هادی ابراهیم فتح آبادی
-
روش های متنوع آزمون های مخرب و غیرمخرب در ارزیابی های درون خطی خطوط لوله استفاده می شوند. یک خط لوله در حال استفاده توسط علل مختلفی مانند خوردگی، حفره دارشدن، ترک خوردگی تنشی، ترک جوش ها و ضربه های مکانیکی، ممکن است دچار آسیب شود. تخریب های خوردگی در یک خط لوله به صورت های گوناگونی رخ می دهد که بعضی نسبتا به سادگی قابل تشخیص هستند و تشخیص برخی دیگر نیازمند ادوات و روش های خاص می باشد. انتخاب بهترین وسیله بازرسی اغلب به نوع کاربرد، نوع مکانیزم خوردگی، محیط شیمیایی موجود و جنس لوله بستگی دارد. این مقاله روش های مختلف مورد استفاده در تجهیزات بازرسی درون خطی خطوط لوله و مزایا و معایب هر روش را بررسی و مقایسه کرده است. در حال حاضر روش نشر شار مغناطیسی، رایجترین روش مورد استفاده در بازرسی درون خطی خطوط لوله است که برای تشخیص کاهش ضخامت خط لوله، انواع ترک در خط لوله و نیز برای انواع خوردگی و حفره دار شدن به کار می رود. لذا این روش برای موادی که مغناطیده نمی شوند، کاربرد ندارد. آزمون جریان گردابی یک آزمون غیر تماسی و با سرعت نسبتا پایین است که به حفظ فاصله از سطح جسم در هنگام آزمون حساس است و فقط در مواد رسانا کاربرد دارد. آزمون فراصوتی روشی رایج و با دقت بالاست و استفاده گسترده ای در تشخیص انواع عیوب دارد که در آن از ارسال امواج فرا صوت با طول موج کوتاه و فرکانس بالا به داخل جسم و دریافت پالس های برگشتی و تفسیر آنها، برای تشخیص عیوب و اندازه گیری ضخامت استفاده می شود. نشر آوایی که بر مبنای تفسیر تغییر شکل الاستیک و انرژی کرنشی الاستیک و توزیع تنش پس از اعمال نیرو به جسم است، هنوز به عنوان یک فناوری رایج در بازرسی خطوط لوله مطرح نیست. استفاده از ترا گذارهای صوتی الکترومغناطیسی نوعی روش نوین فراصوتی است که نیازی به استفاده از واسط ندارد؛ اما حفظ فاصله ی مشخص از دیواره در زمان انجام آزمون دارای اهمیت است. نتایج بررسی ها نشان داد که سریع ترین و قابل اطمینان ترین روش برای تشخیص عیوب در خطوط لوله، روش نشت شار مغناطیسی است.کلید واژگان: نشت شار مغناطیسی، جریان گردابی، فراصوتی، نشر آوایی، ترا گذارهای صوتی الکترومغناطیسیVarious destructive and nondestructive methods are used for in line inspection of pipelines. A pipe may fail because of different causes such as corrosion, pitting, stress corrosion cracking (SCC), weld cracks and mechanical impacts and damages. Corrosion failures in a pipe can take place in different ways, some of them are easy to detect and others require special facilities and methods. The best selection of the inspection tools depends on the type of application, mechanism of corrosion, chemical environment and the material. This paper investigates and compares different types of in-line inspection tools for pipelines and compare their advantages and disadvantages. Today, the most common method for In Line Inspection of pipelines is Magnetic Flux Leakage (MFL), which is used for detection of wall thickness reduction of pipelines, various cracks, corrosion and pitting in pipes. Therefore, it can’t be applied for nonmagnetic materials. The Eddy Current (EC) test is a non-contact test with relatively low velocity which is sensitive to the stand off from the material surface during the test and it is used only for conductive materials. Ultrasonic testing is a common method with high accuracy. It is widely used for detection of different defects and is based on sending short wavelength high frequency ultrasonic waves into the material and receiving their reflections. By interpreting the results, various defects and reduction in the wall thickness of the pipes can be detected. Acoustic Emission (AE) testing, which is based on interpretation of elastic deformations, elastic strain energy changes and stress distribution, is not considered as a common test for inspection of pipelines, yet. Electromagnetic Acoustic Transducers (EMAT) are a new type of ultrasonic testing method which do not require liquid coupling but should be used at a definite distance from the pipe wall during the test. It is concluded that the fastest and most reliable method for In-Line Inspection (ILI) of pipelines is currently the Magnetic Flux Leakage (MFL) method.Keywords: Magnetic Flux Leakage (MFL), Eddy Current (EC), Ultrasonic Testing (UT), Acoustic Emission (AE), Electromagnetic Acoustic Transducer (EMAT)
