تاریخ اسلام
در نشریات گروه علوم قرآن و حدیث-
با توجه به جایگاه ویژه دایرهالمعارف ها در تزریق اطلاعات و آگاهی بخشی به صورت کلی و عمومی در سطح عموم یا حتی پژوهشگران، بررسی و نقد مقاله های تدوین شده در این دایرهالمعارف ها و تعیین میزان اعتبار و صحت مطالب مطرح شده در آن مقاله ها، امری لازم و حتمی است. دایرهالمعارف آمریکانا که قدیمی ترین دائرهالمعارف انگلیسی زبان جهان به شمار می رود و از اعتبار و شهرت خوبی میان دائرهالمعارف های عمومی جهان برخوردار است، از دانشنامه های مرجعی است که در موضوعات متنوع، به قلم بیش از 6500 محقق نگاشته شده است. تصویر ناقص و اشتباهی که از شیعه و امامان شیعه علیهم السلام در این دایرهالمعارف ارائه شده، نویسنده این مقاله را برآن داشت تا در این نوشته، با ابزار کتابخانه ای و با مراجعه و استناد به منابع تاریخی و حدیثی، به نقد و بررسی مقاله «علی» در این دایرهالمعارف دست یازد. کوتاه و مختصر بودن مقاله در مورد مهم ترین شخصیت جهان اسلام پس از پیامبر(ص)، تحلیل های نادرست و یک سونگرانه و نیز برخوردهای متعصبانه ناشی از اطلاعات نادرست و ناقص و ارجاعات محدود در این مقاله، ازجمله نقدها به این مدخل در دایرهالمعارف آمریکانا است که توسط خاورشناس، ویلیام مونتگمری وات به رشته تحریر درآمده است.
کلید واژگان: امام علی، شیعه، دایرهالمعارف، آمریکانا، ویلیام مونتگمری وات، تاریخ اسلامConsidering the special place of encyclopedias in injecting information, and awareness in general and even at the level of the general public or even researchers, review and critique, the articles compiled in this encyclopedia and determining the validity and accuracy of the content presented in those articles is necessary and certain. The Encyclopaedia Americana, the world's oldest English-language encyclopedia and well-known among the world's public encyclopedias, is a reference encyclopedia written by more than 6,500 researchers on a variety of topics.The incomplete and erroneous picture of the Shi’ah and Shi’ah Imams presented in this encyclopedia, with the help of library tools and referring to historical and hadith sources, led the author of this article to critique and review the article “Ali” in this encyclopedia. The brevity of the article on the most important figure in the Islamic world after the noble Prophet [PBUH], incorrect and one-sided analyzes, as well as fanatical attitudes resulting from incorrect and incomplete information and limited references in this article written by Orientalist William Montgomery Watt are among the criticisms of this entry in the American Encyclopedia.
Keywords: Imam Ali, Shia, Encyclopedia, Americana, William Montgomery Watt, History Of Islam -
از دیرباز اعم از عصر رسالت و غیر آن، موضوع مقابله با تروریسم مورد توجه بوده است؛ در این میان عده ای به صورت واقعی با آن مقابله کرده اند و عده ای وانمود به مقابله با آن می کردند. برخی با اهداف مغرضانه، برخی رفتارهایی از پیامبر اسلامJ را دستاویز قرار داده و آن حضرت را متهم به «ترور» کرده و با ایجاد این شبهه، درصدد ضربه زدن به جایگاه معنوی آن حضرت برآمده اند. نوشتار پیش روی با نگاه به این وقایع و بررسی و تحقیق در مورد علل و عوامل آن، در مقام پاسخ گویی و روشنگری در مورد شبهه مورد اشاره است. در سیره پیامبرJ مشاهده می گردد که آن حضرت، در مقام حاکم اسلامی در مورادی حکم کشتن افرادی را صادر فرموده اند که جرثومه های فساد و تباهی بوده و موجب گمراهی و ضلالت جامعه بشری می شدند و درصدد برافروختن آتش جنگ بودند. فرمان کشتن این افراد، هیچ گاه به قصد دستیابی به هدف های سیاسی و یا برای ایجاد رعب و وحشت در بین مردم که از شاخصه های عملیات تروریستی است، نبود.
