به جمع مشترکان مگیران بپیوندید!

تنها با پرداخت 70 هزارتومان حق اشتراک سالانه به متن مقالات دسترسی داشته باشید و 100 مقاله را بدون هزینه دیگری دریافت کنید.

برای پرداخت حق اشتراک اگر عضو هستید وارد شوید در غیر این صورت حساب کاربری جدید ایجاد کنید

عضویت

جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه « پهنه بندی » در نشریات گروه « زراعت »

تکرار جستجوی کلیدواژه «پهنه بندی» در نشریات گروه «کشاورزی»
  • حسین پورهادیان*
    زمینه

    پهنه بندی دقیق عوامل محیطی هر منطقه برای فعالیت های کشاورزی، راهنمای بسیار مهمی برای تصمیم گیری مدیران و سیاست گذاران بخش کشاورزی و کشاورزان فراهم می کند.

    هدف

    این پژوهش به منظور پهنه بندی اراضی زراعی در استان لرستان برای کشت دوم ذرت علوفه ای در سال 1400، به کمک سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS)، فرآیند تحلیل شبکه ای (ANP) و منطق فازی انجام گرفت. روش پژوهش: ابتدا لایه رستری عوامل محیطی موثر بر کشت ذرت علوفه ای شامل عوامل اقلیمی (دمای کمینه، بیشینه و متوسط)، توپوگرافی (ارتفاع از سطح دریا و شیب) و خاکی (اسیدیته، بافت، پتاسیم قابل دسترس، فسفر قابل دسترس، ماده آلی و نیتروژن کل) در محیط GIS تهیه شد. سپس با استفاده از توابع فازی نقشه هر عامل فازی سازی گردید و وزن هر عامل به کمک ANP تعیین شد. با ترکیب لایه های وزن دار شده، لایه های نهایی تولید گردید و در نهایت این لایه ها به چهار طبقه خیلی مناسب، مناسب، ضعیف و نامناسب پهنه بندی شدند.

    یافته ها

    نتایج نشان داد که 35/96 درصد از سطح محدوده موردمطالعه دارای شرایط مناسب و 65/3 درصد دارای شرایط ضعیف برای کشت ذرت علوفه ای می باشد. به جز بخش کمی از شمال و جنوب اراضی زراعی استان لرستان، بقیه اراضی دارای شرایط مناسب بودند. ارزیابی نقشه های فازی نشان داد بیشترین اهمیت فازی مربوط به عوامل اقلیمی(63/0) و کمترین به عوامل خاکی (53/0) می باشد. بررسی جداگانه نقشه های عوامل اقلیمی، توپوگرافی و خاکی حاکی از ایجاد محدودیت توسط تمام عوامل به جز pH خاک برای کشت ذرت علوفه ای در استان لرستان می باشد.

    نتیجه گیری

    نتیجه این مطالعه زمینه منطقی برای برنامه ریزی استفاده بهینه از کاربری اراضی زراعی، مدیریت گیاه ذرت علوفه ای و افزایش درآمد کشاورزان را فراهم خواهد کرد.

    کلید واژگان: پهنه بندی, لرستان, ماده آلی, GIS, ANP}
    Hossein Pourhadian *
    Background

    The precise zoning of environmental factors in each region for agricultural activities, provides a very important guide for decision-making by managers and policymakers in the agricultural sector and farmers.

    Objective

    This study was conducted to zoning arable lands in Lorestan province for summer(second) maize-forage cultivation using GIS and ANP-fuzzy methods in 2022.Research

    method

    First, the raster layer of environmental factors affecting maize-forage cultivation including climatic factors(minimum, maximum and average temperature), topography(altitude and slope) and soil (pH, texture, potassium-available, phosphorus-available, organic matter and total nitrogen) prepared in GIS. Then, using fuzzy functions, the map of each factor was fuzzy and the weight of each factor was determined by ANP. The final layers were produced by combining the weighted layers, finally these layers were zoned into four highly suitable, suitable, marginally suitable and unsuitable layers.

    Results

    The results showed that 96.35% of the study area was highly suitable formaize-forage cultivation and 3.65% was marginally. Except for a small part of the north and south of the agricultural lands of Lorestan province, the rest of the lands was suitable. Evaluation of fuzzy maps showed that highest fuzzy importance is related to climatic factors(0.63) and the least to soil factors(0.53). A separate evaluation of climatic, topographic and soil factors maps indicates that all factors except soil pH limit the cultivation of maize-forage in Lorestan province.

    Conclusion

    The result of this study will provide a logical basis for planning the optimal use of agricultural land, management of maize-forage and increasing farmers' income.

