جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه « Sociology Of Religion » در نشریات گروه « علوم اجتماعی »
تکرار جستجوی کلیدواژه « Sociology Of Religion » در نشریات گروه « علوم انسانی »-
رویکرد ماکس وبر به عنوان یک جامعه شناس در دسته رویکردهای خرد جامعه شناسی طبقه بندی شده و تببین او از پدیده های مختلف هم تبیینی عینی است. توجه به فرد و تبیین بر اساس در نظر گرفتن موقعیت فرد در جامعه، حتی در مسئله سیر تطور دین در جامعه نیز خود را نشان داده است. این مقاله که با هدف فهم انتقادات به دست آمده از دیدگاه شهید مطهری بر نظرات ماکس وبر در خصوص مسئله سیر تطور دین و به روش اکتشافی، توصیفی و انتقادی نگاشته شده است، به این ملاحظات دست یافته که دین پدیده ای با خاستگاه الحادی، بشری یا اجتماعی نیست تا در اثر تغییر و تحولات شرایط و زمان، نیاز به تطور و همسانی با شرایط داشته باشد. جامع بودن و تطابق دین با واقع، دو عنصر اساسی برای عدم احتیاج دین به تغییرات ماهوی است. همچنین ماهیت دین در گذر تاریخ تغییر نکرده تا دین نیاز به تکمیل داشته باشد. عناصر همه ادیان الهی، یکسان است و تغییری در این عناصر شکل نگرفته تا گمان تغییر، تحول و تطور در دین ایجاد شود. دیدگاه قرآن در خصوص سیر تطور دین، دیدگاهی یکپارچه است. یعنی این دین از بدو خلقت اولین انسان تا آخرین مخلوق توسط خداوند متعال با هدف ایجاد تضمین سعادت زندگی دنیوی و اخروی با انسان و جامعه انسانی همراه شده و چون هدف یکسان است، دین نیز جامع این هدف از ابتدا تاکنون بوده است.کلید واژگان: جامعه, جامعه شناسی دین, دین, سیر تطور دین, ماکس وبر, مرتضی مطهری}Max Weber's approach as a sociologist is classified in the category of sociological micro-approaches, and his explanation of various phenomena is an objective co-explanation. Paying attention to the individual and explaining based on considering the position of the individual in the society has shown itself even in his opinion about the development of religion in the society. This article is written with the aim of understanding the criticisms obtained from the point of view of Morteza Motahari about Max Weber's views on the issue of the development of religion. It is written in an exploratory, descriptive and critical method, has reached this finding that religion is not a phenomenon with the origin in atheism, humanism or society, so that due to the changes and transformations of conditions and time, it needs to evolve and conform to the conditions. Comprehensiveness and compatibility of religion with reality are two basic elements for religion that prove it doesn't confront substantive changes. Also, the nature of religion has not changed in the course of history so that religion needs to be completed. The elements of all divine religions are the same, and no change has been made in these elements, so as to create the suspicion of change, transformation and evolution in religion. The Qur'an's point of view regarding the development of religion is an integrated point of view. That is, from the beginning of the creation of the first man to the last creature, this religion has been accompanied by Allah almighty with the aim of ensuring the happiness of the this world and the afterlife world with man and human society, and since the goal is the same, religion has also been comprehensive of this goal from the beginning until now.Keywords: Evolution Of Religion, Max Weber, Morteza Motahari, Religion, Society, Sociology Of Religion}
-
در چند دهه اخیر، جامعه ایران شاهد شکل گیری و رشد گروه های معنویت گرا بوده است. با توجه به اختلاف عقیدتی و رفتاری آشکاری که اکثر این گروه ها با فرهنگ سنتی جامعه دارند، فراوان شدن آن ها مسایلی را برای جامعه رقم زده است. حفظ نظم اجتماعی در مواجهه با این واقعیت مبتنی بر شناخت علمی و بی طرفانه آن است. جهانی شدن و وجود شباهت بین معنویت ها و عرفان های نوظهور در ایران با تحولات دینی در دیگر نقاط جهان، پژوهشگران را ملزم می کند تا شناسایی تحولات دینی را از چشم اندازی جهانی پی گیری کنند. یک بعد این شناسایی، شناخت روندهای کلان اجتماعی و عوامل تسهیل کننده ای است که بستر مناسب را برای ظهور این تحولات در جهان و ایران فراهم می کنند. مساله این پژوهش، تبیین جامعه شناختی رشد گروه های نوپدید دینی از منظری جهانی و با هدف ارزیابی مواجهه رایج با آن است. در این پژوهش، با استفاده از تحلیل و استنتاج منطقی از پژوهش ها و یافته های پراکنده حوزه تخصصی جامعه شناسی دین، تبیین های مرتبط دسته بندی و تشریح می شوند. این تبیین ها در این جا به سیزده دسته تقسیم شده اند و در پایان و بر مبنای ماهیت تحولات و روندهای استنباط شده از تبیین ها، درباره مواجهه رایج و مواجهه مناسب با گروه های معنویت گرا اظهار نظر شده است.کلید واژگان: گروه های نوپدید دینی, جامعه شناسی دین, تحولات دینی, مواجهه با گروه های نو پدید دینی}In recent decades, Iranian society has experienced the formation and growth of new spiritual groups. Given the obvious differences that most of these groups have with the traditional culture of the society and the official institution of religion, their proliferation has created problems for the society in general. Maintaining social order in the face of this social reality is based on recognizing it scientifically. Globalization and the similarity between new spirituality in Iran and religious transformation in other parts of the world lead researchers to pursue the identification of religious transformation from a global perspective. One dimension of this identification is the recognition of macro-social trends and facilitating factors that provide a suitable basis for the emergence of these developments in the world, including Iran. Accordingly, the aim of this research paper is providing a sociological explanation of the growth of new religious groups from a global perspective and evaluating the current encounter with it. Here, using logical analysis and inference from research and findings in the field of sociology of religion, the relevant explanations are categorized and explained, and, then, some suggestions are made about the common and appropriate encounter with spiritual groups.Keywords: Sociology of Religion, religious changes, encounter with new religious groups}
