مهریه
در نشریات گروه فقه و حقوق-
مهریه های نامتعارف یکی از معضلات کنونی جامعه ایران است که به دلیل همزمان شدن با برخی مشکلات اجتماعی و اقتصادی، بسیار گسترش یافته است. با توجه به آثار و تبعات نامطلوب مهریه های نامتعارف و سنگین، پژوهش حاضر درصدد است تا راهکارهای عملی از حیث رویکردهای قضایی، آموزشی و اجرایی ارائه نماید. بررسی حاضر نشان داده است که عقد نکاح، در زمره عقود و معاملات بوده و از منظر شرعی نیز جزو احکام ثانویه است و مداخله حاکم بری پیشگیری از مهریه های نامتعارف بر مبنای مصلحت جامعه امری ممکن و قابل ذکر است. راهکار دیگر تعیین سقف بر مبنای تحولات عرفی هر منطقه، توانایی مالی زوج و زوجه و جلوگیری از عدول از سقف تعیین شده است تا افراد سودجو باعث نابودی فلسفه مهریه که ایجاد مهر و محبت در خانواده و استحکام آن است، نشوند. همچنین رفع مجازات کیفری نظیر زندان یا موارد مشابه نیز راهکار دیگری برای جلوگیری از نابهنجاری های اجتماعی ناشی از مهریه های نامتعارف است، زیرا افراد را به دلیل عدم توانایی مالی به مسیرهای غیرقابل بازگشت یا دشوار سوق می دهد. اقدام مهم دیگر، ایجاد آگاهی در میان زوجین و مخصوصا زوج است که بدون شناخت، مفاد عقد را بر عهده نگیرد. همچنان که از نظر شرعی نیز پذیرش مسوولیت مهریه از سوی زوج منجر به معامله غرری شده که شرعا جایز نیست. در مقاله حاضر از روش توصیفی و تحلیلی و ابزار کتابخانه ای استفاده شده است.
کلید واژگان: مهریه های نامتعارف، مهریه، ناهنجاری خانوادگی، خانواده، عقدUnconventional mahr has become one of the current issues in Iranian society, expanding significantly due to its association with certain social and economic problems. Given the negative consequences and adverse impacts of high and unconventional mahr, thisstudy aims to propose practical solutions in terms of judicial, educational, and executive approaches. The current investigation has shown that marriage contracts are classified as transactions, and from a religious perspective, they are part of secondaryrulings. Government intervention to prevent unconventional mahr based on societal interests is both possible and significant. Another solution is to set a ceiling for mahr based on the customary practices of each region, the financial ability of both the husband and wife, and preventing deviation from the established ceiling to ensure that opportunistic individuals do not undermine the philosophical purpose of mahr, which is to foster affection and stability in the family. Additionally, the removal of criminal penalties, such as imprisonment or similar sanctions, is another solution to prevent social anomalies caused by unconventional mahr, as it directs individuals to irreversible or difficult paths due to financial incapacity. Another crucial measure is raising awareness among spouses, especially husbands, so they do not accept the terms of the marriage contract without proper understanding. From a religious standpoint, the husband's acceptance of responsibility for mahr can lead to an uncertain transaction, which is not permissible under Islamic law. The present article employs a descriptive and analytical method, using library resources as the primary tool.
Keywords: Unconventional Mahr, Mahr, Family Disruptions, Family, Marriage Contract.Comparative Studies In Jurisprudence, Law, And Politics -
زمینه و هدف
اختیار پدر و جد پدری در نکاح دختر و پسراز احکام مسلم فقهی است. رعایت مصلحت صغیر با نظرات فقهی همراستا می باشد. فقها معتقدند که در تزویج ولایی صغیر، عدم مفسدت کفایت می کند. هدف از پژوهش، تحلیل رعایت صغیر در خصوص روابط مالی ناشی از نکاح است.
مواد و روش هاروش انجام این پژوهش توصیفی تحلیلی است.
ملاحظات اخلاقی: در این پژوهش اصالت متون، امانتداری و صداقت رعایت شده است.یافته هاولی نباید صغیره را به کمتر از مهرالمثل و یا صغیر را به بیشتر از آن، تزویج نماید، و اگر چنین کند، پس اگر مصلحتی باشد که چنین تزویجی را اقتضا کند، عقد و مهر هر دو صحیح است؛ ولی اگر مصلحت در خود تزویج باشد، نه در مهر، بنابر اقوی عقد صحیح و لازم است؛ به این معنی که مهر نافذ نیست و بعد از بلوغ، متوقف بر اجازه است.
نتیجهاقدام ولی نسبت به نکاح صغار باید در جهت غبطه و رعایت صلاح و سود آنان باشد، یا اینکه مستلزم مفسده و ضرر بر آنان نباشد، یعنی اگر ازدواج به مصلحت صغیر نباشد یا مضر به حال او باشد، این ازدواج نافذ نیست.
کلید واژگان: مهریه، نکاح صغیر، مصلحت، نفقهBackground and PurposeThe authority of father and paternal grandfather in the marriage of the boy and a girl is one of the fixed rules of jurisprudence. Failure to respect the interest and expediency of the minor is in the conflict with the great principles of jurisprudence.Jurists believe that in marriage by guardian permission, the absence of corruption is enough. The purpose of present research is to analyze the compilance of the minor expediency regarding financial relations resulting from marriage.
Materials and MethodsThe research method in present study is descriptive and analytical.
Ethical Considerations:In present study, the authenticity of the text trustworthiness and honesty have been observed.FindingsHowever, it should not couple the minor for less than the dowry or a minor for more than that, then if it is so and there is expediency that requires such a marriage ,both marriage and dowry are valid but if there is expedient in marriage not the dowery, it is clear that the marriage is correct and necessary after puberty though it is suspended on permission.
ResultsThe guardian's action regarding minor's marriage should be in the line with the observance of expediency and minors benefits or should not involve corruption and harm to them, that is if the marriage is not in the interest of minor or is harmful to him ,the marriage is not valid.
