ناصر محسنی نیا
-
شطحیات زبانی عرفا بخشی از گفتارهای به ظاهر هنجارشکنانه ایشان است که به دلیل ایجاد شکاف میان زبان، تصور درونی عارف و واقعیت امر همواره مخاطبانی را در درک و فهم آن گزاره ها گرفتار توهم و سوء برداشت کرده و در نتیجه تیغ انتقاد و خرده گیری را به روی ایشان گشوده است. اگرچه شطحیات بیشتر منتسب به پیروان مکتب سکر است؛ ولی بسیاری از افراد شاخص صحوی مذهب نیز دارای شطحیات گفتاری و رفتاری هستند. نظریه «بازی های زبانی» ویتگنشتاین مبتنی بر دو اصل: قاعده مندی زبان و توجه به کاربرد زبان برای درک معنا، می تواند در تحلیل و تفسیر شطحیات زبانی عرفا راه گشا باشد. هرچند که شطحیات رفتاری هم مورد نکوهش افراد دور از عرصه سیر و سلوک عرفانی قرارگرفته است، ولی در این پژوهش تاکید بر شطحیات گفتاری است. کاربرد زبانی خاص در موقعیت های مختلف، عدم تناظر میان بیان زبانی، تصور و واقعیت امر و فاصله گرفتن زبان عرفا از زبان قاعده مند عام و ورود به عرصه زبان قاعده مند ویژه اهل معرفت، از جمله مهم ترین نشانه های کاربست نظریه بازی های زبانی در تحلیل شطحیات گفتاری است. این پژوهش به شیوه تحلیل محتوای کیفی متن به سامان رسیده است.
کلید واژگان: شطحیات گفتاری، شطحیات رفتاری، نظریه بازی های زبانی، ویتگنشتاینPajooheshname Erfan, Volume:16 Issue: 31, 2024, PP 198 -217Sufi ecstatic utterances (shaṭḥiyyāt) are seemingly radical expressions that disrupt the connection between language, the mystic’s experience, and reality, often leading to confusion and criticism from audiences. These utterances have historically subjected Sufis to harsh judgments. While shaṭḥiyyāt are commonly associated with adherents of the intoxicated school of Sufism, many figures from the sober school have also been reported to make such statements. Ludwig Wittgenstein’s Theory of Language Games, which rests on two key principles, provides a valuable framework for interpreting Sufi ecstatic utterances: (1) language operates according to “rules,” and (2) context plays a crucial role in meaning. Beyond verbal expressions, Sufis also engaged in ecstatic behaviors, which often provoked severe condemnation from non-Sufi audiences. However, this study focuses primarily on verbal shaṭḥiyyāt. Our research demonstrates that Wittgenstein’s theory aids in understanding ecstatic utterances through several aspects, such as the Sufis’ use of specialized language in distinct contexts, the disconnect between linguistic expression, imagination, and external reality, their departure from conventional language norms, and their adoption of a language exclusive to the people of gnosis. This study employs a qualitative content analysis methodology to explore these themes in depth.
Keywords: Ecstatic Utterances(Shaṭḥiyyāt), Ecstatic Behaviors, Theory Of Language Games, Wittgenstein -
برداشت های متعددی از آزادی در دین و میزان پایبندی به اعمال عبادی و حفظ ارزش های دینی در جامعه وجود دارد که عمدتا به جمله «هیچ اجباری در دین نیست» استناد می شود. هر چند در منابع دینی به شبهات ناشی از این عبارت پاسخ داده شده است اما عده ای با شعار «نه به دین اجباری» سعی در انحراف عقاید دیگران دارند که بازترجمه «لا إکراه فی الدین» برای کاهش برداشت های ناقص و متناقض ضروری به نظر می رسد. ازاین رو، هدف این نگارش که با روش توصیفی تحلیلی انجام شده است، پاسخ به شبهه نه به دین اجباری با ترجمه ای تفسیری بر «لا إکراه فی الدین» و پیامدهای تربیتی می باشد. سه جنبه یافته های این پژوهش عبارتند از: سوء برداشت ها، معادل یابی و پیامدهای تربیتی. به اتکای ترجمه تفسیری، معادل یابی این عبارت قرآنی عبارتست از: «اعتقاد به اصول دین، انجام اعمال عبادی و حفظ ارزش های دینی، بدون شوق و رغبت درونی، بی اعتبار است». بررسی آیات و روایات نشان می دهد که هرگونه سستی، ول انگاری، سهل انگاری و ریاکاری در چهارچوب دین، مذموم و وجه مشترک این عوامل، عدم رغبت است. از جمله نتایج این پژوهش این است که بی رغبتی در عرصه تعلیم و تربیت، کاهش ارزش دینی علم محسوب می شود و هر گونه موفقیت علمی اگر برای کسب منفعت مادی، تثبیت موقعیت اجتماعی، فریفتن و یا تسلط بر دیگران باشد، نزد پروردگار بی ارزش خواهد بود.
کلید واژگان: اجبار، تعلیم و تربیت، دین، رغبت، شبههThere are several interpretations of freedom in religion and adherence to worship and preservation of religious values in society, mainly citing the sentence "No compulsion is there in religion". Although the doubts arising from this phrase have been answered in religious sources, the opponents are trying to deviate the people's opinions with the slogan "No to forced religion" and the retranslation of "La Ekrah fi al-Din" seems necessary to reduce incomplete and contradictory perceptions. Therefore, the purpose of this writing, which is done with the analytical descriptive method, is Response to Doubt; Not to Compulsory Religion with an Interpretive Translation on La Ekrah Fi Al-Din. The three aspects of the findings of this study are: 1) Misunderstandings, 2) Educational equating, and 3) educational consequences of new equating. According to interpretive translation. The equivalent of " La Ekrah Fi Al-Din " is: belief in the principles of religion, performing acts of worship, and preserving religious values without enthusiasm and willingness is worthless." Examining the verses and traditions shows that any kind of negligence and hypocrisy is reprehensible and abhorrent in performing acts of worship and preserving religious values. The common denominator of these three groups is lack of desire, and therefore, in religion, any action that is accompanied by desire has value.
Keywords: Coercion, Desire, Doubt, Education, Religion -
ابوبکر کلابادی از عارفان قرن چهارم است. بر خلاف کتاب مشهورش، التعرف، زندگی شخصی وی چندان آشکار نیست. محل تولد و فوت وی، یعنی محله کلاباد نیز هیچ گاه به صورت علمی بررسی نشده است. این مقاله در دو بخش به ابوبکر کلابادی می پردازد. نخست درباره زندگی شخصی او که شامل امور مهمی چون: نسب، مشایخ ، آثار، تاریخ تولد و فوت وی است، بحث کرده و در قسمت دوم مقاله، واژه «کلاباد»، گونه های مختلف تلفظ آن، ریشه ها و اشتقاق های احتمالی اش بررسی شده است. تلاش شده منابعی را که درباره کلاباد سخنی گفته اند و در میان مطالب خود، اطلاعات جدیدی درباره این مکان جغرافیایی ارائه کرده اند معرفی کند. سوال اصلی این پژوهش این است که آیا با کنار هم قرار دادن آنچه که در منابع گوناگون درباره وی و زادگاهش آمده، می توان به تصویر تازه ای از ابوبکر کلابادی و محل زندگی وی دست یافت؟ در این پژوهش کوشیدیم تا با روش تحلیل متن بر اساس استقرای تام، یعنی: گردآوری تمام اطلاعات مربوط به کلابادی و مخصوصا محل زندگی او، کلاباد، به این هدف برسیم.با بررسی متون مختلف، نتایج مهمی به دست آمد مانند این که: سید پایبند که یکی از پیران کلابادی بوده، همان ابوالحسن همدانی است که در تاریخ بغداد و رساله قشیریه، نام وی آمده است.همچنین تاریخ فوت کلابادی به احتمال فراوان همان 385 ه.ق است و وی متولد اوایل قرن چهارم است.درباره کلاباد نیز می توان به این نتیجه رسید که: تلفظ درست آن، کلاباد است و دور نیست که از دو واژه (کول) به معنای تالاب و (آباد) ساخته شده باشد.
