به جمع مشترکان مگیران بپیوندید!

تنها با پرداخت 70 هزارتومان حق اشتراک سالانه به متن مقالات دسترسی داشته باشید و 100 مقاله را بدون هزینه دیگری دریافت کنید.

برای پرداخت حق اشتراک اگر عضو هستید وارد شوید در غیر این صورت حساب کاربری جدید ایجاد کنید

عضویت
جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه

صوفیه

در نشریات گروه ادبیات و زبان ها
تکرار جستجوی کلیدواژه صوفیه در نشریات گروه علوم انسانی
  • محمد بهزاد*، عبدالواحد بامری

    هدف از پژوهش حاضر، بررسی ظرفیت تقریب اهل سنت طریقتی شبه قاره هند درجهت افزایش قدرت نرم انقلاب اسلامی است که با تمرکز بر پاکستان و اعتقاد به محبت اهل بیت(علیهم السلام) صورت گرفته است. شیوه پژوهشی کار علاوه بر مطالعات کتابخانه ای، مصاحبه عمیق با 11 نفر از صاحب نظران ایرانی و پاکستانی و مطالعات کتابخانه ای و میدانی درجهت غنی سازی جستار حاضر بوده است. یافته ها حاکی از آن است که «محبت اهل بیت(علیهم السلام)» نزد طریقت های چهارگانه چشتیه، سهروردیه، قادریه و نقشبندیه، به خصوص بریلویه که جامع جمیع فرق صوفیه پاکستان است، دارای اهمیت فراوان است. اصرار بر رسانیدن سلسله خرقه به اهل بیت(علیهم السلام)، احترام فراوان به سادات، نقل قول و تمجیدها از ایمه معصومین(علیهم السلام)، جواز زیارت و توسل و استغاثه و شفاعت آنان ازجمله بروندادهای این اعتقاد به مثابه ظرفیت اعتقادی درجهت گسترش دایره عملکردی و گفتمانی انقلاب اسلامی است. براین اساس دستگاه های متولی، با فهم درست از این عمق راهبردی گفتمانی، فرصتی برای ارتقای جایگاه منطقه ای ایران و نیز تعالی و تامین متقابل منافع دو همسایه مسلمان می یابند.

    کلید واژگان: انقلاب اسلامی، پاکستان، صوفیه، محبت اهل بیت(علیهم السلام)
    Mohamad Behzad *, Abdolvahed Bameri

    The purpose of this study is to investigate the capacity of the mystical Sunnis of the Indian subcontinent to increase the soft power of the Islamic Revolution, which is done by focusing on Pakistan and believing in the love of the Ahl al-Bayt (PBUH). Has been with 11 Iranian and Pakistani elites. Library and field studies have been used to enrich this research. The findings of this research indicate that the "love of the Ahl al-Bayt (as)" of mystical sects is of great importance. Great respect for Sadat, narration of many hadiths from the infallible Imams (PBUH), pilgrimage, appeal, supplication and intercession are among the doctrinal capacities of the discourse of the Islamic Revolution.

    Introduction

    Ayatollah Khamenei's "look to the east" strategy, especially in the second step statement, stems from his familiarity with Eastern culture and his deep knowledge of Islamic history and civilization in the Indian subcontinent. Keywords such as “soft power” and “soft warfare” and their cultural, political and economic resources have become more important as military options for each other diminish. Joseph Nye (then Dean of the John F. Kennedy School of Public Studies and Harvard University) sees the use of potential and actual doctrinal and cultural capacities as influential, deeper, and longer lasting.
    The question is, given the growth of "takfiri" movements in the West Asian region and the many religious and cultural similarities between Iran and Pakistan, can a strong link be established between Shiites and Sunnis? The main purpose of this study is to identify the opportunities for the Islamic Republic of Iran to develop the soft power of the Islamic Revolution. In this way, the prevention and treatment of devastating religious and cultural challenges will occur in the region, especially in the Indian subcontinent.

    Research methodology

    The type of research is analytical and applied and in terms of method is descriptive-comparative. In order to understand the religious similarities between Iranian Shiites and Sufi Sunnis in Pakistan, the method of collection, library and field has been used. Also, the method of elitism or in-depth interviews with 11 experts have been used. Finally, from the obtained results, solutions to increase the soft power of the Islamic Revolution have been presented.

    Discussion

    The hallmark of Islam propagated by Iranians in the Indian subcontinent is mysticism and Sufism. Mystical Islam spread through the Persian language. There are many similar and common beliefs between Sunni and Shiite Sufis. Expressing love for the infallible Imams, especially Imam Ali (as), is a proof of this similarity. All Pakistani Sufi sects, including the four main sects, have spread to the subcontinent through the Iranians. That is, he was either the founder of the Iranian sector it spread through the Iranians. (Taheri, 1389, 29) Summary of all the teachings of sects is now known as "Barelvis".

    Conclusion

    The culture of the Indian subcontinent and Pakistan is a continuation of Islamic Iranian civilization. The atmosphere is Sufi. The mystical atmosphere is intertwined with the love of the Ahl al-Bayt (as). The discourse of "love of the Ahl al-Bayt (as)" among the Sunni sects of Pakistan and the Shiites is one of the similarities between the Muslims of the two countries. The superiority of Ali PBUH and the acceptance of his esoteric caliphate and the great respect for Sadat are other discourse similarities between the two. This ideological and cultural capacity can be used to develop the soft power of the Islamic Republic and to counter the soft war of the enemies.