-
جامعه شناسان از دیرباز، «دین» را به عنوان عامل مهم تامین و حفظ به هم پیوستگی اجتماعی جوامع محسوب نموده و استدلال هایی را در معقول سازی این رابطه مطرح کرده اند. در مقابل، برخی نظریه پردازان متاخر سکولاریزاسیون در علوم اجتماعی این استدلال را مطرح نموده اند که امروزه یکی از مهم ترین پیامدهای مدرنیزاسیون و توسعه یافتگی بر حیات دینی جوامع آن بوده که پیوند دین و به هم پیوستگی اجتماعی را به شدت تضعیف نموده است تا جایی که به هم پیوستگی اجتماعی، دیگر وابستگی چندانی به دین و دینداری اعضای جامعه ندارد. در تحقیق حاضر، ابتدا استدلال های این دو دیدگاه نظری رقیب در جامعه شناسی به دو فرضیه ی متفاوت درخصوص چگونگی ارتباط دین با به هم پیوستگی اجتماعی ترجمه گردید. سپس، تلاش گردید با واحد تحلیل قرار دادن «استان» و استفاده از داده های جمعی نیمه ی دوم دهه ی 1390، اعتبار این فرضیات با روش تطبیقی درون کشوری در ایران مورد آزمون تجربی قرار گیرند. نتایج این آزمون از یک سو، حمایتی تجربی برای فرضیه ی سنتی در جامعه شناسی فراهم آورد مبنی بر آن که دین تقویت کننده ی به هم پیوستگی اجتماعی است. از سویی دیگر، یافته های تحقیق حمایتی تجربی برای پیش بینی نظریه پردازان سکولاریزاسیون فراهم نیاورد و فرضیه ی آن ها توسط شواهد تجربی برآمده از استان های ایران ابطال گردید. در مجموع، یافته های مربوط به آزمون تجربی فرضیات این تحقیق در ایران با روش تطبیقی درون کشوری و تحلیل بین استانی نشان داد که دین عامل مهمی در تقویت به هم پیوستگی اجتماعی است؛ حتی هنگامی که اثرات توسعه یافتگی کنترل و حذف شوند.
کلید واژگان: دین, به هم پیوستگی اجتماعی, توسعه ی اقتصادی-اجتماعی, جامعه شناسی دین, استان های ایران}Sociologists have long regarded "religion" as an important factor in providing and maintaining the social cohesion of societies, and had proposed arguments for rationalization of this relationship. In contrast, some recent theorists of secularization in the social sciences have argued that one of the most important consequences of modernization and development on the religious life of the societies today is that it has sharply weakened the link between religion and social cohesion to the extent that social cohesion is no longer dependent on the religion and religiosity of the community members. In the present study, the arguments of these two competing theoretical views in sociology were first translated into two conflicting hypotheses about how religion is related to social cohesion. Then, an attempt was made to experimentally test the validity of these hypotheses using an inter-country comparative method in Iran by analyzing the "province" and using the collective data of the second half of the 2021s. The results of this test, on the one hand, provided empirical support for the traditional hypothesis in sociology claiming that religion reinforces social cohesion. On the other hand, the research findings did not provide any empirical support for predicting the empirical secularization theories. Overall, the findings of the empirical test of the hypotheses of this study in Iran, using an inter-country comparative method and an inter-provincial analysis, showed that religion is an important factor in strengthening the social cohesion even when the effects of development are controlled and eliminated
Keywords: Religion, Social cohesion, Socio-economic development, Sociology of religion, Provinces of Iran} -
این مقاله مستخرج از طرح پژوهشی تحولات نوپدید دینی و معنوی در دنیای معاصر است که در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در حال انجام است.مطالعه تحولات دینی در ایران معاصر، بدون توجه به تحولات جدید دینی در جهان ناقص خواهد ماند. در این مقاله، مهم ترین ویژگی های تحولات دینی در دنیای کنونی با تاکید بر دین ها و معنویت های جدید و از چشم اندازی جهانی بررسی شده است تا شناسایی مسیر اصلی این تغییرات جهانی آسان گردد؛ مسیری که خواه ناخواه تاثیرات خود را بر روندهای داخلی نیز خواهد گذاشت. در این جا، با استفاده از روش فراتحلیل، یعنی تحلیل و استنتاج منطقی از یافته ها و دانش گردآمده در قلمرو دانش جامعه شناسی دین- منابع خارجی و داخلی- ویژگی تحولات نوپدید دینی و روند احتمالی آن ها شناسایی می شود. بخشی از این ویژگی ها عبارت هستند از تکثیر گروه هایی که غیرجزم اندیش و به میزان زیادی، نامنظم و ساختارنایافته هستند، تجربه شخصی به عنوان معیار ادعاهای مربوط به حقیقت، تصور دین به عنوان یک نظام خود-بازنگری ، اصل رستگاری یا رهایی بدون واسطه گری، عضویت چندگانه، و هدف رهاسازی انسان، یا از طریق خودشناسی که شامل ادراک خود به عنوان بخشی از خود جهانی (کلی) است و یا از طریق خود-دگرسازی از راه دگرگون سازی جهان، چنانچه در معنویت های متعهد وجود دارد.