Keywords: Dowry, Minor', S Marriage, Expediency, Wife', S Maintenance (Nafaqah) -
قرآن کریم در آیه 4 سوره نساء، از مهریه زن با کلمه «نحله» که به معنای عطا و بخشش است تعبیر کرده است. در اسلام برای مهریه مقداری که معین و مشخص باشد قرار داده نشده است، بلکه مقدار آن به توافق طرفین واگذار شده و می توان هر چیز حلالی را که دارای ارزش است مهریه قرار داد؛ چه کم باشد یا زیاد، جنس و کالا باشد یا پول یا منفعت یا کار و خدمت. یکی از مباحث مهمی که در زمینه مهریه مطرح است حکم مهریه نامشخص است که پژوهش حاضر با روش توصیفی تحلیلی به بررسی فقهی آن پرداخته است. یعنی در صورتی که مهر در زمان عقد به صورت مجهول ذکر شود و یا اصلا مهری ذکر نشود، حکم عقد و مهریه چیست؟ آن چه که از روایات و فتاوای فقهای شیعه برداشت می شود این است که در فرض نکاح دائم عقد صحیح است، ولی در فرض نکاح موقت، عقد باطل می باشد. لزوم پرداخت مهرالمثل، مهرالمتعه و یا عدم تعلق مهریه در بعض موارد، نسبت به صور مختلفه متفاوت است که نویسنده در این پژوهش تلاش دارد تا با استفاده از روایات و کلام فقها به بررسی این مسائل بپردازد.کلید واژگان: مهریه، نامشخص، غیرمذکور، مهرالمثل، مهرالمتعهIn verse 4 of Surah An-Nisa, the Holy Quran refers to a woman's dowry with the word "nihlah," which means gift or grant. In Islam, no specific amount is prescribed for dowry; rather, its determination is left to the mutual agreement of the parties. Any lawful item of value can constitute dowry, whether small or large, tangible goods, money, usufruct, labor, or services. A significant issue regarding dowry is the ruling on indeterminate dowry, which this study examines through a descriptive-analytical approach. The central question is: What is the ruling when the dowry is unspecified or omitted at the time of marriage? Based on Shiite jurisprudential texts and scholars' opinions, in the case of a permanent marriage, the contract remains valid even if the dowry is unspecified. However, in a temporary marriage, the contract is deemed invalid if no dowry is stipulated. The obligation to pay Mahr al-Mithl (equitable dowry), Mahr al-Mut‘ah (compensatory dowry), or the non-entitlement to any dowry varies depending on different circumstances. This study seeks to analyze these aspects using narrations and jurists' opinions.Keywords: Dowry, Indeterminate, Unspecified, Mahr Al-Mithl, Mahr Al-Mut‘Ah
-
«غرر» به معنی ابهام موجود در مورد معامله ای است که یکی از متعاقدین را در معرض ضرر غیرقابل اغماض قرار دهد و اثر «نفی غرر» باطل بودن معاملات غرری است؛ اما چنین اثری در مهریه عقد نکاح مورد تردید واقع شده است. منشا تردید این است که از یک دیدگاه، نکاح معاوضه حقیقی نیست. از سوی دیگر، مهریه به عنوان یک امر مالی، غرض اصلی نکاح محسوب نمی شود. مضاف بر این، روایاتی نیز دال بر مشروعیت مهریه مبهم وجود دارد. طرفداران این نظر جریان قاعده نفی غرر در مهریه عقد نکاح دائم را ممنوع اعلام کرده اند. اما نگاه دوم به جنبه مالی و معاوضی بودن مهریه توجه کرده، مهریه مبهم را مشمول قاعده نفی غرر دانسته است. این پژوهش توانسته است با روش تحلیلی و کتابخانه ای، مهریه غرری را بررسی و حکم آن را بر اساس ادله فقهی از حیث صحت و بطلان تعیین کند. مسئله ای که از این زاویه بدان توجه نشده است و از خلا علمی رنج می برد. بر اساس یافته های تحقیق، قاعده نفی غرر در مهریه عقد نکاح دائم نیز جاری است، به طوری که اگر در هنگام عقد، مهریه مبهم باشد، مهرالمسمی بر اثر جریان قاعده نفی غرر باطل بوده و مهرالمثل ثابت است.کلید واژگان: قاعده نفی غرر، مهریه، عقد دائم، فقیهان شیعه"Gharar" means the uncertainty about a transaction that exposes one of the contracting parties to an unavoidable loss, and the effect of "disclamation of gharar" is the invalidity of gharari transactions, but such an effect is doubtful in the marriage dowry. The source of doubt is that from one point of view, marriage is not a real exchange. On the other hand, dowry as a financial matter is not considered the main purpose of marriage. In addition, there are also narrations indicating the legitimacy of dowry is ambiguous. Proponents of this opinion have declared that the rule of negation of gharar in the dowry of a permanent marriage contract is prohibited. But the second view paid attention to the financial aspect and exchangeability of the dowry, and considered the ambiguous dowry to be subject to the rule of disclamation of gharar. This research has been able to analyze the gharari dowry with analytical and library methods and determine its ruling based on jurisprudential evidence in terms of validity and invalidity; a problem that has not been paid attention to from this angle and suffers from a scientific vacuum. Based on the findings of the research, the rule of disclamation of gharar is also valid in the dowry of a permanent marriage contract, so that if the dowry is ambiguous at the time of marriage, the mahr al-musammā (definite dower) is void due to the rule of disclamation of gharar and the mihr al-mithl (fair equivalent dower) is fixed.Keywords: The Rule Of, Disclaiming Gharar, Dowry, Permanent, Marriage, Shia Jurists
-
«مهریه» سنتی است کهن که مرد در هنگام ازدواج، مالی را برای زن یا پدر زن خویش قائل میشده است. پرداخت مهریه از سوی مرد به زن، یک سنت کهن اجتماعی و عرفی تبدیل شده است که شریعت اسلام، ضمن تایید و صحه گذاشتن بر آن، جهت آن را مشخص و ارزش گذاری نموده است. مهریه دارای کارکردهای مختلفی در فقه امامیه و حقوق ایران است. برهمین اساس پژوهش حاضر با هدف تحلیل کارکردگرایانه از مهریه در فقه امامیه و حقوق ایران انجام شد. در این راستا، از روش تحقیق توصیفی - تحلیلی و گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای استفاده شد. در این پژوهش، انواع مهریه در فقه و حقوق ایران، ماهیت مهریه در فقه، شرایط مهریه، و کارکرد مهریه در فقه امامیه و حقوق ایران مورد بررسی قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان می دهد در فقه امامیه مهریه به عنوان شبه معاوضه و نیز غیرقابل معاوضی بودن مطرح است. در حقوق ایران، مهریه بیشتر کارکردهای پوشش ریسک نفقه، پوشش ریسک انحلال بنگاه خانواده به موجب طلاق، جبران نقص ارث زوجه و فقر زوجه پس از مرگ شوهر، پوشش ریسک از بین رفتن عشق و انحصار، پوشش ریسک حضانت فرزند (ان)، ارزش معنوی مهر به عنوان احترام به زوجه و مزد فعالیت های زوجه در دوران زوجیت مطرح است.
