سنخ شناسی «تبیین» در علوم اجتماعی

در این مقاله، پس از ریشه شناسی و اصطلاح شناسی مفهوم تبیین، فلسفه علوم اجتماعی را در تلاقی با حوزه گسترده و پیچیده تبیین، به دو رهیافت هستی شناسانه و معرفت شناسانه، طبقه بندی نموده ایم. در رویکرد هستی شناسانه، پنج نوع روش شناسی: فردگرایی، کل گرایی، جدل گرایی، نظام گرایی و واقع گرایی را به اجمال معرفی نموده ایم. در رویکرد معرفت شناسانه نیز دو مدل تبیینی: قیاسی قانونی و استقرائی احتمالی و با همین رویکرد، مجموعه ای از روش های تبیینی را طبقه بندی و به اختصار تشریح نموده ایم. هدف از این مقاله، نه توضیح تکنیک های خاص هر یک از انواع روش های تبیین، بلکه ترسیم شمای کلی و تحدید حدود آن نسبت به دیگر روش ها بوده است.