کلید واژگان: دین و معنویت جدید, تغییر دینی, جامعه شناسی دین, تحلیل و استنتاج منطقی}It is an imperfect inquiry to study religious changes in contemporary Iran without considering new religious movements in the world. In this essay, the most important characteristics of religious developments in contemporary world are studied from a global perspective in order to recognize the main trend of these changes. Here, using the method of logical analysis of and inference from knowledge gathered in the realm of sociology of religion, the characteristics of new religious movements and their possible trends are identified. Some of these characteristics include: the proliferation of movements that are undogmatic, unregulated and unstructured, personal experience as the measure of truth claims, the notion of religion as a self-revising system, the principle of salvation without intermediaries, multiple membership, and the goal of liberating humanity, either through self-knowledge, which includes understanding the self as part of the universal Self, or through self-transformation through transformation of the world, as in engaged spirituality.
Keywords: new religion, spirituality, religious development, sociology of religion, logical analysis, inference} -
فراوان شدن گروه های نوپدید دینی و معنوی یکی از جلوه های عمومی تحولات دینی در دنیای معاصر است. اندیشمندان اجتماعی از نیمه دوم سده بیستم، تا کنون راه های مختلفی را برای مطالعه این تحولات پیموده اند. بررسی چرایی و چگونگی شکل گرفتن این گروه ها و پیوستن جوانان به این گروه ها از مهم ترین عرصه های پژوهش در این موضوع بوده است که در این جا تحت عنوان تغییرآیین مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته است. روش مورداستفاده، تحلیل و استنتاج منطقی از پژوهش ها و یافته های مربوط به قلمرو جامعه شناسی دین و حوزه های مرتبط است. هر چند، هنوز یک مدل یا نظریه مورد قبول عموم که به طور کامل ساز و کار تغییرآیین جوانان و پیوستن ایشان به جنبش های دینی جدید را توضیح دهد وجود ندارد، مدل ها و گونه های تغییرآیین که در این جا مطرح می شوند می توانند خطوط اصلی و گرایش های اکثری را در مورد واقعیت فرایند تغییرآیین ترسیم کرده، پیش بینی و برنامه ریزی فرهنگی را مستند نمایند.
کلید واژگان: گروه نوپدید دینی و معنوی, جامعه شناسی دین, تحلیل و استنتاج منطقی, مدل تغییرآیین, گونه تغییرآیین}The proliferation of new religious groups is one of the general manifestations of religious developments in the contemporary world. From the second half of the 20th century, social thinkers have suggested various ways to study these developments. Examining why and how these groups were formed, and the young joined these groups, has been one of the most important areas of research in this field. Here, this area of research has been studied under the heading of conversion. Our methodology was logical inferential analysis and inference, we examined the research findings in the field of sociology of religion and related fields. Although there is no universally accepted model or theory that fully explains the mechanism of conversion among the youth, the models and types of conversion that are presented here can trace the main lines and major tendencies about the process of conversion and help to plan and predict the future.
Keywords: new religious, spiritual group, Sociology of Religion, logical analysis, inference, model of conversion, type of conversion} -
این مقاله «مفصل و مصور»، روایتی جامعه شناختی از بازتاب «جهان کرونایی شده» از 2020 میلادی تاکنون در/ بر «زیست-جهان های دینی از قم تا رم» است. این روایت که مبانی تیوریک و تحلیلی آن منظر «جامعه شناسی دین و انسان شناسی دین» است و از حیث منابع داده ها نیز مستند به گزارش های رسانه ای ملی و جهانی و چندزبانی فرهنگی (انگلیسی، عربی و فارسی) است. در این روایت تلاش شده تا هم رخدادهای رخ داده در «زیست جهان های دینی ابراهیمی» (یهودیت، مسیحیت و اسلام) و هم «زیست جهان های دینی آسیایی» (هندوییزم، بودیزم و زرتشتی) و هم مسایل اجتماعی چالشی محتمل الوقوع برای این زیست جهان های دینی از منظر جامعه شناسی دین و انسان شناسی دین توصیف و تفسیر شوند؛ و هم اینکه خود تصاویر به عنوان راویان اجتماعی با مخاطب این مقاله درباره رخدادهای رخ داده جهان کرونایی شده و زیست جهان های دینی از قم تا رم حرف بزنند.
این مقاله به عنوان یک تجربه زیسته پژوهشی، احتمالا شروع خوبی است برای اصحاب جامعه شناسی دین و انسان شناسی دین در ایران، تا این نوع ژانر روایتگری ترکیبی (جامعه شناختی و انسان شناختی دینی و ژورنالیزم سایبری دین) را نیز برای توصیف و تفسیر و تبیین رخدادهای اجتماعی مرتبط با زیست جهان دینی، هم در هر چهار تراز «محلی، ملی، منطقه ای و جهانی» و هم در تراز «بیناادیانی» آزمون کنند.کلید واژگان: جهان کرونایی شده, زیست جهان های دینی, جامعه شناسی دین, انسان شناسی دین و ژورنالیزم سایبری دین}This “Detailed and Illustrated” article is a sociological narrative of the reflections of the “Coronized World” on religious lifeworlds “from Qom to Rome” since the beginning of 2020. Theoretical and analytical basis of this narrative are derived from the perspective of “Sociology of Religion and Anthropology of Religion” and its sources of data are based on national and global media and cultural multilingual (i.e. English, Arabic, Persian) reports.
