وحدت
در نشریات گروه علوم قرآن و حدیث-
با جریان سقیفه بنی ساعده، موضوع غدیر خم دچار فراموشی و چالش های سیاسی دوران بعد از پیامبر (ص) گردید، که یکی از تبعات تاریخی آن که بر علیه خاندان نبوی (ص) تحمیل گردید غصب فدک بود.بطوریکه دور شدن جامعه از موضوع امامت و تحریف غدیر، به عنوان ادله متقن در موضوع غصب فدک، می بایست مورد توجه پژوهشگران قرار گیرد.این پژوهش بر مبنای این سوال اصلی انجام یافته است که وجوه مشترک بین فدک و غدیر کدام است؟ فرضیه چنین قلمداد می شود که پیامبر (ص) و در ادامه حضرت زهرا (س)، این نظریه را به عنوان الگوی اساسی وحدت مسلمین مطرح کردند.این پژوهش کیفی بوده و با روش توصیفی و تحلیلی و بر مبنای مطالعات کتابخانه ای به بررسی وجوه مشترک فدک و غدیر در قالب گفتمان آن عصر می پردازد. شاخصه های مهمی برای این بحث در گزاره های روایی فدک و غدیر در نظر گرفته شده نظیر؛ قلمرو و چهارچوب موضوعی ، هویت، اصل برجسته سازی،توصیه رفتاری، پیوند میان عناصر و نظام زبانی. در نتیجه خطبه فدک نیز نمونه گفتمان انتقادی است که حضرت در اقدام به احقاق حق خود و در ادامه حقانیت خاندان علوی در غدیر خم و پیام های جهانی آن، بر ولایت و امامت با استناد به آیات و باتکیه بر پیش زمینه های فکری و فرهنگی مخاطبان، بیان فرمودند.
کلید واژگان: نظریه توامانی فدک و غدیر، گفتمان انتقادی، گزاره های روایی، ولایت، وحدتWith the flow of Saqifa Bani Saedah, the issue of Ghadir Kham was forgotten and faced with political challenges of the era after the Prophet (PBUH), one of the historical consequences of which was imposed on the family of the Prophet (PBUH) was the usurpation of Fadak. As the society moved away from the issue Ghadir's imamate and distortion, as valid evidences in the issue of Fadak's usurpation, should be given the attention of researchers. The hypothesis is considered that the Prophet (pbuh) and subsequently Hazrat Zahra (pbuh) proposed this theory as the basic model of Muslim unity. Fadak and Ghadir share in the discourse of that era. Important indicators for this discussion are considered in Fadak and Ghadir's narrative propositions such as; Subject area and framework, identity, highlighting principle, behavioral advice, link between elements and language system. As a result, Fadak's sermon is also an example of critical discourse that Hazrat expressed in the process of vindicating his right and continuing the legitimacy of the Alavi family in Ghadir Kham and its global messages, on Wilayat and Imamate by referring to the verses and relying on the intellectual and cultural background of the audience.
Keywords: Fadak, Ghadir's Twin Theory, Critical Discourse, Narrative Propositions, Province, Unity -
یکی از مستحکم ترین سنگرهای دفاع از اسلام که صحنه نمایش قدرت و عظمت مسلمانان و مایه یاس کفار و منافقان است نماز جمعه می باشد. نماز جمعه عبادتی است که در ظهر روز جمعه و با شرایط خاصی انجام می شود. در دین اسلام به نماز جمعه تاکید فراوانی شده است و خداوند در قرآن مومنان را به حضور در نماز جمعه دعوت فرموده است. عنوان این مقاله در مورد آثار نماز جمعه در جامعه از دیدگاه قرآن و احادیث است و روش این مقاله توصیفی است و مطالب آن با روش کتابخانه ای جمع آوری شده است. در این مقاله به بحث درباره نماز جمعه، اهمیت نماز جمعه در آیات و روایات، آثار فردی و اجتماعی نماز جمعه پرداخته شده است.
