دکتر منصور صالحی
-
Poplar clearwing moth Paranthrene tabaniformis Rott. (Lep.: Sessiidae) is considered as one of the major obstacles affecting the poplar seedlings in nurseries and poplar stands in Iran. In this study, the antixenosis resistance of 12 poplar clones have been studied at Fakhr-Abad Agricultural Research Station in Guilan Province, Iran. This resistance factor was based on the establishment and population density of poplar clearwing moth on the clones in natural conditions. For this purpose, 20 cm-cuttings of the examined species were planted in 9 m2 area plots (three rows with a distance of 1.5 m from each other) at intervals of 20 cm from each other (15 cuttings in each planting row and 45 cuttings in the plot in total) in a randomized complete block design, with three replications. Manuring was performed only once with thrice weeding operations during the growing season (spring 2019). The percentage of infestations by poplar clearwing moth larvae on seedlings and the damage intensity (number of galls formed in each seedling) were recorded. The data were normalized using Kolmogorov-Smirnov test. The results showed a significant differences in the severity of infestation and the number of galls formed among various clones. The Populus euramericana Blanc du poitou and P. x. ITA.199 are reported as the most sensitive clones to the pest by 87.8% and 83.97% of infestation respectively. Also, P. deltoides 77/51 (known locally as Gildar) and P. x. interamericana by 44.7 % and 51.15% of infestation are considered as the most resistant clones to poplar clearwing moth pest. According to the present findings, the P. x. interamericana and P. deltoides 77/51 clones are suggested for propagation in northern Iran conditions as far as this insect pest is concerned.Keywords: Antixenosis, Infestation, Poplar clearwing moth, Paranthrene tabaniformis, Poplar clones
-
مجله تحقیقات حمایت و حفاظت جنگلها و مراتع ایران، سال هجدهم شماره 2 (پیاپی 36، پاییز و زمستان 1399)، صص 233 -243برای ارزیابی خسارت و تعیین کلن های مقاوم صنوبر به پروانه گالزای صنوبر و پروانه توری تبریزی در خزانه و زمین اصلی، 12 کلن صنوبر از گروه های اورامریکن، دلتوییدس و دورگ بررسی شد. این پژوهش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 12 تیمار و 3 تکرار در سال 1397 در ایستگاه فخرآباد گیلان انجام شد. هر کرت آزمایشی در خزانه شامل 45 نهال یکساله و در زمین اصلی شامل 20 درخت سه ساله بود. نمونه برداری از خسارت پروانه توری تبریزی هر 15 روز یک بار با انتخاب دو درخت آلوده از هر کرت و شمارش تعداد لاروها و اندازه گیری سطوح خورده شده برگ انجام شد. بررسی خسارت پروانه گالزا نیز با شمارش گالهای روی ساقه صورت گرفت. تجزیه واریانس داده ها نشان داد که از نظر درصد آلودگی به پروانه گالزا و پروانه توری تبریزی بین کلن های مختلف در دو سطح نهالستان و عرصه تفاوت معنی دار وجود دارد بطوریکه کلن های P.eur. Blanc du poitou و P. deltoides 77/51 به ترتیب حساس ترین و مقاوم ترین کلن ها نسبت به پروانه گالزا در نهالستان و کلن های P.x. interamericana و P. deltoides 69/55 به ترتیب حساس ترین و مقاومترین کلن ها نسبت به این آفت در عرصه بودند. کلن P. deltoides Marquette در هر دو سطح مطالعاتی بعنوان حساس ترین کلن به پروانه توری تبریزی بود و کلن های P. deltoides 92/258، P. x. ITA.199، P.eur. Blanc du poitou، P.eur. i-sieres، P.x. interamericana و P. deltoides 69/55 بدون آلودگی مقاوم ترین کلن ها در نهالستان بودند. کلن P.eur. Blanc du poitou نیز بعنوان مقاوم ترین کلن به پروانه توری تبریزی در صنوبرکاری معرفی شد.کلید واژگان: صنوبر، پروانه گالزا، پروانه توری تبریزی، خسارت، گیلانTwelve poplar clones from euramericana, Deltoides and hybrid groups were evaluated to assess the damage and determination of poplar resistant to Parantrene tabaniformis and Nycteola asiatica in nursery and main field. This study was conducted as RCBD with 12 treatments and 3 replications at Fakhrabad Research Station in 2019. Each experimental plot in the nursery consisted of 45 one-year-old seedlings and in the main field consisted of 20 three-year-old trees. Sampling of N. asiatica damage was done every 15 days by selecting two infected trees from each plot and counting the number of larvae and measuring eaten leaf area. Damage of P. tabaniformis was also studied by counting the gall on the stem. Analysis of variance showed that there was a significant difference between percentage infection of P. tabaniformis and N. asiatica in the nursery and main field. As the P.eur. Blanc du poitou and P. deltoides 77/51 clones were the most sensitive and resistant clones to P. tabaniformis in the nursery, respectively and P.x. Interamericana and P. deltoides 69/55 were the most sensitive and resistant clones to this pest in the main field, respectively. The P. deltoides Marquette was the most susceptible clone to N. asiatica at the both study levels. and P. deltoides 92/258, P. x. ITA.199, P.eur. Blanc du poitou, P.eur. i-sieres, P.x. interamericana and P. deltoides 69/55 were the most resistant clones in nurseries without any contamination. Also P.eur. Blanc du poitou was introduced as the most resistant poplar clone to N. asiatica in poplar plantation.Keywords: Poplar, Paranthrene tabaniformis, Nycteola asiatica, Guilan
-
شبپره شمشاد، Cydalima perspectalis (Walker, 1859)، یکی از آفات مخربی است که از برگها و شاخههای گونههای مختلف Buxus تغذیه می‌کند. در طی این بررسی، چرخه زندگی C. perspectalis در شرایط آزمایشگاهی و طبیعی (جنگلهای هیرکانی) مورد مطالعه قرار گرفت. بررسیهای آزمایشگاهی در دمای 1±25 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 10±70 درصد و دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی انجام شد. میانگین طول مدت دوره رشد تخم، لارو، پیششفیره، شفیره و همچنین طول دوره زندگی حشرات ماده و نر به ترتیب 04/0±09/5، 17/0±15/23، 02/0±04/1، 05/0±80/7، 73/0±31/15 و 71/0±92/12 روز بود. شبپره شمشاد به عنوان یک آفت مهم که به تازگی به شمال ایران وارد شده است، دارای دو نسل کامل و یک نسل زمستانگذران در سال میباشد. نتایج این مطالعه برای بهبود استراتژیهای مدیریت آفات مفید خواهد بود.