In this narrative, an attempt is made to describe and interpret what happened in the “Lifeworlds of Abrahamic Religions” (Judaism, Christianity, and Islam) and the “Lifeworlds of Asian religions” (Hinduism, Buddhism, and Zoroastrianism) and the probable social challenges that are likely to arise in these lifeworlds from the perspective of sociology of religion and anthropology of religion. Religious biographies should be described and interpreted from the perspective of the sociology of religion and the anthropology of religion. Moreover the illustrations themselves, as social narrators, speak to the audience on recently occurred events in a coronized world and religious lifeworlds from Qom to Rome.
This detailed illustrated article, as a lived experience, is probably a good start for fellow sociologists and anthropologists of religion in Iran to put this genre of combined narrative (sociology and anthropology of religion and religion digital journalism) to test in order to describe, interpret and explain social events related to the religious lifeworld at four levels (i.e. local, national, regional, and global) and also at inter-religious level.Keywords: Coronized World, Religious Worlds, Social Impacts Assessment, Sociology of Religion, Anthropology of Religion, Cyber Journalism Religion} -
دو پارادایم حاکم بر جامعه شناسی دین از اواخر قرن بیستم آتش مناقشه ای داغ را برافروختند که محور آن ها، چگونگی ارتباط پلورالیسم مذهبی و مشارکت دینی بود. از یک سو، پارادایم سکولاریزاسیون استدلال کرد که قدرت و اقتدار یک دین در جامعه، در انحصاری بودن آن است و پلورالیسم مذهبی موجب فرسایش ایمان مذهبی افراد می شود و تاثیراتی سکولارکننده دارد. از سوی دیگر، پارادایم اقتصاد/ بازار دین استدلال کرد که تنوع و رقابت آزاد میان مذاهب مختلف در یک جامعه، نه تنها به سکولاریزاسیون منجر نمی شود، بلکه به افزایش مشارکت و بسیج مذهبی می انجامد. این استدلال ها برای آزمون تجربی در تحقیقات اجتماعی به دو فرضیه متضاد و مانعه الجمع منجر شد: 1. پلورالیسم مذهبی ارتباط منفی با مشارکت دینی دارد (پارادایم سکولاریزاسیون)، 2. پلورالیسم مذهبی ارتباط مثبتی با مشارکت دینی دارد (پارادایم اقتصاد/ بازار دین). با وجود این، مجموعه عظیمی از پژوهش های جامعه شناختی نتایج متعارضی به دنبال دارد. برخی یافته های تجربی از فرضیه پارادایم سکولاریزاسیون حمایت کرده و دلالت بر رد فرضیه پارادایم اقتصاد/ بازار دین داشته است. برخی دیگر، از فرضیه پارادایم اقتصاد/ بازار دین حمایت کرده اند و دلالت بر رد فرضیه پارادایم سکولاریزاسیون داشته اند. براین اساس مسئله ای کلی برای مقاله حاضر شکل گرفت، مبنی بر اینکه چرا الگوی رایج در علوم اجتماعی به طور عام و جامعه شناسی به طور خاص آن است که پژوهش های تجربی متعدد در یک موضوع واحد، نتایج متعارضی به دنبال دارند. برای پاسخ به پرسش مزبور و حل این مسئله، از استدلال های مندرج در دیدگاه رئالیسم انتقادی استفاده شد.کلید واژگان: آزمون فیصله بخش, پلورالیسم مذهبی, جامعه شناسی دین, رئالیسم انتقادی, مشارکت دینی}The two dominant paradigm on sociology of religion since the late 20th century sparked a hot and heated controversy around the relationship between religious pluralism and religious participation. On the one hand, the secularization paradigm argued that the power and authority of a religion in society is in its monopoly; and religious pluralism causes the erosion of religious faith, and has a secular effect. On the other hand, the economic / market of religion’s paradigm argued that the diversity and free competition among different religions in a society not only does not lead to secularization, but rather contributes to increased religious participation and mobilization. These arguments, for empirical testing in social research, lead to two contradictory hypotheses: (1) Religious pluralism has a negative relationship with religious participation (the secularization paradigm); and (2) religious pluralism has a positive relationship with religious participation (the economic / market of religion’s paradigm). Nevertheless, a large set of sociological researches has yielded conflicting results; some empirical findings support the hypothesis of the secularization paradigm and imply rejection of the hypothesis of the paradigm of the economy / market of religion, while some others have supported the hypothesis of the paradigm of the economy / market of religion and implies rejecting the hypothesis of the paradigm of secularization. On this basis, a general problem was raised for the present article about the question of why the common pattern in the social sciences in general and sociology in particular is that multiple empirical studies on a single subject, produce contradictory results? To answer this question and to solve this problem, the arguments presented in the perspective of critical realism was used.Keywords: Sociology of religion, Critical realism, Crucial Experiment, religious pluralism, religious participation}
-
امروزه افراد از طرفی تحت تاثیر فرهنگ دینی جامعه خود هستند و از سوی دیگر در معرض عناصر ساختی دنیای مدرن قرار دارند. بررسی تغییرات ایجادشده در جامعه و تاثیر آن بر دینداری می تواند موفقیت ها و کاستی برنامه های اجراشده در حوزه مسائل دینی را نشان دهد. این پژوهش با هدف برسی رابطه بین دینداری و میزان عضویت افراد در پیوستن به شبکه های اجتماعی نیکوکاری انجام شده است. شیوه انجام این تحقیق، پیمایش بوده و جامعه آماری آن تمام افراد هجده سال به بالای ساکن در منطقه 4 شهر تهران را در بر می گیرد. این افراد، مطابق شیوه نمونه گیری خوشه اییک مرحله ای و به صورت تصادفی انتخاب شده اند. با توجه به گستردگی نظریات مطرح در حوزه جامعه شناسی دین، تلفیقی از نظریات وبر، اینگلهارت، برگر و لاکمن برای تبیین موضوع برگزیده و از ابزار پرسشنامه استاندارد برای جمع آوری داده ها استفاده شده است. همچنین از آزمون های آماری خی دو و فی برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شده است. متغیر دینداری در چهار بعد مناسکی، تجربی، پیامدی و اعتقادی، و متغیرهای زمینه ای از جنبه های سن، تحصیلات و وضعیت تاهل بررسی شده اند. یافته های تحقیق نشان از همبستگی با درصد احتمال قوی متغیرهای مستقل تحقیق با میزان عضویت افراد در شبکه های اجتماعی نیکوکاری دارد.