مقالات رزومه دکتر مهدی خوشدونی
-
تمدن بهترین نمود حیات اجتماعی مطلوب بشری است. در این میان ساخت یک تمدن بر اساس ایدیولوژی دین محور و توحید گرا، خواسته فکری و برنامه عملی تمدن خواهان اسلامی است. پاسخ قرآن به مطلوبیت تمدن دینی و لزوم برپایی آن، نقش حیاتی ای در استحکام بنیادهای عقیدتی نظریه تمدن دین محور دارد.بنابراین مساله فهم رویکردهای تمدنی قرآن کریم بر ایجاد یک تمدن توحید محور است پژوهش حاضر با هدف فهم دلالتهای قرآن کریم بر صحه گذاری بایستگی ایجاد تمدنی دینی، با سه گزاره زمانی گذشته،حال و آینده -در نگاه قرآن- شکل گرفته است. این مقاله با روش توصیفی تحلیلی اقدام به بررسی و فهم دلایل قرآنی مطلوبیت تمدن توحیدی نموده است. پاسخ این پرسش از قرآن، در توجه به وضعیت پیشینی و گذشته، بیانگر حالت پشتوانه ای بوده و در وضعیت حال، تشویق به پیشرفت بسوی وضعیت تمدنی و در نگاه به وضعیت پسینی و آینده نگر، ترسیم افق تمدنی فراگیر و بی همتا را رخ می نمایاند. به عبارت واضح تر پاسخ قرآن به تمدن پژوهان عصر حاضv؛نخست آنکه در نگاه به پشت سر، ارایه داده های است که می تواند یک پشتوانه تجربی از شکل گیری تمدنهای توحیدی باشد و دوم در بستر فعلی اجتماع آنکه پیوسته جامعه اسلامی را تشویق به ارتقاء به گزاره ها و مولفه های تمدن ساز می نماید و سوم در حالت پیش رو، آینده ایی تمدنی را برای مسلمانان در سرتاسر دنیا ترسیم می کند و آنان را به دستیابی به این آرمان و نوید بزرگ، امیدوار و مصمم می سازد.
کلید واژگان: قرآن کریم, تمدن, تمدن های توحیدی پیشین, گزاره های تمدن ساز, آیات نوید بخش تمدن دینی}Civilization is the best manifestation of desirable human social life. Meanwhile, building a civilization based on religious and monotheistic ideology is the intellectual desire and practical program of Islamic civilization. The Qur’an’s response to the desirability of religious civilization and the need to establish it plays a vital role in strengthening the ideological foundations of the religion-oriented civilization theory. Therefore, the problem is to understand the civilizational approaches of the Holy Quran on creating a monotheistic civilization. The present research is designed with the aim of understanding the implications of the Holy Quran on the confirmation of the need to create a religious civilization, with three time statements: past, present and future - in the eyes of the Quran. This article has investigated and understood the Qur’anic reasons for the desirability of monotheistic civilization with a descriptive and analytical method. The answer to this question from the Qur’an, considering the past situation, indicates a supportive state, and in the present situation, encourages progress towards a civilizational state, and looking at the future state, it shows the drawing of a comprehensive and unparalleled civilizational horizon. In more clear terms, the Quran’s response to the civilization of contemporary scholars; First, in looking back, it is to present data that can be an empirical support for the formation of monotheistic civilizations and second, in the current context of the society, it continuously encourages the Islamic society to upgrade to the propositions and components of civilization and third, in the upcoming state, it outlines the future of civilization for Muslims all over the world and makes them hopeful and determined to achieve this great ideal and promise.