    Keywords: Islamic Revolution, Pakistan, Sufism, love of Ahl al-Bayt (PBUH)
  • غلامعلی ایزدی*
    کرامات همواره به صوفیان بازشناخته می شود و برجسته ترین توانایی مشایخ صوفیه به شمار می آید. بحث کرامت از مباحث آغازین تصوف است و بخش عمده ای از آثار صوفیان به نقل کرامات اولیا اختصاص یافته است. برپایه قرآن، انبیا در برابر منکران به انجام اعمالی فراتر از توان بشر دست می زدند تا تاییدی بر قول و فعلشان باشد. برخی صوفیان کرامت را دال بر حقانیت ولایت خود می دانند؛ اما برخی نیز به انکار آن برخاسته اند و کرامت را موجب رکود در مسیر ترقی و کمال می دانند. کرامت در رمانس های ایرانی نیز دیده می شود و از مصداق های توانایی قهرمان رمانس است. ریشه این اشتراک را باید در فرهنگ برآمده از اسطوره جست وجو کرد. نگارنده در این پژوهش می کوشد تا این مشترکات را با هم بسنجد و از این رهگذار، کرامت را خارج از داستان های صوفیان واکاود؛ همچنین تلاش می شود با توجه به دو رمانس ابومسلم نامه و حمزه نامه (رمانس هایی با رویکرد مذهبی)، کراماتی که به قهرمان رمانس نسبت داده شده است، مشخص شود و این فرضیه بررسی شود که «فر» یا همان نیروی معنوی که در اندیشه های ایران باستان مطرح بوده، ممکن است سرچشمه اندیشه کرامت باشد. اصل باور در همه این داستان ها محوریت دارد. بر این اساس، رمانس، به ویژه رمانس مذهبی، می کوشد تا عنصر مهم اعتقاد را در میان مردم عامه رواج دهد؛ یعنی همان هدفی را دنبال کند که تصوف اسلامی از بیان سرگذشت اولیا دارد.
    کلید واژگان: کرامت، فر، خرق عادت، صوفیه، رمانس
    Gholamali Izadi *
    Keramat (Dignity) is always renowned for the Sufis and is considered as the most prominent ability of the Sufi elderly. Dignity topic is one of the beginning topics of Sufism and a major part of Sufism literature is narrating Dignity of Sufi elders. According to Quran, prophets do acts that are impossible for mankind in facing of opponents to be an approval of their speech and acts. Some of Sufis consider Dignity as a reason to rightfulness of their leadership. But, some others denied it and consider it as a reason of downfall in the way to advancement and perfection. However, Dignity is seen in Iranian romances and is an example of the capabilities of the hero of the romance. The root of it should be sought in the culture derived from myth. In this research, the author is going to analyze these commonalities together, and according to it, explore the Dignity out of Sufian stories and separate Dignities of story heroes from other in two romances that have religious attitude, Abumoslenameh and Hamzehnameh, and come to the conclusion that ‘Far’ (God Chosen), that is the spiritual power said in ancient thoughts, is the source of Dignity thought. The belief in all these stories is central. According to this, romance, especially religious romance, tries to promote the important element of belief; meaning that it will try to follow the purpose that Islamic mysticism got from telling elders stories.
    Keywords: Dignity, god chosen, extraordinary, Sufi, Romance‎
  • میلاد جعفرپور *
    مقاله حاضر برای نخستین بار در ایران، به معرفی حماسه های دینی سه گانه ادب ترکی پرداخته است و از این میان، تکیه گفتار به معرفی ترجمه فارسی حماسه منثور بطال نامه و برخی از مهم ترین ویژگی های آن معطوف شده است. بر این اساس، ابتدا به اصالت و آبشخور عربی این حماسه و حضور پررنگ پهلوان تازی تبار آن در ادب ترکی اشاره شده است و پس از توصیف صلتیخ نامه و دانش مندنامه، هویت تاریخی و شخصیت محوری حماسه بطال نامه، یعنی جعفربن حسین ملقب به سید بطال غازی معرفی شده است و در پایان، به ارتباط او با صوفیه، عیاران و حضورش در حماسه فارسی مسیب نامه اشاره شده است.
    کلید واژگان: صلتیخ نامه، دانش مندنامه، بطال نامه، سید بطال، صوفیه، عیاران، مسیب نامه
    Milad Jafarpour*
    For the first time in Iran this article introduces a trilogy of religious epic in Turkish literature, the emphasis being upon the introduction of the Persian translation of the prose epic Battal Nameh and some of its most important characteristics. Based on this background first the authenticity and the Arabic fountainhead of this epic is verified, second the distinct presence of its hero, Arab in origin in Turkish literature is referred to, next full account of Saltikh Nameh, and Daneshmand Nameh is given, and the historical identity of the protagonist of Battal Nameh epic, that is Ja’far Ebn Hossein, titled Seyyed Battal Ghazi is introduced and in the end his connection with Sufism, Ayyars or rogues and his presence in Mosayeb Nameh, Persian epic is pointed out.
    Keywords: Saltikh Nameh, Daneshmand Nameh, Battal Nameh, Seyyed Battal, Sufism, Rogues, Mosayeb Nameh
  • نسرین موسی وند *، حکیمه دبیران
    موضوع مرگ و زندگی از دیرباز تا کنون یکی از دغدغه های اساسی ذهن بشر بوده و بستر مناسبی برای محققان ادیان و مذاهب گوناگون و عرفا فراهم آورده است. متون منثور خلاق صوفیه که در گروه نثرهای ذوقی و تغزلی جای میگیرند با مرگ و زندگی برخوردی ذوقی، فعال و هنرمندانه دارند. در این متون به دلیل غلبه حال صوفیانه و عمق تجربه های عرفانی، غالبا با عوامل هنری مختلفی چون صورخیال، عاطفه، چندلایگی معنا، موسیقی کلام، نگارش خودکار، شطح پردازی، رمز، وجود فضای هرمنوتیکی و جنبه های بلاغی زبان روبرو هستیم که بیانگر بکارگیری امکانات زبانی و فرازبانی نویسنده برای ایجاد ظرفیت قابل قبولی در زبان جهت بیان معانی والای عرفانی است. از منظر آنان بین زندگی و مرگ با وجود درک حضور حق تعالی تفاوتی وجود ندارد و مرگ پلی است که دوست را به دوست میرساند
    کلید واژگان: زندگی، مرگ، صوفیه، خلاق، جمال شناسی، ابوسعید ابوالخیر، شیخ احمد غزالی، عین القضات همدانی
  • روح الله هادی*، زهرا پارساپور، آزاده مولایی