    Keywords: ANP, GIS, Lorestan, organic matter, zoning}
  • محسن عزیزی، حسین محمدی*، داریوش طالقانی
    از آن جایی که مهم ترین پارامترهای اقلیمی موثر بر کشت چغندرقند پاییزه دما و بارش است، جهت بررسی آگروکلیمایی کشت چغندرقند از آمار دماهای روزانه ایستگاه های منتخب با طول دوره آماری 16 ساله (1384-1399) و داده های بارش سالانه برای محاسبه و تحلیل های آگروکلیمایی استفاده شد. به این منظور از روش های ارزیابی پتانسیل گرمایی، انحراف از شرایط بهینه، شاخص درجه روزهای فعال (GDD) استفاده گردیده است. ارزیابی پتانسیل گرمایی بر اساس آستانه 5 و 10 درجه سانتی گراد در سطح ایستگاه های استان لرستان نشان داد ایستگاه پلدختر و کوهدشت دارای بیشترین واحد حرارتی تجمعی، و ایستگاه ازنا دارای کمترین واحد حرارتی تجمعی بودند. در استان ایلام ایستگاه دهلران و مهران دارای بیشترین واحد حرارتی تجمعی و ایستگاه ایوان کمترین واحد حرارتی تجمعی را داشتند، بر اساس تحلیل انحراف از شرایط بهینه در استان لرستان ایستگاه پلدختر دارای کمترین انحراف از شرایط بهینه به میزان (27/73-) بود و در استان ایلام ایستگاه دهلران (29/17-) دارای کمترین انحراف از شرایط بهینه بود. تاریخ کاشت در ایستگاه ها بر اساس دمای پاییزه در نظر گرفته شد. هم چنین نتایج شاخص درجه روزهای فعال نشان داد زمان مناسب برای جوانه زدن چغندرقند پاییزه در استان لرستان ایستگاه پلدختر تاریخ 12 مهر و در استان ایلام ایستگاه دهلران تاریخ 13 مهر بود. از نظر مناطق مناسب کاشت در استان لرستان مناطق جنوب و جنوب شرق در شهرستان های پلدختر و کوهدشت مناسب ترین منطقه مشخص شدند و در استان ایلام مناطق جنوب، جنوب شرقی و جنوب غربی در شهرستان های دهلران و مهران مناسب ترین مناطق بودند.
    کلید واژگان: بارش, پهنه بندی, چغندرقند پاییزه, دما}
  • محمد علی جواهری*، مهدی نادی، حمید نجفی نژاد
    کم آبی مهم ترین عامل محدودکننده ی تولید چغندرقند در مناطق خشک و نیمه خشک دنیا از جمله ایران است. استفاده از روش پهنه بندی اقلیمی-زراعی، که همزمان فاکتورهای مختلف موثر بر رشد چغندر قند را در نظر میگیرد، مناسبترین و سریع ترین روش جهت تعیین مناطق مستعد به کشت این گونه گیاهی می باشد. در این تحقیق ابتدا با استفاده از آمار بلند مدت هواشناسی احتمال وقوع هر مرحله رشدی و دماهای آستانه بدست آمد. سپس از معادلات گرادیان سه بعدی برای پهنه بندی عوامل در سامانه اطلاعات جغرافیایی استفاده شد. نتایج نشان داد در مناطق جنوبی و شرق استان کرمان تاریخ کاشت مناسب اول تا بیستم آبان می باشد. اما برای جنوب شهرستان بافت تاریخ دهم مهر ماه تا اول آبان برای کاشت مناسب است. برای قسمت های وسیعی از شهرستان های رفسنجان، سیرجان، زرند و بردسیر تاریخ کاشت بیستم شهریور تا دهم مهرماه مناسب است. در مورد تاریخ برداشت چغندر قند برای مناطق جنوبی استان کرمان پانزدهم اردیبهشت تا اول خرداد بدست آمد. این مناطق بدلیل محدودیت های دمایی از طول دوره رشد کمتری نسبت به نواحی مرکزی برخوردار بوده اند. با این حال این مناطق درصد روزهای مناسب رشد و همچنین GDD بیشتری نسبت به نواحی مرکزی داشته اند. بنظر می رسد مناطق جنوبی استان شامل شهرستان های منوجان، جیرفت، ارزوییه و عنبرآباد که با احتمال کمتر از 30 درصد با خطر بهاره شدن و ساقه دهی روبرو می باشند کاملا مناسب کاشت چغندرقند پاییزه هستند.
    کلید واژگان: بهاره شدن, تاریخ کاشت, پهنه بندی, چغندرقند, کاشت پاییزه}
    Mohammad Ali Javaheri *, Mehdi Nadi Nadi, Hamid Najafinezhad
    Water scarcity is of most important limiting factor of sugar beet production in arid and semi-arid world, like Iran. Due to the lack of autumn cultivation of sugar beet in Kerman province, using Agro-climate zoning, concerning various affecting factors on the growth of sugar beets is of the best and lowest-cost method for identification of prone areas for this crop species. In this study, using long-term weather data, occurrence probability of threshold temperatures and developmental stage were calculated. Due to influence of altitude on temperature variables, three-dimensional gradient equations were used for mapping of these factors in geographical information system. The results showed that in the South and east parts of Kerman province, the optimum planting date is the late of October and first days of November. But for the southern of Baft city, first half of October is suitable for planting. For a large parts of the cities of Rafsanjan, Sirjan, Zarand and Bardsir, appropriate planting date was obtained on second half of September. For southern of Kerman province, mid-May is determined of harvest date. Due to temperature limitations, length of growth seasons in these regions are less than central parts. However, these regions have more GDD and appropriate growth days than central parts. It seems that the southern regions of the province, including the cities of Manoujan, Jiroft, Arzuiyeh and Anbarabad with less than 30% probability of vernalisation risk and stemming are quite perfect for sugar beet autumn cultivation.
    Keywords: Vernalization, Sowing date, zoning, Sugar beet, Autumn cultivate}
  • بهرام اندرزیان*
    استان خوزستان دارای سطح قابل توجهی گندم دیم است که به علت ناپایداری شرایط آب و هوایی و مدیریت نامطلوب میانگین عملکرد دانه آن کمتر از یک تن در هکتار است. به منظور پهنه بندی دیم زارهای استان خوزستان بر اساس زمان کاشت، پتانسیل عملکرد و شکاف عملکرد و تحلیل خطر تولید از مدل های AquaCrop و CERES-Wheat استفاده شد. داده های آب و هوایی شهرستان های دیم خیز بعد از داده گواری همراه با بافت خاک غالب هر منطقه، به مدل معرفی تا زمان کاشت و پتانسیل عملکرد دانه را برای هر منطقه شبیه سازی نماید. عملکردهای شبیه سازی شده برای مناطق توسط نرم افزار RAINBOW مورد آنالیز خطر قرار گرفتند. سپس همه نتایج به محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS)، منتقل و پهنه بندی انجام شد. نتایج نشان داد که آغاز کاشت در مناطق دیم خیز مرکزی (شوشتر) و شمالی شرقی (ایذه) معمولا زودتر از مناطق شمالی (دزفول) و جنوب شرقی (بهبهان) شروع می شود و یک تفاوت 15 روزه (اواخر آبان تا 15 آذر) بین آغاز کاشت گندم دیم در مناطق مختلف استان خوزستان وجود دارد. طول دوره رشد از مناطق مرکزی به سمت مناطق شمالی، شمال شرقی و جنوب شرقی افزایش می یابد. بیشترین طول دوره رشد گندم 164 روز (2190 درجه روز رشد) مربوط به ایذه در شمال شرقی استان و کمترین طول دوره رشد گندم 124 روز (1860 درجه روز رشد) مربوط به شهرستان شوشتر در مرکز استان است. نتایج نشان داد که میانگین پتانسیل عملکرد دانه از 2/4 تن در هکتار (ایذه) تا 7/1 تن در هکتار (شوشتر) متغیر بود. پتانسیل عملکرد دانه مناطق از جنوب به سمت شمال، شمال شرق و جنوب شرق دارای روند افزایشی بود و پتانسیل عملکرد دانه هر یک از پهنه ها در سال های مختلف نیز متفاوت بود. نتایج تجزیه خطر نشان داد که خطر تولید در پهنه های مختلف متفاوت بود و پهنه های با پتانسیل عملکرد دانه بالا دارای خطر تولید کمتر بودند. نتایج تجزیه شکاف عملکرد نیز نشان داد که شکاف عملکرد در پهنه های مختلف از 88 درصد (ایذه و بهبهان) تا 66 درصد (شوشتر و دزفول) متغیر بود. به طورکلی، تاریخ کاشت مناسب گندم دیم در خوزستان در دامنه تاریخ کاشت مناسب گندم آبی 20 آبان لغایت 25 آذر قرار می گیرد، اگرچه زمان کاشت گندم دیم در مقایسه با گندم آبی با 10 روز تاخیر آغاز می شود. پهنه های دارای پتانسیل عملکرد دانه بیشتر دارای شکاف عملکرد بیشتری نیز هستند. برای کمی سازی سهم هر یک از عوامل موثر در ایجاد شکاف عملکرد و به کارگیری راهکارهای مناسب مدیریت مزرعه برای کاهش شکاف عملکرد دانه پژوهش های تکمیلی برای ارزیابی مدل در شبیه سازی اثر آب، عناصر غذایی و علف های هرز ضرورت دارد.
