ساختار سوره ها
در نشریات گروه علوم قرآن و حدیث-
The study of surahs' structure has attracted researchers' attention in recent years. One of the theories herein is the theory of Topic Sameness which acknowledges that each surah of Quran has formed on a single topic. The theory of Introduction and Explanation as one of the most important branches of Topic Sameness, proposes that the Almighty states the topic of each surah at the first section, elaborates it at different parts of the surah in the forms such as stories, signals of nature, and future predictions, and concludes from the stated contents at the final part. In this paper, we accordingly intend to study the two theories using NLP techniques for the first time. In this regard, based on the three methods of tf-idf, word2vec and roots' accompaniment in verses, the similarity of Quranic roots is computed. Then, the amount of similarity of the concepts within surahs to each other is calculated and compared with the random mode. The results show that the studied surahs hold the inner coherence between the concepts so that they have been formed on a single topic or a few topics related to each other. In addition, the study on the similarity between the first and the body sections of each surah shows that the structure of Introduction and Explanation seems to be true for many surahs by the designed methodology. At the end, by comparing the similarity of surahs to each other versus their order distance in Quran and their revelation time distance, we realized that the whole Quran is also relatively organized in terms of surah' ordering.
Keywords: Natural Language Processing, Word2vec, Quran, Topic Sameness, Surahs' Structuredness, Tf-idf -
پوشش و حجاب اسلامی یکی از موضوعات مهم قرآنی است که در آیات وحی از آن سخن به میان آمده است. از جمله آیاتی که جایگاه حجاب به روشنی در ساختار آن آمده، آیه 31 سوره نور است. پژوهش حاضر می کوشد با هدف مشخص کردن ساختار این آیه و پیوند آن با کل سوره، جایگاه حجاب و عفاف در قرآن کریم را تبیین نماید. پرسش اصلی تحقیق این است که آیا آیه 31 سوره نور می تواند دارای یک ساختار منسجم باشد و پیوند این ساختار با کل سوره چگونه است. مطالب این تحقیق با روش توصیفی و تحلیلی و بر اساس پرسش ها و اهداف تحقیق، طبقه بندی و تحلیل شده اند. نتایج تحقیق نشان می دهد که تمامی آیات وحی به منزله نور و چراغی تابان است که انسان را به سرمنزل مقصود هدایت می کند و ساختار کل سوره نور نیز اینگونه است. در این سوره گاه یک بخش از ساختار در یک آیه جای می گیرد و گاه به قراین لفظی و معنایی، یک بخش از ساختار حذف می شود. آیه 31 سوره نور نیز دارای ساختاری چهارگانه است که همین ساختار در کل سوره قابل مشاهده است. بررسی مفاهیم قرآنی در یک ساختار منسجم باعث می شود که بیش تر با ابعاد اعجاز قرآن آشنا شویم و از دریای بی کران مفاهیم سرنوشت ساز آن بهره بریم.
کلید واژگان: حجاب، پوشش، آیه 31 سوره نور، ساختار سوره نورIslamic coverage and Hijab is one of the most important Quranic issues that comes in the divine verses. One of those verses is the verse 31 of Surah Noor. The present research tries to explain the position of Hijab and chastity from the view of the Holy Quran with the aim of determining the structure of this verse and its connection with the whole Surah. The main question is whether the verse 31 of Surah Noor can have a coherent structure and how its structure has a connection with the whole Surah. The content of this descriptive-analytical research was classified and analyzed according to the research questions and aims. The results demonstrate that all divine verses, as well as the whole structure of Surah Noor, are considered as a shining light that leads humans to the God. In Surah Noor, sometimes one part of the structure is placed in a verse, and sometimes one part of the structure is omitted based on the verbal and semantic evidences. The verse 31 of Surah Noor has a four-part structure which is visible in the whole Surah. Examining the Quranic concepts in a coherent structure makes us more familiar with the miraculous dimensions of Quran, and take advantage of the infinite sea of its crucial concepts.
