بیداری اسلامی
در نشریات گروه فقه و حقوق-
تحولات دولت های عربی که از سال 2010 در تونس آغاز شد و دومینووار به کشورهای دیگر از جمله مصر و لیبی رسید، باعث واکنش دولت های مختلف شد که یکی از آنها ترکیه است. ترکیه در دوران حزب عدالت و توسعه حضور خود را در جهان عرب و خاورمیانه پررنگ کرده است و بیداری اسلامی نیز فرصتی در اختیار سیاست گزاران این دولت قرار داد تا با حضور فعال در جریان این تحولات، اهداف خود را جدی تر از قبل در منطقه پیگیری کنند.در این مقاله سعی بر این است تا به واکاوی تاثیر تغییر نگاه سیاست گزاران ترکیه در دوران حزب عدالت و توسعه بر سیاست خارجی فعال این کشور در قبال بیداری اسلامی در جهان عرب پرداخته شود، بدون اینکه بخواهیم درستی یا نادرستی، موفقیت یا عدم موفقیت سیاست خارجی ترکیه را مورد ارزیابی قرار دهیم. سیوال اصلی پاسخ دهد که آیا اولویت سیاست خارجی ترکیه با رهبری حزب حاکم عدالت و توسعه نسبت به دورههای پیشین درخصوص تحولات اخیر منطقه روند تحولی را طی نموده است یا به فرآیند تکاملی قایل است؟ برای دستیابی به پاسخ این سیوال، ضمن توجه به مفروضات پژوهش، این فرضیه را مطرح نمودهایم که تلاش ترکها و اولویت اصلی سیاست خارجی آنها در کابینه اردوغان عضویت در اتحادیه اروپاست و از این لحاظ به سنت سیاسی تاریخی ترکیه و اهداف آتاتورک وفادار مانده و در سیاست خارجی خود درخصوص بیداری اسلامی سعی در تلفیق مجموعه سیاستهای بعضا متعارض کابینههای پیشین و نگاه چندوجهی به جای تک سونگری داشتهاند. مقاله حاضر، بررسی این مهم را در پرتو همگرایی منطقهای و سیاستهای اعلامی و اعمالی ترکیه درنظر دارد.
کلید واژگان: سیاست خارجی، بیداری اسلامی، واقع گرایی، منافع ملی ترکیهDevelopments in Arab states that began in Tunisia in 2010 and spread to other countries, including Egypt and Libya, have provoked reactions from various governments, one of which is Turkey. During the AKP, Turkey has highlighted its presence in the Arab world and the Middle East, and the Islamic Awakening has provided an opportunity for government politicians to pursue their goals more seriously in the region by actively participating in these developments. This article tries to analyze the effect of the change in the attitude of Turkish politicians during the AKP and its active foreign policy towards the Islamic awakening in the Arab world, without wanting right or wrong, success or failure. Evaluate the success of Turkey's foreign policy. The main question to answer is whether the priority of Turkish foreign policy under the leadership of the ruling Justice and Development Party compared to previous periods regarding the recent developments in the region has undergone a transformation process or an evolutionary process? In order to answer this question, we have hypothesized that the Turkish effort and their main foreign policy priority is to join the European Union in Erdogan's cabinet, and in this respect remain faithful to Turkey's political-historical tradition and Ataturk's goals. In their foreign policy regarding the Islamic Awakening, they have tried to combine a set of sometimes conflicting policies of the previous cabinets and a multifaceted view instead of a single one. The present article examines this issue in the light of regional convergence and Turkey's declarative and practical policies.