کلید واژگان: ابوبکر کلابادی، التعرف، کلاباد، کول آبادMysticism Studies, Volume:19 Issue: 38, 2024, PP 151 -186Abu Bakr Kalabadi is one of the mystics of the fourth century. Unlike his famous book, al-Tarf, his personal life is not very public. The place of his birth and death, i.e. Kolabad neighborhood, has never been scientifically investigated. This article deals with Abu Bakr Kalabadi in two parts.. First, he discussed about his personal life, which includes important matters such as: lineage, elders, works, dates of his birth and death, and in the second part of the article, the word "Kolabad", its different pronunciations, its roots and possible derivations are examined. An attempt has been made to introduce the sources that have spoken about Kalabad and have provided new information about this geographical place among their contents.The main question of this research is whether it is possible to get a new picture of Abu Bakr Kalabadi and his place of life by putting together what is said in various sources about him and his hometown. In this research, we tried to achieve this goal with the method of text analysis based on total induction, that is: gathering all the information related to Kalabadi and especially his place of residence, Kalabad.By examining various texts, important results were obtained, such as: Sayyid Payband, who was one of the elders of Kalabadi, is the same Abul Hasan Hamdani whose name is mentioned in the history of Baghdad and the treatise of Qashiriyyah. Also, the date of death of Kalabadi is most likely the same as 385 AH. and he was born in the beginning of the 4th century. Regarding Kolabad, we can also conclude that: its correct pronunciation is Kolabad and it is not far which is made from two words (kol) meaning wetland and (abad).
-
به گمان بسیاری از صاحب نظران، شیخ شهاب الدین سهروردی در آثار خود، وجوه مشترکی میان حکمت ایران باستان و فلسفه و عرفان اسلامی مطرح کرده است. وی با ورود به دنیای نشانه های رمزی به حوزه استعاره مفهومی نزدیک تر شده است. «نور» و «فره ایزدی» کلان استعاره های دربردارنده استعاره های خردتر و برخاسته از طهارت نفس هستند که درنتیجه یک تعامل حسی ادراکی میان سوژه و نشانه های زبانی، معنا به دست می آید. ارتباط معنایی نشانه های زبانی «فره ایزدی» و «نور» در گفتمان روایی الهی، تحت چرخه صحیح تعامل و مبادله ارزش برجسته می شود. «فره ایزدی» با انسان برگزیده حق، و «نور» با آفریننده انسان و جهان نسبت یافته است که مسیری از ملک تا ملکوت را طی می کنند. همچنین نسبت این «نور» با «نور سیاه» در عرفان شایسته بررسی است. آیا حقیقت و متافیزیک به گمان پساساختارگرایان، توهمی شکل گرفته در نظام استعاره هاست؟ آیه 35 سوره نور مهم ترین کلان استعاره قرآن است که با استعاره مفهومی فره ایزدی، رابطه عموم و خصوص مطلق دارد؛ زیرا نور الهی دربرگیرنده آن فره ایزدی درخور افراد شایسته است. در تفکر عرفانی مبتنی بر وحدت نگری نمی توان نور را از ظلمت به کلی جدا کرد؛ زیرا وجود هر دو در عالم ضروری است و نور خاستگاه هر نور و ظلمت است. این جستار با رویکرد تحلیل نشانه معناشناختی به چگونگی تولید معنا از میان نشانه های زبانی مشابه می پردازد و از نظریه «نقصان معنا»ی گرمس برای رسیدن به اهداف این پژوهش بهره می گیرد. از میان چهار روایت مطرح شده وی، «روایت تطابقی» و «روایت هم آمیخته» برای تفسیر استعاره مفهومی «نور» و پیوند آن با «فره ایزدی» رهگشا خواهد بود.کلید واژگان: سهروردی، گرمس، استعاره مفهومی نور، فره ایزدی، نور سیاهLiterary Arts, Volume:15 Issue: 1, 2023, PP 87 -106According to many experts, Sheikh Shahabuddin Suhravardi has proposed common aspects between ancient Iranian wisdom and Islamic philosophy and mysticism in his works. By entering the world of symbolic signs, he approached the field of conceptual metaphor. Light (Noor) and Divine Glory (Farr-e Izadi) are macro metaphors containing smaller metaphors, which will be obtained from the purity of the soul and as a result of a sensory-perceptual interaction between the subject and linguistic signs. The semantic connection of the linguistic signs of divine glory and light in the divine narrative discourse is highlighted under the correct cycle of interaction and exchange of value. Although divine glory is related to the chosen man of truth, and light is related to the creator of man and the world, they pass through a path from Earth to Heaven. Also, the relationship between this light and ‘black light’ in mysticism is worthy of investigation. Are truth and metaphysics, according to post-structuralists, illusions formed in the system of metaphors? Verse 35 of Surah Noor is the most important metaphor of the Qur'an, which has an absolute general and special relationship with the conceptual metaphor of the divine circle. In mystical thinking based on unityism, light cannot be completely separated from darkness because the existence of both is necessary in the world and light is the origin of all light and darkness. The present study, with the approach of semiotic-semantic analysis, deals with how to produce meaning from similar linguistic signs and uses the theory of imperfection of meaning by Greimas to achieve its goals. Among the four narratives proposed by him, ‘adaptive narrative’ and ‘mixed narrative’ will be a guide for the interpretation of the conceptual metaphor of light and its connection with divine glory. IntroductionSheikh Shahabeddin Suhrawardi was the initiator of removing the distance between the wisdom and myths of ancient Iran, Islamic philosophy, and mysticism. His attention to Divine Glory (Farr-e Izadi) and light in his writings is one of the reasons to prove this issue.The conceptual metaphor proposed by Likoff and Johnson (1980) has a broad concept beyond rhetorical metaphor to the extent that the frequency of conceptual metaphors in any text is considered an indicator of the author's style. According to Greimas, every text contains conceptual metaphors that can be analyzed by semiotics. The metaphorical function of language in the direction of knowing the truth is not hidden from the researchers, and Suhrvardi also approached the field of metaphor, especially conceptual metaphor, by entering the world of symbolic signs. Among all the signs, this study investigates light and divine glory with the approach of truth analysis and metaphysics. The relationship between this light (pure light) and black light in mysticism is worthy of consideration. In this research, these two issues have also been explained. A semiotic-semantic method will be discussed in order to prove the capacity of mystical texts in revealing the meaning in this way. Materials and MethodsQualitative content analysis of the text in an inductive way was chosen among several methods in this research in order to discover their hidden meanings by analyzing the linguistic messages of the target words. Therefore, we deal with the metaphorical function of language in recognizing the truth, conceptual metaphors, and the relationship between light and divine glory in Sohrawardi's view. Research FindingsTaking into account its dimensions and the abilities it creates in its owner, divine glory is a conceptual metaphor that has an absolute general and particular relationship with the conceptual metaphor of Surah Noor verse 35: "Allah is the light of the heavens and the earth...". That is, divine light includes that divine glory that deserves competent people. The outstanding point about divine glory is its connection with light as if in addition to the unique features that appear in someone after divine glory is assigned, a light can be seen in his face that distinguishes him from others. The light that is taken from the source of light, which is God, and according to verse 35 of Surah Noor, is an inherent light from which the incidental lights come into being.Suhrawardi considers light and darkness as the bases for dividing the universes, emphasizing light and the power of light over darkness, and establishes a relationship