فهرست مطالب نویسنده:
کاظم محمدپور
-
زنبور Habrobracon hebetor Say, 1836 (Hymenoptera: Braconidae) یکی از پارازیتوئیدهای مهم می باشد که برای کنترل زیستی مورد استفاده قرار می گیرد. اثرات کشندگی حشره کش ها به روش تماسی روی حشرات کامل و غوطه وری روی شفیره زنبور پارازیتوئید مورد مطالعه قرار گرفتند. پرورش زنبور پارازیتوئید روی لاروهای شب پره ی مدیترانه ای آرد در اتاقک رشدی با شرایط دمایی 2±27 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 65±5درصد و دوره ی نوری (16:8) ساعت روشنایی و تاریکی انجام شد. بنابر نتایج میزان LC50 روی حشرات بالغ برای ترکیبات تترانیلیپرول، فلوپیرادیفوران، فلوبندیامید و اسپیروتترامات به ترتیب 233، 966، 5444 و 679 میلی گرم بر لیتر (پیپیام) براورد گردید. میزان تلفات شفیره در روش غوطه ور سازی برای حشره کش های تترانیلیپرول، فلوپیرادیفوران ، فلوبندیامید و اسپیروتترامات به ترتیب 6/32 ، 3/13 ، 0/16 و 7/19 درصد براورد گردید. حشرهکش تترانیلیپرول بیشترین سمیت و ترکیب فلوبندیامید کمترین سمیت را روی مرحله حشره کامل نشان دادند. درصورت انجام آزمایش های مزرعه ای و تایید این نتایج، به نظر می رسد حشره کش های فلوپیرادیفوران و فلوبن دیامید می توانند گزینه مناسبی برای برنامه های مدیریت تلفیقی باشند.کلید واژگان: اثرات کشنده، زنبور پارازیتوئید، زیست سنجیThe wasp Habrobracon hebetor Say, 1836 (Hymenoptera: Braconidae) is one of the important parasitoids which is used for the biological control. Lethal effects of tetranylprole, flupyradifuran, flubendiamide and spirotetramat insecticides were studied by contact method on adult insects and dipping method on the parasitoid wasp pupa. Parasitoid wasp rearing was carried out on the larvae of the mediterranean flour moth in a growth chamber with temperature conditions of 27 2, relative humidity 65 5 percent and photoperiod (16:8) hours of light and dark. Bioassay tests were performed on adult insect stages and wasp pupa in 5 repetitions on different days. According to the results, the LC50 on adult insects was estimated to be 233, 966, 5444 and 679 ppm for tetranilyprole, flupyradifuran, flubendiamide and spirotetramat, respectively. The survival rate in the dipping method for the insecticides tetranylyprole, flupyradifuran, flubendiamide and spirotetramat was 32.6,13.3, 16.0 and 19.7 percent, respectively. Tetranylprole insecticide showed the highest toxicity, while flubendiamide pesticides showed the lowest toxicity on the adult stage. If field tests are conducted and these results are confirmed, it seems that flupyradifuran and flubendiamide insecticides can be a suitable option for integrated pest management.Keywords: Bioassay, Lethal Effects, Parasitoid Wasp
-
ساقه خوار Sesamia cretica Lederer. خسارت عمده ای به محصول ذرت و نیشکر وارد می سازد. در آزمایشگاه سنتز فرومون موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور، فرومون S. cretica سنتز و فرموله شد. کارایی فرومون سنتز شده داخلی با سه نوع فرومون وارداتی از شرکت های راسل، اکونکس و سیلوندرسون در سال 1393آزمایش و مقایسه شد. همچنین جلب کنندگی فرومون سنتز شده داخلی در دو نوع تله قیفی و دلتا بررسی شد. نتایج نشان داد که بین تیمارها اختلاف معنی داری در