    سفر از سنتهای دیرینه در اندیشه صوفیانه است. با نگاهی به پیشینه این سنت در منابع اسلامی، در می یابیم که صوفیه برای سفرهای خود اهداف و کارکردهای خاصی قایل بودند که می توان بر مبنای آن سفرهای آنها را دسته بندی و تعریف نمود. در این مقاله با بررسی منابع اصلی صوفیه از قرن اول تا قرن نهم این اهداف و کارکردها را در دو بخش بیرونی و درونی استخراج نموده و به بررسی آدابی، ماجراها و حکایاتی پرداخته ایم  که در کتب تصوف متناسب با هر یک از این انواع روایت شده است. نتیجه این پژوهش نشان می دهد که در طول این نه قرن سفرهای صوفیه از حیث کمیت ، کیفیت ، اهداف و کارکردها یکسان نبوده است. تلاش نمودیم صوفیان مسافر را در هر قرن معرفی و اهداف آنها را نشان دهیم و از اتفاقات خاص این سفرها که صوفیان بدان اشارت کرده اند ، یاد کنیم . روش ما در این پژوهش روش کتابخانه ای بوده است و با توجه به یافته های پژوهش می توان گفت که سیر آفاق در مقایسه با سیر انفس از اهمیت ثانویه برخوردار بوده و هدف اصلی از سیر آفاق نیز شناخت و تزکیه نفس یا سیر در آن بوده است.

    کلید واژگان: صوفیه، سفر، سیرآفاق، سیر انفس، صوفیان مسافر

    Travel is a long-standing tradition in Sufi thought. Looking at the background of this tradition in Islamic sources, we find that the Sufis had specific goals and functions for their travels, based on which their travels can be categorized and defined. In this article, by examining the main sources of Sufism from the first to the ninth century, we have extracted these goals and functions in both external and internal parts, and we have studied the etiquettes, stories and anecdotes that have been narrated in Sufi books appropriate to each of these types. Is. The results of this study show that during these nine centuries the travels of Sofia have not been the same in terms of quantity, quality, goals and functions. We tried to introduce the traveling Sufis in each century and their goals, and to mention the special events of these journeys that the Sufis have referred to. Our method in this research has been the library method and according to the research findings, it can be said that the journey of the horizon is of secondary importance compared to the journey of the soul and the main purpose of the journey of the horizon has been to know and cultivate the soul or garlic in it.