کلید واژگان: مهریه، کارکرد، نهاد مالی، مالیت داشتن، مهرالمسمی"Dowry" is an old tradition that a man gave money to his wife or his wife's father during marriage. The payment of dowry by a man to a woman has become an ancient social and customary tradition, which the Islamic Sharia, while validating and validating, has defined and valued its direction. Dowry has various functions in Imami jurisprudence and Iranian law. Based on this, the present research was conducted with the aim of functionalist analysis of dowry in Imami jurisprudence and Iranian law. In this regard, descriptive-analytical research method and library information collection was used. In this research, the types of dowry in Iranian jurisprudence and law, the nature of dowry in jurisprudence, the conditions of dowry, and the function of dowry in Iranian jurisprudence and law were investigated. The results of the research show that in Imamiyyah jurisprudence, dowry is considered as a quasi-exchange and also as non-exchangeable. In Iranian law, dowry functions mostly to cover the risk of alimony, cover the risk of liquidation of the family business due to divorce, compensate for the deficiency of the wife's inheritance and the wife's poverty after the death of the husband, cover the risk of loss of love and monopoly, cover the risk of custody of the child(ren), value The spirituality of dowry is considered as respect for the wife and the reward for the wife's activities during the marriage.
Keywords: Dowry, Function, Financial Institution, Ownership, Mehr Al-Musami -
تعیین مهریه برای زن در ازدواج دائم و موقت امری تاییدی در اسلام بوده و خداوند در قرآن نیز به پرداخت مهریه به زنان تاکید فراوان نموده است. علی رغم اینکه در اسلام بر استحباب مهریه کم و کراهت زیادی آن تاکید شده است، در سالیان اخیر میزان مهریه افزایش زیادی پیدا کرده است و این امر مشکلاتی را برای مردان به وجود آورده است. یکی از مشکلات مبتلا به نهاد خانواده اختلاف و کشمکش بر سر میزان مهریه زوجه، نحوه پرداخت و افزایش یا کاهش آن است.در عقد نکاح، مرد مکلف است تا مالی را تحت عنوان مهریه به زن تملیک کند، یا آن را به مثابه یک تعهد مالی برعهده گیرد. از نظر فقهی، دلیل متقنی بر اینکه مهر لزوما باید از دارایی زوج باشد وجود ندارد. بنابراین، شخص ثالث غیر از زوج می تواند، مال خود را به عنوان مهریه قرار دهد، یا به پرداخت مهریه متعهد گردد. این تعهد ممکن است در قالب شرط در عقد نکاح متبلور شود. از منظر فقه و حقوق مدنی، چنین شرطی صحیح است و آثار و احکام شروط صحیح برآن مترتب است. شرط مذکور می تواند در قالب شرط بنایی، ابتدایی و شرط به فعل شخص ثالث، ضمن عقد نکاح ظهور پیدا کند.کلید واژگان: مهریه، تعهد ثالث، شرط ابتدایی، شرط بنایی، شرط به فعل شخص ثالثDetermining dowry for women in permanent and temporary marriages is an affirmative matter in Islam, and God has emphasized paying dowry to women in the Qur'an. In spite of the fact that in Islam, the importance of a low dowry is emphasized and its aversion is high, in recent years, the amount of dowry has increased a lot, and this has created problems for men. One of the problems affecting the family institution is the dispute and conflict over the amount of the wife's dowry, how to pay it and increase or decrease it. In the marriage contract, the man is obliged to give money to the woman under the title of dowry, or as a commitment. finance. From the point of view of jurisprudence, there is no valid reason that the dowry must necessarily come from the property of the couple. Therefore, a third party other than the couple can place their property as dowry, or commit to paying dowry. This obligation may be crystallized in the form of a condition in the marriage contract. From the point of view of jurisprudence and civil rights, such a condition is correct, and the effects and rulings of correct conditions follow from it. The said condition can appear in the form of construction condition, preliminary condition and condition on the action of the third party, along with the marriage contract.Keywords: Dowry, Third Party Obligation, Initial Condition, Building Condition, Condition With Third Party Verb
-
نیاز جوامع به نیروی متخصص و افزایش بانوان تحصیل کرده در مقایسه با سده های قبل، به بیشتر شدن اهمیت بحث های حقوقی فقهی درباره استقلال مالی بانوان و بررسی شرایط آن در بستر محیط خانواده منجر شده است. در آیات قرآن و احادیث و همچنین منابع فقهی و حقوقی، آثار مختلف این موضوع بررسی شده است؛ ولی با توجه به ابعاد مختلف آن هنوز ابهاماتی وجود دارد. برخی معتقدند خروج زن از منزل به هر منظوری که باشد، باید با موافقت همسرش باشد و برخی با ملایمت بیشتری معتقدند در صورت اشتغال زن و شرط ادامه آن، مرد نمی تواند زن را از شغل خود منع کند؛ بااین حال با توجه به سیاست های اشتغال زنان در جمهوری اسلامی ایران مصوب شورای انقلاب فرهنگی، امید است تا بانوان با بهره گیری از این ظرفیت ها در خانواده و اجتماع بتوانند در راه تامین هدف های بنیادین و کلان شریعت حرکت کنند. بنابراین سوال این است که ضرورت بررسی حقوق مالی زنان شاغل چیست؟ و با چه مسائلی روبه رو است؟ روش تحقیق در این پژوهش توصیفی تحلیلی است و یافته ها حکایت از این موضوع دارد که حقوق مالی زنان شاغل در ایران به دلیل کم توجهی پژوهشی نادیده گرفته شده است و این موضوع را در باب مسائلی مانند اجرت المثل و مهرالمثل و نفقه می توان بررسی کرد. در این مقاله به موضوعات مرتبط با حقوق مالی زنان شاغل نیز، ازجمله محدودیت های اشتغال زنان، قوانین اشتغال زنان، بارداری، زایمان، شیردهی، ساعت کار زنان دارای شرایط خاص، پرداخته شده است. نتیجه آنکه قانون پیش بینی هایی در این زمینه کرده است؛ اما در عمل ضمن مشاهده تضاد دوگانه رفتاری مدیریتی، متوجه می شویم که زنان در حوزه شغلی با ناملایمات بسیاری روبه رو هستند.