بخش کشاورزی
در نشریات گروه اقتصاد-
در این مطالعه به بررسی تاثیر عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای و کاهش تعرفه های تجاری میان ایران و سازمان یاد شده (تحت سناریوهای 25%، 50% و 100%)، بر شاخص های بخش کشاورزی ایران (صادرات، اشتغال، تشکیل سرمایه و ارزش افزوده) با مدل تعادل عمومی محاسبه پذیر منطقه ای مبتنی بر پروژه تحلیل تجارت جهانی (GTAP) پرداخته شد. برای این منظور، داده های لازم از نسخه10 پایگاه اطلاعاتیGTAP استخراج و تجزیهوتحلیل دادهها با بهرهگیری از نرمافزار MATLAB صورت گرفت. نتایج نشان داد که با کاهش تعرفه های تجاری بین ایران و کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای، متغیرهای کلان بخش کشاورزی ایران از جمله: صادرات، تشکیل سرمایه، اشتغال و در نتیجه ارزش افزوده بخش کشاورزی ایران افزایش می یابد. زیرا با عضویت در این سازمان و کاهش تعرفه های تجاری با کشورهای عضو آن، ایران از ظرفیت های جدیدی بهره مند می شود که می تواند باعث کاهش فشارهای ناشی از تحریم های اقتصادی از سوی کشورهای غربی شود. همچنین، کاهش تعرفه صنایع سبک و سنگین میان ایران و کشورهای عضو سازمان یاد شده، بویژه کشورهای چین، هند و روسیه که جزء کشاورزی پیشرو در فناوری های کشاورزی هستند، باعث افزایش بهره وری بخش کشاورزی ایران و در نتیجه افزایش متغیرهای کلان این بخش از جمله را صادرات، تشکیل سرمایه، اشتغال و ارزش افزوده می شود.
کلید واژگان: سازمان همکاری شانگهای، بخش کشاورزی، کاهش تعرفه های تجاری، مدل تعادل عمومی منطقه ایIn this study, the effect of Iran's membership in the Shanghai Cooperation Organization and reduction of trade tariffs between Iran and the aforementioned organization (under 25%, 50% and 100% scenarios) on major indicators of Iran's agricultural sector (exports, employment, capital formation and added value) was discussed using regional computable general equilibrium model based on Global Trade Analysis Project (GTAP). For this purpose, required data was extracted from version10 of GTAP database and data analysis was done using MATLAB software. Results showed that, with Iran's membership in the Shanghai Cooperation Organization and the reduction of trade tariffs between Iran and other member countries of this organization, the macro variables of Iran's agricultural sector, including: export, capital formation, employment, and as a result, the added value of Iran's agricultural sector increases. Because with Iran's membership in this organization and the reduction of trade tariffs with its member countries, Iran will benefit from new capacities and facilities that can reduce the pressures caused by economic sanctions from Western countries. Also, the reduction of light and heavy industry tariffs between Iran and other member countries of the Shanghai Cooperation Organization, especially China, India and Russia, which are among the leading countries in the field of agricultural knowledge and technologies, will increase the productivity of Iran's agricultural sector due to the ease of importing advanced machinery and technologies with lower cost and as a result lead to an increase in the macro variables of this sector, including exports, capital formation, employment and added value.
Keywords: Shanghai Cooperation Organization, Agricultural Sector, Reduction Of Trade Tariffs, Regional General Equilibrium Model -
پیش بینی می شود جمعیت کشور در سال 1430 بالغ بر 103 میلیون نفر باشد که برای تامین نیازهای غذایی لازم است میزان تولیدات کشاورزی در کشور به 180 میلیون تن در سال برسد. این کار با افزایش بهره وری برای حفظ و پایداری منابع طبیعی امکان پذیر خواهد بود. فقدان زیرساخت های عمرانی و اداری به ترتیب در بخش کشاورزی و وزارت جهاد کشاورزی سبب اتلاف منابع خواهد شد. هدر دادن و اسراف در مواد غذایی نیز به نوعی اتلاف منابع شمرده می شود. دورریز سالانه محصولات فسادپذیر مانند گوجه فرنگی و سیب درختی به دلیل فقدان زیرساخت ها ازجمله کارخانجات و صنایع تبدیلی، اتلاف منابع به شمار می آید. فقدان مدیریت کارا در وزارت جهاد کشاورزی و سازمان و ارگان های دولتی فعال در بخش کشاورزی اتلاف منابع را به شدت افزایش می دهد. چنانچه مدیریت به صورت کارا و اثربخش در بخش کشاورزی تدوین شود، طبیعتا پایداری در منابع طبیعی افزایش خواهد یافت. در غیر این صورت مدیران بدون برنامه قطعا نه تنها سبب اتلاف منابع در مزارع می شوند، بلکه موجب هدررفت سرمایه و نیروی کار در سازمان ها نیز می شوند. اتلاف منابع را نه تنها باید از جنبه اقتصادی آن مانند جهش تولید و ایجاد درآمد بررسی کرد، بلکه باید به عنوان موضوع امنیتی نیز مدنظر قرار داد. در ادامه، در راستای کاهش اتلاف منابع در بخش کشاورزی و رسیدن به جهش تولید و امنیت غذایی این پیشنهادها ارائه می شود. ترویج و گسترش فرهنگ صرفه جویی و توسعه در بخش کشاورزی، مدیریت کارای منابع طبیعی و غیرطبیعی در کشور بر اساس رشد جمعیت کل دنیا، استفاده از علوم و فناوری های روز دنیا، ارتقا و بهبود زیرساخت های عمرانی و غیرعمرانی و یارانه های کشاورزی در راستای حمایت از تولیدکنندگان.کلید واژگان: اتلاف منابع، بخش کشاورزی، جهش تولید، یارانه های تولید
-
هدف
هدف این پژوهش طراحی الگوی مناسب شرکت های دانش بنیان کشاورزی در راستای دستیابی به توسعه و پیشرفت با استفاده از روش تحقیق دلفی و نظریه های نظریه پردازان و محققان بوده است.
روش پژوهش:
برای انجام این پژوهش از روش دلفی استفاده شده است. مطلعین پژوهش شامل تمام کسانی بودند که در حوزه توسعه صاحبنظر بوده و در این زمینه دارای اثر پژوهشی بودند که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و اطلاعات محور تعداد 22 نفر از این افراد به عنوان مشارکت کننده انتخاب شدند.