سطح احتمال یک درصد وجود داشت. تیمارهای دوز نیم ، یک و دو میلی گرم به ترتیب با میانگین شکار 91/0±5 ، 45/0±75/2 و 85/0±75/3 (خطای معیار ± میانگین) شب پره دارای بیشترین جلب کنندگی و تیمارهای فرومون های شرکت های راسل، اکونکس و سیلوندرسون بدون شکار و فاقد قدرت جلب کنندگی بودند. آنالیز فرمولاسیون فرومون های وارداتی، نشان دهنده وجود فقط دو مولکول 9Z-تترادسنول و 9Z-تترادسنیل استات در ساختار فرمولاسیون آن ها بود. فرومون های وارداتی فاقد مولکول سوم، 11Z- هگزادسنول، در فرمولاسیون خود بودند و به همین دلیل در آزمایش های صحرایی قادر به شکار شب پره آفت نبودند. تیمارهای تله قیفی با دوز یک و دو میلی گرم فرومون سنتز شده در موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور به ترتیب با میانگین شکار 68/2±25/12 و 80/2±25/11 شب پره دارای بیشترین شکار و تله دلتا با دوز یک و دو میلی گرم به ترتیب با میانگین شکار00/0±00/0 و 25/0±25/0 شب پره دارای کمترین شکار بودند. بنابراین استفاده از فرومون سنتز شده داخلی و همچنین استفاده از تله قیفی برای جلب شب پره S. cretica توصیه می-شود.کلید واژگان: فرومون، ساقه خوار نیشکر، سنتز، تلهStem borer moth, Sesamia cretica Lederer causes major damage on sugarcane. Sex Pheromone of S. cretica was synthesized in the chemical laboratory of Iranian Research Institute of Plant Protection. Efficacy of synthesized pheromone with 3 types imported pheromone of S. cretica from Russell, Econex & Silvanderson companies were tested at the fields of Sugar cane Agro-Industrial Company of Ahvaz during 2014. Also attractiveness of synthesized pheromone was investigated with funnel and delta traps.The results showed significant differences among treatments (pKeywords: pheromone, Sesamia cretica, Synthesis, Trap
-
پسیل معمولی پسته، (Agonoscena pistaciae Burckharat & Lauterer (Hem.: Psyllidae، از آفات مهم باغات پسته در ایران است که با تغذیه از شیره نباتی برگ، خسارت زیادی به محصول پسته وارد می آورد و هرساله باغداران برای کنترل این آفت از حشره کش های مختلفی استفاده می کنند. تاثیر کائولین فرآوری شده (سپیدان® WP) بر پوره پسیل پسته در چهار استان خراسان رضوی، خراسان جنوبی، سمنان و قم، در سال 1391، با هدف کاهش مصرف سموم شیمیایی، بررسی شد. به همین منظور، محلول پاشی کامل درختان پسته با غلظت های 3 و 5 درصد کائولین در مقایسه با حشره کش استامی پراید، در سه مرحله، از اواسط اردیبهشت و با فواصل حدود چهار هفته، انجام گرفت. بر اساس نتایج بدست آمده، در تمام مراحل، کاربرد کائولین 5 درصد موجب کاهش بیشتر جمعیت پوره پسیل، در مقایسه با حشره کش استامی پراید شد. همچنین میانگین درصد تاثیر تیمارهای کائولین 3 و 5 درصد و حشره کش استامی پراید برای کنترل آفت، سه روز بعد از محلول پاشی به ترتیب، 30/3، 54/3 و 43/5 درصد بدست آمد. علاوه بر این، میزان ماندگاری اثر کائولین، تا 21 روز پس از محلول پاشی، در مقایسه با حشره کش شیمیایی استامی پراید بیشتر بود، به طوری که میانگین درصد تاثیر تیمارهای کائولین 3 و 5 درصد و حشره کش استامی پراید، در 21 روز پس از محلول پاشی به ترتیب، 48/3، 78/3 و 47/6 درصد ثبت شد. لذا با توجه به تاثیر بالای کائولین در کاهش جمعیت پوره ها، محلول پاشی درختان پسته با کائولین فرآوری شده (سپیدان® WP)، با غلظت 5 درصد، می تواند بطور موفقیت آمیزی جمعیت پوره پسیل معمولی پسته را کنترل نماید.
