مهندس فیروز اردشیریان

گوگرد عنصری1 در میدان های عمیق گاز ترش که فشار گاز بالاست در حالت فاز گاز یا فاز مایع وجود دارد. پیدایش گوگرد عنصری در مخازن گاز ترش بستگی به شرایط اولیه زمین شناسی و تحولات بعدی آن و تشکیل سازند و فعل و انفعالات شیمیایی مواد فسیلی دارد. دراین گونه مخازن، گوگرد عنصری به صورت اشباع و یا نیمه اشباع در گاز ترش وجود دارد و دراثر تغییراتی که در شرایط مخزن در طی تولید گاز از مخزن ایجاد می شود، می تواند به صورت جامد در مسیر تولید گاز، آزاد گردد. گوگرد عنصری ممکن است در بخشی از مسیر جریان گاز در لایه های سازند و یا در مسیر چاه ته نشین شود. این موضوع میتواند علاوه بر ایجاد خوردگی های شدید، تولید مخزن را کاهش داده و یا حتی متوقف کند. رفتار جریانی فاز جامد گوگرد عنصری آزاد شده با رفتار جریانی گاز تفاوت دارد و این تفاوت موجب ته نشینی گوگرد، گرفتگی مسیر جریان گاز و درنهایت قطع جریان گاز می گردد. در این مقاله برخی نتایج مطالعات تئوریک، تحلیلی، آزمایشگاهی و تجربی در خصوص گوگرد عنصری که توسط موسسات، مراکز تحقیقات و شرکت های تولیدکننده گاز ترش به دست آمده است، به همراه مفاهیم مربوط به مهندسی مخازن ترش گازی و تجزیه و تحلیل رفتار مخزن به طور جمع بندی شده و خلاصه ارائه می شود.