کلید واژگان: جامعه شناسی دین, دینداری, شبکه های اجتماعی نیکوکاری, مشارکت اجتماعی}Today, people are on the one hand under the impact of their respective societie's religious culture, and on the other exposed to the modern world's structural components. A survey of transformations occurred in society and their impact on religiosity can illustrate both theachievements and failures of the existing programs in the field of religious issues. This study was done with the aim of assessing the relationship between religiosity and the degree of people's participation in charitable social networks. The method adopted was a survey of the statistical population of 18-year-old and above inhabitants of Tehransmunicipal Division 14. These were selected according to one-stage cluster design in random. Due to extensive theories in the sociology of religion, a compilation of the views of Weber, Inglehart, Berger and Lukman was used for explaining the issue and a standard questionnaire was also adopted for collecting the data. Data analysis was done according to statistical tests. The religiosity variable was examined in four different ritual, experimental, consequential and ideologicaldimensions; and the groundwork variables were considered from thepoint of view of age, education, and marital status. The research resultsindicate a correlation with a high percentage of probability between independent variables and the degree of people's membership in charitable social networks.Keywords: Sociology of religion, Religiosity, Charitable social networks, Social participation}
-
وبر از سویی در اخلاق پروتستان متوجه شده بود که ایده های مذهبی بر منافع اثر می گذارند، از سوی دیگر قائل به رابطه علی برعکسی در اخلاق اقتصادی مذاهب جهان بود که در جامعه شناسی تطبیقی دین او به خوبی نمایان می شود. ارزش ها که در اخلاق پروتستان و روح سرمایه داری نقش ابتدایی و اصلی داشتند، در دیگر مقاله های او به ویژه مطالعات تطبیقی مذاهب به پدیده های ثانویه تحول می یابند و حوزه منافع در بسیاری از موارد، نقش ابتدایی و اصلی را به دست می آورد. این تغییر دیدگاه وبر، یعنی پررنگ شدن حوزه منافع نسبت به حوزه ارزش ها، بیشتر به طور تلویحی و گاه به طور مستقیم دیده می شود. هدف این مقاله این است که با استفاده از تحلیل متون و مقاله های اخیر وبر در زمینه ادیان و به خصوص دین اسلام، بدین پرسش پاسخ دهد که آیا حوزه دینی همچنان برای او متغیر اصلی باقی می ماند؟ تا چه حد تبیینات اخیر را می توان ماتریالیستی قلمداد کرد؟ آیا تبیین وبر در مورد اسلام، ماتریالیستی است؟ نتایج این پژوهش نشان می دهد که تمام پیش فرض های مهم او در اولین مقاله اش با عنوان اخلاق پروتستان و روح سرمایه داری، همان اثری که برای او شهرت جهانی آورد و انگیزه مطالعات تطبیقی او شد، با مطالعات تطبیقی بعدی وی هم جهت نبود. در حقیقت، مطالعه اخلاق اقتصادی مذاهب جهان، اطلاعاتی علیه چیزی فراهم می کند که وبر تقریبا در طول یک نسل روی آن کار کرده بود.کلید واژگان: ایده آلیست, اقتصاد, اسلام, اخلاق اقتصادی, جامعه شناسی دین, دین}Sociological Review, Volume:22 Issue: 47, 2016, PP 263 -276In one hand, Weber, in the Protestant Ethics, has understood that religious ideas influence profits, and on the other hand, in his comparative sociology of religion, he has acknowledged a reverse causal relationship in economical ethics of other religions throughout the world. Values which play main and primary role in the Protestant Ethics and Spirit of Capitalism, in his other articles especially his comparative studies about religion have been turned into secondary phenomena. In most of the cases in his recent works, the domain of profits has gained a primary and major role. This turn in Weber's viewpoint can be distinguished but in an implicit and indirect way. In this paper, we, by documentary method, have tried to analyze his recent articles and texts about religions and especially Islam, to answer the following questions: Whether religious domain is still a main variable for him or not? To what extent his recent explanations can be considered as materialistic? Is Weber's explanation about Islam a materialistic one?
Results of this research has demonstrated that all of his important presumptions, mentioned in his first paper entitled "The Protestant Ethics and Spirit of Capitalism" and brought him a global fame and motivated him for comparative studies, were not consistent with his following comparative works. In fact, research on the economic ethics of different religions throughout the world provided him information which was against those gathered by him during almost his first period of life.Keywords: Idealistic, Economy, Islam, Economic ethics, Sociology of religion, Religion} -
از رویکردهای مهم نظری به دین، نگاه جامعه شناختی به مطالعه دین است. از جمله پژوهش های نو در این حوزه، کتاب «درآمدی به جامعه شناسی دین، چشم اندازهای کلاسیک و معاصر» اثر «ایگنر فورشت» و «پل رپستاد» در سال 2006 است که به همت مجید جعفریان ترجمه شده و انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب در بهار 1394 آن را چاپ کرده است.کتاب مذکور تلاشی در راستای این هدف است که به چشم اندازهای جامعه شناختی به دین، تعریف دین و ابعاد آن، جایگاه دین در روایت های کلانی مانند مدرنیته، جهانی شدن و سکولاریزاسیون بپردازد. همچنین دینداری فردی، سازمان ها و جنبش های دینی و نقش دین در حوزه عمومی و ارتباط آن با نژاد، قومیت، جنسیت و جامعه شناسی را مورد مداقه قرار داده است. نویسنده در نوشتار حاضر، پس از بیان مقدمه ای، به معرفی فصل های دوازده گانه و فهرست تفصیلی مطالب کتاب می پردازد. در پایان نیز به اختصار به اهداف و رویکرد نویسندگان اثر اشاره می نماید.