کلید واژگان: نماز جمعه، تهاجم، فرهنگ، وحدت، یکپارچگی، جامعه -
نشریه ره توشه، پیاپی 18 (تابستان 1403)، صص 53 -64عاشورا یادگار نهضت جاوید امام حسین(ع) است که جمعیت به ظاهر کوچکی جان خود را در راه حفظ اسلام ناب محمدی(ص) فدا کردند. یاران امام حسین(ع) در عاشورا نه تنها یک شکل و یک رنگ نبودند، بلکه از نظر طبقات اجتماعی و فکری نیز یکسان نبودند. تصویری که از شب عاشورا ثبت و ضبط شده است، نشان می دهد یاران امام(ع) تا چه اندازه «آزاد» بودند. از مطالعه تاریخ می فهمیم تنوع و رنگارنگی عجیبی میان یاران امام بود؛ برعکس افراد در سپاه دشمن، مردمانی سطحی نگر، قبیله گرا، نژادپرست و دنیاگرا بودند که برای مال دنیا حاضر بودند آخرت خود را تباه کنند؛ درحالی که اصحاب امام(ع) صاحب فکر و فهم بودند و در شب عاشورا وعده پول و مقام نگرفتند، بلکه خبر کشته شدن دریافت کردند. امام(ع) شب عاشورا خطاب به یارانش فرمود: «خدایتان از جانب من پاداشی نیکو دهد. بدانید که من می دانم فردا سرنوشت ما با این دشمنان چه خواهد شد. اکنون به همه شما اجازه رفتن می دهم، پس همه آزادید که بروید و بیعتی از من بر گردن شما نیست».[1]در توصیف امام و عاشوراییان باید گفت:مومنان معدود لیک ایمان یکی جسم شان معدود لیکن جان یکیغیرفهم و جان که در گاو و خرست آدمی را عقل و جانی دیگرستجان حیوانی ندارد اتحاد تو مجو این اتحاد از روح بادجان گرگان و سگان هر یک جداست متحد جان های شیران خداست[2]در این نوشتار به معرفی تعدادی از یاران امام حسین(ع) می پردازیم. [1]. محمد ابن سعد، ترجمه الحسین(ع) و مقتله، ج 1، ص 70.[2]. جلال الدین محمد مولوی، مثنوی معنوی، دفتر چهارم، بخش 17.کلید واژگان: عاشورا، وحدت، نژادپرستی
-
جامعه سازی و ایجاد تمدن نوین اسلامی بر پایه وحدت از اساسی ترین اهداف دین مبین اسلام است. چیستی وحدت و راهکار های دست یازی به وحدت از مسائل مهم و کلیدی در باز سازی تمدن نوین اسلامی است. از این رو و با هدف مشخص نمودن شاخصه های وحدت و راهکار های رسیدن به آن و با روش تحلیلی ،توصیفی بر پایه تحقیق کتابخانه ای بنیادی ترین خسارت در جامعه دینی را وجود اختلاف در میان جامعه اسلامی میدانیم و وحدت را راهبرد اصلی تشکیل حکومت دینی معرفی کرده وحدت و یکپارچگی ملت، آن هم با محوریت قرآن و سنت رسول گرامی اسلام(ص) و اهل بیت عصمت و با تکیه بر مشترکات دینی و پرهیز از پرداختن به اختلافات مذهبی معرفی کرده و پیاده سازی آن در جمهوری اسلامی ایران را با وجود تنوع و تکثر قومیتی که دارد را مایه هم افزائی قدرت و اقتدار ملی در یک فضای همراه با آرامش به آرمان های ارزشمند انقلاب و امام خمینی(ره) دانسته و الگویی فرا روی جوامع اسلامی قرار می دهیم.
کلید واژگان: پیامبر، وحدت، اسلام، محور وحدت، دین، مذهب، دشمن، اختلاف -
علیقلی بن قرچغای خان، از جمله حکیمان متاله مدرسه فلسفی اصفهان است. وی رسائل و کتاب های گوناگونی در زمینه های مختلف مانند فلسفه، تفسیر قرآن و حدیث نگاشته است. از جمله رساله های کوتاهی که وی به رشته تحریر درآورده است، رساله وحدت هویت و شیئیت حقه است که تاکنون تصحیح نشده است. وی در این رساله کوشیده است تفسیری دقیق از مفاهیمی مانند شیء، لاشیء، ظل، اعتباری بودن حقایق اشیاء و صفات انسانی ارائه دهد و وجوه اشتراک و اختلاف میان دیدگاه خود و رویکرد صوفیه را تبیین نماید. در جستار حاضر تلاش شده است افزون بر تحقیق و تصحیح رساله، برخی از مطالب مطرح شده، تحلیل و بررسی گردد. «ناکافی بودن تفسیر وی از موهوم بودن ممکنات و مخلوقات»، «نادرست بودن تشبیه مخلوقات به تصویر فرد دوبین» و «عدم اتصاف خداوند به تعین موجودات امکانی» سه نقدی است که درنهایت به دیدگاه های مصنف در این رساله وارد است.
کلید واژگان: وحدت، موهوم بودن، ظل، تعینAliqoli ibn Qurchaghay Khan is one of the philosopher-theologians of the Isfahan philosophical school. He has written various treatises and books in various fields such as philosophy, Quranic interpretation and hadith. One of the short treatises that he has written is the treatise on the Unity of Identity and True Objectivity, which has not been corrected until now. In this treatise, he has tried to provide an accurate interpretation of concepts such as object, non-object, shadow, the validity of the realities of objects and human attributes, and to explain the similarities and differences between his own views and the Sufi approach. In the present study, in addition to researching and correcting the treatise, some of the issues raised have been analyzed and reviewed. "The inadequacy of his interpretation of the ambiguity of possibilities and creatures", "The incorrectness of comparing creatures to the image of a double-sighted person" and "The non-attribution of God to the determination of possible beings" are three criticisms that are ultimately applied to the author's views in this treatise.