کلید واژگان: پیامبر اکرم، سنت نبوی، تروریسم، تاریخ اسلامThe issue of counterterrorism has always been one of the issues that humanity has faced, and in the meantime, some have actually confronted it, and some have pretended to oppose it. Some, with biased intentions, have used the behavior of the Prophet of Islam (pbuh) as an excuse to accuse him of assassination and to cast doubt on his spiritual position by creating suspicion. The present article is a descriptive-analytical method with a look at these events and a study and research on its causes and factors in response and clarification about the mentioned doubts. We learn from the Prophet's (pbuh) biography that he, as the ruler of Islam, ordered the killing of people whose existence caused a great deal of corruption and destruction, misled and misled the Islamic society, and sought to set fire to the fire and order the killing of these people. The intention was not to achieve political goals or to intimidate the people, which is a feature of terrorist operations
Keywords: The Holy Prophet (PBUH), Prophetic Tradition, Terrorism, History Of Islam -
واقعه سقیفه، پس از رحلت رسول خدا صلی الله علیه و آله، نخستین گام عملی جهت ایجاد اختلاف میان مسلمانان بوده است. در سقیقه بنی ساعده، عده ای از صحابه بر خلاف وصیت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله درباره خلافت امیر مومنان علیه السلام، ابوبکر را به عنوان جانشین آن حضرت انتخاب کردند. از این رو، جریان سقیفه، فراز مهمی در تاریخ به شمار می رود که باید از زوایای گوناگون مورد بررسی قرار بگیرد. یکی از ادعاهای برخی از علمای اهل سنت، بیعت اهل حل و عقد با ابوبکر است. ادعایی که در مقاله «بررسی حضور اهل حل و عقد در انتخاب خلیفه اول با شناخت فهرستی حاضران در سقیفه بنی ساعده» رد شد. در مقاله کنونی به اسامی کسانی که با انتخاب خلیفه در سقیفه و خلافت ابوبکر مخالف بودند اشاره می شود تا ادعای یادشده، بیش از پیش نقد و رد شود. در برخی از منابع معاصر، نام 48 تن از مخالفان برده شده، اما پژوهش حاضر 72 تن از مخالفان ابوبکر را معرفی و چگونگی مخالفتشان را تبیین کرده است. در مقاله پیشین به نام 35 نفر از مخالفان ابوبکر اشاره شده بود و این مقاله به 37 تن دیگر می پردازد. پرونده مقاله
کلید واژگان: سقیفه بنی ساعده، خلافت ابوبکر، مخالفان ابوبکر، اهل حل و عقد، کلام، تاریخ خلفا، تاریخ اسلام -
یکی از شبهات مطرح شده درباره حضرت ابوطالب، مساله ایمان آن حضرت است. تاکنون آثار متعددی در پاسخگویی به این شبهه منتشر شده است. کتاب ابوطالب مومن قریش، از جمله آثار قوی و اثرگذار در این زمینه است. مولف این کتاب «عبدالله خنیزی» از عالمان معاصر منطقه قطیف عربستان است. این اثر در دو بخش اصلی تنظیم گردیده که بخش اول آن با عنوان «فی مدارج الحیاه» آمده و بخش دوم به «فی دمه التاریخ» نامگذاری شده است. گذشته از علل معنوی، محتوا و روش، دو عامل اصلی موفقیت هر کتاب در اثرگذاری بر مخاطب است از اینرو بررسی محتوای کتاب ابوطالب مومن قریش و شناسایی روش مولف در ارایه مطالب، ضروری است. هدف این پژوهش، کشف شیوه و روش خنیزی در اثبات ایمان ابوطالب و نحوه پاسخگویی به این شبهه است. فایده این مقاله، ارایه خلاصه محتوای کتاب خنیزی به عنوان الگویی مناسب در تحلیل و بررسی شبهات اعتقادی به جامعه علمی و پژوهش گران این عرصه است. روش خنیزی در گزینش و تحلیل محتوا می تواند در چگونگی بهره گیری از حدیث و تاریخ جهت رد یک ادعا و یا اثبات مطلب، موثر باشد.
کلید واژگان: ایمان ابی طالب، شعب ابی طالب، زندگی ابی طالب، عبدالله خنیزی، تاریخ اسلام -
نظریه «قرآن بسندگی» به مثابه ی یک جریان انحرافی در روش تفسیر قرآن، سعی دارد با کنار زدن سنت و تاکید بر ناکارآمدی میراث روایی در فهم و تفسیر قرآن، حجیت و اعتبار سنت را زیر سوال ببرد. تکون و شکل گیری این تفکر به استناد منابع تاریخی و حدیثی، در صدر اسلام و با شعار «عندنا کتاب الله» بوده و سپس در طول تاریخ به یک جریان انحرافی تبدیل گشته است، به گونه ای که هم اکنون در اندیشه فرقه هایی مانند «قرآنیون» به وضوح می توان این تفکر انحرافی را مشاهده نمود. به همین دلیل در این پژوهش ضمن معرفی اجمالی ریشه های شکل گیری این نظریه، به نقد ادله معتقدین به این نظریه از منظر آیت الله محمدرضا مهدوی کنی (ره) از جمله اندیشمندان قرآنی عصر حاضر پرداخته و مجموعه مطالبی که توسط ایشان در نقد این تفکر بیان شده است، جمع آوری و تحلیل گشته است. نتایج تحقیق نشان می دهد آیت الله مهدوی کنی به نقد و ابطال مهمترین ادله این جریان پرداخته اند که عبارتند از: پاسخگویی قرآن کریم به همه نیازها، عدم اعتبار سنت در کنار حکم الهی، اختصاص ارشادهای پیامبر به همان عصر، مخدوش بودن سنت از نظر سند و متن، عدم قطعیت صدور سنت از پیامبر.