between light, science, and power. He divides the universes into four groups: Anvar Ghahreh, Anvar Modabareh, Sourolmoalegheh, and Barzakhan (the world of senses).In this division, Anvar Ghaherh, or the intellectual abstract is placed in the highest rank which dominates all other universes and the shining of these lights creates some abilities in competent people. Efforts to purify the soul and maintain inner purity are directly related to preserving divine glory and divine confirmation. Discussion of Results and ConclusionsSheikh Shahabeddin Suhrawardi by creating the link between wisdom and the ancient Iran myths and Islamic mysticism, on the one hand, provides the ground for receiving the interactional tradition among the followers of both spectrums. On the other hand, by discussing an adaptive and mixed narrative, he has made the perception of the indescribable truth possible to some extent. In his belief, mystical conduct provides a basis for people to benefit from divine glory.In mystical thinking based on unification, light cannot be completely separated from darkness because the existence of both is necessary in the world, and light is the origin of both light and darkness. The black light design among mystical experts and attributing it to the metaphysical world first caused the astonishment and opposition of religious people and experts. But by separating its multiple meanings in a hierarchy into ‘praised blackness’ and ‘reprehensible blackness’, this doubt was resolved. The black light of ‘praised blackness’ means the manifestation of the unknown essence of truth, the qualities of glory and love mixed with ecstasy. Iblis is the manifestation of the black light of ‘reprehensible blackness’ that constantly distances itself from the other levels of this light.In Greimas’ belief, when facing anything, its true meaning is always hidden and its deviant meaning is revealed, hence the relationship between the signifier and the signified is not responsive to semantic productions, and this lack of meaning is compensated by referring to the science of phenomenology. If Suhrawardi considers the sun as a tangible sign, a symbol of Noorolanvar in this universe is to compensate for this lack of meaning. Out of the four narratives proposed by Greimas, the ‘adaptive’ and ‘mixed’ narratives will be helpful for the interpretation of the conceptual metaphor of light and its connection with divine glory.Keywords: Suhrawardy, Greimas, Light Conceptual Metaphor, Divine Glory (Farr-e Izadi), Black Light
-
احوال وجودی از برساخته های فیلسوفان اگزیستانسیالیسم است؛ اما دیگر مکاتب فکری نیز بدون اینکه نامی از احوال وجودی ذکر نمایند بدان پرداخته اند. یکی از این مکاتب عرفان اسلامی است که اندیشه ورزی درباره انسان و حالات وجودی انسان، یکی از اصلی ترین شاخصه های آن محسوب می گردد. حالات و مسایل وجودی انسان نظیرشادی، غم، تنهایی، ایمان، امید ،مرگ و... موضوع بسیاری از متون عرفان اسلامی بوده است. این گونه مسایل و موضوعات، از مسایل و موضوعات مهم بشری هستندو هر انسانی در هر مکان و زمانی به آن ها می اندیشد و با آن ها درگیراست. شناخت انسان و احوال وی ازجمله مهم ترین مباحث مطرح شده در آثار عرفای مسلمان است. در آثار ادبیات عرفانی هم به مقام و ویژگی ها و احوال انسان به عنوان اشرف مخلوقات توجه ویژه شده است. یکی از مهم ترین آثار ادبیات عرفانی فارسی، منطق الطیر عطار است. در سراسر این منظومه به ویژگی ها و احوال وجودی انسان اشاره های دقیقی شده است که استخراج و تبیین آن باعث شناخت هر چه بیشتر اندیشه های عطار و عرفان اسلامی می گردد. در این جستار با روش توصیفی و تحلیلی بعد از بررسی مسایل وجودی انسان از منظر وجودگرایان و عطار، به این نتیجه رسیدیم که علی رغم تشابه نظرات عطار با وجودگرایان درباره انسان و احوال وجودی او، ازآنجایی که عطار با بینش توحیدی و عرفانی به انسان و مسایل انسانی می نگرد بین اندیشه های وی و وجودگرایان تفاوت هایی دیده می شود. در اندیشه عطار نوع احوال وجودی آدمی نتیجه ارتباط او باخدای خویش است نه صرف تجربه هایی که در طول زندگی خود به دست می آورد.
کلید واژگان: اگزیستانسیالیسم، احوال وجودی، ادبیات عرفانی، عطار، منطق الطیر -
فصلنامه متن پژوهی ادبی، پیاپی 96 (تابستان 1402)، صص 229 -254مقاله حاضر به بررسی مفهوم «ولایت» در آثار فخرالدین عراقی و عبدالغنی النابلسی به عنوان یکی از عناصر و مولفه های مهم و مطرح عرفان و تصوف اسلامی می پردازد و هدف از تطبیق آرای آنان، بیان میزان شباهت ها و تفاوت های آن ه است. نتیجه این بررسی تطبیقی مفهوم ولایت در آثار عراقی و نابلسی که به روش توصیفی- تحلیلی انجام شده، بیانگر این شباهت اصلی است که در اندیشه عراقی و نابلسی، «ولی» به دو معنای «انسان کامل» حقیقی و «پیر و شیخی» است که به مرتبه فنا، مقام عاشقی و شهود دست یافته است. از این نظر، می توان گفت که ولایت در اندیشه نابلسی و عراقی بیشتر بر مدار اندیشه های محیی الدین ابن عربی می گردد و این اشتراک فکری آنان می تواند حاصل شرح آثار ابن عربی به ویژه فصوص الحکم او به وسیله آنان باشد. مهم ترین تفاوت های دو نامبرده و سلسله طریقتی آنان در مفهوم مورد بحث این است که ولایت در آثار عراقی و سهروردیه، «گزینشی و وهبی» از سوی حق تعالی است، اما در نابلسی و نقشبندیه، جنبه «اکتسابی» دارد. از این نظر، عراقی و سهروردیه معتقدند که برای ولایت باید عنایت الهی شامل حال فرد شود و نیز ولایت از منشور خاتم الانبیاء و انسان کامل خواهد بود، اما در اندیشه نابلسی و نقشبندیه، اولا هر کسی می تواند به مقام ولایت دست یابد و ثانیا ولایت خاصه، حاصل تجلی بی واسطه ولایت حق پس از تحقق فنای بنده است.کلید واژگان: عرفان اسلامی، سهروردیه، نقشبندیه، عراقی، نابلسی، ولایتThe present article examines the concept of "Wilayat" in the works of Iraqi and al-Nabulsi, as one of the important elements of Islamic mysticism and Sufism, and the purpose of comparing their votes is to express their similarities and differences. The result of this comparative study is the concept of Wilayat in Iraqi and Nablusi’s works, which has been done by descriptive-analytical method, expresses this main resemblance that in Iraqi’s and Nablusi’s thought, "Wali/Vali" means two real "al-Insān al-Kāmil" and "Pir" who have attained the rank of Fana, the status of a lover and intuition. From this point of view, it can be said that in Nablusi’s and Iraqi’s thought, the Wilayat is more focused on the ideas of ibn Arabi and this intellectual commonality of theirs is, above all, the result of the description of Ibn Arabi's works, especially Fusus al-Hakam by them. But the most important difference between the two mentioned, and their dynasty in the concept in question is that in the Iraqi and Suhrawardi works, the wilayat is "Wahhabi" by God, and in Nablusi's and Naqshbandi's thought, it has an "acquired" aspect. From this perspective, Iraqi and Suhrawardiyeh believe that for the Wilayat, divine care must be taken; also it will be from the charter of Khatam al-Anbiya. But in Nablusi's and Naqshbandiyya's thought, first of all, anyone can reach the position of Wilayat, and secondly, special Wilayat is the result of the immediate manifestation of the God's Wilayat after the realization of individual annihilation.Keywords: Islamic mysticism, Suhrawardiyeh, Naqshbandiyyah, Iraqi, Nablusi, Wilayat
-
شخصیت از ارکان اصلی داستان است که بدون آن آفرینش داستان امکان پذیر نیست. محمد حنیف از داستان نویسان صاحب سبک معاصر است که آثار برجسته ای از خود بر جای گذاشته است. او در رمان هایش به عنصر شخصیت توجه ویژه ای داشته و شخصیت های رمان هایش ملموس و از دل زندگی مردم گرفته شده اند. کلاه جادویی و مجسمه ی مسی از رمان های تاثیرگذار اوست که نویسنده در این رمان قدرت، عدالت، آسیب های حکومتی، دغدغه های حکام، عوامل شکل گیری انقلاب و ترکیبی از واقعیت و جادو را نشان می دهد و انتخاب شخصیت های این رمان بازتاب یک جامعه استبدادزده فاسد است. نگارنده کوشیده است به روش توصیفی- تحلیلی به انواع شیوه های شخصیت پردازی در این داستان دست یابد. یافته های این پژوهش نشان دهنده آن است که نویسنده از شخصیت پردازی مستقیم هم چون توصیف و غیرمستقیم هم چون رفتار، گفتار، نام، وضعیت ظاهری و محیط بهره برده است. در این رمان با انواع شخصیت های اصلی، فرعی، ایستا، پویا، ساده و جامع روبه رو می شویم که آن ها نسبت به شرایط داستان عمل و حرکت می کنند.