Keywords: Aliqoli Ibn Qurchaghay Khan, Unity Of Identity, Ambiguity, Shadow, Determination -
حفظ جماعت از جمله آموزه های اصیل اسلامی است که همواره در میان مسلمانان جایگاهی ویژه داشته است؛ آموزه ای که امروز بیشتر با نام «وحدت» شناخته می شود. ایمه معصومین _ صلوات الله علیهم اجمعین _ دستورات و سفارش های متعددی در حفظ جماعت و اجتناب از تفرقه داشته اند. اما جالب توجه است که حکام جور هم عموما از این اصل به مثابه دست آویز، و در مواردی به عنوان اهرم فشار سیاسی سوءاستفاده کرده اند. در این میان، امام حسین علیه السلام در یکی از خطیرترین برهه های تاریخ اسلام، آموزه حفظ جماعت مسلمین را در حرکت خود لحاظ کرده و در سخنان خود بدان اشاره فرموده است. قول و فعل آن حضرت در مسیر مدینه تا مکه و از مکه تا کربلا، شامل دلالت هایی است که با مطالعه آن، می توان الگویی از حفظ جماعت را ترسیم کرد. این پژوهش می کوشد با دلالت پژوهی گزاره های تاریخی و روایی مربوط به نهضت سیدالشهدا علیه السلام، عناصر و مختصات این اصل را استخراج کند. یافته های این پژوهش که مستخرج از گزاره های تاریخی و روایی است، دربردارنده جماعت حول امام، ویژگی های کلی جماعت و نهایتا مفهوم مقابل جماعت؛ یعنی تفرقه است. نتیجه آن که در این عرصه مفهومی، وحدت بر مدار امام معنا می یابد.
کلید واژگان: امام حسین علیه السلام، سیره، وحدت، جماعت، تفرقهEmamat Pajouhi, Volume:12 Issue: 31, 2024, PP 271 -302Preservation of the congregation is one of the authentic Islamic teachings that has always had a special place among Muslims. A doctrine that is better known as Vahdat, today. The infallible imams have given many orders to protect the congregation and prevent division. But it is interesting that the cruel rulers have generally abused it as a pretext and in sometimes, as a lever of political pressure. Meanwhile, in one of the most dangerous periods of Islamic history, Imam Hussain has included the doctrine of protecting the Muslim congregation in her movement and has mentioned it. His words and actions on his way contain indications, we can say that we can draw a picture of the preservation of the congregation by studying them. Therefore, the question is what are the Attributes of unity and congregation in the scope of Imam Hussain's uprising? This research tries to extract the elements and coordinates of this principle by studying the implications of the historical and narrative statements related to the uprising of Imam Hussain. Then by highlighting and putting together the obtained components, draw a multi-dimensional picture of it; An image whose most important component is "Imam".
Keywords: Imam Hussain, Sire, Unity, Congregation, Division -
نشریه ره توشه، پیاپی 16 (زمستان 1402)، صص 237 -246خداوند متعال انسان را آفرید و با امتیازاتی که به او بخشید، او را اشرف مخلوقات قرار داد. از امتیازات انسان، وجود اختیار است که به وی امکان انتخاب خیر یا شر را فراهم می کند و خداوند به بشر امکانات لازم اعمال اختیارش را چه خیر باشد یا شر، مومن باشد یا کافر در قالب نعمت های دنیایی عطا می کند. خداوند برای مومنین نعمت های ویژه ای را مقرر فرموده است که در دنیا از آنها بهره مند می شوند و زمینه بهره مندی از نعمت های جاودان آخرت را برایش فراهم می سازند. وحدت و امنیت از جمله نعمت های الهی است که تاثیر آنها در حیات اجتماعی و دستیابی انسان ها به هدف های اجتماعی بسیار بزرگ دانسته می شود. در این نوشتار به وحدت و امنیت در جایگاه نعمت های بزرگ الهی پرداخته شده است.کلید واژگان: وحدت، امنیت، نعمت
-
یکی از مشکلات اساسی امروز جهان اسلام اختلاف و درگیری بین مذاهب اسلامی است و این امر سبب تضعیف مسلمانان شده است، بنابراین در این مقاله تلاش شده است تا ابتدا به بررسی خود وحدت و چیستی آن پرداخته و در ادامه به احصاء عوامل وحدت مانند خدای متعال، رسول اکرم (ص)، قرآن کریم و اهل بیت (عی) و شیوه حل اختلافات فقهی اقدام نموده و در آخر آثار و نتایج وحدت مانند آرامش و اقتدار و ترک آن مانند نزاع و ضعف را بیان نموده ایم. روش ما در این مقاله برای یافتن راه کارهای رسیدن به وحدت به صورت توصیفی-تحلیلی بوده است.
کلید واژگان: وحدت، تحابب، اختلاف، مذاهب اسلامی -
نوع برخورد رسول اکرم با دیگران از اهمیت بسیاری برخوردار است. رعایت اخلاق در زندگی از مهم ترین شاخصه های رفتاری آن حضرت به شمار می رود. پرسش اصلی مقاله این است که سلوک اخلاقی پیامب ر(ص) و نوع رفتارهای ایشان با دیگران چگونه بود؟ آیا اخلاق نبوی تاثیری در همگرایی مردم و همبستگی اجتماعی داشته است؟ واکاوی منابع متقدم تاریخ، سیره و حدیث و بهره گیری از روش توصیفی- تحلیلی نشان می دهد که رعایت اخلاق و امور اخلاقی در زندگی آن حضرت از اهمیت خاصی برخوردار بوده است. پیامبر (ص) به همه مردم احترام می گذاشت و خود را از مردم جدا نمی دید. آن حضرت اهل مدارا بود و کسانی که نسبت به شخص ایشان بدرفتاری می کردند، می بخشید. ایشان مساوات را در برخورد با مردم رعایت می کرد و هیچ کس در نظر او از دیگران - جز به داشتن تقوا- برتری نداشت. رعایت این امور سبب جذب مردم و شکل گیری امت واحده اسلامی شد. اختلافاتی که بعد از رحلت رسول خدا در جامعه اسلامی در خصوص جانشینی شکل گرفت، چالشی جدی در مسیر همبستگی بود، اما مدیریت آن چالش توسط امام علی (ع) این خطر جدی را برطرف ساخت.