    Keywords: Sofia, travel, Sufis
  • لقمان محمودپور
    «علت و معلول» و «اسباب و مسببات» از مباحث اعتقادی و کلامی صوفیه است. استنباط کلی از موضوع تاکنون این بوده که صوفیه علیت را انکار می کنند و تنها حق تعالی را موثر و فاعل حقیقی می دانند. هدف این مقاله بررسی این موضوع و تبیین چگونگی اعتقاد صوفیه به آن است. این موضوع در متون مختلف صوفیه اعم از فارسی و عربی، نثر و نظم و نیز در کتب کلامی مرتبط با موضوع مورد مطالعه قرار گرفته و آنچه که مورد اعتقاد عموم صوفیه بوده از آن ها استخراج و استنباط شده است. نتیجه آنکه در اعتقاد صوفیه «علت و معلول» چیزی است غیر از «اسباب و مسببات». کل جهان و پدیده های آن معلول یک علت است و آن «فعل خداوند» است که بی علت است و غیر از این علت و معلولی در جهان وجود ندارد. آنچه در این جهان وجود دارد و اصطلاحا «علت و معلول» نامیده می شود صوفیه آن را «اسباب و مسببات» و در اصطلاح خود «عالم حکمت» نامیده و به آن معتقد بوده اند و علت و معلول به این معنی را انکار نکرده اند. در اعتقاد صوفیه اسباب و مسببات بر اساس سنت های الهی عمل می کنند. آن ها می گویند خداوند قادر است بدون اسباب هم مسببات را پدید بیاورد که به آن «عالم قدرت» گفته اند.
    کلید واژگان: صوفیه، علت و معلول، اسباب و مسببات، علم کلام، اشاعره و معتزله
  • مهدی حیدری*، علیرضا حاجیان نژاد
    جهاد از عرصه هایی است که صوفیان نخستین در آن حضور پررنگی داشته اند. به سبب گسترش فتوحات اسلامی و جنگ های متعدد با کفار در قرن های نخستین هجری، بسیاری از صوفیان با سکونت در رباط های مرزی در جنگ برضد کفار مشارکت می کردند که دراین میان نام های حسن بصری، سفیان ثوری، ابراهیم ادهم، شقیق بلخی، حاتم اصم، عبدالله بن مبارک، محمدبن کرام و پیروان فرقه کرامیه درخور توجه است. اگرچه گاهی حضور در این خانقاه های مرزی با تن پروری همراه می شد و نیات صوفیان را به انگیزه های منفعت طلبانه آلوده می کرد، بسیاری از این مجاهدان با روزی خوردن از دسترنج خود می زیستند و در این جنگ ها نیز به شهادت رسیده اند. از آغاز تدوین کتاب درمیان متصوفه، صوفیان بسیاری به مسئله جهاد پرداخته اند و در آثار خود بحثی مشبع دراین باره مطرح کرده اند که می توان از کلاباذی، ترمذی، نفری، سراج، مکی، خرگوشی و سلمی یاد کرد. در این مقاله با استفاده از روش کتابخانه ای و رجوع به منابع اصلی و نزدیک به سرچشمه های عرفان، کیفیت مشارکت صوفیان در جهاد و مسئله جهاد در کتاب های متصوفه بررسی شده است.
    کلید واژگان: صوفیه، عرفان، جهاد، غزوه، جنگ، سیاست، رباط
    Mehdi Heidari *
    The early mystics were actively involved in Jihads wherein they strove for social and political activism and alsofought the enemies of God. Because of the Islamic conquests and wars against the infidels in the early centuries AD, many Sufis lived in conventson the borders and participated in the war against enemies. Among them the names of Hassan Basri, SufyanSauri, Ibrahim Adham, ShaghighBalkhi, Hatam Assam, Abdullah IbnMubarak, Mohammed ibn Karram and the followers of the Karramiyeh are noteworthy. Also,when Sufis began to write books, many of them concentrated on the issue of Jihad; among these writes we can refer toKolabazi, Tirmazi, Neffari, Sarraj, Makki, Khargushi and Sollam .This article is a library based research and draws on the major primary sources on Mysticism. It aims to study the quality of the presence of the Sufis in Jihads, and the issue of Jihad in books by the Sufis.
    Keywords: Sufis, Mysticism, Jihad, Ghazwa, Politics, Convent
  • صدیقه ایفایی، خلیل حدیدی، علی دهقان
    علی بن عثمان هجویری از زعما و بزرگان تاریخ ادبیات عرفانی صوفیه است که با تاسی به معارف قرآن و فرهنگ نبوی و با استغراق در سخنان صوفیان صافی ضمیر موفق به تالیف کشف المحجوب شده است. هجویری به سبب تاثر از شرایط زمانی، مکانی و جایگاه مذاهب کلامی، به ویژه غلبه اشعریت، مواضعی پرلغزش و پرتشتت در باب مذهب تشیع برگزیده و گزارشگر گزاره هایی عقل ستیز و باورسوز درباره این مذهب بوده است. این پژوهش درصدد نقد آرای هجویری در باب مذهب تشیع از طریق بررسی کلی روش ها و رویکردهای عرفانی- کلامی مولف در قالب نقد محتوایی با نگرش درون دینی و با سنجش نگره هایی چون تناقض های درونی، مخالفت با قرآن، سنت و تاریخ، گزینش و حذف، پذیرش و رد متعصبانه در تحلیل کلی سامان یافته است. نگارندگان به این نتیجه رسیده اند که هجویری به شیوه پیچیده پیشوایان خود، صحیح و ناصحیح را آمیخته و دچار مغالطه در باب مذهب تشیع بوده است.
    کلید واژگان: صوفیه، تشیع، کشف المحجوب، ابوالحسن هجویری، لغزش ها
    Khalil Hadidi, Ali Dehgan
    Ali bin Usman Hujwiri is well-known for his role in the mystic literature of Sufiyya who achieved writing Kashf-ul Mahjoub based on his knowledge of Quran and Prophet’s life and through a deep study of great Sufis. Due to the time and place of his life, and under the influence of the dominant Kalam schools, specially Ash’ariyyah, Hujwiri has had a very misled and contradictory understanding of shia and has conveyed anti- rationale and unreasonable statements about shiism. This study aims to review Hujwiri’s ideas on Shia through a general survey of mystical and Kalami approaches. To do this, the content will be with an intra-religious attitude and by evaluating factors analyzed like internal contradictions, contrasting Quran, tradition, and history, selection, and elimination, fanatical acceptance, or denial are parts of this systematic analysis. The authors came to the conclusion that Hujwiri, like his predecessors, had mixed right with wrong in a sophisticated way, and had a distraught attitude towards Shia.
    Keywords: Sufism, Shia, Kashf-ul Mahjoub, Abolhassan Hujwiri, Distraught
  • میثم احمدی *، یوسف کرمی
    تاویل و تفسیر اصول و آداب شریعت از رسوم نهانگرایان و صوفیان به شمار می آید. این رسم و سنت در برخی از موارد زمینه تکفیر و تبعید و زجر و قتل این جماعت را به دست قشری نگران معنی سوز و متشرعان ظاهرپرست فراهم آورده است تا جایی که بنابر بعضی از اقوال کشته شدن منصور حلاج بیشتر به دلیل تغییر و تبدیل یکی از این اصول و ارکان عبادی یعنی حج بیت الله است. اهل تصوف در باب این سفر عبادی نظرات گوناگون، ساختار شکنانه و خلاف عادتی دارند. کوشیده ایم تا در این مختصر برخی از آن عقاید و اندیشه ها را در این زمینه بررسی نماییم.
    کلید واژگان: حج البیت، صوفیه، سفر
    Meysam Ahmadi *, Yusof Karami
    The interpretation of the principles and rules of the Sharia is considered to be the secret of the secrecy and the Sufis.
    This custom has, in some cases, provided a basis for the excommunication, exile, and murder of the congregation by the prominent corruptors and the makers of Appearanceses, to the point where, according to some sources, Mansour Hallaj was killed more because of the change and conversion of one of these principles and Arkan Ebadi means Hajj Baitullah. The Sufism on this journey is widespread, deceptive, and unusual. We have tried to examine some of these ideas and ideas in this regard.
    Keywords: Hajj Baitullah, sofia, trip
  • مجید فرحانی زاده *، عباس محمدیان
    غیرت از اصطلاحات مهم عرفانی است که ملازم مفاهیمی چون محبت و عشق بوده و عبارت از کراهت مشارکت غیر در حق محبوب و محب و محبت است. این پژوهش پس از بیان دیدگاه قرآن و روایات، به واکاوی ریشه ها و بررسی سخنان عارفان در خصوص مفهوم غیرت و جنبه های مختلف آن در آثار برجسته عرفانی پرداخته است. هدف این پژوهش که با روش توصیفی- تحلیلی انجام شده، زمینه سازی برای فهم و درک درست تر مفهوم غیرت در متون صوفیه و بازتاب آن در اشعار عرفانی است. این بررسی ضمن تحلیل مفهوم غیرت از منظر ارتباط خداوند با عالم به نحو عام ونیز با بنده به نحو خاص؛ و همچنین تحلیل ارتباط صفت غیرت با عشق، نشان می دهد که کلام برخی از عارفان از شائبه غیرت کونی مبرا بوده و منبعث از ژرفای معرفت الهی و توحیدی است.
    کلید واژگان: غیرت، عشق، عرفان، محب، محبوب، محبت، معرفت، صوفیه
    Majid Farhani Zadeh *, Abbas Mohammadian
    Jealousy (zeal) is one important mystic expression which needs the concepts such as affection and love and is termed as Abomination of the other’s participation for beloved and lover and affection. This research has paid to exploration of roots and studying mystics words regarding the jealously (zeal) concept and its different aspects in mystics showpiece works after expressing Quaran perspective and narratives. The aim of this research which is done by descriptive- analytic method is to make a ground in order to more correctly understand zeal concept in sofia texts and its reflection in mystics poets. While analyzing zeal concept from the perspective of God relationship with the universe in general as well as relative to the God relations hi and worshipper specially also analyzing relationship the jealously (zeal) with love, this study shows that words of some mystics is free of Suspicion of being and humanity and arose from depth of divine and monotheism wisdom .
    Keywords: Zeal, Love, Mystics, Lover, Beloved, Affection, Mystics, Sofia
  • محمدیوسف نیری*، مریم الهیزاده

