جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه
تکرار جستجوی کلیدواژه محنه در نشریات گروه علوم انسانی
محنه
در نشریات گروه تاریخ
تکرار جستجوی کلیدواژه محنه در مقالات مجلات علمی
-
پژوهشنامه تاریخ تمدن اسلامی، سال پنجاه و چهارم شماره 1 (پیاپی 112، بهار و تابستان 1400)، صص 117 -135یکی از مهمترین رویدادهای عقیدتی جهان اسلام در اوایل دوره سلجوقیان، ماجرای محنه اشعری است که در سال445ق در نیشابور اتفاق افتاد و در پی آن علمای اشعری از وعظ و تدریس منع شدند و تحت تعقیب قرار گرفتند. نخبگان اشعری برای مقابله با این اتهامات نخست به اقدامات سیاسی - نظامی روی آوردند، اما به موازات آن به دفاع قلمی پرداختند و علمایی چون ابوالقاسم قشیری و ابوبکر بیهقی رساله هایی تالیف کردند. در این پژوهش، با روش توصیفی- تحلیلی ضمن بررسی علل حادثه محنه و مقتضیات زمانی و مکانی آن، دفاعیه های مذکور و ساختار حاکم بر آنها تحلیل و تبیین شده است. بنابر یافته های این پژوهش، رجال اشعری در دفاعیه های خود می کوشیدند با بهره برداری از محنه در جهت تثبیت اندیشه اشعری به عنوان اندیشه اصولی اهل سنت و معیار راست کیشی گام بردارند و ضمن تشریح آراء اشعری با تعمیم این عقیده به تمام اهل سنت، حمایت جامعه و علمای سنی را کسب و از سویی، با معرفی عاملان محنه به عنوان دشمنان اهل سنت، از فشارها و تعقیبات سیاسی جلوگیری کنند.کلید واژگان: محنه، اشعری، دفاعیه، قشیری، بیهقیThe Mihna (ordeal) of Ashʿarites was a historical event in the city of Nishapur during the Seljuk era by the year 1053 AD. As a result, all the Ash'ari religious authorities were banned from preaching and teaching, and they were kept under strict surveillance. At the first step, Al-Ash'ari elites were adopting political actions to deal with the accusations; then they wrote defense statements by scholars like Abū Bakr Al-Bayhaqī and Abū al-Qāsim al-Qushayrī. This article studies the reasons and circumstances of this event and analyses the structure of the defense statements. The result shows that in this situation, Ashʿarites managed to establish the Ashʿari theology as the principal theological school of Sunnism, introducing the Mihna responsible as Sunnism enemies to redeem from political pressures and prosecution.Keywords: Mihna, Ashʿari theology, Qushayrī, Bayhaqī
-
مجادلات کلامی در سده های دوم و سوم هجری چنان بالا گرفت که انسجام فکری جامعه اسلامی را تهدید نمود. یکی از عمده ترین موضوعهایی که در این روزگار، مسلمانان را _ در رد و قبول _ دو بخش نمود، مساله خلق قرآن بود. منازعات و مجادلاتی که بر سر این موضوع درگرفت، سرانجام منجر به دخالت دستگاه خلافت و اتخاذ سیاست محنه از سوی مامون گردید. این سیاست بی سابقه و بی نظیر در تاریخ اسلام - که او چهار ماه پیش از مرگش به اجرای آن فرمان داد - از سوی جانشینانش، معتصم و واثق پی گرفته شد و قریب به شانزده سال اساس کار دستگاه خلافت در رویایی با اهل حدیث قرار گرفت.
این اقدام بی سابقه مامون، توجه بسیاری از پژوهشگران حوزه تمدن و فرهنگ اسلامی را به خود جلب نموده، و موجب پدید آمدن آرا و فرضیه های گوناگون پیرامون این حادثه شده است. این مقاله می کوشد تا در تبیین انگیزه های مامون از اتخاذ سیاست محنه، ابتدا سه فرضیه: 1- متاثر بودن خلیفه از معتزله؛ 2- تاثیرپذیری او از تشیع؛ 3- اقتدارگرایی خلیفه در برابر اهل حدیث، را مورد سنجش و ارزیابی قرار دهد و سپس با تضعیف دو مفروض نخست، به تقویت فرضیه سوم روی آورد تا در پرتو بررسی داده های تاریخی، نتایج منقحی را به دست دهد.
کلید واژگان: اهل حدیث، تشیع، خلق قرآن، مامون، محنه، معتزلهTheological disputes in the 7nd and 8rd centuries increased tension within the Islamic society causing intellectual harmony. The question of creation (khalq) of the Quran became a controversial topic among Muslims. Eventually, the intensity of theological disputes reached such a degree that Ma‘mun, the Abbasied caliph, interfered and declared a policy of mihna. This unique policy declared four months before Ma‘mun’s death was continued by his successors Mu‘tasim and Wathiq (ahl-i hadith) for 16 years. The policy of mihna has fascinated historians leading to a number of hypothesis and views. This article examines three explanations on Ma‘mun's motivation in introducing this policy: 1. Being affected the caliphate by Mutazili;2. Being affected the caliphate by Shia.3. Showing caliphate’s power against hadith group. -
بررسی تاریخ جریان های فکری نقش مهمی در شناخت تحولات سیاسی و اجتماعی تاریخ اسلام ایفاء می کند. معتزله یکی از مهمترین گرایش های فکری قرون اولیه اسلامی هستند که ویژگی برجسته ایشان عقل گرایی آنها بود. ایشان که نقش به سزایی در باروری اندیشه اسلامی بازی کردند در بخشی از عصر عباسیان یعنی دوران خلافت مامون، معتصم و واثق به عنوان ایدئولوژی حاکم بر مخالفان خود که عمدتآ فقها و محدثان اهل سنت بودند سخت گیری آغاز کرده و با ابزار قدرت، سعی در اشاعه تفکر خود نمودند که واکنش هایی در پی داشت. دوره مورد بحث که به «محنه» معروف گشت موضوع بررسی مقاله حاضر است.
کلید واژگان: عباسیان، مامون، معتصم، واثق، معتزله، محنه، اهل حدیث، فقهاThe study of the history of various schools of thought plays an important role in coming into grasps with social and polictical developments in Islamic history. The Mutazilah school, with its prominent feature of rationalism, was one of the most important trends of thought in early Islamic centuries. The mutazilites who played a major role in advancing Islamic thought became the dominant ideological force in part of the Abbasid period during Mamun and Mutasim's rules. At their peak of power, they adopted a strict policy against their opponents, mainly the Sunni jurists and hadith relators who reacted negatively to the pressures, and tried to spread their line of thought through means of power at their disposal. This period, known as "Mihnah", or "Hardship", is the subject of study of this investigative article.
نکته
- نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شده‌اند.
- کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شده‌است. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
- در صورتی که می‌خواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.
©2000-2025 magiran.com All Rights Reserved.