پدیدار
در نشریات گروه فلسفه و کلام-
در این مقاله سعی داریم به ویژگی های دازاین در کتاب وجود و زمان هایدگر به نحو مشخص و ملموس بپردازیم. هایدگر در کتاب مشهور خود وجود و زمان (L' être et le temps)می خواهد چگونگی دسترسی انسان را به وجود نشان دهد. ابتدا چگونگی سوال از وجود را مطرح می کند و سپس می گوید همه چیز در دایره وجود قرار دارد و از خود سوال می کند که از کدام موجود شناخت وجود را باید آغاز نماییم؟ پاسخ او این است که شناخت وجود یا هستی را از موجودی شروع بکنیم که از وجود سوال می کند. او آن موجود را وجود- آنجایی یا Dasein می نامد. علت اینکه هایدگر به جای انسان اصطلاح دازاین را انتخاب کرده هدفش نجات دادن انسان از تنگناهای تعاریف قبلی از انسان (مثل حیوان ناطق ارسطویی یا جوهر اندیشنده دکارتی و غیره) است. او به بررسی ویژگی های ذاتی و واقعی دازاین مانند احساس موقعیت و فهمیدن یعنی پیدا کردن امکانات تازه، زبان که به نظر هایدگر خانه هستی است و همچنین به توانایی بودن و غیرقابل پیش بینی بودن دازاین اشاره می کند. او تاکید می کند که انسان به عنوان سوژه یک ماهیت تغییرناپذیر و ثابت ندارد. هر دازاین شخصا یک حادثه است که خود را بنابر آینده زمانمند می کند. دازاین پیشاپیش به توسط یک ماهیت یا سرشتی متعین نشده است. او یک دازاین تاریخمند است که با خویشتن خویش (mienneté) خود را مشخص می سازد و هر رفتار خودش را با آینده تبیین می کند. انسان به هر حالتی که برسد باز هم می تواند به صورت های دیگری پدیدار شود. او همواره یک «نه هنوزی» (pas encore) دارد.
کلید واژگان: آنجا (Da، La)، دازاین (Dasein)، پدیدار، در جهان بودن، احساس موقعیت، فهمیدنIn this article, we are trying to deal with the characteristics of Dasein in Heidegger's book Being and Time in a specific and concrete way. In his book, Heidegger wants to show how man accesses Being / Sein. First, he raises the question of being and then says that everything is in the circle of being and asks himself, from which entity should we begin to know being? His answer is to start the knowledge of existence from the existence that questions existence. He calls that Dasein. The reason why Heidegger chose the term “Dasein” instead of man is to save man from the narrowness of previous definitions of man (such as Aristotle's rational animal or Cartesian thinking substance, etc.). He examines his intrinsic and real characteristics, such as sense of situation and understanding, i.e., finding new possibilities; language, which according to Heidegger is the house of being; and also refers to ability and unpredictability. He emphasizes that man as a subject does not have an unchangeable and fixed nature. Each Dasein is personally an incident that temporalizes itself according to the future. Dasein is not pre-determined by nature. He is a historical Dasein who identifies himself with his own self (mienneté) and explains his every behavior to the future. No matter what state a person reaches, he can still appear in other forms. He always has a pas encore (not yet). The fundamental character of Dasein is a condition of already “Being-in-the-world”—of already being caught up in, involved with, or committed to other individuals and things.
Keywords: There (Da, La), Sense Of Position, Phenomenon, Dasein, Understanding, Being- In -The -World -
انگاره زمان در فلسفه کانت در نسبت با کلیات ایدیالیسم استعلایی او را می توان مولفه ای خرد(Minor) در نظر آورد، اما دلوز همین عنصر خرد را از فلسفه کانت بیرون کشیده و عنصر کلان (Major)، یعنی سوژه استعلایی را در نقد عقل محض، حول آن بازپیکربندی می کند. این خوانشی یکسره متفاوت از نقد عقل محض است که در آن، مرکز ثقل از «امر استعلایی» به مفهوم «زمان» منتقل شده است. در اندیشه دلوز، مفهوم «زمان» را می توان دروازه ورود به هستی شناسی تفاوت محور او قلمداد کرد. به همین دلیل، خوانش منحصربه فرد دلوز از مفهوم زمان در فلسفه کانت حایز اهمیت بوده و در این مقاله موضوع پژوهش ما قرار گرفته است. در این مقاله تلاش می شود تا از مجموع چهار قاعده ادبی و شاعرانه، که دلوز برای شرح فلسفه کانت به کار برده است، دو قاعده اول را با محوریت چرخش مفهومی کانت درباره زمان، مورد بررسی قرار دهیم.
کلید واژگان: بازنمایی، پدیدار، پیشینی، دلوز، زمان، سوژه استعلایی، کانتThe present article attempts to explore two principles out of four literary and poetic principles with the centrality of Kant's conceptual turn concerning the concept of time that Deleuze opted for treating Kant's philosophy. In order to reformulate the Critique of Pure Reason, Deleuze exploits two literary principles. The first one is taken from Hamlet according to which time is out of control, the second one is taken from Arthur Rambo as he said, I is another. For appreciating such complicated statements and explaining Deleuze's particular reading of Critique of Pure Reason, the author proceeds to explore Deleuze's writings and seminars on Kant in order to show that the presupposition of having a good command over Deleuze's philosophy is to study his confrontation with Kant's philosophy. For achieving such an end, the author accompanies Deleuze's treatment of Kant's philosophy step by step in order to shed some light on the concept of time in his reading of The Critique of Pure Reason from various perspectives so to apprehend the two poetic principles concerning the time.