Keywords: foreign policy, Islamic Awakening, realism, Turkey's national interests -
بنیاد ملی دموکراسی از زمان شکل گیری خود به دنبال پیگیری منافع ملی ایالات متحده آمریکا در سراسر جهان بوده است. این بنیاد، ترویج دموکراسی در کشورهای دیگر را به عنوان هدف اصلی خود معرفی می کند. در خصوص کشورهای اسلامی، بنیاد ملی دموکراسی این کشورها را رژیم های مستبد معرفی نموده و به دنبال حمایت از اصلاح طلبان داخل حزب حاکم و احزاب مخالف است. بنا بر سند راهبردی سال 2012 این بنیاد، دو سیاست در راس برنامه های بنیاد ملی دموکراسی در کشورهای اسلامی قرار دارد: نخست گسترش ارزش ها و معیارهای لیبرال در مقابل ارزش ها و معیارهای اسلامی که حتی شامل ارائه تفاسیر جدید از قوانین اسلامی نیز می شود؛ دوم، تلاش برای جذب حمایت عمومی از طریق هدف گیری زندگی روزمره شهروندان. در این راستا، سازمان های مردم نهاد از جمله بازیگران اصلی اهداف بنیاد ملی دموکراسی هستند که توسط نهادهای وابسته به بنیاد در کشورهای اسلامی مورد حمایت قرار می گیرند. با توجه به اتفاقات پس از تحولات بیداری اسلامی در مصر و بازداشت فعالان سازمان های مردم نهاد وابسته به این بنیاد آمریکایی که منجر به بازداشت 19 تبعه آمریکایی -از جمله فرزند وزیر ترابری آمریکا- شد و نقش این سازمان های مردم نهاد در پیشبرد اهداف بنیاد ملی دموکراسی در هدایت، برگزاری و نظارت بر انتخابات مصر، این مقاله به دنبال آن است تا نقش سازمان های مردم نهاد در راهبرد بنیاد ملی دموکراسی برای تاثیرگذاری بر افکار عمومی مصر و سرنوشت ایشان را مورد ارزیابی قرار دهد. بنیاد ملی دموکراسی تلاش می کند از طریق سازمان های مردم نهادی که مورد حمایت مالی خود قرار داده است، با استفاده از رسانه ها، اعتراضات و جنبش های مدنی بر فضای سیاسی جامعه تاثیر گذاشته و با مداخله غیرمستقیم در انتخابات، حق تعیین سرنوشت را که جزو حقوق مسلم یک ملت است، تضییع کند. بدین منظور منابع دست اول شامل اسناد راهبردی، مکتوبات، گزارش ها و خبرنامه های دوره ای این بنیاد و منابع دست دوم مشتمل بر تحلیل عملکرد نهادها و افرادی که توسط بنیاد مورد حمایت مالی قرار گرفته اند و مطالعات و بررسی های فعالیت های بنیاد با رویکرد کیفی مورد ارزیابی قرار می گیرد.کلید واژگان: دیپلماسی عمومی، سازمان مردم نهاد، بنیاد ملی دموکراسی، انتخابات مصر، بیداری اسلامی، حق تعیین سرنوشتSince its formation, National Endowment for Democracy2 has sought expansion of national interests of the United States across the world. NED claims promotion of democracy in foreign countries is its main objective through which it seeks political changes in line with universally recognized terms such as democracy, human rights, citizenship rights, etc. When it comes to the Muslim world, NED defines Islamic states as authoritarian regimes and looks to support reformers from within ruling parties and opposition. According to its latest Strategy Document, two policies top the agenda of NED in Muslim countries: development of liberal values and norms compared to Islamic values and norms which even include suggestion of new interpretations of Islamic laws; and seeking public support through targeting citizens’ daily lives. In this regard, among the key actors in NED’s strategies are NGOs supported by NED family across the Muslim world. This paper will review policies of NED family programs regarding citizens in target societies and will study different public diplomacy strategies of NED facing Islamic laws, values and traditions. This paper seeks to figure out what role NGOs play in NED strategy to influence people in Egypt by reviewing primary and secondary sources with a qualitative approach. Primary sources include NED Strategy Documents as well as publications and periodical newsletters and reports; and secondary sources include analysis of performance of NED grantees, reviews and studies over NED operations. Moreover, this study is after finding which areas of activity do NED and its family group seek through NGO activities in Egypt.Keywords: Public Diplomacy, NGOs, National Endowment forDemocracy, Egyptian Elections, Islamic Awakening, Right toSelf-Determination
-
در میان دین باوران کفرستیز، چهرهی محبوب قرن بیستم، فقیه تیز بین سیاست مدار ایزدخواه، رهبر و بنیان گذار جمهوری اسلامی، امام خمینی (ره)، از موقعیتی والا و ویژه برخودار است.