Keywords: Holy Qur’an, civilization, previous monotheistic civilizations, civilization-building propositions, civilizational future} -
فصلنامه مشرق موعود، پیاپی 62 (بهار 1401)، صص 265 -285
تمدن نوین اسلامی و تمدن مهدوی دو مقوله مفهومی بوده که هر یک دارای مختصات و ویژگی های خاص خود از منظر متفکران این دو حوزه مفهومی می باشد، پژوهش پیش رو با هدف کشف رابطه و نسبت دقیق بین تمدن نوین اسلامی _ به عنوان فرایند اهداف انقلاب اسلامی _ با تمدن مهدوی اقدام نموده است، از این رو مسیله اصلی چیستی نسبت بین این دو مقوله می باشد، که با روش تطبیقی و بر اساس مقایسه شعارها و شاخص ها، دیدگاه امامین انقلاب(امام خمینی; و مقام معظم رهبری) و در نهایت با استفاده از داده های نقلی و احادیث مهدوی و عصر ظهور اقدام به کشف این رابطه نموده است، نتیجه آن که در میان فرضیه های نسبت سنجی بین این دو همچون؛ 1. تمایز مطلق 2. تمایز ماهیت شناختی 3. همسانی مطلق 4. همسانی غایت شناختی جز در مورد اول _ عدم ارتباط_ امکان جمع بین سایر فرضیه ها بر محور رابطه طولی و امتدادی که همان همسانی غایت شناختی است وجود دارد.
کلید واژگان: تمدن نوین اسلامی, تمدن مهدوی, انقلاب اسلامی, امامین انقلاب(امام خمینی و امام خامنه ای), احادیث مهدوی و عصر ظهور}Mashreq-e Mouood, Volume:16 Issue: 62, 2022, PP 265 -285Modern Islamic civilization and Mahdavi civilization are two conceptual categories, each of which has its own characteristics and features from the perspective of thinkers in these two conceptual areas. The present study aims to discover the exact relationship between the modern Islamic civilization - as a process of the goals of the Islamic Revolution - with the Mahdavi civilization, Therefore, the main issue is the relationship between these two categories, which is based on the comparative method and based on the comparison of slogans and indicators, the views of the Imams of the Revolution (Imam Khomeini and the Supreme Leader) and finally using narrated data and Mahdavi hadiths has explored this relationship, The result is that among the proportional hypotheses between the two, such as; 1. Absolute distinction 2- Cognitive distinction 3- Absolute similarity 4- Teleological homology, except in the first case - Lack of communication - It is possible to combine other hypotheses based on the longitudinal and longitudinal relationship which is the teleological homology.
Keywords: new Islamic civilization, Mahdavi Civilization, Islamic Revolution, Imams of the Revolution (Imam Khomeini, Imam Khamenei), Mahdavi Hadiths, the Age of Advent} -
سوره نبا از سور مکی قرآن کریم می باشد که با بحث قیامت و معاد آغاز شده است. سیاق و مفاهیم آیات دال بر این است که منظور از «النبإ العظیم» در آیه دوم این سوره، سوال از قیامت است؛ اما در منابع حدیثی امامیه روایاتی وجود دارد که داده های حاصل از آنها، بیانگر تبیینی غیر از حقیقت یادشده درباره این آیه است. از این رو محتوای این احادیث در تناقض با دلالت ظاهری آیه است و مورد اشکال می باشد. مقاله حاضر که با هدف بررسی دلالت های تبیینی این دست روایات نگارش یافته است، با روش تحلیل محتوا و نقد درون متنی، ضمن توجه به برخی اشکالات ممکن، به تحلیل داده های حاصل از این روایات و نیز دلالت هایی که امکان فهم این روایات را فراهم می کند پرداخته است. نتیجه آن که ضمن قبول تعارض این روایات با مراد ظاهری آیات، باید گفت که بر فرض صدور احتمالی این روایات، تنها راهکار حل مشکل آن است که آنها را بر اساس قاعده جری باطنی (مصادیق باطنی) آیات قرآن کریم تشریح کرد. بنابراین داده های این روایات که به وفور در منابع نقلی موجودند و بخشی از میراث روایی امامیه در تفسیر قرآن را به خود اختصاص داده اند، مورد توجه و تحقیق می باشند. البته برای فهم و تبیین چنین روایاتی، توجه به لایه های باطنی آیات قرآن کریم که در روش تفسیری اهل بیت علیهم السلام جایگاه ویژه ای دارند، ضروری است.کلید واژگان: قرآن کریم, النبإ العظیم, روایات تفسیری, جری باطنی, ولایت و جانشینی امام علی(ع)}Naba (the great news) is a section of Quran revealed upon the holy prophet in Mecca. The initial verses revolved around the theme of the judgement day and the resurrection day. The discourse of the section and the verses revealed are in such a way that the concept of “the great news” in the second verse asks a question about the judgement day. There are multiple hadiths in Imami resources pointing to a truth other than what has otherwise been said. In other words, the content of the hadith is in sharp contrast to the apparent referent of the verse hence it is disputable. The current paper aims to investigate expalnatory referents of Hadiths as such. It adopts a content analytical approach and inter-textual critical approach and addresses some possible contradictions. It then analyzes the data obtained from these hadiths and referents that make the interpretation of these hadiths possible. The findings attest to the condtradiction between hadiths and the apparent meaning of the verses. Other findings suggest that given the possible revelation of the hadith, the only solution to take is to define them in the light of internal referent principle applied to Quran. Thus, the data for the narrative accounts that are found in abundance in narrative records deemed as part of Imamie legacy in interpreting Quran are the focus of the study. Indeed, to fathom and explain such hadiths, it is imperative to cast a thorough look at the deep semantic layers used specifically by Aul-Ul Beit.