Keywords: A Priori, Phenomenon, Representation, Time, Transcendental Subject -
ما در شناخت اساطیر دو روش مستقیم در پیش رو داریم، یکی روش شناخت صورت های طبیعی و دیگری روش شناخت صورت های ذهنی. شناخت انسان از محیط خود به شرایط زندگی وی محدود می شود، از این رو می توانیم عناصر نخست تفکر طبیعی انسان را به این حوزه محدود کنیم که شامل: منابع غذایی، آب، حیوانات درنده و موقعیت جغرافیایی زندگی انسان می شود. شناخت انسان در دامنه هوش طبیعی که آن را به کار می گیرد بهینه ساز همین شرایط زندگی است و نه بیشتر،این یعنی می توانیم به بیان اسطوره ها بپردازیم همان گونه که به صورت های طبیعی در علوم طبیعی می پردازیم، این روش کسانی هم چون روزنبرگ و میرچا الیاده بوده است . ولی «امر متمایزی» وجود دارد که فارغ از واقعیت رشد می کند و خود بسنده است و بیش از آنکه وابسته به شیی باشد وابسته به «غیاب شی» است وآن عبارت است از نظام های نمادین و زبان. تا حدی می توان دریافت که زبان حول «نومن» شکل می گیرد ولی آن را به طور کامل در برنمی گیرد و از این رو همیشه در جریان است. زبان در رابطه با شناخت می تواند به همراه محتوای حکمی اش در سه ساحت A) حملی B) شرطی C) قیاسی به «بیان» بپردازد، بیان در واقع به گفتار کشاندن «امر واقعی» است، اگر واقعیتی موجود باشد و این یعنی قسم دوم و روش دوم ما در پرداختن به اساطیر که همان صورت های ذهنی و کلی اسطوره هاست و این راه کسانی چون لوی اشتراوس و ارنست کاسیر بوده است.کلید واژگان: اساطیر، شناخت، طبیعت، پدیدار، ذهنWe have two direct ways of recognizing myths. 1) Recognition of natural forms; 2) recognition of mental forms. Human consciousness of his environment is limited to his living conditions, hence we can limit the first elements of human natural thought to areas of food resources, water, wild animals, and geographical location of human life. Human consciousness in the realm of natural intelligence that uses it, is the optimizer of these living conditions and nothing more; it means we can describe myths as we describe natural forms in natural science, it has been methods of people like D. Rosenberg and M. Eliade. But there is a "distinct thing" that grows apart from reality and that is self-sufficient, it is more dependent on the “absence of the object” and not on “the object”. and that is symbolic structures and language. Therefore, it can be found that language is formed around "numen" but doesn’t cover it and is always in progress. Language concerning consciousness with its judicial content can be expressed in A) categorical, B) conditional and C) analogical forms. Expression is to verbalize the "real thing" if there is any reality; it refers to the second way that is to deal with mental and general forms of myths; it has been the method of philosophers like C. Levy Strauss and E. Cassirer.Keywords: Myths, consciousness, Nature, Phenomenon, Mind
-
معرفت شناسی اصلاح شده که در دهه های اخیر توسط الوین پلانتینگا احیا شده است، در مواجهه با چالش شاهدگرایی، باورهای دینی را باورهایی دارای توجیه غیر استنباطی و بی نیاز از شاهد، تبیین و حس خداشناسی را به عنوان قوه ای خاص که این باورها را تولید و توجیه می کند، معرفی کرده است. اما افتراق توجیه از شاهد و توسل به حس خداشناسی به عنوان یک ادعای خاص برای حل معضل کنونی که نقش شاهدی برای طبیعت قایل نمی باشد، علاوه بر نقد های بسیار، مسئولیت سنگین اثبات را بر عهده خداباوران می گذارد. ما در این مقاله در راستای تعدیل معرفت شناسی اصلاحشده، با تبیین توسعه رویکرد محافظه گرایی پدیداری، به عنوان رویکردی که توجیه و شاهد را با گرایشی درون گرایانه تعریف می کند، تلاش کرده ایم توجیه غیر استنباطی باورهای دینی را با شاهدگرایی سازگار کنیم؛ همچنین با توجه به نظریه محافظه گرایی پدیداری و یافته های علوم شناختی دین، حس خداشناسی را از قوه ای که هیچ رابطه حمایتی میان باورهای دینی و طبیعت لحاظ نمی کند، به فرایندی فعال در دستگاه کشف عامل و قوای شناختی معمول انسان تغییر دهیم و به این ترتیب رابطه حمایتی طبیعت و باورهای دینی را حفظ کنیم.
کلید واژگان: محافظه گرایی پدیداری، معرفت شناسی اصلاح شده، پدیدار، حس خداشناسی، علوم شناختی دین -
کانت با تلقی زمان و مکان و مقولات به عنوان شرط شناخت، به تمایز میان پدیدارها و شیء فی نفسه پرداخت. نتیجه چنین تمایزی که اساس مکتب ایدیالیسم استعلایی اوست، عدم امکان شناخت شیء فی نفسه بود. هگل که شیء فی نفسه کانتی را مانعی در برابر ایدیالیسم مطلق خود می دید، آن را به عنوان یک مفهوم تناقض آمیز کنار گذاشت؛ ولی مکتب او با چالش های ناشی از حذف آن، مواجه شد. همین چالش ها ما را به پی گرفتن نگرشی نوین به جایگاه شیء فی نفسه از منظر بوهم - به عنوان یکی از بزرگ ترین فیزیک دانان معاصر فیزیک کوانتوم - وامی دارد. نتیجه دو رویکرد آنتولوژیکی و اپیستمولوژیکی بوهم، تمایز میان کل (به عنوان حقیقت) و اشیاء (به عنوان پدیدارها) بود، این تمایز به تقابل دیدگاه بوهم با هگل می انجامد؛ تقابلی که نتیجه اش، پذیرش شیء فی نفسه کانتی و عدم امکان تحقق دانش مطلق هگل است. در این نوشتار با شیوه تحلیلی - انتقادی تلاش خواهیم کرد تا باتوجه به پیشرفت های روزافزون علمی و فیزیکی به ویژه نظریات فیزیکی - متافیزیکی بوهم، تحکیم موضع کانت را در مورد شیء فی نفسه در برابر هگل به اثبات برسانیم. حاصل این تحقیق، هم پوشانی فیزیک و فلسفه در مورد مسئله هستی و حقیقت و محدودیت اندیشه در شناخت بنیاد حقیقی عالم است.