    کلید واژگان: گندم, پهنه بندی, زراعت دیم, زمان کاشت, مدیریت مزرعه}
    S. B. Andarzian *
    Khuzestan province has large areas of rainfed wheat where the average grain yield, due to annual variability in weather conditions and poor management, is less then one ton per hectare. To zoning rainfed wheat areas in Khuzestan based on planting time, yield potential and yield gap as well as production risk the AquaCrop and CERES-Wheat models were used. Long-term daily weather data of each region, after processing, and the dominant soil texture were arranged as models inputs to simulate planting time and yield potential for each region. Risk analysis was performed for models outputs using RAINBOW software. All results moved to Geographical Information System (GIS) for zoning. The results showed that the commencement of sowing time in central (Shushtar) and northeast (Izeh) regions starts 15 days earlier than north (Dezful) and southeast (Behbehan) regions. The longest cropping season with 164 days (2190 GDD) and shortest with 124 days (1860 GDD) belonged to northeast (Izeh) and central (Shushtar) regions, respectively. The results also showed that the average grain yield potential varied from 4.2 (Izeh) to 1.7 (Shushtar) tons per hectare. Average grain yield potential of south to north, northeast and southeast had an increasing trend and it was proportional to the amount of rainfall. The results of risk analysis revealed that production risk varied in different zones, and zones with higher yield potential have lower production risk. The results indicated that yield gap varied from 88% (Izeh and Behbahan) to 66% (Shushtar and Dezful). Areas with higher yield potential had more yield gaps. Overall, suitable sowing time window of wheat in rainfed areas of Khuzestan (from 11 November to 16 December) is the same as sowing time window for irrigated wheat. To quantify the contribution of each factor affecting the yield gap and recommendation of appropriate crop management practices to reduce the gap, further researches are required for evaluating the model for simulating the effects of water, fertilizers and weeds.
    Keywords: Wheat, zoning, Rainfed, sowing time, crop management}
  • امیر سالاری *، حامد کاوه، مهدی بشیری
    زعفران علاوه بر مزیت اقتصادی تر نسبت به سایر محصولات، نقش قابل توجه ای در اشتغال و همچنین مدیریت منابع آب مناطق خشک و نیمه خشک دارد. از طرفی علاوه بر کمیت، نگاه ویژه به کیفیت، می تواند منجر به ارزآوری بیشتر آن گردد. به منظور پهنه بندی کیفی تولید زعفران در سطح استان های خراسان رضوی و جنوبی با استفاده از روش زمین آمار، بررسی اجزای اصلی کیفیت زعفران شامل کروسین، پیکروکروسین و سافرانال با استفاده از روش طیف نورسنجی فرابنفش–مرئی و استاندارد ISO/TS 36322 با نمونه-گیری در سطح 14 مرکز عمده تولید زعفران شامل صفی آباد، شهن آباد، چخماق و آبرود تربت حیدریه، قاینات، کاشمر، بردسکن، تربت جام، فیض آباد، سبزوار، سرایان، نیشابور و بیرجند در پاییز سال 1394 انجام گرفت. نتایج نشان داد که روش های زمین آمار با دقت خوبی میزان کروسین، پیکروکروسین و سافرانال را تخمین زده، ضمن آنکه، در روش کوکریجینگ، پیکروکروسین بهترین متغیر کمکی در تعیین مقدار کروسین و سافرانال و کروسین نیز بهترین متغیر کمکی در تخمین میزان پیکروکروسین به دست آمد. در تخمین میزان کروسین، پیکروکروسین و سافرانال به ترتیب مدل های گوسین، خطی و نمایی بهترین مدل های برازشی بودند. نتایج نشان داد که اکثر مناطق استان های خراسان رضوی و جنوبی، دارای کروسینی با کیفیت تقریبا یکسان و پایین،کیفیت پیکروکروسین متفاوت و پایین و کیفیت سافرانال متفاوت و متوسطی می باشند، از نظر پیکروکروسین، نواحی جنوب و جنوب شرقی و از نظر سافرانال نیز نواحی شمال-شرقی و جنوب شرقی منطقه (استان های خراسان رضوی وجنوبی) دارای کیفیت بهتری می باشند. نتیجه کلی این تحقیق حاکی از مناسب بودن روش های زمین آماری در درون یابی، پهنه بندی و تعیین مناطق مستعد کشت زعفران به لحاظ کیفی می باشد.
    کلید واژگان: پهنه بندی, زمین آمار, زعفران, خراسان}
    Amir Salari *, Hamed Kaveh, Mehdi Bashiri
    In addition to the economic advantages than other products saffron has significant role in the creation and management of water resources in arid and semi-arid Iran. In addition to quantity, special attention to the quality of this particular product, at least at the international level, can lead to a better exchange it. Zoning quality saffron production in the provinces of Razavi and Southern Khorasan using geostatistical method, check the main components determines the marketability and quality of saffron (crocin, picrocrocin and safranal) UV-visible spectrophotometry using standard ISO / TS 36322 the sampling of 14 major center for the production of saffron Safiabad, Shahn Abad, Chakhmaq and Abrood of Torbat heydarieh, Kashmar, Bardaskan, Torbt Jam, Faizabad, Sabzevar, Sarayan, Neyshabur and Birjand in autumn 2016was done. The results showed that geostatistical methods with acceptable accuracy crocin, picrocrocin and safranal estimated, while, in cokriging method, Picrocrocin, best auxiliary variables in determining crocins and safranal and safranal the best estimate covariate picrocrocin Obtained. In estimating crocin, picrocrocin and safranal respectively Gaussian models, linear and exponential regression models were best. The results showed that most areas of the province of Razavi and Southern Khorasan, the crocins and picrocrocin has the same quality is low and the safranal the north and southeast areas with better quality. Overall results of this study indicate suitability of geostatistical interpolation method, classification and identification of suitable areas for cultivation of saffron is qualitatively.
    Keywords: Zoning, Geostatistics, Saffron, Khorasan}
  • پهنه بندی تعیین تاریخ کاشت، برداشت و طول دوره رشد مناسب جهت کاشت پاییزه چغندرقند در استان های خراسان رضوی و جنوبی
    محمد علی جواهری، محمدرضا اصغری پور *، محمود رمرودی، مهدی دهمرده، علیرضا قائمی
    در این مطالعه به این منظور ابتدا پایگاه داده های اقلیمی تشکیل گردید. سپس پهنه بندی تاریخ کاشت و برداشت بر اساس نتایج طرح های تحقیقاتی و همچنین احتمال وقوع دماهای آستانه در مراحل مختلف نموی، انجام پذیرفت. جهت محاسبه آستانه بهاره شدن، دماهای ساعتی روزانه و طول روز برای هر ایستگاه و سال های مختلف محاسبه گردید. به منظور تعیین بهترین روش درون یابی،مدل های رگرسیونی، وزن دهی معکوس فاصله، کریجینگ و کوکریجینگ مورد ارزیابی قرار گرفتند. سپس تحلیل داده ها و پهنه بندی هر لایه با نرم افزار10.2 ARC GIS انجام پذیرفت. نتایج نشان داد تاریخ کاشت مناسب در جنوب استان خراسان رضوی و در شهرستان بردسکن و غرب شهرستان سبزوار در این استان پنجم تا پانزدهم مهر ماه تعیین گردید. این تاریخ کاشت برای مناطق جنوبی و نواحی شرقی و غربی استان خراسان جنوبی نیز توصیه می گردد. همچنین تاریخ برداشت مناسب در قسمت های جنوبی این استان ها از پانزدهم اردیبهشت لغایت پانزدهم خرداد می باشد. این مناطق بدلیل محدودیت های دمایی از طول دوره رشد کمتری نسبت به نواحی مرکزی برخوردار هستند. با این حال این اراضی درصد روزهای مناسب رشد و همچنین درجه روز رشد بیشتری نسبت به نواحی مرکزی داشته اند. همچنین نتایج پهنه بندی نشان داد بیشتر مناطق جنوب غربی استان خراسان جنوبی مجموع دماهای بهاره شدن را دریافت نکرده و بوته ها بهاره نمی گردند. ولی در بسیاری از مناطق مورد مطالعه بهاره شدن بوته های چغندرقند انجام می پذیرد. لذا جهت کاشت پاییزه چغندرقند در این مناطق استفاده از ارقام بسیار مقاوم به ساقه دهی توصیه می گردد.
