دبی
در نشریات گروه محیط زیست-
سیلاب هر ساله باعث تخریب ساختار اقتصادی و اجتماعی جوامع و خسارات مالی و جانی فراوانی می شود. یکی از عوامل موثر در بروز سیلاب ها توسعه شهرنشینی در اطراف رودخانه ها می باشد. در اثر تغییرات اقلیمی، طی دهه های اخیر، کشور ایران با آب و هوای گرم و خشک و نیمه خشک، مستعد وقوع پدیده سیل بوده است. هدف از پژوهش حاضر، پهنه بندی سیلاب در حوزه آبخیز گدار با استفاده از مدل هیدرولیکی HEC-RAS می باشد. برای انجام پژوهش، ابتدا با توجه به تصاویر ماهواره ای سال 2018، نقشه کاربری اراضی و شماره منحنی رواناب، مدل SCS منطقه تعیین شد. در ادامه، دبی سیلاب حوضه با دوره بازگشت های 25، 50 ، 100 و 200 ساله با استفاده از مدل هیدرولوژیکی HEC-HMS شبیه سازی شد. نقشه پهنه بندی سیلاب حوزه آبخیز گدار محدوده شهر نقده و اشنویه با دوره بازگشت های موردنظر با کمک مدل هیدرولیکی HEC-RAS تهیه شد. نتایج نشان داد که با دوره بازگشت های 25، 50 ،100 و 200 ساله به ترتیب 1255، 1316، 1370 و 7/1419 هکتار مساحت پهنه سیلاب حوزه آبخیز گدار افزایش می یابد. نتایج به دست آمده در این تحقیق نشان داد که هر چه دوره بازگشت طولانی تر شود سطح وسیع تری از اراضی تحت تاثیر سیل قرار می گیرد. همچنین مطالعات نشان می دهد که مدل HEC-HMS در برآورد دبی در حوضه هایی که فاقد ایستگاه آب سنجی بوده است مناسب می باشد. نتایج این تحقیق در مدیریت سیلاب مفید باشد و به کاهش میزان آسیب پذیری ناشی از سیل در این رودخانه کمک کند.
کلید واژگان: حوضه آبخیر، سیلاب، دبی، رودخانه گدارFloods cause significant destruction to the economic and social structures of societies each year, resulting in substantial financial and human losses. One of the contributing factors to flooding is urban development around rivers. Due to climate change, Iran has become increasingly susceptible to floods in recent decades, particularly because of its hot, dry, and semi-arid climate. The aim of this research is to conduct flood zoning of the Godar watershed using the HEC-RAS hydraulic model. To achieve this, we first determined the area’s runoff characteristics using satellite images from 2018, a land use map, and the SCS runoff curve number model. Next, we simulated the flood discharge for the basin with return periods of 25, 50, 100, and 200 years using the HEC-HMS hydrological model. Subsequently, we prepared the flood zoning map for the Godar watershed area, encompassing the cities of Naghadeh and Oshnavieh, based on the desired return periods with the help of the HEC-RAS hydraulic model. The results indicate that as the return periods increase, the area of the flood zone in the Godar watershed expands, with increases of 1,255 hectares for the 25-year return period, 1,316 hectares for the 50-year return period, 1,370 hectares for the 100-year return period, and 1,419.7 hectares for the 200-year return period. The results of this study showed that the longer the return period, the larger the area affected by the flood. Studies also show that the HEC-HMS model is suitable for estimating discharge in basins that lack hydrometric stations. The results of this study may be useful in flood management and help reduce the vulnerability of this river to floods.
Keywords: Abkhir Basin, Flood, Discharge, Godar River -
زمینه و هدف
امروزه آب به عنوان یکی از عوامل بهبود و رشد اقتصادی جوامع به شمار می آید تحقیق حاضر به منظور مدل سازی تعدادی از متغیرهای کیفی آب با دبی در دو زیرحوضه خلیفه ترخان و چهل گزی سد قشلاق سنندج، به تفکیک ماه های سرد و گرم سال و مقایسه آن با عدم تفکیک ماه های سرد و گرم سال در بازه زمانی 26 سال است.
روش بررسیدر این پژوهش، پس از بررسی و صحت داده های دبی، هدایت الکتریکی، مواد محلول، کلر، کلسیم، سدیم، منیزیم، اسیدیته و نسبت جذب سدیم دو ایستگاه مورد مطالعه، سعی شد که روابط رگرسیونی مناسبی بین پارامتر دبی و پارامترهای کیفی آب ارایه شود.
یافته هانتایج نشان داد که در زیرحوضه چهل گزی برای ماه های سرد، بین دبی با هدایت الکتریکی، املاح محلول، کلر و سدیم، رابطه خطی و هم چنین برای بیان ارتباط بین دبی با کلسیم رابطه نمایی مناسب تر بود. در ماه های گرم این زیر حوضه رابطه خطی ارتباط مناسب تری بین دبی با املاح محلول، هدایت الکتریکی، منیزیم، کلسیم، سدیم و نسبت جذب سدیم، ارایه نمود. هم چنین در زیر حوضه خلیفه ترخان درماه های سرد سال برای بیان ارتباط بین دبی با املاح محلول، هدایت الکتریکی، کلر، سدیم، رابطه خطی و برای بیان ارتباط بین دبی با کلسیم، رابطه نمایی مناسب تر بود. در این زیرحوضه برای ماه های گرم، ارتباط بین دبی با املاح محلول، هدایت الکتریکی، کلر، سدیم و نسبت جذب سدیم، رابطه خطی مناسب تر بود. مقایسه تفکیک ماه های سرد و گرم با شرایط عدم تفکیک نشان داد که در صورت عدم تفکیک ماه های سرد و گرم، برآورد کلر و منیزیم (در زیرحوضه چهل گزی) و برآورد کلسیم (در زیرحوضه خلیفه ترخان) امکان پذیر نمی باشد.