کلید واژگان: پدیدار، شیء فی نفسه، کانت، هگل، دیوید بوهمKant addressed the distinction between the two domains of phenomena and the thing-in-itself by considering time and space as two conditions of cognition. The result of such a distinction, which is the basis of his transcendental idealism school, was limiting cognition to the domain of phenomena and the impossibility of cognition of reality and the thing-in-itself. As the greatest philosopher of the modern period, and by adopting such an approach, Kant left unanswered the acute duality which he had inherited from his predecessors and left his successors to encounter this problem; the most important of these successors was Hegel. Hegel, who considered duality to be the source of the need for philosophy and his school to be comprehensive of the previous philosophies, holds the establishment of such a comprehensive philosophy to requisite prevalence over dichotomies where the central point of such shortcomings was that very duality that was present within them. By establishing the school of absolute idealism and through the belief in the essential foundation in which the mind and external reality are unified, he saw both the underlying duality in Aristotelian and Platonic thought to be an obstacle for the actualization of his absolute ideal, as well as Kant’s thing-in-itself. Therefore, he denied the thing-in-itself by acknowledging its contradictoriness; however, he was then faced with the challenges that arose from omitting it. These challenges include deducing nature from logic as well as the issue of the existing probabilities in nature; in the first instance, we are faced with the problem of how particular nature can be deduced from general absolute thought and in the second with the problem that Hegel does not provide a rational solution for the existing probabilities in nature. These very challenges move us towards a fresh look at the thing-in-itself according to David Bohm as one of the greatest physicists of Quantum Physics. He studies the thing-in-itself by distinguishing between the two views of ontology and epistemology, the result of which was the distinction between the whole (as reality) and things (as phenomena). Through this distinction, in the ontological approach, he considers the essence of the whole (foundational reality) to transcend the mind and matter and thus, unknowable (the transcendental idealism stance) and denies the possibility actualization of Hegel’s absolute idealism; the result of this is acceptance of Kant’s thing-in-itself. In the epistemological approach too, despite being aligned with Hegel, he considers holomovement to consist of a dynamic movement. However, he departs from Hegel’s view (supposing a human being to be a carrier of the geist and the possibility of the actualization of absolute knowledge) and chooses Kant’s by distinguishing between two types of dynamics (1. The dynamics present in normal incidents and things and 2. The dynamics present in the holomovement). The results of such a study include the following: a) the possibility of addressing some metaphysical issues in the new age and evaluating them through scientific-philosophical criteria; b) strengthening Kant’s stance regarding the thing-in-itself; 3) the overlap of the relationship between physics and philosophy in the study of existence and reality as a common matter that is discussable in both domains and d) the limitation of human thought in the cognition of the true foundation of the universe.Keywords: phenomenon, the thing-in-itself, Kant, Hegel, David Bohm
-
«پرسش هستی» مشهورترین دغدغه مارتین هیدگر در سراسر دوران حیات فکری او است. این پرسش بنا بر روایت خود او، از آغازین گام ها تا لحظه مرگ پیوسته توجه فیلسوف فرایبورگ را به خود معطوف داشت و تمام آثار و نوشته های او را می توان بر زمینه این پرسش نگریست. اما فهم دامنه معنایی و ساختار صوری پرسش هستی، متوقف به درک دقیق چیستی پدیدار «پرسش» در هیدگر و نحوه ارتباط آن با هستی و انسان است. بر این اساس، مقاله حاضر بر آن است تا با طرح افق معنایی عام «پرسش» در تاریخ فلسفه، رویکرد هیدگر را به این عامل بنیادین روشن سازد تا از این طریق، در پژوهش های دیگر، نور بیشتری بر «پرسش هستی» در آثار او افکنده شود. در این مسیر، ابتدا اهمیت، چیستی و محوریت پرسش در تاریخ فلسفه به اختصار مورد بررسی قرار خواهد گرفت و در ادامه، پس از طرح تصور هیدگر از این پدیدار در رساله هستی و زمان، نحوه تکوین این تحلیل در آثار متقدم او در چارچوبی واحد بررسی خواهد شد. در نهایت، ارتباط پرسش هستی با انسان، و گذرناپذیری آن، به عنوان ویژگی بنیادین دازاین پایان بخش تحلیل خواهد بود.
کلید واژگان: پرسش، دازاین، هستی، پرسش هستی، پدیدار، هستی و زمان، پرسش راهنما، پرسش بنیادین"Question of Being" is Martin Heidegger's most famous concern throughout his intellectual life. This question, according to his own narrative, has started from the very beginning to the moment of his death, and all of his writings can be traced back to this question. However, understanding the meaning, significant and formal structure of the question of being, is essentially based on an understanding of the way Heidegger use the Phenomenon of "question" and its relation to the essence of human beings. The present paper’s goal is to illuminate Heidegger's approach to this fundamental element by laying down the general meaning horizon of "question" in the history of philosophy, so that the how and why of using “Question” in his early works come to light. To do this, first, the significance, the nature and the central role of the question in the history of philosophy will be briefly examined, and then, after discussing Heidegger's conception of this phenomenon in Being and Time, and his early courses, formulation of Questioning will be provided.
Keywords: Being, Dasein, Question, Seinsfrage, Phenomenon, Being, Time, Leitfrage, Grundfrage -
نشریه پژوهش های فلسفی، پیاپی 26 (بهار 1398)، صص 233 -246پدیدار نزد کانت امری است که صرفا از طریق ادراک حسی حاصل شده است و به عبارتی صرفا معتبر به اعتبار فاعل شناسا است و با وجود نفس الامری هیچ گونه سنخیتی ندارد، زیرا ما از آن رو که شهودی جز شهود حسی نداریم راهی به شناسایی اشیاء فی نفسه نداریم صرف نظر از ظهوری که برای ما دارند. پس اشیاء فی نفسه قابل شناسایی نیست، ولی این پرسش باقی است که چه نسبتی بین شیء فی نفسه و پدیدارها وجود دارد؟ آیا می توان بین این دو قائل به تباین بود و هیچ گونه سنخیتی بین آنها قائل نشد؟
پاسخ هیدگر به این پرسش ها چیست؟ وی به کمک تحلیل مفهوم پدیدار و شقوق مختلف ظهور داشتن، نظر کانت را غیر قابل پذیرش می شمارد.
