دکتر سعید مقصودی
-
آنالیز تابعی حاصل پیشرفت مهمی در دیدگاه ریاضی دانان در بررسی رفتار توابع به صورت یک مجموعه (فضای توابع) بود. مفهوم مهم فضای مجرد و فاصله نقاط، ابداعی فرشه در اوایل قرن بیستم، و ترکیبی از مفاهیم جبری و توپولوژیکی نهایتا باعث تثبیت این شاخه از ریاضیات حوالی سال 1933 شد. اولین ریاضی دان ایرانی متخصص در این رشته دکتر حیدر رجوی بود که در سال های 1342-1347 در ایران فعالیت داشت. شاخه دیگری از این حوزه موسوم به آنالیز تابعی غیرخطی است و دکتر بهزاد جعفری روحانی اولین متخصص این شاخه بود که از سال 1366 به بعد در کشور فعالیت داشت. یکی دیگر از افرادی که نقش بارزی در ایجاد و گسترش این شاخه در کشور داشته است دکتر جعفر زعفرانی است. در این نوشته، پس از بیان تاریخچه آنالیز تابعی، نگاهی مختصر به آثار او در این زمینه می کنیم و در گفت وگویی با او تجربیات و روایت او را از عرصه های مختلف زندگی حرفه ایش مرور می کنیم.
کلید واژگان: آنالیز تابعی، آنالیز غیرخطی، نظریه عملگرها، کنترل بهینه، تحقیق در ریاضی، تدریس ریاضیات، دانشگاه اصفهانFunctional analysis was an important development in the viewpoint of mathematicians in examining the behavior of functions as a set (space of functions). The important concept of single space and the distance of its points, invented by Fréchet in the early 20th century, and the fusion of algebraic and topological concepts eventually led to the establishment of this branch of mathematics around 1933. The first Iranian mathematician to make a mark in this field was Heydar Radjavi, who contributed to the field in Iran from 1963 to 1968. Another branch of this field is called nonlinear functional analysis, and Behzad Djafari-Rouhani was the first specialist in this branch who worked in the country from 1987 onwards. Another key figure in the development and expansion of this branch in the country is Jafar Zafarani. This article, after outlining the history of functional analysis, will provide a brief overview of his contributions to this field. Through a conversation with him, we will delve into his experiences and insights from various aspects of his professional life.
Keywords: FUnctional Analysis, Nonlinear Analysis, Operator Theory, Optimal Control, Research In Mathematics, Teaching Mathematics, University Of Isfahan -
اصلاحیه مقاله «میراث چهل ساله» منتشرشده در فرهنگ و اندیشه ریاضی، 70 (1401)، 1-46. It is a correction to the paper ''Forty Years of Heritage`` published in Mathematical Culture and Thought, 70 (2022), 1-46.
-
دکتر طاهر قاسمی هنری یکی از قدیمی ترین فارغ التحصیلان موسسه ریاضیات است که جدیت و تاکید او در امر آموزش بی شباهت به استادش، زنده یاد دکتر مصاحب، نیست. او در این گفت وگوی مفصل تجارب ارزشمند آموزشی، پژوهشی، و اجرایی خود را در هفتاد سال اخیر برای خوانندگان بازگو می کند.کلید واژگان: موسسه ریاضیات، دانشگاه تربیت معلم، امپریال کالج لندن، دوره دکترا، آموزش و پژوهش در ریاضی، واژه گزینیProfessor Taher Ghasemi Honary is one of the oldest graduates of the Institute of Mathematics, whose seriousness and emphasis on education is unmatched by his professor, Dr. Mosaheb. In this detailed interview, he recounts his valuable educational, research, and administrative experiences in the last seventy years for the readers.Keywords: institute of mathematics, Tarbiat Moalem University, Imperial College London, PhD course, education, research in mathematics, terminology
-
در این مقاله به سیر تحول آنالیز فوریه از ابتدا تا دوران اخیر می پردازیم. شرح بسیار موجزی از نتایج و مفاهیم مهم در این شاخه از ریاضیات را بیان می کنیم. سپس در گفت وگویی با مهدی هرمزی، یکی از دانش آموختگان این رشته که در ایران مشغول فعالیت علمی است، به بررسی وضعیت فعلی این شاخه از آنالیز می پردازیم.