یافته ها و نتیجه گیرینتایج حاکی از آن بود که صاحبنظران مشارکت کننده در این تحقیق عوامل محیطی، سازمانی- حمایتی، مدیریتی، مشاوره-آموزش و تیم- مشارکتی را سبب توسعه شرکت های دانش بنیان کشاورزی مشخص کردند. با توجه به نتایج دلفی و لحاظ کردن شرایط و ویژگی های خاص بخش کشاورزی کشور، تدوین استراتژی مناسب برای ورود به بازار از طریق بخش بندی، شناسایی مخاطبان و مصرف کنندگان محصول، وجود معافیت های مالیاتی، سهولت در قوانین ثبت و فعالیت شرکت های دانش بنیان، ایجاد و تقویت زیرساخت های تقاضامحوری تجاری-سازی، ارائه خدمات تخصصی شرکت های مستقر در پارک های علم و فناوری، ارائه تسهیلاتی چون تسهیلات صندوق توسعه ملی، تسهیلات قبل از تولید انبوه، سرمایه در گردش، ارائه مشاوره در زمینه ثبت طرح و ثبت نشان تجاری، ثبت اختراع داخلی و خارجی، هم سرمایه گذاری، ورود شرکت به بورس و فرابورس، حمایت از کار تیمی، تاکید بر انعطاف پذیری، کارآفرینی، نوآوری و توسعه مشارکت در مدیریت، بهره مندی شرکت از سبک رهبری مشارکتی استراتژیک، خوشه-سازی و شبکه سازی، ارتباطات بین المللی و ارتباط شرکت با صنعت و جامعه از مهم ترین اقدامات پیشنهادی تحقیق برای دستیابی به توسعه کسب و کارهای دانش بنیان در بخش کشاورزی می-باشد.
کلید واژگان: الگوی توسعه، روش دلفی، شرکت های دانش بنیان، بخش کشاورزیObjectiveThe purpose of this research was to design a suitable model of agricultural knowledge-based companies in order to achieve development and progress by using the Delphi research method and theories of theoreticians and researchers.
MethodsThe informants of the research included all those who were experts in the field of development and had research works in this field, and 22 of these people were selected as participants using the purposeful and information-oriented sampling method.
ResultsThe results indicated that the experts participating in this research identified the environmental, organizational-supportive, managerial, consulting-training and team-participatory factors that caused the development of agricultural knowledge-based companies.
ConclusionsConsidering the results of Delphi and taking into account the special conditions and characteristics of the country's agricultural sector, formulating a suitable strategy for entering the market through segmentation, identifying the audience and consumers of the product, the existence of tax exemptions, ease in the registration rules and the activities of knowledge-based companies, creating and Strengthening demand-oriented commercialization infrastructures, providing specialized services of companies located in science and technology parks, providing facilities such as National Development Fund facilities, pre-mass production facilities, working capital, providing consulting in the field of design registration and trademark registration, registration Domestic and foreign inventions, co-investment, entering the company into the stock market and over-the-counter, supporting teamwork, emphasizing flexibility, entrepreneurship, innovation and development of participation in management, benefiting the company from the strategic collaborative leadership style, clustering and networking. Development, international communication and the company's relationship with industry and society are among the most important measures proposed by the research to achieve the development of knowledge-based businesses in the agricultural sector.
Keywords: Development Model, Delphi Method, Knowledge-Based Companies, Agricultural Sector -
بزرگ ترین بخش متولی تولید در اقتصاد، بخش کشاورزی است. با توجه به اینکه بخش کشاورزی نسبت به دیگر بخش های اقتصادی کشور بیشترین تعامل و ارتباط را با مردم دارد، اهمیت تحقق شعار سال در بخش کشاورزی دوچندان است. تولیدکنندگان، مصرف کنندگان، کارشناسان، نخبگان و دانشگاهیان ازجمله افرادی هستند که به صورت موثر و مداوم در ارتباط با این بخش و تولیدات آن هستند. مشارکت حداکثری مردم در جهش تولید در بخش کشاورزی نیازمند الزاماتی است که این الزامات به فراخور نوع مشارکت کنندگان متفاوت است. در صورت مشارکت حداکثری مردم در جهش تولید بخش کشاورزی نه تنها این بخش، بلکه دیگر بخش های اقتصادی نیز تحت تاثیر قرار می گیرد. مشارکت مردم در جهش تولید اثر مثبت و معنا داری به ترتیب بر امنیت غذایی و حکمرانی غذایی حتی در کوتاه مدت و بلندمدت دارد. با ارتقای امنیت غذایی و حکمرانی غذایی، امنیت اقتصادی- ملی نیز تامین می شود. از سوی دیگر، مشارکت مردم در جهش تولید سبب رضایت خاطر و افزایش امید به زندگی و امید به آینده در مردم می شود. برای افزایش درصد مشارکت مردم و الزامات آن در جهش تولید و تامین امنیت غذایی، حمایت های مالی و غیرمالی از گروه های مختلف مرتبط با بخش کشاورزی، تغییر ماهیت بخش کشاورزی از معیشتی بودن به کشاورزی هوشمند، تغییر مسیر تولیدات بخش کشاورزی، برقراری ثبات و امنیت اقتصادی، سرمایه گذاری و استفاده از علوم روز و فناوری های نوین در بخش کشاورزی و ورود صنایع و کارخانه های خصوصی به صورت مستقیم در بخش کشاورزی پیشنهاد می شود.کلید واژگان: بخش کشاورزی، جهش تولید، مشارکت مردم
-
واردات جو دامی به عنوان یکی از نهاده های اصلی خوراک دام، طی سال های 1398 تا 1400 از نرخ ارز ترجیحی برخوردار شده است. پرسش اساسی آن است که آیا این تخصیص توانسته است به قیمت نهایی آن منتقل شود یا خیر. برای پاسخ به این سوال از داده های سری زمانی با تواتر ماهانه قیمت جو دامی، قیمت جهانی آن و نرخ ارز رسمی طی دوره فروردین 1388 تا آذر 1398 و الگوی غیرخطی تغییر رژیم مارکوف سویچینگ (MSIAH)، استفاده شده است. یافته ها نشان داده است که برای کالای جو دامی، عبور نرخ ارز در سه (3) رژیم مختلف و به صورت نامتقارن روی داده است. همچنین در هیچ یک از رژیم ها، عبور کامل روی نداده و رژیم های شناساییشده، پایدار بوده است. در کوتاهمدت، عبور نرخ ارز به قیمت جو در رژیم اول معنی دار و برابر دو درصد (2%) بوده است. در بلندمدت نیز، میزان عبور در این رژیم ، برابر چهار درصد (4%) بوده است. با توجه به این که قیمت جو، میزان و دوره ی عبور نرخ ارز ترجیحی بسیار پایینی و کوتاهی داشته است، لذا پیشنهاد می شود از تخصیص دوباره ارز با هر گونه نرخ ترجیحی به این نهاده خودداری شود. از آنجایی که با آزادسازی نرخ واردات جو، هزینه تولید گوشت قرمز افزایش می یابد از این رو پرداخت جبرانی به خانوارها به عنوان حلقه پایانی مصرف و کمک به تامین مالی تولیدکنندگان به عنوان تقاضا کنندگان نهاده های وارداتی، پیشنهاد می شود.