بحث و نتیجه گیریحال می توان با استفاده از این روابط و توجه به تغییرات فصلی کیفیت آب های سطحی، بدون انجام اقدامات آزمایشگاهی و تنها با داشتن مقدار دبی و در نظرگرفتن صرفه جویی اقتصادی به مدل سازی کیفیت آب، استخراج و بازیابی داده های کیفی آب اقدام نمود.
کلید واژگان: پارامترهای کیفی آب، دبی، سد قشلاق سنندج، مدل سازی، متغیرهای آبBackground and ObjectiveNowadays, water is considered as one of the factors for improvement and economic growth of societies. The hot and cold seasons of the year and its comparison with the non-segregation of the hot and cold seasons are 26 years.
MethodIn this study, after studying the accuracy of discharge data, electrical conductivity, soluble matter, chlorine, calcium, sodium, magnesium, acidity and sodium uptake ratio of the two stations, it was tried to find appropriate regression relationships between discharge parameter and qualitative parameters. Provide water.
FindingsThe results showed that the Chehelgazi sub-watershed in cold months, the liner relationship between discharge with electrical conductivity, dissolved solids, chloride and sodium and also the exponential relationship was suitable between discharging with calcium. In warm months for this sub-watershed, the linear relationship presented the suitable relationship between discharge with dissolved solids, electrical conductivity, magnesium, calcium, sodium and the sodium adsorption. Also, the linear relationship was suitable between discharge with dissolved solids, electrical conductivity, chloride and sodium whereas the exponential relationship was better between the discharging with calcium in Khalifehtarkhan sub-watershed. In this sub-watershed, for warm months, the linear relationship was suitable for the relationship between discharge with dissolved solids, electrical conductivity, chloride, sodium and sodium adsorption. The separation comparison of cold and warm months with non-separation showed that non-separation of cold and warm months is not possible the chloride and magnesium estimation (in Chehelgazi sub-watershed) and calcium estimation (in Khalifetarkhan sub-watershed).
Discussion and Conclusionusing obtained relationships and seasonal changes of surface waters quality, with discharge rate can create modeling water quality, extraction and recovery of water quality data.
Keywords: discharge, Modeling, Sanandaj Gheshlagh Dam, Water Qualitative Parameters -
برای تعیین مبانی طراحی تصفیه خانه های فاضلاب در شهر تهران، تصفیه خانه فاضلاب صاحبقرانیه که در شمال شهر قرار دارد به عنوان پایلوت انتخاب و مشخصات کمی و کیفی فاضلاب ورودی به آن در یک دوره یکساله مورد بررسی قرار گرفته است. همچنین به منظور تعیین مقادیر سرانه دبی فاضلاب و آلاینده های آن، جمعیت تحت پوشش این تصفیه خانه در دو نوبت (ابتدا و انتهای دوره تحقیق) سرشماری شده است. بر اساس این سرشماری ها، میانگین جمعیت تحت پوشش تصفیه خانه صاحبقرانیه در طول دوره تحقیق در حدود 2300 نفر بوده است که معادل 33% درصد از جمعیت کل شهر تهران (حدود 6800000 نفر بر اساس سرشماری ملی سال 1375) می باشد.
خلاصه نتایج حاصل از این تحقیق که دست کم می تواند به عنوان مبانی طراحی تصفیه خانه فاضلاب شهری در شمال تهران مورد استناد قرار گیرد به قرار زیر است: -متوسط سرانه دبی فاضلاب ورودی به تصفیه خانه صاحبقرانیه معادل 275 لیتر در روز بوده است.
- متوسط ضریب حداکثر ساعتی دبی فاضلاب (نسبت میانگین حداکثر ساعتی دبی فاضلاب به میانگین روزانه دبی فاضلاب در دوره یکساله تحقیق) معادل 1.56 بوده است.
- ضریب حداکثر ساعتی دبی فاضلاب (نسبت حداکثر ساعتی دبی فاضلاب به میانگین دبی روزانه فاضلاب در دوره یکساله تحقیق) معادل 5.2 بوده است.
- متوسط ضریب حداقل ساعتی دبی فاضلاب (نسبت میانگین حداقل ساعتی دبی فاضلاب به میانگین دبی روزانه فاضلاب در دوره یکساله تحقیق) معادل 0.28 بوده است.
- ضریب حداقل ساعتی دبی فاضلاب (نسبت حداقل ساعتی دبی فاضلاب به میانگین دبی روزانه فاضلاب در دوره یکساله تحقیق) معادل 2/0 بوده است.
- متوسط سرانه مقادیر اکسیژن خواهی شیمیایی، اکسیژن خواهی بیو شیمیایی پنج روزه، مواد معلق، مواد معلق فرار، نیتروژن کجلدال کل و فسفر فسفاتی در منطقه صاحبقرانیه به ترتیب معادل 65.5، 36، 50، 38،10.5 و 0.8 در روز بوده است.
کلید واژگان: شهر تهران، فاضلاب شهری، مبانی طراحی، مقادیر سرانه، آلاینده ها، دبی
- نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شدهاند.
- کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شدهاست. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
- در صورتی که میخواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.