کلید واژگان: نظریه قرآن بسندگی، قرآنیون، نقد حدیث، تاریخ اسلام، آیت الله مهدوی کنیThe theory of "Qur'an Sufficiency" as a deviant trend in the method of interpreting the Qur'an tries to question the authenticity and validity of the Sunnah by rejecting the Sunnah and emphasizing the ineffectiveness of the narrative heritage in understanding and interpreting the Qur'an. The origin and formation of this thought based on historical and hadith sources was at the beginning of Islam with the slogan "Endna Ketab Allah" and then it has turned into a deviant trend throughout history, in such a way that even now in the thought of sects such as "Quranion" This deviant thinking can be seen clearly. For this reason, in this research, while briefly introducing the origins of the formation of this theory, it also criticized the arguments of the believers in this theory from the perspective of Ayatollah Mohammad Reza Mahdavi Kani, among the Quranic thinkers of the present era, and the collection of material that was expressed by him in criticizing this thinking. has been collected and analyzed. The results of the research show that Ayatollah Mahdavi Kani criticized and refuted the most important arguments of this movement, which are: the response of the Holy Quran to all needs, the lack of validity of the Sunnah next to the divine decree, assigning the instructions of the Prophet to the same age, the distortion of the Sunnah in terms of the Sunnah and text, the uncertainty of issuing a Sunnah from the Prophet.
Keywords: Theory of Qur'an Sufficiency, Qur'anists, Hadith Criticism, Islamic History, Ayatollah Mahdavi Kani -
شناساندن مطالعات و تحقیقات پژوهشگران، یکی از روش های مرسوم و تکمیلی یک پژوهش است. گاهی یک مساله آن قدر مهم است که در تبیین آن تک نگاری شکل می گیرد به ویژه اگر مساله از نوع مسایل اعتقادی باشد. ماجرای «ایمان ابوطالب» یکی از همین مسایل است که دست مایه بسیاری از مطالعات تاریخی کلامی قرار گرفته است. در این بین یکی از مهم ترین نگاشته ها در خصوص شناساندن جناب ابوطالب× و ایمان ایشان، کتاب «کبیر الصحابه ابوطالب علیه السلام» اثر دکتر عبدالرسول غفاری است. نویسنده برای اثبات ایمان ابوطالب علیه السلام در آغاز به ریشه یابی و تاریخ مندی مساله پرداخته است. وی با سودجستن از ادله چهارگانه (قرآن، سنت، عقل و اجماع) و نیز مطالعه رفتارهای ابوطالب علیه السلام از جمله اشعار وی و تحلیل آنها، تلاش خود را در 10 فصل سامان داده است. او تحلیل های خود را با عنوان «قال الغفاری...» به مخاطب عرضه می کند. شناخت نویسنده و کتاب وی موضوعی ا ست که محتوای این نوشتار را تشکیل می دهد.
کلید واژگان: ایمان ابوطالب، زعیم قریش، کتمان ایمان، دشمنی بنی امیه، تاریخ اسلام -
بزرگی شخصیت و تاثیرگذاری حمایت های جناب ابوطالب علیه السلام در استقرار و پیشبرد اسلام، قابل تشکیک و انکار نیست؛ اما در طول تاریخ، فعالیت هایی برای مخدوش کردن چهره ایشان انجام شده است. بحث ایمان حضرت ابوطالب علیه السلام مهم ترین موضوعی است که در آن تشکیک کرده اند. این تردید مستند به چند روایت ساختگی و چشم پوشی از واقعیت های تاریخی صورت گرفته است. عالمان فرقه های مختلف اسلامی در مقابل این قضاوت، با استناد به ادله عقلی و نقلی، صحت ایمان ابوطالب را اثبات کرده اند. زیدیان نیز از این قافله جا نمانده و برخی از ایشان مانند شیخ یحیی بن هاشم الحسنی الصنعانی در کتابی با عنوان «ارشاد الهارب» به دفاع از ایمان ایشان پرداخته است. تسلط عالمان زیدی بر منابع و روایات اهل سنت از نقاط قوت نویسنده و کتاب است. نوشتار حاضر محتوای کتاب ارشاد الهارب را با روش گزیده یابی و در چهار بخش گزارش می کند.