کلید واژگان: اخلاق نبوی، پیامبر اکرم (ص)، همبستگی اجتماعی، وحدتThe type of interactions of the Holy Prophet (PBUH) with others is very important. Observance of ethics in the life is one of the most important behavioral characteristics of the Prophet (PBUH). The main question of the article is what was the moral Sira of the Prophet (PBUH) and her behavior towards others? and did prophetic ethics have an effect on people's convergence and social solidarity? The analysis of the Primary sources, especially the sources of History, Sira and Ḥadīth, and the use of the descriptive-analytical method show that the observance of ethics and moral affairs was of particular importance in the life of the Prophet (PBUH). The Prophet (PBUH) respected all people, and did not see himself as separate from people. He was a tolerant person and forgave those who mistreated him. The Prophet (PBUH) respected equality in dealing with people, and no one was superior to others in his opinion, except for having piety (taqwā). Observance of these matters has attracted people to him and has been effective in the formation of a Unified Islamic Ummah. The disputes that arose after the death of the Prophet (PBUH) in the Islamic society regarding the succession, although it could create a serious challenge in social solidarity, but the management of the situation by Imam Ali (AS) removed this serious danger.
Keywords: Prophet (PBUH), Prophetic Ethics, Social Solidarity, Unity (Vahdat) -
امر به معروف و نهی از منکر به دلیل نقشی که در رشد جامعه دارند، از مسائل مهم مورد اشاره قرآن هستند. در قرآن کریم، امر به معروف به معنای فرمان دادن به هر کاری که عقل و شرع آن را خوب بداند و نهی از منکر به معنای نهی از هر کاری که عقل یا شرع آن را بد بداند، آمده است. مکتب حیات بخش اسلام، با نگاه کلان به زندگی اجتماعی انسان، جایگاه برجسته ای را به این دو امر اختصاص داده و آنها را از مهم ترین ساز و کارها برای تداوم ارزش ها و هنجارها و از بزرگ ترین اصول نظارتی در جامعه اسلامی دانسته است. مقاله حاضر با روش کتابخانه ای و رویکردی توصیفی، با هدف بیان نقش امر به معروف و نهی از منکر در رشد جامعه، بر اساس مستندات قرآنی و با تاکید بر دیدگاه مقام معظم رهبری به مواردی همچون: ایجاد وحدت، اقامه قسط و عدل، ایجاد امنیت در جامعه، اعتلای سطح بینش اجتماعی، سالم سازی محیط جامعه و بصیرت نسبت به توطئه های دشمنان پرداخته است.
کلید واژگان: سید علی خامنه ای، وحدت، قسط، عدالت، مستندات قرآنی -
از ویژگی های سور قرآن کریم، وجود ارتباط و پیوستگی بین آیات می باشد؛ مسیله ای که برخی خاورشناسان به نبود آن اذعان دارند؛ تبیین انسجام محتوایی سور قرآن، ضمن آنکه این شبهه را رفع می کند، غرض اصلی سوره را مشخص می نماید. پژوهش حاضر درصدد است با روش تحلیل محتوای کیفی، ضمن بررسی انسجام محتوایی سوره حجرات، انگاره اخلاق محور بودن این سوره را به نقد بکشاند. این سوره در سه دسته موضوعی «توجه دادن به محوریت نبی اکرم (ص) در جامعه ایمانی»، «عوامل و موانع ایجاد و حفظ وحدت» و «تبیین حقیقت ایمان» به مهم ترین هدف دستورات الهی در این سوره که «امت سازی» توسط رسول اکرم (ص) می باشد، پرداخته است؛ وجود دو قطب حق و باطل در عالم و قد علم نمودن باطل در برابر حق از چالش هایی است که سد راه امت سازی است و اوامر الهی در سوره حجرات، علاوه بر منافع فردی، بایستی با دید کلی و اجتماعی درنظر گرفته شود تا امت سازی مدنظر قرآن کریم تحقق یابد.کلید واژگان: سوره حجرات، انسجام محتوایی، امت سازی، وحدت، تحلیل محتواSeraje Monir, Volume:12 Issue: 43, 2023, PP 69 -96One of the characteristics of the Surah of the Holy Quran is the existence of connection and continuity between the verses; a problem that some orientalists admit to its absence; clarifying the content coherence of the Qur'anic surah, while removing this doubt, specifies the main purpose of the surah. The current research is trying to criticize the idea that this surah is morally oriented, while examining the content coherence of Surah Hajarat with the method of qualitative content analysis. This surah in three thematic categories "paying attention to the centrality of the Holy Prophet (PBUH) in the community of faith", "factors and obstacles for creating and maintaining unity" and "explaining the truth of faith", deals with the most important purpose of the divine instructions in this surah, which is "nation-building" by the Holy Prophet (PBUH). The existence of the two poles of truth and falsehood in the world and the height of knowledge of falsehood against the truth is one of the challenges that are an obstacle to nation-building, and the divine commands in Surah Al-Hujrat, in addition to individual interests, should be considered with a general and social perspective in order to build the nation as intended by the Holy Quran.Keywords: Surah Al-Hujurat, Content coherence. Ummah, unity, content analysis