    صوفیه همانند سایر آموزه هایشان که مبتنی بر وجود جهانی ورای جهان ظاهر است، برای دین نیز ظاهر و باطن قایل اند. از دید آنان ظاهر دین بدون باطن آن(معرفت شهودی) تنها پوسته ای بی ارزش است که صاحبش را به مقصد و مقصود نمی رساند. در کلام دینی ایشان همواره ظاهر و باطن، اصول و احکام و نظر و عمل به هم آمیخته است. آنها معنای حقیقی دین را یقین شهودی و خدمت به خلق می دانند و مخصوصا بر این جنبه ی دوم(خلق) بیشتر تاکید می کنند. در این نوشتار برآنیم که چهره ی حقیقی دین و دین داری را در نخستین متون نثر صوفیه نشان دهیم. برای انجام این پژوهش بر اقوال و آثار فارسی پنج تن از بزرگ ترین عارفان قرون دوم تا پنجم هجری تکیه داشته ایم: بایزید بسطامی، ابوالحسن خرقانی، ابوسعید ابوالخیر، امام محمد غزالی و عین القضات همدانی.

    کلید واژگان: صوفیه، دین، ظاهر و باطن، وحدت ادیان، تسامح و تساهل
    Mohammad Yousef Nayyeri *, Maryam Elahizadeh

    As with their other doctrines which are based on another world beyond this tangible one, the Sufis think of religion as having an inner nature in addition to its outward appearance. In their opinion, the outward appearance of the religion, cut off from its inner nature, is a framework with no value in itself and can lead its believers neither to their destination nor to their goals. In their religious discourse, inner nature and appearance, principles and commandments, and theory and practice are blended together. They conceive the true meaning of the religion as revelatory certitude and serving people and put more emphasis on the latter, i.e. serving people. The writers, throughout this essay, are seeking to discover the true manifestation of religion. In conducting this research, the researchers have relied mainly on quotations and works of the greatest Muslim Mystics of 2nd to 5th centuries (AH) – Bayazid Bastami, Abul-Hassan Kharaqani, Abū Saʿīd Abi’l-Khayr, Imam Mohammad Ghazālī and Ayn-al-qożāt Hamadānī.