    کلید واژگان: بهاره شدن, پهنه بندی, تاریخ کاشت, چغندرقند, خراسان}
    Zoning determine the Sowing date, harvesting date and during the growing season for autumn sugar beet (Beta vulgaris) cultivation in Khorasan Razavi and South Khorasan Provinces
    M. A. Javaheri, M. R. Asgharipour*, M. Ramroudi, M. Dahmardeh, A. Ghaemi
    To calculate the threshold spring, daily and hourly temperatures during the day and in different years was calculated for each station. In order to determine the best method of interpolation, regression models, inverse distance weighting, kriging and co-kriging were evaluated. The data analysis and zoning of each layer was performed using SPSS 10.2 ARC GIS. The Results showed suitable planting date for southern part of the Khorasan Razavi Province, in Bardaskan, and in the western part of Sabzevar in this province were determined to be from 27 September to 7 October. This planting date was also recommended for the southern, eastern, and western parts of the South Khorasan Province; and suitable harvesting date for the southern parts of these provinces was from 5 May to 5 June. Because of their temperature limitations, these regions have shorter growing seasons compared to the central areas; nevertheless, they enjoy a larger number of days that are suitable for crop growth, and a greater number of growing degree-days, compared to the central areas. Zoning results showed sugar beet vernalization took place in many of the studied regions, while most regions in the southwestern part of the South Khorasan Province did not receive the total growing degree-days for vernalization and sugar beet plants were not vernalized. In these areas autumn sugar beet cultivation could be recommended only for resistant varieties to bolting.
    Keywords: Sowing date, Vernalization, Zoning, Sugar beet, Khorasan}
  • مهدیه رشید سرخ بادی*، علی شهیدی، عباس خاشعی سیوکی
    شهرستان تربت حیدریه واقع در استان خراسان رضوی به عنوان بزرگ ترین تولیدکننده زعفران در جهان مطرح می باشد. با توجه به تاثیر عوامل محیطی گوناگون بر رشد و عملکرد محصول زعفران، فرآیند سنجش تناسب اراضی برای کشت آن مستلزم استفاده از اطلاعات جامع و متنوع مکانی و توصیفی است. در این تحقیق ابتدا شرایط کشت زعفران مورد مطالعه دقیق قرارگرفت و نواحی مستعد کشت زعفران با استفاده از نقشه های سطوح ارتفاعی، شیب، خصوصیات خاک و آب و برخی فاکتورهای اقلیمی تاثیرگذار در کشت زعفران از جمله آستانه های دمایی موثر، بارندگی و ساعات آفتابی شناسایی شدند. بدین منظور از روش تحلیل سلسله مراتبی فازی (FAHP) استفاده شد و به کمک محیط نرم افزاری Arc GIS مدل سازی و تحلیل فضایی اطلاعات صورت گرفت و بر اساس آن اراضی شهرستان تربت حیدریه از نظر قابلیت کشت زعفران ارزیابی و پهنه بندی شد. با دقت در نقشه نهایی، حدود 43 درصد از مساحت منطقه که عمدتا در نواحی مرکزی شهرستان تربت حیدریه قرار دارند، از بالاترین قابلیت برای کشت زعفران برخوردار می باشند. جهت ارزیابی نتایج به دست آمده و اطمینان از صحت اطلاعات نقشه های نهایی، عملکرد گیاه و کیفیت محصول با اطلاعات به دست آمده از نقشه نهایی مقایسه شد و صحت نتایج به دست آمده تاییدگردید که نشان دهنده کارآیی روش تحلیل سلسله مراتبی فازی در سنجش قابلیت اراضی برای کشت زعفران می باشد.
    کلید واژگان: پهنه بندی, روش تحلیل سلسله مراتبی فازی, زمین آمار, سیستم اطلاعات جغرافیایی}
    Mahdieh Rashid Sorkh Abadi*, Ali Shahidi, Abbas Khashei, Siuki
    The city of Torbat Heydarieh located in the central Khorasan is the largest producer of saffron in the world. According to the influence of various environmental factors on the growth and yield of saffron, the process of assessing land ratio for its cultivation requires the use of various detailed spatial and descriptive pieces of information. In this study, first the conditions of cultivating saffron have been studied in detail and suitable regions for planting saffron have been identified using maps of elevation, slope, soil characteristics, water and some climatic factors influencing the cultivation of saffron including effective threshold temperature, rainfall and sunshine hours. For this purpose, Fuzzy Analytical Hierarchy Process (FAHP) method was applied and modeling and spatial analysis were carried out using Arc GIS software environment based on the lands of the city of Torbat Heydarieh which were evaluated for their suitability for cultivation of saffron. It is worth noting that the final map showed that 43 percent of the central parts of Torbat Heydarieh have the highest potential for saffron cultivation. To evaluate the results and ensure the accuracy of the final map data, plant functions and crop qualities were compared with obtained data from final maps and the accuracy of the results was confirmed that shows the effectiveness of Fuzzy Analytical Hierarchy Process (FAHP) method in assessing the potential of lands for saffron cultivation.
    Keywords: Earth facts, FAHP, GIS, Zoning}
  • معین توسن، امین علیزاده، حسین انصاری، پرویز رضوانی مقدم
    در بین محصولات کشاورزی، زعفران (Crocus sativus L.) ازجمله ارزشمند ترین محصولاتی است که با توجه به ویژگی های خاص خود، امکان گسترش تولید و صادرات آن وجود دارد. در بیشتر مناطق کشور به علت نیاز آبی کم این محصول و سازگاری مناسب آن با شرایط محیطی، امکان کشت این گیاه وجود دارد. لذا در سال های اخیر سطح زیر کشت زعفران به خصوص در استان خراسان رضوی افزایش یافته است. در پژوهش حاضر آر و ات ماهیانه درجه حرارت حداقل، درجه حرارت متوسط، درجه حرارت حداکثر و نیز اختلاف درجه حرارت شبانه روز در شهرستان های دارای کشت زعفران در استان خراسان رضوی در یک دوره 20 ساله به همراه د زان در این دوره، جمع آوری و با استفاده از نرم افزار SPSS معادلات رگرسیون برآورد گردید. سپس با استفاده از معادلات به دست آمده و نرم افزار ArcGIS به پهنه بندی مناطق مستعد کشت زعفران پرداخته شد. نتایج نشان داد عملکرد زعفران به شدت تحت تاثیر درجه حرارت بوده، اما این تاثیر بسته به اقلیم هر منطقه متفاوت است. همچنین بررسی نقشه های پهنه بندی ایجادشده بر اساس معادلات رگرسیونی ایجاد شده نشان داد که مناطق جنوبی استان ازجمله بخش هایی از شهرستان گناباد دارای بهترین موقعیت از لحاظ پارامترهای مورد بررسی برای کشت زعفران بوده (عملکرد 4/88-4/21 کیلوگرم در هکتار) و این عملکرد از جنوب به سمت نواحی شمالی استان روندی کاهشی داشت؛ به طوری که شهرستان های مرکزی استان مانند تربت حیدریه، کاشمر و خواف دارای عملکرد متوسط (4/21-3/53 کیلوگرم در هکتار) و شهرستان های شمالی مانند قوچان دارای عملکرد نسبتا ضعیف (3/53-2/85 کیلوگرم در هکتار) و تقریبا معادل نصف مناطق جنوبی استان بود. همچنین مطابقت این نقشه ها با نقشه پهنه بندی عملکرد واقعی زعفران همبستگی بالای عملکرد زعفران با عوامل اقلیمی، به خصوص پارامترهای دمایی را نشان داد.