کلید واژگان: ایمان ابوطالب علیه السلام، اجداد پیامبر صلی الله علیه و آله، قریش، آمنه بنت وهب، تاریخ اسلام -
ابوطالب علیه السلام از شخصیت های بی بدیل تاریخ اسلام است که در تحقق دعوت اسلام و گسترش آرمان های بلند آن یاریگر رسول خدا نقش آفرین بود. او امنیت کامل را برای پیامبر فراهم می کرد تا آن حضرت بتواند در مقابل مشرکان بایستد و با شرک و بت پرستی مبارزه کند و مردم را به توحید و یکتاپرستی بخواند. حمایت ابوطالب از برادرزاده اش در آن محیط ظلمانی و شرک آلود به حدی بود که وقتی رحلت کرد جبرییل امین بر پیامبر نازل شد و به ایشان گفت هر چه زودتر از مدینه خارج شود؛ زیرا با رفتن ابوطالب، دیگر امنیت ندارد و کسی نیست که از ایشان دفاع کند. در روایاتی که از امام صادق علیه السلام در کتاب شریف کافی درباره ابوطالب نقل شده به چند موضوع مهم شخصیتی ایشان اشاره شده است: نخست، تحت تکفل قراردادن پیامبری که قبل از ولادت، پدر را از دست می دهد و در چهار یا شش سالگی مادرش را و در هشت سالگی با وفات پدربزرگش عبدالمطلب مواجه می شود؛ دوم مقام اوصیایی ابوطالب علیه السلام؛ سوم ایمان ابوطالب علیه السلام؛ چهارم بازخوانی حمایت همه جانبه ابوطالب علیه السلام از پیامبر که اجازه نمی داد مشرکان قریش کوچک ترین توهین و بی حرمتی به ساحت قدسی پیامبر صلی الله علیه و آله انجام دهند.
کلید واژگان: کفیل پیامبر صلی الله علیه و آله، ابوطالب وصی انبیاء، ایمان ابوطالب، رجال، تاریخ اسلام -
حمایت ابوطالب از رسول خدا صلی الله علیه و آله در دوران رسالت وی، از موضوعات محل اتفاق میان مورخان است. اکنون این پرسش مطرح میشود که نقش سیادت و ریاست ابوطالب بر قریش، خصوصا بر خاندان بنی هاشم و بنیمطلب چه تاثیری در همگرایی میان این نیروها داشته است؟ پژوهش حاضر با رویکرد تحلیلی، داده ها و گزارش های تاریخی مرتبط را واکاوی کرده و به این نتیجه دست یافته است که ابوطالب با بهرهگیری از جایگاه خود توانست نیروهای غیر مسلمان بنی هاشم و بنی مطلب را در کنار نیروهای مسلمان، به همراهی و حمایت از رسول خدا صلی الله علیه و آله در برهه ها و مواقع سخت و دشوار فرا خواند. وی برای این منظور با تحریک عواطف قومی و بهره گیری از زبان شعر و تاکید بر جایگاه رسول خدا صلی الله علیه و آله در میان آنان توانست جبهه واحدی را در برابر قریش تشکیل دهد و مانع سوء قصد به جان ایشان شود. این تلاش ها در هنگام تحریم اقتصادی و اجتماعی قریش، نمود بیشتری یافت. بررسی گزارش های تاریخی پس از رحلت ابوطالب نشان داد وی نقشی محوری در همگرایی میان نیروهای مسلمان و غیر مسلمان بنی هاشم و بنیمطلب داشته، به گونه ای که پس از وی دیگر چنین همگرایی ای میانشان برقرار نشد و رسول خدا صلی الله علیه و آله اوضاع و احوال سختی را تحمل کرد که نتیجه اش هجرت از مکه بود.
کلید واژگان: ریاست ابوطالب، تدبیر ابوطالب در دفاع از پیامبر صلی الله علیه و آله، نیروهای بنی هاشم، نیروهای بنی مطلب، تاریخ اسلام -
روایات و گزاره های تاریخی در موارد متعددی به انعکاس ویژگی های حضرت ابوطالب علیه السلام پرداخته اند. با بررسی منابع موجود در رابطه با ایشان، مشخص می شود این خصوصیت ها به صورت تخصصی و مدون جمع آوری و ارایه نشده و مقاله حاضر متکفل این پژوهش گردیده است. غریب بودن شخصیت او در بین شیعیان، هجمه های ناجوانمردانه به این ولی الهی، تبیین صحیح تاریخ اسلام، دفاع از ساحت امیرالمومنین علیه السلام و نیاز به الگوگیری از ایشان، لزوم پرداختن به این موضوع را مضاعف می نماید. علاوه بر ذکر ویژگی ها، نقل متن روایات و گزاره های تاریخی مرتبط با هر خصوصیت و دسته بندی آنها، از نوآوری های این نوشتار است. گفتنی است مقاله حاضر در قالب سه بخش به تبیین خصیصه های ارزشمند فردی، اجتماعی و سیاسی این مرد بزرگ همت نموده است.