Box tree moth, Cydalima perspectalis (Walker, 1859), is one of the major destructive pests that feed on the leaves and shoots of various Buxus species. In the course of this survey, the life cycle of C. perspectalis was studied in laboratory and natural (Hyrcanian Forests) conditions. The laboratory experiments were carried out at temperature of 25±1ºC, 70±10% relative humidity and a photo phase of 16 light: 8 dark hours. The average duration of an egg, larva, pre-pupa, pupa, as well as female and male longevity were 5.09±0.04, 23.15±0.17, 1.04±0.02, 7.80±0.05, 15.31±0.73 and 12.92±0.71 days, respectively. As an important pest newly introduced in northern Iran, the Box tree moth completes two and partial third generations per year. The results of this study would be useful for improving pest management strategies.
Keywords: Box tree moth, Buxus species, Iranian fauna -
به منظور دسترسی به مناسب ترین کلن های صنوبر با هدف توسعه فعالیت های زراعت چوب در مناطق جلگه ای استان گیلان، 12 کلن مختلف صنوبر از گروه های اورامریکن، دلتوییدس و دو رگ در نهالستان (نهال های یک ساله) و عرصه صنوبرکاری (درختان سه ساله) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار در سال 1397 در ایستگاه تحقیقات زراعی لشت نشای گیلان بررسی شد. در پایان دوره رویش، درصد زنده مانی، قطر یقه و ارتفاع نهال های یک ساله در نهالستان و همچنین درصد زنده مانی، قطر برابرسینه و ارتفاع درختان سه ساله در عرصه صنوبرکاری اندازه گیری شدند. تجزیه واریانس داده های به دست آمده از درصد زنده مانی، قطر و ارتفاع کلن های مختلف تحت بررسی نشان داد که بین درصد زنده مانی درختان سه ساله و قطر نهال های یک ساله در کلن های بررسی شده تفاوت معنی داری وجود ندارد، اما بین درصد زنده مانی و ارتفاع نهال های یک ساله و همچنین قطر و ارتفاع درختان سه ساله در کلن های تحت بررسی تفاوت معنی داری مشاهده شد. بدین ترتیب کلن هایP. deltoides Marquette ، P. deltoides 92/258، P.eur. Blanc du poitou و P. deltoides 92/160 در یک گروه دارای بیش ترین و کلن P. x. 87m.119 دارای کم ترین زنده مانی و کلن های P. deltoides Marquette و P. deltoides 92/258 به ترتیب دارای بیش ترین و کم ترین رویش ارتفاعی در نهالستان بودند. همچنین بررسی قطر برابرسینه و ارتفاع درختان سه ساله نشان داد که کلن های P. deltoides 92/258 وP.eur.I-Sieres به ترتیب بیش ترین و کم ترین قطر را داشتند ضمن آنکه کلن P. deltoides 92/258 از نظر ارتفاع در مقایسه با دیگر کلن ها از موقعیت برتری برخوردار بود، کلن P.eur. Blanc du poitou از نظر رشد ارتفاعی قابل رقابت با کلن های دیگر نبود.
کلید واژگان: رویش، صنوبر، عملکرد، کلن، گیلانIn order to access the most suitable poplar clones for the purpose of expanding wood farming activities in the lowland areas of Guilan province, twelve different poplar clones from euramericana, deltoides and hybrid poplars were studied in nursery (annual seedlings) and poplar plantation (three-year-old trees). This study was carried out in a Randomized Complete Block Design with three replications at Fakhr Abad research station in 2019. Survival percentage, diameter and height of one-year-old seedlings in nursery as well as survival percentage, diameter at breast height and height of three-year-old trees in poplar plantation were measured at the end of the growing season. Analysis of variance of data obtained from survival percentage, diameter and height of different studied poplar clones showed that there was no significant difference between survival rate of three-year-old trees and diameter of one-year-old seedlings, but there was a significant difference between survival rate and height of one-year-old seedlings and diameter and height of three-year-old trees. Thus P. deltoides Marquette, P. deltoides 92/258, P.eur. Blanc de poitou and P. deltoides 92/160 clones in a group with the highest and P. x. 87m.119 had the lowest survival rate, and P. deltoides Marquette and P. deltoides 92/258 clones had the highest and lowest height growth in nursery, respectively. Also, the study of diameter at breast height and height of three-year-old trees showed that P. deltoides 92/258 and P.eur. I-Sieres had the highest and the lowest diameters, respectively. P.eur. Blanc de poitou clone was not competitive with other clones in height.
