifying the relationship and the model of causal relation between God-awareness and selfcontrol with intermediating role of selfawareness and self-respect among men and women. The research method is descriptive and of correlation type. The path analysis method was used to analyze the data of four scales of God-awareness, self-control, consistent self-knowledge, and self-respect. The scales were tested on 322 university students in Jamea alZahra and Jamea al-Mustafa, selected through cluster sampling method. The findings show a meaningful positive relationship between God awareness and self-control with the intermediating role of self-awareness and self-respect. Thus, the effect of self-awareness and mentioning God in self-control is explainable through the processes of selfawareness and self-respect.Keywords: God-awareness, Selfcontrol, Self-awareness, Self-respect, Path Analysis
-
هدف این پژوهش، تهیه و ساخت مقیاس «خداآگاهی» با توجه به آموزه های برآمده از منابع معتبر اسلامی و تعیین ویژگی های روان سنجی (اعتبار و روایی) آن بود. بدین منظور، ابتدا به روش توصیفی و تحلیل متن، آیات و روایات مربوط به سازه خداآگاهی طبقه بندی و گزاره های نشانگر این سازه طراحی شد. پس از تایید روایی محتوایی این مقیاس توسط 8 نفر از کارشناسان خبره حوزه و دانشگاه، در نهایت پرسش نامه 25 گزاره ای در یک طیف چهار گزینه ای لیکرتی به آزمون آزمایشی گذاشته شد. در مرحله نهایی اول 225 و دوم 200 نفر نمونه به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ایانتخاب و به روش پیمایشی، ویژگی های روان سنجی مقیاس مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها نشان داد که مقیاس خداآگاهی از نظر روایی سنجی محتوایی، ملاکی، سازه ای و افزایشی از روایی لازم و بالایی برخوردار است. در تحلیل عوامل اکتشافی، 4 عامل به دست آمد. ارتباط مقیاس خداآگاهی با برخی از مقیاس های روان شناختی، نشانگر روایی افزایشی و توان تبیین و پیش بینی این مقیاس به عنوان یک ابزار روان شناختی است. این مقیاس از نظر اعتباریابی به روش بازآزمایی، دونیمه سازی، همسانی درونی و ضریب آلفای کرونباخ (90/0) هم اعتبار لازم و مطلوب را دارد. در نتیجه مقیاس خداآگاهی می تواند به عنوان یک ابزار دارای ویژگی های روان سنجی روا و معتبر در پژوهش های اسلامی و روان شناختی مورد استفاده قرار گیرد.کلید واژگان: مقیاس خداآگاهی، دینداری، منابع اسلامی، روان سنجی، روایی و اعتبارThe present study aims at preparing and constructing the scale of God-awareness based on teachings extracted from Islamic reliable sources, and determining its psychometric features (reliability and validity). To do so, we first classified, through a descriptive analysis of the texts, the Quranic verses and traditions related to the construct of God-awareness, and then designed the propositions marking that construct. After confirming the validity the scale by eight experts in university and seminary, we finally arrived at a questionnaire composed of 25 items in a four-choice likert spectrum and tested it. In the final stage, first we selected 225 subject and then 200 subjects through random cluster sampling, and investigated the psychometric feature of the scale through a survey method. The findings showed that the scale of God-awareness enjoys a high level of validity in content, criterion, construct and incremental validity. In analyzing the exploratory factors, four factors were obtained. The relationship between the scale of God-awareness and some of the psychological scales showed an incremental validity and its potential to explain and predict as a psychological device. The scale enjoys the necessary and desirable level of reliability obtained through re-testing, split-half, internal consistency and Cronbachs alpha (0.90) methods. As a result, the scale of God-awareness can be used as a device with reliable and valid psychometric features in Islamic and psychological researches.Keywords: Scale of God-Awareness, Piety, Islamic Source, Psychometrics, Validity, Reliability.
-
پژوهش پیش رو، با هدف مدل یابی، تبیین سازوکار اثرگذاری و آزمون نقش خودآگاهی و هویت در فرایند تاثیر خداآگاهی در سلامت روانی انجام گرفت. روش پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی است که از روش تحلیل مسیر، برای تجزیه و تحلیل داده های چهار مقیاس مربوط، که به طور همزمان بر روی 225 نفر نمونه اجرا شده بود، استفاده شد. یافته ها حاکی از برازش مطلوب مدل علی ارائه شده و الگوی تحلیل مسیر خداآگاهی تا سلامت روانی از طریق میانجی گری «خودآگاهی» و «هویت یابی» بود. بنابراین، مکانیسم اثر خداآگاهی و ذکر و یاد خدا در آرامش و سلامت روانی، از طریق فرایندهای خودآگاهی و هویت یابی و درنتیجه با کارکردهای شخصیتی، در توحید، انسجام و تعادل نظام روانی، تبیین پذیر است.کلید واژگان: خداآگاهی، خودآگاهی، هویت یابی، سلامت روانی، تحلیل مسیرThe present study was conducted with the aim of modeling, explaining the mechanism of effectiveness and testing the role of self-awareness and identity in the process of the impact of awareness of God on mental health. This research is a descriptive study using correlation, which utilizes path analysis for analyzing the data of four related scales, which were administered simultaneously on 225 samples.