-
نیاز به پوششی که بتواند حفاظت همزمان پسیو و اکتیو را فراهم کند صنعت را بهسمت استفاده از پوششهای هوشمند سوق داده است. پوشش هوشمند به پوششی گفته میشود که میتواند تولید محیط خورنده را احساس کرده و بهطور خودبهخودی و بر حسب نیاز به وقوع خوردگی پاسخ دهد. این مقاله انواع ممانعتکنندههای قابلاستفاده برای فولاد، اهمیت کپسولهکردن ممانعتکنندهها در پوشش زمینه، اهمیت سازگاری نگهدارندههای دوپشده با پوشش زمینه، مکانیزمهای تحریک برای خودرهاسازی ممانعتکننده و برخی از فعالیتهای شرکتهای بینالمللی معتبر نفت و گاز در خصوص استفاده از پوششهای هوشمند را مرور کرده است. دستیابی به پوششی هوشمند و بهینه، علاوه بر مزایای زیستمحیطی، هزینههای تعمیراتی تاسیسات در صنایع را بهطرز چشمگیری کاهش داده و دستاوردی شگرفی در صنعت پوششدهی خواهد بود.
کلید واژگان: ممانعت کننده ی خوردگی، کپسوله کردن، پوشش هوشمند، فولاد -
هرساله رتبه بندی هایی از شرکت ها و موسسات بین المللی فعال در عرصه نفت و گاز، از سوی برخی موسسات ارائه می شود که بعضا مبنای بسیاری از تحقیقات و بررسی های عرصه اقتصاد و انرژی در سراسر دنیا قرار می گیرد. ممکن است این رتبه بندی ها دارای جهت گیری های خاص و یا سیاسی هم باشند اما فارغ از رتبه بندی انجام شده، آنچه مهم است این است که با بررسی این رتبه بندی ها می توان شاخص های کلیدی عملکرد یک شرکت موفق در عرصه نفت و گاز را شناسایی و آسیب شناسی نمود و از این طریق در جهت حفظ و ارتقای جایگاه بین المللی شرکت ملی نفت ایران سیاست گذاری های لازم را انجام داد. همچنین، در صورت نیاز می توان توسط ارگان های توانمند داخلی، راسا نسبت به انجام رتبه بندی اقدام نموده و رقبای اصلی را شناسایی نمود. شرکت ملی نفت ایران علیرغم فراز و نشیب های سیاسی کشور، در سال های متمادی به لطف پتانسیل بالقوه و ممتاز مخازن هیدروکربوری در منطقه و در دنیا و تلاش های کارکنان و کارمندان توانمند این شرکت توانسته است همواره جایگاه بسیار خوبی را در دنیا به خود اختصاص دهد. اما حفظ این جایگاه و ارتقاء آن قطعا تلاشی مضاعف می طلبد که اگر این تلاش، برنامه ریزی شده و هدفمند انجام نشود، ممکن است به اهداف مورد نظر منتهی نگردد. در این مقاله تلاش شده تا ضمن بررسی برخی از رتبه بندی های بین المللی انجام شده در دنیا، توصیه هایی نیز برای حفظ و ارتقاء جایگاه بین المللی شرکت ملی نفت ایران ارائه گردد.کلید واژگان: شرکت ملی نفت ایران، رتبه، شاخص فنی، شاخص اقتصادی
-
اجرای پروژه های نفت وگاز در یک منطقه علاوه بر مزایایی که در ابعاد منطقه ای، ملی و بین المللی داراست، معایبی نیز در ابعاد مختلف ممکن است به همراه داشته باشد. در اغلب موارد، در امکان سنجی پروژه های نفت و گاز فقط مباحث فنی و اقتصادی موضوع مورد توجه قرار می گیرد و به تاثیرات زیست محیطی، اجتماعی و فرهنگی انجام پروژه، توجه چندانی نمی شود. اما آنچه اهمیت بالایی دارد آن است که توسعه در راستای توسعه پایدار صورت گیرد، یعنی انجام یک پروژه به گونه ای باشد که در کوتاه مدت و بلندمدت، بیشترین مزایا و کمترین مضرات را برای اقتصاد، محیط زیست، اجتماعات، فرهنگ و... به همراه داشته باشد. در سال های اخیر، تلاش بر این بوده است که انجام ارزیابی های زیست محیطی، اجتماعی و فرهنگی، جهت انجام پروژه های صنعتی در کشور مورد توجه خاص قرار گیرد. این مقاله تلاش دارد، ضمن بیان ابعاد کلی ارزیابی های زیست محیطی، اجتماعی و فرهنگی در پروژه های نفت و گاز، مدلی را برای انجام این ارزیابی ها معرفی کرده و در انتها نیز پیشنهادهایی در رابطه با بهبود وضعیت کنونی این ارزیابی ها در صنایع نفت و گاز ارائه نماید. قطعا تربیت نیروهای متخصص مورد نیاز، ایجاد ساختارها و قوانین لازم، استفاده از تجربیات موفق در این زمینه و استفاده از نظرات صاحب نظران این عرصه در ارتقاء جایگاه ارزیابی های زیست محیطی، اجتماعی و فرهنگی موثر خواهد بود.