کلید واژگان: محمد حنیف، شخصیت و شخصیت پردازی، ادبیات معاصر، رمان، کلاه جادویی و مجسمه مسی -
این جستار به شیوه توصیفی- تحلیلی مبتنی بر آرای نظری گیورک زیمل تلاش کرده است، رمان رهش نوشته رضا امیرخانی را که با رویکرد مدرنیستی با اتکا به شهر و شهرنشینی و تبعات دنیای مدرن نوشته شده است، بازخوانی و واکاوی نماید. هدف از نگارش این مقاله توصیف شهر تهران به عنوان نماد مدرنیته شهری در ادبیات داستانی است که در آن به مدد بازنمایی شهر تهران در ادبیات داستانی، تاملی انتقادی از مدرنیته ایرانی ارایه شده است. این جستار با کمک گرفتن از رویکرد جامعه شناختی به بازنمایی شهر مدرن و عقلانیت نامنسجم در زندگی روزمره و شکاف های اجتماعی موجود در زندگی شهروندان و روابط میان آنها در داستانی مرتبط با کلان شهری چون تهران پرداخته است. از نتایج تحقیق برمی آید که شهر چونان فرهنگ عینی و روح شیء واره بر ساکنان کلان شهر غلبه می کند. فقدان رشد عقلانیت یکپارچه، شکاف میان فرهنگ عینی و فرهنگ ذهنی به دلیل تسلط اقتصاد پولی در کلان شهر، سبب یکسان سازی ارزش تمام اشیاء شده، آنها را از معنا و فردیت تهی می سازد. کلان شهرنشینان برای صیانت از نفس خود با استفاده ازآنچه زیمل آن را احتیاط می نامد، سرد و بی ترحم به نظر می آیند. همچنین مواجهه فرد با تحریکات عصبی شدید و اکراه و احتیاط فرد از غوطه ور شدن در آشوب تحریکات بی شمار بیرونی منجر به نوعی بیگانگی و انزجار می شود که به شکل نگرش دلزده و توداری بروز می کند که مهمترین خصلت روانی شخصیت های رمان در زندگی شهری است.
کلید واژگان: مدرنیته، شهرنشینی، رمان رهش، رضا امیرخانی، گئورک زیملIn a descriptive-analytical manner based on the theoretical views of Georg Simmel, this essay has tried to re-read and analyze Reza Amirkhani's Rahsh, which is written with a modernist approach, relying on the city and urbanization and the consequences of the modern world.The purpose of writing this article is to describe the city of Tehran as a symbol of urban modernity in fiction literature and with the help of the representation of Tehran in fiction, a critical reflection of Iranian modernity is presented and also with the help of sociological approach to modern city representation and incoherent rationality in the daily life and social gaps existing in the lives of citizens and the relations between them reflecting in a story related to a metropolis like Tehran conducted a case study on the story of Rahesh.The city overcomes the inhabitants of the metropolis as objective culture and an object-oriented spirit.The lack of growth of integrated rationality, the gap between objective and subjective culture due to the dominance of monetary economy in the metropolis, causes the equalization of the value of all objects and deprives them of meaning and individuality.Metropolitans seem cold and ruthless to protect themselves by using what Simmel calls precaution.the person's exposure to severe nervous stimuli and the reluctance to be immersed in the chaos of countless external stimuli leads to a kind of alienation and disgust that manifests itself in the form of a bored and self-contained attitude that is the most important psychological characteristic of metropolitan man.
Keywords: modernity, urbanization, Rahesh novel, Reza Amirkhani, Georg Simmel -
سبک شناسی لایه ای که یکی از رویکردهای زبان شناسانه سبک شناسی است، به بررسی سطوح مختلف زبانی یک اثر از آواشناسی تا معناشناسی می پردازد و از این لحاظ، از دقیق ترین و کاراترین روش های این علم به شمار می رود. یکی از مهم ترین لایه های زبان، لایه واژگانی است که بررسی آن در سبک شناسی، اهمیت زیادی دارد. از آنجا که گزینش واژگان، رابطه ای مستقیم با سبک هر نویسنده یا شاعر دارد، بررسی سبک شناسانه این لایه، به شناسایی سبک آثار هر هنرمند، بسیار کمک می کند و رابطه گزینش واژگان را با معنا و بافتی که هنرمند در آن قرار دارد، نشان می دهد. در این پژوهش، به بررسی سبک شناسانه لایه واژگانی قصاید کمال الدین اسماعیل، یکی از شاعران معروف قرن ششم و هفتم هجری پرداخته شده است تا رابطه گزینش واژگان او با معنا و فضای شعری اش نشان داده شود. این پژوهش نشان می دهد کمال الدین در موضوعات مختلف، واژگانی مناسب را برای شعر خود برمی گزیند و واژه های پربسامد قصاید او ارتباطی کامل با فضای شعری او و گفتمان حاکم بر شعرش، یعنی گفتمان مدح دارد، به طوری که این واژه ها در مدح دلاوری ها و جنگاوری های ممدوح، ستایش بخشش و کرم او و توصیف طبیعت به کار رفته اند. همچنین بررسی این لایه، از غلبه فضای حسی بر انتزاعی در اشعار او حکایت دارد.کلید واژگان: سبک شناسی، لایه واژگانی، کمال الدین اسماعیل، سبک شناسی لایه ایLayer stylistics which is one of the linguistic approaches of stylistics analyzes the different linguistic levels of artistic work from phoneme to meaning. One of these levels is the lexical level. The lexical level is one of the most significant levels of language and is of great importance in stylistics. Considering that the choice of vocabulary has a direct relation to the style of each writer or poet, the stylistic examination of this level helps to identify the style of the works of each artist, and shows the relation of this choice to the meaning and texture in which it is related. Kamal al-Din Ismail is one of the famous poets of the sixth and seventh century AH who because of his creativity, is renowned for the creation of meanings (Khallagh al-ma'ani). In this research, we study the stylistic of the lexical level of his poems in order to show the relationship between the selection of his vocabulary and his semantic and poetical atmosphere. These words have been used to praise bravery, wariness, generosity of the praised and describe nature. The study of this layer also reveals the domination of sensual atmosphere on abstract meanings in his poems.Keywords: stylistics, Lexical level, Kamal al-Din Ismail, Layer Stylistics
-
سبک شناسی لایه ای، دانشی جدید است که از جامعترین روش ها برای بررسی و تحلیل عملی و کاربردی سبک متون و آثار ادبی مورد نظر بهره میگیرد و روشی است مرکب از دانش سبک شناسی عمومی، فرمالیسم و ساختارگرایی. در این شیوه، متن یا متون موردنظر به پنج لایه آوایی، واژگانی، نحوی، بلاغی و ایدیولوژیک تقسیم میشود و سبک شناس به بررسی جداگانه هر لایه، با اتکاء به اصول حاکم بر هر لایه اقدام میکند و سهم هر لایه را در کشف و توضیح نگرش فکری مولف و اهداف او از تالیف متن را بررسی و مشخص میکند. نظربه اینکه در هر گونه بررسی و تحلیل سبک شناسانه یک متن، مبنای کار بر ساختارهای برجسته و پر بسامد آن متن استوار است. بدین جهت در این پژوهش بدلیل برجسته بودن دو لایه واژگانی و ایدیولوژیک در سه مورد از آثار حکیم ملاعباسعلی کیوان قزوینی (1357-1277 ق) شامل؛ بهین سخن، استوار و رازگشا، به بررسی و تحلیل آثار یاد شده بر اساس دو لایه یاد شده پرداخته ایم. شیوه کار در این پژوهش توصیفی – تحلیلی و روش کار کتابخانه ای با رویکرد گفتمان انتقادی است. با بررسی و تحلیل آثار موردنظر، سهم هر لایه از دو لایه مورد نظر در کشف و توضیح اندیشه ها و افکار عرفانی مولف و نحوه بروز آنها در آثار مورد بررسی مشخص گردیده است.