کلید واژگان: نرخ ارز، الگوی مارکوف سوئیچینگ، جو، بخش کشاورزیThe import of Barley, as one of the main inputs of animal feed, has done by a preferential exchange rate during 2018 to 2019. The main question is whether this allocation was able to be transferred to its price or not. To answer this question, time series data with monthly frequency of the price of barley, its world price and the official exchange rate during the period of Farvardin 2009 to Azar 2019 and the nonlinear model of Markov switching regime change (MSIAH) have been used. The results indicated that for the barley, the exchange rate has passed in three (3) different regimes and asymmetrically. Also, in none of the regimes, complete transition did not occur and the regimes identified were stable. In the short term, exchange rate to barley price in the first regime was significant and equal to two percent (2%). In the long term, the rate of passing in this regime was equal to four percent (4%). Due to the fact that the price of Barley, the amount and the period of passing of the preferred exchange rate have been very low and short, therefore it is suggested to refrain from re-allocating the currency with any preferential rate to this input. Since the cost of red meat production increases with the liberalization of the barley import rate, it is suggested to pay compensation to households as the final link of consumption and to help finance the producers as the demanders of imported inputs.
Keywords: Exchange rate, Markov switching model, Atmosphere, Agricultural sector -
در سال 2019، بیش از 18 میلیون کشاورز در 29 کشور بیش از 190 میلیون هکتار محصولات اصلاح شده ژنتیکی یا تراریخته کاشتند. این نشان دهنده افزایش 7/5درصدی توسعه کشت محصولات تراریخته نسبت به سال 2015 و بالاترین سطح پذیرش محصولات یادشده از زمان شروع کشت آن ها در سال 1996 است. بر اساس گزارش سرویس بین المللی دستیابی و استفاده از زیست فناوری در سال 2020، پنج محصول تراریخته در دنیا، 99 درصد از سطح زیر کشت بیوتکنولوژی جهانی را به خود اختصاص داده اند. پنج محصول بیوتکنولوژی به ترتیب بیشترین سطح زیر کشت عبارت از سویا (9/95 میلیون هکتار)، ذرت (9/58 میلیون هکتار)، پنبه (9/24 میلیون هکتار)، کلزا (1/10 میلیون هکتار) و در نهایت، یونجه (2/1 میلیون هکتار) است. به رغم تمام آمارهای یادشده و توسعه و گسترش محصولات تراریخته در جهان، هنوز ده ها کشور هستند که کشت این نوع محصولات را به دلایل امنیتی و سلامت جامعه در کشور خود ممنوع کرده اند. بر اساس تاریخچه موجود محصولات تراریخته، بیشترین تکرار واردات در محصولات تراریخته مربوط به ذرت است. محصولات برنج، چغندرقند، سیب زمینی و میوه جات کمترین تکرار در واردات محصولات تراریخته را در کشورهای مختلف داشته اند. 7 کشور از 46 کشور که اجازه واردات محصولات تراریخته را صادر کرده اند، محصول گندم را وارد کرده اند. این 7 کشور عبارت از آرژانتین، استرالیا، برزیل، نیوزیلند، نیجریه، کلمبیا و آمریکاست. همچنین، بیشتر مراکز توسعه دهنده محصولات تراریخته در کشورهای آمریکا، چین، استرالیا و برزیل قرار دارند. در راستای واردات و تولید محصولات تراریخته، این راهکارهای راهبردی پیشنهاد می شود. واردات و تولید محصولات تراریخته با شیب ملایم، برچسب گذاری محصولات تراریخته در خرده و عمده فروشی ها، نظارت و کنترل اولیه بر قیمت محصولات تراریخته در بازار، ارجح دانستن واردات سویا و ذرت تراریخته نسبت به دیگر کالاها و واردات محصولات تراریخته بر اساس پیشینه مصرف آن محصول در دیگر کشورها.کلید واژگان: تولید و واردات کالاهای اساسی، بخش کشاورزی، محصولات تراریخته
-
تنظیم بازار محصولات کشاورزی در دنیا به دلیل حساسیت کالاهای اساسی و مسیله امنیت غذایی، اهمیت بالاتری نسبت به دیگر کالاها و خدمات دارد. در کشور ایران شرکت های مباشر دولتی، شرکت پشتیبانی امور دام، شرکت بازرگانی دولتی ایران و سازمان مرکزی تعاون روستایی متولی تنظیم بازار کالاهای اساسی هستند. دو شرکت مادرتخصصی بازرگانی دولتی ایران و پشتیبانی امور دام و سازمان تعاون روستایی متولیان خرید و ذخیره سازی محصولات کشاورزی اساسی و استراتژیک هستند. عدم توزیع مناسب انبارهای دولتی و خصوصی در استان ها بر اساس پراکندگی جمعیت یکی از بزرگ ترین مسایل این شرکت هاست. به همین دلیل، برای برخی از استانها و شهرها با جمعیت بالا و ظرفیت پایین انبارها از استان های حامی استفاده می کنند. این مسیله باعث افزایش هزینه های حمل ونقل می شود. انبار کردن کالاهای اساسی وارداتی پس از تخلیه در بندر امام خمینی (ره) نیز بر شدت این مسیله افزوده است. ازاین رو راهکارهایی ناظر بر شرایط پیش رو برای تنظیم بهتر بازار محصولات بخش کشاورزی در راستای تامین امنیت غذایی پیشنهاد می شود که عبارت از ثبت و تدوین آمار و اطلاعات واقعی و دقیق بخش کشاورزی به صورت داده های تاریخی و سری زمانی، مدیریت هوشمند توزیع کالاهای اساسی، حمایت از شرکت های دانش بنیان در بخش کشاورزی و حمایت از تولید داخلی است.