    Keywords: Sufism, Religion, appearance, inner nature, unity of religions, compromise, concession
  • مهدی عابدی جزینی*
    قیاس ادبیات فارسی با ادبیات عربی، قیاس دو ادبیات مشابه و همانند یکدیگر است. با این تفاوت که تاثیر ادبیات فارسی در شعر عربی در مقایسه با تاثیر شعر عربی در شعر فارسی، اندک تر است. تاثیر پذیری شاعر مورد بررسی ما، حسین مجیب المصری از شعر پارسی در دو مظهر جلوه گر است: یکی نمادگرایی و دوم دنبال کردن مسیر شاعران فارسی در روش ادبی آنان.
    این مقاله برش کوتاهی از جریانات داد و ستد فرهنگی میان ادبیات عربی و فارسی در شعر مجیب المصری به عنوان ادیبی زبردست در عرصه ادبیات تطبیقی، با تکیه بر مساله تاثیر و تاثر در پرتو روابط فرهنگی است.
    در این مقاله برخی مظاهر تاثیر فرهنگ و ادبیات فارسی در شعر مجیب المصری نمایان گردید و روشن گردید که این تاثیر تا حدی پا را فراتر از قالب های شکلی می گذارد و باعث تغییر درون مایه اشعار او می شود. مصری روی کرد شاعران پارسی در شعر عرفانی نمادگرایانه را پی می گیرد، اما در صدد بیان خطورات ذهنی خویش است و از مظاهر تاثیرپذیری او توصیف زلف محبوب و تشبیه قد رعنای او به درخت سرو است. این شاعر در بسیاری موارد به اضطرار و نه از روی اختیار، درون مایه را از شعر فارسی وام ستانی می کند، بدون اینکه به عملکرد خود پی برده باشد.
    کلید واژگان: شعر فارسی، حسین مجیب المصری، صوفیه، نمادگرایی
    Mehdi Abedi Jazini*
    The comparison of Arabic literature and Persian literature is the comparison between two similar literatures though the impact of Persian literature on Arabic literature is more profound. Hossein Mojib Almesri, the poet under discussion in this paper has been influenced by Persian literature specifically in two areas: symbolism and poetic forms. This paper is an attempt to discuss cultural interaction between Arabic and Persian literature in the poetry of Hossein Mojib Almesri as a prominent contemporary literary man. The paper highlights the representation of this cultural give and take which results in change in poetic themes. Mesri follows Persian mystical symbolism while he tries to depict his own mental images, too by describing the beloved's long hair and tall, upright figure. The poet sometimes borrows Persian motifs and themes unconsciously, and unaware of its effect.
    Keywords: Persian literature, Hossein Mojib Almesri, mysticism, symbolism
  • احمد رضایی، بهاءالدین اسکندری

    خواب یا رویا از جمله مقولاتی است که از دیرباز ذهن انسان را به خود مشغول داشته است؛بشر همواره کوشش کرده به طرق گوناگون به دنیای راز آلود خواب و حوادثی که در خواب برای وی روی می دهد وارد شود و به ویژگیهای این جهان نامکشوف پی ببرد؛عالمان حوزه های مختلف دانش بشری نیز در طول قرون و اعصار بدین موضوع توجه کرده اند،عرفا و صوفیه،الاهیون،روانشناسان و روانکاوان،زیست شناسان و... هریک به گونه ای و از زاویه ای به بررسی این موضوع پرداخته اند.به نظر می رسد دستمایه همه آنان یکسان بوده وآن عبارت است از خواب و رویایی که کسی دیده یا نقل شده است؛ اینان بررسی و تحلیل خواب ورویا را راهی برای ورود به روان و جهان ذهن و اندیشه و یا جهان ماورا و آن سوی مرزهای حس وتجربه می دانند.در متون صوفیه و متصوفه نیز همانطور که اشارت رفت،خواب از جمله موضوعاتی است که همواره مورد توجه بوده و آنان علاوه بر بحث درباره نفس خواب ، رویا،حلم،واقعه و... به بیان خوابهای خویش ودیگران نیز پرداخته اند و در برخی آثار خویش فصل یا بابی را به این موضوع اختصاص داده اند.به نظر می رسد بررسی و تحلیل خواب در این گونه آثار راهی است به جهان ذهن و اندیشه آنان و شاید بتوان از این راه به گوشه ای از اشتغالات ذهنی و دغدغه های روحی آنان راه یافت.از این روی در پژوهش حاضر ضمن توجه به معانی لغوی و اصطلاحی خواب،خواب از دیدگاه صوفیه،خواب از منظر علمی،نظریات پیرامون خواب و... به بررسی ،طبقه بندی و تحلیل خوابهای رساله قشیریه به عنوان یکی از متون اصلی صوفیه پرداخته ایم و نود خوابی را که در این متن آمده با توجه به کیفیت روایت،خواب بین و محتوای خواب بدین گونه دسته بندی و تحلیل کرده ایم: 1) دیدن خدا را در خواب 2) دیدن پیامبر را در خواب3) دیگر صوفیان را در خواب دیدن3-1)خوابهای که خواب بین یا راوی مشخص و معلومی دارند.3-2) خوابهای که خواب بین یا راوی مشخص و معلومی ندارند 5) دین ابلیس را در خواب.6) سایر خوابها.