    کلید واژگان: اقلیم, پهنه بندی, درجه حرارت, رگرسیون, عملکرد زعفران}
    Moein Tosan, Amin Alizadeh, Hosein Ansari, Parviz Rezvani Moghaddam
    Saffron is cultivated in most part of Iran، because of low water requirement and well adaptation to diverse environmental condition. In recent years، for many reasons such as low water requirement، saffron cultivation areas has been increased especially in Khorasan Razavi province. Temperature is one of the most important factors in saffron flowering phenomena. The aim of this research was to evaluate the response of saffron to temperature in Khorasan Razavi province counties (Torbat-e-Heydarieh، Gonabad، Nishabour، Sabzevar and Ghoochan). Climatic data (monthly minimum، average، maximum temperatures and diurnal temperature range) and saffron yield data were collected for past 20 years period. The stepwise regression methods were used to remove extra parameters and only keep the most important ones. By using these equations and ArcGIS software zoning، Spline method was find the best for saffron crop zoning. The results of linear regression in Gonabad showed that minimum، maximum and average temperature and also diurnal temperature range in March and April months had the greatest impact on saffron yield. For each of the four indices (the minimum، maximum and average temperature and also diurnal temperature range) the best area for saffron cultivation was the southern part of the province (particularly Gonabad); so by increasing distance from this area to north areas (such as Kashmar، Torbat-e-Heydarieh، Sabzevar، Nishabour، Mashhad and finally Ghoochan) saffron yield reduced by 30 to 50 percent. Therefore، the northern areas of the province had relatively low saffron yield. According to result of this research، saffron yield in Khorasan Razavi province was significantly influenced by temperature parameters. Flowering which basically is the most important stage of plant growth، is directly setting up with temperature.
    Keywords: Climate, Regression, Saffron yield, Temperature, Zoning}
  • مهدیه رشید سرخ آبادی*، علی شهیدی، عباس خاشعی سیوکی
    زعفران به عنوان گرانبهاترین محصول کشاورزی و دارویی جهان از جمله گیاهانی است که نقش قابل توجهی در وضعیت اقتصادی و اجتماعی مناطق خشک و نیمه خشک خراسان جنوبی و مرکزی پیدا کرده است. آگاهی از چگونگی تناسب و انطباق فعالیت های کشاورزی هر منطقه با شرایط محیطی آن، لازمه هر گونه فعالیت کشاورزی است. بنابراین، آگاهی از ساختار وابستگی مکانی ویژگی های مختلف خاک و آب در مزارع جهت دست یابی به تولید بیشتر و مدیریت بهتر حائز اهمیت می باشد. در این تحقیق نقشه پراکنش متغیرهای کیفیت آب و خاک جهت کشت زعفران در اراضی شهرستان تربت حیدریه واقع در استان خراسان رضوی تهیه گردید. بدین منظور از روش های تصمیم-گیری چند معیاره مبتنی بر روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) استفاده شد و به کمک محیط نرم افزاری Arc GIS مدل سازی و تحلیل فضایی اطلاعات صورت گرفت. در نهایت مناطق مختلف بر اساس استعدادشان برای کشت زعفران به پنج گروه طبقه بندی شدند. نتایج حاصله نشان داد که از مجموع 9570.2071 کیلومتر مربع مساحت شهرستان تربت حیدریه از نظر پهنه بندی کشت زعفران، 8/5% دارای کیفیت بسیار مناسب، 46/5% دارای کیفیت مناسب، 16/5% دارای شرایط نسبی برای کشت، 17% نامناسب و حدود11/5% از مساحت منطقه را نقاط کاملا نامناسب برای کشت زعفران در بر می گیرد. در نهایت مهمترین عامل محدود کننده تولید زعفران در درجه اول، کیفیت نامطلوب آب آبیاری و سپس خصوصیات خاک تعیین شد.
    کلید واژگان: پهنه بندی, زمین آمار, Expert Choice, GIS}
    Mahdieh Rashid Sorkh Abadi*, Ali Shahidi, Abbas Khashei, Siuki
    Saffron as the world's most valuable agricultural and medicinal product is among the plants that has a significant role in the economic and social conditions of arid and semi-arid areas of Southern and Central Khorasan. On the other aspect, the basic point in agricultural development is having detailed knowledge of the environmental characteristics in any place and applying specific management. Therefore, knowledge of the special dependency of soil and water characteristics of plantations is important to achieve higher production and better management. In this study, soil and water quality variables for saffron cultivation in Torbate Heidariyeh City located in Khorasan Razavi Province was evaluated. For this purpose, multi-criteria decision-making methods were used based on Analytic Hierarchy Process (AHP) by using Arc GIS software and the modeling and spatial analysis of information was conducted. Research process included data collection, data entry into GIS, criteria valuation, spatial modeling and integrating information. Finally, different regions were categorized into five groups based on their potential for saffron cultivation. The results showed that from the total 9570.2071 km2 area of the Torbate Hidariyeh city according to saffron cultivation zoning, 8.5% has a very good quality, 46.5% of the area has a good quality, 16.5% has relative conditions for cultivation, 17% has poor and 11.5% of the area has a quite unsuitable quality for the cultivation of saffron. Finally, the main limiting factor for saffron production was primarily poor quality of irrigation water and then soil properties.
    Keywords: AHP, GIS, Saffron, Torbate Hydariyeh, Zoning}
  • محمد جواد بیدادی، بهنام کامکار، امید عبدی
    استفاده درست و بهینه از اراضی نیازمند ارزیابی دقیق منابع بوم شناختی کشاورزی می باشد. تحقیق حاضر به منظور پهنه بندی مناطق مستعد کشت سویا در حوزه قره سو استان گلستان با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) انجام شد. متغیرهای محیطی مورد استفاده در این تحقیق شامل دمای کمینه، دمای متوسط، دمای بیشینه، بارش، شیب، جهت شیب، ارتفاع و هدایت الکتریکی (EC) بودند. در ابتدا نیازهای اکولوژیک سویا در مورد متغیرهای مورد استفاده، از منابع علمی استخراج و جهت تعیین مناطق مستعد کشت از آن ها استفاده شد. سپس نقشه های مربوط به این متغیرها تهیه و طبقه بندی شدند. پس از آن وزن هر یک از متغیرها با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی تعیین شد. در نهایت با تلفیق و هم پوشانی این نقشه ها در محیط GIS نقشه پهنه بندی سویا استخراج گردید. نتایج نشان داد حدود 34505 هکتار (39 درصد) از مساحت اراضی زراعی حوزه قره سو و 21 درصد از مساحت کل اراضی حوزه جهت کشت سویا دارای تناسب بالایی بودند. ارتفاع کمتر اراضی، شیب های کمتر و رو به جنوب، دماهای مناسب و همچنین هدایت الکتریکی در حد مطلوب از جمله عواملی هستند که باعث قرار گرفتن این مناطق در این پهنه شده اند. حدود 17517 هکتار (20 درصد) از مساحت اراضی زراعی حوزه قره سو و 11 درصد از مساحت کل اراضی حوزه به دلیل شوری بالای این مناطق جهت کشت سویا ضعیف ارزیابی شدند.
    کلید واژگان: پهنه بندی, حوزه قره سو, سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS), فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP)}
