ماتریس ایرانی
در نشریات گروه جغرافیا-
نشریه فضای گردشگری، پیاپی 52 (پاییز 1403)، صص 99 -116
در حال حاضر گردشگری جایگاه خاصی در توسعه کشورها پیدا کرده و نقش فعال و موثری در ارتقاء ساختار اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی به ویژه در کشورهای درحال توسعه ایفا می کند؛ امروزه تامین مسکن در قالب برنامه ریزی محله محوری، بیش از هر زمان دیگری مورد توجه می باشد. هدف از انجام این پژوهش، بررسی اثرات تامین مسکن محله محور بر توسعه گردشگری با رویکرد زیست محیطی در شهر اراک بود. پژوهش حاضر از لحاظ هدف، کاربردی و به لحاظ چگونگی گردآوری اطلاعات، میدانی (پرسشنامه) و اسنادی (کتابخانه ای) است. جامعه پژوهش، مسئولین و متصدیان گردشگری در محدوده مورد مطالعه که با موضوع گردشگری آشنایی دارند (15 نفر)، متصدیان و کارکنان و فعالان حوزه گردشگری (8 نفر)، کارشناس جغرافیا و گردشگری (5 نفر)، کارشناس عمران (3نفر)، کارشناس مهندسی منابع آب (3 نفر) و اساتید، محققان و پژوهشگران دارای اطلاع یا سابقه پژوهش در حوزه گردشگری اراک (6 نفر) بود که 40 پرسشنامه را تکمیل نمودند. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از روش ماتریس ایرانی (لئوپولد تغییر یافته مخدوم، 1387) بود. بر اساس نتایج حاصل از پژوهش، اثرات و پیامدهای تامین مسکن بر گردشگری شهر اراک دارای اندک تاثیرات منفی می باشند، در واقع باید به این نکته اشاره کرد که تامین مسکن نمی تواند تنها شامل اثرات منفی زیست محیطی باشد بلکه می تواند در زمینه توسعه گردشگری نقش آفرین باشد. بنابراین ضروری است که در درجه اول جهت کاهش اثرات منفی تلاش کرده و در درجه دوم باید سعی کرد از این پتانسیل در جهت توسعه اقتصادی و اجتماعی بهره برد.
کلید واژگان: مسکن، محله محور، اثرات زیست محیطی، ماتریس ایرانی، اراک.Tourism has become a vital component of development strategies in many countries, playing an active and effective role in improving the economic, social, and cultural structures, especially in developing nations. In this context, neighborhood-oriented housing provision has gained increasing importance. This study aimed to investigate the effects of neighborhood-based housing provision on tourism development with an environmental approach in the city of Arak. The research is applied in purpose and employs both field methods (questionnaires) and documentary methods (library studies) for data collection. The research sample included tourism officials and operators in the studied area (15 people), operators, employees, and activists in tourism (8 people), geography and tourism experts (5 people), civil engineering experts (3 people), water resources engineering experts (3 people), and professors and researchers with experience or knowledge in Arak tourism (6 people), resulting in 40 completed questionnaires. The data were analyzed using the Iranian matrix method (Leopold modified Makhdoom, 2017). The results showed that the effects of housing provision on tourism in Arak have minimal negative environmental effects. In fact, the findings highlight that neighborhood-based housing provision not only avoids significant environmental harm but can also contribute positively to tourism development. Therefore, it is essential to minimize negative effects while leveraging this potential for economic and social development.
Keywords: Housing Supply, Neighborhood-Oriented, Environmental Effects, Tourism Development, Iranian Matrix, Arak -
آلودگی های نفتی در مسیر خطوط لوله انتقال فرآورده های نفتی پیامدی اجتناب ناپذیر از افزایش جمعیت و صنعتی شدن جوامع است که علاوه بر تاثیرات منفی زیست محیطی، مانند آلودگی سفره های آب زیرزمینی و خاک، باعث تغییراتی در خصوصیات ژیوتکنیکی خاک محل می شود. تغییرات خصوصیات مهندسی خاک ها می تواند به گسیختگی خاک و عملکرد نامطلوب خطوط انتقال منجر شود. ازین رو، در این پژوهش آثار خط لوله انتقال نفت شمال کشور بر محیط زیست، با به کارگیری پارامتر های ژیوتکنیک در زمان بهره برداری، ارزیابی شد. روش مورد استفاده برای ارزیابی ماتریس ایرانی بود. با تجزیه وتحلیل ماتریس ایرانی مشخص شد تعداد آثار میانگین جبری منفی در ستون برابر با 5 عدد و تعداد پیامدهای میانگین جبری منفی در ردیف برابر با 5 عدد است که در این بین تعداد پیامدهای منفی کمتر از 1/3- در ستون مربوط به تغییر مسیر رودخانه، ایجاد بند، و ریسه کردن و در ردیف مربوط به لغزش و آلودگی خاک است. نتایج مطالعات آزمایشگاهی جهت بررسی میزان اثر آلودگی خاک بر پارامتر های ژیوتکنیکی نشان داد مقاومت تک محوری نمونه ها 22 درصد کاهش یافته است. همچنین، تحلیل گسیختگی خاک به وسیله نرم افزار PLAXIS نیز نشان داد با تغییر زاویه مسلح کننده ها از 20 به 23 درجه ضریب اطمینان شیروانی خاک به کمتر از حداقل ضریب اطمینان در آیین نامه کاهش می یابد. در نهایت، پیشنهاد شد جهت کاهش آثار و پیامدهای منفی پروژه سعی شود تا حد امکان خطوط لوله از مناطق جنگلی و شیب دار عبور داده نشود.