پرسش های مقاله حاضر این است که چه ضرورتی کانت را به تفکیک بین پدیدار و شیء فی نفسه کشانده است؟ و این تفکیک منجر به چه نتایجی شده است؟ و تحلیل هیدگر از مفهوم پدیدار و مفاهیم همبسته آن از قبیل ظهور و نشانه و... بر چه مبانی و پیش فرض هایی استوار است و چه نتایجی را به بار خواهد آورد؟ و بالاخره آن که وجوه اشتراک واختلاف نظر دو فیلسوف در این مسئله چیست؟کلید واژگان: کانت، هیدگر، پدیدار، انقلاب کپرنیکی، شیء فی نفسهThe phenomenon is one of the ancient words in the history of western philosophy. It is used repeatedly in the works of Plato and Aristotle, and also is in Hume, Kant, Hegel, Husserl, Heidegger, and many other philosophers. In this essay, the main topic is comparing the sense of phenomenon in Kant and Heidegger. This is important because Kant's thoughts have caused fundamental changes in philosophy and as he claims he has created a Copernican Revolution in philosophy. It seems that his consideration of Phenomenon is, at least, one of the main elements of his Copernican Revolution, and, since he is one of the greatest modern philosophers, his understanding of the meaning of phenomenon has an essential relation to modern thought. The questions of this essay are: 1. what does phenomenon mean to Kant? And which consequences does it bring about? 2. What does phenomenon mean to Heidegger and how does he reject Kantian Phenomenon?Keywords: Kant, Heidegger, Phenomen, copernican revolution, Thing in itself -
پرداختن به نقش ذهن به عنوان قوه ای که نفس، از طریق آن به اکتساب علوم می پردازد. در داشتن تلقی صحیح از فرآیند ادراک، دارای اهمیت فراوانی است.در میان فلاسفه ی اسلامی ملاصدرا مراتب ادراک را، مراحلی می داند که نفس در جریان حرکت جوهری خود، با گذر از ساحت های حسی، خیالی و عقلی واجد آن ها می گردد. در این میان توجه به کارکردهای ذهن در هر کدام از ساحت های ادراکی از دیدگاه ملاصدرا قابل توجه است.در میان فلاسفه ی غربی معاصر نیز، ادموند هوسرل با مطرح کردن دو ساحت ادراک حسی و عقلی و توجه به نقش ذهن در هر کدام از این ساحت ها، نظریه ای متفاوت در این زمینه مطرح نموده است. بررسی دیدگاه های این دو فیلسوف، درباره ی ماهیت ادراک و چگونگی فاعلیت ذهن در به دست آوردن ادراک از اشیاء بیرون از خود، همچنین نشان دادن وجوه افتراق و اشتراک دو دیدگاه، موضوعی است که این مقاله به آن پرداخته است.کلید واژگان: ملاصدرا، هوسرل، ذهن، ادراک، پدیدارThe study of mind as a faculty of the soul, which we acquire knowledge through it, is important in gaining correct conception about the process of perception. Among Islamic philosophers Molla Sadra has a different opinion about soul and perception than his predecessors. Molla Sadras different view about the levels of perception consists in the stages the soul gains through substantial motion through sense, imagination and intellect. To focus on the functions of the mind is important to perception process in Molla Sadra. Among contemporary Western philosophers, Edmund Husserl was the first Philosopher that paid attention to the role of the mind. He is originator of theory of phenomenology in contemporary West. Husserl attended to the role of mind in perception process. He raised the sense and intellect perception and proposed different theories about mind and perception. This paper examines the philosopher's perspective about mind and perception.Keywords: Molla Sadra, Husserl, mind, perception, Phenomenon
-
این مقاله تلاش می کند تا تعلیم و تربیت را از منظر هایدگر بر اساس کتاب هستی و زمان[i] واشکافی کند، این اثر دیگرگونه راهی را در مواجهه با دانش (wissenschaft) و بالتبع پدیده ی تعلیم و تربیت بر ما می گشاید. هایدگر با روش پدیدار شناسی و با تفکر در مفهوم لوگوس و پدیدار، آشکار می کند ؛ که لوگوس به معنی «مجال دیدن دادن » و پدیدار «خود را در خود نشان دادن» است ، این معنا از پدیدارشناسی مجالی برای نشان دادن خود چیزها به شیوه ی خود است . دازاین روشنگاهی، برای خود - نشان دادن - چیزها ، با گشودگی زمانمندانه ، در نسبت دلمشغولانه با چیزها و در نسبت تیمارخواهانه با دازاین های دیگر است ؛که این امر سبب بروز و مجال بروز دادن به حقیقت چیزها می شود. در تعلیم و تربیت براساس آموزه های هایدگر؛ موضوع تعلیم و تربیت به نحوی دلمشغولانه در نسبت با چیزهای جهان پیرامونی مجال بروز می یابد و رابطه ی مربی و متربی براساس «تیمارداشت رهاکننده» ، برای رخداد حقیقتی نو، سبب ساز می شود . در این شیوه از تعلیم و تربیت ؛ گشودگی به چیزها سبب می شود که موضوعات تعلیم و تربیت را نه امری سوبژکتیو به گونه ی شناختی و نه امری ابژکتیو ، که دازاین درآن مشارکت ندارد ، تلقی کنیم ؛ بلکه براساس روی آورندگی به چیزها در زمان ، هر مواجهه ای با حقیقت، در نسبت با هستی چیزها بروز می کند.کلید واژگان: پدیدار، لوگوس، دازاین، تعلیم وتربیت تیمارخواهانه، جهان پردازی، اگزیستانسیالThis article is an attempt to appraise the question of education based on Heidegger's perspective as delineated in his work "Being and Time". This work opens up a different venue on issues of education and knowledge. Heidegger unfolded to us with his phenomenology of method and thinking on the concept of Logos and Phenomenon: Logos means "allowing to visit and phenomenon means "showing yourself to yourself. This sense of phenomenology is an opportunity to show things in your own way. Dasein is the clearing (lichtung) for showing things with temporal disclosedness- in concerning ratio with things and solicituding ratio with the other daseins to make it possible to unfold and allow in unfolding the truth of the things. In the education on the base of Heidegger's lessons-the subject of education appears to be somewhat concerning in relation to the things of the environment's world. The relationship between a teacher and a student with mode of" leaping ahead-solicituding" leads to a new (truth) event. When we approach education in this fashion then we move beyond dualistic ways of conceptualizing education based on subject-object relationship and instead conceptualizing in a way that dasein is part and parcel of this sojourn. But on the basis of the intention to the things (temporality) every confrontation with the truth appears in relation to the Being of things.Keywords: phenomen, logos, dasein, existenzial, l-concern, education