کلید واژگان: جامعه شناسی دین, معرفی کتاب, نگاه جامعه شناختی, مطالعه دین, کتاب درآمدی به جامعه شناسی دین, چشم اندازهای کلاسیک و معاصر, ایگنر فورشت, پل رپستاد, مجید جعفریان}One of the major theoretical approaches to religion is sociological study of religion. Among the new researches carried out in this field is An Introduction to the Sociology of Religion: Classical and Contemporary Perspectives, by Igner Furseth and Pal Repstad which is published in 2006. This book is translated by Majīd Ja’fariān; and University of Religions and Denominations Press publishes it in 1394. The book is an attempt to have a sociological perspective on religion, define religion and its dimensions, and talks about its place in some grand narratives such as modernity, globalization, and secularization. It also scrutinizes individual piety, religious organizations and movements, and the role of religion in the public sphere and its relationship with race, ethnicity, gender and sociology. In the present paper, the author, after an introduction, is going to talk about 12 chapters and a detailed list of the book. Following this, she briefly points out the book writers’ objectives and approach.Keywords: Sociology of religion, book report, sociological look, study of religion, An Introduction to the Sociology of Religion: Classical, Contemporary Perspectives, Igner Furseth Pal Repstad, Majid Jafarian} -
مطالعه امر دینی در ایران از جمله حوزه های جامعه شناسی است که نیاز به توجه ویژه ای دارد. از یک سو، نقش تعیین کننده دین در کلیه شئونات فردی و اجتماعی ایرانیان در طول تاریخ و از سوی دیگر، استقرار نظام اسلامی در سال 1357 اهمیت موضوع تحولات در عرصه دینی را به خوبی نشان می دهد. این مقاله با بررسی برخی از بازنمودها و آیین های مذهبی و نیز چند نمونه از رفتارهای روزمره ای که قرار است ارزش ها و هنجارهای مذهبی جهت دهنده نهایی آن ها باشند قصد دارد نگرش دینی جوانان شیراز را در این زمینه ها جویا شود. پژوهش حاضر در قالب مصاحبه از نوع باز در بین جمعی از جوانان بین 18 تا 32 ساله در اماکن گوناگون و نیز مشاهده میدانی دو مراسم دینی که در آن جوانان مشارکت فعالی داشته اند انجام گرفته است. نتایج تحقیق نشان دهنده اهمیت یافتن فزاینده پدیده فردی شدن در هر سه سطح باور، آیین و رفتارهای روزمره است. از آنجا که فرد در دنیای متکثر حامل ارزش های گوناگونی به سر می برد، ذهنیت دینی سیالیت فزاینده ای پیدا می کند و به موازات پویش فردیت یافتگی در متن زندگی اجتماعی، در عرصه دینی نیز گرایش های فردی برجسته تر می شود.
کلید واژگان: جامعه شناسی دین, امر دینی, فردی شدن, سازه باوری, دین داری, بریکولاژ}The study of religiosity is a sociological field in need of special attention. The determining role of religion in private and public aspects of the lives of the Iranians throughout the history in general, and the establishment of an Islamic State in 1979, in particular, point to the importance of the topic of transformations in the religious domain. This article, through the analysis of some religious representations, rituals and a few behaviors, which are supposed to be regulated essentially by religious values and norms, propose to study the religious attitude of young people in Shiraz. This research is conducted via open interview among the youth, aged 18 to 32, in different localities. A field observation of two ceremonies, in which the young take part actively, completes the study. The results show that the increasing phenomenon of individualization at three levels is engaged: belief, ritual and daily behaviors. Since the individuals live in a plural world, conveying its values, the religious subjectivity takes on an increasing fluidity and, as the process of individualization carried out in the context of social life, the individual tendencies become more apparent.Keywords: Sociology of religion, Religiosity, Individualization, Constructivism, Religiosity, Bricolage.} -
نمودهای متفاوت دین لزوما منجر به رویکردهای متفاوت به شناخت دین می شوند: رویکرد درون دینی برای مطالعه نمود معرفتی و رویکرد برون دینی برای مطالعه نمود خارجی. کانون توجه، هدف شناسایی و در نتیجه روش این دو رویکرد تفاوت مهمی با هم دارند. از این منظر، این دو رویکرد در یک سطح نیستند تا تعارض کنند، بلکه- با رعایت حدود و شرایط- بیشتر مکمل هم در شناخت همه جانبه دین محسوب می شوند. یکی از دین شناسی هایی که رویکرد برون دینی دارد جامعه شناسی دین است با تنوعی در روش ها، و یکی از روش های جامعه شناسی دین که خصوصا از اوایل قرن بیست ویکم با توجه روزافزونی مواجه شده است تحلیل تاریخی- تطبیقی است. این روش علاوه بر برخورداری از تکنیک های مناسب برای توصیف و تبیین تاریخی با موضوعاتی که به تازگی در مطالعات دینی اهمیت یافته اند سازگاری های روش شناختی متعددی دارد.