کلید واژگان: آنالیز فوریه، سری فوریه، انتگرال های منفرد، تبدیل هیلبرت، فضاهای BMO، دوره دکترا در سوئدElsewhere, the history and introduction of harmonic analysis into Iran hasbeen briefly discussed. Abstract harmonic analysis is, without doubt, a natural extensionof the Fourier’s series and integrals. It’s worth noting that Harmonic analysis isnothing but the development of the theory of series and integrals on topological groups(or similar structures). The history of Fourier analysis can be divided into two periods:classical and modern. The classical period of Fourier analysis, which spanned fromFourier’s treatise into the 1950s, focused mainly on investigating the convergence andsummability methods of Fourier series. The modern era of Fourier analysis was essentiallyshaped by Lebesgue’s theory of integration and the introduction of the concept ofabstract function spaces, thus shifting the focus from examining individual members ofa space of functions to investigating the entire space. This era was further developed inFourier analysis by Antoni Zygmund’s introduction of real variable methods. AlbertoCalderon’s contributions began in the 1950s.In the first part of this paper, we briefly survey the most critical developmentsin Fourier analysis from the early days till recent decades. Then, in the second part,an interview with M. Hormozi –a Fourier analyst who graduated from the ChalmersUniversity of Technology– provides us with a more rigorous picture of the modern eraof Fourier analysis.
Keywords: Fourier analysis, Fourier series, singular integrals, Hilbert transform, BMO spaces, PhD programmes in Sweden -
در این مقاله، ابتدا انواع مجله ها و مقاله های علمی و دانشوری را معرفی می کنیم. سپس مختصری درباره انواع نوشتار و به خصوص نوشتار «توصیفی» در ریاضیات توضیحاتی می دهیم. در بخش دیگری از مقاله به ذکر مشخصات برخی مجلات توصیفی ریاضی به زبان فارسی می پردازیم. با ذکر تاریخچه و فهرست جامعی از مقالات منتشر شده در طول عمر چهل ساله مجله فرهنگ و اندیشه ریاضی مطلب را به پایان می بریم.
کلید واژگان: مجلات علمی، مجلات دانشورانه، انواع مقاله، مقاله توضیحی، مقاله مروری، دانشگاه، مجلات ریاضی فارسی، دانشوریGiving a brief description on types of scientific/academic journals and articles, we focus on, mainly expository, mathematical journals published in Iran during recent decades. Then we give a brief history of “Farhang va Andishe-ye Riyazi”, an expository journal published by the Iranian Mathematical Society. We conclude with a table of contents of entire journal’s published volumes within its 40 years life.
Keywords: scientific journals, academic journals, expository article, mathematical journals inFarsi, history of “Farhang va Andishe-ye Riyazi” -
در این مقاله، به اختصار، به مرور آثار و فعالیت های علمی و زندگی دکتر محمود لشکر ی زاده بمی، استاد فقید دانشگاه اصفهان، از زبان خانواده و بعضی همکاران و دوستانش می پردازیم.