-
مسئله عالم خارج از ذهن از مباحث مهم و بحث انگیز فلسفی بوده است؛ به گونه ای که برخی از فلاسفه وجود چنین عالمی را به لحاظ فلسفی نمی پذیرند و برخی قایل به اثبات و برخی دیگر معتقد به بداهت آن شده اند. در این نوشتار ابتدا به بیان مهم ترین نظرات در این زمینه پرداخته و آنها را نقد و بررسی کرده ایم. نظریه مختار این است که فاصله میان ذهن و عالم خارج به گونه اثباتی و استدلالی قابل حل نیست، ولی با تبیین وجودی از اصل امتناع تناقض، یعنی وجود و عدم، می توان به نقطه ای رسید که فاعل خود را عین خارجیت بیابد، و براین اساس عالم خارج تبیین فلسفی می یابد.کلید واژگان: ذهن، اثبات عالم خارج، پدیدار، ناپدیدار، بداهتThe issue of the world outside the mind is among the important and controversial discussions in philosophy in a way that some philosophers do not accept the existence of such a world, some maintain that it must be proved, and some others believe in its being self-evident. The present article first reviews the most important theories in this regard and investigates them. Then it accepts the view that the distance between mind and the outside world cannot be bridged through argumentation. However, by an existential explanation for the principle of non-contradiction, we may reach a point wherein the agent finds himself the same as objectivity, and thus the outside world finds a philosophical explanation.Keywords: mind, proving the outside world, evident, non, evident, axiomatic
-
مسئله اعتبار و حدود شناخت و ادراک انسان و نسبت بین حقیقت و ذات اشیاء با نمودهای ذهنی آنها، مستلزم تبیین نقش ذهن در ادراک و نسبتهای آندو با یکدیگر و همچنین رابطه آنها با متعلق ادراک است. گرچه صدرالدین قونوی مباحث علم و ادراک را با صبغه وجودشناختی مورد تحقیق و بررسی قرار داده، ضمن طرح مسائل «علم» و ارتباط آن با «وجود» و مراتب آن، نقش فاعل شناسا در امر شناخت را نیز بطور ویژه بررسی کرده است. مباحث او در اینباره مشتمل بر نظریات بدیعی است که میتواند برخی از وجوه مبهم مسائل ذهن و شناخت را روشنتر و سیر ظهور اندیشه های فلسفی شناخت شناسی را در حوزه فلسفه اسلامی آشکارتر سازد. از دیدگاه وی علم حصولی انسان که بطور عام شامل ادراک حسی، خیالی و عقلی است، دو ویژگی اساسی دارد: از یک طرف پدیدار شیء فی نفسه است و برخی از وجوه و مراتب و شئون حقیقت آن را مینمایاند و از طرف دیگر همیشه در چارچوبها و قیود ذهنی فاعل شناسا قوام می یابد و از نقش قابلی یا فاعلی ذهن تاثیر میپذیرد. بعبارت دیگر، شناخت محصول تعامل عین و ذهن است. این نظریه که مدتها قبل از نظریه مشهور کانت ابراز شده، گرچه مبدا عزیمت متفاوتی با نظر کانت دارد، از حیث گذر از رئالیسم خام که نظریه شایع آن روزگار بوده حائز اهمیت بسیار است. قونوی همچنین مسئله مسانخت و مساوقت علم و ادراک با وجود را پیش از صدرالمتالهین طرح نموده و بسیاری از لوازم و نتایج آن را تشریح و تبیین نموده است.کلید واژگان: ادراک، پدیدار، ذهن، عین، ذات، حقیقت، مراتب علم، مراتب وجود، شناخت، فاعل شناسایی
-
به فراخور مناقشات جریان عینی سازی مفهوم ذهنی علیت، توجه کانت به اصل علیت جلب شد؛ پرسشی که همواره در امتداد تردیدهای فیلسوفان دوره مدرن درباره دوگانگی نفس و بدن وجود داشته است. فیلسوفانی همچون هیوم، که یکی از تاثیرگذاران بر اندیشه کانت بود، مسیر علیت را در ذهن متوقف کردند تا خارج و وقایع بیرونی را از رابطه ضروری علی محروم کنند؛ اما کانت تلاش کرد اصل علیت را در واقعیت پدیداری پیاده کند و ضرورت برگشت ناپذیر توالی پدیدارها را با تمثیل تجربی اثبات کند. تمثیل تجربی، یعنی راهی که بدان، تصورات پدیدارها، که هرآینه رابطه متوالی و متعاقب متعلق تجربه ممکن اند، با قاعده ای کلی و ضروری، محکم و برگشت ناپذیر شوند. کانت باتوجه به صورت ادراک زمان، که امکان پدیداری اشیا بر آن متکی است، و پر بودن زمان، یعنی عدم امکان حصول پدیدار بدون سبقت پدیدار پیشین، علیت را قاعده ای ساخت که این رابطه را خلل ناپذیر کند.
کلید واژگان: زمان، پدیدار، قاعده، اصل علیت، برگشت ناپذیریKant's attention to the causality is due to conflicts of processes of objectification in subjective concept of causality. The question has always been along the doubts of philosophers in modern era about the duality of body and soul. Philosophers such as Hume - one of the influential persons on Kant's thought - limited causality in mind in so far as denied the causal necessary relationship in external events. But Kant tried to implement causality in the reality of phenomenal objects, and by the help of experimental analogy, confirmed the necessity of irreversible succession of phenomena. Experimental analogy, the way in which the images of phenomena belong to the possible experience as consecutive relationship, becomes firm and irreversible by a universal and necessary rule. Given the perception form of time in which the possibility of appearance of objects consists and given the filling with time (i.e. it is not possible coming one phenomenon without overtaking previous phenomenon), Kant makes the causality as the invincible relationship.Keywords: Time, phenomena, rule, principle of causality, irreversible -
فصلنامه اندیشه دینی، پیاپی 48 (پاییز 1392)، صص 111 -132مفسران کانت با توجه به مکتوبات وی درباره ی «شیء فی نفسه» دو تفسیر کاملا متفاوت ارائه کرده اند. تفسیر اول «شیء فی نفسه» را مثبت تلقی کرده، آن را «موجود» می داند و «علت» پدیدار به شمار می آورد. تفسیر دوم، «شیء فی نفسه» را منفی تلقی کرده، پدیدارها را تنها موجودات ممکن می انگارد.