-
نشریه دعاپژوهی، پیاپی 2 (بهار و تابستان 1401)، صص 124 -133از مهم ترین عوامل پیروزی و سعادت هر جامعه ای، وحدت و همدلی در میان اعضای آن جامعه می باشد و عوامل متعددی در ایجاد و تقویت آن نقش دارد که بررسی و پژوهش پیرامون آن با توجه به اهمیت موضوع، ضروری می باشد. از طرفی این سوال مطرح است که نقش دعا به عنوان یکی از اعمال عبادی در دین که روایات از آن به عنوان تغییردهنده قضای حتمی یاد کرده و اثرات آن در موارد بسیاری، در قالب پژوهش های متعدد به اثبات رسیده است، در ایجاد وحدت و همدلی در جامعه اسلامی چیست و این که موارد وحدت بر محور دعا و در محتوای ادعیه کدام است. این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی و رویکرد عقلی - برهانی و نقلی - وحیانی به بررسی نقش دعا در ایجاد و تقویت وحدت و همدلی در جامعه اسلامی پرداخته است و نشان می دهد که دعا از عوامل موثر بر وحدت و همدلی در جامعه اسلامی بوده و در موارد متعددی دعا می تواند نقشی محوری در ایجاد این مهم ایفا کند. موارد متعدد دعا پیرامون وحدت و همدلی در میان محتوای ادعیه وارده از معصومین (علیهم السلام) نیز بیانگر نقش قابل توجه دعا در تحقق وحدت و همدلی در جامعه اسلامی است.کلید واژگان: دعا، وحدت، همدلی، جامعه اسلامی
-
شهر تاریخی مرو به عنوان مادرشهر خراسان بزرگ و تاریخی دارای زمینه، ظرفیت و فرصت های تمدنی بالقوه ای بوده است. هجرت امام رضا(ع) نیز باعث شکوفایی این ظرفیت ها، فرصت ها و مهار آسیب ها و عوامل بازدارنده شد تا این سرزمین در شکل گیری و تثبیت فرهنگ و تمدن اسلامی ایفای نقش کند. در این مقاله، با رویکرد توصیفی تحلیلی و روش اسنادی، پس از تبیین عوامل و عناصر تمدن ساز به ویژه عنصر وحدت بخش از نگاه صاحب نظران، با مروری بر سابقه تاریخی مرو و اهمیت و جایگاه تمدنی آن در قرن سوم هجری و همچنین بررسی فرصت هایی که در اختیار امام رضا(ع) و اهل البیت پیامبر گرامی(ص) بوده، هجرت امام رضا(ع) به این دیار مطالعه شده است. در نتیجه، امام رضا(ع) ضمن درک صحیح موقعیت پیش آمده به عنوان ولی عهد و با استفاده از ظرفیت های عمومی خراسان با محوریت مرو و با داشتن مزیت های فردی در جایگاه عالم آل محمد و فرزند رسول خدا(ص)، توانست تاثیر شگرفی در بلوک های سازنده تمدن به ویژه عنصر وحدت بخش، شکوفایی و بقای تمدن اسلامی در قرن سوم و چهارم هجری بگذارد.
کلید واژگان: امام رضا (ع)، مرو، فرهنگ و تمدن، هجرت، وحدتAs the mother city of the great and historical Khorasan, the historical city of Marv has had a potential civilizational background, capacity and opportunities. The emigration of Imam Riḍā (as) also led to the flourishing of these capacities, opportunities, and curbing the damage and inhibiting factors so that this land could play a role in the formation and stabilization of Islamic culture and civilization. In this article, Imam Riḍā’s (as) migration to this land has been studied with a descriptive analytical approach and documentary method, after explaining the factors and elements of civilization, especially the unifying element from the point of view of the experts, with an overview of the historical background of Marv and its importance and civilizational position in the third century of Hijri, as well as examining the opportunities that were available to the Imam Riḍā (as) and the Prophet’s (pbuh) progeny. As a result, Imam Riḍā (as) while correctly understanding the situation as the vicegerent and using the general capacities of Khorasan centered on Marv and having individual advantages in the position of the scholar of Muhammad’s (pbuh) progeny and the son of the Messenger of Allah (pbuh) was able to make a tremendous influence on the constructive elements of civilization, especially the unifying element, prosperity and survival of Islamic civilization in the 3rd and 4th centuries of Hijri.