Keywords: Clone, Growth, Guilan, poplar, yield -
پروانه گالزای صنوبر Paranthrene tabaniformis Rott. (Lep.: Sessiidae) از آفات مهم صنوبر به شمار می رود که انتشار وسیعی در کشورهای آسیایی، اروپایی، آفریقایی و آمریکای شمالی داشته و در ایران نیز در سال 1340 توسط فرحبخش گزارش شد. در این بررسی، زیست شناسی این آفت به طور عمده در ایستگاه تحقیقات صنوبر صفرابسته و همچنین ایستگاه های فخرآباد (لشت نشاء) و پیلمبرا (پره سر)، نهالستان لاکان رشت و تعدادی از نهالستان های خصوصی در کیاشهر و ضیابر در استان گیلان مطالعه شد. حشره کامل این آفت، پروانه ای است زنبور مانند که از اواخر اردیبهشت ظاهر شده و تا اواخر شهریور فعالیت می نماید. ماده ها پس از جفت گیری تخم ها را به صورت انفرادی، دوتایی و به ندرت بیش تر در جهات مختلف در ارتفاع بین 30 سانتی متر تا 5/2 متر روی چین خوردگی های پوست ساقه، پشت برگ ها و حاشیه جوانه های جانبی قرار می دهند. دوره جنینی 10-14 روز بوده و لاروها بعد از خروج از تخم با ایجاد حفره کوچکی در پوست و به طور معمول در محل اتصال دمبرگ به ساقه به داخل ساقه های نرم نفوذ می کنند و به تدریج ایجاد دالان می نمایند. بیش ترین طول دالان لارو ی 25 سانتی متر می باشد. فعالیت لارو های این آفت روی ساقه نهال های یک ساله کلن های مختلف گونه های اورامریکن و دلتوییدس، به صورت ایجاد گال هایی با شدت های مختلف در استان گیلان مشاهده شد. آلودگی شدید نهال ها می تواند منجر به شکستگی ساقه در هنگام وزش باد شود. زمستان گذرانی به صورت سنین سوم تا ششم لاروی است. لاروها از فروردین دوباره فعالیت خود را از سر می گیرند و بعد از مدتی تغذیه، به شفیره تبدیل می شوند. دوره شفیرگی این آفت در طبیعت بین 17-19 روز متغیر است. پروانه گالزای صنوبر دارای یک نسل در سال می باشد.کلید واژگان: پروانه گالزای صنوبر، زیست شناسی، استان گیلانPoplar clearwing moth, Paranthrene tabaniformis Rott. (Lep.: Sessiidae) is an important poplar pest in Asian, European, African and North America and it's reported by Farahbakhsh from Iran in 1962. In current research, biology of P. tabaniformis was studiedmainly in Safrabasteh Poplar Research Station,as well as Fakhr Abad (Lasht-e nesha) and Pillambara (Paresar) stations, the Lakan nursery and some private nurseriesin Kiashahr and Ziabar in Guilan province. Adults of this pest are resemble wasps, emerge from Mid-Mayand operate until Mid-September.Females mate after emergence and the eggs are laid individually, pairs, and rarely more in different directions at a height of 30 cm to 2.5 m on the creases of the stems, as well as under the leaves and margins of the lateral buds. The embryonic period is 10 to14 days and the larvae create a small cavity in the bark, usually at the petiole-to-stem junction, after hatching and then they penetrate into the soft stems and gradually form galleries.The maximumlength of larval galleries was 25 cm.Larval activity of this pest was observed by creating galls on one-year-old poplar stems of different poplar clones of euramericana and deltoides species with different intensities in Guilan province. Severe infestations of seedlings can result in stem breakage under wind impact. Wintering of the insect is the form of third to sixth stages of larvae. Theactivity of larvae is resume in April and become pupae after a while. The pupal period is between 17-19 days. P. tabaniformis has one generation per year.Keywords: Paranthrene tabaniformis, Biology, Guilan Province
-
صنوبرها از جمله درختان تندرشدی هستند که جایگاه ویژه ای در جنگل کاری و تولیدات چوبی دارند. پروانه گالزای صنوبر (Rott.) Paranthrene tabaniformis از آفات مهم این درختان است. هر ساله در خزانه های تولید صنوبر، نهال های این درختان مورد حمله آفت مذکور قرار گرفته و در نتیجه آن صدمات شدیدی متوجه تولید چوب و صنایع وابسته به آن می شود. در تحقیق حاضر کنترل طبیعی جمعیت این پروانه توسط دارکوب باغی Dendrocopos syriacus (Hemprich & Ehrenberg) مورد ارزیابی قرار گرفت. برای این منظور 2217 نهال از 10 کلن در یکی از خزانه های تولید نهال در ایستگاه تحقیقات صنوبر آستانه اشرفیه انتخاب شدند. در پایان فصل رویش طی آماربرداری صددرصد مشخص شد که تعداد 670 نهال به گال آلوده هستند. در ادامه میزان فعالیت دارکوب و تاثیر ویژگی های رشد قطری و ارتفاعی نهال های آلوده به گال در شکار دارکوب با کمک تجزیه و تحلیل رگرسیون چند گانه و همبستگی پیرسون مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج این پژوهش نشان داد که دارکوب های باغی قادرند تا بیشتر از 36 درصد روی بعضی از نهال های آلوده فعالیت داشته باشند و در همین راستا میزان فعالیت آن ها با رشد قطری و ارتفاعی نهال های آلوده به گال تشدید می گردد.
کلید واژگان: پروانه گالزی صنوبر، پرندگان، دارکوب، شکارگرها، صنوبرPoplar trees are among the fast-growing trees and they have a special place in plantation and wood products. Poplar clear wing moth Paranthrene tabaniformis (Rott.) is a major pest of these trees. Each year, in the poplar nurseries, the seedlings of these trees are attacked by this pest, resulting in severe damage to the production of wood and its dependent industries. In this study, normal control of population of these butterflies was evaluated by Dendrocopos syriacus (Hemprich & Ehrenberg) woodpecker. For this purpose, 2217 seedlings from 10 different poplar clones were selected in one of the nurseries at Astaneh-Ashrafieh Poplar Research Station in Guilan province. At the end of the growing season, it became clear all 670 seedlings were infected with galls. In the next step, the activity of woodpeckers and the effect of diameter and height growth characteristics of gall-contaminated seedlings on woodpecker hunting were evaluated by multiple regression analysis and Pearson correlation. The results of this study showed that Syrian Woodpeckers are capable of operating more than 36% on some infected seedlings, and in this regard, the amount of their activity intensifies with the growth of the diameter and height of the seedlings infected with the gall.