کلید واژگان: تنظیم بازار، بخش کشاورزی، کالاهای اساسی، شرکت های مباشر دولتی -
از سال 1387 و به بهانه فعالیت‌های صلح آمیز هسته‌ای ایران، تحریم‌های بی سابقه‌ای علیه کشور اعمال گردید که اثرات قابل توجهی در اقتصاد کشور برجای گذاشت. هدف از مطالعه حاضر بررسی اثر تحریم‌های هسته‌ای بر روابط، ترکیب کالاها، شرکا و تراز تجاری بخش کشاورزی ایران است. برای این منظور از روش توصیفی-تحلیلی و تحلیل داده‌های سری زمانی تجاری ایران استفاده شد. در این تحلیل چهار دوره پیش از تحریم (1386-1378)، دوره شروع و اعمال تحریم (1390-1387)، دوره تشدید تحریم (1393-1391) و دوره پساتحریم و پسا برجام (1395-1394) مورد بررسی قرار گرفت. داده‌های این مطالعه از گمرک جمهوری اسلامی ایران جمع‌آوری شد. نتایج مطالعه نشان می‌دهد تحریم‌ها بر صادرات کشاورزی اثر مثبت داشته ولی شرکای تجاری کشور را تغییر داده است. همچنین تحریم‌ها برخلاف انتظار منجر به کاهش واردات محصولات کشاورزی و مواد غذایی نشده است، اما روابط تجاری، مبادی وارداتی و شرکای تجاری را تغییر داده و در عین حال ترکیب کالاهای وارداتی تغییر نکرده است. همچنین بعد از شروع تحریم‌ها، تراز تجاری بخش کشاورزی رو به بهبود بوده است. براساس نتایج این مطالعه و تجربیات دوران پیش و پس از تحریم می‌توان یک نقشه تجاری برای آینده در مواجهه با تحریم‌ها و با رویکرد اقتصاد مقاومتی تدوین نمود.
کلید واژگان: تحریم های اقتصادی، پسا تحریم، تراز تجاری، شرکای تجاری، بخش کشاورزی، اقتصاد مقاومتی -
ارزش شاخص جهانی دانش بنیان در سال 1400، 4/42 از 100 است. این رتبه و جایگاه نشان از عدم بهره مندی اقتصاد کشور از علوم و فنون روز دنیاست. در کشور از بین شرکت ها و مجموعه های دانش بنیان، تقریبا 281 شرکت دانش بنیان در حوزه کشاورزی وجود دارد که نسبت به تعداد 6652 شرکت دا نش بنیان در کشور بسیار پایین است. تهران بیشترین کل شرکت های دانش بنیان و در دسته کشاورزی، فناوری زیستی و صنایع غذایی به ترتیب 3515 و 72 را دارد. پس از تهران، استان های البرز، اصفهان و مازندران دارای بیشترین شرکت های دانش بنیان در دسته کشاورزی، فناوری زیستی و صنایع غذایی است. مجموعه های دانش بنیان از سه روش افزایش تولید از طریق افزایش بهره وری، کارآفرینی و افزایش اشتغال و درنهایت، افزایش توان سیستم توسعه و توزیع محصولات اساسی باعث ایجاد امنیت غذایی و به دنبال آن، امنیت اقتصادی ملی در کشور می شوند. برای افزایش امنیت غذایی کشور، افزایش بهره وری و پایداری رشد و توسعه بخش کشاورزی، گسترش شرکت های دانش بنیان کشاورزی کارا و تشویق فارغ التحصیلان بخش کشاورزی برای تاسیس این نوع شرکت ها، فراهم کردن امکانات لازم و تسهیلات بلندمدت با سود پایین برای متقاضیان و تلفیق دانش بومی محلی کشاورزان و فارغ التحصیلان از طریق موسسات آموزشی دانش بنیان پیشنهاد می شود.کلید واژگان: اقتصاد کشور، بخش کشاورزی، سیستم دانش بنیان، شاخص جهانی دانش
-
کشور دارای 4015917 بهره بردار در بخش کشاورزی است. بر اساس آخرین سرشماری در سال 1393، استان خراسان رضوی با 337026 بهره بردار دارای بیشترین تولیدکننده است. در میان این بهره برداران در سراسرکشور، پراکندگی و فراوانی بهره بردار در اراضی کمتر از 10 هکتار بیشتر است. بیشترین تعداد بهره بردار مربوط به سطح 1 تا کمتر از 2 هکتار و کمترین تعداد بهره بردار مربوط به مقیاس زمین 200 تا کمتر از 500 هکتار است. بهره برداران بدون سواد دارای بیشترین سطح زیر کشت در زمین های با مقیاس 1 تا 5 هکتار هستند. بهره برداران با سطح ابتدایی و غیررسمی بیشترین سطح زیر کشت با مقیاس کمتر از 1 هکتار در سراسر کشور را در سال 1390 داشتند. بیشترین درصد بهره بردارهای بی سواد و با سطح ابتدایی و غیررسمی که به طور متوسط 70 درصد بهره برداران کل را تشکیل می دهند، دارای زمین زراعی با مقیاس کمتر از 5 هکتار هستند. کوچک بودن مزارع کشاورزی و پایین بودن تولید در نظام بهره برداری خانوادگی و کشاورزی (خرد و دهقان) از خصوصیات بارز مزارع کمتر از 5 هکتار در کشور است که می توان آن را به عنوان یکی از بزرگ ترین معضل های بخش کشاورزی برای رشد و توسعه برشمارد. برای حل و برطرف کردن این مشکلات، ایجاد شرکت های زراعی با همکاری کشاورزان بومی منطقه و استفاده از تجارب کشورهای موفق در دنیا در این زمینه، تخصیص اعتبارات بلندمدت به کشاورزان با زمین کمتر از 10 هکتار، سنددار کردن زمین و مزارع کشاورزی و هویت دار کردن آن و شناسایی و تحلیل مشکلات موجود در این نوع نظام ها، بررسی موانع و درنهایت، تدوین قوانین حقوقی در انواع نظام بهره برداری پیشنهاد می شود.