    کلید واژگان: خواب، صوفیه، رساله قشیریه، تحلیل
  • حسن شامیان*، مهدی محقق

    آنچه این مقاله در راستای آن میکوشد تشریح رابطه ی تصوف و خردورزی است، ظاهرا صوفیه جدالی همیشگی با جریانهای فکری مبتنی بر خردگرایی داشته اند و این موضوعی آشکار در متون نظم و نثر صوفیه به شمار میآید، اما ریشه های این تضاد و نیز بررسی تفاوتهایی که در آرای صوفیه در مواجهه با تعقل به چشم میخورد از نکاتی است که قابل کنکاش و جالب توجه میباشد؛این تعارضات را در دو محور کلی میتوان پی گرفت ابتدا سیر تحول فکری این جریان در دوران خود در طی قرون متمادی و سپس تفاوتهای عمیق که مابین خواص صوفیه و عوام این گروه وجود داشته، به گونهای که شیوه و طرز نگرش این دو گروه در خردستیزی اگرچه در ظاهر شبیه هم ولی در محتوا و درونمایه تفاوتی آشکار دارد

    کلید واژگان: صوفیه، عقل و استدالل، خردستیزی، وحدت وجود، فلسفه ی اشراق
  • علی اصغر باباصفری، سید حامد موسوی
    صوفیان و اسماعیلیان، دو خیزش اجتماعی در تاریخ ایران و اسلام، ویژگی فکری مشترکی دارند و آن نگرش تاویلی و درک باطنی آن هاست. با نگاهی به تاویلات این دو گروه، می توان هم در عرصه نظر و هم در عرصه روش به تفاوت هایی دست یافت. در حوزه نظر، بنیان های اندیشه اسماعیلیه مبتنی بر درک عقلی است، درحالی که، بینش صوفیان و عارفان بر درک شهودی استوار است. همچنین، اسماعیلیه تاویلاتشان براساس تعلیم امام است، اما تاویلات صوفیه مبتنی بر تجربه شخصی و درک لحظه ای است.
    در حوزه روش تاویل، نگرش صوفیه به جهان پیرامون براساس دل و نگرش شهودی است. بنابراین، به نظر می رسد تاویلات آنان متغیر است؛ زیرا دل حالات متعددی را تجربه می کند؛ درحالی که اسماعیلیه، مانند صوفیه، به جهان هستی نمی نگرند تا تاویلی بسته به حالات خویش عرضه کنند. همچنین، اسماعیلیه، با پیش فرض های خاص خود، دست به تاویل متن می زنند. ازاین رو، تاویلات آنان به دانش هرمنوتیک نزدیک می شود؛ این درحالی است که صوفیه، در جریان تاویل، علایق خود را دخالت نمی دهد، بلکه منتظر وقت می ماند. ازطرفی، تاویلات صوفیه مبتنی بر درک زبان شناسانه است، درحالی که اسماعیلیه چون براساس دانش هرمنوتیک به متن می نگرند، تاویلاتشان زبان شناسانه نیست.
    کلید واژگان: صوفیه، اسماعیلیه، تاویل، لفظ، معنی
    Aliasghar Baba Safari, Seyyed Hamed Mousavi
    Sufis and Ismailians are two social upheavals which share a common feature in thought that is interpretive attitude and profound inward understanding. Considering the interpretations of these two groups one can find discrepancies in both arenas of theory and practice.in theory, the fundamentals of thought of Ismailiya are based on rational understanding whereas the perspicacity of sufis and mystics is based on conceptual understanding. More over, ismailians believe that their interpretations are based on imam s teaching while sufis interpretations are based on personal experience and immediate underatanding. In practice, Sufism view towards the world is based on heart and conceptual attitude. So it seems that their interpretations are in a state of flux, because heart experiences different states. Ismailiya, though, does not look at the cosmos, as sufis do, in a way which gives a narrow interpretation to its states. Besides, ismailiya interprets the text with its own specific presuppositions. So their interpretations approach hermeneutics while Sufism does not involve its personal interests in the process of interpretation but waits for the time. On the one hand. Sufism interpretations are based on linguistic understanding. On the other hand, as ismailiya looks at text employinghermeneutics, its interpretation is not linguistics.
    Keywords: Sufism, ismailiya, interpretation, word, meaning
  • سوسن جبری
    موضوع این پژوهش بررسی نقش حکایت پردازی در پدید آمدن، شکل گیری، تکامل و گسترش اندیشه صوفیانه از قرن پنجم تا هفتم هجری است. بررسی این موضوع، با کشف المحجوب یکی از قدیم ترین متون فارسی که حکایات صوفیه در آن مشاهده می شود، آغاز گردیده و سپس در اسرارالتوحید، طبقات الصوفیه، کشف الاسرار و تذکره الاولیاء، این بررسی ها دنبال شده است. بر اساس یافته های این پژوهش در روند ظهور، رشد و کمال اندیشه صوفیانه، حکایت پردازی ابتدا سبب هستی بخشی زبانی به ادراکات شهودی، مفهوم سازی و طبقه بندی مفاهیم می شود و از آن پس ابزار انتقال اندیشه، جذب اندیشه های هم خوان، انتشار دانستگی ها، خلق تحول، شکل دهنده ی نظام اندیشه و در نهایت پاسدار اندیشه صوفیه، در قالب حکایت می گردد.
    کلید واژگان: اسرارالتوحید، تذکره الاولیا، جهان بینی صوفیانه، حکایت، روایت، صوفیه، طبقات الصوفیه، کشف الاسرار، کشف المحجوب
    S. Jabri
    This study is an attempt to analyze the role of anecdote in formation, evolution and spreading the mystic viewpoints from the 5th to 7th century. The analysis of this subject started with Kashfolmajoob, one of the oldest mystic texts, in which the Persian mystic anecdote is observed; it was also followed in Asraroltohid, TabaqatolSofiaya, KashfolAsrar, TazakorolOliya. Based on the findings of this study, narrativization in the growth and nurturing of the mystic viewpoints first leads to linguistic ontology of intuitive perception, concept formation, and categorizing of concepts, and then it becomes an instrument in transferring the viewpoints, attracting homogeneous views, spreading knowledge, creating changes, disciplining the views, and finally it becomes the guardian of the mystic viewpoints in the form of anecdote.
  • فرانک جهانگرد
    ابوالفوارس، شاه بن شجاع کرمانی (درگذشته 288ه.ق) شاهزاده ای است که از دنیا روی گرداند و به تصوف روی آورد. او خود را در طریقت به ابوحفص حداد (درگذشته 264ه.ق) منسوب کرده و ابوعثمان حیری (درگذشته 298ه.ق)، از بزرگان متصوفه، از شاگردان وی بوده است.
    کتاب او، مرآهالحکماء، در گذر زمان از بین رفته؛ اما در لابه لای کتاب های صوفیان، خصوصا تذکره ها، پاره ای از سخنان او به صورت پراکنده آمده است. بررسی و ریشه یابی این سخنان نشان می دهد که اغلب آنها برگرفته از طبقات الصوفیه سلمی است و با توجه به گرایش سلمی به ملامتیه، شاه شجاع نیز ملامتی خوانده شده است.
    در این مقاله سخنان شاه بن شجاع از منابع معتبر جمع آوری و طبقه بندی و تحلیل و ریشه های اندیشه ملامتی او نشان داده شده است.
    کلید واژگان: شاه بن شجاع، صوفیان کرمان، مرآهالحکماء، ملامتیه، صوفیه
    F. Jahangard
    Shah-ibn-e Shoja’e Kermani (d. 288 A.H.) followed Abu Hafs-e Haddad (d. 264 A.H.) in Sufism. Shah’s work, Merat-ol-Hokama, was lost but we can find his words in other books. In this research, using reliable and creditable references, Shah’s words have been collected, classified and analyzed in order to clarify his view points.
  • بهادر جاویدانه *
    دیدگاه صوفیه نسبت به ابلیس، یکی از بحث انگیزترین و در عین حال جذاب ترین مقولاتی است که در امهات متون آنان انعکاس یافته است. از یک طرف با آرایی کاملا متشرعانه مواجهیم که در رد شیطان و لعن او از درگاه الاهی، بی هیچ شک و شبهه ای سخن رانده اند و از دیگر سو برخی از نام داران عالم تصوف در دفاع از ابلیس و یا حداقل اعتذار او از عدم سجود بر آدم(ع) ، با تاویلات خود نهایت سعیشان را بکار گرفته اند و حتی او را مظهر عشق و فتوت برشمرده اند. این مقاله به مطالعه نظرات مختلف بزرگان صوفیه در خصوص ابلیس با تاکید بر مبانی فکری نام دارانی چون حلاج، احمد غزالی، عین القضات همدانی، فریدالدین عطار نیشابوری و مولانا جلال الدین محمد بلخی می پردازد.
    کلید واژگان: صوفیه، ابلیس، شیطان، حلاج، احمد غزالی، عین القضات همدانی، عطار، مولانا
    Bahador Javdaneh *
    Sufis’s view with regard to Eblis is one of most controversial and at the same time the most engaging subjects that is reflected in their most important texts. On one hand, one is faced with radical beliefs speaking of rejection of devil and his condemnation from the God’s providence and on the other hand some of the key figures in the sufi world with their various interpretations in defence of Eblis or at least regarding his refusal to obey Adam, made their best to regard him as manifestation of love and bravery.
    This article is concerned with the study of the views of the great sufi figures regarding Eblis with emphasis on the ideological foundations of such renowned characters as Hallaj, Ahmad Ghazali, Ayn al-Qudat Hamedani, Attar Neishabouri, and Moulana Jalal al-Din Mohammad Balkhi.
    Keywords: Sufis, Eblis, Satan, Hallaj, Ahmad Ghazali, Ayn al Qudat Hamedani, Attar, Moulana
  • عباس ماهیار، عفت کهوند