کلید واژگان: ارزیابی آثار زیست محیطی، پارامترهای ژئوتکنیک زیست محیطی، خط لوله انتقال نفت، ماتریس ایرانیOil pollution in the pipelines transporting petroleum products is an inevitable consequence of population growth and industrialization of communities. In addition to negative environmental effects such as groundwater and soil contamination, it causes changes in the geotechnical properties of local soil. Changes in soil engineering properties can lead to soil rupture and poor performance of transmission lines. Therefore, this study intended to assess the effects of the oil pipeline in the north of Iran on the environment using environmental geotechnic parameters during operation. By analyzing the Iranian matrix, it was found that there were 5 negative effects and consequences in the row and column. The consequences in the column were related to the diversion of the river, creating dams, and spinning, while in the row, these were related to landslides and soil contamination. The results of laboratory studies to investigate the effect of soil contamination on geotechnical parameters showed that the uniaxial strength of samples is decreased by 22%. In addition, the analysis of soil rupture by PLAXIS software showed that by changing the angle of the reinforcements from 20 to 23 degrees, the slope reliability of the soil decreases to less than the minimum reliability in the regulations. Finally, it was suggested that in order to reduce the negative effects and consequences of the projects, the pipelines should not be crossed through forested and sloping areas as much as possible.Keywords: Environmental Impact Assessment, oil pipelines, Iranian Matrix, Environmental geotechnics parameters
-
فصلنامه فضای جغرافیایی، پیاپی 60 (زمستان 1396)، صص 149 -167ارزیابی اثرات زیست محیطی یک ابزار مدیریتی مهم برای استفاده انسان از محیط زیست از طریق یک فرآیند سیستماتیک و عمومی می باشد که برای شناسایی و طراحی پروژه های توسعه پایدار زیست محیطی، برنامه ها و طرح ها مورد استفاده قرار می گیرد. در این مطالعه برای ارزیابی اثرات زیست محیطی احداث مجتمع تفریحی توریستی در منطقه آثار طبیعی ملی دهلران اقدام به پیش بینی آثار ناشی از پروژه بر روی عوامل محیطی به تفکیک در دو فاز ساختمانی و بهره برداری شد. پس از ارزیابی آثار، با دو روش ماتریس ارزیابی اثرات سریع و ماتریس ایرانی تجزیه و تحلیل صورت گرفت. گزینه های مورد بررسی در این ارزیابی، دو گزینه عدم اجرا و گزینه اجرا خواهد بود که ماتریس های آنها با یکدیگر مقایسه شده و مورد ارزیابی قرار خواهد گرفت. از مهمترین ریز فعالیت های مورد بررسی در هر دو فاز می توان به خاکبرداری و خاکریزی، برداشت پوشش گیاهی، آلودگی های محیطی و خدمات رفاهی توریستی اشاره کرد. نتایج جمع جبری درجه بندی های عددی در هر دو روش جهت ارزیابی اثرات حاکی از اولویت اجرای طرح بر عدم اجرای آن در منطقه است به گونه ای که روش ارزیابی سریع اثرات جهت گزینه اجرا 50+ و جهت گزینه عدم اجرا 80- را نشان داد و در روش ماتریس ایرانی، گزینه اجرای پروژه دارای 56 امتیاز مثبت و گزینه عدم اجرا دارای 303 امتیاز منفی بود. واضح است اثر مثبت بر اثر منفی ارجحیت دارد، بنابراین رقم ارزیابی ها موکدا اجرای پروژه و ترجیح آن بر عدم اجرا را تایید می نماید.کلید واژگان: ارزیابی اثرات زیست محیطی، آثار طبیعی ملی دهلران، ماتریس ارزیابی سریع، ماتریس ایرانیGeographic Space, Volume:17 Issue: 60, 2018, PP 149 -167Environmental impact assessment is an important management tool, for suitable resources use, through a systematic and public process to identify, design and implementing environmental projects and programs. This study aimed to explor environmental impacts of constructing tourism recreational complex in the area of Dehloran natural national manuments for two phases of constructing and exploitation. In this study, analysis was carried out using rapid impact assessment matrix method and Iranian matrix analysis. In these analysis two possibilities including non implementation and running implementation matrixes were compared and analyzed. The most important activities which have been investigated are including, excavation and embankment, removal of vegetation, environmental pollution and touristic facilities. Results indicated that sum of the numerical grading to assess the effects show preference of implementing the project over non implementation of the project in the area. In these investigations, rapid impact assessment matrix method for running the project was shown as and for non implementation was -80 while in Iranian matrix method, running the project was shown as and for non implementation was -303. By this results, it is clear that the positive effect is preferred over the negative one, and this means running the project is emphatically recommended over non implementing it.Keywords: Environmental impact assessment, National natural monuments DEHLORAN, Rapid assessment matrix, Iranian matrix