کلید واژگان: بخش کشاورزی، نظام بهره برداری خانوادگی، نظام بهره برداری خرد -
اهمیت امنیت آب با ورود به مبحث امنیت غذا چندین برابر می شود. با به خطر افتادن امنیت غذایی و آب در جهان به دلیل حوادث و بحران هایی مانند رکود جهانی و شیوع ویروس کرونا، دولت ها با اولویت قراردادن اقداماتی ازقبیل افزایش سرمایه گذاری در مدیریت یکپارچه آب (به ویژه در بخش کشاورزی)، تقویت سیستم های کشاورزی غذایی در کاهش آثار بحران آب، پیشبرد دانش و ارتقای نوآوری و پر کردن شکاف های دانش در خدمات آب وهوا، سعی در تثبیت امنیت آب و غذا کرده اند. قاره آسیا به عنوان پرجمعیت ترین قاره جهان، تنها حدود یک سوم آب قابل دسترس در دنیا را در اختیار دارد و نسبت به دیگر قاره ها دارای کمبود فیزیکی آب است. ایران نیز در جایگاه 24 کشورهای پرتنش آبی به دلیل کمبود آب شیرین و مصرف بیش از حد است. ایران از 70 درصد منابع آب شیرین تجدیدشده در دسترس خود استفاده می کند که بسیار فراتر از حد مجاز (40 درصد) است. همچنین، بیش از 94 درصد از جمعیت کشور از خدمات اولیه آب آشامیدنی استفاده می کنند. این خدمات در شهرها نسبت به روستاها به طور متوسط طی سال های 13991379 دارای شکاف 8/7درصدی است. برای برقراری امنیت آب و درنهایت، امنیت غذایی در کشور، اولویت قرار دادن امنیت آب در سیاست گذاری ها مانند ذخیره و انتقال آب و حفاظت از منابع، مدیریت یکپارچه آب به ویژه در بخش کشاورزی، اصلاحات از سطح ملی تا محلی مانند فرهنگ سازی در جامعه و تدوین مدیریت کارا در بین مسیولان و گسترش کشاورزی هوشمند پیشنهاد می شود.کلید واژگان: امنیت آب، امنیت غذا، بخش کشاورزی، مدیریت یکپارچه
-
یارانه همان مالیات منفی که دارای حساسیت بیشتری است. یارانه آب یکی از اثرگذار و مهم ترین یارانه هایی است که در هر کشور وجود دارد. طراحی ساختارهای یارانه و تعرفه آب مستلزم توجه دقیق به معیارهای اقتصادی و رفاه اجتماعی است. آب به عنوان منبعی تجدیدناپذیر به دلایلی مانند کاهش حجم بارندگی و خالی شدن سفره های آب زیرزمینی مورد تهدید قرار گرفته است. حجم کل بارندگی در سال های 13871386 تا 14001399، 7/3139 میلی متر است. این عدد در متوسط سالانه دوره 45ساله منتهی به سال آبی 13901389، 36/396 میلیارد مترمکعب است. بیشترین تخلیه نیز از چاه های عمیق صورت گرفته است و پس از آن، به ترتیب چشمه، چاه نیمه عمیق و قنات بیشترین تخلیه را طی سال های مورد بررسی داشته اند. با توجه به آنچه گفته شد، حجم بارندگی کاهش یافته است و درنتیجه، کشاورزان و مزرعه داران برای آبیاری مزارع و محصولات خود، آب زیرزمینی بیشتری استفاده کرده اند. درنهایت، برای برقراری امنیت آب و امنیت غذایی در کشور پیشنهادهای زیر ارایه می شود. تدوین الگوی کشت بهینه و جامع برای مدیریت کشت انواع محصولات و مقدار آب مصرفی در بخش کشاورزی، افزایش تسهیلات بلندمدت با نرخ بهره پایین برای توسعه گلخانه ها، ثبت و تدوین آمارنامه های دقیق در بخش کشاورزی، تجهیز آبیاری به فراخور شرایط منطقه و نوع محصول کشت، به کارگیری فناوری های نوین در بخش کشاورزی و ایجاد ارتباط قوی بین دانشکده های کشاورزی و بخش کشاورزی.کلید واژگان: آب های زیرزمینی، بارندگی، بخش کشاورزی، قانون هدفمند کردن یارانه آب
-
دستیابی به امنیت غذایی یکی از الزامات اساسی جوامع محسوب می شود. با توجه به اهمیت رشد و توسعه بخش کشاورزی در دستیابی به امنیت غذایی، اتخاذ و اجرای سیاست ها و اقداماتی که منجر به افزایش بهره وری بخش کشاورزی گردد، بسیار حایز اهمیت است. ایجاد زنجیره تامین محصولات اساسی کشاورزی با توجه در بر گرفتن طیف گسترده ای از زیربخش های کشاورزی از تامین نهاده مورد نیاز تولید تا دسترسی مصرف کننده نهایی به کالا، منجر به افزایش بهره وری بخش کشاورزی و همچنین صنایع پیشین و پسین مرتبط با آن می گردد. از این رو با در نظر گرفتن اهمیت ایجاد زنجیره تامین بهینه برای محصولات کشاورزی مختلف، در این مطالعه به بررسی وضعیت زنجیره تامین محصولات کشاورزی در کشور پرداخته شده است. با توجه به این که نبود سیاست گذاری های مناسب در خصوص مدیریت زنجیره تامین محصولات کشاورزی می تواند منجر به ناکارامدی زنجیره عرضه محصولات کشاورزی در مراحل مختلف از جمله تامین نهاده ها، تولید و توزیع و بازاررسانی محصولات گردد، پیشنهاد می شود برنامه ریزی ها و سیاست های مرتبط در راستای بهبود زیرساخت هایی که منجر به افزایش کارایی برخی زیرسیستم های لجستیکی همچون حمل، انبارداری، سیستم های ارتباطی و اطلاعاتی و غیره می گردد، صورت پذیرد.