Keywords: poplar clear wing moth, Birds, woodpecker, predators, poplar -
مجله تحقیقات حمایت و حفاظت جنگلها و مراتع ایران، سال شانزدهم شماره 1 (پیاپی 31، بهار و تابستان 1397)، صص 102 -106در بررسی های انجام شده در خصوص شناسایی عوامل کنترل کننده طبیعی شب پره شمشاد در جنگل های هیرکانی در بهار 1397، مگس Compsilura concinnata (Meigen) ، از خانواده Tachinidae به عنوان پارازیتویید آفت از ذخیره گاه شمشاد چشمه? بلبل منطقه بندرگز واقع در استان گلستان، جمع آوری شد. این گونه به عنوان اولین گزارش پارازیتیسمی شب پره شمشاد از ایران می باشد.کلید واژگان: مگس پارازیتویید، شب پره شمشاد، Cydalima perspectalis، Compsilura concinnata، جنگل های هیرکانیDuring the studies on identification of biological control agents for box tree moth (Cydalima perspectalis Walker, 1859) in Hyrcanian forests, a fly, Compsilura concinnata (Meigen) (Diptera: Tachinidae) was collected from Cheshmeh- Bolbol Box reservoir, located in Golestan province, in spring of 2017. This is the first report of fly parasitoids (Compsilura concinnata) of Box tree moth from Iran.Keywords: Parasitoid fly, Box tree moth, Cydalima perspectalis, Compsilura concinnata, Hyrcanian forests
-
آتش عامل طبیعی و معمول تمام بوم سازگان ها است که به شدت تحت تاثیر فعالیت های انسانی قرار دارد. اولین اثرات قابل مشاهده آتش سوزی در جنگل از بین بردن پوشش گیاهی است که در نتیجه آن توده جنگلی به نفع گونه های مقاوم تغییر می یابد. گونه های مختلف گیاهی و ازجمله درختان با توجه به ویژگی های خود واکنش های متفاوتی را دربرابر حوادث طبیعی و ازجمله آتش سوزی از خود نشان می دهند. پژوهش پیش رو به منظور بررسی گونه های درختی مقاوم به آتش در جنگل نقله بر از مناطق جنگلی رستم آباد شهرستان رودبار در استان گیلان انجام شد که در سال 1389 به شدت از آتش سوزی خسارت دیده بود. تیپ جنگلی منطقه مورد مطالعه انجیلی- ممرزستان است که با بلندمازو، راش، آزاد و پلت آمیخته شده است. از آماربرداری صددرصد برای تعیین میزان خسارت وارده به تنه و تاج درختان استفاده شد و از نمونه برداری تصادفی برای تعیین میزان زادآوری گونه ها استفاده شد. نتایج بررسی براساس آزمون های آماری نشان داد که گونه های موجود تفاوت معنی داری را ازنظر مقاومت به آتش نشان می دهند. ازنظر میزان سوختگی، مقاوم ترین و حساس ترین گونه ها دربرابر آتش به ترتیب بلندمازو و انجیلی بودند. آزاد بیشترین زادآوری جنسی و غیرجنسی را پس از آتش سوزی داشت و بیشترین رشد ارتفاعی نهال ها نیز در بلندمازو دیده شد.کلید واژگان: آتش سوزی جنگل، زادآوری، گونه های مقاوم به آتش، گیلانFire is an integral factor in many forest ecosystems and is strongly influenced by human activities. The first visible effect of forest fire is destroying the existing vegetation, which results in the forest stand being host to more resistant species. Different plant species, including trees, show different responses to natural disasters such as fire according to their characteristics. In this study the fire resistant tree species in the Noghlehbar Rostamabad forest of Roudbar in Guilan province was investigated, since the area has been heavily damaged by fire in 2010. The area contained Parrotia-Carpinetum forest community, accompanied by oak, beech, maple and elem. In this study was used a full calipering method to determine the amount of damages to the trunk and crown, and a random sampling was used to determine species regeneration. The statistical tests revealed a significant difference between species in terms of their fire resistance. In addition, Oak was shown to be of highest fire resistance, while the Iron tree was of lowest one. The Elem species was able to produce the highest rate of post-fire regeneration, and the highest growth rate was observed in the Oak tree seedlings.Keywords: Guilan, regeneration, fire, resistant species, wildfires
-
شبپره شمشاد، (Cydalima perspectalis (Walker، 1859، آفت بومی درختان شمشاد در نواحی نیمهگرمسیری آسیای شرقی میباشد که سال 2007 به اروپا وارد شده است. سنین مختلف لاروی و پیششفیره های شبپره شمشاد از تیر تا اواسط مرداد 1395 از روی گونه شمشاد خزری Buxus hyrcana Pojark. در استان گیلان جمع آوری شد. خسارت آفت در مناطق مورد مطالعه بسیار شدید بود. لاروهای Cydalima perspectalisاز برگها و پوست شاخه ها تغذیه میکنند. سر در لارو سن آخر سیاهرنگ و براق، رنگ بدن سبز با دو نوار طولی ضخیم سیاه و نوارهای باریک سفید در طرفین بدن و در سطح پشتی دارای خالهای سیاه با حاشیه سفید میباشد. طول شفیره حدود 2 سانتیمتر است. شفیره ها در لابهلای برگها و شاخه ها تشکیل میگردد. حشرات کامل بوسیله مورفولوژی خارجی به راحتی قابل شناسایی می‌باشند. عرض بدن با بالهای باز در حشرات کامل تقریبا 4 سانتیمتر و بالها به طور کامل قهوهای رنگ و دارای لکه سفیدرنگ در ناحیه دیسکال بال جلو می‌باشند. این مقاله اولین گزارش از این آفت و خسارت آن روی میزبان B. hyrcana در ایران میباشد. انتظار میرود این آفت به سرعت در رویشگاه های شمشاد در شمال کشور گسترش یابد بنابراین انجام بررسی های بیشتر در این خصوص ضروری به نظر میرسد.کلید واژگان: شب پره شمشاد، Cydalima perspectalis، جدید، شمال ایرانThe box tree moth, Cydalimaper spectalis (Walker, 1859), is a native pest of Buxus trees in the subtropical regions of East Asia that has been recently introduced in Europe in 2007. Different instar larvae and pre-pupae of box tree moth were collected in July-August 2016 on Buxus hyrcana Pojark.in the Forest of Gilan province. The damage caused on box trees at the locality of research was found to be serious. Cydalima perspectalis larvae feed on leaves and bark of shoots. The late instar larvae have ashiny black head and they are light green with two longitudinal black thick stripes and white dots in between at the lateral part ofthe body; they also have black dots outlinedin white on the dorsal side of the body. The length of pupae is about 2.0 cm and conceal between the leave and shoots. The adult is easily recognizable based on external morphology. Adult wingspan is about 4.0 cm and the wings are completely brown with white discoidal spot on the forewings. This is the first record of this pest and its damages in Iran on B. hyrcana. It can be expected that the pest will rapidly spread to other parts of Iran, indicting a need for further studies.Keywords: Box tree moth, Cydalimaperspectalis, new, northern Iran