The findings show that there is a goodness of fit in the causal model and in the pattern of path analysis of awareness of God to mental health through the mediation of ""self-awareness"" and identity-finding "". Therefore, the mechanism of the impact of awareness of Gods and His remembrance in serenity and mental health is explainable through the processes of self-awareness and identity-finding, and consequently, the personal functions in unity, solidarity and mental balance.Keywords: awareness of God, self-awareness, identity-finding, mental health, path analysis. -
هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه بین خداآگاهی و خودآگاهی، و تبیین نقش خداآگاهی در خودآگاهی است. روش این پژوهش از نوع همبستگی و پس رویدادی می باشد. تعداد 225 نفر، به شیوه تصادفی خوشه اینمونه گیری شدند. داده های گردآوری شده توسط آزمون خداآگاهی و مقیاس خودشناسی انسجامی که از اعتبار و روایی لازم برخوردارند، با استفاده از همبستگی پیرسون، رگرسیون و شاخص های آماری دیگر تجزیه و تحلیل شدند.
یافته های پژوهش نشان داد که بین خداآگاهی و خودآگاهی رابطه معنادار مثبت وجود داشته، خداآگاهی نقش پیش بینی کننده در خودآگاهی دارد. نتایج این پژوهش حکایت از بعد مهمی از دین داری، در تبیین چگونگی اثربخشی آن در کارکردهای روان شناختی دارد. با افزایش میزان خداآگاهی، میزان خودآگاهی نیز افزایش خواهد یافت. همچنین با ارتقای سطح دانش و آگاهی دین شناختی و پایبندی مذهبی، میزان خداآگاهی و خودآگاهی افراد افزایش می یابد. بنابراین، خداآگاهی به منزله عامل بنیادین وحدت، در راس سازمان روانی انسان، فرایند خودآگاهی را در کنش وری بهتر «خود»، یک پارچگی و توحید یافتگی شخصیت و دیگر کارکردهای روان شناختی، تحت تاثیر قرار می دهد.
کلید واژگان: خداآگاهی، خودآگاهی، خود، آگاهی، ذکر، دین داریThe present paper aims at investigating the relationship between God-awareness and self-awareness and elaborating on the role of God-awareness in self-awareness. The research method is correlative and retrogressive. 225 individuals were selected through random cluster sampling. The data were analyzed by God-awareness test and integrative self-knowledge scale which have necessary validity and reliability, as well as Pearson correlation, regression and other statistical indexes.The research findings showed that there was a significant positive relationship between God-awareness and self-awareness and that God-awareness has a predictive role in self-awareness. These findings also indicate an important dimension of religiousness in expounding how it influences psychological functions. An increase in God-awareness will result in an increase in self-awareness. Furthermore, an increase in the knowledge and awareness of science of religion and religious commitment will result in an increase in God-awareness and self-awareness. Therefore, God-awareness as the fundamental factor of unity at the top of man's psychological organization exerts influence on the process of self-awareness in better functioning of "self", integrity and unity of personality and other psychological functions.Keywords: God, awareness, self, awareness, self, awareness, evocation(remembrance), religiousness -
این مقاله به بررسی رابطه بین اضطراب وجودی و اضطراب مرضی، و مقایسه آنها در سه گروه افراد بزهکار، عادی و مذهبی می پردازد. روش پژوهش، از نوع پس رویدادی مقایسه ای به روش هم بستگی است. برای جمع آوری داده ها از دو مقیاس «اضطراب وجودیگود» و «اضطراب کتل» که از اعتبار و روایی خوبی برخوردارند، استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روشهم بستگیپیرسون، تحلیل واریانس یک طرفه، تحلیل رگرسیون استفاده شد.