کلید واژگان: امنیت غذایی، زنجیره تامین کالاهای اساسی، محصولات زراعی فسادپذیر، بخش کشاورزی -
بخش کشاورزی به لحاظ سهم آن در تولید و اشتغال و نیز امنیت غذایی از اهمیت بسزایی برخوردار است، بنابراین، ارزیابی اثرات آزاد سازی تجاری زیربخش های کشاورزی از اهمیت ویژه ای برخوردار است، در همین راستا، در این پژوهش اثرات کاهش تعرفه ی وارداتی زیربخش های کشاورزی ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا بر رفاه و تراز تجاری، بر اساس الگوی پروژه تحلیل تجارت جهانی و نسخه 10 پایگاه داده های آن، طی دو سناریو (کاهش 25 درصدی و کاهش 50 درصدی نرخ تعرفه ها) تحلیل شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که بیشترین تاثیر منفی بر رفاه ایران مربوط به کاهش نرخ تعرفه ی واردات ایران از اتحادیه اقتصادی اوراسیا در زیر بخش "ذرت، جو، ارزن و سایر غلات" و بیشترین تاثیر مثبت بر رفاه ایران مربوط به کاهش نرخ تعرفه ی واردات ایران از اتحادیه اقتصادی اوراسیا در زیر بخش گندم است و نیز بیشترین تاثیر مثبت بر رفاه اتحادیه اقتصادی اوراسیا مربوط به کاهش نرخ تعرفه ی واردات ایران از اتحادیه اقتصادی اوراسیا در زیر بخش گندم است و همچنین تاثیر منفی قابل توجهی بر رفاه اتحادیه اقتصادی اوراسیا در سناریوهای مختلف در زیر بخش های کشاورزی مشاهده نمی شود. در ایران، بیشترین تاثیر مثبت بر تغییر تراز تجاری مربوط به زیر بخش سبزی جات و بیشترین تاثیر منفی بر تغییر تراز تجاری مربوط به فعالیت گندم است.
کلید واژگان: آزاد سازی تجاری، اتحادیه اقتصادی اوراسیا، پروژه تحلیل تجارت جهانی، بخش کشاورزی، تعرفهThe agricultural sector is very important in terms of its contribution to production and employment as well as food security; therefore, assessing the impacts of trade liberalization under the agricultural sub-sector is of particular importance. On this direct, in this study, the effects of importation tariff reduction under the agricultural sub-sector of Iran and the Eurasian Economic Union on welfare and trade balance, based on the model of the World Trade Analysis project and version 10 of its database, in two scenarios (reduction 25% and 50% reduction of tariff rates) are analyzed. The results of this study display that the most negative impact on Iran's welfare is been related to the reduction of Iran's importation tariff rate from the Eurasian Economic Union in the sub-sector of “corn, barley, millet and other cereals”. Moreover, the most positive impact on Iran's welfare is been related to the reduction of Iran's importation tariff rate from the Eurasian Economic Union under the “wheat” sector. In addition, the most positive effect on the welfare of the Eurasian Economic Union is been related to the reduction of Iran's importation tariff rate from the Eurasian Economic Union under the “wheat” sector, Also, there is no significant negative impact on the welfare of the Eurasian Economic Union in different scenarios under the agricultural sector. In Iran, the most positive effect on trade balance changing is been related to the activity of vegetables and the most negative effect on trade balance changing is related to activity of wheat.
Keywords: trade liberalization, Eurasian Economic Union, Global Trade Analysis Project (GTAP) model, Agriculture Sector, Tariff -
هدف
در سال های اخیر بیکاری به عنوان یک چالش جدی در اقتصاد ایران مطرح است. بر اساس مطالعات بین المللی رشد بخش خدمات به علت کاربری بالا می تواند بیکاری را کاهش دهد. درحالی که بخش های کشاورزی و صنعت به دلیل مکانیزه شدن و استفاده از تکنولوژی بالا نیاز بیشتری به سرمایه دارند، هدف این مقاله بررسی تاثیر رشد هر یک از بخش های اصلی اقتصاد (خدمات، صنعت و کشاورزی) بر بیکاری در ایران می باشد.
روشاین مطالعه با داده های تجربی اقتصاد ایران و با استفاده از رهیافت آزمون کرانه ها به هم جمعی و مدل های ARDL و ECM در دوره زمانی 1350 تا 1396 موضوع فوق را مورد آزمون قرارداد.
یافته ها:
در کوتاه مدت با رشد بخش صنعت به تعداد بیکاران افزوده می شود، و در بلندمدت رشد بخش صنعت بر بیکاری بی تاثیر است. تاثیر رشد بخش کشاورزی بر بیکاری در بلندمدت منفی، و در کوتاه مدت مثبت ولی هیچکدام معنا دار نیست. اما رشد بخش خدمات هم در بلندمدت و هم در کوتاه مدت بصورت معنی دار باعث کاهش بیکاری می شود.
نتیجه گیری:
رشد بخش خدمات در کوتاه مدت و بلندمدت موجب کاهش بیکاری می گردد. درحالی که رشد بخش های کشاورزی و صنعت بر بیکاری تاثیر معنا دار ندارد. ضمنا، تورم در بلندمدت برخلاف دیدگاه منحنی فیلیپس کوتاه مدت بیکاری را افزایش می دهد.
کلید واژگان: بخش خدمات، بخش صنعت، بخش کشاورزی، بیکاری، رهیافت آزمون کرانه هاObjectiveIn recent years unemployment is a serious challenge for Iran’s economy. According to international studies, growth in service sector can reduce unemployment while agricultural and industrial sectors, due to the mechanization and use of high technology, have greater need for capital. In addition, service sector has basic role on facilitating the growth of other sectors. The purpose of this article is to investigate the effect of growth in service, industrial and agricultural sectors on unemployment in Iran.
MethodsWe used time series statistics of mentioned variables for years 1971 up to 2017. In order to study the short-run and long-run relationship of the variables, Co-integration approach and ARDL were used.