Keywords: Imam Riḍā (as), Marv, Culture, civilization, Emigration, Unity -
موضوع این نوشتار، تبیین و تقویت دیدگاهی کاملا صدرایی است که از سوی حکیم الهی، جوادی آملی مطرح گردیده و در سال های پایانی از سوی برخی نقد و انکار شده است. در این جستار، نگارندگان با روش توصیفی- تحلیلی، نخست، نظریه جداانگاری حقیقت علم از وجود ذهنی (به تقریر استاد جوادی آملی) را تبیین نموده، سپس مبانی و اصولی را که به عنوان مبانی دقیق صدرایی از آن یاد می شود (همانند اصالت هستی با تقریر وحدت شخصیه وجود؛ عین الکمال و کل الکمال بودن وجود، بسیط الحقیقه بودن یا جهان صغیر/ کبیر بودن نفس و نظریه انکشاف نفس) در راستای استحکام دیدگاه یادشده به کار برده اند. هدف نوشتار حاضر این است که از طریق بازخوانی نظریه حکیم جوادی آملی، دیدگاه واقعی حکمت متعالیه درباره چیستی «علم» روشن گردد. برون داد پژوهش حاضر نیز، جایگزینی واژه «وحدت» برای «علم و عالم» به جای واژه «اتحاد» است؛ زیرا بر اساس مقدمات به کار رفته در انگاره یادشده، به ویژه لحاظ هستی خارجی برای علم و مساوقت آن با وجود، طرح هر گونه دوگانگی میان فاعل شناسا و حقیقت علم، بی معنا است.
کلید واژگان: وجود ذهنی، هستی علم، جداسازی حقیقت علم از معلوم، نفس، وحدتThe subject of this article is to explain and strengthen the completely Sadra view, which has been proposed by the divine sage Javadi Amoli and has been criticized and denied by some in recent years. In this research, the authors, using a descriptive-analytical method, first explain the theory of separating the truth of science from mental existence (according to Professor Javadi Amoli), then the ideology and principles that are referred to as Sadra’s exact principles have been used in order to strengthen the mentioned view such as the originality of existence with the expression of the particular unity of existence, the perfection itself and all perfection of existence, the invisible entity or the small / large world of the soul and the theory of soul development. The purpose of the present article is to clarify the real view of transcendent wisdom about what “science” is by re-reading the theory of the sage Javadi Amoli. The output of the present study is the substitution of the word “unison” for “science and the scientist” instead of the word “unity”; because according to the premise used in the above-mentioned idea, especially in terms of external existence for science and its coexistence with existence, the proposition of any dichotomy between the cognitive subject (Almighty God) and the truth of science is meaningless.
Keywords: Mental Existence, Existence Of Science, Separation Of The Truth Of Science From The Known, Originality Of Existence, Particular Unity, Simplicity Of Soul, Unity -
وحدت و همبستگی، ضرورتی فطری، عقلی، شرعی، سیاسی و اجتماعی است که از مهمترین عوامل حفظ و بقای اجتماع انسانی است و بشر نه تنها برای بقای حیات جمعی، بلکه برای برخورداری از یک زندگی مطلوب، چاره ای جز پذیرش آن ندارد. در آیات و روایات اسلامی تاکید فراوانی بر حفظ وحدت و اجتناب از تفرقه از سوی خداوند متعال و همچنین پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و ایمه معصومین علیه السلام شده است. این وحدت دارای ابعاد فرهنگیف اقتصادی، سیاسی، عبادی و... است. آنچه در این مقاله به روش توصیفی تحلیلی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است عوامل ایجاد وحدت فرهنگی است. این عوامل عبارتند از: 1. همبستگی و ارتباط با بلاد اسلامی خود شامل: همبستگی و ارتباط عالمان دینی و متفکران اسلامی، گفت و گوی وحدت بخش فرهنگی، تشکیل اجتماعات بزرگ 2. معاشرت نیکو با افراد مختلف که شامل: معاشرت نیکو با مخالفان، جلوگیری از تحریک احساسات و توهین به مقدسات، 3. شیوه آموزش که شامل مواردی ز جمله: تغییر در شیوه های آموزشی و منابع درسی مسلمانان در مدارس و دانشگاه ها، آگاهی بخشی به جامععه با راه اندازی نشریات و مطبوعات و... .
کلید واژگان: وحدت، امت اسلامی، عوامل اجتماعی، قرآن کریم، روایاتUnity is an inherent, rational, Sharia, political, and social necessary that is one of the most important factors of keeping human societies and mankind has no choice but to accept it because of having a collective survival and a good life. In the Quranic verses and narratives, God, the Prophet Mohammad, and innocent Imams put a strong emphasis on having unity and avoiding division. Unity has cultural, economic, political, religious, and... dimensions. What is considered in this descriptive-analytical research is the factors of creating a cultural unity. These factors are as follows: 1. correlation and relationship with Islamic countries, including communication among religious scholars and Islamic thinkers, cultural unifying dialogue, and the formation of large communities; 2. good association with different people, including good association with opponents, and the avoidance of provoking emotions and insulting holy things; 3. education method, including changes in the teaching methods and Muslims’ references at schools and universities, and giving information to the society by launching publications, the press, etc.