-
با افزایش روزافزون جمعیت شهرها، آلودگی محیط شهرها، سبک زندگی آپارتمان نشینی، فاصله گرفتن از محیط طبیعی و غیره، ضرورت نیاز به فضا های اجتماعی، جذاب و آرامش بخشی مانند پیاده راه ها در شهرها روزبه روز افزایش یافته است. پل طبیعت واقع در منطقه سه تهران با مساحت 7000 مترمربع، اولین پل صرفا پیاده رو در ایران است که بوستان آب وآتش و پارک جنگلی طالقانی را به یکدیگر متصل می کند. پل طبیعت جدا از مسائل اقتصادی و اجتماعی، ابعاد اکولوژیک نیز دارد و نیاز به بررسی و ارزیابی در این زمینه وجود دارد. روش تحقیق در این مقاله به این صورت است که برای ارزیابی زیست محیطی احداث پیاده راه پل طبیعت ابتدا به کمک مدل DPSIR ساختار محیط زیست منطقه بررسی شد، سپس برای ارزیابی اثرات احداث پل طبیعت از روش ماتریس ایرانی استفاده گردید و سپس برای بهبود عملکرد زیست محیطی آن از رویکرد اکولوژی سیمای سرزمین بهره گرفته شد. نتایج ارزیابی اکولوژیک احداث پیاد ه راه پل طبیعت نشان می دهد احداث این پل از لحاظ زیست محیطی کاملا تایید شده است. همچنین در بین اثرات، بهبود عملکرد اکولوژیک منطقه با 2 امتیاز مهم ترین اثر و در بین پیامدها نیز بهبود شرایط میکروکلیما و کیفیت هوا و زیستگاه های گیاهی به طور مشترک با 6/ 1 امتیاز مهم ترین پیامدها به شمار می آیند. استفاده از اصول اکولوژی سیمای سرزمینی در حال حاضر در بسیاری از شهرهای جهان در جریان است و حیات زیست محیطی و بومی این شهرها را تامین می کند. شهر تهران نیز برای بهبود عملکرد محیط زیست خود در سطح کلان باید از این اصول پیروی کند. یکی از پایه ای ترین این اصول شکل گیری و گسترش مفهوم ماتریکس، لکه و کریدور است. بسط و ارتباط این اصل پایه ای باید به این صورت باشد که برای بهبود عملکرد محیطی احداث پل طبیعت بر اساس اصول اکولوژی سیمای سرزمین، گسترش لکه سبز بوستان آب و آتش- پل طبیعت – بوستان طالقانی با کاربری های فضای سبز و کاربری های نیازمند احیا و بازسازی در اطراف پل طبیعت لازم و ضروری است. چنین شبکه ای در طولانی مدت نه تنها موجب بهبود عملکرد اکولوژیک منطقه و سطح شهر تهران خواهد شد، بلکه می تواند بر غنای بصری، کیفیت هوا و حتی تنوع زیستی منطقه تاثیر گذار باشد و به طور کلی کیفیت حیات را در کلان شهر تهران بهبود بخشد.
کلید واژگان: ارزیابی اثرات زیست محیطی، اکولوژی شهری، پل طبیعت، پیاده راه، ماتریس ایرانیWith increasing urban population, urban environmental pollution, change of lifestyle, urbanization, getting away from nature and environment, the need for comforting and attractive social spaces such as sidewalks in cities is being increased day by day.Nature Bridgein the 3rddistrict of Tehran, with an area of 7000 square meters is the first bridge in Iran that is merely sidewalk and connects the Water and Fire Park and the Taleghani Forest Park to each other. The Nature Bridge, apart from the economic and social matters also includes ecological aspects which need more research and study.The methodology of this paper is as follows: for ecological evaluation of building the Nature Bridge Sidewalk, first the ecologic structure of the region is studied by using the DPSIR Model and then for the evaluation of the influences of building the Nature Bridge, the Iranian Matrix Method is used and finally we use the landscape ecology approach.The results show that, building the Nature Bridge is ecologically thoroughly approved. Besides, among all the impacts, the improvement of ecologic performance of the region is the most important effect with 2 points, and among the consequences the improvement of micro-impacts and the quality of air and plant habitats, jointly with 1.6 points, are considered the most important consequences.The results show that rehabilitation around the Nature Bridge to improve the ecological performance of Nature Bridge based on the landscape ecology principle, expanding the green patch of Water and Fire Park, Nature Bridge, Taleghani Forest Park is required.Keywords: Ecological Impact Assessment, Iranian Matrix, Nature Bridge, Sidewalk, Urban Ecology
- نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شده‌اند.
- کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شده‌است. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
- در صورتی که می‌خواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.
©2000-2025 magiran.com All Rights Reserved.