    Mohammad Bidadi, Behnam Kamkar, Omid Abdi
    Optimal use of lands heavily relies on careful assessment of agro-ecological resources. The present study was aimed to zoning of suitable areas for of soybean cropping in Qaresoo basin of Golestan province by Geographical Information System (GIS) and Analytical Hierarchy Process (AHP). In this study، environmental components included: minimum، average، maximum temperatures، precipitation، slope، aspect، elevation and EC. At first، ecological requirements of soybean were identified from scientific resources and used to determine suitable areas cropping. The Analytical Hierarchy Process (AHP) was used to determine the weight of criteria. Finally، the maps were integrated and overlaid in GIS media and afterward the zoning of soybean was done. The results indicated that about 28071 hectares (45%) of the agricultural areas and 17. 2% of the total area of the Qaresoo basin had a high fitness for soybean cultivation. Available water recourses، lower slopes and south aspects، suitable temperature and also the desirable Electrical Conductivity were the reasons make these regions suitable for this zone. About 5537 hectares (9%) of the agricultural areas and 3. 4% of the total area of the Qaresoo basin were evaluated less as suitable for cultivation of soybean due to high salinity level.
    Keywords: Zoning, Qaresoo Basin, Geographical Information System (GIS), Analytical Hierarchy Process (AHP)}
  • محمود خسروی، محمد امانی، محمود حسین زاده کرمانی
    هدف اصلی این مطالعه، تعیین نواحی مستعد کشت چغندرقند با توجه به برخی متغیرهای اصلی موثر در آن می باشد. داده های اقلیمی موردنیاز، از اداره کل هواشناسی خراسان رضوی که در ایستگاه های منطقه جمع آوری شده بود برای دوره 1388-1377 اخذ شد. جهت تهیه نقشه سطوح ارتفاعی، شیب، جهت شیب و TIN از نقشه های توپوگرافی سازمان نقشه برداری با مقیاس 1:250000 استفاده گردید. نقشه پوشش گیاهی و کاربری اراضی از نقشه های قابلیت اراضی در مقیاس 1:250000 مربوط به موسسه تحقیقات خاک و آب کشور استخراج گردید. از سامانه اطلاعات جغرافیایی به منظور رقومی سازی و تهیه نقشه ها بهره برداری شد. پس از تشکیل پایگاه اطلاعات فضایی منطقه، با استفاده از نرم افزار ARCGIS اطلاعات توصیفی نقشه ها به آن ها اضافه شد. سپس با توجه به اقلیم موردنیاز محصول چغندرقند و با استناد به نظر کارشناسان بر اساس یک مدل تصمیم گیری سلسله مراتبی وزن پارامتر و اهمیت هریک از لایه ها با استفاده از نرم افزارEXPERT CHOICE تعیین گردید. در نهایت با عملیات همپوشانی وزنی در محیط سیستم اطلاعات جغرافیاییGISپهنه بندی مناطق مستعد کشت چغندرقند در منطقه انجام گردید. در بین معیارهای تصمیم گیری نیازآبی و بارش موثر مهم ترین عوامل تعیین گردید. نتایج حاصل از نقشه نهایی پهنه بندی نشان داد که61/59 درصد مساحت شهرستان(82/3745 کیلومتر مربع)از قابلیت خیلی خوبی برای کشت چغندرقند برخوردار می باشد و حدود 49/24 درصد از مساحت شهرستان نیز فاقد استعداد زراعی برای کشت این محصول می باشد. مناطق دشت رخ و بخش کدکن در شمال شهرستان تربت حیدریه به عنوان مستعدترین مناطق و پس از آن دشت مرکزی به عنوان منطقه مناسب مشخص شدند.
    کلید واژگان: تربت حیدریه, پهنه بندی, چغندرقند, شاخص های محیطی, عناصر اقلیمی, سیستم اطلاعات جغرافیایی}
    M. Khosravi, M. Amani, M. Hosseinzadeh Kermani
    This study aimed to determine the prone areas for sugar beet planting with regards to their major effective factors. Climatic data of 1998-2009 period were obtained from the local stations of Khorasan Razavi Meteorological Bureau. The topographic data including altitude, slope, slope direction, and TIN layers were extracted from 1:250000 topographic maps of Cartographic Organization, Iran. The land use and vegetation land cover maps were prepared from 1:250000 maps of National Soil and Water Research Institute. The Geographic Information System (GIS) was used for numerical calculation and map drawing. After the spatial geo-database of the region was developed, the descriptive data of the maps were added to it using the ARCGIS software. Then, with regards to the climate needed by sugar beet and based on the views of the experts, each layer weight and its importance in Analytic Hierarchy Process (AHP) was determined using Expert Choice software. Finally, through overlay analysis in GIS the potential, cultivated areas for sugar beet cultivation were classified. Results of the final zoning maps showed that 59.61% of Torbat- e- Heydarieh area (3745.82 Km-2) has a great potential for sugar beet planting and about 24.49% of the areas were not suitable for planting of the crop. Among agricultural regions, Rokh hill and Kadkan region (north of Torbat- e- Heydarieh) were highly suitable for sugar beet planting followed by Markazi plain.
    Keywords: Agro, Ecological Classification, Climatic Parameter, environmental factors, Geographic Information System (GIS), sugar beet}
  • حسین کاظمی*
    به منظور پهنه بندی بوم شناختی اراضی کشاورزی کنونی شهرستان گرگان جهت کشت آفتابگردان، از سامانه اطلاعات جغرافیایی(GIS) و فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) استفاده شد. بدین منظور ابتدا نیازهای زراعی- بوم شناختی آفتابگردان با استفاده از منابع و اسناد علمی تعیین، درجه بندی و سپس نقشه های موضوعی متغیرهای محیطی مانند دمای متوسط، دمای کمینه، دمای بیشینه، بارش، شیب، جهات شیب، ارتفاع از سطح دریا، ماده آلی، شوری، بافت، pH، میزان نیتروژن، فسفر، پتاسیم، کلسیم، آهن و روی تهیه شدند. طبقه بندی و رتبه بندی هر لایه در 4 طبقه صورت گرفت. از فرایند تحلیل سلسله مراتبی برای تعیین وزن معیارها از طریق تجزیه و تحلیل پرسش نامه ها استفاده شد. لایه های رقومی عوامل محیطی در محیط GIS پس از اختصاص وزن AHP مختص به هر لایه، روی هم گذاری و تلفیق شدند. سپس پهنه بندی اراضی در چهار طبقه بسیار مستعد، مستعد، نیمه مستعد و غیر مستعد انجام شد. نتایج نشان داد که به ترتیب 71/38 و 13/85درصد زمین های زراعی شهرستان گرگان جهت تولید آفتابگردان در پهنه های بسیار مستعد و مستعد قرار دارند. این پهنه ها از بارش کافی (بالاتر از400 میلی متر) و حاصلخیزی بالا برخوردار بودند. همچنین نتایج نشان داد حدود 14/76 درصد از اراضی کنونی کشاورزی شهرستان گرگان جهت کشت آفتابگردان مناسب نمی باشد و حداقل از نظر یک منبع بوم شناختی دارای محدودیت می باشد. این اراضی شامل طبقات نیمه مستعد (6/84) و غیر مستعد (7/92)، به قسمت های جنوبی شهرستان اختصاص یافت. در این مناطق شیب بالا، شوری و کمبود برخی عناصر غذایی مانند نیتروژن، پتاسیم و کلسیم از عوامل محدود کننده کشت شناخته شدند.
    کلید واژگان: پهنه بندی, فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP), سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) شهرستان گرگان, آفتابگردان}
    H. Kazemi*
