مهرداد شمس الدینی

گیاه مشگک (Ducrosia anethifolia (DC.) Boiss.) بومی ایران بوده و اسانس آن دارای خاصیت ضدسرطانی می باشد.

اسانس ها به علت عدم پایداری کاربرد محدودی دارند. در این پژوهش ساخت نانولیپوزوم حاوی اسانس مشگک با فراوانی و توزیع اندازه مناسب به منظور افزایش پایداری اسانس برای استفاده در سامانه های دارورسانی مورد بررسی قرار گرفت.

با استفاده از دستگاه کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی ترکیبات اسانس شناسایی شد و با روش آب پوشانی لایه نازک چربی لیپوزوم ها ساخته شدند. نانولیپوزوم ها با دو روش و فیلتراسیون و سونیکاسیون با دو ضریب مولی 3:2 و 7:3 و با نسبت V/V 1:3 اسانس به فاز چربی ساخته شدند.

نتایج نشان داد که سایز نانوذرات ساخته شده با ضریب مولی 2:3 با روش فیلتراسیون 8/269 نانومتر با فراوانی100 درصد و PDI 507/0 با محصورسازی 34 درصد و با روش سونیکاسیون 49/39 و 4/354 نانومتر با فراوانی 7/80 به 3/19 درصد و PDI 856/0 با محصورسازی 38 درصد به دست آمد. سایز ضریب مولی 7:3 با روش فیلتراسیون 9/358 نانومتر با فراوانی 100 درصد و PDI 286/0 با محصورسازی 5/43 درصد و با روش سونیکاسیون 4/224 و 5330 نانومتر با فراوانی 93 به 7 درصد و PDI 229/0 با محصورسازی 46 درصد به دست آمد.

نتایج نشان دهنده این مطلب مهم است که نانولیپوزوم های ساخته شده با روش سونیکاسیون نسبت به فیلتراسیون دارای اندازه ذرات کوچکتری جهت استفاده در سیستم نانوحامل های لیپوزومی بودند و ضریب مولی 7:3 نسبت به 3:2 از کارایی محصورسازی بیشتری برخوردار بود.

 

نانو زیست فناوری می تواند داروهایی را با ابعاد نانومتری ایجاد کند. سیستم‏ های انتقال دارو به منظور بهبود خواص دارویی و درمانی ‏ایجاد می‏ شوند و بر توزیع دارو در بدن موثر هستند. ‏این ساختارها به ‏دلیل کنترل و آهسته نمودن رهایش دارو، محافظت از مولکول دارویی، اندازه کوچکتر از سلول، قابلیت عبور از موانع زیستی جهت رسانش دارو به محل هدف، افزایش عمرماندگاری دارو در جریان خون، دارورسانی هدفمند و زیست‏ سازگاری می‏ توانند به‏ عنوان یک سیستم دارورسانی بسیار موثر در نظر گرفته شوند که باعث افزایش کارایی درمانی دارو می شوند. نانو به اندازه ای کوچک که دیده نمی شود اما تاثیری بسیار بزرگ در زندگی انسان دارد. علم نانوتوانمندی تولید مواد، ابزارها و سیستم های جدید را با در دست گرفتن کنترل در سطوح ملکولی و اتمی و استفاده از خواص را دارا می باشد که در آن سطوح ظاهر می شود و در نتیجه علم نانو پایه اساسی در درک بهتر طبیعت در دهه های آتی خواهد بود.

تعداد 30 قطعه جوجه ای که فاقد هرگونه آلودگی با ارگانیسم های اختصاصیSPF() بوده و دارای سن 20 روز بوده اند، را از طریق داخل نائی(15 قطعه) و از راه دهانی (15 قطعه) توسط ویروس عامل بیماری برونشیت عفونی طیور با سویه /B793 که از ایران جدا شده است، آلوده گردیدند. دو گروه جوجه SPFهر گروه شامل 15 قطعه جوجه بعنوان گروه های کنترل به روش داخل نائی و دهانی PBC دریافت نمودند. تمام جوجه ها هر روز مشاهده و مورد آزمون بالینی قرار می گرفتند. تعداد سه قطعه جوجه از هر گروه شامل گروهای کنترل و مورد آزمایش به مدت 5 روز متوالی پس از تلقیح انتخاب نموده، سپس جوجه کشته شده و مورد کالبد گشایی قرار گرفتند. جهت مشخص شدن تغیرات پاتولوژیک بیماری بافت های نای،ریه، کلیه و روده ها مورد آزمایش قرار گرفتند. مقاطع بافتی از نمونه های فوق تهیه و پس از رنگ آمیزی جهت مشخص شدن تغیرات بافتی مورد آزمون ریز بینی شامل هیستوپاتولوژی و مطالعه ایمیونوهیستو شیمیایی قرار گرفتند. از نظر ماکروسکوپیک، میزان کمی موکوس شفاف همراه با پر خونی ملایم در قسمت داخلی نای و ریه جوجه های که توسط ویروس IBV آلوده شده بودند مشاهده گردید. کلیه ها، رنگ پریده و کمی متورم بودند. آزمون هیستوشیمیایی از کلیه ها تعییرات مشابه ای را در هر گروه آزمایش که به روش داخل نای و دهانی بوسیله ویروس آلوده شده بودند را نشان داد. به همین روش آنتی ژن های ویروسی در داخل سلول های آلوده مشخص گردیدند. آنتی ژن های ویروسی بر اساس مرحله پیشرفت ضایعات بیماری ظاهر گردیده و در داخل سیتوپلاسم سلول های ای تلیال سه روز پس از ایجاد عفونت توسط ویروس IBV، مشخص گردیدند. این مطالعه بوضوح نشان داد که ویروس IBV سویه /B793 جدا شده از ایران (که توسط ممیز و همکاران معرفی شد2001) قادراست ضایعات بیماری را در بافتهای مختلف بدن جوجه های که به روش تجربی آلوده شده اند بویژه با شدت بیشتر در کلیه ها ایجاد نماید. بعلاوه این مطالعه تایید نمود که این ویروس دارای وابستگی زیاد و علاقه مثبتی به بافت کلیه نسبت به سایر بافت ها دارد.