-
بر اساس داده های نقلی و شواهد تاریخی، حکومت سلیمان نبی یکی از قدرتهای بزرگ، مهم و تاثیرگذار در طول حیات تاریخ بشر بوده و مورد توجه همیشگی ادیان مختلف به ویژه ادیان توحیدی است. در قرآن کریم اشاراتی به این حکومت وجود دارد. البته ماجرای ویژگیهای دولت حضرت سلیمان نسبت به داستانهای دیگر قرآن، به طور جزییتری بحث شده و از آن تعبیر به «ملک سلیمان» شده است. مسیله پژوهش پیش رو امکان اثبات دولت سلیمان به عنوان یک تمدن توحیدی در معیارهای تمدن پژوهانه است. این مقاله با بررسی و واکاوی ملک سلیمان، با هدف کشف و اثبات آن در قامت یک تمدن، به شاخصها و قواعد تمدنی این ملک میپردازد، که در آن با روش تحلیلی، از آیات قرآن کریم و تطبیق ویژگی های ملک سلیمان با مولفه ها و شاخصهای لازم برای اثبات تمدنی بودن یک حکومت، از منظر تمدن شناسان پرداخته است. همچنین مولفه های مهمی چون ایدیولوژی و مکتب، رهبری و مدیریت، کلان مولفه اقتدار و قدرت در مولفه هایی چون اقتدار نظامی و امنیت، اقتدار اقتصادی، سیاسی، علمی و فناوری و همچنین قدرتهای عجیب و شگفت انگیز، مولفه جغرافیایی و عرصه سرزمینی، عوامل اجتماعی و فرهنگی به ویژه در شاخصهای مهمی چون عدالت گستری و ظلم ستیزی، رفاه و توسعه یافتگی، معماری و شهرسازی، قانون و نظم اجتماعی در نظر گرفته شده است. نتیجه آنکه ملک سلیمان در این مولفه ها و شاخصهای تمدنی در عصر خود و حتی بسیاری از آن تاکنون، کمنظیر و در مواردی بینظیر بوده است. حقیقت برجسته در تمدن سلیمان، شکلگیری و تداوم حیات چنین ملکی بر اساس توحیدمحوری است، که زمینه ایجاد یک تمدن بزرگ و بینظیر را رقم زده است. بدیهی است تشکیل یک تمدن بزرگ و قوی دین محور و توحیدگرا، درواقع اثبات وجود سابقه پیشینی تمدن توحیدی است که در تصدیق امکان تشکیل پسینی و مجدد یک تمدن دینمدار و توحیدگرا در قالب تمدن نوین اسلامی یا تمدن مهدوی کارایی دارد.