امام خمینی (ره)، در عصر ما با الهام از آیات وحیانی قرآن و امداد از منبع لا یزال الهی به گسترش و توسعه فرهنگ اهل بیت (علیهم السلام) پرداخت و معارف زلال آن را به تشنگان علم و معرفت و معنویت عرضه کرد. به یقین، امام خمینی (ره)، از سیاست مداران عارفی است که مکتب انبیاء و اندیشه های امامان معصوم (علیهم السلام) را به درستی شناخته و در عمل به آن، به عنوان احیاگر تفکر اهل بیت علیهم السلام کاملا موفق بود.
وی در ترویج اندیشه ها و معارف آنان به خصوص بیداری درهمه جهات،به خصوص بیداری جهان اسلام، از هیچ کوششی دریغ نمی کرد.مادراین مقاله هرچندکوتاه، به سیره امام خمینی (ره)پیرامون بیداری اسلامی در ایران،جهان اسلام و جهان می پردازیم.کلید واژگان: امام خمینی(ره)، بیداری اسلامی، سیره، جهان اسلام، قرآن، ملت ایران، ایران -
بیداری اسلامی که با انقلاب در کشورهای عربی در سال 2011 وارد مرحله جدیدی شد، پیامدهای گسترده ای را به همراه داشت. امید آن می رفت که با موج فزاینده انقلاب های مردمی، نظمی جدید، منطقه ای و درون زا شکل گیرد؛ اما با ناتمام ماندن انقلاب و انحراف در بیداری اسلامی، وضعیت تضاد، دشمنی و جنگ داخلی در برخی کشورهای منطقه حاکم و سرنوشت ملل منطقه با چالش هایی خطرناک مواجه شد. مطالعه زمینه ها و عوامل مؤثر در این روند، در قالب فرصت ها و تهدیدهای بیداری اسلامی، می تواند گام مهمی در شناخت وضع موجود و ترسیم راهبردهای ممکن در سیاست خارجی ایران برای بهره گیری از فرصت ها و کنترل تهدیدات باشد. در این مقاله تلاش می شود با استفاده از مدل سوات(swot) فرصت ها و تهدیدهای بیداری اسلامی مطالعه شود. و به این سوالات پاسخ داده شود، تهدیدهای فراروی ایران در رابطه با بیداری اسلامی در منطقه خاورمیانه چیست؟ فرصت های فراروی ایران در رابطه با بیداری اسلامی در منطقه خاورمیانه چیست؟ یافته ها نشان می دهد فرصت های پیش آمده شرایطی را ایجاد کرده که نظام جمهوری اسلامی هم می تواند به گسترش بیداری اسلامی در صحنه سیاست خارجی بپردازد و هم می تواند جلوی تهدیدات را بگیرد.کلید واژگان: فرصت ها، تهدیدها، بیداری اسلامی، ایران، نظام اسلامی، منطقه خاورمیانه
-
انقلاب یا شورش به عنوان یک پدیده ی اجتماعی از جهاتی موضوع حقوق بین الملل بوده است. هرچند انقلاب و سرکوب انقلاب در حقوق بین الملل ممنوع نشده است، اما در برخی از اشکال حکومت نظیر حکومت استعمارگر، حکومت اشغال گر و حکومت نژادپرست خیزش مردم به رسمیت شناخته شده است. جریانی قدیمی و متزلزل در نامشروع دانستن حکومت های ناقض حقوق بشر و بشردوستانه و حکومت های غیر مردم سالار نیز در عملکرد برخی دولت ها مشهود بوده است. جنبش انقلابی در جریان خیزش ممکن است به عنوان طرف مخاصمه، نماینده ی مردم یا حکومت در تبعید به رسمیت شناخته شود. چنانچه این شناسایی زودهنگام و مغایر با شناسایی دژوره حکومت مرکزی باشد، مداخله در امور داخلی دولت محسوب می شود. انقلاب در صورت موفقیت با موضوع جانشینی بر معاهدات بین المللی، دیون بین المللی و مسئولیت بین المللی مواجه می شود. در حالی که در جانشینی حکومت ناشی از انقلاب بر معاهدات بین المللی و مسئولیت بین المللی تردید کمتری وجود دارد؛ در جانشینی بر دیون بین المللی اختلاف رویه و دیدگاه وجود دارد. در صورت عدم موفقیت انقلاب، مسئولیت بین المللی انقلابیون به استناد فورس ماژور به حکومت مرکزی منتقل نخواهد شد. در انقلاب هایی که در منطقه با عنوان بیداری اسلامی در کشورهای تونس، مصر، لیبی، بحرین، سوریه و یمن به وقوع پیوسته اند، جز در وضعیت لیبی، رویه ای در تقویت دکترین عدم مشروعیت حکومت غیرمردم سالار مشاهده نمی شود. در خصوص جانشینی نیز صرفا رویه ی انقلاب لیبی در تقویت دکترین عدم تعهد در دیون منفور قابل مشاهده است.