Keywords: unity, Islamic nation, social factors, the Holy Quran, narrative -
بی گمان مراجعه به سیره و سخن پیامبر اکرم؟صل؟ بهترین راهگشا برای ارایه اندیشه ای دینی و کارآمد در حوزه وحدت و تقریب است. از سنت مشترک اسلامی چنین به دست می آید که رسول خدا؟صل؟ همواره نسبت به مسئله امامت و جانشینی _ که نخستین نقطه جدایی امت اسلام بوده است _ هشدار داده و مسیر وحدت و تقریب را نیز تنها در این طریق دانسته است. نوشتار پیش رو با تمسک به سنت پیامبر اسلام؟صل؟ مسیر وحدت و تقریب را با الگوی امامت محور تبیین کرده و تحقق آن را امکان پذیر دانسته است. در این دیدگاه، وحدت اسلامی با توافق بر اصول مسئله امامت، و تقریب نیز با ایجاد گفتمانی مشترک و امامت محور حاصل خواهد شد. این گفتمان باید زمینه های فرهنگی و اجتماعی برای گفتگو بر سر مسئله امامت را بگشاید و در گام نخست، حقیقت باورهای فرقه های اسلامی و مبانی آنها را فاش نماید و سوء تفاهمات را برطرف کند. مهم ترین راهبردهای این نظریه عبارت است از: بازگشت به ریشه اختلاف، روشنگری در حقایق دینی و تاریخی و مرزبندی میان وحدت و تقریب با اتحاد و همزیستی اجتماعی.کلید واژگان: تفرقه، وحدت، تقریب، امامتEmamat Pajouhi, Volume:11 Issue: 29, 2022, PP 103 -142Without an iota of doubt, in the domain of unity of muslims and approximation of Muslim sects, exploring the deeds and words of prophet is the most efficient solution. From the deeds of prophet shared among all Islamic sects, it is clearly understood that the holy prophet issued several warnings about the successor- which is the most notorious point of division among Muslims. The holy prophet has shown that the path of unity and approximation is solely sought in reaching a consensus on the successor. According to this view, unity among muslims is only attained when they concur upon the principles of Imamate, and approximation is achieved only when all Islamic sects adopt a discourse relying on Imamate principle. This discourse method must open new chapters for discussions about the issue of Imamate. The first goal of adopting such a discourse has to be disclosing the truth behind the ideology of different Islamic sects and their principles. The second goal must be removing the misconceptions and misunderstanding. The most significant aim of such an approach is: to revisit the root cause of grievences, to shed light on historical and religious issues, to establish a clear margin between unity and approximation on the one hand and unity and social coexistance on the other.Keywords: division, Unity, approximation, Imamate
-
مجله کتاب قیم، پیاپی 26 (بهار و تابستان 1401)، صص 213 -232
یکی از مفاهیم اساسی در کلام و اندیشه امام علی (ع) «وحدت» است چنان که در نهج البلاغه به عزت و اقتدار امت اسلامی در سایه وحدت تاکید شده است. گرچه واژه «وحده» در نهج البلاغه به معنای همبستگی و اتحاد به کار نرفته است؛ ولی ترکیب ها و تعبیرهای متنوعی در حوزه معنایی «وحدت» وجود دارد که با توجه به بافت موقعیتی و شرایط گوناگون سیاسی و اجتماعی، ذهن مخاطب را به سمت مساله حیاتی وحدت سوق می دهد. این مقاله، واژگان و ترکیب های حوزه معنایی وحدت و مفاهیم و مصادیق آن را مورد بررسی و تحلیل معناشناختی قرار داده است و کوشیده است با روش توصیفی - تحلیلی و بر اساس علم معناشناسی، مولفه های معنایی و دلالت های بافتی واژگان و ترکیب های حوزه معنایی وحدت را در دو بخش «ترکیب های دال بر اتحاد مطلوب» و «ترکیب های دال بر اتحاد نامطلوب» و نیز رابطه معنایی «باهم آیی» بررسی و تحلیل نماید و بیان کند که مفاهیمی چون همکاری، سازش و اصلاح و مصادیقی همچون وحدت عقیدتی، اجتماعی، سیاسی و عاطفی در مقوله وحدت نقش آفرینی کرده اند و با توجه به بافت می توانند بار معنایی مثبت یا منفی داشته باشند.
کلید واژگان: نهج البلاغه، وحدت، حوزه معنایی، رابطه باهم آییOne of the basic concepts in the words and thoughts of Imam Ali is "unity", as in Nahj al-Balaghah, the dignity and authority of the Islamic nation (Ummah) is emphasized in the shadow of unity. Although the word "unity" is not used in Nahj al-Balaghah as solidarity, there are various combinations and interpretations in the semantic field of "unity".Considering the situational context and the various political and social conditions, it leads the audience's mind towards the vital issue of unity. This paper examines and semantically analyzes the vocabulary and combinations of the semantic field of unity and its concepts and examples. Using descriptive-analytical method and semantics, it has tried to examine and analyze the semantic components and contextual implications of vocabulary and combinations of the semantic field of unity in two sections of “ combinations indicating favorable unity” and “combinations indicating unfavorable unity”. It also examines and analyzes “collocation relation” to express the fact that concepts of cooperation, compromise and reform and examples such as ideological, social, political and emotional unity have played a role in the field of unity and can have a positive or negative semantic load according to the context.
