انقلاب سفید
در نشریات گروه تاریخ-
انقلاب سفید یا انقلاب شاه، از جمله برنامه ها و طرح های اساسی حکومت پهلوی بود، که در سال 1341 ش، توسط محمدرضا پهلوی در سطح کشور اجرایی شد. این طرح در ابتدا با عنوان یک انقلاب اجتماعی، سیاسی و اقتصادی مطرح گردید، اما پس از اجرایی شدن، به دلیل سوء مدیریت به هدف اصلی که رشد و تولید کشاورزی گسترده در سطح کشور بود، نرسید و منجر به فقر گسترده روستاییان شد. سازمان ها و ارگان های بسیاری در جهت عملیاتی شدن آن، شروع به فعالیت و تبلیغات گسترده ای کردند که یکی از این ارگان ها، اداره کل ژاندارمری ایران بود. این ارگان در جریان اجرای برنامه اصلاحات ارضی در روستاهای ایران نقش تاثیرگذاری داشت و تنها تکیه گاه امن و همچنین نماینده حکومت و دولت در سطح روستاهای کشور بود. یکی از فعالیت های اساسی که ژاندارمری در جریان اصلاحات ارضی انجام داد، تشکیل نیروی پایداری و فعالیت های آموزشی آن در سطح روستاهای دورافتاده ایران بود. روستاهای استان بوشهر نیز از جمله مناطقی بود که نیروی پایداری در آن فعالیت گسترده ای داشت که تاثیر مثبت و منفی این فعالیت ها بر افکار و عقاید مردم در بلندمدت نمایان شد. این پژوهش با روش تحلیل محتوای کیفی و تحلیل تاریخی و براساس مطالعات اسنادی و تاریخ شفاهی انجام شده و هدف از آن بررسی تاثیر برنامه های آموزشی نیروی پایداری بر اجرای برنامه های انقلاب سفید و به ویژه اصلاحات ارضی در استان بوشهر و روستاهای آن است. پرسش اصلی این پژوهش آن است، که طرح های آموزشی نیروی پایداری چه تاثیری در روند اجرای برنامه های اصلاحی انقلاب سفید و به ویژه اصلاحات ارضی در بوشهر داشته است؟ نتیجه این پژوهش نشان می دهد که این نیرو توانست در آگاهی و شناخت مردم روستاهای بوشهر با دنیای خارج از محدوده ی زندگی خود تاثیر داشته باشد.کلید واژگان: ژاندارمری، نیروی پایداری، انقلاب سفید، اصلاحات ارضی، بوشهرThe White Revolution or the King's Revolution was one of the basic plans and plans of the Pahlavi government, which was implemented in the country by Mohammad Reza Pahlavi in 1341 AH. This plan was initially proposed as a social, political and economic revolution, but after it was implemented, due to mismanagement, it did not reach the main goal, which was the growth and production of large-scale agriculture in the country, and it led to the widespread poverty of the villagers. Many organizations and bodies started to work and advertise widely in order to make it operational, and one of these bodies was the General Directorate of Gendarmerie of Iran. This organization played an influential role during the implementation of the land reform program in the villages of Iran and was the only safe support and representative of the government at the level of the country's villages. One of the basic activities that the Gendarmerie carried out during the land reforms was the formation of a stability force and its educational activities at the level of remote villages of Iran. The villages of Bushehr province were also among the areas where the force of sustainability was widely active, and the positive and negative effects of these activities on people's thoughts and opinions in the long term were visible. This research was conducted with the method of qualitative content analysis and historical analysis and based on documentary studies and oral history, and its purpose is to investigate the impact of training programs of the sustainability force on the implementation of the White Revolution programs and especially land reforms in Bushehr province and its villages. The main question of this research is, what effect did the educational plans of the sustainability force have on the implementation of the reform programs of the White Revolution and especially the land reforms in Bushehr? The result of this research shows that this force was able to influence the awareness and understanding of the people of Bushehr villages with the world outside their life.Keywords: Gendarmerie, Stability Force, White Revolution, Land Reforms, Bushehr
-
علی امینی در دوران زندگی خود وارد عرصه های مختلف سیاست شد. وی با توجه به جایگاه سیاسی اش موردتوجه آمریکا قرار گرفت و به همین دلیل با حمایت آمریکا به نخست وزیری رسید. او در طول صدارت خود اقدامات مهمی انجام داد. اصلاحات ارضی که برنامه ای از سوی کندی، رئیس جمهور ایالات متحده، بود به وی سپرده شد و همین امر موجب اختلاف های بیشتر او با شاه شد، زیرا شاه به دنبال انجام این اصلاحات به نفع خود بود. بنابراین زمانی که امینی سعی می کرد تا اصلاحات را به اجرا درآورد، محمدرضا پهلوی در تلاش بود تا در سفر خود به آمریکا، اصلاحات ارضی خود را به نام خود تمام کند. درنتیجه ادامه اصلاحات به دست شاه افتاد و امینی برکنار شد. هدف این مقاله، تحلیل تضادهای سیاسی محمدرضا شاه و علی امینی است. سوال پژوهش حاضر عبارت است از اینکه چرا محمدرضا پهلوی از حمایت آمریکا از امینی بیمناک بود و سعی کرد تا اصلاحات ارضی به اسم امینی تمام نشود؟ یافته های پژوهش نشان می دهد، شاه از قدرت زیاد امینی به دلیل ترس ازدست دادن سلطنت وحشت داشت و تلاش کرد تا قدرتش حفظ شود. روش گردآوری منابع در این پژوهش مطالعه اسناد و مدارک و مطالعه کتابخانه ای است.