کلید واژگان: انقلاب، شورش، جانشینی، شناسایی، بیداری اسلامیRevolution or insurrection as a social phenomenon has been the subject of international law in some respects. Although revolution and suppression of revolution is not prohibited in international law, in certain forms of government including those based on colonialism, occupation and apartheid, the people's uprising is recognized. An old and unstable stream is evident in the practice of some states as to the recognition of illegitimacy of governments breaching human rights and humanitarian laws and undemocratic governments. The revolutionist movement may be recognized as a belligerent, the representative of the people or a government in exile. In case of being premature and against de jure recognition of the central government, this recognition would be amounted to interference in internal affairs of the state. Becoming successful, the revolution would be faced with the subject of succession to international treaties, international debts and international responsibility. While less doubt exists regarding the succession of governments resulting from revolution to international treaties and international responsibility, there are different practices and views over the succession to international debts. In the event of unsuccessfulness of the revolution, international responsibility of revolutionists would not be transmitted to the central government on the ground of force majeure. In the revolutions occurred in the region called Islamic Awakening in countries such as Tunisia, Egypt, Libya, Bahrain, Syria and Yemen, there is no practice supportive of the doctrine of illegitimacy of undemocratic regimes. As with succession, only the practice of Libyan revolution in support of doctrine of no-obligation in odious debts could be seen..Keywords: Revolution, Insurrection, Succession, Recognition, Islamic Awakening
-
بی تردید نام امام خمینی(ره) بر تارک تاریخ معاصر جهان قرار گرفته است. ایشان احیاگر میراث عظیم اسلامی در جهان امروز است که با تغییر و ایجاد تحول در گفتمان حاکم، توانستند جهان را با یک فضای زیستمانی نوینی مانوس کنند که مهم ترین خصیصه آن، تدین و اسلامیت است. در این راستا بیداری اسلامی مقوله ای است که همزمان با تهاجم همه جانبه غرب در جهان اسلام وعصر استعمار، شروع شد و از آغاز تا عصر حضرت امام خمینی(ره) مراحل گوناگونی را پیمود. این حرکت که مشخصا با اندیشه های کسانی چون سید جمال الدین اسدآبادی شروع شده بود، همواره در میان حلقه های محدود و معین تبارز یافت و هیچگاه نتوانست به مثابه یک گفتمان مسلط عمل کند. حتی در زمانی که این جریان توسط کسانی چون حسن البنا وسید قطب در مصر، ابعاد گسترده تری یافت، بازهم نتوانست وارد زندگی همه توده های مسلمان شود و طرحی نو دراندازد. حضرت امام خمینی (ره) برای نخستین بار توانست گفتمان بیداری اسلامی را تبدیل به «عمل سیاسی» کرده و نه تنها آن را وارد حوزه عمل همه توده های مسلمان، بلکه وارد خاطر جمعی همه مستضعفان جهان کند. نخستین و مهم ترین دست آورد آن بود که گفتمان بیداری اسلامی از یک خرده گفتمان تبدیل به گفتمان مسلط شد.