-
خصوصیات مناسب رویشی و مقاومت در برابر آفات و امراض نهالهای صنوبر در خزانه های تولید نهال، سهم به سزایی در انتخاب کلن یا گونه مناسب به منظور توسعه و ترویج دارد. به منظور آشنایی با عملکرد رویشی و مقاومت گونه ها و کلن های برتر صنوبر منطقه آستانه اشرفیه در استان گیلان، 9 رقم از گونه های مختلف صنوبر با داشتن ویژگی های رویشی برتر به همراه گونه بومی صنوبر این ناحیه با یکدیگر مورد مقایسه قرار گرفتند. برای این منظور در قالب طرح بلوک کامل تصادفی، تعداد 3600 قلمه 20 سانتی متری حاوی 3 جوانه سالم و فعال از 10 گونه و کلن موردنظر تهیه شد. قلمه ها در 3 بلوک جدای از یکدیگر که هر بلوک شامل 10 قطعه و هر قطعه حاوی 120 قلمه بود، در ایستگاه تحقیقاتی صنوبر آستانه اشرفیه کشت شدند. در پایان فصل رویش، نهالها از نظر زنده مانی، میزان رشد قطری و ارتفاعی و میزان درجه آلودگی به پروانه گالزا اندازه گیری شدند و سپس به کمک نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند. نتایج بررسی ها نشان داد که از مجموع 10 گونه و کلن مورد بررسی کلن های Populus deltoides 69/55، Populus deltoides 77/51 و Populus euramericana triplo از کلن های برتر در صفت های مشترک رویشی هستند، ولی از نظر میزان آلودگی به پروانه گالزا اختلاف معنی داری بین آنها وجود دارد؛ به طوری که کلن Populus deltoides 77/51 مقاومت بیشتری در برابر پروانه گالزا از خود نشان می دهد. سفیدپلت (Populus caspica) که گونه بومی استان گیلان است از نظر صفت های رویشی مورد مطالعه در ردیف آخر قرار دارد، ولی از نظر مقاومت به پروانه گالزا از مقاومترین گونه ها محسوب می گردد و پس از کلن Populus deltoides 73/51 رتبه دوم را در بین کلن های مورد بررسی به خود اختصاص داده است.
کلید واژگان: صنوبر، خزانه های نهال، پروانه گالزا، کلن، استان گیلانAppropriate growth characteristics and resistance of poplar seedlings to pests and diseases are important criteria for selection of poplar clones in the nurseries. For this purpose, nine different exotic poplar clones (P. deltoides and P. euramericana) and one native species (P. caspica) were compared in Astaneh Ashrafieh station in Guilan province. 3600 cuttings, each 20 cm long and containing 3 buds, were planted in randomized complete block design and in three replications. At the end of growing season, the seedlings survival, diameter and height growth and resistance against poplar clearwing moth were studied. Statistical analysis was performed using SPSS software. Results showed that P.d.69.55, P.d.77.51 and P.e.triplo illustrated the highest diameter and highest growth, but P.d.77.51 showed more resistance against clearwing moth. P.caspica, the native poplar species, showed the lowest growth rate, but is one of the resistant species to pests and diseases and scored the second rank after P.d.73.51. -
به منظور بررسی وضعیت زادآوری در حفره های طبیعی، 15 حفره در سری 3 طرح ناو جنگل های اسالم در راستای طرح ملی زادآوری راش انتخاب گردید. گونه، قطر در ارتفاع برابر سینه کلیه درختان حاشیه حفره، شکل تقریبی حفره، اندازه دو قطر کوچک و بزرگ و سطح تقریبی آن ثبت شد. در طول بزرگترین قطر حفره (از یک سوی حفره به سوی دیگر آن) به طور یک در میان قطعات نمونه کوچک 1×1 نصب و در صد حضور و نوع پوشش گونه های مزاحم، صفات کمی و کیفی نهال ها نیز مورد ارزیابی قرار گرفت. حداقل و حداکثر سطح حفره های اندازه گیری شده به ترتیب 89 و 2276 متر مربع بود نتایج نشان داد که حفره های مورد ارزیابی از شکل هندسی خاص و منظمی پیروی نمی کند ولی عمدتا به اشکال دایره ای تا بیضوی نزدیک تر می باشد طوری که 54% از حفره ها از این نوع می باشند. همچنین مشاهده گردید که با افزایش سطح از تعداد نهال های راش و تا حدودی ممرز کاسته می شود اما فراوانی گونه افرا با اندازه حفره ها از نظر آماری معنی دار نبود.
کلید واژگان: حفره، زادآوری، نهال، راش، اسالم -
مجله تحقیقات حمایت و حفاظت جنگلها و مراتع ایران، سال سوم شماره 2 (پیاپی 6، پاییز و زمستان 1384)، ص 159شپشک پنبه ای راش Cryptococcus fagisuga Barspar با تغذیه از شیره درختان راش و همچنین انتقال قارچ مخرب Necteria coccina var. faginata، ضعف و همچنین مرگ درختان را به دنبال دارد. تحقیق حاضر به منظور بررسی شیوع آفت و چگونگی فراوانی آفت در بین درختان و همچنین بررسی تاثیر عوامل محیطی روی فراوانی آفت در 851 هکتار از جنگلهای منطقه شن رود سیاهکل انجام شد. در این بررسی آمار برداری بصورت نمونه برداری به شیوه تصادفی-سیستماتیک با شبکه ای به ابعاد 200× 250 متر انجام گرفت.
نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که: 1- شپشک پنبه ای راش غالبا درختان راش را در ارتفاعات پایین تنه مورد حمله قرار داده است. 2- 23% از درختان راش منطقه با شدت های مختلف به این آفت مبتلا بودند. 3- همبستگی شدیدی بین فراوانی آفت و قطر درختان راش مشاهده گردید، به گونه ای که با افزایش قطر بر فراوانی آفت افزوده می شد. 4- بین فراوانی آفت و ارتفاع از سطح دریا رابطه عکس مشاهده گردید، به عبارتی با افزایش ارتفاع از سطح دریا از فراوانی آفت به نحو چشمگیری کاسته می شد. 5- فراوانی آفت در شیب های شمالی به مراتب بیشتر از شیب های جنوبی و دامنه های نور گیر بود. 6- بخش هایی از تنه درختان که در جهت شمالی قرار داشته اند بیشتر از جهت های جنوبی مورد حمله آفات قرار گرفته اند.