کلید واژگان: پسته، پسیل معمولی پسته، Agonoscena pistaciae، کائولین، کنترلPistachio psylla، Agonoscena pistaciae Burckharat & Lauterer (Hem.: Psyllidae)، is the most important pest of pistachio orchards in Iran، feeding on leaves، resulting to reduce the quantity and quality of product. In order to reduce the use of chemical insecticides، the application of kaolin particle film was tested in the fields of four regions of Iran (Razavi Khorasan، South Khorasan، Semnan & Qom regions)، during 2012 year. The different concentrations، 3 and 5%، of kaolin clay (Sepidan® WP) and acetamiprid were sprayed over the whole canopy three times at 4 to 5 -week intervals from mildly May to mildly July. Based on the field studies، kaolin (5%) application reduced the population of psylla nymphs more than acetamiprid at all spraying stages in pistachio trees. The rate of efficacy percent for psylla nymph control، at three days after spraying، were 30. 3، 54. 3 and 43. 5 for kaolin (3%)، kaolin (5%) and acetamiprid treatments، respectively. Also، control ability for psylla nymph was appropriate up to 21 days after spraying، in kaolin treatments compared with acetamiprid treatment. The rate of efficacy percent was 48. 3، 78. 3 and 47. 6%، for kaolin (3%)، kaolin (5%) and acetamiprid treatments، respectively. Therefore three to four times at 4–5-week intervals spraying kaolin (Sepidan® WP) at the concentration (5%) over the whole canopy of pistachio trees can be used successfully to reduce psylla nymph on pistachio.
Keywords: Agonoscena pistaciae, Control, Kaolin, Pistachio, Pistachio psylla -
سرخرطومی جالیز،Acythopeus curvirostris persicus، یکی از آفات مهم محصولات جالیزی می باشد که در کشور های خاور میانه انتشار دارد. درک اکولوژی شیمیایی این گونه در شرایط مزرعه می تواند اطلاعات مورد نیاز برای کنترل آن با استفاده از پیام رسان های شیمیایی را فراهم کند. در این تحقیق ارتباطات شیمیایی سرخرطومی جالیز در شرایط مزرعه با استفاده از تله های سطلی (طعمه گذاری شده با حشرات کامل و طعمه گیاهی) در شهرستان بیرجند در سال های 90-1387 بررسی گردید. در آزمایش اول اثر شش حشره نر، شش حشره ماده، ترکیب دو جنس نر و ماده به علاوه یک خربزه و خربزه به تنهایی در جلب حشرات بررسی گردید. در آزمایش دوم اثر تعداد1، 5 و10 حشره نر به علاوه یک خربزه در جلب حشرات ارزیابی گردید. در آزمایش سوم اثر پنج سرخرطومی نر به تنهایی، پنج سرخرطومی نر و میوه هندوانه و میوه هندوانه به تنهایی در جلب حشرات بررسی شد. در آزمایش نهایی اثر پنج سرخرطومی نر و میوه های خیار، هندوانه، خربزه، هندوانه ابوجهل در جلب حشرات مقایسه شد. در آزمایش اول بیشترین تعداد سرخرطومی های شکار شده در تیمار شش سرخرطومی نر و یک میوه خربزه مشاهده شد، درآزمایش دوم افزایش تعداد حشرات نر در تله ها، اثر معنی داری بر میانگین حشرات شکار شده نداشت. در آزمایش سوم بیشترین تعداد در تیمار پنج سرخرطومی نر و یک میوه هندوانه شکار شد. در آزمون نهایی میوه هندوانه سبب جلب بیشترین تعداد سرخرطومی جالیز شده بود و بوی گیاه میزبان اثر افزایشی (Additive) روی فرومون داشت. نتایج این تحقیق می تواند مقدمات لازم برای شناسایی کایرومون گیاهان میزبان و فرومون تجمعی سرخرطومی جالیز را فراهم نماید.