کلید واژگان: ملاعباسعلی کیوان قزوینی، تصوف و عرفان ایران در دوره مع، سبک‌شناسی لایهای، لایه‌های واژگانی و ایدئولوژیک، استوار، بهین سخن و رازگشاJournal of the stylistic of Persian poem and prose (Bahar Adab), Volume:13 Issue: 51, 2020, PP 1 -21Layer stylistics is a new knowledge which one of the most methods for scientific and applied assessing and analysis considered literature texts and works and is a combined method of common stylistics, formalism and structuralism. Under this method, text or texts are divided into five layers of lyrics, vocabulary, grammatical , rhetorical and ideological where stylist assesses each layer separately based on governing principles on each layer and determines portion of each layer in finding and explanation thinking scope of composer and evaluates and defines composer’s objectives of composing the text. Since in every assessment and analysis of a text in regard of stylistics; the base of doing so is founded on distinct and high tolerance structures, then in this study due to highly distinct layers are vocabulary and ideological layers; we set to assess and analysis three works of Molla Abbas Ali Keyvan Qazvini (A.H. 1277–1357) including: Beheen Sokhan, Ostovar and Razgosha based on two layers as mentioned above. Methodology of this study is descriptive–analytical and library method along with critical dialogue approach. By assessing mentioned works, portion of each layer out of two layers in finding and explanation of mystic thoughts belonging to composer through composer’s works was determined.
Keywords: Molla Abbas Ali Keyvan Qazvini, Iran’s Sufism, theology in, layer stylistics, vaocabulary, ideological l, Beheen Sokhan, Razgosha -
پژوهشنامه ادبیات تعلیمی، پیاپی 45 (بهار 1399)، صص 128 -163
در میان انواع ادبی، نوع تعلیمی حدومرز خاصی ندارد و این گونه ادبی بعد از نوع غنایی بیشترین بسامد را در ادبیات ایران دارد. تصوف و عرفان و باز شدن پای آن به ادبیات نقش مهمی در تکمیل و توسعه این نوع مهم ادبی ایفا نموده است و متصوفه و عرفا دیدگاه های خود را بیشتر در قالب این نوع ادبی بیان کرده اند. پژوهش پیش رو می کوشد تا با بررسی و تحلیل چهار اثر از برجسته ترین آثار صوفیانه حکیم ملاعباسعلی کیوان قزوینی (12771357ق) فیلسوف، مفسر، شاعر و صوفی بزرگ اواخر دوره قاجار و پهلوی اول، شامل رازگشا</em>، بهین سخن</em>، استوار رازدار</em> و عرفان نامه</em>، مهم ترین دیدگاه های او در خصوص نقد اخلاقی اقطاب گنابادیه را بعد از گسستن از آن ها، با استناد به اقوال خود او توضیح دهد و به این پرسش اساسی پاسخ دهد که علت اصلی جدا شدن وی از گنابادیه بعد از همراهی طولانی مدت با آن ها چه بوده و انتقادهای او از آن ها بر مبنای چه اصولی صورت گرفته است. و دیگر آنکه آرا و نوآوری های به قول خود او، منحصربه فرد و بی سابقه اش در مسایل تصوف و عرفان کدام اند و ارزش علمی و مقبولیت آن ها تا چه اندازه است. شیوه کار در این پژوهش، از نوع تحلیلی توصیفی است و روش کار کتابخانه ای و با رویکرد گفتمان انتقادی است، که از طریق بررسی و تحلیل آثار مورد نظر صورت می پذیرد. جستار حاضر با واکاوی دقیق اندیشه های مولف در موارد یادشده به این نتیجه می رسد که علت جداشدن کیوان قزوینی از گنابادیه و اقطاب آن و بریدن از تصوف مرسوم مریدومرادی و نقد اخلاقی گنابادیه، به دلیل سرخوردگی ناشی از نرسیدن به اغراض مادی و کسب عنوان قطبیت سلسله مزبور نبوده، بلکه او بعد از حدود سی سال همراهی با سلاسل گوناگون تصوف مرسوم بالاخص گنابادیه درمی یابد که این نوع از تصوف و عرفان آن گمشده حقیقی انسان طالب کمالی چون او نبوده و با معلوم شدن این حقیقت تلخ تصمیم به نقد اخلاقی و رد آن می گیرد، و خود دست به تعریف و توضیح دقیق و جدیدی از تصوف و عرفان حقیقی می زند.
کلید واژگان: ادبیات تعلیمی، عباسعلی کیوان قزوینی، نقد اخلاقی و اعتقادی گنابادیه، تصوف مرسوم، تصوف انفرادی و حقیقی -
فصلنامه متن پژوهی ادبی، پیاپی 83 (بهار 1399)، صص 297 -334
سبک شناسی فردی (شخصی) که عبارت است از سبک شناسی یک اثر به صورت دقیق و یافتن سبک فردی و متمایز یک نویسنده یا شاعر در علم سبک شناسی جایگاه ویژه ای دارد که متاسفانه در ایران کمتر به صورت علمی به آن پرداخته شده است. یکی از رویکردهای سبک شناسی که از زبان شناسی ساخت گرا و شناختی نشات می گیرد، سبک شناسی لایه ای است که یک اثر را در لایه های مختلف آوایی، واژگانی، نحوی، بلاغی و ایدیولوژیک بررسی می کند. این نوع سبک شناسی را می توان از کامل ترین و دقیق ترین روش های این علم به شمار آورد. در این پژوهش به بررسی سبک شناسانه اشعار کمال الدین اسماعیل (خلاق المعانی) و اثیر اومانی به عنوان نمایندگان اواخر قرن ششم و اوایل قرن هفتم شعر پارسی پرداخته شده است و از آنجا که همه لایه های شعری این دو شاعر در این مقال نمی گنجید، تنها لایه آوایی اشعار آن ها مورد مطالعه سبک شناسانه واقع شده و سبک دو شاعر در این لایه با هم مقایسه شده است. این پژوهش نشان می دهد که دو شاعر نامبرده در لایه آوایی شعر خود به روانی وزن ها، ردیف پردازی، استفاده از انواع آرایه های لفظی و گاهی قافیه پردازی های خاص توجه ویژه نشان داده اند و دارای سبک ویژه ای هستند.
کلید واژگان: سبک، سبک‌شناسی، کمال‌الدین اسماعیل، اثیر اومانی، سبک‌شناسی لایهای، لایة آواییStylistics of a work to recognize the individual and distinct style of a writer or poet is called personal/individual stylistics. This kind of stylistics is very important, but unfortunately, in Iran has been less scientifically addressed. One of the stylistic approaches stemming from structural linguistics is a layer stylistics which analyzes different layers such as phonetic, lexical, syntactic, rhetorical and ideological ones in an artwork. This type of stylistics can be considered the most complete and accurate method of this science. In this research, the poems of Kamal-al-Din Ismail and Athir Umani (6-7 Hijri century) have been surveyed in layer stylistics. Because of all layers of their poems do not fit in this article, only phonetic layer of poems has been analyzed and style of two poets in this layer has been compared. This study demonstrates that these two poets in this layer have a special style, and they have attended particularly to smooth weights, row processing, using a variety of verbal innovative and sometimes special rhyme array.