    Geographic information system (GIS) and analytical hierarchy process (AHP) were applied to ecological zoning of current agricultural lands in Gorgan distinct for sunflower cultivation. For this purpose, agro-ecological requirements of sunflower firstly, were identified according to scientific resources. Rating and thematic requirement maps were then provided. Studied environmental-components were as average, minimum and maximum temperatures, precipitation, slope percent, elevation, slope aspects and soil characteristics (OM, pH, EC, texture, nitrogen, phosphorus, potassium, calcium, iron and zinc). Each layer was classified into four classes. The analytical hierarchy process (AHP) was used to determine the weight of criteria by using the questionnaires analysis sheet. The digital environmental layers overlaid and integrated in GIS media and then zoning of lands carried out in four classes (high suitable, suitable, less suitable and non-suitable). The results showed that 71.38% and 13.85% of these areas were high suitable and suitable for sunflower cropping, respectively. These zones had enough rainfall (>400 mm) and high fertility. Also, about 14.76% of present agricultural lands of Gorgan distinct were not suitable for this crop and these areas were faced by at least one limitating factors in ecological resources. The less suitable and non-suitable regions were located in the south of Gorgan township. Moreover, results showed that the limitation factors were including: high slope and EC, deficient of some elements such as N, K and Ca.
    Keywords: Zoning, AHP, GIS, Gorgan, Sunflower}
  • محمد موسوی بایگی، بتول اشرف، فرشته رمضان زاده هژبر
    به دلیل اهمیت استراتژیک گندم (.L aestivum Triticum) و کمبود مقادیر بارش در استان خراسان رضوی، شناسایی مناطق مستعد و نیز زمان مناسب کشت این گیاه زراعی با استفاده از داده های هواشناسی و اقلیمی باعث افزایش عملکرد آن خواهد شد. در این تحقیق داده های روزانه دمای کمینه، بیشینه و بارندگی 9 ایستگاه سینوپتیک استان در یک دوره آماری20 ساله(1368 تا 1387) مورد بررسی قرار گرفت. با توجه به فراهم بودن دمای مناسب جوانه زنی گندم پاییزه در خراسان رضوی، مناطق مستعد تنها با تاکید بر عنصر بارش و در نظر گرفتن آستانه 300 میلی متر شناسایی و پهنه بندی شد. همچنین تاریخ های شروع، خاتمه و طول دوره بارندگی که با توجه به وضعیت اقلیمی منطقه در نظر گرفته شدند، با احتمال 50 و 80 درصد، محاسبه شده و سپس نقشه های پهنه بندی مناسب ترین زمان کشت گندم دیم، ترسیم گردید. نتایج نشان داد که شهرستان های قوچان و نیشابور مستعدترین مناطق استان بوده و سایر شهرستان ها به جز گناباد و سرخس جزء مناطق نیمه مستعد کشت گندم دیم محسوب می شوند. همچنین تعریف اول که بر اساس آن تاریخ شروع بارندگی از اول مهرماه روزی است که مجموع بارندگی به 5 میلی متر برسد به عنوان بهترین تعریف تعیین تاریخ شروع بارندگی موثر پاییزه منظور شد. بدین ترتیب با در نظر گرفتن احتمال 80 درصد وقوع و پذیرش ریسک 20 درصد، مناسب ترین تاریخ کشت گندم دیم برای شهرستان های استان عبارت است از: تربت حیدریه 28 آبان، سبزوار 26 مهر، سرخس 28 آبان، قوچان 2 آبان، کاشمر 8 آذر، گلمکان 29 آبان، گناباد 19 آذر، مشهد 13 آذر و نیشابور 22 آبان.
    کلید واژگان: بارندگی موثر, پهنه بندی, تاریخ کشت, خراسان رضوی, گندم دیم}
    Mousavi Baigi M., Ashraf B., Ramezan Zade Hojabr F
    Because of the strategic importance of wheat (Triticum aestivum L.) and lack of precipitation amounts in Khorasan Razavi province، identification of suitable areas and the right time for this crop by using weather and climate data will increase yield of it. In this research، data of daily minimum & maximum temperature، and rainfall of 9 synoptic stations of the province were investigated in a 20 year statistical period (1989-2008). Offering the suitable temperature for germination of autumn wheat in the Korasan razavi province، susceptible areas were detected and mapping only with an emphasis on precipitation elements and considering the threshold of 300 mm. Also، start، end and duration dates of rainfall were calculated likely 50 and 80 percent by using the climatic conditions of region and then، were drawn maps of the most suitable times of cultivation of rainfed wheat. The results showed that the city of Ghuchan and Nishaboor are the most susceptible areas of the province and other cities، except Gonabad and Sarakhs are semi- susceptible regions of rainfed wheat farming. Also the first definition based on the start date of rainfall on first of October is day that total precipitation comes 5 mm، set as the best definition of determination of start date of effective autumn rainfall. Thus، considering the probability of occurrence of 80 percent and accepting the risk of 20 percent، the most suitable date of rainfed wheat cultivation for cities of province include: Torbat-heydariyeh 19 Nov، Sabzevar 20 Oct، Sarakhs 19 Nov، Ghuchan 24 Oct، Kashmar 29 Nov، Golmakan 20 Nov، Gonabad 10 Dec، Mashhad 13 Nov and Neishaboor 13 Nov.
    Keywords: Effective Rainfall, Mapping, Date of Cultivation, Khorasan Razavi Province, Rainfed Wheat}
  • بختیار فیضی زاده، حسین ابدالی، مجید رضایی بنفشه، غلامحسن محمدی
    گندم یکی از مهمترین محصولات استراتژیک کشاورزی است که در تامین غذای انسانها اهمیت زیادی دارد. با توجه به رشد جمعیت و نیاز روز افزون برای تولید گندم در سطح کشور، آگاهی از مناطق مستعد کشت برای افزایش سطح زیر کشت ضروری است. با توجه به قابلیت کشت دیم این محصول، در بین عوامل موثر برای کشت دیم آن، شرایط جوی مهمترین عامل در مطالعات امکان سنجی کشت محسوب می شود و حساسیت شدید این محصول در مقابل شرایط جوی سبب می شود که کشت آن در بسیاری از مناطق صرفه اقتصادی نداشته باشد. در تحقیق حاضر نسبت به پهنه بندی آگروکلیماتولوژی گندم دیم در سطح استان آذربایجان شرقی اقدام شده و برای این منظور از پارامتر های اقلیمی احتمال وقوع بارش سالانه 300 میلی متر و بیشتر، مقادیر بارش پاییزه، بهاره وخرداد، احتمال وقوع دماهای مناسب (14-8 درجه سانتیگراد) در مرحله جوانه زنی گندم دیم، احتمال وقوع دمای حداکثر روزانه 25 درجه سانتیگراد و بیشتر در مرحله سنبله دهی و احتمال وقوع دمای حداکثر روزانه 30 درجه سانتیگراد وبیشتر در مرحله پر شدن دانه، در قالب لایه های اطلاعاتی در محیط GISاستفاده شده و با استفاده از تحلیل های مکانی، مناطق مستعد کشت این محصول در سطح استان آذربایجان شرقی مشخص شده است. نتایج حاصل نشان می دهد که پارامتر های اقلیمی بارش و دما از شاخص های موثر در فرآیند کشت گندم دیم محسوب می شوند. همچنین توابع تحلیلی GIS با ارائه امکانات مناسب برای ارزیابی چند معیاره و اعمال نسبت اهمیت هریک از عوامل در مدل های ارزیابی، امکان شناسایی هر چه بهتر مناطق مستعد برای کشت محصولات کشاورزی را فراهم می آورد. براساس مدلسازی شریط لازم برای رشد گندم دیم متناسب با معیارهای مربوط به شرایط اقلیمی، خاک شناسی و توپوگرافی سطح استان آذربایجان شرقی، مناطق بسیار مناسب برای کشت گندم 1 درصد، اراضی مناسب 94/12 درصد و اراضی متوسط نیز 12/37 درصد می باشد.
    کلید واژگان: پهنه بندی, گندم دیم, امکان سنجی کشت, استان آذربایجان شرقی, GIS}
    B.Feyzizadeh, H. Ebdali, M.Rezaee Banafshe, Gh. Mohammadi