کلید واژگان: علی امینی، محمدرضا پهلوی، اصلاحات ارضی، آمریکا، انقلاب سفیدAli Amini entered different fields of politics during his life. Due to his political position, he was noticed by America and because of this, he became the prime minister with the support of America. He took important actions during his chancellorship. Land reform, which was a program from Kennedy, the president of the United States, was entrusted to him, and this caused him to have more troubles with the Shah. Because the king wanted to make these reforms for his own benefit. So, when Amini was trying to implement reforms, Mohammadreza Pahlavi was trying to finish his land reforms in his name during his travel to America. As a result, the continuation of reforms fell into the hands of the Shah and Amini was dismissed. The purpose of this article is to analyze the political conflicts between Mohammad Reza Shah and Ali Amini. The question of the current research is why Mohammad Reza Pahlavi was afraid of the American support for Amini and tried to prevent land reforms in the name of Amini? The findings of the research show that the Shah was afraid of the great power of Amini and fear of losing the monarchy and tried to preserve his power. The method of gathering resources in this research is the use of documents and library resources.Keywords: Ali Amini, Mohammad Reza Pahlavi, Land Reforms, America, Prime Minister's White Revolution
-
برنامه عمرانی سوم، اولین برنامه جامع توسعه در ایران است که از برنامه ها موفق دوران پهلوی بود، بطوری که از نظر رشد اقتصادی، شش درصد نسبت به میزان رشد هدف گذاری شده، پیشی گرفت. همزمان با این برنامه، مجموعه اصلاحاتی با عنوان انقلاب سفید یا انقلاب شاه و مردم که مجموعه ای گسترده از تحولات و اصلاحات اقتصادی و اجتماعی را شامل می شد در دوره محمدرضاشاه به اجرا گذاشته شد. هدف این پژوهش مشخص کردن تاثیر تداخل انقلاب سفید با زمان اجرای برنامه عمرانی سوم است. این پژوهش کیفی و به شیوه تحلیل اسناد و مدارک انجام شده است. تحقیق حاضر در تلاش برای پاسخ به این سیوال است که تداخل انقلاب سفید مشخصا چه تاثیری بر اجرای برنامه عمرانی سوم داشته است. نتایج نشان می دهد انقلاب سفید که از زمان تصویب و اجرا شاهد افزایش اصول مورد توجه (از 6 اصل به 19 اصل در طول زمان) بود، طرحی کلانتر با اهدافی بزرگتر و از نظر زمانی بلندمدت و از نظر سطح در حوزه راهبردی بود و برنامه عمرانی سوم از نظر زمانی میان مدت (5 ساله) با اهدافی محدود (رشد اقتصادی 6 درصد) با راهبردهای ثابت سه گانه (افزایش پس انداز داخلی، استفاده موثر از سرمایه ها و تحدید موالید) بود. اکثر اهداف و اصول برنامه عمرانی سوم در چارچوب اصول انقلاب سفید قرارگرفته به نحوی که ارتباط محتوایی زیادی بین اصول انقلاب سفید و برنامه عمرانی سوم وجود دارد. بنابراین این دو طرح به نوعی هم سو بوده و به همین خاطر گرچه با عناوین مختلف اما در یک جهت حرکت کرده اند.ارزیابی نتایج عملکرد برنامه عمرانی سوم نشان می دهد که تداخل آن با انقلاب سفید، تاثیر مثبتی داشته است و این تداخل قدرت های تاثیرگذار در حاکمیت را بر آن داشت تا برای تحقق اهداف تعیین شده هر دو طرح تلاش کنند.
کلید واژگان: برنامه عمرانی سوم، انقلاب سفید، اصلاحات ارضی، پهلویThe third development program is the first comprehensive development program of Iran, which was one of the successful programs of the Pahlavi era. In terms of economic growth, 6% has exceeded the targeted growth rate. The White Revolution or the Revolution of the King and the People was a series of economic and social developments and reforms in Iran that were implemented during the era of Mohammad Reza Pahlavi with the help of the then ministers. The purpose of this research is to investigate the impact of the interference of the White Revolution on the implementation of the third development program. This research is qualitative and has been done by document analysis. The research aims to answer the question of what effect the interference of the White Revolution had on the implementation of the third development program. The White Revolution, which witnessed an increase in principles (from 6 principles to 19 principles) since its approval and implementation, was a grand program with bigger and long-term goals in terms of time and strategy, while the third development program was medium-term (5 years) which had limited goals (6% economic growth) with three fixed strategies (increasing domestic savings, effective use of budget and birth control). Most of the goals and principles of the third development program are included under the principles of the White Revolution, so that there is a great content relationship between the principles of the White Revolution and the third development program. Therefore, this two program s are in some way aligned and therefore, although with different titles, they have moved in the same direction. The performance results of the third development program show that its interference with the White Revolution had a positive effect and this interference made the group of influential powers in governance to try to achieve the set goals.