کلید واژگان: ارزیابی، محیط زیست، اجتماع، فرهنگ، پروژه های نفت وگاز -
با ظهور فنآوری های جدید و فرآیندها و تجهیزات پیچیده تر در صنایع نفت و گاز و همچنین در دیگر صنایع، پتانسیل های ایجاد حادثه افزایش یافته و این موضوع، مدیریت ایمنی را مشکل تر و البته با اهمیت تر می کند. امروزه در بحث مدیریت ایمنی، نگاه به علل بروز حوادث تغییر کرده است. صنعت به این نتیجه رسیده که عوض کردن طبیعت انسانها و وادار ساختن آنها به پیروی از روش ها و دستورالعمل ها بسیار مشکل می باشد و بهتر است انسان ها را همانگونه که هستند بپذیریم. این مقاله با آنالیز برخی از حوادث پرتکرار در صنایع نفت و گاز تلاش کرده نگاه کارشناسان ایمنی را به علل بروز حوادث تغییر دهد و جهت انجام اقدامات اصلاحی در راستای بهبود مستمر سازمان ها که قسمتی از فرآیند انجام مدیریت ایمنی است پیشنهادهای موثرتری در قالب گزارش های کارشناسی ارائه کند. با نگاه دقیق تر به علل بروز حوادث روشن می شود که با مواردی مانند اصلاحاتی در طراحی ها، تغییراتی در چیدمان دستگاه ها، نصب علائم هشداردهنده و برچسب گذاری های مناسب، تهیه و به روزرسانی دستورالعمل ها و ارائه ی آموزش های لازم، استفاده از تجهیزات ایمنی مناسب، دقت در متناسب بودن شغل با توانمندی های فیزیکی و ذهنی افراد و دقت کافی در تصمیم گیری در سطوح مدیریتی و کارشناسی، میتوان از بروز بسیاری از حوادث جلوگیری کرد.
کلید واژگان: مدیریت ایمنی، اشتباهات انسانی، نگاه مهندسی، صنایع نفت و گاز -
خوردگی یکی از معضلات اساسی صنایع مختلف و ازجمله صنعت نفت و گاز است. هر ساله مبالغ هنگفتی (5 درصد تولید ناخالص ملی) بابت خسارات ناشی از خوردگی هدر می رود. مدیریت اثربخش خوردگی می تواند به بهترین شیوه ممکن میزان خوردگی را به حداقل رسانده و این پدیده را کنترل کند. این مقاله تلاش می کند تا با ارائه یک مدل مدیریت خوردگی برای گاز سولفید هیدروژن، نمونه ای از چارچوب سیستماتیک مدیریت خوردگی را برای انواع مختلف مواد خورنده بیان نماید. تبیین خطی مشی ها و استراتژی ها، سازماندهی، برنامه ریزی و ارزیابی ریسک، اجرا و آنالیز، پایش و اندازه گیری عملکرد، بازنگری روش اجرایی و ممیزی، عناصر اصلی سیستم مدیریت خوردگی را تشکیل می دهند.