کلید واژگان: قرآنکریم, تمدن توحیدی, ملک سلیمان نبی, مولفه ها و شاخص ها تمدنی}According to the narrated and historical evidence, the government of Prophet Suleiman is one of the greatest, most important and influential powers throughout human history and is always considered by different religions, especially monotheistic religions. There are references to this rule in the Holy Quran. Of course, the characteristics of the Prophet Suleiman’s government is discussed in greater detail than other stories in the Qur'an and it has been named the kingdom of Solomon. The issue the present research looks to discuss is the possibility of proving the government of Suleiman as a monotheistic civilization with the criteria of civilization studies. This article examines and analyzes the kingdom of Suleiman with the aim of discovering and approving it as a civilization, it deals with the civilizational indicators and rules of this kingdom in which the verses of the Holy Quran and the characteristics of the kingdom of Solomon are analyzed alongside the components and indicators necessary to prove the civilization of a government from a civilizational perspective. Furthermore, important components such as ideology and doctrine, leadership and management, macro component of authority and power in components such as military authority and security, economic, political, scientific and technological authority as well as astounding extraordinary powers, geographical components and territories, social and cultural factors especially in important indicators such as justice and fighting oppression, welfare and development, architecture and urban planning, law and social order have been considered. The result is that kingdom of Solomon is rare and unique in these components and indicators of civilization in his time and even many of them until now. The salient truth in the civilization of Solomon is the formation and prolongation of the existence of such a kingdom based on monotheism, which has paved the way for the creation of a great and unique civilization. It is clear that the formation of a great and strong religion-based and monotheistic civilization is in fact proof of the a priori history of monotheistic civilization, which is effective in acknowledging the possibility of the subsequent formation and re-formation of a religious and monotheistic civilization in the form of a modern Islamic civilization or civilization under the Mahdi.
Keywords: Monotheistic civilization, Quran, Kingdom of Suleiman the Prophet, Components, Indicators of Civilization} -
مسئله انصاف و عدالت آموزشی به ویژه در ارزشیابی و آزمون سازی اهمیت ویژه ای دارد. وقتی که از ارزشیابی برای اتخاذ تصمیمات مهم و سرنوشت ساز مانند ورودی دانشگاه یا استخدام شغلی استفاده می شود، این اهمیت مضاعف می شود. به دلیل همین اهمیت، بحث انصاف جز جدایی ناپذیر بسیاری از تحقیقات و یافته های نظری بوده است که بر روی روایی آزمون های سرنوشت ساز انجام گرفته است. بسیاری از محققان در این زمینه (مزیک، 1985 و بک من و پالمر، 1996) مولفه انصاف را جزء زیرساخت های روایی سازه آزمون می دانند که در صورت عدم توجه به آن، عواقب اجتماعی، اقتصادی و روان شناسی فراوانی را برای آزمون دهنده در پی دارد. علی رغم اهمیت این موضوع، در کشور ما که دارای یک بافت اسلامی و مختصات تربیتی خاص است، به این موضوع از منظر دین و تربیت دینی پرداخته نشده است. ازآنجاکه این پدیده با حقوق انسان ها سر و کار دارد، فقه تربیتی یکی از محتمل ترین حوزه ها برای ورود دینی به این موضوع است؛ ازاین رو مقاله حاضر تلاشی است با اتخاذ یک قالب نظری به مولفه های اصلی زیر _ سازه انصاف در روایی آزمون دست یابد و سپس با اضافه کردن ملاحظات فقهی تربیتی این مولفه ها، رویکردهایی را برای بومی سازی این پدیده مهم ارایه دهد. نتایج تحقیق نشان داد که فقه تربیتی از زاویه سه رویکرد معرفت شناختی، قاعده _ محور و مبنا _ محور امکان ورود به این مسئله مهم را دارد.