Keywords: Style, Stylistics, Kamal-aldin Ismail, Athir Umani, Layer stylistics, Phonetic layer -
کاوش نامه ادبیات تطبیقی، پیاپی 33 (بهار 1398)، صص 103 -122آشنایی مشرق زمینیان، ازجمله مصریان و ایرانیان، در دو قرن اخیر با مظاهر تمدن و فرهنگ غرب، از موارد بسیار موثر و قابل توجه در ادبیات این دو کشور به حساب می آید. این موضوع به ویژه در توجه به انواع ادبی برجستگی بیشتری دارد. یکی از این انواع ادبی که حاصل آشنایی نویسندگان شرقی با ادبیات اروپایی است، نمایش نامه نویسی و ازجمله نمایش نامه های تاریخی است. نوع بیان حوادث تاریخی در این نوع از نمایش نامه ها، نویسندگان معاصر ایران و مصر نیز کوشیدند تا با به کارگیری این نوع ادبی، به بیان حوادث تاریخی و توضیح سرگذشت شخصیت های ملی و گذشته خود در قالب نمایش نامه های تاریخی بپردازند. پژوهش حاضر، میزان و ابعاد این تاثیرپذیری در نمایش نامه های تاریخی نویسندگان معاصر ایران و مصر را بررسی و نحوه رشد و توسعه این نوع ادبی را در آثار آن ها مشخص کرده است؛ سپس این حرکت را در دو کشور، تحلیل و بررسی کرده است؛ همچنین معرفی تاریخچه و مهم ترین نمایش نامه های تاریخی و مهم ترین نویسندگان دو کشور در این نوع ادبی از دیگر اهداف نوشتار پیش رو است.کلید واژگان: ادبیات تطبیقی، نمایش نامه، نمایش نامه نویسی تاریخی، ادبیات معاصر، ایران، مصرThe oriental acquaintance with the fields including Egyptians and Persians of the last two centuries with the manifestations of the civilization and culture of the West are considered to be very significant. One of these literary types, which is the result of the familiarity of Eastern writers with European literature, is playwriting, including historical plays. By defining the theory of the feature and type of historical events in this type of plays, the contemporary writers of Iran and Egypt also tried to use the literary genre to describe the historical events and explain the history of their national and past characters in the form of historical plays. And this is what we intend to do in this article to determine the magnitude and extent of this influence in the contemporary historical plays of the writers of the two countries and to determine the development of this kind of literary works in their works. And then we will discuss and analyze this move in both countries, also, the introduction of the history and most important historical plays of the two countries and the most important writers of the two countries in this type of literary is another purpose of this paper.Keywords: Comparative Literature, Play, Historical Playwriting, Contemporary Literature, Iran, Egypt
-
عرفان خراسان از قرن سوم تا قرن ششم ه.ق. بیشترین گستردگی را در فرهنگ و ادب پارسی داشته و از قرن ششم به بعد، خاصه از قرن هفتم، عرفان نظری با ظهور محیی الدین بن عربی گستردگی بیشتری یافته است. آنچه موجب شکل گیری عرفان نظری و عملی شده ؛ نوع نگاه متفاوت عارفان به مقوله وحدت است. علی رغم پژوهش های بسیار درباره وحدت / توحید، به مسئله خلق در کنار حق و تفاوت سلوک در ارتباط با مقوله وحدت توجه نشده است. براین اساس، آثار منظوم عطار نیشابوری به عنوان نماینده عرفان خراسان و آرای ابن عربی در فصوص الحکم و فتوحات مکیه مورد مداقه قرارگرفت و ابیات و مطالبی که وحدت یا توحید، نگاه به خلق و مراتب هستی را تبیین می کرد، استخراج و با توجه به شروح، تحلیل های لازم به دست داده شد. حاصل آنکه در عرفان خراسان نگاه به خالق و توجه صرف به او در راس حرکت سالک قرار دارد و در عرفان عراق، توجه به خلق و حق توامان مورد نظر است. عارفان خراسان خلق را سراب و سایه می دانند و در عرفان ابن عربی، خلق عین حق است. از سوی دیگر، مسئله دستیابی به عالی ترین مرتبه وحدت در عرفان خراسان در جایگاه تجلی سیمرغ (مرتبه واحدیت در تطبیق با عرفان نظری) و در عرفان وجودی ابن عربی تعین احدیت است. اساس سلوک عرفان خراسان توجه صرف به حق و نفی وجود و اساس عرفان عراق خودشناسی و پذیرش اصالت وجود است.کلید واژگان: وحدت، نگاه تطبیقی، عطارنیشابوری، ابن عربی، عین و سایهThe mysticism of Khorasan from the third century AH to the sixth century AH has had the widest extent in the Persian culture and literature. From the sixth century AH onwards, especially from the seventh century AH, theoretical mysticism has become more widespread with the introduction of Muhyiddin Ibn Arabi. What has lead to the creation of theoretical and practical mysticism is the mystics different views of the category of unity. Despite numerous researches on unity/ monotheism, no attention has been paid to the issue of creation beside truth and the difference of spiritual wayfaring in relation to the category of unity. With this in mind, poetical works of Attar Neyshabouri as the representative of the mysticism of Khorasan, and Ibn Arabis thoughts in the The Bezels of Wisdom and The Meccan Illuminations were examined closely, and the verses and the parts indicating unity or monotheism, look at creation, and levels of the world were extracted, and the necessary analyses were offered based on the explanations. It was concluded that in the mysticism of Khorasan, the look at the creator and mere attention to him is at the beginning of the movement of the spiritual wayfarer, and that in the mysticism of Iraq, attention is drawn to both creation and truth. The mystics of Khorasan view creation as mirage and shadow, while creation is the truth itself in the mysticism of Ibn Arabi. On the other hand, the issue of achieving the highest level of unity in the mysticism of Khorasan is in the position of the manifestation of phoenix (the level of unicity in comparison with theoretical mysticism) and in the existential mysticism of Ibn Arabi is in the determination of the oneness of God. The basis of spiritual wayfaring in the mysticism of Khorasan is the mere attention to the truth and the rejection of existence, while the basis of mysticism of Iraq is self-awareness and the acceptance of existence authenticity.Keywords: Unity, Comparative look, Attar Neyshabouri, Ibn Arabi, Essence, Shadow
-
«زندگی در ذات خود چیزی جز یک گفتگو نیست. زندگی کردن یعنی شرکت داشتن در گفتگو: پرسیدن ، توجه کردن، پاسخ دادن، موافقت کردن و خیلی موارد دیگر. در این گفتگو شخص با چشم، لب، روح و جان، تمام اعضای بدن و اعمالش شرکت می کند. او با تمام وجود وارد گفتگو می شودو این گفتمان وارد ترکیب گفتگویی از زندگی انسان و سرانجام دنیای سمپوزیم می گردد» (باختین 293: 1988، گاردینر 1992: 31). مقاله ی پیش روی قصد دارد تا گفتگوی میان شاهکار جان آزبرن با عنوان «با خشم به گذشته بنگر»را با جنبش مردان خشمگین به تصویر بکشد. برای دست یابی به این هدف،نویسندگان قصد دارند تا ابتدا تعریفی کوتاه و دقیق از جنبش مردان جوان خشمگین با در نظر گرفتن منشا ، زمان، و دلایل تشکیل آن ارائه دهند. و در پی آن، خصوصیات این جنبش را مطرح نمائید. و سرانجام آن گروه از آن رمزگان ها مورد مطالعه قرار گیرند که در تشکیل این حرکت مهم بوده اند و از دیگر سو چگونگی تقسیم بندی این رمزها به عنوان یک سبک بررسی گردند. در نگاه اول، معنی و مفهوم مردان جوان خشمگین بدیهی جلوه می کند، ولی حقیقت آن است که این اصطلاح ذهن را درگیر پرسش های خاصی می نماید، از جمله؛ آیا نامیده شدن این گروه تحت عنوان «خشمگین» دلیل خاصی دارد؟ به چه دلایلی این گروه تشکیل شد؟ اهدافشان چه بود؟ حقیقت آن است که این جنبش در رابطه با مسائل دیگر معنا پیدا می کند. و مراد از مسائل دیگر مواردی از قبیل محیط اجتماعی، تاریخی، و پیش زمینه های فرهنگی است. از آنجاکه این جنبش پاسخی است به تاریخ آن زمان، بدون شک عکس العمل های بسیاری را از طرف مردم و جامعه برانگیخته است و بدین جهت گرفتار یک گفتمان مستمر شده است.کلید واژگان: ادبیات مقاومت معاصر انگلیس، نمایشنامه ی آزبرن، جنبش مردان جوان خشمگین، با خشم به گذشته بنگر، قرن 20، نظریه ی گفتمان باختین
-