کلید واژگان: ابوطالب از دیدگاه اهل سنت، ابوطالب مومن، وفاداری ابوطالب، کلام نقلی، تاریخ و سیره، مدافع و حامی پیامبر’، تاریخ اسلام، × منش سیاسی ابوطالب -
صفحات تاریخ دربردارنده سرگذشت بزرگ مردی است که تمام هستی اش را در راه پیشبرد اسلام نهاد؛ ابوطالب، شخصیتی که گاه جفاکارانه، برخی سخن از کفرش به میان آورده اند. در دفاع از حضرت ابوطالب علیه السلام تاکنون بسیار قلم زده اند. یکی از این نگاشته ها کتاب «ابوطالب درفش یکتاپرستی» است. این کتاب نوشته هایی از نویسندگان شیعه و سنی را جمع آوری کرده که به شخصیت ابوطالب و نقش بی بدیل او در اسلام اشاره دارند. در مقاله حاضر، نوشته های موجود در این کتاب معرفی و به گزارشی از محتوای آنها پرداخته می شود. همچنین، منابع گزارش های تاریخی و روایات استفاده شده در کتاب مذکور برای مستندسازی گزارش ها ذکر شده
کلید واژگان: ایمان ابوطالب، اسلام ابوطالب، فضائل ابوطالب، حامی پیامبر، تاریخ اسلام -
واقعه سقیفه، پس از رحلت رسول خدا’، نخستین گام عملی جهت ایجاد اختلاف میان مسلمانان بود. در سقیفه بنی ساعده، عده ای از صحابه بر خلاف وصیت پیامبر اکرم’ درباره خلافت امیر مومنان، ابوبکر را به عنوان خلیفه مسلمانان منصوب کردند. سقیفه، فراز مهمی در تاریخ است که باید از زوایای گوناگون بررسی شود. یکی از ادعاهای برخی از عالمان اهل سنت برای توجیه بدعت سقیفه، بیعت اهل حل و عقد با ابوبکر است. ادعایی که در مقاله «بررسی حضور اهل حل و عقد در انتخاب خلیفه اول با شناخت فهرستی حاضران در سقیفه بنی ساعده» رد شد. در مقاله کنونی به اسامی کسانی که با انتخاب خلیفه در سقیفه و خلافت ابوبکر مخالفت کردند، اشاره می شود تا سستی ادعای یادشده، بیش از پیش روشن شود. در برخی از منابع معاصر، نام 48 تن از مخالفان برده شده، اما پژوهش حاضر بیش از 60 تن از مخالفان ابوبکر و چگونگی مخالفتشان را بیان کرده که در این مقاله به 35 نفر از آنان و در مقاله پسین، به معرفی بقیه پرداخته می شود.
کلید واژگان: سقیفه بنی ساعده، خلافت ابوبکر، مخالفان ابوبکر، اهل حل و عقد، خلافت، تاریخ خلفا، تاریخ اسلام -
شخصیت منحصربه فرد پیامبر اکرم(ص) و تاثیر بی بدیل ایشان در پیدایی تمدن قدرتمند اسلامی از دیرباز توجه مسیحیت و نیز پژوهشگران غرب را به خود جلب نموده است. آباء کلیسا از همان آغاز به دلایل بسیاری پیامبری محمد(ص) و آموزه های آسمانی ایشان را انکار کرده اند و در خلال قرون وسطی تلاش بسیاری در جهت باژگون نمایاندن چهره ایشان در غرب صورت پذیرفت. با مرور زمان و تحولاتی که به دنبال عصر روشنگری در اروپا به وقوع پیوست، کم وبیش حقیقت وجودی آن حضرت مانند آفتابی از پس ابرها برون افتاد و آثار علمی و واقع بینانه تری درباره سیره پیامبر(ص) تدوین شد. مطالعات خاورشناسان درباره سیره محمد(ص) در دوره های مختلف با رویکردهای مختلف انجام گرفته است، لکن تنها شمار اندکی از تالیفات غربی توانسته اند شخصیت جامع آن حضرت به مثابه رهبر معنوی و نیز مقتدای سیاسی و اجتماعی مسلمانان را ترسیم نماید.کلید واژگان: تاریخ اسلام، سیره پیامبر(ص)، حدیث اسلامی، مطالعات خاورشناسانThe unique personality of the Holy Prophet (PBUH) and his irreplaceable influence on the emergence of a powerful Islamic civilization has long attracted the attention of Christianity and Western scholars. The Church Fathers from the very beginning have denied the Prophet Muhammad (pbuh) and his heavenly teachings for many reasons, and during the Middle Ages many attempts were made to overthrow his image in the West. With the passage of time and the developments that took place in Europe following the Age of Enlightenment, more or less the truth of his existence came out of the clouds like a sun and more scientific and realistic works were compiled about the Prophet's biography. Orientalist studies on the life of Muhammad (pbuh) have been conducted in different periods with different approaches, but only a small number of Western writings have been able to depict his comprehensive personality as a spiritual leader as well as the political and social Muqtada of Muslims.Keywords: History Of Islam, Life Of The Prophet (PBUH), Islamic Hadith, Studies Of Orientalists
