روش های جدید پژوهش های قرآنی مستشرقان

چکیده:
شماره جدید مجله، با رویکرد نقد و بررسی مقالات «دائره المعارف قرآن لایدن» تقدیم می شود، و با توجه به اهمیت این دائره المعارف و جدید بودن آن و شبهاتی که در محتوای آن وجود دارد، این رویکرد در شماره های بعدی نیز حفظ خواهد شد.
شیوه مدیریت مجله بر آن است که این نقدها از طریق پست الکترونیکی به اطلاع نویسندگان و سرپرست دائره المعارف مذکور برسد و اگر پاسخی برای آنها دریافت شد در شماره های بعد (طبق مقررات و آیین نامه) منتشر می شود.
ولی آنچه که از بررسی عمومی مقالات جدید مستشرقان بدست می آید آن است که خاورشناسان در پی طرح روش های جدید پژوهش و تفسیر قرآن هستند از جمله:1 تحلیل تاریخی2 روان شناختی (انسان شناختی)3 جامعه شناختی4 زبان شناختی5 نشانه شناختی6 ادبی (با تاکید بر بحث مجاز و...)از جمله کسانی که بر این روش ها تاکید می ورزد «محمد آرکون» است که دیدگاه های او در مقاله ای پیچیده و دشوار فهم تحت عنوان «نگرش های انتقادی معاصر و قرآن» در همین شماره آورده شده است و به قلم نگارنده مورد بررسی و نقد قرار گرفته است.
البته مشابه این مطالب در نظرات دیگران نیز دیده می شود.
در اینجا یادآوری چند نکته اساسی لازم است:الف: استفاده از روش های جدید در پژوهش و آموزش تفسیر قرآن مفید بلکه لازم است و ممکن است در روش های ابداعی مستشرقان و... راهکارهای جدید در مطالعات قرآنی هویدا شود که بتواند برای فهم و تفسیر برخی آیات و روشن کردن اجمال وابهام های تاریخی و حل برخی مشکلات آیات مفید واقع شود.
بنابراین قرآن پژوهان مسلمان از بررسی این شیوه استقبال می کنند همانطور که مقوله های روش ها و گرایش های تفسیری، هرمنوتیک، زبان قرآن و... در سال های اخیر مورد تحلیل و نقد و بررسی قرآن پژوهان مسلمان قرار گرفته است و در برخی از موراد در تفاسیر قرآن نیز استفاده شده است.
ب: مقصود مستشرقان از این شیوه ها غالبا عملکرد مثبت آنها در فهم و تفسیر قرآن نیست.
برای مثال یکی از ابعاد تحلیل تاریخی، تاثیرگذاری فرهنگ عرب جاهلی در قرآن است. و یکی از ابعاد روش روانشناختی تاثیر گذاری ویژگی های روانی و آرمان های تخیلی پیامبر(ص) یا دیگران در قرآن و تفسیر آن است. که لازم است این موارد با دقت مورد بررسی و نقد قرار گیرد.
ج: پیش فرض عموم مستشرقان در این روش ها آن است که قرآن کتابی بشری و نگارش یافته توسط انسان (همچون کتاب مقدس) است، آنان با این رویکرد به بررسی قرآن و جامعه عرب و شخصیت پیامبر(ص) و نکات زبان شناختی آنها می پردازند در حالی که این پیش فرض پژوهشی در مورد قرآن کریم خطاست، قرآن کتابی است که همه الفاظ و معانی آن از طرف خدای متعال فرو فرستاده شده است. جبرئیل و شخص پیامبر(ص) واسطه ای بیش نیستند؛ و این مطلبی است که با دلایل درون متنی و برون متنی قرآن قابل اثبات است. در حالی که در مورد تورات و انجیل چنین ادعایی وجود ندارد، بلکه قرائن درون متنی و تاریخی ثابت می کند که غالب مطالب کتاب مقدس دست نگاشته بشر است یعنی نویسندگانی غیر از موسی(ع) و عیسی(ع).
د: ما برخی از روش های فوق را در پی نوشت ها و نقدهای مقاله «نگرش های انتقادی معاصر و قرآن محمد آرکون» در همین شماره مجله بررسی کردیم، و برخی از این روش ها (مثل نشانه شناسی و زبان شناختی) را در مجله «تخصصی قرآن و علم» مورد بررسی قرار می دهیم. هر چند که بررسی مفصل این روش ها نیازمند کتاب های مستقل و مفصل است.
زبان:
فارسی
در صفحه:
7
لینک کوتاه:
magiran.com/p1007945 
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یک‌ساله به مبلغ 990,000ريال می‌توانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
  • حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران می‌شود.
  • پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانه‌های چاپی و دیجیتال را به کاربر نمی‌دهد.
دسترسی سراسری کاربران دانشگاه پیام نور!
اعضای هیئت علمی و دانشجویان دانشگاه پیام نور در سراسر کشور، در صورت ثبت نام با ایمیل دانشگاهی، تا پایان فروردین ماه 1403 به مقالات سایت دسترسی خواهند داشت!
In order to view content subscription is required

Personal subscription
Subscribe magiran.com for 50 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!