انوری استاد قصیده سرایی و به گفته آذربیگدلی یکی از سه پیامبر شعر فارسی است. پژوهش حاضر براساس تحلیل اصطلاحات شعر و شاعری در دیوان وی با توجه به کتاب های بلاغی موجود و مطابق الگویی است که شاعر در دیوان خویش ترسیم کرده است. بنابراین، هدف از شعر و شاعری، تلقی از شعر، لفظ و معنی، زبان، پسند، موارد اقتدار در سخنوری، موسیقی، لوازم شاعری از نگاه انوری بررسی و نظریات او در باب شعر و شاعری تبیین شده است. انوری شعر را حاصل درهم تنیدگی اندیشه همراه با خاطر و طبع می داند. معنی را بر لفظ مقدم می داند و بدیهه را یکی از موارد اقتدار شاعری به حساب می آورد. از منظر او هرگاه شاعر، شعر را وسیله ارتزاق خویش کند، آن هنگام شریعت شعر گدایی است و اگر شعر برای اهداف والا سروده شود، با عناوین و القاب عالی همراه خواهد شد و همزاد حکمت و موردپسند است. نکات فوق و پاره ای دیگر از مسائل از مهم ترین موارد مورد بحث در این پژوهش هستند.کلید واژگان: اصطلاحات ادبی، نظریه، انوری، شعر، شرح و تحلیل، ادبیات فارسی قرن6Literary Arts, Volume:7 Issue: 2, 2016, PP 43 -70In the first place, the literary theory is about finding an answer to the question on what makes a verbal message into a work of art . This is related to the particular distinction of Lingual arts from other arts, and other types of Lingual behaviors . That is why literary theory is in the first position among literary studies. (Ahmadi, 1996: 1st volume/77) One of the fundamental aspects of literary studies is interpreting ancient texts from the perspective of the poet or writers own literary theory . On this basis, this article aims to discuss the literary theory and poetry structure of Anvari . Indisputably, Anvaris structure is special and it is certainly based on the perspective, insight and cultural and social conditions in which it grew and formed. Each poet is the composer of their poetry and oratory and Anvary, himself, is the most informed person about his elocution method. He mentioned the elocution method in several places in his Divan: However, you looking into poetry styles
All taken into account the best style is mine (Anvari, 1958: 1st volume/85)
Accordingly, his Divan has been subjected to scrutiny, and judgment criteria have been derived from the verses of the poet .
Anvari believed that poetry is the result of integrating content with discourse whose output is captured hearts . He called poets the granters of speech and in composing poetry, he believed content is prior to discourse. He has an opinion that the container of discourse does accommodate content that on this basis he approached the ideas of " modern hermeneutics . He praised original meaning- which was not adopted by other poems- and he described proper poetry using graceful and delicate characteristic. In fact, in his viewpoint, a poem which has original meaning and graceful and delicate verse is a literary discourse which influences the reader .
From his viewpoint: 1- Improvisation and spontaneity
2- Composing in any literary style
3- Composing in all prosody meters
4- Proper use of rhyme
They are the most important criteria according to which the poetry capability of a poet is measured , In his view, the poet can benefit from techniques which make poetry more musical in order to be more effective, Including the use of a narrator that reflects that music promotes the rhetorical aspect of a work of art. Anvari believed that composing Ghazals is rooted in lust , eulogy is rooted in greed and epigram comes from wrath. His goal of writing poetry was to make a living out of it , and in this way he attributes the worst labels to poetry, Of course, it depends on the level of reward which the appraised person bestows that sometimes it was timely and exactly the amount which the poet wanted, but sometimes he was given little reward or even no reward. As a result of the degree of magnitude of the poetry from his perspective swings according to whether the poet received a reward. Finally Anvari believed that as long as a poem is written for noble objectives including praisi ng religious figures, it is the the result of divine inspiration and approval and it is a twin of wisdom and it is the best benignity of God towards people. He is fascinated by this kind of poetry . The ultimate aim of art is to affect hearts, its reader revel in it and it sticks to memories and it would not be removed from minds and language after artist's death. Anvari art is no exception to this, too. Anvari poems were renowned among friends, poets and intellectuals in his life time and long after his death. Some of his couplets are still etched in memories which show his poetry power and skills. Anvari interpreted taste, mind, science , and art as poetry tools ; as a result he considered poetry as a simultaneous try and ebullition, he studied the divans of poets and writers contemporary with him , and before that. He is aware of all the principles of prosody and rhyme ; he had an honor not to commit plagiarizing former or contemporary poetry. And quoting great poets is permitted only in order to revive the tradition of great figures . Furthermore, he tries to take full advantage of all the existing cultural capacities .Keywords: literal terms, theorize, Anvari, verse, analysis -
عباس خلیلی از نویسندگان و ادیبان دوره پهلوی است؛ وی زاده عراق است و تباری ایرانی دارد. تسلط وی به زبان فارسی و عربی از او مردی مطلع و آگاه در حوزه فرهنگ و ادب فارسی و عربی ساخته است. با بررسی های به عمل آمده مشخص شد که فعالیت های ادبی و فرهنگی وی بازتابی منطقه ای داشته و مختص ادبیات فارسی نیست. خلیلی از طریق فعالیت های مطبوعاتی زحمات فراوانی برای توسعه و گسترش روشنفکری در دوره پهلوی کشیده و روزنامه «اقدام» نماد این خدمت وی به جامعه روشنفکری ایران است. اشعار و نوشته های او به فارسی برآمده از رویدادهای اجتماعی آن روزهای ایران است. فعالیت های ادبی او نظیر ترجمه 17000 بیت از شاهنامه به عربی و نیز ترجمه، شرح، تحقیق و سرایش شعر به عربی از دیگر فعالیت های ادبی خلیلی به شمار می آید.کلید واژگان: عباس خلیلی، زبان و ادبیات فارسی، زبان عربی، روابط فرهنگی، ادبی ایران و عرب معاصر
-
وحدت وجود و وحدت شهود از مفاهیم معروف در عرفان اند که بحث های گوناگونی درباره آنها صورت گرفته است و دانشمندان و عارفان مختلف، نظرات و تعاریف گوناگونی در رابطه با آنها ارائه کرده اند. برخی وحدت وجود را مقامی عرفانی دانسته اند که از مقام وحدت شهود برتری دارد و برخی دیگر به اصالت وحدت شهود رای داده اند و عارفانی نیز در آثارشان این دو را یک مفهوم با تعاریفی متفاوت دانسته اند. از آنجا که فیلسوفان و عارفان مختلف، این دو مفهوم عرفانی یا فلسفی را به گونه های مختلفی تعریف کرده -اند، لازم است که تعاریف عارفان در این زمینه در کتاب هایشان مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد. لمعات فخرالدین عراقی که به نوعی آینه تمام نمای عرفان وحدت وجودی ابن عربی است و همچنین از مبانی عرفان عملی عارفان پیشین بهره گرفته است، می تواند به عنوان یکی از کتاب های مهم در تعریف این دو مفهوم در نظر گرفته شود. در این پژوهش، ابتدا به تعاریف مربوط به این دو مفهوم پرداخته شده و سپس نوع بیان فخرالدین عراقی درباره این دو مفهوم در کتاب لمعات، مورد بررسی و تدقیق قرار گرفته است. سخنان عراقی در این کتاب به گونه ای است که می توان گفت، او این دو مفهوم را از یک جنس می داند و تفاوتی بین آنها قائل نیست و یا آنکه معتقد است که یکی مقدمه به وجود آمدن دیگری است.کلید واژگان: وحدت وجود، وحدت شهود، لمعات، فخرالدین عراقی، ادبیات عرفانیPantheism (unity of entity) and unity of intuition are famous concepts in mysticism which have been discussed variously and philosophers and mystics have been presented various opinions and definitions about them. Some of them believe pantheism is a spiritual authority which is superior from unity of intuition, and some are opposite to this belief and others believe these two concepts are the same but everybody expresses them in different way and definitions different definitions. The book of Lamaat (means radiations) from Fakhr al-din Iraqi which is a complete mirror of Ibn al-Arabi opinions and also has foundations of practical mysticism of the past, demonstrates these two concepts with no differences or in the way that one of them is the preface of another. In this research we introduce these two concepts at first and then express the opinion and view of Fakhr al-din Iraqi about them in the book of Lamaat.Keywords: Pantheism, Unity of intuition, Lamaat, Fakhr al din Iraqi, Mystical literature
-
وقتی از بلاغت در سده هشتم هجری و هم زمان با دوره رواج سبک عراقی در شعر پارسی سخن به میان می آید توجه به شرف الدین رامی و تالیفات بلاغی وی ناگزیر است. از رامی سه اثر در بلاغت بر جای مانده است: تحفه الفقیر یا بدایع الصنایع، حقایق الحدایق، و انیس العشاق. مشخصه کلی این آثار، مانند دیگر آثار بلاغی سده های هفتم تا نهم هجری، عمدتا، تقلید ها و تحریر هایی است از کتاب های بلاغی پیشین، یعنی آثار رادویانی، وطواط، و شمس قیس رازی.