    آنچه بخشی از تاریخ اسلام را دربرمی گیرد، تصوف و اندیشه های صوفیانه است. این مقوله که قدمتی بس طوالنی دارد، از تعالیم قرآن و سیره ی پیامبر و اصحاب او و اقوال ایمه و اولیای دین سرچشمه می گیرد. اگرچه پیدایش تصوف مربوط به سده های نخستین هجری است، اما رواج و گسترش آن در دوره های بعد صورت گرفته است. قرن سوم صوفیان برجسته ای را در خود پرورده است که دیدگاه های هریک در به وجود آمدن مکاتب و بنیادهای فکری قرون بعد موثر بوده است. ابومحمد سهل بن عبدالله تستری از علمای صوفیه در طبقه ی ثانیه و از مشایخ بزرگ قرن سوم هجری است. شالودهی طریقت وی بر ریاضت و مجاهدت نفس استوار بود. او توبه را در هر لحظه واجب می دانست. وی صاحب آرا و اقوال فراوانی در زمینهی تصوف است

    کلید واژگان: اشارت، صحبت، صوفیه، کرامت، نفس، ورع
نکته
  • نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شده‌اند.
  • کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شده‌است. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
  • در صورتی که می‌خواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.
درخواست پشتیبانی - گزارش اشکال