یافته های پژوهش نشان داد که بین اضطراب وجودی و اضطراب مرضی هم بستگی معنادار مثبت وجود دارد. اضطراب وجودی پیش بینی کننده اضطراب مرضیاست. مقایسه افراد بزهکار، عادی و مذهبی در میزان اضطراب وجودی و مرضی معنادار بوده، دین داری و تحصیلات سهم زیادی در تاثیرگذاری بر کاهش اضطراب، به ویژه اضطراب وجودی داشت.در نهایت، اضطراب وجودییکی از پایه ها و منشا اضطراب مرضیاست. افراد مذهبیکمتر از اضطرابوجودی رنج می برند؛ در مقابل، بزهکاران بیشتر به این نوع اضطراب مبتلایند؛ و این نشانگر تاثیر مثبت پایبندی مذهبی، و اثر منفی بزهکاریبر اضطراب است.
کلید واژگان: اضطراب وجودی، اضطراب مرضی، معنای زندگی، دین داری، بزهکاریThis article seeks to study the relationship between the existential and health anxiety (illness phobia) and the extent to which the three classes of people might be affected: criminals, ordinary people (laymen) and religious people. The method used in this study is apost-event method, comparative method or correlational method. To collect data, the two scales, Good’s existential anxiety scale and Cattell’s anxiety, which are of significant validity and reliability, were used. To analyze the date (variables), Pearson correlation coefficient, the one-way analysis of variance and regression analysis were used.The findings of the research showed that there was a significant positive correlation between the existential anxiety and health anxiety (also known as illness phobia).The existential anxiety can play a predicting role in the designation of the health anxiety. In comparing the three groups of people: criminals, ordinary people and religiouspeople, it was made clear that significant differences arise as to the extent to which they are affected by the existential anxiety or health anxiety and that one’s religiousness (religiosity)and education play a great part in reducing anxiety, especially the existential anxiety. In the end, one can say that the existential anxiety can be taken as theroot and origin of health anxiety. Religious people are less affected by the existential anxiety. In contrast, criminals suffer more from the existential anxiety. This bears evidence to the fact that religious commitment or religiosity has positive and criminality has negative effects as to the increase or decrease in anxiety. -
دین فطری اسلام به عنوان یک شیوه و برنامه زندگی برای مصونیت رفتار انسان از انحراف ها و مشکلات جنسی، برنامه ای جامع دارد. این پژوهش به هدف دست یابی به یک مدل اسلامی رفتار جنسی سالم، رشدیافته و ایمن (مصون) از انحراف ها، مشکلات و اختلال های جنسی، به پژوهش با روش توصیفی تحلیلی متون اسلامی (قرآن و حدیث)، به وسیله نظام پردازشگری و کشف روابط علی پرداخته است.
این مدل که «مصون سازی» (حصان) نامیده می شود، دو بعد اساسی (نکاح عفاف) «ارضای سالم و نیاز جنسی، از راه همسرگزینی» و «پاکدامنی و خودمهارگری جنسی» دارد. ریشه و علت بسیاری از انحراف ها و مشکلات زناشویی به اختلال در یکی از این ابعاد برمی گردد.
این مدل دارای اصول، برنامه ها و راهکارهای گسترده ای است که با توانمند سازی افراد، غریزه جنسی آنان را تدبیر، هدایت و مصون از انحراف و اختلال نموده و باعث بروز رفتار جنسی بهنجار و زندگی آرام و متعالی در کنار خانواده می شود. در صورت نیاز به اصلاح و درمان، با کاربردی کردن این تدابیر و برنامه های اسلامی و اجرای آن در قالب یک تکنیک روان شناختی نوین، می توان فرد را به حالت «رفتار جنسی مصون» رساند.ژکلید واژگان: مصون سازی، رفتار جنسی، نکاح، عفاف، انحراف های جنسی، مشکلات و اختلال های جنسیThe "natural" religion of Islam, as a way of life, has a comprehensive plan for immunizing human behavior against perversion and sex-related problems. This research aims to reach an Islamic model of safe and improved sexual behavior which is immune to sexual perversions, problems and disorders. The research method is descriptive-analytical involving processing system and discovery of causal relations. This model of “immunization” is called hesān which constitutes two basic aspects i.e. marriage and chastity. That is, “safe gratification of sexual desire by way of marriage” and “continence and self-sexual control”. The root cause of many marital problems and perversion lies in the disorder existing in one of these two aspects. This model consists of principles, programs and extensive strategies enabling individuals to control and guide their sexual instinct and immunize themselves against perversion and disorder. Overall, these strategies result in the appearance of a normal sexual behavior, a calm and sublime life with the family. In case there is a need for reform and treatment, these strategies, if applied within the framework of a new psychological technique, can help an individual reach an “immune sexual behavior”.
- در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو می‌شود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشته‌های مختلف باشد.
- همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته می‌توانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
- در صورتی که می‌خواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.
©2000-2025 magiran.com All Rights Reserved.