Keywords: Third Development program, White Revolution, land reforms, Pahlavi -
با انحلال شورایعالی بانوان، سازمان زنان ایران در سال 1345 ه.ش و زیر نظر اشرف پهلوی جایگزین آن شد که هدف از تاسیس آن ترفیع مقام زن، آشناکردن زنان با حقوق و تکالیف خود، بسیج آن ها برای شرکت در فعالیت های اجتماعی، هماهنگ کردن فعالیت های جمعیت های گوناگون زنان ایران و ایجاد تفاهم و مناسبات متقابل بین آنان و زنان سایر کشورها بیان شد. این سازمان که یک سازمان دولتی بود و تا سال 1357 بیش از چهارصد شعبه در سراسر کشور داشت، تبدیل به بزرگترین سازمانی شد که در حوزه زنان مشغول به فعالیت بود.مسیله پژوهش حاضر واکاوی زمینه ها و انگیزه های موثر در شکل گیری سازمان زنان ایران است که محقق به شیوه توصیفی-تحلیلی و با تکیه بر منابع اصلی و اسناد آرشیوی به بررسی عوامل شکل گیری این سازمان می پردازد و به دنبال پاسخگویی به این سوال است که سازمان زنان ایران چرا و چگونه شکل گرفت؟یافته های پژوهش نشان می دهد که تعداد زیاد جمعیت های زنان در سالهای پس از سقوط حکومت رضاخان لزوم همگرایی جمعیت ها و شکل گیری شورایعالی زنان را موجب شد و عدم حمایت کافی و نیز عدم کارایی این شورا موجب طرح انتقادات به شورایعالی زنان شد که همزمانی این امربا برنامه های توسعه ای حکومت و انقلاب سفید شاه موجب شد تا حکومت از طریق انحلال شورایعالی زنان و تاسیس سازمان زنان، علاوه بر جلوگیری از فعالیت سازمانهای مستقل زنان، برنامه های زنان را در جهت اهداف توسعه ای خود به پیش برد.کلید واژگان: جمعیت های زنان، شورایعالی زنان، سازمان زنان ایران، انقلاب سفید، حکومت پهلویWith the dissolution of the Supreme Council of Women, the Women's Organization of Iran was replaced in 1345 by Ashraf Pahlavi. The purpose of its establishment was to promote the status of women, acquaint women with their rights and duties, mobilize them to participate in social activities, coordinate the activities of various communities of Iranian women and establish mutual understanding and relations between them and women of other countries. This government organization until 1357, had more than four hundred branches throughout the country, had become the largest organization working in the field of women. The purpose of the present study is to analyze the contexts and motivations effective in the formation of the Iranian Women's Organization. Why and how was Iran formed? The findings show that the large number of women populations in the years after the fall of Reza Khan's government necessitated the convergence of populations and the formation of the High Council of Women. Simultaneously with the government and the White Shah Revolution, the government, through the dissolution of the High Council of Women and the establishment of the Women's Organization, in addition to preventing the activities of independent women's organizations, promoted women's programs towards its development goals.Keywords: Women’s populations, Supreme women’s council, Iranian Women’s Organization, White Revolution, Pahlavi government
-
جنبش اجتماعی‌ای که به رهبری امام خمینی در سال 1357 در قالب «انقلاب اسلامی» به پیروزی رسید، آغازش به آغاز دهه 1340 بازمی‌گردد. در آن سال‌ها، رویداد‌ها و اقدام‌های زیر در پیدایش جنبش امام خمینی نقش داشتند: طرح «انجمنهای ایالتی و ولایتی»، رفراندوم موسوم به «انقلاب سفید» در سال 1341؛ و تصویب «لایحه کاپیتولاسیون» در مجلس شورای ملی در مهر 1343. در بستر همین جنبش بود که نیروهای حکومت به مردم و روحانیت در روزهای سوم بهمن 1341، دوم فروردین 1342 و 15 خرداد 1342 حمله کردند. در این مقاله با تحلیل و بررسی گفتارها و نوشتارهای امام خمینی در دوران نخست جنبش (1340-1343)، که با تبعید امام در 13 آبان 1343 به پایان می‌رسد، به این نتیجه رسیده‌ایم که «نهضت امام خمینی» خیزشی علیه تهدیدهای صهیونیسم جهانی بود. امام خمینی «نقطه کانونی خطر» برای ایران اسلامی را صهیونیسم و اسراییل می‌دانست که سیاست‌های خود را از طریق و ابزاردستی حکومت پهلوی انجام می‌داد.
