دعا و نیایش در غزلیات شمس

در این مقاله، نگارنده کوشش می کند به تحلیل موضوع «دعا در غزلیات شمس» بپردازد. به همین منظور، در ابتدا مباحثی همچون «معناشناسی لغوی و اصطلاحی دعا، نیایش و ذکر در فرهنگهای معتبر عربی و فارسی»، «اهمیت و فضیلت دعا از دیدگاه قرآن، روایات و اقوال بزرگان مورد بررسی قرار گرفته و سپس در مقوله «دعاهای مولانا در غزلیات شمس»، برخی اعتقادات او از قبیل: «اظهار عجز و نیاز فقط در پیشگاه خداوند»، «تاثیردعا در هنگام سحر»، «نیایش همه موجودات»، «استجابت دعا»، و «نماز از دیدگاه او» مورد تحلیل قرار گرفته و برای هر مورد نیز نمونه ادبیات زیبایی از دیوان کبیر ذکر گردیده است. علاوه بر آن به این نکته اشاره شده که مولانا بر «عاشقانه دعا کردن» تاکید می ورزد و اظهار می دارد که ذکر و یاد کرد خداوند باید در تمام وجود بنده جاری گردد. او می گوید: خداوند است که حالت دعا را در بنده ایجاد می کند و بنده ای که هیچ چیز به جز دعا در کف ندارد، به تدریج، خود، تبدیل به «دعا» می شود؛ از این رو مولوی خود را «دعا» می خواند. پس از آن به مباحثی همچون «دعا کردن پیروان همه ادیان» و نیز «تبدیل شدن تدریجی خواسته های کوچک به حاجاتی بزرگ» بر می خوریم. در نهایت نیز آمده است که مولانا در همه احوال وشرایط، دعا را بر بنده لازم می داند و عقیده دارد که دعا موجبات رحمت و برکت حق تعالی را فراهم می گرداند.