کلید واژگان: حقوق مالی، زنان شاغل، مهریه، نفقهThe society's need for expert personnel and the increase of educated women compared to the previous centuries have led to the greater importance of legal and jurisprudential debates about women's financial independence and examining its conditions in the context of the family environment. In the verses of the Quran and hadiths, as well as jurisprudence and legal works, various works on this subject have been examined, but there are still some ambiguities due to the various aspects of this subject. Some believe that a woman's leaving home for any purpose must be with the consent of her husband, and some more mildly believe that in the case of a woman’s employment and the condition of its continuation, a man cannot prohibit a woman from her job. However, according to the women's employment policies in Islamic Republic of Iran, it is approved by the Cultural Revolution Council of It is hoped that women will be able to move in the way of securing the fundamental and major goals of Sharia in the shade of benefiting from special goals in the family and society. So, the question is, what is the necessity of examining the financial rights of working women? And what challenges dose it faces? The research method in this research is descriptive-analytical and the findings indicate that the financial rights of working women in Iran have been neglected due to lack of research attention and this issue can be examined in relation to issues such as remuneration, entitlement to a dowry and alimony. On the other hand, issues related to the financial rights of working women, such as restrictions on women's employment, women's employment laws, pregnancy, childbirth, breastfeeding, working hours of women with special conditions, have been discussed in this article. In these cases, it is also concluded that the law has made some predictions in this field, but in practice we are facing a double conflict of managerial behavior in this regard and we see that this issue is facing many adversities for women in the field of work.Keywords: Financial Rights, Working Women, Dowry, Alimony
-
طبق نظر مشهور فقها و حقوق دانان آنچه از مهر به واسطه عقد به ملکیت زوجه درمی آید، کل مهریه است؛ اما پس از عقد، مالکیت زوجه بر نصف مهریه مستقر، و در نصف دیگر متزلزل است و پس از نزدیکی ثابت و مستقر می شود. درصورت طلاق پیش از نزدیکی مالکیت متزلزل زوجه بر نیمه مهریه از بین می رود و از مال او جدا می شود و به شوهر تعلق می گیرد. اگر زوجه پس از انعقاد عقد، ذمه شوهر را از مهریه ابراء کند و این عقد پیش از نزدیکی به طلاق منجر شود، این سوال مطرح می شود که آیا شوهر حق رجوع به نصف مهر را دارد یا خیر؟ یافته های پژوهش برمبنای روش تحلیلی توصیفی نشان می دهد که ادله قول به جواز استرداد زوج به نیمه مهریه تمام و قطعی نیست و با استناد به قواعد فقهی احسان و عدل و انصاف، قول به عدم جواز استرداد زوج ثابت می شود. همچنین اگر در ابراء مهریه، به وجود شرط ضمنی دوام زوجیت قائل شویم و ابراء را نوعی عقد بدانیم، می توانیم با استفاده از تخلف شرط در ابراء (شرط دوام زوجیت)، حق رد ابراء را از طریق خیار تخلف شرط برای زوجه قائل شویم؛ دراین حالت، زوج باید نصف مهریه را به زن پرداخت کند.کلید واژگان: ابراء، استرداد، حق زوج، مطلقه، مهریهAccording to the opinion of famous jurists and legal scholars, what becomes the property of the wife from the dowry through the marriage is the entire dowry; But after the marriage, the wife's ownership is fixed on half of the dowry and unstable on the other half, and it becomes fixed after intimacy. In case of divorce before intimacy, the wife's shaky ownership of half of the dowry will be lost and it is separated from her property and given to the husband. If the wife discharges the husband’s obligation from the dowry after the marriage, and this marriage leads to divorce before intimacy, the question arises as to whether the husband has the right to restitute half of the dowry or not. The findings based on the Analytical-descriptive method show that the proofs of the promise to allow the return of the spouse for half of the dowry are not complete and conclusive, and by referring to the jurisprudence rules of benevolence, justice, and fairness, the promise is proven to be not permissible for the returning of it to husband. Also, if we believe in the existence of an implied condition of the duration of marriage in the dowry, and we consider it as a type of contract, we can use the violation of the condition in the discharge situation (the condition of the duration of marriage) and give the wife the right to reject the discharge through the option of violating the condition. As a result, the husband must pay half of the dowry to the wife.Keywords: Husband's Right, Restitution, Dowry, Discharge, Divorced
-
مهر یا کابین مالی است که به مناسبت عقد ازدواج، مرد ملزم به دادن آن به زن می شود. در نظام حقوق خانواده ایران، زن درجایگاه همسر از امتیازات و حقوق محدودی برخوردار است که مهم ترین آن مهریه و نفقه است. در دهه گذشته، قانونگذار و مراجع قضائی جهت تغییر قوانین و مقررات مهریه، تلاش های زیادی کرده اند. این پژوهش تلاش دارد دیدگاه دانشجویان را درباره وضعیت کنونی و مطلوب مهریه ارزیابی و تحلیل کند و از نتایج این تحلیل برای تعیین رویکرد قانونگذاری مطلوب در این زمینه بهره گیرد. روش پژوهش در این تحقیق توصیفی-پیمایشی و به منظور گردآوری داده ها از ابزار پرسشنامه استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش شامل همه دانشجویان دانشگاه های مشهد است که به این منظور 327 پرسش نامه صحیح بررسی شد. یافته های تحقیق نشان می دهد که درخصوص اولویت زندگی، بااهمیت ترین گویه، «اخلاق» و سپس «خانواده» است. درخصوص گویه دلیل و فلسفه تعیین مهریه در زمان ازدواج و همچنین گویه کارکرد آن در عمل در خانواده ها، «حمایت مالی از زن پس از انحلال نکاح به دلیل طلاق یا فوت همسر» در رتبه نخست اهمیت قرار دارد. مهم ترین راهکار جهت تغییر وضعیت کنونی مهریه نیز «فرهنگ سازی جهت تغییر عادات و رسوم جامعه درزمینه مهریه» و سپس «کاستن از تمایل به تعیین مهریه زیاد از طریق تغییر قوانین به منظور افزایش حقوق زنان در روابط خانوادگی» معرفی شده است. به این ترتیب، رویکرد کنونی مراجع تقنینی و قضائی درباره تغییر قواعد حاکم بر مهریه (عموما ازطریق کاهش ضمانت اجرای مهریه در فرآیند مطالبه آن) در تقابل آشکار با رویکرد موردانتظار پرسش شوندگان این پژوهش است و نشان از بی توجهی این نهادها به مطالبات و نیازهای افراد جامعه دارد.