با توجه به نتایج بدست آمده می توان قضاوت نمود که عامل نور و رطوبت نقش تعیین کننده ای در فراوانی این آفت دارند. لذا مدیریت اصولی برگرفته از علم جنگل شناسی در راشستانها با توجه به نیازها و سرشت اکولوژیکی درختان راش از جمله مهمترین روش ها در مدیریت کنترل با این آفت محسوب می شود.
کلید واژگان: شپشک پنبه ای، راش، Necteria coccina Cryptococcus fagisuga var، faginata -
مجله تحقیقات حمایت و حفاظت جنگلها و مراتع ایران، سال سوم شماره 1 (پیاپی 5، بهار و تابستان 1384)، ص 89در سالهای اخیر کشت و توسعه گونه های سریع الرشد ازجمله کلنهای صنوبر در نقاط مختلف آب و هوایی کشور مورد استقبال قرارگرفته است، به طوری که در استان گیلان بیش از 30000 هکتار از اراضی مستعد زیر کشت کلنهای مختلف این گونه ها می باشد (صالحی، 1376). به رغم عملکرد مناسب در واحد سطح، آفات و بیماری ها از عوامل زیانبار در کاهش صفات کمی وکیفی آنها بوده است (عادلی، 1351، خیال و صدرایی، 1364). استفاده از گونه ها وکلنهای مقاوم و کنترل طبیعی آفات آنها با استفاده از دشمنان طبیعی همراه سایر برنامه های مدیریت کنترل تلفیقی آفات از اقتصادی ترین و کم عارضه ترین روش های مبارزه بشمار می رود (صادقی و همکاران، 1379؛ صدرایی، 1373).
دارکوب ها از خانواده Piciidae از جمله دشمنان طبیعی بسیاری از آفات می باشند. از این خانواده در دنیا حدود 200 گونه ذکر شده و عموما درخت زی می باشند. از اکوسیستم های طبیعی ایران نیز تاکنون از بیش از ده گونه یاد می شود که پنج گونه آن در نقاط طبیعی استان گیلان پراکنده اند (بی نام، 1354). متاسفانه اطلاعات جامع و کاملی از خصوصیات بیولوژیکی و رفتار شناسی گونه های بومی دارکوب موجود نیست. بررسی حاضر نیز در تعقیب این اهداف نمی باشد، بلکه در طی انجام مطالعات تعیین کلنهای مقاوم در برابر پروانه گالزای صنوبر Paranthrene tabaniformis Rott.، فعالیت دارکوب روی نهالهای صنوبر نیز مطالعه گردیده است. این بررسی در ایستگاه تحقیقات صنوبر صفرابسته در قالب طرح آزمایشی بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار و 10 تیمار (گونه ها و کلنهای صنوبر انجام شد. در طرح یاد شده ضمن تعیین کلنهای مقاوم در برابر پروانه گالزای صنوبر فعا لیت شکارگری دارکوب نیز مورد بررسی قرار گرفت.
مقاومت گونه ها و کلنهای صنوبر نسبت به پروانه گالزای صنوبر به ترتیب به شرح زیر بوده است: 1- P.deltoides 73/51، 2- P. caspica، 3- P، d. 77/51، 4- P، d 79/51، 5- P، d. 72/51، 6- P. euramericana 45/51، 7- P. e. 92/40، 8- P. d. 69/55، 9- P. e. triplo، 10- P. e. costanzoنتایج نشان داد که نهالهای سالم مورد حمله دارکوب قرار نگرفته و آثار نوک زدگی این پرنده تنها در نهالهای آلوده به پروانه گالزا مشاهده شده که به ایجاد سوراخ در انتهای دالان لاروی (در 10 تا 15 سانتیمتری بالای گال) به منظور دسترسی به لارو و تغذیه از آن منجرمی گردد. همچنین به رغم وجود اختلاف معنی دار در بین کلنها و گونه ها از نظر میزان حساسیت به پروانه گالزا تعداد گال در نهالهای آلوده (صرف نظر از گونه وکلن) اختلاف معنی داری نشان نداد (0.05P >) و به تبع آن، این عدم اختلاف و فعالیت شکارگری دارکوب در گونه ها وکلنهای مذکور نیز مشهود بود. به عبارتی فعالیت شکارگری دارکوب تنها به وجود گال بستگی داشته و نوع کلن و گونه در میزان فعالیت آن بی تاثیر بوده است.
بیشترین فعالیت دارکوب در نهالهای صنوبر در اواسط پاییز زمانی که فعالیت لارو به پایان رسیده و در انتهای دالان لاروی قرار دارد دیده شد. فعالیت چوب خواری پروانه گالزا در صنوبر به صورت ایجاد گال در تنه نهالهای جوان بوده که در نهایت به شکستگی در ناحیه گال منجر شده یا سبب بد شکل شدن نهال می گردد که در هر دو صورت برای صنوبر کاری ها فاقد ارزش می باشد. بنابر این فعالیت دارکوب در نهالهای آلوده و فاقد ارزش به عنوان نهال قابل عرضه، تنها می تواند باعث کاهش جمعیت این آفت شود.
در این بررسی مشاهده گردید که بیش از 32% نهالهای آلوده مورد توجه دارکوب قرار گرفته که این میزان به رغم تخریب شرایط محیطی و محدودیت زیستی این پرنده و در نتیجه کاهش جمعیت آن قابل توجه می باشد. وجود تعداد کم از پایه های درختان کهنسال (خشکه دار) در اطراف ناحیه مورد بررسی در حفظ فراوانی (هرچند اندک) دارکوب بی تاثیر نیست و از اثر بخشی مدیریت جنگل نزدیک به طبیعت حکایت می کند. بنابر این دارکوب می تواند در چرخه زیستی طبیعی به عنوان عامل مهم در کنترل آفات نقش آفرینی نماید که شناسایی گونه ها و مطالعه رفتاری آن نیز لازم به نظر می رسد.