کلید واژگان: صهیونیسم، یهود، بهاییت، جنبش 15 خرداد، اصلاحات ارضی، انقلاب سفید -
یکی از ویژگی‌های تاریخی سنت دادرسی در ایران، غیررسمی بودن و خودسامانی و استقلال نسبی این نهاد از تشکیلات دولتی بوده است. در دوران مدرن به دنبال آشنایی ایرانیان با نهادهای دادرسی اروپایی و آگاهی از کاستی‌های نهادهای سنتی، یکی از اقدامات اصلاحی دولتمردان قاجار و پهلوی نوسازی نهادها و شیوه‌های دادرسی ایران بود. از جمله این اصلاحات نوسازی قضایی بود که در دهه چهل در قالب انقلاب سفید انجام شد. اصل نهم انقلاب سفید به طرح ایجاد خانه‌های انصاف اختصاص داشت که هدف از آن گسترش عدالت قضایی و ایجاد تشکیلات دادرسی در مناطق روستایی بود. این مقاله با روش توصیفی تحلیلی و با تکیه بر اسناد و منابع موجود بر آن است که زمینه و کارکردهای نهاد خانه انصاف را مطالعه و بررسی کند و به این سوال پاسخ دهد که ضرورت تشکیل خانه انصاف چه بود و چگونه می‌توان نسبت این تحول را با انقلاب سفید تبیین کرد؟ یافته‌های پژوهش نشان می دهد خانه‌های انصاف با بهره‌گیری از رویه‌ها و نیروهای سنتی موجود، ضمن کاستن از بار پرونده‌های قضایی، بوروکراسی دولتی را در عرصه دادرسی گسترش دادند و دادرسی غیررسمی را در قالب دادرسی رسمی درآوردند
کلید واژگان: انقلاب سفید، خانه انصاف، دولت پهلوی، دادگستریnon-formality, self-governance, and relative independence of this institution were believed to be the historical characteristics of procedural tradition in Iran. In the modern era, modernization of institutions and procedural practices in Iran is held to be one of the reforming measures during the Qajar and Pahlavi Sate. As for the reform, we can refer to judiciary modernization in the 1960s in the form of the White Revolution. This institution was formed to promote judicial fairness and procedural facilities in rural areas. With descriptive-analytical method and available documents and resources, this paper aims to study the foundations and functions of the Houses of Equity institution, and answer the question as to “what were the most important goals and functions of the Houses of Equity institution?” The findings of the research indicate that we need to analyze and understand the formation of this institution in the context of the goals of the White Revolution in order to understand the formation and function of the Houses of Equity. The houses aimed to promote state bureaucracy in procedural scope by benefitting from existing traditional forces and procedures, and develop a formal trial from a non-formal trial.
Keywords: Iran, White Revolution, Houses of Equity, Pahlavi State, The judiciary -
موضوع اعطای حق رای به زنان که از نیمه دوم سال 1341 ابتدا در مصوبه انجمنهای ایالتی و ولایتی و بعد در قالب انقلاب سفید از سوی محمدرضا شاه مطرح گردید، نقطه عطف مهمی در مطالعه تحولات اجتماعی مرتبط با زنان محسوب می شود. با وجود ابراز مخالفتها از سوی روحانیون و دیگر گروه‌های سیاسی که با استناد به شرع و قانون اساسی صورت می گرفت، برای نخستین بار زنان توانستند به عنوان نماینده در مجلس بیست و یکم شورای ملی حضور یابند.
این پژوهش، درصدد است با استفاده از روش توصیفی تحلیلی و بهره گیری از منابع کتابخانه ای و مشروح مذاکرات مجلس، به چگونگی انتخاب و ارزیابی فعالیت زنان نماینده در این مجلس بپردازد. نتیجه بررسی، حاکی از این است که با توجه به دخالت کامل مقامات دولتی در امر انتخابات، زنان راه یافته به مجلس نیز در راستای ساختارهای تعریف شده و سیاست های منطبق با اهداف انقلاب سفید گام بر داشته‌اند.کلید واژگان: مجلس بیست و یکم، زنان، انقلاب سفید، شورای عالی جمعیت زنان، کنگره آزاد زنان و آزاد مردان -
هدف«انقلاب سفید»یا«انقلاب شاه و مردم»نام مجموعه ای از برنامه های اصلاحی اجتماعی و اقتصادی بود که توسط رژیم محمدرضا پهلوی طی دهه های 40 و50شمسی،تحت فشار های فزاینده داخلی و خارجی برای انجام اصلاحات آغاز شد.برنامه ی اصلاحات اساسا شامل اصلاحات ارضی و پنج برنامه ی دیگر بود که در رفراندوم 6 بهمن 1341به تصویب رسید.برنامه ی اصلاحات ارضی بخش عمده و هسته ی انقلاب سفید بود.اجرای اصول شش گانه ی انقلاب و به طور خاص اصلاحات ارضی پیامدهای مختلف سیاسی،اجتماعی و اقتصادی در روستاها و شهرهای ایران برجای گذاشت و حتی عده ای از صاحب نظران این پیامدها را از دلایل اصلی براندازی سلطنت پهلوی می دانند.از جمله مطالعاتی که می تواند در بررسی اثرات مختلف اصلاحات ارضی مورد توجه و مطالعه قرار گیرد جامعه شناسی ادبیات با تاکید بر رمان های اجتماعی شاخصی است که در دوره ی زمانی 1340تا پایان دهه ی 1350شمسی نگارش و چاپ شده اند.جامعه شناسی ادبیات شاخه ای از علم جامعه شناسی است که ساخت و کارکرد اجتماعی ادبیات و رابطه میان جامعه و ادبیات و ساختارها و قوانین حاکم بر آنها را بررسی می کند.هدف از این پژوهش تبیین و تشریح و تحلیل پیامدهای اصلاحات ارضی بر کشاورزان و بازتاب آن در رمان های اجتماعی دهه های 40 و 50 شمسی است.