این مقاله ضمن بررسی سخنان کانت و مفسران وی در این باره، روشن می سازد که این دو تفسیر با یکدیگر متناقض اند و لاجرم باید یکی از آن ها را پذیرفت. سپس نشان می دهد که هر دو تفسیر با مشکلاتی مواجه اند که از عهده ی حل آن ها برنمی آیند. پس از آن، مبتنی بر اصول منطقی، ناکارآمدی راه حلی را که جامع بین دو تفسیر است نشان می دهد. نتیجه این که: نظریه ی معرفت کانت اساسا حاوی تناقضی است که بیانگر عدم صحت ساختاری و محتوایی آن است.
کلید واژگان: کانت، نظریه ی معرفت، شیء فی نفسه، پدیدار، عین مستقل از ذهن، عین وابسته به ذهنCommentators of Kant's works have presented two totally different commentaries of "thing in itself". In the first commentary," thing in itself" has been considered as positive, being and the cause of phenomena. "Thing in itself ", in the second commentary, has been considered as negative and in this view just the possible beings, are considered as phenomena.This paper based on the expressions of Kant and his commentaries', shows that these two commentaries are contradictory and just for this reason we must accept one of them. It, then, demonstrates that these two commentaries face some unsolvable problems. After that, based on logical principles, we show that the solutions reconcile these two commentaries are deficient. Consequently, we show that Kant's theory of knowledge contains a contradiction which is indicative of its incoherence and incorrectness.Keywords: Kant, thing in itself, phenomena, contradiction -
این مقاله در تلاش است تا به این مساله پاسخ گوید که شیء فی نفسه، پدیدار، و ارتباط میان این دو در فلسفه کانت و علامه طباطبایی چگونه تبیین می شوند و دیدگاه علامه طباطبایی چگونه می تواند چالش های موجود در فلسفه کانت را پاسخ دهد؟ در این تحقیق مشخص می شود که کانت با اقرار به نوعی ارتباط ضروری میان ذات معقول و پدیدار، پذیرش وجود ذوات معقول را امری اجتناب ناپذیر می داند اما بیان می کند که ذات معقول یا نومن به دلیل این که هرگز به تجربه در نمی آید همواره ناشناخته خواهد ماند. از سوی دیگر علامه بر این مطلب تاکید می کند که آن چه در ذهن ظهور می یابد (ماهیت)، انکشاف و نمودی از واقعیت (وجود) است. به این ترتیب، برخلاف دیدگاه کانت، میان پدیدار و شیء فی نفسه پیوند معناداری برقرار می شود و چالش های موجود در فلسفه کانت به صورتی پذیرفتنی پاسخ داده می شود.
کلید واژگان: شیء فی نفسه، پدیدار، وجود، ماهیت، کانت، علامه طباطباییThis paper intends to find an answer to the problematic description of the “thing in itself”, “phenomena” and the relation between the two in Kant and Allameh Tabatabaei’s philosophy and to consider how Allameh can solve the existing challenges in Kant’s philosophy. This research shows that since Kant accepts some necessary relation between “intelligible essences” and phenomena, he considers the existence of intelligible essences as a certain fact. In spite of accepting the intelligible essences, he believes noumena remain always unknown, because they cannot be known by experience. On the other hand, Allameh argues that the appearances in mind (quiddity) are representations of the reality of the things (existence). Therefore he makes a meaningful relation between ‘the thing in itself’ and the phenomena; similarly, the related challenges in Kant’s philosophy can be answered through Allameh’s philosophy.Keywords: thing in itself, phenomena, quiddity, existence, Kant, Allameh Tabatabaei -
در این مقاله تلاش می کنیم تا فلسفه نقادی کانت، به ویژه آموزه های کتاب نقد عقل محض، را از نگاه نقادانه نیچه بررسی کنیم. از آن جا که نیچه به کل نظام های مابعدالطبیعی و فیلسوفان غربی از افلاطون گرفته تا کانت و هگل هم انتقاداتی یک سان و هم ویژه دارد، در این پژوهش نخست به نگاه انتقادی نیچه به کل تاریخ فلسفه، و سپس به نقدهای خاص او به آموزه های کانتی در نقد اول او، می پردازیم.
به باور نیچه، کانت با تحویل فلسفه به معرفت شناسی، تفکر فلسفی را در آستانه مرگ قرار داد؛ اساسا نیچه معتقد است فلسفه به معنای اصیل و درست آن، آفریدن معنا و گونه ای قانون گذاری به شمار می رود. نیچه، بر مبنای موضع خود که می توان از آن به «چشم اندازگرایی» تعبیر کرد، انقلاب کپرنیکی کانت را زیر سوال می برد و بر همین اساس، آموزه های وی را، از قبیل احکام ترکیبی پیشینی، زمان و مکان، مقولات، و تفکیک پدیدار از شیء فی نفسه، به چالش می کشدکلید واژگان: پدیدار، شیء فی نفسه، احکام ترکیبی پیشین، چشم اندازگرایی، معرفتThis paper is an attempt to examine Kant’s critical philosophy، in particular his Critique of Pure Reason from a Nietzschean point of view. Nietzsche interrogates all metaphysical systems since Plato to Kant and Hegel and criticizesall philosophersandphilosophical systems. First، Nietzsche’s objection to the entire history of philosophy and، then، his criticisms of Kant are addressed. According to Nietzsche، Kant led philosophy to death by reducing it to epistemology. Nietzsche believes that philosophy is meaning creation and a sort of law making. According to his perspectivism، Nietzsche questionsKant’s Copernican Revolution and challenges apriori judgment، time، space، and categories as well as noumena and phenomena distinction
Keywords: noumena, phenomena, synthetic a priori propositions, perspectivism, knowledge -
یکی از مهم ترین موضوعات پیچیده و بحث بر انگیز شناخت شناسی، چه در فلسفه اسلامی و چه در فلسفه غرب، مسئله کیفیت ارتباط ذهن و عین با یک دیگر و به عبارتی چگونگی انطباق صور ذهنی با صور عینی و مادی است. این مشکل موجب نابه سامانی و تشویش اندیشه فلاسفه در تبیین مطابقت شناخت با عالم خارج شده است. در این مقاله سعی شده است تا بر این اساس دیدگاه ملاصدرا و کانت مورد مداقه و مقایسه قرار گیرد و راه کارهای هریک از آن ها در حل این معضل گزارش شود.