کلید واژگان: آزمون, تربیت, فقه, انصاف} -
با توجه به تعدادی از آیات قرآن کریم، احتمال صدور کذب از حضرت ابراهیم و حضرت یوسف علیهما السلام در برخی از آرای علما مطرح شده است. علمای فریقین هریک به نوعی درصدد تبیین این آیات برآمده و نظرات مختلفی در توجیه اقدام این دو پیامبر الهی بیان کرده اند که می توان به طور کلی به دو رویکرد صدق گرایانه و کذب گرایانه همراه با توجیه (تقیه، توریه، معاریض کلام یا تعریض، دروغ اضطراری و مصلحت...) خلاصه کرد. با بررسی منابع روایی که در تبیین این آیات، به ویژه در اصول الکافی آمده است، هر دو نگاه به طور مطلق نفی می شود و از دل این روایات و خانواده های حدیثی آن می توان راهکار سومی ارایه کرد که در این مقاله بدان پرداخته شده است، راهکاری که ضمن حل اشکالات وارده در این باره، تبیین بسیار دقیقی از آیات مذکور را در اختیار مخاطب قرار می دهد. مقاله حاضر تلاش دارد به ارایه نمونه ای موردی از کارآمدی منابع روایی در تبیین آیات مشکله، با توجه به خانواده حدیثی -روایات هم مضمون- به خصوص از روایات اصول الکافی کلینی بپردازد؛ که نمونه آن را تنها در مکتب حدیثی اهل بیت علیهم السلام، و البته با تبیین و تحلیل آنها قابل مشاهده است. این احادیث می توانند پاسخگوی شبهات حول داده های معارفی برخی آیات قرآن باشند و از طرفی این دیدگاه مویداتی نیز در منابع فریقین دارد.
کلید واژگان: آیات مشکله, کذب انبیا, عصمت انبیا, روایات تفسیری, اصول الکافی, اصلاح}According to a number of verses of the Holy Quran, the possibility of issuing a lie from Prophet Ibrahim and Prophet Yusuf (as) has been raised in some opinions of scholars. The scholars of the two sects have each tried to explain these verses in a way and have expressed different views in justifying the action of these two divine prophets, which can be generally attributed to two approaches of truth-oriented and falseoriented along with justification (Taqiyya, Toriyah, urgent lies and expediency...). By examining the narrative sources that are mentioned in the explanation of these verses, especially in the Usul Al-Kafi, both views are absolutely negated, and from the hearts of these narrations and its hadith families, a third solution can be presented, which in this article has been dealt with: a solution that, while solving the problems in this regard, provides the audience with a very accurate explanation of the mentioned verses. The present article tries to provide a case concerning the efficiency of narrative sources in explaining the difficult verses, according to the hadith family – the same meaning narrations –especially from the narrations of the Usul Al-Kafi by Kulayni which its example can be seen only in the hadith school of Ahl al-Bayt (as), and they become clear by explaining and analyzing them. These hadiths can answer the doubts about the some verses of the Qur'an, and on the other hand, this view is also supported by the sources of the two sects.
-
نشریه سفینه، پیاپی 61 (زمستان 1397)، صص 23 -46بخشی از کتاب الکافی به عنوان یکی از منابع متقدم و چهارگانه حدیثی شیعه مرتبط با مباحث فرامتنی قرآن یا همان روایات قرآن شناسی است که در مقاله پیش رو بررسی و تحلیل شده و مورد اعتبار سنجی محتوایی قرار گرفته اند. نتیجه آنکه کلینی به نحو مقتضی به این روایات عنایت داشته و روایات خاصی را در این باره برگزیده است. هر بخش از آن مباحث مهم و کاربردی در بردارد که در مقاله بیان شده است. ایشان در یک نگاه کلی اطلاعات حدیثی مهم و مورد اعتماد و قابل توجهی را درباره قرآن کریم به متاخرین و حتی هم عصران ارائه کرده است.کلید واژگان: احادیث اهل بیت, روایات تفسیری, قرآن شناسی, کلینی, اصول الکافی}A part of the book “Alkafi” – one of the early books and one of the four books on Shia Hadith – deals with the Quran’s hypertext issues which are studied, analyzed and evaluated in terms of content authentication in the present article. The result reveals Koleini paid necessary attention to these narrations and chose specific narrations in this regard. Each part includes practical and significant discussions which are mentioned in this article. The author of Usul Kafi , in a general look, has offered very important, validated and worthy information on Hadiths about Quran to his contemporary and even his next generations.