به موازات توجه به سیر تاریخی تحولات بلاغی، تحلیل نوآوری های بلاغیون در هر دوره در ارتباط با تحولات زیبایی شناسی شعر آن دوره ضروری و نمایانگر میزان توانایی نظریات نوظهور بلاغی در نقد زیبایی شناسیک شعر پارسی است.
آیا آرای مطرح شده در آثار بلاغی شرف الدین رامی منطبق با تحولات شعر سبک عراقی است؟ برای پاسخ به این سوال، آثار بلاغی رامی تحلیل شده و، در ضمن آن، به میزان نسبت نظریات بلاغی مطرح شده در آن ها با شعر سبک عراقی پرداخته شده است.کلید واژگان: بلاغت، سبک عراقی، شرف الدین رامیWhen it comes to rhetoric in the 14th century AD، concurring with the period in which the Araqi style became highly common in Persian poetry، one cannot but mention Sharafeddin Rami and his rhetoric writings. There remain three works by Rami: Tohfat al-Faqir، or Badaye'' al-Sanaye''، Haqayeq al-Hadayeq، and Anis al-Oshaq. Like other rhetoric works between the 13th and the 15th centuries، these works are generally characterized by their predominant imitations and writings from previous rhetoric books، such as those written by Radviani، Watwat، and Shams Qeis Razi. While taking into account the historical trend of rhetoric developments، an analysis of innovations by rhetoricians at each stage deems necessary in relation with the aesthetic developments of poetry at that stage. It also represents the capability level of newly-emerged rhetoric theories in criticizing Persian poetry aestheticism. Do the comments mentioned in the rhetoric works of Sharafeddin Rami match the developments in Araqi style poetry? To answer this question، the rhetoric works of Rami were analyzed، and in the meantime، the level of rhetoric theories within them in relation with Araqi style poetry was highlighted.Keywords: Rhetoric, Sharafeddin Rami, Araqi style -
گرچه پیدایش صورتگرایی، ریشه در آثار متفکران قدیمی دارد اما این نوع نقد، به عنوان یک مکتب مستقل، در عرصه پژوهش ادبی روسی و در دهه دوم قرن بیستم ظهور کرد. «ویکتور شکلوفسکی» با انتشار کتاب «رستاخیز واژه» در سال 1914م، نخستین گام را در این زمینه برداشت. این مکتب علیه رمانتیسم ظهور پیدا کرد و کشف راز «ادبیت» یک اثر از بارزترین ویژگی های آن است. صورتگرایان توجه خود را در درجه اول به خود متن معطوف می کنند. به اعتقاد آنان، ویژگی ادبی متن مربوط به آشنایی زدایی در زبان و نظم نوین است که با فرم ارتباط دارد.
ابوالقاسم شابی، یکی از شاعران معاصر مشهور و معاصر تونسی و از نمایندگان مکتب رمانتیک در شعر معاصر عرب است که در شعر وی نشانه هایی از عشق، طبیعت، امید به آینده، نگرانی از سرنوشت مردم و... را می توان دید. یکی از ویژگی های برجسته شعر وی، آشنایی زدایی است که قاعده افزایی، توجه به نماد و سمبل، هنجار شکنی در قافیه، انسجام و هماهنگی در شعر، صناعات ادبی، تصاویر زیبا و ترکیبات نوین و... از شیوه های آن است. در این پژوهش سعی بر آن است تا بر اساس نظریه های صورتگرایان و با ارائه مقدمه ای کوتاه در نقد صورتگرایی و اصول آن، شیوه های آشنایی زدایی در شعر شابی مورد بررسی قرار گیرد. اما قبل از این هدف، مساله اساسی این است: آیا در شعر شابی، مواردی از آشنایی زدایی وجود دارد؟ اگر وجود دارد، کدام یک از شیوه ها در آن متداول است؟
کلید واژگان: شعر معاصر عرب، ابوالقاسم شابی، صورتگرایی، آشنایی زداییAlthough therise offormalismisrooted in theworks ofancientthinkers, this kindof criticism, asanindependent school, has emerged in theresearcharea of Russianliteratureinthe second decadeof the twentieth century. Victor Sheklofsky was a pioneer in this field publishing the book "Resurrection of Words" in 1914 A.D. This school was emerged against Romanticism, and "Opening the secret of literalism" is a distinguishingcharacteristic of this school. Formalists pay attentionto the text at first.According tothem,the literaryfeaturesof thetext related to defamiliarizationoflanguage andthe new orderis associatedwith theform.Abolghasem Shabi, is one of the famous Tunisiancontemporary poetsand a representative ofRomanticismin Arab’s contemporary poetry. Inhislyrics the signs of love, nature, hope, fearand the destiny can beseen. One of the distinguishing features of his poems is defamiliarity whose methods are synergisticregulation, attention to thesymbol, normviolationsinrhyme, unity andharmony inpoetry, beautifuland novelcombinationsetc.Thisstudyis an attemptto examine the practices ofdefamiliarisation in Shabi’spoetryby providing a short introductionon thetheoryandthe critique offormalismandits principles.However, the main question is whether there is any examples of defamiliarity in Shabi’s poems and if there is any which methods are common in it.Keywords: contemporary Arabic poem, Abolghasem Shabi, formalism, defamiliarity -
عبدالوهاب البیاتی (متوفای 1999 م) یکی از شاعران بزرگ و نامدار جهان معاصر عرب به شمار می آید او در بخشی از آثار و سروده های خود تحت تاثیر بزرگان شعر و شخصیت های تاریخی ایران بوده است. از میان شاعران معاصر عرب، وی بیشترین توجه را به ایران داشته و اندکی قبل از مرگش به ایران سفر کرده است. این سفر کوتاه مدت، نتایج و بازتاب گسترده ای در شعر او داشته است. او از شهرها و شخصیت های ایرانی به عنوان نمادی برای بیان دردها و استبدادی که بر جامعه اش سایه افکنده است بهره می برد و آنچه را در دل دار د به کمک این نقاب ها به تصویر می کشد. البیاتی از شخصیت هایی چون خیام، سهرودی، حافظ و از حلاج به عنوان شخصیت هایی آرمانی برای بیان رنج انسان امروز یاد می کند و از میان شهر های ایران نیز از نیشابور ، تهران، شیراز و اصفهان مکرر یاد می کند؛ چراکه میان آن ها و وطن ستمدیده خود شباهتی بی نظیر می یابد. در این مقاله، تلاش شده است تا چگونگی این تاثیرپذیری ها توسط عبدالوهاب البیاتی از نام ها و شهرهای ایرانی به نمایش گذاشته شود.کلید واژگان: ادبیات تطبیقی، عبدالوهاب البیاتی، فرهنگ و ادب ایرانی، نقاب ها و نام های ایرانی
- در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو میشود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشته‌های مختلف باشد.
- همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته می‌توانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
- در صورتی که می‌خواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.
©2000-2025 magiran.com All Rights Reserved.