با این که در فلسفه ملاصدرا ذهن و عین دو امر وجودی متفاوت فرض شده اند، ولی بنابر نظریه اصالت وجود هر دو در طول یک دیگر قرار می گیرند؛ و علم که خود از سنخ وجود است در تمام مراحل ادراکات حسی، خیالی، و عقلی نفس نقش مرآتیت و کاشفیت از عالم خارج را برعهده دارد. ملاصدرا رابط میان جهان خارج و ذهن را ماهیت دانسته است؛ ماهیتی که به خودی خود نه مقید به جهان خارج است و نه مقید به قلمرو ذهن، بلکه در هر قلمرو وجود و در تمام مراحل ادراک ملازم و در معیت با وجود است. وی با خلاقیت نفس در ابداع صور و متعلقات ادراک و پیوند شکاف ذهن و عین، از طریق تشکیک در مراتب وجود، به حق توانسته است مرآتیت و کاشفیت ذهن از عالم خارج را به تصویر کشد.
از نگاه کانت شناخت مستلزم دو چیز است: یکی، شهود؛ یعنی آن چه در زمان و مکان به ما داده شده است و دیگری، اطلاق مقولات به آن چه به شهود آمده اند. یکی از شرایط استفاده از یک مفهوم آن است که میان آن مفهوم و آن چه مفهوم بر آن اطلاق شده است شباهتی وجود داشته باشد. مقولات که عاری از محتوای تجربی هستند با هیچ امر تجربی شباهت ندارند. کانت در جهت پیوند این شکاف عمیق میان ذهن و عین به شاکله استعلایی زمان متوسل شده است، این در حالی است که او از یک طرف هم چنان قائل به نوعی تقابل قطعی میان پدیدارها و مقولات است و ازطرف دیگر به تقابل پدیدار و ناپدیدار هم چنان پای بند است.
کلید واژگان: صور مادی، صور ادراکی، پدیدار، ناپدیدار، مقولات، ماهیت، ذهن، عینIn Western and Islamic philosophy، one of the most complex and controversial ontological topics has do with the relationship between mind and phenomenal objects، that is the relationship between the form in the mind and the material and objective form. This issue has stirred great confusion for philosophers seeking to explain the relationship of knowledge and the «outside world». In this article we present and compare Kant and Mulla Sadra''s philosophical solutions to this problem. Although in Mulla Sadra''s philosophy، mind and phenomenal objects do not stand on the same ontological levels، however according to the «primacy of existence» (Aṣālat al-wujūd) principle، the two are alongside each other. Knowledge is not separate from ontology and relies on the outside world in its process of perception occurring through the help of the senses، the imagination، reason، and intuition. What occurs between the outside world and the mind is called by Mulla Sadra the construction of quiddity. Quiddity is neither bound to the mind or the outside world; however it is necessary on every ontological level and participates in all the levels of perception. Mulla Sadra can explain the relationship between the intuitions of the mind and the outside world first by positing a soul which creates forms and elements related to perception and secondly، by filling the gap between mind and phenomenal objects by postulating a division of ontological levels. According to Kant، knowledge requires two things: a) observation، which is given to us in space and time and b) the reception of an intelligible upon what has been observed. For the process to occur the phenomenal object and the intelligible must share a similarity. Some intelligibles have no similarity with anything from the experiential level. Kant، in trying to reconcile mind and the phenomenal objects uses the concept of Transcendental Schemata، that is forms produced in time by the imagination. By arguing for a direct reciprocity between the phenomena and the intelligible، Kant is bound to uphold the reciprocity between phenomena and transience.Keywords: material forms, perceived forms, phenomenon, transience, intelligible, quiddity, mind, phenomenal object -
کانت اولین متفکری است که از جایگاهی برتر به تعارضات عقل می نگرد و قصد حل آنها را دارد. این تعارضات مبدا عزیمت کانت به سوی نقادی عقل به شمار می روند. کانت بر آن است که با روش های جزمی پیشینیان نمی توان بر این تعارضات فایق آمد و از طرفی هم تلاش دارد تا عقل را از این تعارضات نجات دهد. از این رو، در پی راه حلی می گردد که سرانجام آن را در ایده آلیسم استعلایی می یابد. این نوشتار، بر آن است تا با روشی تحلیلی، به چرایی شکل گیری تعارضات عقل در نظر کانت و راه حل او برای حل تعارضات پی ببرد. نیز با امعان نظر در اندیشه او میزان موفقیت روش وی را مشخص نماید. حاصل مقاله آنکه این تعارضات معلول گذار عقل از محدوده مجاز خویش هستند و او برای رهایی از این تعارضات، با تاسیس ایده آلیسم استعلایی، حکم به نادرستی هر دو طرف در تعارضات ریاضی، و به درستی هر دو طرف در تعارضات دینامیکی می دهد. در این راه، کانت با چالش های درونی و بیرونی روبه روست و می توان اندیشه او را زیر تیغ انتقادات جدی قرار داد.کلید واژگان: ایده های عقل، جهان، پدیدار، تعارضات ریاضی، تعارضات دینامیکی، ایده آلیسم استعلاییKant is the first thinker who investigated the contradictions of reason at a higher level and tried to solve them. These contradictions led Kant to criticize reason. Kant believes that these contradictions cannot be overcome by the predecessor's dogmatic methods. On the other hand, he tries to emancipate reason from these contradictions. Therefore, he did his best to find a solution and finally found it in transcendental idealism. Using an analytical method, the present paper discusses the causes of the development of the contradictions of reason from Kant's viewpoint and solution he proposes for them in order to precisely identify how, according to his view, his method is successful. The research findings show that these contradictions result from reason's transgression beyond its legal limits. In order to be free from these contradictions, he developed transcendental idealism and reached a conclusion that the two extremes of math contradictions are incorrect and those of dynamic contradictions are correct. In doing so, Kant faced internal and external challenges which made his thoughts subject to serious criticism.