کلید واژگان: اخلاق، ازدواج، اصلاح قوانین، خانواده، دانشجو، مهریهMahr, or dowry, is a sum of money or other property that a man is obliged to pay to his wife upon marriage. In the Iranian family law system, women, in their role as wives, enjoy certain privileges and rights, the most significant of which are dowry and alimony. Consequently, claims for dowry constitute one of the most common and numerous types of lawsuits in family law. Over the past decade, legislature and judicial authorities have made considerable efforts to change the rules and regulations of dowry. This research aims to evaluate and analyze students' attitudes toward the current and ideal status of dowry, and to use the findings to determine an optimal legislative approach in this area. The research employs a descriptive-survey method, utilizing questionnaires for data collection. The statistical population includes all students from universities in Mashhad, with 327 valid questionnaires analyzed for this purpose. The research findings indicate that, regarding life priorities, the most significant item is “ethics”, followed by “family”. In terms of the reasons and philosophy behind determining the dowry at the time of marriage, as well as its practical function within families, the primary importance is attributed to “financial support for a woman after the dissolution of marriage due to divorce or the death of her husband”. The most important strategies for changing the current status of dowry are identified as “promoting cultural awareness to change societal customs regarding dowry”, followed by “reducing the tendency to set high dowries through legal reforms aimed at increasing women's rights in family relationships”. Therefore, the current approach of legislative and judicial authorities regarding changes to the rules governing dowry (primarily by reducing the enforcement mechanisms for dowry claims) stands in stark contrast to the expected approach of the study's respondents, highlighting a disregard by these institutions for the demands and needs of society.Keywords: Dowry (Mahr), Ethics, Family, Law Reform, Marriage, Student
-
زمینه و هدف
انفساخ نکاح یکی از موضوعات مهم عقد نکاح است که دارای آثار و پیامدهای مالی مهمی است. هدف مقاله حاضر بررسی فقهی حقوقی انفساخ نکاح و آثار مالی آن است.
مواد و روش هاروش تحقیق به صورت توصیفی تحلیلی بوده و این تحقیق از نوع نظری میباشد. روشی که برای جمع آوری اطلاعات استفاده شده است بصورت کتابخانه ای است و با مراجعه به کتب، مقالات و اسناد بین المللی و داخلی صورت گرفته است.
ملاحظات اخلاقی:
در این مقاله، اصالت متون، صداقت و امانت داری رعایت شده است.
یافته هااز آنجا که شارع مقدس در عدم انقطاع روابط مالی زوجین پس از انحلال نکاح، در صدد تامین منافع ضروری زن بوده است،. بر همین اساس روابط مالی زوجین پس از انفساخ نکاح نه تنها قطع نمی شود بلکه منتفع اصلی این بقاء، زوجه است و شارع مقدس درصدد تامین منافع ضروری زنان بوده است. در حالی که در فسخ نکاح هرگاه عقد قبل از نزدیکی فسخ شود زن مستحق مهریه نبوده مگر در زمانی که نکاح به دلیل عنن فسخ شده باشد که در آن صورت زن مستحق نصف مهریه می باشد.
نتیجهقانون گذار در انفساخ نکاح به جهیزیه، شرط تنصیف دارایی، اجرت المثل و نحله، به طور خاص نپرداخته است درحالی که توجه به این مسائل مهم از طرف قانون گذار، مورد انتظار همگان می باشد
کلید واژگان: انفساخ نکاح، رضاع، ارتداد، لعان، مهریه، نفقهBackground and Purposeannulment of marriage is one of the important issues of marriage contract, which has important financial effects and consequences. The purpose of this article is to examine the legal jurisprudence of marriage dissolution and its economic effects.
Materials and MethodsThe research method is descriptive and analytical and this research is theoretical. The method that has been used to collect information is library-based and it has been done by referring to international and domestic books, articles and documents.
Ethical Considerations:
In this article, the originality of the texts, honesty and trustworthiness are observed.
ResultSince the sacred law in not interrupting the financial relations of the couple after the dissolution of the marriage, has sought to provide the necessary benefits of the woman. Accordingly The financial relations of the couple are not only not interrupted after the dissolution of the marriage, but the main beneficiary of this survival is the wife, and the holy law has tried to ensure the necessary benefits of the women in not interrupting the financial relations of the couple after the dissolution of the marriage. On the other hand, in the case of annulment of marriage, if the marriage is annulled before intimacy, the woman is not entitled to dowry, except when the marriage is annulled due to adultery, in which case the woman is entitled to half of the dowry.
ConclusionThe lawgiver has not specifically paid the condition of halving property, almsgiving and alms in the dissolution of marriage with dowry, while attention to these important issues from the lawgiver's side is expected by everyone.