کلید واژگان: صنوبر، کلن، دارکوب، پروانه گالزا -
پروانه ابریشم باف ناجور از آفات مهم درختان پهن برگ و سوزنی برگ میباشد که در اغلب مناطق استان گیلان پراکنش دارد. تاکنون بیش از 400 گونه گیاه از جمله درختان صنوبر به عنوان میزبانهای حشره ثبت شده است. در استان گیلان زراعت صنوبر به دلیل عملکرد بالا مورد استقبال کشاورزان و روستاییان قرار گرفته و در سطح وسیعی کشت میگردد. در بررسی هایی که طی سال 1382 از صنوبرکاری های آستانه اشرفیه صورت گرفت، بیبرگی و لخت شدن کامل کلنی از صنوبر مشاهده گردید. در حالی که در قطعه صنوبرکاری دیگری که در فاصله 25 متری از این قطعه قرار داشت، خسارت بسیار کم بود. صنوبرهای خسارت دیده گونه P. deltoides کلن 69/55 و مساحت کشت آن حدود6500 متر مربع بود. متوسط ارتفاع درختان در این قطعه 1±19 متر و متوسط قطر برابر سینه آنها 2±25 سانتیمتر بود. کلن صنوبر کمتر خسارت دیده P. deltoides 77/51به مساحت حدود4750 متر مربع، متوسط ارتفاع درختان 5/1±18 متر و متوسط قطر برابر سینه 5±21 سانتیمتر بود. نتایج نمونه برداری نشان داد که کلن P. deltoides 69/55 نسبت به کلن P. deltoides 77/51 آلودگی بسیار بیشتری به آفت داشت. متوسط تعداد لارو مرده در حاشیه و داخل توده کلن P.d.69/55 به ترتیب 38 و 43 عدد و متوسط تعداد لارو زنده در آنها به ترتیب 750/2 و 6 عدد بود. متوسط تعداد لارو زنده در چهار طبقه ارتفاعی (طوقه تا نیم متری، نیم تا یک متری، یک تا یک و نیم متری و یک و نیم تا دو متری) تنه ده پایه صنوبر در داخل توده این کلن به ترتیب 62/12، 12/12، 87/9، 75/5 عدد و در حاشیه آن 75/12، 37/14، 75/12، 87/8 عدد بوده و تفاوت معنی داری میان آنها به اثبات نرسید. متوسط تعداد دستجات تخم گذاشته شده توسط پروانه های ماده نسل بعد روی کلنهایP. deltoids 69/55 و P. deltoides 77/51 به ترتیب 1/4 و 7/2 بود. نتایج این بررسی نشان داد که اگر چه صنوبر به طور عمومی به عنوان میزبان ابریشم باف ناجور گزارش شده است، اما تفاوتهای فاحشی میان کلنها میتواند وجود داشته باشد. این اختلاف ممکن است به دلیل تفاوتهای مورفولوژیکی و یا تفاوتهای بیوشیمیایی میان کلنها که نشات گرفته از ساختار ژنتیکی متفاوت آنهاست، باشد.
-
سرخرطومی برگخوار صنوبر، platymycterus marmoratus Fst. (Col.:Curculionidae) از آفات مهم نهالستانی صنوبر در استان گیلان محسوب می گردد. فعالیت برگخواری آن طی چند سال اخیر روی کلنهای مختلف صنوبر در منطقه آستانه اشرفیه بسیار قابل توجه بوده است. در سال 1380، این تحقیق روی 9 کلن از گونه های غیر بومی صنوبر Populus deltoides Marsh و Populus x. euramericana Dode. و یک کلن از گونه بومی Populus caspica Bornm انجام شد. برای این منظور قطعه زمینی به مساحت تقریبی 650 متر مربع در ایستگاه تحقیقات صنوبر صفرابسته انتخاب گردید و 1440 قلمه به طول 20 و با قطر تقریبی 1.5 تا 2 سانتیمتر از کلنهای مورد نظر در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی و در سه تکرار کشت گردید. از اوایل اردیبهشت ماه تا اواخر شهریور ماه با بازدیدهای منظم هفتگی، تعداد حشرات فعال روی اندامهای هوایی کلیه نهال های موجود شمارش و در فرمهای مخصوص ثبت شد.
در شرایط آستانه اشرفیه، فعالیت حشرات کامل سرخرطومی برگخوار صنوبر از اواسط اردیبهشت آغاز و تا اواسط شهریور ماه ادامه داشت. اوج فعالیت این آفت در تیر ماه ثبت گردید. اثر تیمارها (کلنها) و تاریخ های نمونه برداری پس از تبدیل سازی √X+0.5، با استفاده از نرم افزار MSTATC و به روش دو متغیره مورد تجزیه آماری قرار گرفت. تجزیه آماری انجام شده نشان داد که دو فاکتور (تیمار و تاریخ نمونه برداری) دارای تاثیر معنی دار بوده و اثرات متقابل بین آنها نیز معنی دار بوده است.
مقایسه میانگین ها √X+0.5 به روش LSD نشان داد که کلن های P.e.costanzo و کلن بومی از گونه P.caspica به ترتیب بیشترین (4.541) و کمترین (0.8684) تراکم جمعیت آفت را به خود اختصاص داده و سایر کلنهای مورد بررسی، تراکم حد واسطی نسبت به دو کلن یاد شده داشته اند. مقایسه آماری میانگین تراکم جمعیت در تاریخ های مختلف، بالاترین تراکم در دهه اول تیرماه و پایین ترین آن را در دهه دوم اردیبهشت ماه و نیز دهه اول شهریور ماه نشان داد.