Keywords: Hijab, coverage, verse 31 of Surah Noor, structure of Surah Noor -
نگرش جامع گرایانه به معانی سوره ها، نگرشی نو و ساختاری به مفاهیم مطرح شده در سوره است و همچون هر نگاه دیگری، پیامدها و آثار جدیدی به دنبال دارد. این نگاه نو، افق جدیدی در درک و فهم معانی بلند این کتاب آسمانی گشوده و روش های نوینی را در عرصه قرآن پژوهی و آموزش های قرآنی ارائه می دهد و چه بسا بسیاری از راه های ناهموار را در مسیر تلاش های قرآنی همچون تفسیر جوانان هموار و آسان نماید. برخی از آثار و نتایج سودمندی که برای این نگرش قرآنی می توان برشمرد عبارت است از:1. کشف افق های جدید در اعجاز قرآنیکی از جنبه هایی که در بررسی اعجاز قرآن کمتر مورد توجه واقع شده است جنبه ساختاری آن است. مطالعه و بررسی ساختار قرآن و ترسیم ابعاد اعجازی آن از این جهت که قرآن در درجه نخست یک «متن» است، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. شکی نیست که در پیدایش یک اثر توانمند ادبی، گزینش واژه ها، آهنگ کلمات و ترکیب آنها نقش بسزایی دارد، اما بنیادی ترین چیزی که شکل نهایی متن را سامان می دهد و ارتباط واژه ها و جملات را معنادار می کند، ساختار معنایی متن است. جملات زیبا اما ناهماهنگ و ناموزون، هیچ گاه یک متن ادبی توانمند و فصیح را به ارمغان نمی آورد.
2. آشنایی سریع و آسان با مفاهیم قرآنتهیه تفسیری بر اساس ساختار سوره ها می تواند بستر مناسبی برای آشنایی سریع نسل جوان با مفاهیم قرآنی باشد. با کمک این طرح می توان مفاهیم اساسی و کلیدی همه سوره ها را به صورت نمودار درختی در آورد و با توجه به سطوح مخاطبان طی30 یا 100 یا 150 جلسه مفاهیم قرآن را به طور کامل به علاقمندان آموزش داد.
3. حل اختلافات تفسیریاگر بپذیریم که هر سوره دارای غرض واحدی است که مجموع آیات سوره برای تبیین و تشریح آن غرض گرد هم آمده اند، می توانیم در پرتو آن بسیاری از ابهامات تفسیری و اختلاف نظر مفسران را در فهم آیات حل کنیم. غرض اصلی و محور اساسی در فهم هر سوره، معیار و شاخص دقیقی است که بر اساس آن می توان هر گونه انحراف تفسیری و خطا در برداشت را تشخیص داد و از رهگذر آن به تفسیر و تبیین آیات پرداخت.
4. ارائه «ترجمه ای پیوسته» و تفسیری از قرآن«ترجمه پیوسته و تفسیری» یا «ترجمه ساختاری» روش جدیدی در ترجمه قرآن کریم است. در این شیوه، فهم معانی و مطالب قرآن بسیار آسان و روان شده و مترجم با افزودن توضیحات تفسیری در متن و پاورقی، تا حدی خواننده را از مراجعه به تفاسیر بی نیاز کرده است. افزون بر این خواننده با توجه به فصل بندی سوره، هر سوره را به شکل متنی پیوسته احساس می کند و پایان یافتن یک آیه و شروع آیه دیگر را کاملا با هم مرتبط می بیند و اهداف و مقاصد سوره را به خوبی درک می کند. «ترجمه پیوسته» وفادارترین ترجمه نسبت به قرآن مجید است؛ زیرا ضمن رعایت شرایط و مبانی علمی برای دستیابی به مفاهیم بی کران قرآن، مطالب هر سوره را به صورت یک واحد به هم پیوسته و یک مجموعه هماهنگ ارائه می کند.
5. شناخت اسباب نزول های جعلییکی از فواید و کارکردهای کشف غرض سوره ها این است که در بسیاری از موارد می توان از آن به عنوان معیاری برای تشخیص اسباب نزول صحیح از روایات متناقض یا تبیین صحت و میزان انطباق یک روایت با واقعیت سود جست.
شناخت شان نزول آیات نقش بسیار مهمی در فهم و درک معانی قرآن و حل مشکلات تفسیری دارد، اما وجود روایات متناقض چالشی بزرگ در تعیین شان نزول آیات و سوره ها پدید آورده است. از آنجا که مضمون کلیه آیات موجود در یک سوره با غرض سوره متناسب است، بنابراین تنها شان نزولی را می توان معتبر شمرد که با غرض سوره هماهنگ باشد و در صورتی که شان نزول های متفاوت همگی با غرض سوره متناسب بودند، آن گاه از قرائن و دلایل دیگر برای سنجش صحت شان نزول می توان یاری جست.
کلید واژگان: هدفمند سوره ها، ساختار سوره ها، همگرایی دینی، سوره آل عمران
- نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شده‌اند.
- کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شده‌است. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
- در صورتی که می‌خواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.
©2000-2025 magiran.com All Rights Reserved.