کلید واژگان: Acythopeus curvirostris persicus، سرخرطومی جالیز، فرومون تجمعی، کایرومون، گیاه میزبان، هندوانهMelon weevil، Acytopeus curvirostris persicus (Col.: Curculionidae)، is one of the most important pests of melons that is spread in the Middle East countries. Understanding chemical ecology of this species under field condition could provide necessary information for nonchemical control measures. In this study chemical communicationsof melon weevil were studied under field condition using bucket traps (baited with weevil and fruit bait) in Birjand region during 2009-11. In the first assay effect of six male، six female، both sexes and without weevil was investigated. In this assay all treatments were baited with one melon fruit. In the second assay effect of 1، 5، 10 male number on attraction of melon weevil were studied. In the third assay effect 5 male، 5 male + 1 watermelon fruit، 1 watermelon fruit on attraction of melon weevil were investigated.، In the final assay effect of five male weevil and cucumber، watermelon، melon، wild watermelon on attraction of melon weevil were investigated. Results of the first assay showed that the most weevils were captured by traps baited with six males plus one melon fruit. In the second test results indicated that the male number had no effect on mean captured weevils. Morover، results of third assay showed that the most weevils were captured by traps baited with five males plus one watermelon fruit. In the final assay results showed that the treatment that include five males weevil plus watermelon fruit attracted the most number of melon weevils and host plant odors had additive effect on pheromone. Results of this study have provided necessary background for identification of host plant kairomone and aggregation pheromone of melon weevil.Keywords: Acythopeus curvirostris persicus, Aggregation pheromone, Host plants, Kairomone, Melon weevil, watermelon -
سرخرطومی جالیز،Acythopeus curvirostris persicus Thompson، یکی از آفات مهم جالیز می باشد که در کشورهای خاورمیانه انتشار دارد. در این تحقیق نحوه ی فعالیت حرکتی و پروازی روزانه و فصلی سرخرطومی جالیز در شرایط مزرعه با استفاده از تله های سطلی حاوی حشرات نر و میوه ی خیار و نیز الگوی رفتار جفت گیری و تاثیر آن بر باروری (در شرایط نیمه صحرایی) و زادآوری (در شرایط آزمایشگاهی) بررسی شد. نتایج این بررسی، دوره ی فعالیت آشکاری را طی روز در هر دو جنس نر و ماده سرخرطومی جالیز نشان داد. اوج فعالیت حرکتی بین ساعات 7:00 تا 9:00 صبح و 17:00 تا 19:00 عصر مشاهده شد. حداکثر سرخرطومی های به دام افتاده در تله ی بعد از ظهر (ساعت 14:00) بود. حشرات کامل نر و ماده به طور هم زمان در ابتدای فصل کاشت هندوانه (اواخر خرداد ماه) ظاهر شده و تعداد سرخرطومی های به دام افتاده در اوایل مهر با شکار 6/2 ± 1/6 سوسک در هفته به اوج خود رسید. جفت گیری حدود هشت روز پس از خروج از لانه ی شفیرگی آغاز شد. حداکثر جفت گیری از ساعت 14:30 تا16:30 بود. دفعات جفت گیری در طول عمر حشرات نر (4/3 ± 3/18) نزدیک به دو برابر حشرات ماده (2/2 ± 6/9) بود. میانگین تخم های گذاشته شده طی دوره ی تولید مثل در دو حالت یک بار و چندین بار جفت گیری به ترتیب 5/3 ± 2/29 و 2/6 ± 4/52 عدد تخم در هر فرد ماده بود. تخم ریزی در 12 و 36 روز پس از جفت گیری به حداکثر رسید. درصد تخم های تفریخ شده در حالت های یک بار و چندین بار جفت گیری به ترتیب 7 ± 85 درصد و 9 ± 5/82 درصد بود. چندین بار جفت گیری در باروری و زادآوری حشرات ماده سرخرطومی جالیز تاثیر معنی داری نداشت. همچنین رابطه ای بین دما و فراوانی جفت گیری مشاهده نشد.