روش تحقیقاین پژوهش از نوع توصیفی-تحلیلی است.روش تحقیق اسنادی-کتابخانه ای است.گردآوری اطلاعات در این پژوهش با استفاده از فیش برداری اسناد و نشریات تخصصی و تحلیل رمان های سیاسی و اجتماعی این دوره با محوریت زندگی کشاورزان است.یافته ها و دستاوردهانتایج پژوهش نشان می دهد که در این دوره نویسندگان در قالب رمان و شخصیت های آن به انتقاد از وضع موجود کشاورزان پرداخته و اصلاحات ارضی را عاملی در بدتر شدن شرایط کار و زندگی در روستاها می دانند.کلید واژگان: جامعه شناسی ادبیات، ساختارگرایی تکوینی، انقلاب سفید، اصلاحات ارضی، رمان اجتماعی“White Revolution” a name for social and economic reforms that Mohammad Reza Pahlavi confirmed in the 1960s and the 1970s was actualized as a result of growing domestic and international pressures. The purpose of these reforms was to keep out of traditional influential class and at once to rely on new groups specially farmers and new middle class. Hence, principles such as “Land Reforms”, “Sharing Workers in Profits of Factories”, and creation of the “Knowledge Corps”, were included in the “White Revolution” Plan. Reforms from above were taken by the regime, while social groups were against it due to an increasing level of tyranny on the one hand and expansion of US influence in Iran on the other. The repression led many intellectuals to criticize groups influenced by the changes brought about by “White Revolution” in the form of poetry and novels. Given this background, the purpose of this research is to study the impacts of "Land Reforms" on farmers in political and social novels during the 1960s and the 1970s, meanwhile using Lucien Goldmann’s theory of Sociology of Literature to reinforcement the scientific aspect of research. This research is descriptive and analytic. The research methodology, in this respect, is library-based. The data collection in this research is based on the scanning of documents and specialized publications and the analysis of political and social novels of this period, focusing on farmers’ lives. The result of research shows that during mentioned period, writers had criticized conditions of farmers in and by novel format and personages, and also they recognized the land reforms as main cause of worsening work and life conditions in rural areas.Keywords: Sociology of Literature, Structural Constructivism, White Revolution, Land Reform, Social novel
-
اصل ششم انقلاب سفید، ایجاد سپاه دانش به منظور اجرای تعلیمات عمومی و اجباری بود. اجرای این طرح در سال 1342ه. ش. آغاز شد. سپاه دانش متشکل از افراد دیپلمه ای بود که خدمت نظام وظیفه را می بایست در روستاهای دور کشور برای تعلیم و مبارزه با بی سوادی سپری کنند. پرسشی که مطرح می شود، این است که رژیم پهلوی از ایجاد سپاه دانش چه اهدافی را دنبال می کرد؟ چنین فرض می شود که از اهداف تشکیل سپاه دانش دستیابی رژیم پهلوی به خواسته های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی در سطح ملی و بین المللی بود. پژوهش حاضر به شیوه کتابخانه ای و تاریخ شفاهی و انجام مصاحبه از معلمین و دانش آموزان سپاه دانش انجام گرفته است. این بررسی نشان داد حکومت پهلوی از تشکیل سپاه دانش درصدد دستیابی به اهداف آشکار و پنهان بود. از جمله اهداف آشکار رژیم می توان به مبارزه با جهل و بی سوادی و گام نهادن در مسیر پیشرفت و ترقی در سطح ملی و بین المللی، رفع بی عدالتی و تبعیض در آموزش و امکان تحصیل رایگان برای تمام اقشار جامعه، جذب و استخدام نیروی کار جوان، ارتقاء سطح فرهنگ و گسترش زبان فارسی در روستاها و انجام امور عمرانی نظیر راه سازی، ایجاد مدرسه، مسجد و حمام عمومی اشاره کرد. از اهداف پنهان اجرای این طرح از نظر سیاست خارجی، تضمین خواسته های آمریکا در زمینه اصلاحات اجتماعی در کشورهای جهان سوم و جلوگیری از نفوذ کمونیسم و سوسیالیسم بود. هم چنین مطرح نمودن ایران به عنوان کشوری مترقی در جامعه جهانی و جلوه دادن محمدرضاشاه به عنوان رهبری مترقی، از دیگر اهداف پنهان حکومت پهلوی بود. سپاهیان دانش در مناطق روستایی به عنوان چشم و گوش شاه عمل می کردند. نفوذ سپاهیان دانش در مناطق روستایی و تغییر بافت اجتماعی و فرهنگی این مناطق، منطبق با منافع حکومت پهلوی هدف پنهان دیگری برای اجرا در جامعه ایران بود.