با توجه به این ملاحظات، این پژوهش درصدد پاسخ به این پرسش است که نقش امام خمینی (ره) در بیداری جهان اسلام و اتحاد مسلمانان چه بوده است؟مفروضی که برای این سوال مطرح می کنیم این است که حضرت امام خمینی(ره) با برشمردن نقاط اشتراک مسلمانان سراسر جهان و با زنده کردن روح بیداری و خیزش اسلامی، توانست اعتماد به نفس را در بین توده های مسلمانان بازگرداند ملت های مسلمان سراسر جهان را از زیر یوغ استعمار و استبداد خارج نماید. مبارزه امام در دو بعد فکری و عملی اتفاق افتاد.کلید واژگان: گفتمان، بیداری اسلامی، استعمار، استبداد، امام خمینی(ره) -
بیداری اسلامی پدیده ای است اجتماعی به معنای رهایی از استبداد و استعمار و تلاش در راه دستیابی به استقلال سیاسی، اقتصادی و... این پدیده در دهه های اخیر به اوج خود رسیده است. ولی موانعی بر سر راه محقق شدن آن وجود دارد که باعث شده است در بسیاری از کشورها محقق نشود یا به هدف نرسد. بررسی این موانع از نگاه آیات و روایات موضوع این مقاله است. با بررسی آیات قرآن مشخص می شود که جهل، ظلم، تفرقه، تحجر، تحریف اسلام و... از جمله این موانع می باشد. به نظر می رسد نقش جهل در بین این موانع از بقیه پررنگ تر است، چرا که علت برخی موانع دیگر نیز جهل و نا آگاهی مردم است. پس از جهل، ظلم مهمترین مانع است.کلید واژگان: بیداری اسلامی، موانع بیداری اسلامی، جهل، ظلم
-
توسعه اسلام در مناطقی که بعدها بخشی از قلمرو اتحاد جماهیر شوروی سابق را تشکیل داد، نخست در قرن هفتم میلادی(قرن اول هجری) صورت گرفت. در آن ایام خلفای مدینه لشکرهای پیروزمند عرب به مناطق شرقی ماورای قفقاز رخنه کردند و در قرن دهم میلادی، اسلام به عنوان مذهب در آسیای میانه حاکم شد. پس از اینکه خان هازیک در اوایل قرن چهاردهم اسلام آورد ؛اسلام به یکی از عوامل مسط بر تاریخ روسیه تبدیل گردید. دین در روسیه متنوع است. روس ها در قرن دهم به مذهب ارتدکس گراییدند. این مذهب در حال حاضر در کشور برتری دارد. قریب به یک چهارم جمعیت از مذهب ارتدکس پیروی می کنند. مسلمانان دومین گروه دینی روسیه را تشکیل می دهند. وقوع انقلاب اسلامی تاثیر عمیقی بر احیاگری اسلامی در آسیای مرکزی وقفقاز برجا گذاشته است. بیداری اسلامی در بین مسلمانان شوروی قبل از این که کامل به بلوغ برسد وبه یک جریان نیرومند وآشکار سیاسی در مقابله با قدرت حزب کمونیست تبدیل شود، با فروپاشی شوروی مواجه شد. پس از اضمحلال شوروی، اسلام جایگزین آماده ای به جای ایدئولوژی کمونیستی بود. از دیگر عوامل تاثیر گذار بر بیداری اسلامی در شوروی سابق، ویژگی های مهم حضرت امام خمینی وقدرت کلام، پیام وعمل ایشان بود. در خصوص وضعیت آسیای مرکزی وقفقاز میتوان به موضوعهای مختلفی اشاره کرد، اما یکی از مهم ترین آنها ظهور پدیده ای به نام «تجدید حیات اسلام» است (محمدی، منوچهر1386، صص341-356)در مورد شیعیان و پیروان اهل بیت (ع) در داغستان باید به شهر دربند یعنی تنها شهر شیعه در روسیه اشاره نمود که اکثر مردم آن نیز مقلد آیت الله فاضل لنکرانی (ره) و آیت الله خامنه ای می باشند که کتب ایشان به زبان روسی در اختیار جوانان و مقلدین قرار دارد.کلید واژگان: اسلام، قفقاز، انقلاب اسلامی، بیداری اسلامی
-