Keywords: Annulment Of Marriage, Rezaa, Apostasy, Cursing, Dowry, Alimony -
نشریه قانون یار، پیاپی 29 (بهار 1403)، صص 284 -296
به محض جاری شدن صیغه طلاق، کلیه روابط مالی و غیر مالی زوجین قطع می گردد. لیکن شارع مقدس و به تبع آن قانونگذار ایرانی با وضع احکام و مقرراتی به حمایت از بانوان پرداخته است و پس از جاری شدن طلاق، حقوق مالی برای آنان، تحت شرایط خاصی در نظر گرفته است. مقاله حاضر نیز با بهره گیری از روش توصیفی - تحلیلی و استفاده از اسناد کتابخانه ای به این موضوع پرداخته است. شرایط وصول مهریه، استحقاق دریافت نفقه و حق برخورداری از دارایی های شوهر بعد از مرگ وی (توارث)، پس از جاری شدن طلاق در آیینه فقه و حقوق موضوعه ایران مورد بررسی قرار گرفت. از مطالعه حاضر نتیجه گرفته شد که شرط وصول مهریه پس از طلاق، عدم دریافت و بخشش آن پیش از طلاق است. به علاوه، زوجه در عده طلاق رجعی هم مستحق دریافت نفقه است و هم از زوج ارث می برد. همچنین مطلقه بائن، به شرط باردار بودن استحقاق دریافت نفقه را داراست و اگر در حالت مرض شوهر، صیغه طلاق جاری شود و ظرف مدت یکسال شوهر به همان مرض بمیرد و مطلقه بائن در این مدت ازدواج نکرده باشد، از شوهر ارث می برد.
کلید واژگان: ارث، حقوق مالی زوجه، طلاق، مهریه، نفقه -
از جمله حقوقی که زوجه بر عهده زوج دارد، حق مطالبه مهریه و نفقه میباشد. نفقه در زمره دیون زوج است و مهریه نیز در بیشتر موارد، از حقوق مالی دینی است. گاهی زوج افزون بر نفقه و مهریه، دیون دیگری دارد که باید به بستانکاران بپردازد. گذشته از تردیدهایی که نسبت به تقدم نفقه و مهریه بر سایر دیون وجود دارد، باید دید آن دو چه سرنوشتی را برای استطاعت مالی زوج برای حج ایجاد مینمایند، زیرا مهمترین شرط وجوب حج، استطاعت مالی است و یکی از موضوعاتی که میتواند تحقق این شرط را با چالش مواجه سازد، بدهکاری زوج به زوجه از بابت مهریه و نفقه است. نسبت به مانعیت دین از استطاعت مالی چند فرضیه وجود دارد که عبارتند از: مانعیت دین، تخییر و عدم مانعیت و در صورتی که دین مانع باشد، یا باید گفت مکلف دین خود را ادا نماید و حج بر او واجب نیست و یا اینکه در این تزاحم، آنی مقدم شود که سبب ایجادش جلوتر بوده است. روشی که در این پژوهش اتخاذ شده است شیوه توصیفی تحلیلی است که نتیجه آن عبارت است از اینکه گرچه مشهور فقیهان امامیه دین را مانع از تحقق استطاعت میدانند اما نظریه درست این است که مکلف در انتخاب دین و تشرف به حج آزاد است.
کلید واژگان: دین، حج، استطاعت، مهریه، نفقه، تخییرAmong the rights of the wife on her husband is the right to demand dowry and alimony. Alimony is one of the husband's debts, and dowry is a religious financial debt right in most cases. Sometimes, in addition to alimony and dowry, the husband has other debts that must be paid to creditors. Apart from the doubts that exist regarding the priority of alimony and dowry over other debts, it should be consider what fate do they create for the husband's financial ability for Ḥajj, because the most important condition for Ḥajj is financial ability, and one of the issues that can challenge the realization of this condition is the husband's indebtments to his wife due to dowry and alimony. Regarding the hindrance of debt from financial ability, there are several hypotheses, which are: the hindrance of debt, choice and non-hindrance, and if debt is a hindrance, either it should be said that the obligee must fulfill his debt and Ḥajj is not obligatory on him, or that in this conflict should be preceded by the one that caused it earlier. The method adopted in this research is the descriptive-analytical method, the result of which is that although the famous Imamiyyah jurists consider debt as an obstacle to the realization of one's ability, the correct theory is that one is free to choose one's debt and visit Ḥajj.
Keywords: Debt, Ḥajj, Affordability, Dowry, Alimony, Choice -
تصویب طرحی در کمیسیون قضایی مجلس شورای اسلامی مبنی بر تعیین حق الثبت بر مهریه های بالای 14 سکه (24/06/1399) در موقع انعقاد و ثبت عقد نکاح دو طرف هریک به میزان 50 درصد و واریز وجوه حاصل از آن به حساب صندوقی به نام صندوق تهیه جهیزیه برای زوجین نیازمند، حقوق خانواده را در آستانه تحول مهمی قرار داده است. تحولی که به منظور خدمت به نهاد حقوقی و به جهت کاهش میزان مهریه و تسهیل ازدواج صورت پذیرفته، لیکن تردید جدی در کارآمدی آن وجود دارد و حتی تصور می شود که نتایج و آثار منفی آن بیش از اثر مثبت طرح باشد. تصویب طرح هایی که بدون لحاظ حقوق طرفین عقد نکاح بوده و احتمال ایجاد بسترهای سوءاستفاده برای مردان و وضعیت نامساعدی را برای زنان به وجود میآورد باعث میشود دختران و زنان و همچنین پسران امروز با بیمحلی و بیرغبتی مضاعفی نسبت به گذشته برای ازدواج روبرو شوند. چرا که معتقدند نه تنها با ازدواج آزادیهای آنها محدود میشود بلکه تهدیدات مالی و اقتصادی هم برای زندگی ایشان وجود دارد و نه تنها در زندگی مشترک از کمترین منفعت مادی برخوردار نیستند بلکه برای رهایی از ازدواجی اشتباه و نامناسب مجبور به پرداخت مال خود و تحمل هزینه های گزاف و غیر منصفانه می شوند. بنابراین بهتر آن است با نگاهی جامع و با رعایت اصل آزادی و توازن حقوق قراردادی برای طرفین، طرح هایی را پیشنهاد کرد که هم تامین کننده اهداف نظام حقوقی و هم تامین کننده حقوق طرفین به طور عادلانه گردد. بنابراین پژوهش حاضر با روش توصیفی و تحلیلی و با جمع آوری منابع از طریق کتابخانه ای ضمن بررسی مبنایی و حقوقی طرح مذکور با نگاهی به نظام حقوقی زوجین در فرانسهبه ارائه راهکار و پیشنهاد نیز در این زمینه می پردازد.