-
واقعه سقیفه پس از رحلت رسول خدا|، نخستین گام عملی جهت ایجاد اختلاف میان مسلمانان بوده است. در سقیقه بنی‌ساعده، عده‌ای از صحابه بر خلاف وصیت پیامبر اکرم| درباره خلافت امیرمومنان×، ابوبکر را به‌عنوان جانشین آن حضرت انتخاب کردند. ازاین‌رو، آنچه در سقیفه گذشت، فراز مهمی در تاریخ به‌شمار می‌رود که باید از زوایای گوناگون مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد. یکی از راه‌های آشنایی با عمق این حادثه، شناسایی حاضران در سقیفه است. در این نوشتار، تلاش شده افراد حاضر در آن محل معرفی شوند و تا جایی که تاریخ نشان می‌دهد به نقش هر کدام اشاره گررد. بی‌تردید، نام افراد سرشناس و یا کسانی که در سقیفه، نقشی داشته‌اند در تاریخ ثبت شده است. یکی از شرایطی که اهل‌سنت برای مشروعیت انتخاب خلیفه مطرح کرده‌اند، بیعت اهل حل‌وعقد با اوست. نگاشته حاضر ثابت می‌کند بسیاری از بزرگان اصحاب و اهل حل‌وعقد در سقیفه حضور نداشته‌اند و تنها تعداد اندکی از آنان در سقیفه بوده‌اند. این مقاله در بیست‌ویک گفتار ساختاربندی شده است.
کلید واژگان: سقیقه بنی ساعده، خلافت ابوبکر، اهل حل و عقد، نظام خلافت، غصب ولایت، تاریخ خلفا، تاریخ اسلام -
نشریه پاسخ، پیاپی 25 (بهار 1401)، صص 103 -121
پیامبر‌اعظم(ص) به‌عنوان آخرین فرستاده الهی، رحمتی برای تمام جهانیان محسوب میشود به طوری که صفت مهربانی و دلسوزی‌اش بر تمام ویژگی‌های دیگر ایشان غلبه دارد. از منظر آن حضرت همه انسان‌ها دارای جان و نفس محترم هستند و نمی‌توان آنها را از بین برد؛ چنان‌که در رفتار و سیره عملی آن حضرت نیز این شیوه به‌روشنی دیده میشود. برخی با استناد به گزارش‌های ضعیف و غیرقابل‌اعتماد در تلاش‌اند کشته‌شدن برخی مخالفان و معاندان آن حضرت را با شیوه ترور منطبق بدانند. این نوشتار با روش توصیفی تحلیلی بیانگر این است که علاوه بر اینکه این‌گونه گزارش‌ها از لحاظ سندی ضعیف و غیرقابل‌اعتماد هستند، در متن آنها شواهدی یافت میشود که نشان می‌دهد، کشته‌شدن آنان به‌هیچ‌وجه مصداق ترور به مفهوم امروزی نیست و سیره نبوی همواره بر مدارا و مهربانی با مخالفان استوار بوده و پیامبر‌اعظم (ص) تا حد امکان با دشمنان پیکار و مبارزه نمی‌کردند.
کلید واژگان: انتساب ترور، پیامبر اعظم (ص)، قتل مخالفان، حکم قتل، تاریخ اسلامThe Holy Prophet (PBUH) as the last divine messenger is considered a mercy for all the worlds so that his attribute of kindness and compassion overcomes all his other characteristics. In his view, all human beings have a respectable soul and they cannot be destroyed. As in the behavior and practical life of the Prophet (PBUH) this method can be seen clearly. Some people, based on weak and unreliable reports, are trying to equate the killing of some of his opponents and enemies with the method of terrorism. The results of this article by descriptive-analytical method indicate that in addition to the weakness of the document and the unreliability of such reports, there is evidence in their text that shows that their killing is by no means an assassination in the modern sense. On the other hand, the Prophetic biography (PBUH) was always based on tolerance and kindness to the opponents and did not fight the enemies as much as possible.