در یک بررسی کلی می توان سید جمال الدین اسدآبادی را در ردیف کسانی که برای ایجاد وحدت، دفاع از مبانی و اصول اسلام و بیداری اسلامی که تا آخرین لحظه عمر خود را مبارزه کردند، قرار داد. به طور کلی می توان از میان اصول و مشخصه های اندیشه سیاسی سیدجمال، به آزادی و عدالت، اقتدار، مشروعیت و معنویت، پیوند دین و سیاست، امت، سعادت، نظم و علم، وحدت اسلامی، همبستگی ملی، اجتماعی و دینی، نفی وابستگی، نفی سلطه، استعمار و استثمار، حاکمیت قانون، مشارکت و دخالت سیاسی مردم اشاره کرد. ما در مقاله حاضر سعی بر آن داریم تا مشکلات جهان اسلام را از دیدگاه انسان بزرگی همچون سید جمال الدین اسدآبادی که به اعتراف دوست و دشمن در میان عالمان دینی و روشنفکران به عنوان پیشرو طرح ضرورت اصلاح اندیشه در حوزه کشورداری، دین داری، و پاره ای مسائل اجتماعی مانند آزادی، قانون و عدالت بوده است را طبق چارچوب و نظریه بحران اسپریگنز مورد بررسی قرار دهیم.کلید واژگان: سید جمال الدین اسدآبادی، استعمار، استبداد، وحدت اسلامی، بیداری اسلامی
-
توسعه اسلام در مناطقی که بعدها بخشی از قلمرو اتحاد جماهیر شوروی سابق را تشکیل داد، نخست در قرن هفتم میلادی(قرن اول هجری)صورت گرفت.در آن ایام خلفای مدینه لشکرهای پیروزمند عرب به مناطق شرقی ماورای قفقاز رخنه کردند و در قرن دهم میلادی، اسلام به عنوان مذهب در آسیای میانه حاکم شد. پس از اینکه خان هازیک در اوایل قرن چهاردهم اسلام آورد ؛اسلام به یکی از عوامل مسط بر تاریخ روسیه تبدیل گردید ویژگی خاص اسلام از عوامل تاریخی وبه همان نسبت از تحولات اخیر ریشه میگیرد. شمار زیادمسلمانان والگوهای پراکندگی جغرافیایی آن ها در فدراسیون روسیه همراه با اهمیت اسلام به عنوان یکی از اجزای اصلی هویت فردی وگروهی مسلمانان روسیه و ویژگی آنها در سازماندهی اجتماعی وسیاسی جوامع مسلمان اهمیت آن را افزایش میدهد. وقوع انقلاب اسلامی تاثیر عمیقی بر احیاگری اسلامی در آسیای مرکزی و قفقاز برجا گذاشته است. بیداری اسلامی در بین مسلمانان شوروی قبل از این که کامل به بلوغ برسد وبه یک جریان نیرومند وآشکار سیاسی در مقابله با قدرت حزب کمونیست تبدیل شود، با فروپاشی شوروی مواجه شد. پس از اضمحلال شوروی، اسلام جایگزین آماده ای به جای ایدئولوژی کمونیستی بود. از دیگر عوامل تاثیر گذار بر بیداری اسلامی در شوروی سابق، ویژگی های مهم حضرت امام خمینی و قدرت کلام، پیام و عمل ایشان بود. در خصوص وضعیت آسیای مرکزی و قفقاز می توان به موضوع های مختلفی اشاره کرد،اما یکی از مهم ترین آنها ظهور پدیده ای به نام «تجدید حیات اسلام» است. در مورد شیعیان و پیروان اهل بیت (ع) در داغستان باید به شهر دربند یعنی تنها شهر شیعه در روسیه اشاره نمود که اکثر مردم آن نیز مقلد آیت الله فاضل لنکرانی (ره) و آیت الله خامنه ای می باشند که کتب ایشان به زبان روسی در اختیار جوانان و مقلدین قرار دارد.کلید واژگان: اسلام، قفقاز، انقلاب اسلامی، بیداری اسلامی، شیعیان روسیه
- نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شدهاند.
- کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شدهاست. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
- در صورتی که میخواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.