کلید واژگان: حکومت پهلوی، انقلاب سفید، سپاه دانش، اهدافThe sixth principle of the White Revolution was to establish a Corps of Knowledge (in Persian Sepah-e danesh) for the purpose of conducting general and compulsory education. This project was implemented in 1963. The Corps of Knowledge was comprised of individuals holding diploma, who were committed to serve the government in rural areas around the country to educate people and combat illiteracy. The question posed is as follows: What aims did Pahlavi regime pursue with the formation of the Corps of Knowledge? It is supposed that they aimed to achieve their political, social and cultural demands at the national and international level. The present study was conducted using library method, oral history and interviews with teachers and students participating in the Corps of Knowledge. The survey showed that Pahlavi's government aimed to achieve his hidden and obvious goals. One of the obvious objectives of the regime was to combat ignorance and illiteracy, take steps towards national and international progress, eliminate injustice and discrimination in education, provide free education for all classes in society, recruit young workforce, promote culture, spread the Persian Language in the villages and perform constructional activities like school, mosque and public baths. The hidden goals of implementation of this plan, from the point of view of foreign policy, were to respond to the demands of United States in terms of social reforms in Third World countries and to prevent the penetration of communism and socialism. Another objective of the Pahlavi regime was the introduction of Persia as a developed country in the international community and the introduction of Mohammad Reza Shah as an illuminate leader. The Corps of knowledge in the rural areas served as the eyes of the Shah of Persia; Thus the influence of the Corps of knowledge in rural areas and the changes of social and cultural contexts in these areas in line with the interests of the Pahlavi government was a further hidden objective.Keywords: Pahlavi dynasty, White Revolution, Sepah-e danesh, objectives
-
اگرچه مهمترین هدف رفراندوم 6 بهمن 1341، قانونی جلوه دادن اجرای اصلاحات موسوم به انقلاب سفید بود، اما مخالفتها پس از آن هم ادامه یافت. در مقاله حاضر تلاش گردیده بسترهای فرایندی که طی 77 روز نخست سال 1342 (سیاستها و اقدامات امنیتی- انتظامی) با هدف مقابله و پایان دادن به مخالفتهای اسلام گرایان با اصلاحات موسوم به انقلاب سفید شکل گرفت، مطالعه و بررسی شود. مخالفان اسلامگرای حکومت - که خیلی زود آشکار شد از سوی آیت الله خمینی رهبری میشوند - در آستانه سال 1342، مهیای مقابله جدیتری با حکومت شدند. در طول ماه های فروردین، اردیبهشت و خرداد، حکومت پهلوی با ایجاد رعب و وحشت، وعده های بی اساس، شایعه سازی، تلاش برای ایجاد اختلاف میان علما و اسلام گرایان، تهدید پیدا و پنهان مخالفان، افزایش تمهیدات امنیتی- اطلاعاتی و انتظامی، تظاهر به دینداری، تقویت موقعیت روحانیون و وعاظ موافق و غیره، کوشید تا مانع از گسترش مخالفتها شود، اما تمهیدات مزبور نه تنها کارگر نیفتاد، بلکه به دلیل قاطعیت و صراحت آیت الله خمینی در مبارزه با حکومت، روندی رو به افزایش یافت. با فرا رسیدن دهه دوم ماه محرم، بحران سیاسی و اجتماعی چنان نگران کننده شد که حکومت جز برخورد قهرآمیز و سرکوبگرانه با مخالفان، چارهای دیگر پیش روی خود ندید.کلید واژگان: انقلاب سفید، آیت الله خمینی، ساواک، حکومت پهلوی، بحران سیاسی، قیام 15 خردادAlthough the main purpose of the 1962 Referendum was to legalize the reforms called the White Revolution, the opposition continued even after the referendum was held. In the meantime, Islamist opponents of the regime, who were led by Ayatollah Khomeini, from March 1963, were preparing themselves to confront the government more seriously. From March to June 1963, the Pahlavi regime through terror, unfounded promises and rumors tried to sow the seeds of discord among Ulama and Islamists, threatened the opponents, increased the threats by intelligence and law enforcement organizations and police forces and also pretended to be an advocate of religion by supporting the clerics and preachers who supported the regime to prevent the spread of opposition. But it did not succeed, especially, because of the determination and open opposition of Ayatollah Ayatollah Khomeini to the regime and hence oppositions gained momentum. Therefore, in the mid of the month of Muharram, social and political crisis became so threatening that the government had to forcefully suppress the dissidents.Keywords: White Revolution, Ayatollah Khomeini, SAVAK, The Pahlavi regime, political crisis, the uprising of June 3, 1963
-
در ادبیات سیاسی، «دوره فترت»، فاصله زمانی بین انحلال یک مجلس و برآمدن مجلس بعدی را گویند؛ که در تاریخ قانون گذاری ایران از 1285 تا 1342 هجری شمسی، پنج دوره از آن رخ داد. در این مقاله، فاصله زمانی بین انحلال مجلس در اردیبهشت 1340 تا مهر 1342 دوره فترت پنجم قلمداد شده است. از همین روی بررسی نقش اقدامات قانون گذارانه شاه در غیاب مجلس شورای ملی (13421340) و نحوه برآمدن گفتمان اسلام انقلابی طی دوره فترت پنجم، هدف اصلی مقاله حاضر است.