کلید واژگان: سرخرطومی جالیز، دوره های فعالیت، جفت گیری، باروری، زادآوریMelon weevil، Acytopeus curvirostris persicus Thompson، is one of the most important pests of melons that is spread in the Middle East countries. In this study، diurnal and seasonal locomotor and flight activity of melon weevil were investigated under field condition using bucket traps (baited with conspecifics male and cucumber fruit) and also mating behavior pattern and its effect on fecundity (under semifield conditions) and fertility (under laboratory conditions). The results showed that both males and females of melon weevil have distinct daily activity. Two activity peaks were observed at 7:00-9:00 am and 17:00-19:00 pm. Maximum flight activity was observed in the afternoon (14:00 hours) in field condition. Both sexes emerged in early cultivation season (late June) simultaneously and the number of captured weevil was the highest in early October (6. 1 ± 2. 6 weevils per week). Emerged adults from pupal cocoon mated after about eight days. Peak of mating occurred during 14:30-16:30 pm. Number of mating during lifetime of males (18. 3 ± 3. 4) was nearly two times greater than females (9. 6 ± 2. 2). The mean number of eggs laid during reproduction period in single and multiple mating were 29. 2 ± 3. 5 and 52. 4 ± 6. 2 eggs per female، respectively. Oviposition was maximum on 12 and 36 days after mating. Hatching rates of eggs in single and multiple mating were 85 ± 7% and 82. 5 ± 9%، respectively. Multiple mating had no significant effect on fecundity and fertility. There was no relationship between mating frequency and temperature.Keywords: melon weevil, activity rhythms, mating, fecundity, fertility -
Red palm weevil (RPW), Rhynchophorus ferrugineus Oliv. is one of the most important pests of palms in Asia, North Africa and Europe. At present, it is an internal quarantine pest in Saravan region (Sistan & Balouchistan province, Iran). Several experiments on the effect of the plant baits, shape and place of trap on the attracting and trapping of RPW have been carried out in infested date palm groves in Saravan region, during 2007-2008. The results showed that the traps baited with date palm core and aggregation pheromone significantly attracted more beetles of RPW in comparison with other baits include date fruit, apple fruit and banana stem. This subject clearly showed the high synergistic effect of date palm core on the aggregation pheromone of RPW. Covered traps with date palm stem tissue attracted significantly more number of beetles in comparison to traps without cover. The effect of trap place on the attraction of RPW showed that there was not any significant difference in the mean of catches of RPW by traps that had been placed in different trees and metal beam, Because all treatments were equally attractive to RPW. Application of date palm core with aggregation pheromone and covering trap with date palm stem tissue increased the efficiency of RPW pheromone traps.
-
سوسک سرخرطومی حنایی خرما Rhynchophorus ferrugineus از مهم ترین آفات نخیلات در قاره های آسیا، آفریقا و اروپا می باشد که برای اولین بار در سال 1369 در شهرستان سراوان خسارت آن بر روی درختان خرما گزارش شد. سوسک شاخدار خرما،Oryctes elegans نیز یکی از مهم ترین آفات خرما بوده که در مناطق خرما خیز آسیا و از جمله در ایران انتشار دارد.
در طول سال های 84-1383 آزمایش های تله گذاری صحرایی با پخش کننده های فرومون تجمعی سوسک شاخدار خرما و نیز سوسک سرخرطومی حنایی خرما بصورت مجزا و مخلوط در تله های سطلی پلاستیکی در نخلستان های شهرستان سراوان به منظور امکان تلفیق شکار انبوه دو آفت مذکور انجام شد.
نتایج نشان داد که پخش کننده های حاوی مخلوط فرومون دو آفت در مقایسه با پخش کننده های مجزا، از جلب کنندگی یکسانی برای حشرات کامل سرخرطومی حنایی خرما برخوردار است، در حالیکه در مورد سوسک شاخدار خرما، پخش کننده های مجزا، جلب کنندگی بیشتری داشت. همچنین تله هایی که در سطح زمین نصب گردید، در مقایسه با تله هایی که در ارتفاع 5/1 و 4 متری نصب شده بود، بطور معنی دار حشرات بیشتری از سوسک سرخرطومی حنایی خرما را جلب کردند. ولی میزان جلب و شکار سوسک شاخدار خرما در ارتفاعات مختلف نصب تله روی تنه درخت، یکسان بود و تفاوت معنی داری را نشان نداد. از طرف دیگر تاثیر زمان تعویض طعمه گیاهی در جلب دو آفت به تله های فرومونی تقریبا یکسان بود، بطوریکه بیشترین میزان جلب کنندگی برای سرخرطومی حنایی خرما و نیز سوسک شاخدار خرما در تله هایی مشاهده شد که تعویض طعمه گیاهی هر یک هفته یکبار در آن ها صورت گرفته بود. افزایش زمان تعویض طعمه گیاهی به هر 2 یا 3 هفته یکبار، به طور محسوسی سبب کاهش کارایی تله های فرومونی شد. با توجه به نتایج بدست آمده، تله های فرومونی حاوی پخش کننده فرومون هر دو آفت که بطور مجزا، در سطح زمین نصب شده و تعویض طعمه گیاهی آن ها هر هفته صورت می گیرد، از کارایی خوبی برخوردار بوده و می تواند جهت تلفیق شکار انبوه سرخرطومی حنایی خرما و سوسک شاخدار خرما بکار رود.