کلید واژگان: حق الثبت، مهریه، نکاح، 14 سکه طلا، تحلیل حقوقیRatifying a bill in the Judicial Commission of Islamic Consultative Assembly (Majlis) on setting registration fee of Dowry over 14 gold coins in the time of registering marriage contract (Nikah), each spouse 50% , and depositing it into the Fund of Providing Dowry for Needy Couples, has put the family law on the threshold of drastic transformation. Although this change is made to serve the legal institution of marriage and reduce the amount of dowry as well as facilitate the marriage process, but its functionality is under serious doubt and even it appears that its negative consequences far outweigh any positives. Bills ratified without considering the rights of the parties in the marriage contract not only could provide a platform for men to abuse but also create unfavorable situation for women and causes girls and women as well as men be reluctant towards the marriage compared to the past. This is the fact that women may assume that marriage not only limit their freedoms, but also their life could also be faced with financial and economic threats. Thus, they gain fewer financial benefits in their common life and in order to get rid of a wrong and unsuitable marriage, they must sacrifice their ownership and sustainheavy and unfair costs. Therefore, it is highly recommended for new bills, while holding a compressive approach towards liberty and contractual rights, to provide the goals of the legal system and secure the rights of both parties. Consequently, the current study by descriptive- analytic approach and by collecting data from the library sources, while attempts to survey the fundamental and legal aspects of this bill, also provides solutions and suggestions with the view on the couple's legal system of in France.
Keywords: 14 Gold Coins, Legal Analysis, Dowry, Marriage, Registration Fee Bill -
زمینه و هدف
یکی از مسائل مهم روابط مالی میان زوجین رجوع زوجه به مابذل به زوج به ویژه رجوع به مهریه است که محل بحث و نظر بوده و از موضوعات مبتلا به جامعه است. هدف مقاله حاضر بررسی بررسی موضوع مورد اشاره از منظر فقه و حقوق است.
مواد و روش هاروش تحقیق در مقاله حاضر توصیفی تحلیلی است. مواد و داده ها نیز کیفی است و از فیش برداری در گردآوری مطالب و داده ها استفاده شده است.
ملاحظات اخلاقی:
در این مقاله، اصالت متن، صداقت و امانت داری رعایت شده است.
یافته هایافته ها نشان داد رجوع زوجه به دو صورت رجوع از مابذل (فدیه) و روجوع از هبه مهریه است. رجوع از مابذل متعلق به طلاق خلع و مبارات است. از منظر فقه و حقوق، در طلاق خلع اگر زوجه نسبت به بذل رجوع کند، طلاق رجعی می شود و زوج می تواند به زوجه رجوع کند، هرچند زوجه راضی به این امر نباشد و اگر راضی به رجوع باشد، زوج می تواند رجوع کند. حتی اگر زوجه نسبت به بذل رجوع نکرده باشد. بر این اساس، چنان چه وضعیت کراهت زوجه از زوج چنان باشد که بخواهد هرگونه رجوعی را نفی و غیرممکن کند، می بایست عدم رجوع از مال البذل در ضمن شرط لازمی بر طلاق خلع حادث شده، بار و فرض شود تا هرگونه رجوع احتمالی به مال بذل شده و درنتیجه رجعی شدن طلاق و امکان رجوع مرد به زوجه را ناممکن سازد.
نتیجهاز منظر فقهی، در خصوص بررسی امکان یا عدم امکان رجوع از هبه مهریه بین زوجین سه نظر وجود دارد که عبارت اند از عدم امکان رجوع از هبه بین زوجین، امکان رجوع از هبه بین زوجین و همین طور کراهت رجوع از هبه بین زوجین. ولی نظر عدم امکان رجوع از هبه بین زوجین نظر مشهور فقها امامیه می باشد. حقوق موضوعه نیز نظر مشهور فقها را پذیرفته است..
کلید واژگان: رجوع، مابذل، طلاق خلع، مهریه، زوجهBackground and PurposeOne of the important issues of financial relations between couples is the reference of the wife to the dowry of the husband, especially the reference to the dowry, which is a subject of discussion and opinion and is one of the issues affecting the society. The purpose of this article is to examine the mentioned topic from the point of view of jurisprudence and law.
Materials and MethodsThe research method in this article is descriptive and analytical. The materials and data are also qualitative and data collection has been used.
Ethical Considerations:
In this paper, the originality of the text, honesty, and trustworthiness are respected.
ResultsThe findings showed that the wife's recourse is in two forms: mabhajl (redemption) and roju'a from the dowry gift.Production and employment are not directly mentioned in Islam, but the importance of production and employment can be inferred from numerous verses and traditions. In other words, in the verses and narrations, numerous indications of the basics of production and employment to create prosperity and fight against poverty can be inferred. From this point of view, the use of natural resources (land), labor force and human management are the most important jurisprudential mechanisms of production and employment. Also, the production and application of knowledge, the use of expert staff, double work, proper management of resources, economic jihad and promoting the culture of consumption of domestic goods are among the most important mechanisms for the realization of the knowledge-based economy.
ConclusionRegarding the role of knowledge-based economy in production and employment and therefore economic development, it is necessary to formulate policies in line with the production of knowledge and the use of expert and efficient forces. The subject law has also accepted the opinion of famous jurists.
Keywords: production, employment, Knowledge-Based Economy, Knowledge, Expert Force -
نشریه قانون یار، پیاپی 28 (زمستان 1402)، صص 281 -303
همانطور که می دانیم از حقوق زوجه مهریه و نفقه و اجرت المثل است. مهریه یا به شکل کهن تر آن، کابین به مالی گفته می شود که مرد در هنگام وقوع عقد نکاح اسلامی به زن خود می پردازد یا مکلف به پرداخت آن می شود. مهریه واژه عربی و کابین واژه ای فارسی است. براساس فلسفه اولیه تعیین مهریه، مهر نوعی هدیه، پیشکش، نحله، اعطای بدون عوض و از روی صداقت (صداق) به صورت نقدی با تاکید بر معادل و ویژگی معنوی و فرامادی آن بوده است. قرآن مهر زن را «صداق» نامیده است، از آن جهت که پرداخت آن نشان صدق ادعای مرد در عشق و علاقه به همسرش است. در کنار مهریه رکن مالی دیگری که در عقد نکاح برای زوجه وجود دارد حق نفقه است. طبق قانون مدنی نفقه شامل همه نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن می شود مثل مسکن، پوشاک، غذا، اثاثیه منزل و هزینه های درمان و حتی خادم البته در صورتی که زن عادت به داشتن خادم داشته باشد و یا به واسطه مریضی نیاز به آن داشته باشد. موارد ذکر شده در این ماده حصری نیست و به عنوان مثال ذکر شده است. قاعده کلی این است که حقوق زوجه شامل همه نیازهای متعارف و متناسب با شآن زن است. با توجه به اهمیت موضوع در این مقاله قصد داریم به نگاهی فقهی و حقوقی به اصول و قواعد مهریه و نفقه زوجه بپردازیم.