پرسشی که در این رابطه، مطرح می شود، آن است که نشانه های مفصل بندی شده در انقلاب سفید شاه چگونه در غیاب مجلس شورای ملی، مرزهای تفکر دینی حاکم بر جامعه را تهدید کرد؛ به گونه ای که موجب برآمدن گفتمان اسلام انقلابی گردید؟ در پاسخ به این پرسش تلاش می گردد با بررسی تاثیر لوایح شش گانه انقلاب سفید بر جامعه، این فرضیه به آزمون گذاشته شود که اصول شش گانه این انقلاب در غیاب مجلس شورای ملی و رقبای سیاسی هم چون حزب توده و جبهه ملی، مرزهای گفتمان مذهبی حاضر در جامعه را تهدید نمود؛ امری که درنهایت، به سیاسی شدن گفتمان اسلام انقلابی در تقابل با گفتمان سلطانیستی حاکم و تمایل آن برای به دست آوردن قدرت، جهت حفظ خود انجامید.کلید واژگان: دوره فترت، انقلاب سفید، سلطانیسم، گفتمان اسلام انقلابیIn political literature, the recess period is the interval between dissolution of an assembly and rise of the next assembly. In Irans legislation history from 1906 to 1963, five periods of recess happened. In this paper, we call the interval between assembly dissolution within May 1961 to September 1963 as the fifth period of recess. Hence, investigating the role of kings legislative actions in the absence of national legislative council (1961-1963) and the appearance process of revolutionary Islam discourse during fifth recess time, are the main goals of this paper. The question raised in this regard is that how did the articulated signs of Shahs white revolution in the absence of national legislative council threat religious thinking borders in the society such that resulted in the appearance of revolutionary Islam discourse? To answer this question, it is tried, by investigating the influence of six-fold acts of white revolution on society, to test this hypothesis that six-fold principles of this revolution in the absence of the council and political competitors like the Tude Party and National Front threated the religious borders in the society; the issue that finally led to revolutionary Islam discourse against the discourse of governing kingdom and its tendency to obtain power to preserve itself.
Keywords: recess, the White Revolution, women, Shah, Imam Khomeini, Sultanism, the discourse of revolutionary Islam.Keywords: recess, the White Revolution, women, Shah, Imam Khomeini, Sultanism, the discourse of revolutionary Islam -
کیفیت و کمیت مشارکت زنان در رویدادهای سرنوشت ساز تاریخی، از جمله انقلاب ها یکسان نبوده و بنا بر شرایط و موقعیت اجتماعی- فرهنگی جامعه اشکال گوناگونی به خود گرفته است؛ ولی به نوبه خود مقوله جنسیت را به کانون تصمیم گیری ها و منازعات سیاسی وارد کرده است.
انقلاب اسلامی که مهم ترین رخداد موثر بر سرنوشت سیاسی و اجتماعی ملت ایران است نیز از این قاعده مستثنا نیست؛ چراکه فقط پس از گذشت 15 سال از اعطای حق رای به زنان در قالب برنامه اصلاحی انقلاب سفید، محمدرضا پهلوی که به شدت ناخرسندی و اعتراض علما را به بازتعریف نقش های زنانه توسط حکومت برانگیخته بود، مشارکت گسترده زنان آن هم با سیمایی متفاوت از الگوهای پذیرفته شده زن سنتی یا مدرن در مبارزات انقلابی تا آنجا توجه ناظران خارجی را برانگیخت که آن را انقلاب چادرها نامیدند.
با وجود این، چرایی و چگونگی این مشارکت، از جمله عرصه های مغفول مانده در میان علایق نظری و پژوهشی مطالعات انقلاب اسلامی به شمار می رود؛ ازاین رو، این مقاله برآن است تا با تمرکز بر متون رسمی تولیدشده توسط الیت سیاسی و مطبوعاتی ایران در گستره زمانی سال های 1342 تا 1357 و با استفاده از روش تحلیل گفتمان نشان دهد که جنسیت به عنوان یک برساخته گفتمانی چگونه در دو دهه پیش از انقلاب اسلامی در پرتو ظرفیت نظام زبانی و مناسبات قدرت و مقاومت مندرج در آن درون بستری از رخدادهای سیاسی و اجتماعی ساخته شده و مرزهای مالوف و تعیین کننده هویت های زنانه/ مردانه را درنوردید. بدین منظور بستری تاریخی را به تصویر خواهد کشید که درون آن مدلول زنانه/ مردانه به تدریج از جایگاه چندین هزارساله خود بیرون آمده و در پیوند با دال های کانونی گفتارهای رقیب حاضر در متن منازعه سیاسی شامل گفتار رسمی حکومت، روحانیت سنتی و نواندیشی دینی و انقلابی، معنا و ساختاری تازه یافته است.