    Wheat is strategically one of the important agricultural crops and an important part of human food. Regarding the growing number of population in the country، it is very important that we have correct information about the identification of agricultural areas to increase wheat farms and to yield more crops as well. Regarding the Dry-Farm capability of this crop، Climate condition is an important factor to study the possibility of dry -wheat cultivation. Rainfed wheat is also depend on the land surfaces، which place/area is suitable for economical cultivation. This research focused on the agro-climate zoning of rainfed wheat in eastern Azerbaijan province. In this regard we used the probability of 300 mm annual precipitation occurrence، autumn and spring rainfall، occurrence probability of appropriate temperature (8-14 T0C) for germination period of wheat، occurrence probability of daily maximum temperature of 25 and 30 T0C at flowering and nourishing stages using wheat growing requirements (including desired climatic conditions) of dry-farming wheat. Finally we applied all these factors as a GIS dataset layer and after that we used spatial analysis of GIS to identify susceptible area for rainfed wheat. Results of this study showed that climate parameters of temperature and precipitation are effective indexes in rainfed wheat cultivation. Secondary spatial analysis of GIS has a noticeable ability in reorganization suitable area for agriculture crops cultivation. In this research rainfed wheat modeled based important factors including climate، topography and soil condition and suitable area for rainfed wheat cultivation in Eastern Azerbaijan province، Iran recognized including highly suitable 1 percent، moderately suitable 12. 94 percent and marginally suitable 37. 12.
    Keywords: Zontion, dry, wheat, cultivate possibility, Eastern Azerbaijan province, GIS}
  • علی غلامی *، علیرضا جعفرنژادی، غلامعباس صیاد، امیرحسین دوامی
    این پژوهش به منظور ایجاد توابع انتقالی و پهنه بندی عنصر آهن در بذر و شناخت عوامل موثر بر جذب آن در برخی مزارع گندم مناطق جنوبی استان خوزستان اجرا شد. بدین منظور در زمان رسیدگی گندم، از 121 مزرعه مناطق اهواز، دشت آزادگان، هندیجان، خرمشهر، ماهشهر، شادگان، رامهرمز و امیدیه به صورت وزنی نمونه برداری جفتی از خاک و بذر گندم انجام ونمونه ها برای اندازه گیری میزان آهن و برخی ویژگی های خاک به آزمایشگاه ارسال شد. نتایج نشان داد، میانگین مقدار عنصر آهن در بذر و خاک، به ترتیب 5/56 و 56/12 میلی گرم در کیلوگرم بود. بیش از 50 درصد از خاک های مورد مطالعه دارای میزان آهن کمتر از 10 میلی گرم در کیلوگرم بودند. غلظت آهن در بذر گندم با مقدار شوری خاک همبستگی مثبت و معنی دار (*74/0=r) داشت. بین مقدار آهن خاک با درصد رس (*73/0=r) ، ظرفیت تبادل کاتیونی (*82/0=r) ، فسفر (*75/0-=r) و شوری (**86/0=r) نیز همبستگی مثبت و معنی داری وجود داشت. به عبارت دیگر، عامل شوری دارای نقش مهمی در افزایش جذب آهن بوسیله گیاه بود. تابع انتقالی حاصل نشان داد که غلظت آهن در بذر رابطه (96/0=R2) معنی دار با ویژگی های شوری، فسفر و ظرفیت تبادل کاتیونی خاک داشت. بررسی توزیع مکانی عنصر آهن در بذر و خاک نیز نشان داد که مدل کروی، از قابلیت مناسبی برای بیان پراکنش این عنصر در بذر و خاک برخوردار است.
    کلید واژگان: آهن, پهنه بندی, تابع انتقالی, گندم}
    A. Gholami *, A.R. Jafarnejadi, Gh. Sayyad, A.H. Davami
    This research was conducted for preparing pedo-transfer functions and mapping of - Iron (Fe) on seed and wheat farms soils of some regions Khuzestan province. In order to, at maturity growth stage of wheat, 121 samples (soil and wheat) were taken from Ahvaz, Dasht-e-Azadegan, Hendijan, Khoramshar, Mahshar, Shadegan, Ramhormoz and Omedeyeh using a weighing method. All samples (seed and soil) were analyzed for soil properties and Fe of seed. The results revealed that Fe concentrations average on seed and soil were measured 56.5 and 12.56 (mg.kg-1) respectively. Also, more than 50% soils, Fe-DTPA concentration was less than 10 (mg.kg-1). A significant correlation was obtained between the seed-Fe and soil salinity (r=0.74*). There was significant (p
    Keywords: Iron, Mapping, Pedo, tranfer function, Wheat}
  • سیدجواد رسولی، علیرضا قائمی
    پارامترهای آب و هوایی و اقلیمی و اثرات آن ها روی گیاهان زراعی یکی از مهمترین عوامل مؤثر در افزایش عملکرد تولید است. با بررسی آگروکلیمایی می توان امکانات بالقوه مناطق مختلف را تعیین و از این امکانات حداکثر بهره برداری را نمود. این تحقیق به منظور شناسائی پتانسیل توان اکولوژیکی مناطق کشت کلزا از نظر دمایی در استان های خراسان انجام شد. طبقه بندی اقلیمی به روش دومارتن گسترش یافته، به منظور شناسائی کلی اقلیم منطقه انجام شد. با استفاده از دمای مناسب کاشت (20-15 درجه سانتی گراد) و فرمول ویبول (احتمال 75 درصد) تاریخ کاشت تعیین گردید. بر اساس محاسبه درجه روز مؤثر مورد نیاز هر مرحله، تاریخ رسیدن به مراحل فنولوژی محاسبه گردید. دماهای مناسب و محدود کننده مراحل مختلف فنولوژی کلزا از منابع مختلف استخراج و احتمال وقوع آنها در مناطق مورد مطالعه ذیل محاسبه گردید. ارتباط متوسط عملکرد کلزا و دماهای مطلوب و محدود کننده در مراحل مختلف فنولوژی بررسی شد. پس از مرتب سازی و تشکیل لایه های دمایی با استفاده از معادلات رگرسیونی مناطق کشت به چهار ناحیه مشخص، بسیار مطلوب (تربت حیدریه، قوچان، بجنورد و گلمکان)، مطلوب (بیرجند، قاین، مشهد، نیشابور و فردوس)، نسبتا مطلوب (سرخس، کاشمر، گناباد، تربت جام وسبزوار) و نامطلوب (بشرویه و نهبندان) پهنه بندی گردید.
    کلید واژگان: پهنه بندی, کلزا, نیازهای دمایی, استان های خراسان}
    S.J. Rasooli, A.R. Ghaemi
    Parameters recognize different area weather and climatic and effect on the plants one of the best important effect elements is increase products yield. Agro climatic study can state area ability and maximum exploit its. The aim of this research is, recognizing of the ability ecologic potential in different areas for cultivating Brassica napus In Regard To climatic temperature Needs in khorasan provinces. For the purport of general recognizing the region, climatic zoning was done by advanced Demarton method. The date of planting was determined with regard to suitable temperature (mean daily 15 - 20 centigrade) and Wibool formula (with 75 percent probability). The date of various phonological phases was estimated according to growth effected degree day. Climatic needs, optimum and limited temperatures in various phonological phases extracted from different sources and probability of occurrence calculated in the following studied areas. Relationship between main production and optimum and limited temperatures in various phonological phases. Then arrange and constitute temperature layer with used regressions formula. Planting regions classified in to four parts: very favorable (Torbat Haidarie, Ghoochan, Bojnord and Kholmakan), favorable (Birjand, Ghaen, Mashhad, Nishaboor and Ferdoos), relatively favorable (Sarakhs, Kashmar, Khonabad, Torbat Jam and sabzevar) and unfavorable (Boshrooye and Nehbandan).
نکته
  • نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شده‌اند.
  • کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شده‌است. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
  • در صورتی که می‌خواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.
درخواست پشتیبانی - گزارش اشکال