Keywords: Nahj al-Balaghah, Unity, semantic field, Collocation -
نشریه قرآن پژوهی، پیاپی 1 (پاییز 1400)، صص 29 -50
از هنرهای تاثیرگذار اسلامی، قرائت قرآن کریم به روش مطلوب هنری و علمی مخصوص به خود است که عمومی و فراگیر بوده، برای همه ملل جذابیت دارد و انسان را به تفکر وادار می نماید. تلاوت قرآن کریم گرچه خود، علمی بسیار وسیع و پیچیده است، جنبه هنر گونه آن نمایشی تابناک دارد که برای قوام تلاوت آن ساختارهای گوناگونی دست به دست هم داده، معماری تلاوت آن را کامل می نمایند. یکی از شاخصه های تلاوت اکمل که در زنجیره علوم قرائت وجود دارد، علم اختلاف قرائت است که قاریان ممتاز قرآن کریم با پرداختن به قرائت قراء سبعه یا قراء عشره هنر خود را در حد اعلی به کمال می رسانند. در پژوهش حاضر سعی گردیده است پاسخی به تاثیر این اختلاف در ایجاد وحدت ملل مسلمان داده شود. در این پژوهش با توجه به روش مقایسه ای و تحلیلی دلایل این اختلافات بررسی می شود و هدف از آن تاثیر قرائت های مختلف قرآن بر مخاطبان و وحدت ملل است.
کلید واژگان: هنر، قرائت قرآن کریم، اختلاف قرائت، نفوذ معنوی، وحدتOne of the influential Islamic arts is reciting the Holy Qur’an in its own desirable artistic and scientific way, which is general and all-encompassing, attractive to all nations, and compels man to think. Although the recitation of the Holy Qur’an is a very broad and complex science, but its artistic aspect has a radiant display that for the consistency of its recitation, various structures go hand in hand and complete the architecture of its recitation. One of the characteristics of complete recitation that exists in the chain of recitation sciences is the science of recitation differences. The excellent reciters of the Holy Qur’an perfect their art to the highest level by reciting the recitations of the seventh or tenth recitations, which in addition to having a great effect on the audience and listeners. Leave spiritual influence between Muslim nations and tribes in different countries and strengthen the unity among Muslims. In the above study, according to a comparative and analytical study, the reasons for these differences are examined and its purpose is to influence the different readings of the Qur'an on the audience and the unity of nations.
Keywords: Art, Chanting Of Qur’An, Chanting Differences, Spiritual Effect, Unity -
نشریه مطالعات تاریخی قرآن و حدیث، سال بیست و هفتم شماره 1 (پیاپی 69، بهار و تابستان 1400)، صص 115 -134
«سلسله الذهب» مهمترین و مشهورترین سخن هشتمین امام شیعه است؛ جمله ای که به سال 200 هجری در نیشابور، به درخواست جمع زیادی از غیر شیعیان به ویژه اصحاب حدیث، صادر شد. بواسطه بازتاب روایت در منابع شیعه و اهل سنت، سلسله الذهب بسیار محل بحث و گفتگو بوده است. مروری بر پژوهش های بسیاری که درباره این حدیث سامان یافته، نشان می دهد برداشت های ایدیولوژیکی همچون توحید و امامت بیش از همه مورد توجه و تاکید بوده است. نوشتار حاضر می کوشد به روش تحلیل تاریخی و با نظرداشت شرایط گفتمانی و تاکید بر هرمنوتیک قصدگرای مولف محور، هدف و قصد امام رضا (ع) را از انتخاب و بازگفت این حدیث تبیین نماید. نتایج تحقیق نشان می دهد این گزینش کاملا هدفمند بوده است تا مسلمانان و فراتر از آن ادیان توحیدی را به همگرایی دعوت کرده، از آنان بخواهد از تکفیر همدیگر دست بشویند. تتمه حدیث در روایات شیعی که بر شرط امامت تکیه کرده نیز در پی ایفای این مقصود است که برای دستیابی به مراتب والای توحید باید به معارف اهل بیت علیهم السلام چنگ زد.
کلید واژگان: سلسله الذهب، امام رضا (ع)، توحید، وحدت، تکفیر، فضای صدورThe "Golden Chain" is the most important and famous speech of the eighth Shiite Imam; The sentence was issued in 200 AH in Neishabour, at the request of a large number of non-Shiites, especially the companions of hadith. Due to the reflection of the narration in Shiite and Sunni sources, the Golden Dynasty has been much debated. A review of the many researches that have been organized on this hadith shows that ideological concepts such as monotheism and Imamate have been the most emphasized. The present article tries to explain the purpose and intention of Imam Reza (as) from the selection and retelling of this hadith by the method of historical analysis and considering the discourse conditions and emphasizing the author-oriented hermeneutics. The results of the research show that this choice was completely purposeful in order to invite Muslims and beyond the monotheistic religions to converge and ask them to stop excommunicating each other. In order to prove this hypothesis, we showed that the completion of the hadith in Shiite narrations that rely on the condition of Imamate is different from the first part in terms of narrator and purpose.
Keywords: Golden Series, Imam Reza (AS), monotheism, unity, convergence, export space
- نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شدهاند.
- کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شدهاست. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
- در صورتی که میخواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.