کلید واژگان: گفتمان، جنسیت، انقلاب اسلامی، انقلاب سفیدThe quality and quantity of women’s participation in decisive and historic events, such as the revolutions, has not been identical. It has taken different forms depending upon the social and cultural conditions and situations. At the same time, women’s participation has brought gender type into the political conflicts and decision-making process.The Islamic Revolution, that is the most important event determining the political and social fate of the Iranian nation, is no exception to this rule. This is because only 15 years after granting women the right to vote in the context of the reformation plan of White Revolution, Mohammad Reza Pahlavi experie nced the ire and objection of the Ulema upon redefinition of the women’s roles by his government. Massive participation of the women in revolutionary developments with an imagequite different from the commonly accepted traditional or modern model of women in Iran attracted the attention of the foreign observers so that they termed it the“revolution of chadors”. The whys and wherefores behind contribution of women in revolutionarydevelopments are among the less attended areas in the theoretical and research studies on history of the Islamic Revolution. Therefore, this paper intends to show how gender, as a discourse construction, has managed to emerge high within two decades before the victory of Islamic Revolution in the light of linguistic capacities, power concepts and implied resistance, amidst political and social incidents and the usual determining frontiers of man/woman identity factors. To do this based on a discourse analysis method, this paper has focused on official documents produced by political elite and Iranian press in between the years 1963-1978. To that end, wewill picture a historical platform in which the signified man/woman emerges gradually from thousands of years old status to find a new meaning and structure in connection with central signifiers of current rivals’ discourse amidst political clashes including official discourse of the government, traditional clericalism, religious and revolutionary intellectualism.Keywords: discourse, gender, Islamic Revolution, White Revolution -
به دنبال کودتای 28 مرداد 1332 که آمریکایی ها صاحب موقعیت فوق العاده ای در ایران شدند، کمونیست ها تبلیغات گسترده ای را علیه رژیم پهلوی آغاز کردند. دولتمردان آمریکا با نگرانی از این گونه تبلیغات در سطح جهان بر آن شدند تا برای جلوگیری از انقلاب سرخ و مبارزه با نفوذ شوروی، مجموعه اصلاحات لیبرالی به ویژه در چارچوب اصلاحات ارضی را در کشورهای تحت نفوذ سیاست های غرب آغاز کنند. آنان در این راستا از به قدرت رسیدن دکتر علی امینی که قبلا وفاداری خود را به سیاست های آمریکا نشان داده بود، به عنوان نخست وزیر ایران حمایت کردند. امینی در بهار 1340 با حمایت کندی رئیس جمهور دموکرات آمریکا موفق به تشکیل دولت در ایران شد. انجام اصلاحات ارضی و نیز ایجاد فضای سیاسی مطلوب نظر آمریکا دو ماموریت بزرگ کابینه ی امینی بود. قدرت یابی بیش از حد امینی که با انحلال مجالس شورای ملی و سنا خود را نشان داده بود محمدرضا پهلوی را نگران از تبدیل شدن امینی به رقیبی برای سلطنت خود کرد. عدم همکاری نیروهای سیاسی منتقد حکومت همچون جبهه ی ملی نیز بر میزان مخالفت ها با دولت امینی افزود و در این شرایط شاه ایران با سفر به واشنگتن خواهان به دست گیری رهبری اصلاحات مورد نظر آمریکا شد. همکاری شاه و کندی که تحت عنوان انقلاب سفید در تاریخ ایران مطرح شد، نقطه پایان دولت امینی بود.
کلید واژگان: انقلاب سفید، علی امینی، آمریکا، محمدرضا پهلوی، اصلاحات ارضی -
مواضع مراجع تقلید شیعه در مواجهه با روند نوسازی در دوران پهلوی دومهدف این مقاله پاسخ دادن به پرسش های زیر است: مواضع فقهای شیعه در خصوص جهت گیری ها و پیامدهای الگوی نوسازی در ایران در دهه 40 و 50 شمسی چگونه بوده است؟ آنان عمدتا چه بخشی از الگوی نوسازی را مورد انتقاد قرار می دادند؟ و این مواضع بر چه مبانی فکری استوار بود؟ به این منظور با بررسی و تحلیل محتوای اعلامیه ها، بیانیه ها و مواضع مراجع تقلید در سالهای مذکور سه موضوع مهم مورد توجه قرار گرفته و تلاش شده است تا نحوه و ابعاد مواجهه فقها و دلایل موضع گیری آنان در خصوص آن موضوعات تبیین شود. ...
کلید واژگان: نوسازی، مراجع تقلید شیعه، ایران، پهلوی دوم، انجمنهای ایالتی ولایتی، انقلاب سفید، اصلاحات ارضی
- نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شده‌اند.
- کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شده‌است. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
- در صورتی که می‌خواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.
©2000-2025 magiran.com All Rights Reserved.