Keywords: Assassination, the Great Prophet (PBUH), Murder ofOpponents, History of Islam -
بررسی تحولات صورت گرفته در خصوص گسترش قرائات در بوم های مختلف و شیوع اختلافات و کثرت قراء مشهوری که قرائتی خاص بدان ها منتسب است، نشان می دهد که جریان های تاریخی فرهنگی مهمی زمینه ساز این اختلافات بوده و در پژوهش های قرآنی می بایست به این گونه عوامل تاریخی و فرهنگی نیز توجه نمود. از جمله این جریان های تاریخی فرهنگی مهم و اثرگذار در بسیاری از تحولات علوم قرآنی، جریان «مدینه محوری» بوده است که در این مقاله تلاش شده تا تاثیرات این جریان در گسترش و ترویج برخی قرائات قرآنی در طول تاریخ جهان اسلام بررسی شود. آنچه اهمیت پرداختن به این موضوع را ترسیم می کند؛ ابهام در برخی گزارش های تاریخی مربوط به علل گسترش و ترویج برخی قرائت های خاص در بوم های خاص جهان اسلام است که به علت تحول فهم های مختلف صورت گرفته از این گزارش های تاریخی درگذر زمان، و عدم تبیین دقیق جریان های تاریخی فرهنگی، امروزه نتوانسته ایم نگاه واقع بینانه ای به مسئله اختلاف قرائات قرآنی داشته باشیم.کلید واژگان: تاریخ اسلام، اختلاف قرائات، قراء سبعه، مدینه، بصرهInfluences of Medinan- Oriented Circle in the Development and Prevalence of Some Quranic ReadingsStudy of developments in regard to prevalence of various Quranic readings in different regions, spread of variants in this respect, and the large number of popular readers to whom special readings are attributed, indicate that some important politico- cultural circles have paved the way for these various readings. Thus these politico cultural factors should be taken into account while making Quranic researches. The Medinan oriented circle is among these politico-cultural circles proved to be significant and influential in many developments of Quranic sciences.
The present article is an attempt to study the influence of this circle in development and prevalence of certain Quranic readings in the history of Muslim world. What points to the significance of dealing with this subject is the ambiguity in some historical reports relevant to the causes of development and prevalence of some special readings in certain regions of the Muslim world. These reports have been subject to different interpretations in different times. These differences and the lack of precise explanation of politico- cultural circles have hindered us from a realistic look to the issue of variants in Quranic readings.Keywords: history of Islam, variety in Quranic readings, the Seven Readers, ?Medina, Basra -
هدف نهایی نزول قرآن، انسان سازی و تربیت بشر است. اندیشمندان در مورد اعجاز قرآن بحث های دامنه داری کرده و در این زمینه ابعاد گوناگونی را مطرح نموده اند البته در این موضوع برخی اختلاف نظرها نیز وجود دارد و بعضی نیز نظر داده اند که همه این وجوه یک دهم وجوه اعجاز قرآن کریم نیست وهمه آنها صحیح است و محدود کردن وجوه اعجاز صحیح نیست . از جمله وجوهی که برای آن قایل شده اند اعجاز معنوی آن است با مطالعه سیر تاریخ قبل و بعد اسلام متوجه می شویم که قرآن بنیانگذار یک نقطه عطف تاریخی است و فرهنگ و تمدنی را در حاشیه و ذیل خودش شکل داده است. واین تمدن مدیون افرادی است که در دامان این کتاب الهی به شاگردی نشستند و قرآن کریم نیز آنچنان آنها را پروراند که قرنها است جامعه جهانی از برکات آنها استفاده می کنند این پرورش را اگر فقط در جنبه هدایتی قرآن دیده شود نمی تواند دیدگاه صحیحی باشد چرا که سایر کتب آسمانی نیز همین هدایت را دارا بودند ولی این چنین تاثیر گذار نبودند در قرآن کریم این پرورش استعداد را رشد نام گزاری شده که معنی آن اعم از هدایت است دراین تحقیق به طور خلاصه به زندگی نامه چند تن از مشهورترین دانشمندان دوره اسلامی پرداخته شد و مشاهده گردید که همه آنها به نوعی شروع تحصیل خود را با فراگیری قرآن پیوند زده اند و البته این آمیخته بودن را تا آخر عمر نگه داشتند و قرآن هم آنها را چنان پرورش داد که منشاء اثرات بزرگی در زمان خودشان شدند و هنوز هم هستند واین از اعجاز رشد و پرورش افکار قرآن کریم است چرا که قبل از نزول قرآن کریم به زحمت می توان دانشمند بزرگی را در خطه سرزمینهای اسلامی یافت و نام برد در حالی که بعد از اسلام در همه زمینه های علمی دانشمندان زیادی را می توان نام برد .