ResultsThe results show that growth of industrial sector increases unemployment in the short-run, and has no significant effect in the long-run. Also, growth of agricultural sector increases unemployment in the long-run, and has a positive and meaningless coefficient in the short-run. However the growth of service sector significantly reduces unemployment both in the long-run and in the short-run.
Conclusiongrowth of service sector reduces unemployment in long-run and short-run, while growth of agricultural and industrial sectors had no significant effect on unemployment. Also inflation unlike the short-run Phillips curve, increases unemployment in long-run.
Keywords: Service Sector, Industrial Sector, Agricultural sector, Unemployment, Bound Test -
بخش کشاورزی، یکی از مهمترین بخش های اقتصادی است که درصد بالایی از تولید ناخالص ملی را به خود اختصاص می دهد. همچنین این بخش سهم به سزایی در اشتغال کشور و جایگاه خاصی در فرایند توسعه اقتصادی دارد. از طرفی بخش کشاورزی نقش بسیار مهمی در ایجاد اشتغال برای روستاییان و جلوگیری از تسریع مهاجرت روستا به شهر دارد. بدین روی، شناسایی عوامل موثر بر تقاضای نیروی کار در بخش کشاورزی از اهمیت فراوانی برخوردار است. جهت بررسی اثر تحریم های اقتصادی بر اشتغال بخش کشاورزی در گام اول این مطالعه تلاش گردید با به کارگیری روش تحلیل عاملی شاخصی جدید برای تحریم در مدلسازی اقتصادی مورد بهره برداری قرار گیرد سپس برآورد تاثیر تحریم های اقتصادی بر اشتغال بخش کشاورزی با استفاده از روش سیستم معادلات همزمان طی سال های 1395-1357 بررسی شده است. نتایج حاکی از آن است که تحریم های اقتصادی باعث افزایش اشتغال بخش کشاورزی شده اند.
کلید واژگان: اشتغال، تولید، بخش کشاورزی، تحریم های اقتصادی، سیستم معادلات همزمانThe agricultural sector is one of the most important economic sectors in Iran’s economy which has a high share of gross national product. This sector has also a significant contribution to the country's employment and process of economic development. On the other hand, agricultural sector plays an important role in creating employment for villagers and it also prevent the acceleration of migration from rural areas to urban areas. Hence, identification of factors which affect labor demand in agricultural sector is of great importance. In order to investigate the effect of economic sanctions on employment of agricultural sector, first of all, we tried to use factor analysis method to create a new index for sanction to use in economic modeling. Then, the effects of economic sanctions on agricultural sector employment has been investigated using the simultaneous equation system method for the period of 1395-1355. According to the results, economic sanctions lead to increase in employment in agricultural sector.
Keywords: Employment, Production, Agricultural sector, Economic sanctions, Simultaneous equation system -
در حال حاضر بخش کشاورزی به دلیل رشد جمعیت و نیاز به تامین مواد غذایی بزرگترین مصرف کننده آب در کشور است. بنابراین، مدیریت منابع و مصارف آب در بخش کشاورزی به دلیل کمبود منابع آب و خاک از یک طرف و مازاد تقاضای مواد غذایی از طرف دیگر حائز اهمیت است. از این رو، هدف مطالعه حاضر استفاده از رویکرد تجارت آب مجازی برای تعیین ردپای آب کشور در تجارت محصولات کشاورزی است. برای این منظور رهیافت شاخص های فنی-پایه برای اندازه گیری آب مجازی (تقاضای آب ویژه) به تفکیک محصولات زراعی و باغی مورد استفاده قرار گرفته است. در این مطالعه، آب مصرفی ویژه و تجارت آب مجازی 36 محصول زراعی و باغی برای دوره زمانی 94-1380 محاسبه و بررسی شده است. نتایج نشان داد که کشور ایران در سالهای مذکور در بخش محصولات زراعی واردکننده خالص آب مجازی و در بخش محصولات باغی صادرکننده خالص آب مجازی است و در مجموع واردکننده خالص آب مجازی است. به طور متوسط در سال های مورد بررسی ایران به واسطه تجارت محصولات زراعی و باغی مورد بررسی سالانه 4.3 میلیارد مترمکعب صادرات و 8/15 میلیارد مترمکعب واردات آب مجازی داشته است. در میان محصولات زراعی و باغی بررسی شده، حبوبات و خشکبار براساس آب مصرفی ویژه برآورد شده آن ها، محصولاتی پر مصرف هستند. نتایج بدست آمده اطلاعاتی را فراهم کرده است که می تواند برای بهینه سازی ترکیب تجاری محصولات کشاورزی در راستای حفظ منابع آب و تامین امنیت غذایی مورد استفاده قرار گیرد.
کلید واژگان: آب، تجارت آب مجازی، بخش کشاورزی، ایرانThe agricultural sector is currently the largest water consumer in the country due to population growth and the need for food supply. Therefore, resource management and water consumption in agriculture, on the one hand, are important due to the shortage of water and soil resources and, on the other hand, the surplus of food demand. Therefore, the purpose of the study is to use the virtual water trade approach to determine the water footprint of the country in the agricultural sector. For this purpose, the technical-base indicators have been used to measure the virtual water consumption of products. In this study, special water consumption and virtual water trade of 36 crops and garden products for the period of 2001-15 have been calculated. According to the results, Iran is the net importer of "virtual water" during the period examined. Through the trade in agricultural products, exports amounted to 4.3 billion cubic meters per year and 15.8 billion cubic meters of "virtual water" imports. Among the studied crops and garden products, legumes and dried fruits based on their special water consumption are high-consumption products. The results have provided information that can be used to optimize the combination of agricultural products in order to maintain water resources and provide food security.