کلید واژگان: تاریخ آنالیز ریاضی، تاریخ آنالیز هارمونیک در ایران، محمود لشکریزاده، آنالیز فوریه، دانشجویان دکترا -
دو مفهوم بی نهایت کوچک و بی نهایت بزرگ در حساب دیفرانسیل و انتگرال اهمیت اساسی دارند و در طول تاریخ به صورت های گوناگونی ظاهر شده اند. آنها هم از جنبه فنی و هم از جنبه مفهومی برای حساب دیفرانسیل و انتگرال اهمیت بنیادی داشته اند؛ یعنی هم به منزله ابزارهای اصلی حساب دیفرانسیل و انتگرال و هم به منزله شالوده های بنیادی آن بوده اند. در این مقاله، برای این جنبه های ب ینهای ت کوچک ها و بی نهایت بزرگ ها مثال هایی ذکر خواهیم کرد که در تاریخ حسابدیفرانسیل و انتگرال طی قرن های هفدهم تا بیستم ظاهر شده اند.کلید واژگان: حساب دیفرانسیل و انتگرال، ب ینهایت کوچک، ب ینهایت بزرگ، حد، مشتق، انتگرال، آنالیز نااستاندارد
-
توپولوژی عمومی ریشه در آنالیز حقیقی و مختلط دارد، یعنی جایی که در آن از مفاهیم درهم تنیده مجموعه باز، مجموعه بسته و نقطه حدی استفاده هایی مهم شده است. در این مقاله، به بررسی چگونگی پیدایش و تکامل این سه مفهوم در اواخر قرن نوزدهم و اوایل توپولوژی عمومی ریشه در آنالیز حقیقی و مختلط دارد، در این مقاله، به بررسی چگونگی پیدایش و تکامل این سه مفهوم در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم می پردازیم که به ویژه به یمن پژوهش های وایرشتراس، کانتور و لبگ صورت گرفته است. به شکل های گوناگون قضیه بولتسانو-وایرشتراس که در درس گفتارهای منتشرنشده وایرشتراس موجود است، توجهی ویژه خواهیم کرد. نخستین تلاش ناکامی را که در نوشته ای منتشرنشده از ددکیند برای تعریف مجموعه های باز صورت گرفته است و همچنین نزدیک شدن پئانو و ژردان را به تعریف این مجموعه ها مورد بحث قرار می دهیم. در عین حال، با بررسی تاثیر متقابل آن سه مفهوم (در کنار مفاهیم بستار و مجموعه مشتق) می کوشیم تا شالوده های اصلی توپولوژی عمومی در نیمه نخست قرن بیستم را آشکار سازیم.کلید واژگان: مجموعه باز، مجموعه بسته، نقطه حدی مجموعه، فضای توپولوژیک، قضیه بولتسانو-وایرشتراس، قضیه هاینه-برل
-
تا پایان قرن نوزدهم، لهستان در عرصه ریاضیات چندان مورد توجه نبود. به یک باره، بعد از جنگ جهانی اول، مکتب ریاضیات لهستان شهرتی فراگیر یافت و دو شهر بدل به مراکز مهم ریاضیات شدند: یکی لووف که در آنجا استفان باناخ و جمعی دیگر درباره آنالیز تابعی پژوهش می کردند و دیگری وارشاو که حوزه اصلی پژوهش در آنجا، نظریه مجموعه ها و توپولوژی بود. در این مقاله، تمرکز ما بر دستاوردهای لهستان در حوزه توپولوژی خواهد بود. در آن زمان، توپولوژی شاخه ای نوپا از ریاضیات بود. چه شد که در کشوری بدون سابقه در خور توجه در ریاضیات، توپولوژی به شکوفایی رسید؟کلید واژگان: توپولوژی عمومی، نظریه مجموعه ها، خم فضا پرکن، قالیچه شرپینسکی، واشر شرپینسکی، پیوستار، ریاضیدانان لهستان
-
این مقاله تاریخچه پژوهش های فوریه و ریاضیدانان پس از او درباره پیدایش سری های فوریه، قضیه های همگرایی این سری ها و گرایش های جدید در این حوزه از ریاضیات است. در اینجا به بخشی مهم از میراث علمی او خواهیم پرداخت که همان موضوع بسط یک تابع برحسب سری مثلثاتی و دستور محاسبه ضرایب مربوط به آن است. این موضوع یکی از راه هایی است که می توان تامل درباره فوریه و ارتباط او با فیزیک و فلسفه طبیعی را از آن آغاز کرد و استمرار تحقیقاتش در حوزه ریاضیات توسط دیگران را نیز مورد بررسی قرار داد.کلید واژگان: سری فوریه، سری مثلثاتی، قضیه های همگرایی سری فوریه، قضیه یکتایی کانتور، آنالیز ریاضی در قرن نوزدهم
- این فهرست شامل مطالبی از ایشان است که در سایت مگیران نمایه شده و توسط نویسنده تایید شدهاست.
- مگیران تنها مقالات مجلات ایرانی عضو خود را نمایه میکند. بدیهی است مقالات منتشر شده نگارنده/پژوهشگر در مجلات خارجی، همایشها و مجلاتی که با مگیران همکاری ندارند در این فهرست نیامدهاست.
- اسامی نویسندگان همکار در صورت عضویت در مگیران و تایید مقالات نمایش داده می شود.