کلید واژگان: وجوه اعجاز قرآن، پرورش، رشد، دانشمند اسلامی، تاریخ اسلام The ultimate goal of the revelation of the Qur'an is humanization and human education. Scholars have been discussing the miracle of the Qur'an and discussed various aspects in this regard. However, there are some disagreements on this subject and some have commented that not all of these aspects are one tenth of the miraculous aspects of the Quran. All of them are correct and limiting miracle funds is not correct. One of the aspects that they believe in is its spiritual miracle. By studying the history of pre and post Islamic history, we can see that the Qur'an is the founder of a historical turning point and has shaped culture and civilization in and around itself. And this civilization is indebted to the people who came to this divine book, and the Holy Qur'an has nurtured them so well that for centuries the world community has been using their blessings, if not only in the guiding aspect of the Qur'an. It may be the correct view, as other scriptures also had the same guidance, but they were not so effective. In the Holy Quran, this nurturing of talent has been named growth which means guidance in this research. One of the most famous scholars of the Islamic period was examined and it was found that all of them were somehow starting their education. They have been linked to learning the Qur'an and of course kept this blend for the rest of their lives, and the Qur'an has nurtured them so much that they are still the source of great effects in their time, and this is the miracle of the growth of the Qur'an's thoughts. It is holy because before the fall of the Holy Quran one can hardly find a great scientist in the field of Islamic lands and after Islam many scholars can be named in all fields of science.
-
نویسنده (مرحوم آیت الله میرزا خلیل کمره ای) در این گفتار، دشواری های مسلمانان در شعب ابی طالب را بر می شمرد و قصیده لامیه ابوطالب را سرود حماسی جوانان مسلمان محاصره شده می داند. آنگاه به ترجمه منظوم آن به فارسی توسط غلامرضا دبیران اشاره می کند. نویسنده به دولت های مسلمان پیشنهاد می دهد که این قصیده را به عنوان سند افتخار آن سالهای دشوار، ترویج کنند. همچنین علت مظلومیت ابوطالب را سیاست های بنی امیه در ظلم به اهل بیت: می داند. این نوشتار برای نخستین بار منتشر می شود.کلید واژگان: کمره ای، خلیل، ابوطالب - قصیده لامیه، شعب ابی طالب، تاریخ اسلام، دبیران، غلامرضا، قصیده لامیه - ترجمه منظوم فارسی، مظلومیت ابوطالب، بنی امیه - ظلم به اهل بیت:the author in the present article counted the hardship of muslims in Sheb Abitalib and believed that the Qasida Lamiya is an epic by surrounded young muslims. Then he refered to the poetic translation of it in Farsi by Gholamreza Dabiran. The author suggested to muslim governments to spread this qasida as a proof of honor of those hard years. He also counted the cause of Abutalibs oppression the policies of Bani Omayyah.
-
مبانی رویکرد تاریخی در تفسیر قرآن کریمقرآن کریم دارای آیات تاریخی فراوانی است که، توجه به تاریخ عصر جاهلی و شناخت شرایط عصر نزول و حوادث صدر اسلام در فهم و تفسیر بسیاری از آیات آن از ضرورت و اهمیت فراوانی برخوردار است. در واقع، آگاهی از تاریخ که قرآن به گونه ای اشاره وار از آن یاد کرده، موجب روشنی مفاهیم آیات مربوط به این نوع می گردد؛ شناخت آداب و رسوم مختلف عصر جاهلی مانند آداب و رسوم عبادی و مناسک حج، آداب و رسوم اجتماعی و خانوادگی و آداب و رسوم اقتصادی و تجاری در فهم و تفسیر آیات مرتبط با آن نقش دارد. آن سان که آگاهی از تاریخ عصر نزول نیز نقش مهمی در حل تناقض ظاهری آیات، رفع ابهام از چهره آیات، شناخت آیات مکی و مد نی و ترتیب نزول، و شناخت احکام ثابت و متغیر و ناسخ و منسوخ دارد. به گو نه ای که در بسیاری از موارد، بدون اطلاع از تاریخ، فهم و تفسیر آیات، ناممکن می گردد یا مفاد آنها در هاله ای از ابهام باقی می ماند.
کلید واژگان: تفسیر، اسباب نزول، ترتیب نزول، تاریخ جاهلیت، تاریخ اسلام
- نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شده‌اند.
- کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شده‌است. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
- در صورتی که می‌خواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.
©2000-2025 magiran.com All Rights Reserved.