-
گئورگ فردریش ویلهلم هگل، آخرین فیلسوف بزرگ و رسمی دوران تجدد، بر مبنای منطق دیالک تیکی خویش از یک سو و الهام از اقانیم سه گانه مسیحیت از سوی دیگر اما بیشتر متکی بر ثنویت انگاری، مقوله گرایی و تاریخی نگری دوران تجدد، هنر را به ادوار تاریخی سمبولیک، کلاسیک، و رومانتیک تقسیم بندی کرده است. سمبلیک دوران فرو دستی روح در برابر ماده، کلاسیک دوران برابری، و رومانتیک دوران فرادستی روح و فروپاشی ماده لحاظ شده است. وجه رمزی هنر سمبولیک ناشی از مقام انتزاع، تجرد و اطلاق روح و عدم تعین در ذات صورت و عدم تحقق هویت انضمامی است. آنچه هگل از بیان ناپذیری و ظهور و رمز و کنایه بمثابه خصوصیت اصلی هنر سمبولیسم یاد می کند نزد سنت گرایان با رویکردی کاملا مغایر یعنی توحید امر مطلق، و جهان پدیداری خصوصیت اصیل هنر سمبولیسم تلقی می شود و زبان رمز و کنایه را به زبان رسمی سنت و دین و هنر ارتقاء می بخشد. میان عالم برون و درون تطابق و تناظری کامل برقرار است. وجه کنایی هنر ناشی از تجلی امر مطلق و نامتناهی در صورت مقید و متناهی است. رمز در نظام صوری بیان یک علامت و قرارداد نیست، بلکه مطابق قانون تکوینی، حقیقت رمز پیوند حقیقی عوالم و مراتب مختلف وجود است، و صورت در نظام محسوسات معادل حقیقت در نظام معقولات تلقی می شود.
کلید واژگان: اثر هنری، سمبولیسم، کلاسیسیزم، رومانتیسیزم، صورت، معنا، روح، ماده، امر مطلق، پدیدار، انتزاع، انضمام، وجود، رمزGeorg Wilhelm Friedrich Hegel, the last official and great and philosopher of the modernity period, has divided art into three historical eras: symbolic, classic, and romantic ages. This division is based on his dialectical logic on the one hand, and is inspired from the three essences of Christianity on the other hand; and it is mostly based on dualism, categoricism and historicism of the period of modernity. The symbolic era is the age of insignificance of soul compared with material, classic is the age of equality of the both, and romantic is the age of superiority of soul and breakup of material. The allusive aspect of the symbolic art is due to soul's abstraction and absoluteness and indeterminacy of its essence and non-materialization of the concrete identity. Hegel considers inexplicability and appearance and allusion and symbol as the main characteristics of symbolic art; but the traditionalists have a completely different approach and consider unity of the absolute matter and the visible world as the main characteristics of symbolic art, and makes the allusive and symbolic language as the formal language of tradition and religion and art. There is a complete correspondence and conformity between the world inside and the world outside; and the symbolic aspect of art is due to the manifestation of the absolute and infinite being in a conditional and finite form. In the nominal language, allusion does not identify a sign or an agreement rather the reality of allusion, according to the genetic rule, is the real connection of different worlds and the different degrees of being; and form in the order of sensuous is equivalent with reality in the order of rationality.Keywords: artistic piece, symbolism, classicism, romanticism, form, meaning, soul, material, the absolute matter, visible, abstraction, supplementary, being, allusion -
Transcendental Idealism is the foundation of kant’s philosophical system. According to this view space and time are two subjective forme of man. Kant for explaining his view not only gives a new grasp of space and time concept, but uses proper terminology and give them new senses. Appearance, phenomenon, gegenstand, object and synthesis are just some of the expressions. Transcendental idealism is opposed to material and empirical idealism. In the article I have endeavoured both explain the transcendental idealism and criticize principles and arguments kant uses to make and demonstrate that view. In this way, In can show that kant’s view necessarily leading to relativism and skepticism in knowledge.Keywords: Transcendental idealism, Appearance, Phenomenon, Gegenstand, Objekt
-
یکی از مباحث مهمی که در فلسفه کانت مطرح است، و از تفاوت های اصلی این فیلسوف با فلاسفه پیش از او محسوب می شود، مبحث پدیدار و شی ء فی نفسه است. این مبحث از یک سو حاصل پیشینی دانستن صور احساس (زمان و مکان)، و از سوی دیگر بن مایه تغییر در معرفت شناسی انسان است. به همین سبب، بررسی این مسئله زیربنایی در تفکر کانت می تواند ما را با رویکردهای اساسی او آشنا سازد. مقاله حاضر بر آن است تا نخست با نظر به اسباب طرح موضع پدیدار و شی ء فی نفسه، و سپس با توجه به خود این مقوله و بررسی جوانب مختلف موضوع که گاه متناقض نیز می نمایند به تصویری روشن از آن برسد؛ آن گاه این مسئله را در حسیات استعلایی، تحلیلات استعلایی، و دیالکتیک استعلایی بررسی کند. در پایان مقاله نیز به نقد و بررسی این موضع جریان ساز کانت پرداخته خواهد شد.
کلید واژگان: زمان و مکان، شناسایی، پدیدار، شی ء فی نفسه، ذوات معقول، وجود ناپدیدار، تناقض، حسیات استعلایی، تحلیلات استعلایی، دیالکتیک استعلاییThe problem of noumena/phenomena is one of the most important issues in Kant’s philosophy which differentiates his system of philosophy from its predecessors. It is, on the one hand, a result of considering forms of sensation (time and place) as a priori, and on the other, the foundation for a change in human epistemology. Therefore, surveying this issue brings about a good understanding of the basic ideas of Kant’s approach.The author in this article wants to first investigate the reasons for such a dichotomy in Kant’s philosophy, and then to present a clear picture of its different aspects, despite some contradictory appearances. He follows the issue in transcendental aesthetic, transcendental analytic, and transcendental dialectic. At the end, the author beings up some critiques about this theory.
- نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شده‌اند.
- کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شده‌است. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
- در صورتی که می‌خواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.
©2000-2025 magiran.com All Rights Reserved.