-
یکی از وعده های حتمی خداوند به بشریت، ایجاد تمدنی جهانی، فراگیر و کامل برای سعادت حقیقی بشر در آخرالزمان است؛ واقعیت این است که در قرآن به نمونه های عینی از این گونه تمدن ها اشاره شده است؛ ادعا این است که تمدن ها و یا به تعبیر قرآن «ملک» هایی که در قرآن ذکر شده به جهت تفهیم و تثبیت این حقیقت است شکل گرفتن چنین تمدنی، امکان دارد. به عبارتی قرآن درصدد است تا با ذکر قصص بعضی از انبیا و اولیا این حقیقت را تثبیت کند که نمونه هایی از این گونه تمدن ها _ هر چند محدود به زمان و مکان _ توسط اولیای الهی در زمین شکل گرفته است از این رو با بررسی روایات مربوط به آخرالزمان می توان به وجود شباهت هایی میان آنها و حکومت هایی هم چون ذوالقرنین، یوسف، داود و سلیمان نبی و... چنان که در قرآن ذکر شده پی برد؛ نتیجه آن که هدف قرآن کریم از ارائه این تمدن ها و ذکر قدرت های بزرگ و شگفت در آنها، تثبیت امکان رخ دادن چنین تمدنی در سطح فراگیر و جهانی است چنان که در آیاتی از قرآن وعده آن نیز داده شده و به گونه ای بیانگر توانمندی قرآن در به تصویر کشیدن برخی ازجزئیات آخرالزمان است. از دستاورد های این مقاله اثبات این حقیقت است که در قرآن کریم از جزئیات تمدن آخرالزمان و ویژگی های آن یاد شده است. این واقعیت سبب تقویت مضمونی روایات مهدویت است که درباره جزئیات و چگونگی حکومت حضرت مهدی (عج) و تمدن بی نظیر بحث می کند.کلید واژگان: قرآن کریم, تمدن آخرالزمان, حکومت اولیاء الهی, ذوالقرنین, یوسف, داود و سلیمان نبی}One of the certain promise of God to humanity, the creation of a global civilization, inclusive and perfect for true happiness in the end is human; The fact is that in the Quran concrete examples of these civilizations mentioned; It is claimed that civilizations to understand and establish the fact that the possibility of taking such a civilization, certain And expressed the impossibility of such a civilization traditions of fantastic features it does not induce in the minds of In other words, the Quran, the stories of some of the prophets attempts to stabilize the fact that examples of such civilizations on Earth formed by the saints of God Therefore, by examining the traditions of the apocalypse there will be some similarities between them and the government, such as the Dhul-Qarnayn, Joseph, David, and Solomon the prophet mentioned in the Quran realizedThe result is that the purpose of the Holy Quran of this civilization and the great powers and surprises in them, facing the possibility of occurrence of such a civilization in general and the world so that the Church promises it has given, and so represents Tvanmdny Quran in portraying some of the specifics apocalypse The achievement of this paper is to prove the fact that the Holy Quran end of civilization detail and it is mentioned features This fact strengthens thematic messianic traditions that details how the government of Imam Mahdi (AS) and unique civilization argues.Keywords: Quran, Apocalypse civilization, components, indicators, Dhul-Qarnayn, Joseph, David, Solomon the prophet}
-
روایات تفسیری مهم ترین منبع فهم اهل البیت (ع) از قرآن کریم است. اهل بیت (ع) مفسر واقعی کلام وحی هستند و در فهم قرآنی جایگاه ویژه ای دارند (مطلع). در این پژوهش با بررسی روایات واژه محور در تفسیر قرآن یا همان لغوی در اصول الکافی که نمونه آماری ماست، ضمن وجوه معناشناسی این روایات، روش شناسی تفسیر واژگانی اهل بیت ذیل آیات قرآن هم تحلیل و بررسی شده است (هدف). این مقاله با روش تحلیل محتوا شکل گرفته است (روش). بررسی این روایات نشانگر آن است که ضمن اعتبار مضمونی این روایات، روش اهل بیت در تبیین لغوی واژگان شیوه های مختلف و متمایز با روش های رایج لغت شناسان و کتاب های لغت است؛ چراکه معصوم عموما به وجوهی دیگر غیر از معناشناسی صرف لغت پرداخته است؛ وجوهی که جنبه معناشناسی قرآنی آن بر اساس فهم الهی بیشتر مدنظر است تا تبیین لغوی اهل زبان (نتایج و دستاوردها).