کلید واژگان: نمودهای دین, رویکرد درون دینی, رویکرد برون دینی, جامعه شناسی دین, روش, تحلیل تاریخی, تطبیقی}Studying various aspects of religion necessitate various approaches. These are the insider approach to studying the cognitive (subjective) aspect, and outsider approach to studying the external (objective) aspect of religion. The focus of attention, the purpose of recognition, and thus the methods of these two approaches are different. In this view, the two approaches are not at the same level. Then, they do not contradict each other, but rather are complementary and assist each other in extensive study of religion. One of the disciplines equipped with an outsider approach to the study of religion is sociology of religion which has a variety of methods, amongst which is the method of comparative-historical analysis. Scholars especially from early twenty first century started to use this method. In addition to having appropriate techniques for historical description and explanation, this method is methodologically compatible with topics, which have recently become important for religious studies.Keywords: Aspects of religion, Inside approach, Outside approach, Sociology of religion, Method, Comparative, Historical analysis.} -
از منظر جامعه شناسی دین (نگاه اجتماعی به دین) و جامعه شناسی دینی (نگاه دینی به جامعه) دعاخوانی و دعا کردن یک کنش اجتماعی دینی است، کنشی است موثر (به لحاظ اعتقاد و باور دعاکنندگان مبنی بر اثرات مثبت آن بر فرد و زندگی اش )، مستمر (به لحاظ شایع بودن و جاری شدن آن در تمام ساعات و آنات زندگی روزمره فردی و اجتماعی) و فراگیر (به جهت سریان دعا به تمامی رخ دادهای زندگی روزمره).
در این میان، دعای دینی از جایگاه خاصی برخوردار است، بیشتر به این دلیل که محوری برای پیوند ابعاد مختلف دین داری اجتماعی را بر عهده دارد. به عبارتی، کنش اجتماعی دعاخوانی هم در خدمت تقویت باورهای دینی است، هم با شعایر اجتماعی خاصی همراه است، هم به عنوان نوعی تجربه دین داری نو شونده و روزمره با تقویت اخلاق دینی مرتبط است و هم اینکه سرشار از معارف و آگاهی های عقیدتی و معنوی است. اینها را می توان جزو شئونات کنشی دعای دینی دانست. از این لحاظ، این سوال ها پیش کشیده می شود: «فلسفه دعا چیست؟»؛ «دعای دینی معاصر حاوی چه ایده ها و مضامین کلیدی است؟»؛ در نهایت، در«دعای اسلامی و شیعی موجود چه رگه های گفتمانی می توان یافت؟»
ما در این مقاله با این هدف و با استفاده از روش تحلیل ثانویه و تحلیل محتوا به سراغ ادبیات دعاپژوهی موجود (لاتین و فارسی) رفته ایم. برخی از یافته های اصلی ما نشان می دهد که از حیث محتوایی و شئونات ممیزه دعای دینی سه گونه دعا متصور است:الف) دعای ابراهیمی (که وجه بارز آن تجلی تعبد و تدین است)؛
ب) دعای اسلامی (که شان ممیزه آن ایجاد ارتباط با خداوند است)؛
پ) دعای شیعی و سرآمد آن”دعای اسلامی ابراهیمی”( که خصیصه ممتاز آن تجلی نیاز و عشق، احساس عارفانه، خود آگاهی اجتماعی و ابراز ایدئولوژی است ).کلید واژگان: جامعه شناسی دعا, دعای اسلامی و شیعی, دعای یهودی مسیحی, ضد دعا, فلسفه و فرهنگ دعا, دعای دینی معاصر}Praying is a socio-religious action, either from religious sociology (religious looking on society) or sociology of religion (sociological looking on religion).This social and spiritual action has few features: it is an effective action, for its positive implication on prayers everyday life; it is a continued action, for it is current in all dimensions of prayers activities; and finally, it is an encompassing action for its sovereignty on all prayers life events.
For these reasons, religious pray is an important and strategic social and cultural action, that linking among religiosity dimensions. It means that, praying action relate to religious belief, rituals, experience, knowledge as well as morals.
Therefore, in this article we concentrate on trio key questions:1) what is the social philosophy of pray?2) what is the meanings and themes of religious pray ?;3)what is the discursive foot prints in Islamic Shiites pray?.
Then, for empirical answering to these, we use from secondary analysis (SA) and content analysis (CA) methods of pray studies literature in English as well as Persian languages.
Our findings show that:A) Abrahamic pray is symbol of religiosity.
B) Islamic pray is symbol of communicate- with- ALLAH.
C) Shiite pray is symbol of political ideology and social consciousness.Keywords: Islamic pray, Shiite pray, Abrahamic pray, religious pray, socio, religious action, Religious sociology, Sociology of religion} -
اعمال مذهبی در قالب مناسک و شعائر، به عنوان مشهودترین جلوه دین در جامعه، از اهمیت به سزایی برای جامعه شناسان برخوردارند. در تبیین اعمال مذهبی، تئوری های محرومیت، جامعه پذیری مذهبی، و اعتقادات آموزه ای سه رویکرد نظری عمده و مسلط در تحقیقات جامعه شناسی محسوب می شوند. در این مقاله پژوهشی تلاش شده است که از سویی، ایده های اساسی این سه تئوری در مدلی نظری تلفیق گردد تا بر غنای تبیینی موضوع تحقیق یعنی اعمال مذهبی افزوده شود و از سویی دیگر، بعضی پیش بینی های رقیب این سه تئوری مورد ارزیابی تجربی قرار گیرد تا مرجح بودن هر یک از آنان آشکارتر گردد. مدل نظری تدوین شده با داده های حاصل از جمعیت ملی ایرانیان (4937 = n) مقابله شد تا میزان برازش تجربی آن آشکار شود. به طور کلی نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که مدل نظری منبعث از تئوری های مزبور به طور کلی و یک جا توانست حدود سه چهارم (73 درصد) از تغییرات اعمال مذهبی افراد تحت مطالعه را توضیح دهد. با وجود این، تئوری محرومیت نتوانست حمایت تجربی به دست آورد. همچنین، یافته های این تحقیق بار دیگر بر اهمیت جامعه پذیری مذهبی صحه گذاشت و نشان داد که اعمال مذهبی افراد عمدتا تابع مستقیمی از تجربیات جامعه پذیری مذهبی آنان است.
