function of religion
در نشریات گروه فلسفه و کلام-
مسالهایی که در این مقاله مورد بررسی قرار گرفته میشود، بررسی تبیین کارکرد دین بر اساس فضیلت گرایی است. توضیح مطلب اینکه یکی از مسایلی که دینشناسان با آن مواجه هستند؛ این است که با وجود مخالفت هایی که با دین صورت میگیرد، چرا انسانها به آن گرایش دارند، و اینکه دین چه نقش و کارکردی برای انسان دارد؟ در تبیین این مساله رویکردهای مختلفی ارایه شده است، یکی از رویکردهایی که دوباره مورد توجه قرار گرفته شده است، رویکرد فضیلتگرایی میباشد. این رویکرد در حوزههای مطالعاتی مانند فلسفه علم، معرفتشناسی، اخلاق و فلسفه دین کاربرد پیدا کرده است، و برخی از صاحبنظران این رشتهها، بر مبنای فضیلتگرایی، مسایلی را که در این حوزههای مطالعاتی مطرح است، بر این اساس مورد بررسی قرار دادهاند. در این رویکرد به ویژگی ها، خصوصیات، توانایی ها و استعداد شخصی افراد توجه میشود. بر اساس این رویکرد فضایل به دو قسم تقسیم میشود: یکی فضایل عقلانی، و دیگری فضایل هنجاری و اخلاقی. با توجه به اینکه در آموزههای دینی نیز به این فضایل اشاره شده است، به نظر میرسد بر اساس این رویکرد میتوان بر مبنای «استنباط از راه بهترین تبیین»، کارکرد دین را نیز تبیین کرد. از اینرو در این مقاله سعی شده است بعد از بیان اجمالی این رویکرد، مساله کارکرد دین بر این اساس مورد بررسی و تببین قرار گرفته شود.
کلید واژگان: فضیلت گرایی، فضائل عقلانی، فضائل اخلاقی، کارکرد دین، غایت شناختیOne of the issues addressed in this article is the study of explaining the function of religion on the basis of virtue, one of the issues that theologians face; That is, despite the opposition to religion, why do people tend to religion, and what is the role and function of religion for human beings? Various approaches have been proposed to explain this issue. One of the approaches that has been reconsidered is the virtuous approach. In this approach, attention is paid to the characteristics, abilities and personal talents of individuals. According to this approach, virtues are divided into two types: one is rational virtues, and the other is normative and moral virtues. Considering that these virtues are also mentioned in religious teachings. It seems that according to this approach, the function of religion can also be explained on the basis of "inference through the best explanation". Therefore, in this article, after briefly stating this approach, the issue of the function of religion has been studied and explained accordingly.
Keywords: Virtueism, Rational Virtues, Moral Virtues, Function of Religion, Teleology -
دین به منزله واقعیتی انکارناپذیر، از جمله پدیده های اجتماعی است که مورد مطالعه بسیاری از دانشمندان علوم انسانی و اجتماعی قرار گرفته است. شاید دورکیم از میان اندیشمندان اجتماعی، معروف ترین جامعه شناسی باشد که دین را به گونه کارکردگرایانه مطالعه کرده است و تحقیقاتش در این زمینه مورد استناد بسیاری از محققان قرار گرفته و می گیرد. البته نگاه کارکردی دورکیم هرچند ممکن است در مقابل کسانی که دین را در زندگی مدرن ناکارآمد می دانند سودمند و تا حدی پاسخ گو باشد، مطالعه عمیق و واقعیت دین نشان می دهد که رویکرد تقلیل گرانه دورکیم نه تنها نتوانسته حقیقت دین و حتی جنبه کارکردی آن را نشان دهد، بلکه تحقیقات سطحی و روبنایی او موجب شده تا بسیاری از محققان نتوانند گوهر دین را که منشا بسیاری از پیامدهای اجتماعی است به خوبی بشناسند. نوشتار پیش رو، از میان اندیشمندان اسلامی دیدگاه علامه طباطبائی را که هم تخصص دینی کافی دارد و هم از کارکردهای دین غافل نبوده است، جهت ارزیابی نگاه کارکردگرایانه دورکیم برگزیده است تا در پرتو تطبیق اندیشه های این دو اندیشمند، نشان دهد که حقیقت دین در چنین حد نازلی نیست که دورکیم از مطالعه بیرونی آن بتواند در اختیار محققان و تشنگان حقیقت قرار دهد.
کلید واژگان: دین، واقعیت دین، کارکرد دین، کارکردهای اجتماعی دین، علامه طباطبائی، دورکیمReligion as an undeniable reality is one of the social phenomena studied by most scholars of human and social sciences. Among social scientists, Durkheim is perhaps the most famous sociologist who has studied religion through the lens of functionalism and his studies has been and are cited by most researchers of the field. Although Durkheim’s functionalist approach can by useful and somehow liable against those who consider religion inefficient in modern life, the reality of religion and deep studies show that his reductionist approach failed to show the reality of religion and even its functional aspect, but also his superficial and super-structural studies has made most researchers unable to well understand the substance of religion which is the origin of most social outcomes. Among the views of Muslim thinkers, the present paper chooses the view of Allamah Tabatabaii, who is not only an expert of religion but also aware of functions of religion, to evaluate Durkheim’s functionalist view and compare these two thinkers’ views in order to show that the reality of religion is not in such a low position that Durkheim could provide it to researchers and seekers of reality through studying it externally.Keywords: religion, reality of religion, function of religion, social functions of religion, Allamah Tabatabaii, Durkheim
- نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شدهاند.
- کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شدهاست. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
- در صورتی که میخواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.