ارزیابی توان کاربری مرتع به روش سیستمی در حوزه آبخیز خانقاه سرخ ارومیه

تناسب استفاده از مرتع در حوزه های آبخیز به منظور استفاده بهینه از اراضی، از اهمیت خاصی برخوردار است که این امر با استفاده از روش تجزیه و تحلیل سیستمی انجام می شود. در این روش، توان اکولوژیکی سرزمین برای هر یک از کاربری های مرسوم مشخص می شود. به همین منظور در حوزه آبخیز خانقاه سرخ، پس از شناسایی منابع اکولوژیکی، واحد های همگن اکولوژیکی مشخص و توان کاربری مرتع در کل حوزه تعیین گردید. براساس نتایج بدست آمده؛ 18 واحد زیست محیطی در مقیاس 1:25000 در منطقه تشخیص داده شد که بخشهای وسیعی از آن به اراضی مرتعی با کلاسهای 2 تا 3 اختصاص دارد. قابلیت و توان اکولوژیک بالفعل اراضی مورد مطالعه برای کاربری مرتع با کلاس1 کم می باشد. در این خصوص؛ 24 درصد از سرزمین، به لحاظ ساختار زمین شناسی و به ویژه به واسطه تندی شیب، اکوسیستم حفاظتی قلمداد و برای چرای حیات وحش پیشنهاد می شود. ضمن اینکه 8/3 درصد از اراضی مرتعی دارای توان کلاس 1؛ 11 درصد دارای توان کلاس 2 و 5/19 درصد دارای توان کلاس 3 می باشد. نتایج بدست آمده از این مطالعه به منظور مکان یابی برنامه های اصلاح مرتع و طبقه بندی مراتع از لحاظ روش مرتع داری، کاربرد دارد. بر این اساس در 8/3 درصد (76 هکتار) از مراتع منطقه که دارای توان کلاس 1 می باشند، روش مرتع داری تعادلی و در 6/54 درصد (1091 هکتار) که دارای توان کلاس 2 و 3 می باشند، روش مرتع داری طبیعی پیشنهاد می شود. بنابراین عملیات اصلاح مرتع یا مرتع داری مصنوعی، برای 7/41 درصد (833 هکتار) اراضی و به منظور تبدیل دیمزارهای کم بازده به مراتع دست کاشت، پیشنهاد می گردد.