میکروفاسیس

سازند آسماری در میدان نفتی لالی واقع در 40 کیلومتری شمال غرب مسجد سلیمان، یک توالی ضخیم آهکی، آهک شیلی و آهک دولومیتی-انیدریتی (جمعا حدود 400 متر)، با سن میوسن زیرین می باشد. این سازند در میدان یاد شده، فاقد آسماری تحتانی بوده و دارای عضو تبخیری کلهر و انیدریت قاعده ای است. مطالعه ی 160 مقطع نازک حاصل از مغزه ها (30 عدد) و خرده های حفاری سازند آسماری در چاه های 20 و 22 میدان نفتی لالی، منجر به شناسایی 10 میکروفاسیس در شش کمربند رخسار های شامل سوپراتایدال، اینترتایدال، لاگون، سد ماس های یا شول، دریای باز کم عمق و حاشیه حوضه، شده و مشخص گردید که این سازند در یک محیط رمپ کربناته از نوع هموکلاین نهشته شده است. از فرآیندهای دیاژنزی در سازند آسماری، میتوان به تراکم فیزیکی و شیمیایی، سیمانی شدن، انحلال و ایجاد تخلخ لهای عمدتا حفره ای و کانالی، نوشکلی، دولومیتی شدن، انیدریتی شدن، فابریک ژیوپتال، شکستگی ها، میکرایتی شدن و فرآیندهای زیستی اشاره کرد. در رابطه با کیفیت مخزنی سازند، تخلخلهای حاصل از شکستگ یها، نقش مهمتری را ایفا نموده اند و تخلخلهای حفره ای و کانالی به دلیل گستردگی کمتر، نقش چندانی را نداشته اند. این فرآیندها در سه محیط دیاژنز دریایی، متیوریک و دفنی اتفاق افتاد هاند.

در این بررسی یک رخنمون مربوط به سازند کژدمی واقع در 75 کیلومتری شمال شرق شیراز به ضخامت 172متر مورد بررسی قرار گرفت. مطالعه ی انجام شده نشان دهنده ی آن است که سازند کژدمی در رخنمون مورد مطالعه از نظر سنگ شناسی شامل تناوبی از سنگ آهک وسنگ آهک های مارنی متوسط لایه می باشد. به طورکلی میکروفاسیس های شاخص در مقطع موردنظر وکستون و پکستون هستند که عناصر اصلی تشکیل دهنده ی آن ها بیوکلاست، اکستراکلاست و تا حدودی پلت می باشند که در بخش های مختلف تغییرات متفاوتی را داشته اما در کل میزان بیوکلاست از سایر عناصر آلوکم بیشتر است. این مقطع غنی از خرده های انواع ماکروفسیل ها نظیر مرجان، خارپوستان، سوزن اسفنج، صدف دوکفه ای، بازوپایان، شکم پایان و آمونیت ها می باشد.
با توجه به فرامینیفرهای یافت شده دراین مقطع که شامل:Mesorbitolina texana, Mesorbitolina cf. subconcava, Conicorbitolina cf. conica, Orbitolina duranddelgai, Palorbitolina lenticularis, Simpleorbitolina cf. manasi, Hedbergella cf. washitensis, Hedbergella sp., Rotalipora sp., Pseudolituonella sp., Numuculina sp, Praechysalidina sp.
می باشند سن سازند کژدمی انتهای آپسین پسین تا ابتدای سنومانین پیشین تعیین شد.

سازند کژدمی در شمال شرق شیراز (کوه گدوان) با ستبرای (ضخامت) 7/247 متر عمدتا از سنگ های آهکی تشکیل شده است. حد زیرین این سازند با سازند داریان به صورت ناپیوستگی فرسایشی است که با آغشتگی هایی از اکسیدآهن مشخص می گردد. حد فوقانی سازند کژدمی باسازند سروک، تدریجی می باشد.
پس از نمونه برداری از سازند کژدمی تعداد 80 مقطع نازک تهیه گردید که با توجه به میکروفسیل های شاخص در آن ها، سن سازندکژدمی، آلبین _ سنومانین پیشین تعیین گردید و تعداد 12 میکروفاسیس کربناته شناسایی شد، که هریک از آن ها در بخش های مختلف محیط های رسوبی لاگون و دریای باز نهشته شده اند. بررسی رخساره های سازند کژدمی در منطقه ی مورد مطالعه و مقایسه ی آن ها با محیط های رسوبی امروزی نشان می دهد که این رخساره ها در پلتفرم کربناته نوع رمپ نهشته شده اند. با مطالعه ی تغییرات عمودی میکروفاسیس ها و منحنی تغییرات عمق مربوط به آن ها شش چرخه رسوبی در مقیاس چند ده متری تشخیص داده شد که هریک از این چرخه ها در بردارنده ی تعدادی چرخه های کوچکتر در مقیاس متری می باشند.

در این مطالعه دو مقطع چینه شناسی از سازند سروک انتخاب شد که شامل مقاطع کوه خانه کت و کوه شاه نشین می باشند. در مجموع حدود 250 متر از رسوبات این سازند مورد بررسی قرار گرفت و با مطالعه ی حدود 200 مقطع میکروسکوپی، میکروفاسیس های شاخص آن به دقت شناسایی شدند. مطالعات انجام گرفته نشان می دهند که به طور کلی میکروفاسیس های شاخص در مقاطع مورد مطالعه شامل مادستون، وکستون، پکستون و گرینستون می باشند. میزان عناصر اصلی تشکیل دهنده ی میکروفاسیس ها همچون اکستراکلاست، اینتراکلاست، بیوکلاست و پلت، نیز در بخش های مختلف تغییرات مختلفی را داشته و میزان بیوکلاست در هر دو مقطع از سایر عناصر بیشتر است. با توجه به فرامینیفرهای یافت شده در این مقاطع، سن سازند سروک سنومانین تعیین شد.