کلید واژگان: نکاح، نفقه، مهریه، طلاق، حقوق مالی زوجه، تمکین، صداق، منفق، استطاعت مالی زوج -
نشریه قانون یار، پیاپی 28 (زمستان 1402)، صص 305 -335
طلاق فدیه یا طلاق به عوض شکل خاصی از اقسام طلاق است که زن در برابر پرداخت عوض از شوهر خود تقاضای انشاء طلاق و رهایی خود را می نماید. طلاق های خلع و مبارات نیز از دیگر اقسام طلاق است که در مقابل عوض انجام می شود به این صورت که در طلاق خلع کراهت تنها از جانب زن وجود دارد و در طلاق مبارات این کراهت طرفینی است. اصولا زمانی که زن مالی را در ازای طلاق به شوهر می پردازد به معنای آن است که از وی کراهت دارد. اما، گاهی تحت شرایطی خاص مانند بعد مکانی اقامتگاه زوجین و وابستگی عاطفی زوجه به خانواده خود، وضعیتی ایجاد می شود که زن حاضر است در عین تسالم و سازگاری اخلاقی و بدون هیچ کراهتی، مالی را به شوهر تملیک نماید و یا مهریه خود را بذل نموده و از شوهر جدا شود. با توجه به اهمیت موضوع در مقاله حاضر قصد داریم به تحلیل و تفسیر ماهیت فقهی و حقوقی فدیه با مداقه در آثار قانونی آن بپردازیم. روش تحقیق از نوع تحلیلی-توصیفی بوده و ابزار گردآوری داده ها فیش برداری است.
کلید واژگان: فدیه، طلاق، زوج و زوجه، طلاق خلع و مبارات، کراهت زوجین، مهریه -
در قانون مدنی به طلاقی که توسط دادگاه یا با الزام زوج به اجرای طلاق انجام می پذیرد، طلاق قضایی گفته می شود. مبنای حکم قاضی به طلاق قضایی چهار مورد است و یکی از این موارد، عسر و حرج زوجه است. یعنی اگر قاضی تشخیص دهد ادامه زندگی زناشویی برای زوجه موجب سختی و مشقت فراوان باشد، می تواند زوج را ملزم به اجرای طلاق کند، و یا خود راس ا اقدام به اجرای صیغه طلاق می کند. این نوع طلاق با طلاق خلع تفاوت هایی دارد، مانند صیغه، مجری طلاق، از جمله در موضوع مهریه، که در خلع زوجه باید مالی را بذل نماید تا طلاق جاری شود، به خلاف طلاق قضایی که در آن مهریه به طور کامل به زوجه پرداخت می شود. در این مقاله ادله طرفین در استحقاق زوجه برای دریافت مهریه پس از طلاق قضایی و یا عدم استحقاق وی بررسی شده است که نتیجه آن تایید مستندات استحقاق زوجه و لزوم پرداخت مهریه در طلاق قضایی است.
کلید واژگان: طلاق قضایی، خلع، مهریه، قاعده، عسر و حرج، قواعد فقهی -
همانطور ک می دانیم در نظام حقوقی ایران و قوانین و مقررات شرع و اسلام نقش، اهمیت و جایگاه زنان همواره مورد حمایت قانونگذار قرار داشته و به همین دلیل قوانین حمایتی زنان از گستردگی قابل توجهی در نظام حقوقی ایران برخوردار است. چه بسا با توجه به ترویج و گسترش تفکرات فمینیستی در ایران، همواره این گروه های افراطی حملات شدیدی را به بحث حقوق زنان در اسلام طرح ریزی کرده اند. در این مقاله که با روش تحلیلی-توصیفی نگارش شده است قصد داریم به بررسی و تحلیل حقوقی حمایت شرع و قانون گذار از زنان در نکاح، مهریه، نفقه و طلاق بپردازیم و به مصادیق و موارد حمایتی شارع و قانون گذار از زنان اشاره داشته باشیم و به بررسی و تحلیل این موضوع مهم و کلیدی بپردازیم. لازم به ذکر است روش تحقیق در این مقاله از نوع تحلیلی-توصیفی بوده و ابزار گردآوری داده ها و اطلاعات از کتب و مقالات مربوطه می باشد.
کلید واژگان: حقوق زن، مهریه، نفقه، نکاح، شرع، فقه امامیه، طلاق -
مهریه که تاسیس آن به منظور کمک به تثبیت و تحکیم پیوند زناشویی بوده، امروزه به عنوان یکی از معضلات بزرگ اجتماعی و وسیله ای برای استفاده ناصحیح عده ای برای رسیدن به مقاصد مالی و نیز مانع تحقق یافتن ازدواج ها گردیده است، این نوشتار با هدف تبیین راهکارهای فقهی دریافت مهریه در اسلام و آگاهسازی زوجین نسبت به این مسئله به رشته تحریر در آمده است. این نوشتار به روش توصیفی تحلیلی و در محدوده فقه با استفاده از منابع فقهی گردآوری شده است. نتایج به دست آمدن بیانگر آن است که این عطیه و پیشکش در واقع نشانه ای از صداقت مرد نسبت به زن است. اسلام مهریه را به عنوان پشتوانه محکم حقوق اجتماعی زن که حق مسلم او بوده، تبیین کرده است در حالی که در عصر جاهلیت هیچگونه حقوق مالی و ارزش معنوی برای زنان قائل نبودند؛ لذا قرآن کریم رسوم جاهلیت را درباره مهر منسوخ کرد و آن را به حالت اولی و طبیعی برگردانید
کلید واژگان: فقه، مهریه، اسلام، حق حبس
- نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شده‌اند.
- کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شده‌است. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
- در صورتی که می‌خواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.
©2000-2025 magiran.com All Rights Reserved.