کلید واژگان: صنوبر، کلن، سرخرطومی برگخوار صنوبر، platymycterus marmoratus، تراکم جمعیت، گیلان -
مدیریت کنترل تلفیقی آفات (Integrated pest management) مستلزم شناخت کمی و کیفی اکوسیستم می باشد. شناخت کمی و تنوع گیاهی و جانوری (Biodiversity) از طریق بررسی های فونستیک (Faunestic) و فلورستیک (Florestic) قابل حصول است. شناخت کیفی اکوسیستم، کشف روابط موجود و حاکم میان عوامل زنده (Biotic factors) و بررسی تاثیر عوامل غیرزنده محیطی (Abiotic factors) در تغییرات جمعیت اعضای زنده اکوسیستم بخش دیگری از اطلاعات لازم برای تدوین برنامه کنترل را فراهم خواهد نمود. مطالعه روش ها و شیوه های گوناگون و مرسوم برای کنترل آن دسته از عواملی که خسارت آنها زیادتر از سطح زبان اقتصادی تعیین شده و آفت محسوب می گردند، از دیگر نیازهای مدیریت کنترل تلفیقی آفات به شمار می رود. در این برنامه شیوه های کنترل در برنامه عملی و اجرایی قابل توصیه است که ضمن کاهش جمعیت آفات و رساندن خسارات به زیر سطح زیان اقتصادی در مقایسه با سایر روش ها، کمترین عارضه نامطلوب زیست محیطی را دارا بوده و از نظر اقتصادی مقرون به صرفه می باشد. برنامه مدیریت کنترل تلفیقی آفات صنوبر در استان های شمالی کشور مبتنی بر تحقیقات و بررسی هایی است که روی گونه ها و کلن های مختلف صنوبر به عمل آمده است. در نتیجه این بررسی ها بخشی از فون بندپایان صنوبر که بالغ بر 200 گونه است در این منطقه جمع آوری و شناسایی شده است. به علاوه، مهمترین آفات صنوبر در این منطقه مشخص شده اند. پروانه گال زای صنوبر و پروانه زنبورد مانند، کرم سفید ریشه و پروانه کرم جگری به عنوان آفات چوب خوار Melolontha، Paranthrance tabaniformis Rott، Cossus cossus Melolontha سنک صنوبر Monosteria unicostata، شته ساقه صنوبر Pterocomma populnea، به عنوان آفت مکنده و سوسک برگ خوار صنوبر Melesoma populi L. و گونه های پروانه ای Amorpha populis و Dicranura= (Cerura) Vinula و Nycteola asiatica و Gypsonema aceriana از برگ خواران مهم صنوبر در این منطقه تعیین شده اند. زیست شناسی و چرخه زندگی، رفتار تغذیه ای و تغییرات فصلی انبوهی جمعیت برخی از آفات مهم صنوبر نظیر Paranthrance tabaniformis Rott، پروانه توری تبریزی Nycteola asiatica و شته ساقه صنوبر (Kalt) populeum Pterocomma و زنبور برگ خوار صنوبر Steraunematus compressicornis در استان های گیلان و مازندران مورد مطالعه قرار گرفته اند. گونه هایی از دشمنان طبیعی آفات صنوبر متعلق به خانواده های Chrysopidae و Miridae و Coccinellidae، Anthocoridae در منطقه شناسایی شده و کارآیی برخی از آن ها نظیر کفشدوزک کروی Oenopia conglobate L. و بال توری سبز Chrysoperla carnea روی سنک صنوبر و شته های صنوبر بررسی شده اند. این بررسی ها زمینه های استفاده عملی و کاربردی و یا از آن ها به عنوان ابزارهای کنترل بیولوژیک در تلفیق با سایر روش های کنترل فراهم نموده است. بررسی های صحرایی و آزمایشگاهی انجام شده در زمینه شناسایی گونه ها و کلن های مقاوم صنوبر در برابر آفات اقتصادی و مهم نظیر Paranthrance tabaniformis Rott در استان گیلان، حاکی از وجود درجات مختلفی از حساسیت تا مقاومت گونه ها و کلن های مختلف صنوبر در برابر این آفات می باشند. با توجه به مجموعه اطلاعات موجود که از طریق بررسی منابع، ارتباط با سازمان های اجرایی و نتایج چندین طرح تحقیقاتی که در زمینه آفات و بیماری های صنوبر در استان های مختلف کشور از جمله استان های گیلان و مازندران به عمل آمده، در این مقاله با مرور فون بندپایان صنوبر و آفات مهم آن در استان های شمالی کشور به معرفی اجمالی پاره ای از خصوصیات مهم بیولوژیک آفات مهم صنوبر در شمال کشور پرداخته می شود و در پایان دستورالعمل و برنامه ای عملی برای کنترل آفات مهم صنوبر که خسارت آن ها بیشتر از سطح زیان اقتصادی برآورد می شود، ارایه می گردد.
کلید واژگان: آفت، صنوبر، مدیریت کنترل تلفیقیIn oder to establish a pest management program on poplar in IRAN, several studies have been carried out since 11985. These works were reviewed in this paper and summarized as follow: 1-In different class, orders and families were collected and identified and up to 200 species from different class, order and families were determined.Someof these collected arthropod’sare pests oof poplar and the other are either enthomophagous feeding on the other insects or their’s ecological roles in not defined. 2-The most important pests of poplar in northern provinces of Iran were determinded as, Capnodis miliaris miliaris Klug, Paranthrane tabaniformis Rott, Monosteira unicostata (Muls&Rey).Chaitophorus leucomelas Koch, Melasoma populi L,Gypsonoma aceriana, Nycteola asiatica, Ceruuura vinula, Steraunematus compressicornis. 1-The biology, life history, feeding behavior, number of generation and seasonal population dynamic of some important pests as; Capnodis miliaris, Paaranthrane tabaniformis Rott,Monosteira unicostata and Melasoma poppuli werw studied. 2- A great deal of insect,spiders and mites with predatory or parasitic role on their insect hosts were collected and identified. These entomophgous insects belong to insect’s families as, Coccinellidaae, Chrysopidae, Miridaee and Anthocoridae. The eefficiency of Chrysoperla carnea, on Monosteira unicostata and Schizonotus sieboldi Ratzeburg on Melasoma populi were studied. Field and laboratories studies on the methods of pests control such as poplar clonal resistance against majors insects pests as, Paraanthrane tabaniformis Rott were carried out in this regions. In the base of theses experiment, poplar resistant colons can be used as the main methode for controlling poplar pests in IRAN. Mecanical, cultural, biological, use of light traps and the use of biorational products are the others elements of poplar pest management in IRAN.This poplar pest management program will be completed by using efficient beiogical agent and resistant poplar clones against the most destructive pests of poplar.
Keywords: Pest, Poplar, Integrated pest management
- این فهرست شامل مطالبی از ایشان است که در سایت مگیران نمایه شده و توسط نویسنده تایید شده‌است.
- مگیران تنها مقالات مجلات ایرانی عضو خود را نمایه می‌کند. بدیهی است مقالات منتشر شده نگارنده/پژوهشگر در مجلات خارجی، همایش‌ها و مجلاتی که با مگیران همکاری ندارند در این فهرست نیامده‌است.
- اسامی نویسندگان همکار در صورت عضویت در مگیران و تایید مقالات نمایش داده می شود.
©2000-2025 magiran.com All Rights Reserved.