کلید واژگان: سرخرطومی حنایی خرما، سوسک شاخدار خرما، فرومون تجمعی، پخش کننده -
مجله تحقیقات حمایت و حفاظت جنگلها و مراتع ایران، سال سوم شماره 2 (پیاپی 6، پاییز و زمستان 1384)، ص 145موریانه ها از آفات مهم کشاورزی و ساختمانی محسوب می شوند. در کنترل موریانه ها علاوه بر تعیین گونه هدف، مطالعه فونستیکی، بررسی ساختار اجتماع کلنی، مانند اندازه جمعیت و تعیین نسبت طبقات کارگر و سرباز، اهمیت دارد. یکی از روش های مطالعه ی تاکسونومیک و تعیین ساختار اجتماع موریانه ها، بررسی گروه جمع آوری کننده ی غذا (Foraging group) با استفاده از سیستم طعمه گذاری (Baiting System) است. موریانه ها جزء آفات کلیدی نخلستان های ایران محسوب می شوند. بنابراین بررسی تاکسونومیک و تعیین ساختار اجتماع آنها می تواند به اتخاذ راهکار کنترل کمک نماید. جهت انجام بررسی تاکسونومیک و برآورد نسبت طبقات سرباز و کارگر موریانه های زیرزمینی در نخلستان ها، 2 قطعه باغ، هر کدام به وسعت 2 هکتار، در مناطق میناب و سراوان (روستای سیدآباد) انتخاب گردید. در هر باغ 30 بلوک 500 متر مربعی ایجاد شد و سپس در هر بلوک 6 تله طعمه ای نصب گردید. پس از حمله موریانه ها به تله ها، در هر قطعه باغ 30 تله که بیشترین آلودگی را داشتند انتخاب و موریانه های موجود در آنها به تفکیک به داخل کیسه پلاستیکی انتقال بافت. در آزمایشگاه، نام علمی گونه های موریانه تعیین و با شمارش افراد کارگر و سرباز نسبت آنها به تفکیک هر گونه محاسبه شد. در نخلستان مورد مطالعه در منطقه میناب، تمام تله ها مورد حمله Microcerotermes buettikeri Chhotani & Bose قرار گرفته بودند و دامنه نسبت طبقه سرباز صفر تا 38/2 و دامنه نسبت طبقه کارگر 62/97 تا 100 درصد بود. همچنین میانگین نسبت طبقات سرباز و کارگر این گونه به ترتیب 58/0 و 39/99 درصد محاسبه شد. در نخلستان منطقه سراوان تله ها مورد حمله گونه های Amitermes baluchistanicus Akhtar و Microcerotermes saravanensis Ghayourfar. قرار گرفته بودند. در Microcerotermes saravanensis. دامنه نسبت طبقه سرباز 45/1 تا 77/1 درصد و دامنه نسبت طبقه کارگر 22/98 تا 54/98 درصد تعیین گردید. همچنین میانگین نسبت طبقات سرباز و کارگر به ترتیب 62/1 و 37/98 درصد محاسبه شد. در A. baluchistanicus دامنه نسبت طبقه سرباز 61/0 تا 38/6 درصد و دامنه ی نسبت طبقه کارگر 61/93 تا 38/99 درصد تعیین گردید. میانگین نسبت طبقات سرباز و کارگر این گونه به ترتیب 59/2 و 39/97 درصد محاسبه شد.
کلید واژگان: موریانه های زیرزمینی، فونستیک، Amitermes، Microcerotermes
بدانید!
- در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو می‌شود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشته‌های مختلف باشد.
- همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته می‌توانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
- در صورتی که می‌خواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.
©2000-2025 magiran.com All Rights Reserved.