کلید واژگان: مدیریت، خوردگی، سولفید هیدروژن، نفت و گاز -
مدیریت گازهای مشعل از دو جنبه اقتصادی و زیستمحیطی حائز اهمیت است. بانک جهانی که یکی از موسسات فعال در زمینه پروژه های مدیریت کاهش گازهای مشعل محسوب میشود، سرمایهگذاری های زیادی در این زمینه به ویژه در کشورهای دارای منابع نفت و گاز انجام داده و هر ساله داده هایی در این خصوص منتشر میکند. این مقاله تلاش دارد علاوه بر مرور آمارهای بانک جهانی در مورد گازهای مشعل و کشورهای موفق در زمینه مدیریت این گازها، مشکلاتی که کشورها در این زمینه با آنها روبرو هستند بیان کرده و برای آنها راهکارهایی ارائه دهد. در نهایت نیز تجارب کشورهای موفق در زمینه مدیریت گازهای مشعل ارائه شده و چارچوبی برای مدیریت موثر و موفق این گازها پیشنهاد میشود. محدودیت قوانین و پراکندگی منابع تولید گازهای مشعل و محدودیتهای مالی از جمله مشکلات مدیریت گازهای مشعل هستند که تنها با همکاری نزدیک میان دولتها (در سطح ملی و منطقهای) و شرکتهای خصوصی قابلحل خواهد بود.
کلید واژگان: گازهای مشعل، محیط زیست، اقتصاد، برنامه ریزی، مدیریت -
از آنجایی که منابع نفت و گاز به سرعت رو به اتمام می باشند, صنایع اکتشاف و تولید نفت و گاز به دنبال ارتقاء سطح تکنولوژی خود برای استفاده حداکثر از این منابع موجود می باشند. منابع باقی مانده, معمولا در مکان های عمیق تر و دورتر نسبت به منابع موجود در دسترس بوده و انجام عملیات حفاری در آن ها دشوارتر است. دسترسی به تکنولوژی های پیچیده تر, افزایش هزینه ها را به همراه خواهد داشت.در طی دوره های 1980 تا 2000, هزینه های بخش بالادستی (اکتشاف, توسعه و تولید), کاهش چشم گیری را به میزان میانگین 27 دلار آمریکا/ بشکه در سال1981 تا کمتر از 9دلار آمریکا/ بشکه در سال 1995 نشان می دهد. ارتقاء تکنولوژی, مانند:"حفاری های افقی" و "چند جهته" را می توان علت اصلی این کاهش هزینه ها دانست. در اواخر دهه 1990, اگرچه میزان هزینه ها یکنواخت بوده است, اما در سال های اخیر, روند افزایشی داشته است. علاوه بر هزینه های معمول فرآیندهای اکتشاف و تولید, این افزایش هزینه ها را می توان ناشی از فرسوده شدن تاسیسات میادین تولیدی, تخلیه مخازن هیدروکربوری, افزایش مشکلات برداشت از میادین جدید, قوانین زیست محیطی مشکل تر و نیز افزایش رقابت برای دسترسی به مخازن نفتی و گازی دانست.
-
افزایش روز افزون تقاضای انرژی از یک سو و پیشرفت تکنولوژی از سوی دیگر، صنعت نفت و گاز را به بهره برداری نفت و گاز از منابع فراساحلی سوق داده است. نواحی عظیمی در دریا که قبلا دور از دسترس صنایع نفت و گاز بوده اند، امروزه پروژه های فراوانی را در خود جای داده است. رشد صنایع نفت و گاز در فراساحل سوالات مهمی را در ذهن تداعی می کند. از جمله اینکه آیا این فعالیت ها بر اکوسیستم دریایی و منابع بیولوژیکی تاثیری نخواهند داشت؟
از جنبه های متفاوتی می توان به این موضوع پرداخت. برخی بر رعایت قوانین زیست محیطی در طی این فعالیت ها مطمئن هستند و برخی دیگر آینده تاریکی را برای محیطی های دریایی شامل فعالیت های نفت و گاز پیش بینی می کنند.
با در نظر گرفتن پتانسیل های بالقوه مخرب فعالیت های نفت و گاز در محیط های دریایی، قطعا قوانین زیست محیطی جامعی برای حفاظت از این محیط ها مورد نیاز است که این قوانین باید در سطوح ملی، منطقه ای و بین المللی، تدوین و اجرایی گردند و با قوانین ملی کشورها حمایت شوند. آلودگی دریایی ناشی از تولید نفت و گاز در سکوهای فراساحلی، تنها درصد کمی(1درصد) از کل آلودگی محیط های دریایی را در مقایسه با دیگر منابع آلاینده، شامل می شود (شکل1). اگرچه همیشه ریسک آلودگی به خاطر گسترش ناگهانی این فعالیت ها وجود دارد. صنعت نفت و گاز همیشه به عنوان صنعتی با ریسک بالا جهت ایجاد خسارت در محیط های فراساحل مطرح بوده است. هر بخش از فعالیت های اکتشاف و تولید می توان آلاینده باشد.