Keywords: Water, Virtual Water Trade, Agriculture Section, Iran -
در مقاله حاضر به بررسی تاثیر تسهیلات اعطایی بانکها در قالب تسهیلات تکلیفی و غیر تکلیفی به عنوان یکی از مهمترین عوامل موثر بر سرمایه گذاری در بخش های صنعت و معدن و کشاورزی پرداخته شده است که مشخص شود تا چه حدلازم است برای توسعه سرمایه گذاری در این بخشها چنین تسهیلاتی پرداخته شود . در طی سالهایی که اعتبارات به دو صورت تکلیفی و غیر تکلیفی بوده ، هر یک از این عوامل به تفکیک مورد بررسی قرار گرفته است .برآورد با استفاده از مدل سرمایه گذاری ارایه شده توسط فرای ، و روش رگرسیون به ظاهر نامرتبط (SUR) انجام گرفت. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که اگر در مدل سرمایه گذاری، متغیرهای تسهیلات تکلیفی و غیر تکلیفی به تنهایی بکار گرفته شوند، ضرایب بی معنی خواهد شد و در صورتیکه حجم کل تسهیلات در نظر گرفته شود، ضریب حجم کل تسهیلات (مجموع تسهیلات تکلیفی و غیر تکلیفی) معنی دار خواهد بود . درنتیجه ، آنچه بر سرمایه گذاری در دو بخش تاثیر گذار است ،حجم اعتبارات میباشد .این موضوع بیان می کند که به دلیل حجم محدود اعتبارات کنترل شده ، سیاستهای کنترل اعتباری با هدف تاثیر گذاری بر بخشهای اقتصادی تاثیر قابل توجهی بر بخشهای اقتصادی ندارد.
کلید واژگان: تسهیلات، سرمایه گذاری، تسهیلات بانکی، بخش صنعت و معدن، بخش کشاورزی -
انرژی در جوامع در حال توسعه نقش مهمی دارد. نقش تقاضای انرژی در تصمیم گیری و سیاست گذاری بر تولید، توزیع و عرضه آن و اهمیت حیاتی انرژی، به ویژه سوخت های فسیلی، یک عامل موثر بر تولید کشاورزی است. این عامل تاثیر زیادی بر تولید محصولات کشاورزی در ایران دارد. پیش بینی مصرف محصولات نفتی توسط بخش کشاورزی می تواند به مدیران و برنامه ریزان کمک کند تا شیوه های مدیریت مناسب برای مصرف خود را به کار گیرند. در حال حاضر شبکه های عصبی مصنوعی به عنوان یک ابزار قدرتمند برای تحلیل و مدل سازی روابط غیر خطی در نظر گرفته می شوند. در این تحقیق، شبکه های عصبی مصنوعی GMDH و RBF به منظور تخمین مصرف محصولات نفتی توسط بخش کشاورزی مورد استفاده قرار گرفت. پارامترهای پایه ای شامل ارزش افزوده به قیمت ثابت، جمعیت روستایی، مساحت زمین های کشاورزی، مکانیزاسیون کشاورزی (تراکتور) و میزان مصرف محصولات نفتی، برق، قیمت محصولات نفتی و مصرف انرژی کل کشاورزی بخش برای دوره 1967-2017 انتخاب شدند. مقایسه MSE، MAE و MAPE برای مدلهای GMDH و RBF نشان داد که شبکه عصبی GMDH توانایی بالایی در مدل کردن مصرف انرژی بخش کشاورزی دارد.کلید واژگان: شبکه های عصبی مصنوعی، نفت، عملکرد پایه شعاعی (RBF)، GMDH، بخش کشاورزیEnergy plays a significant role in today's developing societies. The role of energy demands to make decisions and policy with regard to its production, distribution, and supply. The vital importance of energy, especially fossil fuels, is a factor affecting agricultural production. This factor has a great influence on the production of agricultural products in Iran. The forecast of the consumption of oil products by the agricultural sector can help managers and planners to adopt sound management practices for their consumption. Presently, artificial neural networks are regarded as a powerful tool for the analysis and modeling of nonlinear relationships. The present study employed GMDH and RBF artificial neural networks to estimate the consumption of oil products by the agricultural sector. The underpinning parameters were selected to include the value added to the fixed price, rural population, agricultural land area, agricultural mechanization (tractor), and the consumption rate of oil products, electricity, price of oil products, and total energy use by the agricultural sector for the period of 1967-2017. The comparison of MSE, MAE, and MAPE for the GMDH and RBF models showed that the GMDH neural network was highly capable of modeling the energy consumption of the agricultural sector.Keywords: Artificial Neural Network, Oil, Radial Basis Function (RBF), Group Method of Data Handling, Agricultural Sector
-
کشورهای اسلامی در بخش کشاورزی خود با مشکلات و موانع متعددی روبرو هستند که توسعه این بخش را با چالش هایی روبرو کرده است. از این رو این کشورها علی رغم ظرفیت های بالقوه طبیعی و انسانی، نتوانسته اند به جایگاه قابل توجهی در بازار محصولات کشاورزی جهان دست یابند. این مقاله با استفاده از روش پیمایشی، به دنبال شناسایی اصلی ترین موانع توسعه بخش کشاورزی در کشورهای اسلامی می باشد و در این راه پس از شناسایی موانع مطرح شده در ادبیات موضوع، پرسشنامه طراحی شده و در میان 284 نفر از صاحب نظران حوزه کشاورزی در کشورهای اسلامی توزیع گردید. نتایج حاصل از به کارگیری آزمون فریدمن حاکی از آن است که از بین موانع توسعه اقتصادی بخش کشاورزی، عقب ماندگی صنعتی و فناورانه، ضعف های ساختاری کسب و کارهای فعال در حوزه کشاورزی، مشکلات تحقیق و توسعه و بومی سازی دانش کشاورزی و عدم ورود به بازار جهانی دارای بیشترین اهمیت می باشد و کمبود نیروی انسانی ماهر در بخش کشاورزی کمترین تاثیر را بر توسعه اقتصادی کشاورزی داشته است.کلید واژگان: کشورهای اسلامی، بخش کشاورزی، موانع توسعهIslamic countries have been confronted with various obstacles in the agricultural sector. This obstacles challenge the development of agricultural sector of these countries. though these countries have a large resource capacity and human potential, they have not has an appropriate situation in the agricultural product market. Using a survey method, in this article we show the main obstacle of Agricultural sector development. So we design a questionnaire and distribute it among 284 professionals who study the agriculture sector in the Islamic countries. The result of Friedman test show that the main obstacles are: industrial and technological underdevelopment of the sector, structural weakness in the agricultural business, R&D problem and lack of connection with global market. On the other hand lack of skilled labor has least importance in developing this sector.Keywords: Islamic countries, Agricultural Sector, Development Obstacles
- نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شده‌اند.
- کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شده‌است. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
- در صورتی که می‌خواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.
©2000-2025 magiran.com All Rights Reserved.