جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه
تکرار جستجوی کلیدواژه روش شناسی علمی در نشریات گروه علوم انسانی
روش شناسی علمی
در نشریات گروه فلسفه و کلام
تکرار جستجوی کلیدواژه روش شناسی علمی در مقالات مجلات علمی
-
نشریه پژوهش های فلسفی، پیاپی 49 (زمستان 1403)، صص 351 -366علم یک روش عینی از طریق مشاهده و آزمایش برای شناخت پدیده های جهان است که بنابه تعریف، باید مستقل از ذهنیت فرد دانشمند باشد. زیبا شناسی اما می تواند کاملا ذهنی و وابسته به ذوق فردی باشد. به همین دلیل برای مدت طولانی، دیدگاه غالب در بین فلاسفه علم این بود که علم هیچ رابطه ای با زیبا شناسی ندارد. ولی در چند دهه اخیر، تغییر دیدگاه فلاسفه علم نسبت به متدولوژی علمی، باعث شده رابطه بین علم و زیباشناسی نظر آنها را جلب کند. هدف این پژوهش، بررسی رابطه بین علم و زیبا شناسی و پاسخ به این پرسش ها است که روش شناسی علمی چگونه از زیبا شناسی تاثیر می گیرد و علم و زیبا شناسی چه رابطه ای با یکدیگر دارند. فرضیه ای که در این پژوهش در پی بررسی آن هستیم این است که علم درپنج سطح روش شناسی، عملی، تولیدی، موضوعی و سطح تبینی، با زیباشناسی نسبت دارد. در این راه، ما بیشتر به اظهارات دانشمندان علوم مختلف، بالاخص فیزیک، شیمی و زیست شناسی رجوع می کنیم تا دیدگاه آن ها را درباره رابطه کار علمی شان با زیبا شناسی بررسی کنیم. در وهله دوم به فلاسفه و نظریه پردازان رجوع می کنیم تا این رابطه را تحلیل کنیم.کلید واژگان: زیبا شناسی، علم، فلسفه هنر، فلسفه علم، روش شناسی علمیScience is an objective method to study the world. therefore, it has to be, in principle, independent from any type of subjective judgments and preferences. Aesthetics, judgment, on the contrary, is based on subjective tastes. this is the reason why foe a long period of time philosophers believes that there can be no relation between science and aesthetics. logical positivists, for instance, held the claim that scientific propositions directly imply to the objects and events of the world. Reichnbach said even if aesthetic sense were to be proved to have a role in this or that particular scientist's creativity, yet what is finally important for scientific methodology is the objective justification of a theory. i.e. the way a theory or a set of scientific propositions imply to the objects and events of the world. However, in recent decades, there has been a shift in the point of view of philosophers of science. and the relationship between aesthetics and science has become an attractive and serious subject for the field. The main goal of this research is to survey the relationship between aesthetics and science through both scientist's and philosopher's point of view. we take this survey in five levels: practical, methodological, production, thematic, and explanatory level.Keywords: Aesthetics, Scientific Methodology, Philosophy Of Science, Philosophy Of Art
-
ابن هیثم یکی از دانشمندان نامدار تاریخ علوم ریاضی و طبیعی است. در سالیان گذشته پژوهشگران بسیاری به بررسی اندیشه های علمی او همت گماشته اند. یکی از نکات شایان توجه در اندیشه وی مسئله روش شناسی علمی و اصول نقادی در دانش است. هر چند پژوهش های بسیاری در سال های گذشته به روش شناسی علمی این دانشمند برجسته اختصاص یافته است ولی هنوز ابعاد تازه ای از رهیافت علمی او به مسئله روش شناسی علوم طبیعی و ریاضی قابل بررسی و تبیین است. مقاله پیش رو، به زاویه ای دیگر از مسئله روش شناسی علمی او پرداخته و پرسش هایی را در باره تاثیرپذیری جریان پسین علم و فلسفه، از او مطرح می سازد. در این راستا، این مقاله ابتدا چالش های تاریخی که میان پژوهشگرانی همچون رشدی راشد و عبدالحمید صبره وجود داشته را بر می رسد و پس از آن کوشش می کند برخی مفاهیم تازه یاب در ادبیات علمی ابن هیثم در باره روش شناسی علمی را فراروی خوانندگان قرار دارد. یکی از مفاهیم که در آثار ابن هیثم بدان پرداخته شده مفهوم «توقل» است که در این مقاله به بررسی معنایی این واژه و عبور ابن هیثم از دلالت آن نزد جاحظ و کندی اشاره ای می شود و به بررسی احتمال برگرفته شدن یکی از مفاهیم اصلی دکارتی از آن پرداخته می شود. همچنین این نگاشته اجمالا به طرح این پرسش خواهد پرداخت که طرح زمینه های مشترک در اندیشه کوپرنیکی و نقادی های علمی متداول در جهان اسلام ، چگونه در یک فرهنگ پاسخی چون پدیده مدرنیته یافت و در فرهنگی دیگر پاسخی دیگرگون.کلید واژگان: ابن هیثم، روش شناسی علمی، دکارت
-
به زعم پوپر، اگر چه در نهان خویش، از برخی داوری های ارزشی متاثر شده است، اما به آن معنا نیست که خود مرتکب همان خطایی شده که پوزیتیویست ها را بدان متهم کرده است. در این مقاله، ضمن پرداختن به نقش ارزش داوری در فلسفه علم پوپر، نشان داده شده است که تاثیرپذیری پوپر از ارزش داوری، فراتر از آن چیزی است که وی به آن اذعان می کند. به نظر نگارنده، دو موضع مهم در روش شناسی علمی پوپر، مستعد نفوذ ارزش ها هستند: فرایند وضع و انتخاب قاعده های روش شناسی، و فرایند انتخاب گزاره های پایه. از تحلیل این دو فرایند در روش شناسی علمی پوپر، این نتایج استنباط می شوند که «دانشمند، به مثابه دانشمند ارزش داوری می کند»، و «پوپر هم خود به مثابه یک فیلسوف علم، ارزش داوری نموده است».
کلید واژگان: پوپر، روش شناسی علمی، ارزش داوری، قاعده های روش شناسی، گزاره های پایهAlthough Popper admits that in arriving at some of his proposals، he has been guided by value judgments and predilections، according to his own statements، it does not mean that he has made the same mistake of which he has accused the positivists through discussing the role of value-judgments in popper’s philosophy of science، It is argued here that value judgment’s influence on popper’s scientific methodology is further than his own admission. It seems to me، there are two important points in Popperian methodology، which are open to influx of values: the conventionalizing process of methodological rules; and the decision making process of basic statements. Upon the analyses of these two processes، following conclusions are drawn out that ‘scientists qua scientist make value-judgment’، and ‘Popper as a philosopher of science، makes value-judgment’.Keywords: Popper, Scientific Methodology, Value, judgment, Methodological rules, Basic Statements -
در این مقاله هیلاری پاتنم به نقد آرای پوپر درباره روش شناسی علمی می پردازد. وی دیدگاه پوپر درباره استقرا را تبیین و سپس آن را نقد می کند. به اعتقاد پوپر اگرچه دانشمندان از استقرا استفاده نمی کنند اما نظریه های علمی می توانند از راه استقرا تقویت شوند. بدین سان پوپر، نظرگاه خاصی درباره استقرا دارد و تا اندازه ای نقش آن را در علم می پذیرد.
کلید واژگان: تقویت، استقرا، روش شناسی علمی، علم متعارف
نکته
- نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شدهاند.
- کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شدهاست. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
- در صورتی که میخواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.