کلید واژگان: قرآن کریم, اهل بیت, روایات تفسیری, روایات لغوی, معناشناسی, اصول الکافی}Interpretive narrations are considered the most important source of understanding Ahl-Al-Bayt out of the Holy Quran. Ahl-Al-Bayt are those who enjoy a special status as authentic interpreters of the Holy Quran. In this study, investigating the word-based narrations in interpreting Quran or the lexical ones as stated in Osul-E Kafi as a statistic case, we have analyzed the semantic aspects of these narrations as well as the methodology of the lexical interpretation of Ahl-Al-Bayt. The current article has been shaped around the method of content analysis. The investigation of the narrations shows that besides the content validation of the narrations, the method used by Ahl-Al-Bayt in lexical explanation is different from that of lexicalists and dictionaries because the immaculate have discussed some aspects other than the mere semantics of words. The aspects, the semantic Koranic aspects of which on the basis of divine realization is more considerable than the lexical explanation of linguists.Keywords: The Holy Quran, Ahl-Al-Bayt, Interpretive Narrations, Lexical Narrations, OsulKafi}
-
روایات تفسیری موجود در تفاسیر روایی و مجموعه های حدیثی همه در یک سطح نبوده، دارای وجوه و سویه های معنایی مختلفی می باشند. دانش پژوهان معاصر علوم تفسیری با سطح بندی این روایات برای رفع تعارض ظاهری آنها اقدام کرده و برای احادیث صادره از معصوم سطحی از تبیین و توضیح آیه را قائل شده اند. معصومان خود نیز به سطوح گوناگون روایات خویش اشاره و تصریح نموده اند چنان که برای قرآن بطونی است، گاهی روایات تفسیری بطن پذیر و دارای سطوح مختلف معنایی هستند که به اقتضاء سطوحی از بطون قرآن، به تناسب درک مخاطب، نوع سوال و... بیان شده است. روایاتی متعدد از ائمه بر اهمیت شناخت سویه های باطنی سخنان اهل بیت و ارزش فهم عمیق و درایت مراد روایات تاکید دارند. پژوهش حاضر نشان داده معصومان خود روایات تفسیری را در یک دسته بندی کلی به روایات تفسیر ظاهر و تفسیر باطن یا همان تاویلی تقسیم نموده اند و با این نگاه می توان تعارضی را که از این ناحیه در روایات تفسیری هست، حل کرد.
کلید واژگان: روایات تفسیری, راهنمای معصومان, ظاهر و باطن, تاویل}The exegetical traditions have not all been at the same level and have different semantic aspects. Contemporary scholars have, through classification of these traditions, taken actions in removing their apparent contradictions and have considered a level of elucidation and explanation for the traditions issued by the Infallible Imam (A.S.). The infallible Imams (A.S.) have themselves pointed out to various levels of their traditions and asserted that as there are interiors for the Qur’ān, sometimes the exegetical traditions can also have interiors and various semantic levels that are expressed depending on the levels of the interiors of the Qur’ān, the addressee’s understanding, and the type of question. The present research has indicated that the Infallible Imams (A.S.) themselves have, in a general classification, divided the exegetical traditions into traditions of the interior interpretation and the exterior interpretation or esoteric interpretation (ta’wīl), and that in this view, the contradiction that exists in the exegetical traditions in this regard can be resolved.Keywords: exegetical traditions, guidance of the Infallible Imams (A.S.), the exterior, the interior, esoteric interpretation} -