کلید واژگان: جامعه شناسی دین, اعمال مذهبی, تئوری محرومیت, تئوری جامعه پذیری, تئوری اعتقادات آموزه ای, تعلق مذهبی, لیزرل, تحلیل مسیر}Religious behaviors in the form of rituals and ceremonies, as the most obvious manifestation of religion in society, have great importance for sociologists. For explaining religious behaviors, theories of deprivation, religious socialization, and doctrinal beliefs are three major and dominant theoretical approaches in sociological researches. In the present research article an attempt has been made, first, to combine the basic ideas of these three theories in a theoretical model for added richness of explanation of the topic namely, religious behaviors, and in the second step, some competing predictions of these theories are made to empirically evaluate and to clearly determine which of them are preferable. Finally, the developed theoretical model was tested by data obtained from the National Iranian population (n = 4937) to find out the level of empirical fitness. Overall, the results of this study indicate that theoretical model derived from aforesaid theories, generally and in sum, could explain about three-quarters (73 precent) of variance of Religious behaviors. However, the theory of deprivation failed to obtain empirical support. Also, the findings of the present research once again proved the importance of religious socialization and indicated that religious behaviors are more direct function of their religious socialization experiences.Keywords: Sociology of Religion, Religious Behaviors, Theory of Deprivation, Theory of Socialization, Theory of Doctrinal beliefs, Religious Belonging, LISREL, Path Analysis} -
مقاله حاضر تلاش میکند خوانشهای موجود از دینداری در وبلاگهای فارسی زبان را با توجه به ویژگیهای فضای مجازی اینترنت و تاثیر آن در دیدگاه و قرایت کاربران وبلاگها از دین و دینداری در دنیای مدرن امروزی بیان نماید. بر همین اساس در این مقاله ضمن بررسی ادبیاتهای تولید شده در جامعهشناسی دین و خوانشها و قرایتهای هژمونیک گونهشناسی دین داریهای موجود، نگاهی به فضاهای مجازی از جمله رسانهها، اینترنت و وبلاگها و رابطه آن با زندگی روزمره مردم و دینداری ایشان پرداخته است. ما پس از بررسی انواع قرایتهای دینداری مسلط موجود در فضای کنونی و تاثیرات فضای مجازی در نگاه و اندیشه کاربران اینترنت به سنخشناسی دیگر گونهای از دینداری در فضای وبلاگهای فارسی زبان دست یافتهایم. روش تحقیق ما در این پژوهش یکی از روش های تحقیق کیفی است بنام «نظریه مبنایی» که خصوصا برای مقولهبندی و سنخ شناسیها به کار میبرند. جمعیت آماری تحقیق حاضر را تمام وبلاگهایی که به زبان فارسی در اینترنت منتشر میشوند و نوشتههایشان به هر نحوی با دین و دینداری مرتبط میباشند یا بتوان از وب نوشته هایشان نوعی دینداری را برداشت کرد شامل میشود و واحد نمونهگیری ما را «پستهای» وبلاگها تشکیل میدهند. بررسی متونی که در وبلاگها درباره دین نوشته شده است نهایت سه نوع دینداری از یکدیگر متمایز شدند. دین رمانتیک، دین سیاسی و دین اجتماعی که در این بین دین رمانتیک، حجم بسیار گستردهتری را نسبت به انواع دیگر دینداریهای انعکاس یافته در وبلاگستان فارسی به خود اختصاص داده است که میتوان پیوند دین با عناصر رمانتیک زندگی روزمره را حاصل شرایط جدید و نوین دانست.
کلید واژگان: گونه های دین داری, وبلاگستان زبان فارسی, نظریه مبنایی, زندگی روزمره, دین رمانتیک}According to characteristics of virtual space of internet and its impact on the view and reading of religion and religiosity between weblog users at this modern era, this article has attempted to classify various readings of religiosity at the Persian language weblogs. In this research, while review of produced literatures in sociology of religion and hegemonic readings about current typology of religiosity, we have studied virtual spaces, such as internet and weblogs, and their relationship with people’s everyday life and religiosity. After exploring dominant typologies of religiousness on the sociological literature, we achieved a different religiosity typology at Persian weblogs. We used the methodology of “Grounded Theory” which is specifically applied for classification and categorization. The sampling framework is all Persianlanguage weblogs, which have some contents relevant to religion or religiosity or can be so interpreted. The sampling unit is post of weblogs. Analyzing religious notes, which posted on weblogs, finally lead us to a triple typology of religiosity: romantic religion, political religion, and social reading. Romantic reading of religion has devoted to itself much more amount of weblogs’ contents than two other types. This integration between religion and romantic elements of everyday life can be seen due to recent modern conditions.
Keywords: internet, religiosity, sociology of religion, hegemonic readings, Grounded Theory, everyday life}
- نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شدهاند.
- کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شدهاست. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
- در صورتی که میخواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.