اثرات زیست محیطی فعالیت های اکتشاف و تولید در فرا ساحل از همان مراحل اولیه آغاز می شود. بسیاری از جانوران دریایی تحت تاثیر صداهای با فرکانس کم حاصل از عملیات های اکتشافی قرار می گیرند. پالس های شدید ممکن است ارگان شنوایی این حیوانات را از بین ببرد. ارزیابی های الکتریکی در عملیت اکتشاف نیز ممکن است در محیط های دریایی آسیب رسان باشد، که البته این تکنولوژی در محیط های دریایی برای عملیات لرزه نگاری هنوز رواج ندارد.
بیشترین اثرات مخرب بر محیط های فراساحل در مراحل حفاری و تولید رخ می دهد. فعالیت هایی همچون نصب سکو(شکل2)، لایرویی، خواباندن خطوط لوله در بستر دریا و ساخت تاسیسات نگهدارنده می تواند اختلالات فیزیکی شدید و انتشار مواد آلاینده مختلف به همراه داشته باشد.
-
مرکاپتانها نوعی از ترکیبات گوگردی موجود در نفت خام و میعانات گازی میباشند که در شرایط خاص، به خصوص در دماهای بالا، یعنی در همان شرایطی که فرآیندهای پالایشگاه ها و پتروشیمی ها انجام میشوند، بخش قابل توجهی از خورندگی تاسیسات را باعث می شوند. اگرچه نشان داده شده است که خورندگی گوگرد پودری، 7/3 برابر اتیل مرکاپتان (خورنده ترین نوع مرکاپتان) می باشد، اما میزان خورندگی مرکاپتان ها بخصوص در دماهای بین 450-230 درجه سانتیگراد از اهمیت زیادی برخوردار است. در کتب و مقالات علمی خوردگی تا کنون مطالب زیادی راجع به خورندگی مرکاپتان ها منتشر نشده است و در این زمینه نیاز به تحقیقات بیشتری وجود دارد. این مقاله برخی از مطالب منتشر شده در این زمینه را مرور می نماید. مشخص شده است که میزان خورندگی مرکاپتان ها به صورت تابع لگاریتمی با غلظت مرکاپتان افزایش می یابد و خوردگی در غلظت های بالای مرکاپتان به علت محدودیت نفوذ کاهش می یابد. در رابطه با توزیع مرکاپتان ها در برش های مختلف نفت خام و کاندنسیت، قانون استانداردی وجود ندارد و تعیین غلظت مرکاپتان ها در هر برش نفت خام ضروری می باشد. احتمالا با افزایش وزن مولکولی، خورندگی مرکاپتان ها افزایش می یابد (اتیل مرکاپتان استثناء می باشد)، اما این ادعا نیز به تحقیقات علمی بیشتری نیاز دارد.
کلید واژگان: ترکیبات سولفوری نفت خام و کاندنسیت، مرکاپتان، خورندگی -
یک روش جدید برای افزایش دقت تکنیک های آزمایش های مخرب، به ویژه روش های الکترو مغناطیسی (جریان های گردابی)، حرارتی، الکتریکی و غیره، ارائه شده است. این روش با نام روش آزمایش با فاکتورهای آشفته کننده کالیبره شده، بر اساس ثبت پاسخ دستگاه های اندازه گیری به اعمال تحریکات عوامل آشفته کننده کالیبره شده در ناحیه فعال آزمایش است. آنالیز پاسخ های ثبت شده، امکان محاسبه ضرایب تصحیح، الگوریتم های فراورش داده ها با اعمال تصحیحی و شناسایی منابع عدم قطعیت اندازه گیری ها را فراهم می آورد. در مقایسه با تکنیک های کالیبراسیون فعلی، روش ارائه شده بر پایه کالیبراسیون، آثار ایجاد آشفتگی در یک محدوده در دسترس برای عمل کالیبراسیون با دقت لازم و تبدیل نتایج کالیبراسیون به محدوده شرایط آزمایش های واقعی است. در این مقاله اصول پایه روش ارائه شده، الگوریتم های فراورش داده ها و همچنین آزمایش های تعیین دقت، شرح داده خواهند شد.
کلید واژگان: عدم قطعیت اندازه گیری، فاکتورهای آشفته کننده، کالیبراسیون
- در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو میشود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشتههای مختلف باشد.
- همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته میتوانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
- در صورتی که میخواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.