احادیثی که در زمینه تفسیر قرآن کریم از معصومین علیهم السلام رسیده اند همه در یک سطح و جهت معنایی نیستند و از وجوه و سویه های معنایی مختلفی برخوردارند، به طوری که بعضی از روایات تفسیری (حتی در ذیل یک آیه) دارای تعابییر مختلف و حتی مضامینی به ظاهر متعارض با روایات دیگر در همین زمینه است و هر یک توضیحی از آیه ارائه نموده که گاهی با توضیح روایت دیگر در مورد آیه قابل جمع و یا سازگار نیست. اما ائمه علیه السلام خود به گوناگونی روایات خویش اشاره و تایید نموده اند که روایات آنها دارای معاریض کلام و بطن پذیرند و دارای سطوح مختلف معنایی هستند که به اقتضاء، سطوحی از بطون قرآن، که به تناسب درک مخاطب، نوع سوال و... بیان شده است. روایات متعدد از ائمه علیه السلام بر اهمیت شناخت سویه های مخفی سخنان اهل بیت علیهم السلام و ارزش فهم عمیق و درایت مراد روایات تاکید دارند. بنابراین شایسته نیست به محض بر خورد با روایات به ظاهر متعارضی در زمینه روایات تفسیری به دیده انکارو یا غلو به آن نگریست، بلکه باید با دقت و درایت به جهت فهم و درک روایت اقدام نمود. این تحلیل (اتهام غلوو جعل در بعضی از روایات صحیح) ناشی از عدم تفکیک آنها از حیث مراتب و حوزه های مختلف معنایی در قرآن و روایات است. قطعا دسته بندی و گونه شناسی روایات تفسیری و تقسیم این روایت به ظاهر و باطن یکی از راه های درک بهتر و صحیح تر روایات تفسیری معصومان علیهم السلام است.کلید واژگان: روایات تفسیری, معصومان علیهم السلام, ظاهر و باطن, تاویل}Infallibles (AS) Hadiths in the field of Quran commentary arent in the same level and meaning orientation. They have different aspects of meaning so that some of commentary traditions about one verse have different explanations and theme in comparison with other traditions in the same field. However, Infallibles (AS) have referred to variety of their traditions and they have confirmed that their traditions have speech opponent and esoterism, and also, they have different aspects of meaning so that they have been expressed with regard to some level of Quran esoteric relating to audience understanding, kind of raised question, and so on. Several traditions of infallibles (AS) confirm the importance of finding out hidden aspects of Ahlol-Bayt (AS) speech and the value of deep understanding and the intention of these traditions. Thus, we shouldnt pay attention to apparently contradictory traditions in the field of commentary traditions as denial or hyperbole ones, but we must understand the tradition by itself. As a result, one of the best ways to understand Infallibles (AS) commentary tradition is classifying and typology of these commentarial traditions and dividing them into exoteric and esoteric ones.Keywords: commentary traditions, Infallibles (AS), exoteric, esoteric, interpretation}
-
البرهان فی تفسیر القرآن یکی از با ارزشمندترین و جامع ترین تفاسیر روائی، اثر سید هاشم بحرانی از علما شیعی اخباری مسلک قرن دوازدهم است این تفسیر، مشتمل بر مجموعه ای از روایات اهل بیت علیهم السلام در توضیح آیات قرآن کریم است، هر چند مولف به طور صریح مبانی تفسیری و مقدمات فکری خویش را در تنظیم این اثر بیان نکرده است. تلاش شده با بررسی این اثر، بالاخص مقدمه این مجموعه روائی و بعضی آثار دیگر او وسایر هم فکران، یک سری مبانی فکری و اعتقادی از ایشان دست یافت که مولف به موجب آنها اقدام به تالیف این اثر و جمع آوری روایات آن نموده است و هرچند این مجموعه روائی تفسیری به روش نقلی محض جمع آوری شده است اما مولف در انتخاب روایات و گزینش و استفاده آنها در بحث تفسیری یک سری مبانی و پیش فرض ها مورد نظرگرفته است که به نمونه هایی از آن در این مقاله ذیل عناوینی چون: مبانی قرآنی،روائی و مبانی اعتقادی، کلامی بیان شده و هر کدام از این مبانی ذیل عناوین جزیی تری در این مقاله اشاره شده است.کلید واژگان: سید هاشم بحرانی, البرهان فی تفسیرالقرآن, مبانی تفسیری, باطن پذیری و تاویل}
- : 1
- این فهرست شامل مطالبی از ایشان است که در سایت مگیران نمایه شده و توسط نویسنده تایید شدهاست.
- مگیران تنها مقالات مجلات ایرانی عضو خود را نمایه میکند. بدیهی است مقالات منتشر شده نگارنده/پژوهشگر در مجلات خارجی، همایشها و مجلاتی که با مگیران همکاری ندارند در این فهرست نیامدهاست.
- اسامی نویسندگان همکار در صورت عضویت در مگیران و تایید مقالات نمایش داده می شود.